Жылжымайтын мүлік нарығы курстық жұмыс
ЖОСПАР
КІРІСПЕ …………………………………………………………....…….……3
I. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.........................5
Жылжымайтын мүлік нарығы түсінігі және оған әсер етуші
факторлар................5
Жылжымайтын мүлік нарығының құрылымы мен ерекшеліктері..........................10
II. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫ
2.1 Жылжымайтын мүлік және оның құрамы …..……………….….………14
2.2Жылжымайтын мүлік нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеті ……………………..……………………………………….........………….......15
III. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІКТІ БАҒАЛАУ МАҢЫЗЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
3.1Жылжымайтын мүлікті бағалаудың жалпы принциптері ……………....17
3.2Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері және жерді бағалаудың басты элементтері.....................………………………….....…21
ҚОРЫТЫНДЫ ……………........................29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............31
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 33 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
КІРІСПЕ …………………………………………………………....…….……3
I. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ...................................................................................................................5
Жылжымайтын мүлік нарығы түсінігі және оған әсер етуші
факторлар..........................................................................................................5
Жылжымайтын мүлік нарығының құрылымы мен ерекшеліктері..................................................................................................10
II. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫ
2.1 Жылжымайтын мүлік және оның құрамы …..……………….….………14
2.2Жылжымайтын мүлік нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеті ……………………..……………………………………….........………….......15
III. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІКТІ БАҒАЛАУ МАҢЫЗЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
3.1Жылжымайтын мүлікті бағалаудың жалпы принциптері ……………....17
3.2Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері және жерді бағалаудың басты элементтері.........................................................………………………….....…21
ҚОРЫТЫНДЫ ……………..............................................................................29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР..................................................................31
КІРІСПЕ
Бұл курстық жұмыста жылжымайтын мүлікке, жылжымайтын мүлік нарығына түсінікті
Бірінші бөлімде жылжымайтын мүлік нарығының негізгі элементтерін қарастырдым: жылжымайтын
Келесі бөлімдерде жылжымайтын мүлік нарығындағы істеленетін мәмілелер, тұрғын үй
Жылжымайтын мүліктің маңызды ерекшелігі әртүрлі тұлғалар үшін әртүрлі экономикалық
Жылжымайтын мүліктің экономикалық ресурс ретінде екіжақтылығы оны сатып
Осыған байланысты жылжымайтын мүлік нарығының алдында келесі сұрақтар тұрады:
Тиімді қызмет етуі үшін кәсіпорынға қандай жылжымайтын мүлікті сатып
Жылжымайтын мүлік қай жерде орналасу керек?
Жылжымайтын мүлікті пайдаланудың құқықтық мәртебесі қандай болуы керек?
Жылжымайтын мүлікті басқару қалай ұйымдасуы керек, т.б.
Қазір біздің республикамыздың экономикасы жылжымайтын мүлік нарығына, оның тиімді
Экономикада мемлекеттің экономиканың қалыптасу және даму көрсеткіші капиталды құрылыстың
Курстық жұмысымның тақырыбы өте актуалды, сонымен қатар оның құрамында
I ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 Жылжымайтын мүлік нарығының түсінігі және оған
Қазақстан Республикасында жекешелендіру туралы заң құжаттарының заңдастырылуымен жылжымайтын мүлік
Жылжымайтын мүлік нарығы - бұл меншікке деген құқықтарды реттеуші
Жылжымайтын мүлік нарығының ерекшеліктерін айтпастан бұрын «Жылжымайтын мүлік нарығы»
Бұндай анықтама, академиялық мүдде тарапынан ғана маңызды емес, сонымен
Егер әдебиеттерге сүйенетін болсақ, оларда жылжымайтын мүлік нарығы –
Мысалы, Дж. Фридман мен П. Орлуэяның кеңінен танымал еңбегі
Экономикалық болмыста жылжымайтын мүлік көп қырлы, сондай-ақ жан-жақты рөл
Жылжымайтын мүлік анықтамаларын басқа да дерек көздерінен кездестіруге болады.
Жылжымайтын мүлікті экономикалық актив ретінде қарастырғанда оның бір
Жылжымайтын мүлік әр түрлі тұлғалар үшін бір мезгілде қаржылық
Мысалы, И. Т. Балапанов: «Жылжымайтын мүлік қаржылық актив болып
Экономикалық ресурс ретіндегі жылжымайтын мүліктің екі жақтылығы оны сатып
Жылжымайтын мүлік нарығы бірбірінен баға деңгейімен, тәуелділік деңгейімен, жылжымайтын
Жылжымайтын мүлікті сату бойынша отандық тәжірибені есепке ала отырып,
Кесте 1- Бағалау объектісі ретінде және Азаматтық кодекс
Жылжымайтын мүлік
Бағалау объектісі ретінде
Азматтық кодекс анықтамасы бойынша
Жер физикалық объект ретінде және онымен барлығы тығыз байланысты
Жер учаскелері
Жер қойнаулары
Маңызды су объектілері
Ормандар
Көп жылдық отырғызулар
Ғимараттар
Құрылыстар
Мемлекеттік тіркеу міндеттілігі
Жер учаскелері
Жер қойнаулары
Маңызды су объектілері
Ормандар
Көп жылдық отырғызулар
Ғимараттар
Құрылыстар
Теңіз кемелері
Әуе кемелері
Ішкі жүзу кемелері
Ғарыш объектілері
Алынған көзі: Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. А.: 1999.-58-59б.
Осындай анықтамалар проблеманың маңызды негізгі құрамдас бөлігін белгілейді –
Бірақ та бұндай анықтама негізінде жылжымайтын мүлік нарығы сферасынан
Осыған байланысты жылжымайтын мүлік нарығының дұрыс анықтамасын келесідегі сипаттауға
Бұндай жағдайда жылжымайтын мүлік нарығының жүйесіне келесідей жағдайларда туындайтын
Жылжымайтын мүлік объектілерін тұрғызу негізінде – инвесторлар,
Жылжымайтын мүлікке құқықтардың бір жақтан екінші жаққа көшу
Жылжымайтын мүлік объектісін пайдалану процесінде – меншік иелері
Бұл қатынастар арасында өздерінің мазмұны бойынша елеулі түрде бір-бірінен
Жылжымайтын мүлік объектісі өзіне тән тұрақтылық (қозғала алмаушылық) бірегейлік,
«Нарық» жалпы алғанда сұраныс және ұсыныс қатынастарын реттейтін
Жылжымайтын мүлік нарығы – бұл әрбір объектінің бірегейлігі, қаржыландыру
Кесте 2 - Жетілген және жетілмеген бәсеке нарықтарының сипаттамасы
Жетілген бәсеке нарығы
Жетілмеген бәсеке нарығы
Біріңғай және бөлінетін тауарлар
Қатысушылар санының көп болуынан, олардың бағалар деңгейіне әсері көрінбейді.
Барлық қатысушыларға толықтай, қол жетерліктей анық мәліметтердің болуы.
Келісімдердің жүргізілуі орталықтандырылған.
Төменгі операциондық шығындар.
Стандартталмаған тауарлар, өйткені әрбір объект өз бетінше бірегей.
Әрбір объектіге тән қаржыландыру мен күрделі заңдық-құқықтық жағдайлардың болуына
Келісімдер туралы анық, толық, дер уақытта мәліметтерді алу қиын.
Орталықсыздандырылған саудалар.
Жоғары операциондық шығындар.
Алынған көзі: Грязнова А.Г., Федотова М.А. Оценка недвижимости. –
Соңғы жылдары жылжымайтын мүлік нарығы жылжымайтын мүлік операцияларына мамандандырылған
Осындай жағдайларға қарамастан, қызмет етуінің елеулі ерекшеліктері салдарынан жетілген
Жылжымайтын мүлік объектілерінің ерекшелігі;
Жылжымайтын мүлікке тән нарығының жері;
Капитал рыногының әсері;
Сұраныс және ұсыныс арасында тепе-теңдік жағдайына жету
1.2 Жылжымайтын мүлік нарығының құрылымы мен ерекшеліктері
Жылжымайтын мүлік нарығы жалпы алғанда нарық сұраныс пен ұсыныс
Жылжымайтын мүлiктiң нарығының ерекшелiгi сауда-саттықтың нақтылы орын алуында. Жылжымайтын
Жылжымайтын мүлiктiң нарығы - бұл жетiлмеген бәсекелестiк нарығы,
маңызды шартты ерекшелiктермен: әрбiр объекттiң қайталанбаушылығы, қаржыландыру шартымен, күрделi
Жылжымайтын мүлік нарығының дамуы анықталады:
Экономикалық өсумен немесе бұндай өсуді күтуімен. Бiр жағынан нарықта
Жылжымайтын мүлікке деген қаржылық жағдайдың өсуімен. Бұл экономикалық өсу
Нақты бір аудан үшін жылжымайтын мүлiк құны мен экономикалық
Жылжымайтын мүлiк нарығы елдің, сол сияқты жеке өлкелердің әлеуметтiк-экономикалық
Жылжымайтын мүлік нарығына әсер етуші факторлар.
Жылжымайтын мүлiк нарығын мемлекеттiк реттеу факторлары.
Жылжымайтын мүлік нарығы күрделі, тармақталған құрылымды иемденеді және оны
1) Жылжымайтын мүліктін тауар ретіндегі үш бірлік мәнінен шыға
жылжымайтын мүліктің дамуы;
жылжымайтын мүліктің айналымы;
жылжымайтын мүлікті басқару мен пайдалану.
Әрбір сектор өзіне тән құрылымдық нақтылығын және ерекшелігін иемденеді.
капитал салымының инвистицияларына (жылжымайтын мүліктің дамуы;
тауарлық (жылжымайтын мүлікке құқық айналымын қаржыландыру)
пайдаға (жылжымайтын мүлікке салық салу).
Жылжымайтын мүлік айналысы секторы жылжымайтын мүлік объектілеріне нарықтық бағаны
Қазіргі уақытта жылжымайтын мүлік нарығының даму белгілері болып:
бюджеттен тыс инвестициялық көздердің басымдылығы;
күштері жеткілікті инвесторларадың баламалы түрде көп болуы (жылжымайтын мүліктің
инвестициялық жобаны басқаратын тұлғаны іздеудің жоғарғы қиындығы (жылжымайтын мүлік
даму нарығының зерттелуінің әлсіздігі;
тиімді және үнемді құрылыстың сапалы жасалынып шығарылған технологиялардың жоқтығынан
2) Мәмілелерді жасау әдісіне байланысты жылжымайтын мүлік нарығын бастапқы
Бастапқы нарық бұл – қайта салынған және жекешелендіріліп алынған
Қайталама нарық – бұл құрылысы аяқталған немесе пайдалануға берілген
Бастапқы және қайталама нарықтар, біріңғай жылжымайтын мүлік нарығының 2
Жылжымайтын мүліктің бастапқы және қайталама нарықтарындағы сұраныс және ұсыныстың
Бірақ та жағдайдың бар қиындығына қарамастан ол басты болып
Бастапқы рыноктағы жағдай басқаша болып келеді. Бағалардың төменгі шегі
3) Жалпы жылжымайтын мүлік нарығы шеңберіндегі мәмілелер түрлеріне байланысты
- сату-сатып алу нарығы;
- жалдау нарығы ;
- ипотека нарығы;
- заттық құқықтар (сенімді басқару) нарығы және тағы басқалар
4) Пайдалануға дайын дәрежесі бойынша:
- аяқталмаған құрылыс;
- қайта қалпына келтіруге арналған құрылыс объектілері және тағы
5) Меншік формасына байланысты:
- жеке меншіктегі жылжымайтын мүлік объектілері;
- мелекеттік және муниципалды жылжымайтын мүлік объектілері.
6) Салалар бойынша:
- өнеркәсіптік объектілер;
- ауыл шаруашылық объектілер;
- қоғамдық ғимараттар мен құрылыстар;
- дем алатын орындар және тағы басқалар;
7) Қызмет ету мақсатына байланысты:
- тұрғын үй;
- өндірістік ғимараттар;
- өндірістік емес ғимараттар мен орындар (офистер, қоймалар және
- қонақ үйлер;
- сауда орындары мен қоғамдық тамақтандыру орындары және тағы
8) Жылжымайтын мүлік объектілері түрлеріне байланысты:
- жер нарығы;
- ғимараттар мен құрылғылар;
- мүліктік кешені ретіндегі кәсіпорындар;
- кондалиниумдар;
- заттай құқықтар;
- көпжылдық көшеттер.
Жоғарыда аталған жылжымайтын мүлік нарықтары ішіндегі ең маңыздылары жер
Жылжымайтын мүлік нарығының келесі субъектілері айырылады: бұл ең алдымен
Жылжымайтын мүлікті сатушылары ішінде құрылыс ұйымдары маңызды орын алады.
Жылжымайтын мүлік объектілерін сатуды қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік нарығының
Жылжымайтын мүлік нарығының айналымының тиімділігіне мүмкіндік туғызатын түрлі нарықтық
Ең тараған көзқарастардың бірі болып – бұл жылжымайтын мүлік
инвестор-сатып алушылар мен инвестор-сатушылардың жиынтығы – олардың арасындағы айрбасқа
сатушылар мен сатып алушылар қызығушылықтарының келісім-құралдарын қолдану мүмкіндігі;
сатушылар мен сатып алушылар арасында экономикалық қатынастардың болуы;
осы рынокта айналыста жүрген тауарлардың құны мен тұтыну құны
нақты тауарды сатып алуға қызығушылық тудырған және осындай тауарға
инвестициялаған объектілерінен табыс алуы;
табысты алу үшін басқаруға қажеттілік.
Бірақ та жылжымайтын мүлік рыногы өзіне тән ерекшеліктерді иемденеді:
- Инвестициялар деңгейінің мейлінше жоғары болу қажеттігі.
Инвесторға өзінің қалауы бойынша жылжымайтын мүлік көлемін сатып алу,
Мысалы, офистік ғимараттан 5 % көлеміндегі жылжымайтын мүлікті сатып
Басқару қажеттілігі.
Жылжымайтын мүліктің табыс көзіне айналуы үшін басқа активтермен салыстырғанда
көптеген инвесторлар үшін жылжымайтын мүлік ивестиция объектісі ретінде күрделі
II. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫ
2.1 Жылжымайтын мүлік және оның құрамы
Жылжымайтын мүлікке жер учаскелері, үйлер мен ғимараттар, көп жылдық
Жылжымайтын мүлік жермен тікелей және тығыз байланыстылығы оның маңызды
Жылжымайтын мүліктің дамыған объектісі негізгі үші элементтен тұрады. Олар:
Жердің анық бір орынға байланыстырылған жылжымайтын мүлікке жақын тұрған
Жер жылжымайтын мүліктің басты элементі болуына қатысты өте құнды
Жылжымайтын мүліктің екінші құрамдас бөлігі жерді жетілдіру. Жерді жетілдіру
Жерді жақсарту жылжымайтын мүлік табиғатына тікелей әсер ететін негізгі
Жылжымайтын мүліктің үшінші құрамдас бөлігі — жабдықтар. Жабдықтар дегеніміз
2.2 Жылжымайтын мүлік нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың өзара
Шаруашылық қызметтің кез–келген өрісі өзіне тән ерекшеліктерімен айқындалады. Жылжымайтын
Жылжымайтын мүлік нарығы жүйесінің қызметі жағдайында мына төмендегі қатынастар
жылжымайтын мүлік объектілерін жасау барысында инвестор, құрылысшылар, мердігерлер және
жылжымайтын мүлікке құқық айналымы процесінде сатып алушылар мен
жылжымайтын мүлік объектілерін пайдалану процесінде меншік иелері мен басқарушылар,
Жылжымайтын мүлік нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың жағдайы мен үрдістерін
Сонымен, жылжымайтын мүлік нарығындағы ұсыныс деңгейлері бірқатар тәсілдермен ұлғайтылуы
Жылжымайтын мүлік нарығындағы ұсыныстың икемді болмауының себебі, жылжымайтын мүлік
Жылжымайтын мүлік нарығының өзіне тән ерекшеліктері ұсыныс ерекшеліктерімен ғана
Мәселенің мәнісі мынада: жылжымайтын мүлікті, тұтынушылардың басым бөлігінің табыстарымен
Қазақстандық жылжымайтын мүлік нарығында мұндай механизмдер қазірдің өзінде де
Жылжымайтын мүлікпен мәміле жасау үшін қажетті шығындар деңгейінің жоғары
III.ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІКТІ БАҒАЛАУ МАҢЫЗЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
3.1 Жылжымайтын мүлікті бағалаудың жалпы принциптері
Жылжымайтын мүлікті бағалау дегеніміз жылжымайтын мүліктің нақты объектісін терең
Жылжымайтын мүлік нарықтағы ақпараттың жабықтығы, мәмілелер санының шектеулігі, нарықтың
Егер жоғарыдағы қойылған сұрақтарға жауап іздейтін болсақ, онда жылжымайтын
Жылжымайтын мүлікті бағалау үрдісі:
атаулы үрдіс: бағалауға құрамы мен құқықтары анық, белгілі бір
бағаланатын объектіні белгіленген операция типіне байланыстырса қарастыратын үрдіс (сату,
белгілі–бір қатысушыларға (тапсырыс беруші және бағалаушы) байланыстырылған үрдіс;
уақыттың белгілі бір сәтіне байланыстырылған үрдіс (бағалау нәтижесі шектеулі
Айтылғандарға қарасақ, жылжымайтын мүліктің құндылығы мыналарға тәуелді екен:
жылжымайтын мүліктің физикалық дене (зат) ретіндегі сипаттамасына (орналасқан жері,
берілетін құқықтардың құрамы мен сапасына;
мүліктен жүргізілетін операциялар мөлшеріне;
мәмілеге қатысушылардың дәлелдеріне;
мәмілені жасау және қаржыландыру шарттарына.
Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін факторлардың көптүрлілігі, оның құнының
Өткендегі шығындар есебіне жататын құндар түрлері:
қалпына келтіру құны (толық қалпына келтіру шығындары) — жылжымайтын
орнын басу (орнын толықтыру) құны — осы объектімен пайдалық
Көріп отырғанымыздай құнның бұл түрлері жылжымайтын мүліктің физикалық сипаттамаларымен
сақтандыру құны — жылжымайтын мүлік жойылып кеткен жағдайда оның
Жылжымайтын мүлік объектісін пайдаланудан түсетін табыстар арқылы анықталатын құн
пайдаланудағы құн — нақты меншік иесінің пайдаланудағы нақты жылжымайтын
Пайдаланудағы құн мөлшерін анықтауда екі мәселе маңызды:
құн мөлшерінің жылжымайтын мүліктің нақты түрі мен вариантына байланыстылығы;
құн мөлшерінің нақты меншік иесіне (пайдаланушыға) байланыстылығы.
Сатылатын (жалға берілетін) объектінің сатушы үшін пайдаланудағы құны әртүрлі
инвестициялық құны — мүліктен пайда табу (қайта сату, жалға
Жылжымайтын мүлікті нарықтағы қазіргі нарық бойынша бағалауға негізделген құн
Нарықтық құн дегеніміз мәміле бағасына оған қатысы жоқ факғторлар
Нарықта бір–бірінен тәуелсіз тұлғалар кездескен сәтте мәміленің ортақ
нарық ашық және бәсекелі, яғни, бір–бірінен тәуелсіз сатып алушылар
мәсімлеге қатысушылардың дәлелдері осы нарықтың сипатына қарай, яғни, сатып
тараптар нарықтағы жағдайлардан хабардар, қажетті деңгейде ақыл–кеңес алған деп
нарыққа шығарылған мүлікті тараптар зерттеп үлгерген, басқа да объектілермен
төлем операциялары нарықта қалыптасқан жағдайлар мен мәміле шарттарына сай
баға оған қатысы жоқ факторлар әсер етпейді.
Осы факторлардың барлығы болған жағдайда ғана жылжымайтын мүліктің нарықтық
Жылжымайтын мүлікті бағалау принциптерін жеке қарастырып кетейік. Бұл принциптердің
Пайдалық принципі бойынша жылжымайтын мүлік объектісінің құны сатып алушыға
Орнын басу принципі бойынша сатып алушы жылжымайтын мүлік
Күту принципі бойынша кез–келген объекті оны сатып алушы
Жылжымайтын мүлік объектілерімен байланысты принциптер сол объектілер орналасқан
Жердің қалдық принципі негізінде өндіріс факторлары теориясы жатыр. Бұл
Жердің қалдық пайдалығы принципі жер үшін қабылдауға болатын төлем
Салым принципінің негізін шекті өнімділік концепциясы қалайды. Оған сәйкес
Тепе–теңдік принципіне сәйкес жер пайдаланудың әрбір типі үшін
Экономикалық мөлшер принципі тепе–теңдік принципінің қарсы жағы деп
Экономикалық бөлектеу принципі жылжымайтын мүлікті қайсы бір мақсатта
Нарықтық ортаға байланысты принциптер бірнешеге бөлінеді.
Тәуекелдік принципі бойынша нақты жағдайларда пайдаланылатын жылжымайтын мүлік объектісінің
Экономикалық факторлардың маңызы ерекше. Объектінің көлік жолдарына, сауда, мәдениет,
Сәйкестік принципі қала құрылысы жөніндегі шешім қабылдау, әр түрлі
Мысалы, жоғары сапалы және қымбат бағалы материалдарды элиталық санаттар
Сұраныс пен ұсыныс принципі бойынша объектінің құнын анықтайтын бағалаушы
Бәсекелік принципіне сәйкес жылжымайтын мүлік нарығындағы табыстылық деңгейін түзеуге
Өзгеру принципі жылжымайтын мүліктің және мүліктер кешенінің дамуы туындау,
Жылжымайтын мүліктің қорытындылап, біріктіруші принципіне тиімді пайдалану
Көріп отырғанымыздай жылжымайтын мүлікке қатысты да арнайы принциптер де
Объектінің бағалығын жоғарлататын немесе кемітетін сипаттамалардың сандық мәнін анықтау
Қарап отырсақ, әр принциптің өіне тән ерекшелігі де бар.
3.2 Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері және жерді
Бағалау әдістері дегеніміз — бағалау принциптерін қолданудың нақты тәсілдері.
Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері мәселесінің әрбір елде қалыптасқан өзіндік
Аталған әдістердің әрқайсысының басым қолданылатын сфералары бар. Дегенмен,
Жұмсау әдісінің негізгі идеясы объект өзіне ұқсас мүлікке жұмсалған
Жұмсау әдісін қолдану бес кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең: үйлер мен ғимараттарды қалпына келтірудің ағымдағы құнын
Сараптаудың сандық әдісі барлық шығындарды тәптіштеп шығаруды көздейді. Мұнда
Элементтік әдіс бағалаудың объекті шығындарын ұқсас объектілер шығындарымен әрбір
Екінші кезең: ғимараттың тозуын анықтау.
Жылжымайтын мүліктің тозу түсінігі объектінің ағымдағы құнын анықтайтын фактор.
Бөлу әдісі тозуды үш құрамдас бөлікке бөліп қарастырады: физикалық
Физикалық және функционалдық тозу түзетуге келетін және түзетуге келмейтін
Мерзімдік әдіс —ғимараттың өмір сүру мерзіміне негізделген. Ғимараттың физикалық
Нарықтық әдіс —тозу мөлшері есептелген ұқсас ғимараттармен салыстыру.
Үшінші кезең: есептелген орнын басу, тозу мөлшеріне сәйкестендіріп ғимараттың
Төртінші кезең: жер телімі құыны анықтау құрылыстан жер құнын
Салыстырмалы сату әдісі;
Ауыстыру әдісі; ұқсас жер телімінде орналасқан ғимараттың сату бағасы
Ренталы капиталдандыру әдісі —жер үшін жлдау ақысын есептеу үшін
Бесінші кезең: жер телімі құны мен ғимараттың ағымдағы құнын
Сатуларды салыстырмалы сараптау әдісі. Бұл әдістің негізгі идеясы бойынша
Сатуларды салыстырмалы сараптау әдісі қазіргі нарықтық ақпаратқа негізделінеді. Сондықтан,
Объектінің бағалау кезеңдерінің өз орны бар. Бағалау жүргізген кезде
Табысты капиталдандыру әдісінің басты идеясы бойынша жылжымайтын мүліктің бағасы
Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері универсалды мәнге ие, дегенмен,
Адамдардың кез–келген қызметі — өндірістік, коммерциялық және т.б. —
Жердің бірегей қасиеті — ол табиғи күштердің көмегімен ауыл
Жер табиғи ресурс ретінде өзінің экономикалық мәнін азаматтардың және
Жер телімдерінің маңызды сипаттарына оның көлемі мен орналасуы жатады.
Жер телімінің құндылығына тікелей әсер ететін оның табиғи–технологиялық қасиеттеріне
Жылжымайтын мүлік объектісінің құндылығына әсер ететін факторлар қатарына тікелей
Жердің құнарлығынан кейінгі маңызды көрсеткішке жердің орналасу аумағы жатады.
Жылжымайтын мүліктің басқа да объектілері сияқты жер мынадай қасиеттерімен
Кеңістіктің шектеулігі;
Сипаттарын бұзбастан қозғалтудың мүмкін еместігі, тұрақты аумақта орналасқан;
Құнарлы, ауыл шаруашылығында жердің ең пайдалы жақтары тиімді жүзеге
Аумақтар бойынша әртүрлі (сапасы айрықша);
Өткендегі еңбек нәтижесі болып табылмайды;
Кез–келген шаруашылық және қоғамдық әрекеттің міндетті шарты болуы.
Жылжымайтын мүліктің барлық түрлеріне тән жалпы қасиеттерімен қатар жер
Өндіргіштік қабілеті;
Икемді пайдаланған жағдайларда сапасының жақсару мүмкіндігі;
Пайдалану мақсаттарына қарай құндылығының арта түсуі.
Жерді тиімді пайдалану проблемасы көп жағдайларда жерге орналастыру әдістері
Жерге орналастырудың екі міндеті бар: бір жағынан — жерді
Жылжымайтын мүлік объектілеріне қатысты жерге орналастыру әдістері арқылы келесі
Аумақтардың қала құрылысы, экологиялық және экономикалық сипаттамалары негізінде жерді
Жер телімдерін біртұтас мемлекеттік жүйе бойынша қалыптастыру және оларды
Жер пайдалануды реттейтін жобаларды талдап жасау;
Жер телімдері шекараларын белгілеу, жер телімдерін бөлу, жер телімдеріне
Қалалар, кенттер және ауылдардың аумақтық шекараларын анықтап бекіту;
Пайдаланылмайтын, тиімсіз пайдаланылатын және мақсатқа сай емес пайдаланылатын жерлерді
Жерді бағалау жұмыстарын атқару.
Жер телімдерін бөліп беру нәтижесінде, жылжымайтын мүлік объектісінің, жеке
Жер кадастры дегеніміз — жер телімдерін және олармен тығыз
Қазақстан Республикасының жер кодексінде жер кадастырына қатысты арнайы бап
Мемлекеттік жер кадастры жердің құқықтық режимі, оларды меншіктеушілер, жер
Кадастрлық бағалау жердің объективті құндылығын анықтау үшін қолданылады және
Жеке меншік жер иелерінің, жерді пайдаланушылар мен жалға алушылардың
Жер табиғаттың бір бөлігі, адам үшін өндіріс құралы болып
Жаппай бағалау модельдері үлкен географиялық аумақта жер пайдаланудың бір
Жердің құны басқа да тауарлар сияқты, оның болашақтағы табыс
Салыстырмалы әдіс, оны қолдану кезінде бағалаушы ең алдымен жылжымайтын
Табысқа байланыты әдіс. Оны жер рентасын капиталдандыру әдісіне жатқазуға
Жер телімін бағалаудың нормативтік әдістері қатаң пайдалануға негізделген. Жер
Міне, біз жылжымайтын мүлікті, соның ішінде жылжымайтын мүліктің ең
Бұл әдістер, яғни жоғарыда айтылып кеткен барлық әдістер жер
ҚОРЫТЫНДЫ
Жылжымайтын мүлік нарығы — нарықтық экономика жүйесіндегі ең басты,
Қазіргі кезде жылжымайтын мүлікпен айналысатын көптеген арнайы орталықтар бар.
Соңғы жылдары жылжымайтын мүлікті, яғни, тұрғын үйлерді ипотекалық несиелеу
Жылжымайтын мүлік жермен тікелей және тығыз байланыстылығы оның маңызды
Жылжымайтын мүлікті бағалау батыс елдерде жақсы дамыған. Жылжымайтын мүлікті
Шаруашылық қызметтің кез–келген өрісі өзіне тән ерекшеліктерімен айқындалады. Жылжымайтын
Шаруашылық қызметтің кез–келген өрісі өзіне тән ерекшеліктерімен айқындалады. Жылжымайтын
Жылжымайтын мүлікті бағалау дегеніміз жылжымайтын мүліктің нақты объектісін терең
Объектінің бағалығын жоғарлататын немесе кемітетін сипаттамалардың сандық мәнін анықтау
Қарап отырсақ, әр принциптің өіне тән ерекшелігі де бар.
Жылжымайтын мүлікті бағалау әдістері универсалды мәнге ие, дегенмен,
Бағалау әдістері ең алдымен батыс шетел елдерде, кейіннен біздің
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Назарбаев Н.Ә. Қазақтан-2030 Даму стратегиясы.-Ақиқат, 2009. №4.-3-4б.
Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару
Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында:
Волочков Н. Г. Справочник по недвижимости.
Балабанов И.Т. Операция с недвижимостью в России. –
Фридман Дж., Орлуэй П. Жылжымайтын мүлікке пайда әкелетін анализ
Максимов С.Н. Основы предпринимательской деятельности на рынке недвижимости. –
Асаул А.Н., Карасев А.В. Экономика недвижимости. – www.aup.
Грязнова А.Г., Федотова М.А. Оценка недвижимости. – М.: Финансы
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. А.: 1999.-58-59б.
Харрисон Г. С. Оценка недвижимости. – учеб. пособие
Байгісиев М.Қ. Жылжымайтын мүлік экономикасы. А.: Қазақ университеті, 2007.-
Статистический ежегодник под ред. Султанова. Алматы, 2007-73-78с. 264-270с.
Статистический ежегодник Казахстана. Агенства РК по статистике. Алматы, 2009-588с.
Есипова В.Е. Теория и методы оценки недвижимости. СПб.:1998. –
Абдиева К.С. Строительство В РК. Статистический сборник. А.: 2009.-96с.
Мукалиев Н.К. Реализация государственной программы развития жилищного
Юсупова Д. Жилищная Программа Правило выбора: в основе расчета
Семыкина Ю. Замки на песке // Континент.-2008. №2.-с.38-42.
Семыкина Ю. Квадратный метр мечты // Континент.-2008. №5.-С.-52-55.
Семыкина Ю. Под крышей дома своего // Континент.
Иванов В.В. Модель системы эффективного управления недвижимостью // Менеджмент
Баянбаева А. Мировой опыт формирования жилишных контракных сбережений
Курманов О. Ставки растут основные индикаторы рынка недвижимости
Байтасов Б. Недвижимость Алматы: сегодня и завтра // РЦБК.-2009.
Турлыбекова Ж.А. Қазақстан ипотекалық компаниясы және тұрғын үй құрылысын
Аналитический обзор рынка недвижимости Астаны // РЦБК.-2009. №15.-С.30-33.
Курманалина А.К. О ситуации на рынке жилья Казахстана и
Избуллаевна Г.М. Жилищное строительство в условиях перехода к рыночной
Оңлабаев К. Вопросы развития жилищного сектора в условиях
Токбаева Ж. Развитие инфраструктуры жилищного рынка в Казахстане (на
Искакова М. Нарық жағдайындағы құрылыс материалдары
Токбаева Ж. Проблемы инвестиционной активности на рынке жиилья //
Рахым Е. Баспана бағасы бас берер емес //
Тайжан Б. Тұрғын үй құрылысы экономиканы алға сүйреуші
Алдаберген Ә. Ипотекалық несие – тұрғын үйді
Әбішев Ж. Баспана бірінші кезектегі мәселе // Егемен
Есқали Ө. Баспаналы болу бақыты // Егемен Қазақстан.-2008 5
Әбішев Ж. Нарық және баға // Алматы ақшамы.-2009 20
Карамурзов Р.Б. Становление ипотечного жилищного кредитования в Российской
7
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінде (117-бап) жылжымайтын мүлікке:
ішкі суда жүзу кемелері
көп жылдық екпе ағаш және жермен тығыз байланысты өзге
жер телімдері
ғимараттар
үймереттер
ғарыштық нысандар жатады
