Дамыған шет елдердегі қаржыны басқару курстық жұмыс
Дамыған шет елдердегі қаржыны басқару
МАЗМҰНЫ www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ
1. Бөлім Қаржыны басқару ұғымы
1.1 Қаржыны басқару
1.2 Шаруашылық жүргізуші субъектілердін қаржысын басқару
2. Дамушы және дамыған елдерге жалпы сипатама
2.1 АҚШ тың экономикалық даму ерекшеліктері
2.2 AҚШ экономикасы дамыған ұлы держава
3 Халықаралық қаржылық бақылау тәжірибесін талдау
3.1 Дамыған елдердегі баға белгілеу
3.2 Мемлекеттін қаржысын басқару
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 34 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Дамыған шет елдердегі қаржыны басқару
Мазмұны
КІРІСПЕ
1. Бөлім Қаржыны басқару ұғымы
1.1 Қаржыны басқару
1.2 Шаруашылық жүргізуші субъектілердін қаржысын басқару
2. Дамушы және дамыған елдерге жалпы сипатама
2.1 АҚШ тың экономикалық даму ерекшеліктері
2.2 AҚШ экономикасы дамыған ұлы держава
3 Халықаралық қаржылық бақылау тәжірибесін талдау
3.1 Дамыған елдердегі баға белгілеу
3.2 Мемлекеттін қаржысын басқару
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Дүниежүзілік қауымдастықтың айтарлықтай бір ерекшелігі оған кіретін ұлттардың
Олай болса, қазіргі әлемдегі өзара тәуелділік, әлеуметтік-экономикалық процестерді
Басқару адам қызметінің барлық аясына, соның ішінде қаржы
Қаржыны басқару — бұл қаржыны және шектесуші экономикалық
Әлемдік экономикалық теорияда және тәжірибе жүзінде қаржы қызметін
Жалпылай айтқанда қаржы менеджменті (басқару) дегеніміз – бұл
1.1 Қаржыны басқару
Қаржыны басқарудың екі аспектісін ажырата білген жөн: біріншіден,
Қаржыны басқаруға ғылыми көзқарас қаржы қатынастарының әрбір сферасында,
Қаржы қатынастарының әрбір сферасы мен әрбір буынында басқару
Қаржылық, ақпараттың ғылыми негізделген жоспарлау мақсаты үшін де,
Қазақстанның шаруашылық практикасында пайдаланылатын термин.
Жоспарлау (болжау) қаржыны басқарудың жүйесінде маңызды орын алады.
Ұйымдастыру — басқарудың барлық буындарының жөнге салынғандығын, айқындығын,
Қаржыны басқаруды дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор. Көбінесе қаржыны
Қаржымық реттеу — бұл жоспарлы тапсырмалардың орындалуы үшін
Бақылау басқарудың элементі ретінде жоспарлау процесінде де, сонымен
Қаржыны басқаруда басқа кез келген басқарылу жүйесіндегідей басқарудың
Кәсіпорындарда және ұлттық шаруашылық саласында қаржыны басқаруды кәсіпорындардың,
Нарықтық экономиканың қалыптасып, дамуы жағдайындағы қаржыны басқару қаржы
Өткен кездің оңтайлы тәжірибесіне келеңсіз қарау қаржының дамуына,
Тәжірибе көрсетіп отырғандай, мемлекеттің қаржысын басқарудың қолданылып жүрген
Біріншіден, өкіметтік операцияларды қамтудың толық еместігі.
Қазіргі кезде өкіметтік операциялардың едәуір бөлігі, биліктің аймақтық
Екіншіден, түсімдерді уақтылы алуға жеткілікті бақылау жасамау.
Қаржы министрлігі, Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі бұл
Үшіншіден, мемлекеттік бюджет тапшылығын қаржыландыру жүйесінің кемшіліктері.
Бұрынғы КСРО-да мемлекеттік бюджеттің тапшылығын қаржыландырудың дәстүрлі көзі
Мемлекеттік бюджет тапшылығын жабудың баламалы қаржы көзі ретінде
1.2 Шаруашылық жүргізуші субъектілердін каржысын басқару
Бұл буынның қаржысын басқаруды министрліктердің, ведомстволардың, концерндердің, ассоциациялардың,
Қоғамдық ұйымдардың қаржысын осы ұйымдардың қаржы бөлімдері мен
Министрліктер мен басқа жоғарғы органдардың қаржы басқармаларының аппараты
Қаржы жүйесінің бұл буынында нарық жағдайында басқару қаржы
Кәсіпорындарда қаржы менеджментінің объектілері мыналар болып табылады: жылжымайтын
Қаржы менеджменті уәждемелерге — адамдардың немесе ұжымдардың қажеттіліктері
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы бөлімдері (службалары) кредит және
Шаруашылық серіктестіктерінде қаржыны басқаруда басқа функциялармен қатар, жоғарғы
Қаржы бөлімінің құрылымы (3.1 сызбаны қараңыз) әдетте болжамды
Қаржы-өтім бөлімдері бюджетпен, банктермен, жоғарғы ұйымдармен есеп айырысу
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы службаларының маңызды міндеттері мыналар
табысты немесе пайданы өсірудің жолдарын іздестіру және рснтабедділікті
өндіріс, күрделі қаржылар, жаңа техниканы өндіру жәнс басқа
1 сызба. Шаруашылық жүргізуші субъектісінің қаржысын басқару
Шаруашылық жүргізуші субъектінің
Жоспарлау-экономикалық бюросы Банк және кассалық операциялар бюросы
Т 0 П Т A P
Қаржылық,-кредиттік жоспарлау Оперативтік-
жоспарлау және бақылау Эконо-микалык. талдау Сатып
алушылар-мен есеп айырысу бюросы Жеткізуші-лермен есеп айырысу
мемлекеттік бюджет, банктер, жеткізушілер, жоғарғы ұйымдар алдындагы қаржылық
есеп айырысуларды ұйымдастыру;
өндірістік капитал мен күрделі жұмсалымды тиімді пайдалануға жәрдемдесу;
қаржы ресурстарын дұрыс пайдалануды бақылау, айналым қаражаттарының сақтамдылығы
Қаржыны оперативті басқаруға банк мекемелері қатысады. Екінші деңгей
Шаруашылықты жүргізудің нарықтық негізіне көшкеннен кейін кәсіпорын басшыларының,
2. Дамушы және дамыған елдерге жалпы сипатама
Дүние жүзінде барлығы болып 230-мемлекет болса, олардың негізгі
Негізгі экономикалық бағыттары.
Дамушы елдер экономикасын жақсарту және дамыған мемлекеттер қатарына
Дамушы елдердің әртүрлі саясатының арқасында ЖІӨ соңғы жылдары
Бүгінгі күнде олардың экономикасы қарқынды түрде дамып бара
«Әлемдік экономикаға жаңа белсенді атсалысушылардың келуімен ғылым мен
Дамушы елдерде ғалымдар үлесі 2002 жылы 30% -дан
2011 жылы дамыған елдердің экономикасы бәсеңдеп, дамушы елдердің
Сарапшылардың пайымдауынша, қазір дамыған елдердегі өсім жұмыссыздық деңгейін
2.1 АҚШ тың экономикалық даму ерекшеліктері
АҚШ XIX ғасырдың басында үндіс тайпаларын ығыстырып, көрші
АҚШ-та екі партия өмір сүрді: реслубликалықжәне д е
АҚШ ауыл шаруашылығы дамудың американдык жолымен жүрді. Ленин
Америкада фермерлер әлеуметтік топқа айналды. Америкада фермерлердің қозғалысы
1870-1880 жылдары АҚШ жүмысшы саяси өмірінде жүмысшы қозғалысының
1876 жылы Америкада социалистік партия қүрылды. II сьезде
XIX ғ. аяғында АҚШ капиталистері Мексика мен Орталық
АҚШ Тынық мүхит бассейнІне ауыз сала бастады. АҚШ
1898 жылы АҚШ Испанияға соғыс үйымдастырып Пуэрто-Рико, Куба
Қытайды бөлшектеу үшін АҚШ 1899 жылы "Ашық есік"
Адамзат қауымдасып өмір сүре бастаған сәттен бері топты,
Қазір жалпақ әлем бірнеше жыл Британияны басқарған Уинстон
АҚШ – та мемлекетті басқару түрі республикалық. Яғни
АҚШ-та екі партия тайталаса билік етеді Республикалықтар және
Америка Конституциясы - әлемдсгі осы уақытқа дейін өз
Конституцияга қарай жол түзу, оңай болған жоқ. Қызу
Конфедерацияның қағидалары штаттардың арасында ерікті одақтарды құруға және
Осындай күрделі жағдайда Америка Құрама Штаттарының Конституциясы өмірге
Конституцияны құрастырған 55 делегаттың арасында атақты көпшілігі жаңа
ҮКІМЕТТІҢ ПРИНЦИПТЕРІ
Конституцияның алғашқы қабылданған нұсқасы түрлі өзгерістерге ұшырағанымен оның
2.2 AҚШ экономикасы дамыған ұлы держава
AҚШ экономикасы дамыған ұлы держава ретінде әлемге танымал
АҚШ әлем бойынша мұнай, табиғи газ, тас көмір,
Ауыл шаруашылығы болса, жоғары деңгейде механикаландырылған, әлем бойынша
Экспорт бойынша мына мемлекеттермен экономикалық қарым-қатынаста: Канада (23%),
Импорт бойынша осы мемлекеттермен экономикалық қарым-қатынастарды жалғастыруда Канада
Жалпы АҚШ-тың макроэкономикасының көрсеткіштеріне тоқталатын болсақ, соңғы статистикалық
Салық жылы, немесе қаржы жылы 1 қазаннан басталады.
АҚШ-тың бюджеттік құрылымының негізгі Ата заңға (Конституцияға) сәйкес
Негізгі заңға сәйкес Конгресс салықтарды бекіту мен алу,
Жалпы АҚШ-тың бюджет процесі тарихы үш негізгі кезеңнен
1) 1921 жылға дейін;
2) 1921 жылдан 1976 жылға дейін;
3) және 1976 жылдан бері.
1921 жылға дейін АҚШ-тың барлық атқарушы билік органдары
3 Халықаралық қаржылық бақылау тәжірибесін талдау
Шет елдердегі бақылау тәжірибесін зерттеу мен тарату мақсатында
Нарық экономикасы шарттарында қаржылық-шаруашылық бақылаудың рөлі арта түскен.
Мелекеттік қаржының жұмсалуын бақылайтын арнайы парламенттік институттар барлық
Параламенттік бақылау институттарымен қатар көптеген елдерде мемлекеттік, нақтырақ
Дамыған елдерде парламенттік пен үкіметтік бақылау-ревизиялық жүйелер параллельді
Осы міндеттердің шегінде олар министірліктердің, ведомствалар мен басқа
АҚШ, Германия, Ұлыбритания, Швеция, Франция, Канада, Австрия,
Жапония, Индия, Венгрия, Финляндия сияқты дамыған елдердің қаржылық-
Әлемдік тәжірибе қөрсетіп отырғандай, дамыған елдерде экономикалық, әлеуметтік,
Мысалға, бақылау органдармен жұмсалған 1 АҚШ долларының орнына
Бюджеттік –қаржылық бақылауы дамыған шет мемлекеттердің тәжірибесіне баса
Мемлекеттік бақылау деп парламенттің, конгресстің басқа мемлекет билігінің
Мемлекеттік бюджеттің атқарылуына үнемі қызмет атқаратын қаржылық бақылау
3.1 Дамыған елдердегі баға белгілеу
Шет елдердегі баға белгілеу мен бағаны реттеу тәжірибесін
Алпауыт ел АҚШ- тағы баға белгілеу мен баға
Алайда орталықтандырылған реттеудің кейбір жағымсыз салдарлары да көрініс
1972 жылы мамырда АҚШ бағаны тура бақылаудан
Бағаны жанама реттеудің негізгі бағыттары:
- рестрикциондық несие-
- тауарлар мен
- мемлекеттік бюджет
- рационалды салық
Мұндай мемлекеттік макроэкономикалық саясатты жүргізу арқасында АҚШ ішкі
Қазір бағаны тікелей мемлекеттік реттеу тек жоғары монополияланған
Франция экономикасындағы баға мәселесіне тоқталар болсақ, Франция өнеркәсібі
Бағаны либеризациялау 1973 жылдан 1980 жылдың екінші жартысына
Қазір француз үкіметі монополист- салалар кәсіпорындағры өнімінің бағасын
Бағаны реттеу ауыл шаруашылық өнімдерін өндірушілерге мемлекеттік әсер
3.2 Мемлекеттін қаржысын басқару
Қаржыны басқару стратегиялық, яғни қаржыны жалпы басқару және
Америка Құрама Штаттарының Президентіне көп жағдайда Президснт аппараты
1) республикалық бюджетті әзірлеу және оның атқарылуы туралы
2) Республикалық бюджет комиссиясын құрады, ол туралы
3) Америка Құрама Штаттарының аумағында төтенше мемлекетік бюджет
4) мемлекеттегі жағдай мен республиканың ішкі және сыртқы
5) Америка Құрама Штаттарының Ұлттық қорын
6) Америка Құрама Штаттарыныңдағы төтенше немесе соғыс жағдайларында
Қаржыны жалпы басқару Америка Құрама Штаттарының заң шығару
Парламенттің құзырында қаржы проблемаларын шешу заңнамалық актілерді —
Парламенттің жұмыс органдары тұрақты негізде жұмыс істейтін— Экономика,
Америка Құрама Штаттарының Үкіметі — Министрлер Кабинеті Республика
Министрліктің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:
республикалық бюджеттің атқарылуын жөне жергілікті бюджеттердің атқарылуына кассалық
салықтардың, алымдардың және бюджетке төленетін басқа да міндстті
республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы, бухгалтерлік есеп, есептеме
өз құзыры шегінде республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының
мемлекеттік меншікті басқарудың тиімділігін арттыру;
мемлекеттік салық саясатын әзірлеуге және іске асыруға қатысу;
банкроттық рәсімін жүргізуге (банктерді және сақтандыру (қайта сақтандыру)
Министрлік заңнамада белгіленген тәртіппен мынадай негізгі функцияларды жүзеге
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджеттің жобасын, мемлекеттік
бюджетке түсетін түсімдерді болжауға және мемлекеттік бюджетке кірістердің
өз құзыры шегінде мемлекеттің қаржысын және мемлекеттік басқару
мемлекет қаржысы, фискалдық саясат және мемлекеттік меншік саласындағы
ұтымды үкіметтік және мемлекет кепілдігімен қарыз алуды, сондай-ақ
мемлекеттік меншікті пайдалану мониторингі жүйесін жетіддіру;
заңнамада белгіленген тәртіппен шикізат секторы ұйымдарынан бюджетке түсетін
өз құзыры шегінде бюджетгің атқарылуы жөніңдегі нормативтік құқықтық
өз құзыры шегінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы
жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың салық сараптамасы, сондай-ақ
мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебін, сондай-ақ өз құзыры шегінде
жергілікті бюджеттердің шоттарын, мемлекеттік мекемелердің шоттарын жүргізу және
республикалық бюджетті қаржыландырудың жиынтық жоспарын бекіту және оларға
республикалық бюджеттен шығыстарды қаржыландыру және республикалық бюджетте көзделген
Ұлттық қордың қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі қызмет туралы
республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің шығыстар сметасының дұрыс
республикалық бюджетгің атқарылуын, сондай-ақ жергілікті бюджеттердің атқарылуын бақылау
бухгалтерлік есеп пен аудит саласында, оның ішінде өз
Америка Құрама Штаттарының Ұлттық банкіндегі қазынашылық комитетінің тиісті
мемлекет кепілдігімен тартылған мемлекеттік емес қарыздардың және жергілікті
үкіметгік қарыздардың қаржылық шарттарын анықтау, жергілікті атқарушы органдардың
Америка Құрама Штаттарының Үкіметі беретін өкілеттіктерге сәйкес келіссөздер
үкіметтік қарыздарды алу, пайдалану, өтеу және оларға қызмст
республикалық бюджетте көзделген және Үкімет шешімдеріне сәйкес инвестициялық
үкіметтік сыртқы қарыздар туралы келісімдерді бекітуге қажетті құжаттарды
түпкілікті қарыз алушылар мен екінші деңгей банктерінің үкіметтік
уәкілетті банк-агенттермен бірлесіп республикалық бюджеттен оқшауландырылған қаражатты өндіріп
төлемдердің бюджетке түсуін көздейтін заңнаманың сақталуын, міндетті зейнетақы
мемлекеттің кірістері бойынша мемлекеттік есептемені жинаудың нысандары мен
Ұлттық банкпен келісім бойынша конкурстық негізде үкіметтік қарыздарға,
заңнамада белгіленген тәртіппен Америка Құрама Штаттарында лотерея ұйымдастыруға
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
өз құзыры шегінде салықтық құқық бұзушылыққа қарсы күрес
банкроттық рәсімдердің жүргізілуін (банктерді және сақтандыру (қайта сақтандыру)
Қаржыны басқару жөніндегі сан алуан функцияларға байланысты Қаржы
Министрліктің негізгі міндеттерін іске асыру және өз функцияларын
мемлекеттік органдардан, өзге де ұйымдардан және жеке тұлғалардан
өз құзырының шегінде барлық мемлекеттік органдардың, өзге де
Министрліктің қарауындағы комитеттер мен мемлекеттік ұйымдардың бұйрықтарын, өзге
акционсрлік қоғамдардағы мемлекеттік үлеске және республикалық басқа да
өз құзырындағы мәселелер бойынша халықаралық ұйымдармсн ынтымақтастықты жүзеге
бірыңғай қазынашылық шоттағы және Қазынашылық комитетінің корреспонденттік шоттарындағы
бюджеттік заңнамада көзделген жағдайларда бюджет каражаттарын қайтарып алуға,
қымбат бағалы металдар мен асыл тастарды басқаруды, есебін
ұлттық және шетелдік валютада банктік операциялардың жекелеген түрлерін
Қаржы министрлігінің орталық аппараттарында белгілі міндеттер мен функцияларды
Қазіргі кезде Қаржы министрлігінің орталық аппараттарында бірқатар департаменттер
Мемлекеттік бюджетті атқару департаменті;
Фискалдық саясат пен болжам департаменті;
Макроэкономика және қаржы статистикасы департаменті;
Мемлекеттік органдарды қаржыландыру департаменті;
Кірістер мен келісімшарттар департаменті;
Ақпараттық технологиялар департаменті;
Мониторинг және транеферттік баға белгілеу департаменті;
Мемлекеттік органдарды қаржыландыру департаменті;
Бухгалтсрлік есеп және аудит әдіснамасы департаменті;
Мемлекеттік қарыз алу департаменті;
Мемлексттік борыш жәнс кредит беру департаменті;
Халықаралық қаржы қатынастары департаменті т.б.
Департаменттер өз кезегінде нақтылы функциялық міндеттерді орындайтын басқармалардан,
Министрліктің мынадай ведомствалары бар: Қазынашылық комитеті, Кедендік бақылау
Қазынашылық комитетінің ұйымдық құрылымы Қаржы министрлігі құрамындағы Қазынашылықтың
Қазынашылық органдары мынадай міндеттер мен функцияларды орындайды:
республикалық бюджетті ұйымдастыру, оның кассалық атқарылуын жүзеге асыру,
касса бірлігі қағидатын негіздей отырып, қазынашылықтың шоттарындағы ақша
республикалық және жергілікгі бюджеттер арасында өзара есеп айырысуды
республикалық және жергілікті бюджеттер арасында салықтарды және басқа
мемлекеттік мекемелердің валюталық операцияларын басқару және есепке алу,
мемлекет қаржысының мән-жайы туралы ақпаратты жинау, өндеу және
республикалық бюджеттің қолма-қол ақшасының ағынын болжау;
мемлекеттік сыртқы қарыздарды жәнс мемлекеттің кепілдігі бар мемлекеттік
бухгалтерлік есеп пен бюджет жүйесіндегі есептемені және қазынашылық
қазынашылықтың құзырына жататын мәселелер бойынша есептік операцияларды жүргізудің
Қазынашылық қызметкерлерінің мемлекеттің қаражаттарын пайдаланатын мемлскеттік кәсіпорындардың, мемлекеттік
(қайтарып алуға) құқық берілген, сонымен бірге қазынашылық бюджет
Қаржылык, бақылау комитеті бақылау саласындағы ұйымдық-әдіснамалық және талдамалық
Мемлекеттің кірістерін жұмылдыру жөніндегі аса маңызды функцияларды Салық
Салық комитеті органдарына салық және бюджетке төленетін басқа
Қаржы министрлігі жүйесіндс ең көбі жергілікті қаржы органдарының
Жергілікті қаржы органдарының міндеттеріне мемлекеттік қаржы тәртібін сақтауды
Салық заңнамасына сәйкес салық органдарына облыстар, республикалық маңызы
Салық органдары тиісті жоғарғы салық службасы органына төменнен
АҚШ бюджеттің атқарылуын сыртқы бақылаумен байланысты мәселелермен Республикалық,
Есеп комитстінің құқықтық жағдайы Америка Құрама Штаттарының Коституциясымен,
ҚОРЫТЫНДЫ
Қаржыны басқарудың мақсаты макроэкономикалық теңгерілімдікте, бюджет профицитінде, мемлекеттж
Қаржыны басқарудың негізіне мына қағидаттар қойылған:
басқарудағы демократизм;
қаржы мәселелеріне саяси тәсілдме (көзқарас);
басқарудағы экономикалық және әкімшілік әдістердің оңтайлы үйлесуі (ұштасуы);
басқарудың ғылымилығы;
орталықтандырылған, салалық және аумақтық басқарудағы кслісушілік;
басқарудағы жауапкершілік;
шаруашылық шешімдерінің сабақтастығы.
Жалпылай айтқанда қаржы менеджменті дегеніміз – бұл кәсіпорынның
Қаржы менеджментінің негізгі міндеті – қаржыны басқарудың кәсіпорынның
Бүгінгі таңда әлемдік жетекші компаниялардың іскерлік стратегиясы бәсекелестік
қаржылық дағдарысты немесе қолайсыз жағдайларды болдырмау;
өндіріс және өнімді өткізу көлемін арттыру;
бәсекелестермен күресте жетекші орынға ие болу (қаржыгерлердің көзқарастары
кәсіпорын құнын барынша арттыру.
Қаржы менеджменті бәсекелестік ортадағы ортадағы ролі өндіріс барысын
Кәсіпорынның қаржы менеджменті мен маркетингтік саясатының бәсекелестік ортадағы
Кәсіпорын қандай да бір нарықта немесе салада болмасын,
Маркетингтік зерттеулердің маңызды көрсеткіштері – бұл тауардың сұраныс
Отандық кәсіпорындардың бәсекелестік қабілетін арттыру кәсіпорындардың өз тарапынан
Біріншіден, дамыған елдермен салыстыруға келмейтін отандық кәсіпорындарға мемлекеттік
Екіншіден, технологилық жағынан артта қалғандық. Өнеркәсіп саласындағы көптеген
Үшіншіден, қаржы менеджерлерінің, маркетингтік мамандардың, брокерлер мен дилерлердің
Төртіншіден, құнды қағаздар нарығының бәсекелестік қабілеті. Барлық елдерде
Жоғарыда аталған факторлар, сонымен қатар отандық кәсіпорындардың бәсекелестік
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Ковалев В.В., «Финансовый анализ», Москва – 1998
Романовский М.В., Сабанти Б.М., «Финансы», Москва – 2002
Ковалева А.М., «Финансы фирмы», Москва – 2002
Джумагельдиева Т.А., «Конкуренция: теория и механизмы развития», Алматы
Демеуов Б., «Финансовая конкурентоспособность компаний и пути ее
Сәрсенбаев А., «Тұтыну тауарлары нарықтарындағы табыстық стратегиялық факторлар»,
Колчина Н.В., Поляк Г.Б., «Финансы предприятий», Москва –
Стоянова Е.С., «Финансовый менеджмент», Москва – 2007
Слепов В.А., «Финансы и цены», Москва – 2008
Балабанов И.Т., «Основы финансового менеджмента», Москва – 2010
3
