Бұрғыны жобалау курстық жұмыс
Мазмұны:
Кіріспе. Метал кескіш аспаптар-------------------------------------------------3
Бұрғы, бұрғының түрлері.--------------------------------------------------------4
Бұрғының конструтивтік элементтері мен геометриялық бұрыштары.-7
Аспаптық материалдар------------------------------------------------------------11
Кесу процестері.--------------------------------------------------------------------13
Конусты беттерді өңдеу әдістері.-----------------------------------------------14
Бұрғыны қайрау әдістері.---------------------------------------------------------16
Бұрғыны есептеу жолы.-----------------------------------------------------------17
Бұрғыны өңдеудің маршруттық технологиясын дайындау.--------------21
Әдебиеттер тізімі.------------------------------------------------------------------29
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны:
Кіріспе. Метал кескіш аспаптар-------------------------------------------------3
Бұрғы, бұрғының түрлері.--------------------------------------------------------4
Бұрғының конструтивтік элементтері мен геометриялық бұрыштары.-7
Аспаптық материалдар------------------------------------------------------------11
Кесу процестері.--------------------------------------------------------------------13
Конусты беттерді өңдеу әдістері.-----------------------------------------------14
Бұрғыны қайрау әдістері.---------------------------------------------------------16
Бұрғыны есептеу жолы.-----------------------------------------------------------17
Бұрғыны өңдеудің маршруттық технологиясын дайындау.--------------21
Әдебиеттер тізімі.------------------------------------------------------------------29
Метал кескіш аспаптардың түрлері
Аспаптардың дұрыс классификациялануы олардың негіздерінің дұрыс конструкциялығын және өнімділігін
Барлық металкескіш аспаптарды 8 топқа бөледі:
кескіш
тарта жону
тесік өңдеу аспаптары (бұрғы, зенкер, ұңғы)
фреза және аралар
тіскескіш
бұранда қазғыш аспап
қажақты
қол аспаптары (егеу т.б.)
Кескіштер тобына токарлық, револьверлі, соққы және өзге метал кескіш
Тарта жону тобына көлденең тістері бар өзекше ретінде жасалған
Тесік оңдеу тобына (бұрғы, зенкер, ұңғы) біржүзді, екіжүзді, копжүзді
Фреза және аралар тобына бүйірлі бетте тістері бар айналу
Тіскескіш тобына тісті және кілтекті бірікпелерді кесу үшін барлық
Бұранда қазғыш тобына ішкі және сыртқы бұрандаларды қазуға арналған
Қажақты аспаптар тобына қажақты материалдан жасалған барлық ажарлау аспаптары
Қол аспаптарына қандай да болсын станокты қолданбай, қолмен жұмыс
Бұрғы, бұрғының түрлері.
Бұрғы бетін материалды тесу немесе алдын ала тесілген тесіктің
Қиын өңделетін материалды тескенде көп жағдайда ВК қатты қорытпалы
Қауырсынды бұрғылардың конструкциясы жасалуы өте қарапайым қауырсынды бұрғылардың ұшы
Центрлі тесіктерін алу үшін центрлеуші кешендендірілген бұрғылар қолданылады. Олардың
Бұрғылар міндетімен құрылысына байланысты келесі түрге бөледі. Серіппелі, қауырсынды,
Центрлейтін бұрғы
Қауырсынды бұрғы
Қауырсынды немесе жалпақ бұрғылар өздерінің құрылысының қарапайымдылығымен және жасау
Берік қоспалы бұрғы
Барлық бұрғы түрлерінің жұмыс бөлігін қатты қорытпадан жасалған пластинамен
Сақиналы бұрғы
Сақиналы бұрғы толық цилиндр тәрізді және бүйірінде кесу қырлары
Спиральды бұрғы
Спиральды бұрғы кеңінен қолданады. Спиральды бұрғы цилиндрлік стержень тәріздес,
Бұрғының конструктивтік элементтері мен геометриялық бұрыштары
Бұрғылардың жырғалары тіке, бұрандалы немесе еңкіш болады.
Еңкіш жырғалы бұрандамен жіңішке материалдарды тесуге қолданады. Берік қоспалы
Тік жырғалы берік қоспалы пластинкалы бұрғыларды тайыз L11-ші сурет. Берік қоспалы пластинкалы бұрғылар: а- еңкіш жырғалы,
12-ші сурет. а-конусты, б-цилиндірлі сапты серіппелі бұрғылар.
13-ші сурет. Серіппелі бұрғының жұмыс бөлігінің элементтері.
12 - суретте конусты және цилиндрлі сапты серіппелі бүрандалар
Келесі суретте бұрғының жұмыс бөлігінің элементтері келтірілген. Бұрғының екі
Бұрандалы жырғаның еңкіштік бұрышы бұранда сызығына жанамамен бұрғының өсінің
Алдыңғы бұрыш - алдынғы бетке қаралатын нүктеден жүргізілген жанамамен
Аспаптық материалдар.
Кесу процесінде кескіш аспаптарға жоғары қысым, температура әсер етеді.Соның
Аспаптық материал жоғары қаттылыққа ие болу керек. Аспаптық материалдың
Металл кесу процесінде жылу бөлінеді де аспаптың кесу бөлігі
Кесте 1- Аспаптық материалдардың ыстыққа төзімділігі және кесу жылдамдығы.
Материал Ыстыққа төзімділік, К Кесу кезінде жіберілетін кесу жылдамдығы
Көміртекті болат 473 – 523 10 – 15
Легирленген болат 623 – 673 15 – 30
Тезкескіш болат 873 – 823 40 – 60
Қатты қорытпалар:
ВК тобы 1173 – 1200 120 – 200
ТК және ТТК топтары 1273 – 1300 150 –
вольфрамсыз 1073 – 1100 100 – 300
жабынмен 1273 – 1373 200 – 300
Керамика 1473 – 1500 400 – 600
3) Аспаптық материалдың жоғары төзімділігі маңызды талабы болып табылады.
Кескіш аспаптарды 5 негізгі тотарға жіктейді:
Аспаптық болаттар(көміртекті, лигерленген, тезкескіш);
Металлкерамикалық қатты қорытпалар (ВК,ТК және ТТК топтары);
Кесу керамикасы;
Абразивті материалдар;
Жоғары қатты материалдар.
Аспаптық материалдар көміртекті, лигерленген және тезкескіш болып бөлінеді.
Көміртекті асапаптық болаттарға У7-У13 маркілері жатады. У-көміртекті (углеродистая), маркадағы
Лигерленген аспаптық болаттар аз лигерленген және тезкескіш болаттар деп
Лигерленген аспаптық болаттар көміртекті аспаптық болаттарға қарағанда қаттылығы жоғары,
Тезкескіш болаттың кеңінен таралған маркалары Р9, Р18 бұрғы сияқты
Слесарлық және төмен жылдамдықпен кесетін аспаптар жасалады: шапқы, отвертка,
Қатты қорытпаларды металл керамикалық және минерал керамикалық деп бөледі.
Минерал керамикалық қатты қорытпалардың кеңінен тараған маркасы ЦМ-332. Бұл
Өндірісте кесу керамикасының төрт тобы шығарылады: оксидті (ақ керамика)
Бұрғылау кезіндегі кесу режимдері.
Бұрғылау техникасындағы маңыздысы, ол – кесу режимін таңдау, яғни
υ=πDn/1000;
мұндағы: n – құралдың немесе дайындаманың айналу жиілігі;
D – өңделетін тесік диаметрі.
Беріліс (S) – кесу аспабының өсі бойынша бір айналғандағы
S=SsD;
мұндағы: Ss – өңделетін материалға, дәлдігі мен бет
Бұрғылаудың кесу тереңдігі тесік диаметрінің жартысына тең:
t=D/2, мм;
Процесс кезінде алынатын металл қабаты қалыңдығымен және енімен есептеледі.
Конустық беттерді өңдеуге арналған аспаптар.
Конус туралы жалпы мағлұмат:
Конус беткі детальды өңдегенде пайда болады. Конус келесі өлшемдермен
d және D – кіші және үлкен диаметрлері;
L – жазықтықтар арақашықтығы;
α – конустың еңкіштік бұрышы;
2α – конус бұрышы.
K=(D—d)/t қатынасын конустық деп атайды және көбіне бөлу белгісімен
У=(D-d)/2l=tgα қатынасын еңкіштік деп атайды.
14 -сурет. Конус элементтері
Білікті өңдеу кезінде өңделіп жатқан беттер арасында өтпелер кездеседі.
Үлкен еңкіштігі бар конус беттерді суппоттың жоғарғы салазкасын кескішұстағышпен
Ұзын конусты беттерді және α=8-10º болатындарды артқы бабканы қозғау
h=L sinα.
Фасонды кескішпен қысқа сыртқы және ішкі конустарды өңдейді. d15 -сурет. Конустық беттерді жалпақ кескішпен өңдеу.
16 -сурет. α бұрышқа бұрылған суппорттың жоғарғы салазкасы кезінде
Бұрғыларды қайрау әдістері
Серіппелі бұрғылардың төзімділігін жоғарлату үшін немесе кесу шапшаңдығын үлкейту
17-ші сурет. Бұрғыны екі қайтара өткірлеп қайрау.
19-ші сурет. Көлденен кесу жүзі
жоқ бұрғы.
18-ші сурет. Цилиндірлік
ленталы керту.
Бұрғыны есептеп жобалау
Берілгені:
Беріктік шегі σв=600МПа көміртекті конструктивті болат дайындамаға тереңдігі L=40мм
Шешімі:
1. Бұрғынын диаметрін табамыз.
М16 бұранда қазу үшін бұрғының диаметрін ГОСТ 19257-73 бойынша
D=12,50мм
2. Кесу режимдерін табамыз.
а) айналым берілісін аламыз [1] 27 кесте 433 бет.
S0= 0,19÷0,26 → S0= 0,20 мм/айн
б) 27-30 кестелердін көмегімен басты қозғалыстын жылдамдығын есептеу
→ Vu=26.1 м/мин
C=7
Y=0.7
m =0,2
Cм=1
nv=0,9
→ Кмν=1,22
Kuν=1,04
Klν=1
Kν= Кмν* Kuν* Klν → Kν=1,22
3. Осьтік құраушы кесуші күшін табамыз. [1] 31-кесте бойынша
; → Px=1283кгс
Cp=68
Xp= 1
Yp=0,7
→ Кмp=4.75
4. Кесу күшіне қарсылық күшінің моменті немесе айналу моментін
→ Мср=6931кгс*мм
→ Kмм=4.75
5. Құйрықшаның Морзе Конусы номерін анықтаймыз.
Осьтік құраушы күшін РХ екі күшке бөлеміз.
Q - конус құраушысына қалыпты әсер ететін күш.
мұндағы - құйрықшаның конустықбұрышы (
R- радиалды бағытта әсер ететін күш. Бұл күш конустың
Q – күші жанама Т күшін түғызады.
мұндағы - втулканың қабырғымен арасындаға уйкелісінің
=0,096 (болаттың болатқа уйкеліс коэффициенті)
Құйрықшаның втулкамен арасындаға уйкелісінің моменті
∆ =5' (конустықтан ауытқу)
Үйкеліс моментін максималды айналу моментіне немесе кесудің қарсылық күшіне
Құйрықшаның орташа диаметрі
немесе
→ dcp=110 мм
МЕСТ 25557-82 бойынша №2 Морзе Конусы өлшемдерін аламыз.
D=17.780
D1=18
d2=14
d3max=13.5
l3max=75
l4max=80
a=5
bh13=6.3
c=10
emax=16
R=6
R1=1.6
v=0,07
6. Бұрғының ұзындығын анықтаймыз.
L=l0+l2+l1
l0=(10÷12)d=10*12.50=125 мм (жұмыс бөлігінің ұзындығы)
l2=80 мм (мойыншасының ұзындығы)
l1=l4= 117.5 мм (бұрғының құйрықшасының ұзындығы)
L=125+80+117.5=322.5 мм
Центрлеу тесігі МЕСТ14034-74 бойынша орындалады.
7. Бұрғының жұмыс бөлігінің геометриялық және конструктивті параметрлерін анықтаймыз.
ω=30°
2φ=118°
2φ0=70°
α=11°
A=5
b=9,0
l=9
h=4,0
K=5,3
l1=3
Бұранданың айналу қадамы
→ H=68 мм
8. Өзекшенің қалыңдығын dc бұрғының диаметріне байланысты таңдайды.
dc=0,14D= 0,14*12.50=9.52
Өзекшенің жұмыс бөліінің кеңеюі құйрықшаға қарай 100 мм-ге
9. Бұрғының жұмыс бөлігінің кері конустығы (диаметрінің құйрықшаға қарай
10. Лентаның енін және спина затылкасынын биіктігін 63-кестеден (2)
f0=1мм
К=0.4 мм
11. Қауырсынның ені.
В=0,58*D=0,58*12.50=7.25 мм.
12. Бұрғының жырасын оюға арналған фрезаның элементтерін графикалық немесе
Профильдің үлкен радиусы
R0=CRCrCфD → R0=6.16мм
Провильдің ең кіші радиусы
RK=CK*D,
мұндаға СK=0,015*ω0,75
B=R0+RK
13. Бұрғының өлшемдеріне механикалық шарттар мен негізгі шектерін қоямыз.
14. Бұрғының жұмыс сызбасын орындаймыз.
Дбл.
Взам.
Подл.
751805.01 Листов Лист 1
Разработ. Кенеев А.
751805.15
Проверил Таскенов Е.М.
ОГМетр
Дайындама дөнгелек цилиндр.
Н.контр.
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
При выполнении операций соблюдать правила безопасности согласно инструкции №5
005 4280 дайындамалық
Бұрғының жұмысшы бөлігіне және құйрықша бөлігіне әдіп қалдыра отырып
әдіп қалдыру.Өтпелі кескіш 45 бұрышпен ,штангенциркульмен өлшеу.ұзындығы-200, диаметр 16.
010 0220 Техникалық тексеру
отк столы
Тексеру дайындаманың өлшемін штангенциркульмен және штангенрейсмуспен.
015 4114 Токарлық
ТВ-16К20 Патрон трех кулачковый ;
Кесуден кейін дайындаманың екі жағын жону.
020 0220 Техникалық тексеру
отк столы
025 Пісіру
Түйістіріп пісіру . Түйістірмелі электрлі пісіргіш аппарат .
Сызғыш масштабтық
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 2
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
030 0220 Техникалық тексеру
отк столы
035 Термиялық өңдеу .
Пісіруден кейін қыздыру.
040 0220 Техникалық тексеру
отк столы
045 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трехкулачковый
Пісіруден кейін шлакты жону.
Қайрау станогі.Ажарлау дөңгелегі
050 0220 Техникалық тексеру
отк столы
055 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трех кулачковый
Құйрықша бөлігіне әдіп қалдыра
отырып,бүйірлеп кесу.
Станок16К20 кескіш-астынан
кесу.(подрезной)
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 3
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
060 0109 Бұрғылау .
Ажарлау әдіп қалдыра отырып,
орталық тесікті бұрғылау және
Зеңкерлеу.центрлеу және
Комбинерленген бұрғы.
Диаметр ұзындығы
Вертикальді бұрғылау станогі
065 0220 Техникалық тексеру
отк столы
Орталық тесікті тазалау.
070 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трехкулачковый
Ажарлауға әдіп қалдыра отырып,
Жұмысшы бөлігінің сыртқы
Центрін жону.диаметр 14.5 мм.
өтпелі кескіш.шаблон.
075 0220 Техникалық тексеру
отк столы
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 4
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
080 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трех
Бөлшектің жұмысшы бөлігін жону
Диаметр мм. өтпелі кескіш.
Масштабты сызғыш,
штангенцируль
Құйрықша бөлікті жону.
Сызбадағы өлшем бойынша
Мойыншаны жону.
085 0220 Техникалық тексеру
отк столы
090 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трех
Құйрықша бетін жону ажарлауға
әдіп қалдыра отырып,өтпелі
Кескіш.штангенцируль
Жұмысшы бөлікті жону,
Ажарлауға әдіп қалдыра отырып
өтпелі кескіш.
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 5
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
Сызба бойынша бүйір қырды кесу
Астынан кесу (подрезной )
Факаны жону 45 бұрышпен.
Астынан кесу (подрезной )
095 0220 Техникалық тексеру
отк столы
100 4260 Фрезерлеу
6Р12 вертикально – фрезерный
Сызба бойынша спиральді
канавканы фрезерлеу.
штангенцируль
4260 Фрезерлеу
Ажарлауға әдіп қалдыра отырып,
Желкесін фрезерлеу.
Фреза концевая.штангенцируль
110 0220 Техникалық тексеру
отк столы
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 6
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
115 Слесарлық.
Фрезерлеуден кейін тесіктерді,
Беткі бөлігін тазарту.Егеу.
Верстак столы.
120 Термиялық өндеу.
Бөлшекті термиялық өндеу.
Қыздыру.
0220 Техникалық тексеру
отк столы
130 Ажарлау.
Орталық центрді ажарлау.
Бұрышпн конусты ажарлау
Құралы.
Ажарлау станогы.
Сыртқы бөлікті ажарлау.
Ажарлау дөңгелегі 16-60см
Шаблон әмбебап дөңгелек
Ажарлау станогы.
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист7
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
135 0220 Техникалық тексеру
отк столы
Штангенцируль
140 Ажарлау.
Құйрықша бөлігін ажарлау
дөңгелегі .микрометр.Әмбебап
дөңгелек ажарлау станогы.
Жұмысшы бөлік кері конустылық
беті ажарлау.
Ажарлау дөңгелегі 46-60см..
Микрометр.
Әмбебап дөңгелек ажарлау
станогы.
145 0220 Техникалық тексеру
отк столы
150 4114 Токарная
ТВ-16К20 Патрон трех
Бұрғының басын 116-120
аралықта қайрау.
Дубл.
Взам.
Подл.
751805.01. Лист 8
751805.15
Цех УЧ РМ Опер. Наименование операции Обозначение документа
Наименование оборудования СМ Проф. Р УТ КР КОИД ЕН
Дөңгелек ажарлау құралы.шаблон
Қайрау станогі.
155 отк столы
160 Жалпы техникалық тексеру.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
«Справочник технолога-машиностроителя» под.ред. А.Н.Малова, Москва 1972.
«Сборник задач и примеров по резанию металлов и режашему
«Конструирование инструмента» Алексеев Г.А. Аршинов В.А. Кричевская Р.М.
«Резание металлов и режущий инструмент» Аршинов В.А. Алексеев Г.А.
«Справочник конструктора-инструментальщика» под.ред. В.И.Баранчикова Москва-1994г.
«Металлорежущие инструменты» Четвериков С.С. Москва,1965г.
«Металлорежущие станки» Чернов Н.Н.
«Проектирование металлорежущих инструментов» Семенченко И.И. Матюшин В.М. Сахаров Г.Н.
«Токарное дело» - П.М.Денежный, Г.М.Стискин, И.Е.Тхор
«Режимы резания металлов» под.ред. Ю.В.Барановского Москва,1972г.
2
