TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар:

Кіріспе…………………………………………………………………………4

1 бөлім. Мемлекеттік бюджет және бюджет тапшылығы …………………5

1.1 Мемлекеттік бюджеттің экономикадағы мәні мен рөлі……………….5

1.2 Бюджет тапшылығының пайда болу себептері………………………..10

2 бөлім. Қазақстан Республикасының бюджет тапшылығы ……………..12

2.1 ҚР-ның 2008 жылғы бюджеті және бюджет тапшылығы ……………12

2.2 Бюджет қаражатын басқару ерекшеліктері……………………………15

2.3 Бюджет тапшылығын қаржыландыру механизмі …………………….18

3 бөлім. АҚШ-ның кірістері мен шығыстары

және бюджет тапшылығы…………………………………………………20

Қорытынды…………………………………………………………………...27

Қолданылған әдебиеттер тізімі……………………………………………..28

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 23 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар:

Кіріспе…………………………………………………………………………4

1 бөлім. Мемлекеттік бюджет және бюджет тапшылығы …………………5

1.1 Мемлекеттік бюджеттің экономикадағы мәні мен рөлі……………….5

1.2 Бюджет тапшылығының пайда болу себептері………………………..10

2 бөлім. Қазақстан Республикасының бюджет тапшылығы ……………..12

2.1 ҚР-ның 2008 жылғы бюджеті және бюджет тапшылығы ……………12

2.2 Бюджет қаражатын басқару ерекшеліктері……………………………15

2.3 Бюджет тапшылығын қаржыландыру механизмі …………………….18

3 бөлім. АҚШ-ның кірістері мен шығыстары

және бюджет тапшылығы…………………………………………………20

Қорытынды…………………………………………………………………...27

Қолданылған әдебиеттер тізімі……………………………………………..28

Кіріспе

Әр аймақтың экономикалық - әлеуметтік жағдайы жіті көзқараспен,
Қазақстан Республикасының егемен мемлекет болып қалыптасып, нарықтық экономиканың
Мемлекеттік бюджет –бұл мемлекеттік аппаратты, қарулы күштерді қаржыландыруға, қажетті
Қаржының айқындылығы – нақты демократияның бірден бір мәнді
біріншіден, әр мемлекеттің қажеттілігі оның қаржылық мүмкіндіктерінен асады, сондықтан
екіншіден, әр қоғамда әртүрлі дәрежедегі түрлі компаниялардың , топтардың
Курстық жұмыс тақырыбы – бюджет тапшылығы. Курстық жұмыстың басты
- мемлекеттік бюджеттің маңызы мен мәніне айқындау;

- бюджет тапшылығы түсінігі және оның пайда болу себептерін
- бюджет тапшылығын қаржыландыру механизміне тоқталу;

- Қазақстан Республикасының 2008 жылғы бюджетіне талдау жасау.

1 бөлім. Мемлекеттік бюджет және бюджет тапшылығы

1.1 Мемлекеттік бюджеттің экономикадағы мәні мен рөлі

Сан алуан қаржы байланыстарында жекелеген ерекшеліктері бедерленетін айрықша салалар
Мемлекеттік бюджет экономикалық қатынастардың жиынтығы ретінде объективтік сипатқа ие.
Сөйтіп мемлекеттік бюджет ұдайы өндірістің қажеттіліктерінен, мемлекеттің табиғатынан объективті
Экономика қазіргі жағдайда орталықтандырылған қаржы ресурстары мемлекетке қоғамдық өндіріс
Нақты объективті бөліс қатынастардың формасы болғандықтан айрықша қоғамдық арналымды
Қаржы қатынастарының жиынтығы ретінде мемлекеттік бюджетте қаржы категориясына тән
жиынтық қоғамдық өнімнің мемлекеттің қолында жинақталып, қоғамдық қажеттерді өтеумен
құнды жасап, оны тұтыну процесін бедерлейтін материалдық өндіріс қаржысы
қоғамдық өнімнің тауар формасындағы қозғалысымен тікелей байланысы жоқ құнды
Кез келген басқа экономикалық категория сияқты мемлекеттік бюджет өндірістік
Экономикалық категория ретінде мемлекеттік бюджет қоғамдық өнім құнының мемлекеттің
Бюджет экономикаға бюджет механизмі арқылы ықпал етеді. Мұнда бюджеттің
Өндіріс құрал-жабдықтарына мемлекеттік меншіктің әзірше, басым болуы шаруашылықты үйлестіре
Қоғамдық ұдайы өндірістегі мемлекеттік бюджеттің рөлі ең алдымен, өндірілген
Мемлекеттік бюджет материалдық өндіріс саласында оның өсуінің стимуляторы ретінде
Өндірістен тыс салалардағы бюджет қаржысы олардың қызметінің одан әрі
Мемлекеттік бюджет –бұл мемлекеттік аппаратты, қарулы күштерді қаржыландыруға, қажетті
Бүгінгі мемлекеттердің бюджеттері олардың көпсалалы қызметтерін бейнелейтін құжат деуге
Орталық үкіметтің бюджеті мен жергілікті бюджеттердің арасында бюджет табыстарының
Бюджеттен тыс қорлар мақсатты міндет атқаратын және мемлекеттік бюджетке
Бюджеттен тыс қорлар бюджетті, сондықтан парламенттік бақылауды айналып үкіметтің
Мемлекеттік бюджет экономиканы реттеудің ең маңызды құралы деуге болады
Бюджеттік жоспарлау – қаржылық жоспарлаудың құрамдас бөлігі. Бюджеттік жоспарлаудың
Бюджеттік жоспарлауға тегінде оның кең мағынасында тек бюджетті жоспарлау
Бюджеттік жоспарлауды бюджет процесінен айыра білген жөн. Бюджет процесі
Жиынтық бюджеттік жоспарлау. Оның барысында жоспарлы жұмыстың негізгі бағыттары,
Екінші кезеңде бюджеттік жоспарлау нақтыланады, яғни халық шаруашылығындағы барлық
Бюджеттік жоспарлау мынадай принциптермен жүзеге асырылады:

- бюджеттік және халық шаруашылықтық жоспарлаудың бірлігі;

- ресурстарды салалық, ведомстволық, аумақтық жоспарлауды ұштастыру;

- еңбек, материал және қаржы ресурстары шаруашылық – мәдени
- халық шаруашылығы, әлеуметтік – мәдени, қорғаныс, басқару шараларын
Бюджеттік жоспарлауда оның кіріс және шығыс бөліктерінің нақтылық, біртұтастық,
1.2 Бюджет тапшылығының пайда болу себептері

Егер шығындар табыстардан асып кетсе, онда бюджет тапшылығы пайда
мемлекеттік аппарат шығындарының көбеюі;

әскери мақсаттарға шығындардың көбеюі;

мемлекеттің әлеуметтік және экономикалық қызметінің кеңеюі;

шектен тыс өндіру нәтижесінде бюджетке түсетін салық көлемі азаяды,
Бюджет тапшылығын жою үшін табыс бөлігін толтыру қажет немесе
Бюджет тапшылығының тұрақтандыру деңгейіне әсері қаржыландыру тәсілдеріне байланысты.

Мемлекеттік бюджеттің тапшылығын қаржыландыру тәсілдері:

ақша –несие эмиссиясы(ақша шығару);

займ шығару;

мемлекетке түсетін салық мөлшерін көбейту.

Тапшылықты жою үшін ақша шығару жағдайында мемлекет сеньораж табады.
Нақты ЖҰӨ өсуінің қарқынын ақша жиынының өсу қарқыны артық
Қазіргі кезде сеньораж ақша шығару арқылы пайда табу ғана
Егер мемлекеттік бюджет тапшылығы мемлекеттік займ шығару арқылы қаржыландырылса,
Бюджет тепшылығын циклдық және құрылымдық деп бөледі.

Құрылымдық тапшылық – толық жұмысбастылық жағдайында мемлекеттік шығындардың салық
Циклдық тапшылық – нақты бюджет тапшылығы мен құрылымдық тапшылық
Мемлекеттік қарызды талдамай бюджеттік тапшылық деңгейін анықтау мүмкін емес.

Мемлекет Ұлттық банктің несие қорынан, тұрғындардың халықтық банктегі
Бюджет тапшылығын бәсеңдету үшін мемлекет тек ішкі мүмкіндіктермен ғана
Мемлекеттік қарызды басқару шаралары:

жаңа займдар шығару;

конверсия- табыстылығына қатысты займдардың шарттарын өзгерту;

консолидация- қысқа мерзімдік облигациялардыорташа және ұзақ мерзімдікке ауыстыру.

2 бөлім. Қазақстан Республикасының бюджет тапшылығы

2.1 ҚР-ның 2008 жылғы бюджеті және бюджет тапшылығы

Қазақстанның мемлекеттік бюджеті 2008 жылдың бірінші тоқсанында профицитпен орындалды,
2008 жылдың бірінші тоқсанында алынған несиелерді есептемегенде мемлекеттік бюджет
2008 жылдың бірінші тоқсанында кіріс салық ставкалары азайтылған жағдайда
Еліміздің мемлекеттік бюджетіне бірінші тоқсанда кіріс өткен жылғы бірінші
Салық әкімшілігінің арқасында салық түсімдерінің өсім қарқыны 16%-ға өсті,
2.2 Бюджет қаражатын басқару ерекшеліктері

2007 жылдын. бюджетінің орындалуының мақсаты қаржы ресурстарын жұмылдыру және
Республикалык бюджет кірістерінін

қүрылымындағы салыктық түсімдер 91,3%-ға және ІЖӨ қатынасы бойынша 21%-ға
2007 жылы республикалық бюджетке кірістер-дің, оның ішінде корпоративтік табьгс
Бюджеттік процссті бюджет каражатын ашык бөлуге және мемлекеттік саясаттың
Республикада салыктарға әкімшілік жүргізудің колданыстағы тетігі көп кезеңді, күрделі
Құрылымды калыптастыруда, мониторинг жүргізуде және шығыстарды орындауда кемшіліктер мен
Жоспарлаудағы кемшіліктер, инвестициялык жобаларды (максатты трамсфертгерді) іске асыру үшін
2007 жылы бюджет қаражатының уақытша бос калдығы, өткен жылдардағы
Мемлекеттік борышты баскарудың колданыстағы жүйесі ұлттык компаниялар, мемлекеттің қатысуымен
Мемлекет активтерінің пайдалану тиімділігіне бағалау жүргізу барысында анықталған бұрмалаушылыктардың
Мемлекеттік органдарға бюджеттік процесті жетілдіру және анықталған бұрмалаушылықтарды жою
- республикалық бюджет кірістері орындалуының
тәуелділігін азайту жөнінде толықкднды шаралар қолдану; салыктардың, алымдардың санын
бюджетке түсетін салықтык және салықтык емес түсімдердің жоспарлау сапасын
- республикалық бюджет
қаржылык, жыл ішінде бюджетке енгізілетін түзетулерді барынша азайту және
республикалық бюджет есебінен әлеуметтік манызды объектілерге техникалык-экономикалық

сараптама жүргізудін орындылығын қарау;

республиканың индустриалдык-инновациялык даму стратегиясын іске асыруға бағытталған мемлекеттік
бос каражатын орналастырудың өлшемдері
мемлекеттік даму
мемлекеттік органдардағы
кепілгерлікті қоса алғанда, қаржылык, жыл ішінде борыштық міндеттемелердін жаңа
пайдаланылуынажол бермеу;

бюджеттік бағдарламалар әкімшіліктердің бюджет каражатын
толықтырулар енгізу аркылы шаралар кабылдау;

мемлекеітік каржы бақылауының тиімділігін арттыру және
аталған ұсыныстар өз кезегінде бюджет каражаттарын тиімді басқаруға, максатты
Бюджет тапшылығын қаржыландыру механизмі

Бюджет тапшылығын тұрақтанандыру деңгейіне әсері қаржыландыру тәсілдеріне байланысты.

Мемлекеттік бюджеттің тапшылығын қаржыландыру тәсілдері:

ақша-несие эмиссиясы;

займ шығару;

мемлекетке түсетін салық мөлшерін көбейту.

Тапшылықты жою үшін тиын шығару жағдайында сеньораж пайда болады.

Нақты ЖҰӨ өсуінің қарқынын ақша жиынының өсу қарқыны артық
Инфляция деңгейінің жоғарлауы жағдайында Оливер-Танзи әсері пайда болады.

Өсіп келе жатқан инфляциялық қиындықтар салдарынан экономикалық ынта пайда
Мемлекеттік тапшылықты жою үшін тиын шығару қолда бар қаржыны
Соңғы жағдайда үкімет тауар мен қызмет көрсету ақысын уақытылы
Егер де мемлекеттік сектордың төленбеген қаржылары жиналып қалса, онда
Бюджет тапшылығын қарыз арқылы қаржыландыруды көбіне тиын шығару тапшылығының
Мемлекеттік облигацияны бюджеттен тыс қорларға төмен пайыз мөлшерімен орналастырса,
Мемлекет бюджетіне салық түсімін көбейту проблемасы бюджет тапшылығын қаржыландыру
Қысқа мерзімді кезеңде салық мөлшерлемесінің төмендеуі:

экономиканың кіріктірме тұрақтандырғыш деңгейінің төмендеуі нәтижесінде ;

пайыз мөлшерлемесінің жоғарылауынан пайда болатын мемлекеттік емес секторлардың ығыстыру
бюджет тапшылығын өсіру, бір мезгілде салық салудың мөлшерлемесін және
Мұндай жағдай Лаффер қисығында көрсетілген.

Мемлекеттік бюджет тапшылығын қаржыландыру тәсілдерінің ешқайсысы бір-бірінен аса оқшауланбайды
3 бөлім. АҚШ-ның кірістері мен шығыстары және бюджет
АҚШ 1980 жылдары және жалпы осы ғасырда тапшылыктың үлкенін
Бул тарауда карыздар мен тапшылык карастырылады. Бюджет тапшылығы калай
Америка құрама штаттарының ЖІӨ жыл санап қарқынды өсіп келеді,
Мемлекетік қарыз 2005 жылғы берілгендер бойынша ЖІӨ-нің 64,7%-ы. Сыртқы
АҚШ сауда балансының дефициті жыл санап өсіп келеді, тек
2005-2014 жылдарғаАҚШ ЖІӨ-нің өсу темпін болжау, трлн.долл.

Қарызды қаржыландыру талшылығы

Егер Фед тапшылықты қоғамнан қарыз алу арқылы қаржыландырса, онда
Тапшылықты ақшалай қаржыландыру

Егер қаржы мекемесі тапшылықты қаржыландыру үшін орта қарыз алатын
Ақшалай және карыз алу арқылы қаржыландыру арасыңдағы айырмашылықты білуіміз
Фед және Қаржы мекемесі

Көптеген елдерде Қаржы мекемесі мен орталық банк арасындағы әрекеттерді
Фед қүны жоғары ақшаны қандай мелшерде шығару керектігін өзі
Қаржы мекемесі карыз алып жатқан тұста Фед еркін нарықта
Алайда бүрын Федтің еркін нарықтағы сатып алулары мен Қаржы
Тапшылықтар және мемлекеттік қарыз

Бюджет баланста болмаса, Қаржы мекемесі жеке сектор мен Федке
Мемлекет қарызы бұған дейінгі өткен Федералды бюджет тапшылығының нәтижесі
Қысқаша қорытынды

Федералды үкіметтің шығыны
Қарыз жеке сектордан немесе жанама түрде Федералды кор жүйесінен
Федтің қаржы мекемесіне қарыз беруі құны жоғары ақша қорын
Федтегі және жеке секторлардағы қаржы
Тапшылықты екі түрлі жолмен каржыландыруға болады, бюджет тапшылығы мен
Федералды үкімет кірістері мен шығындары

Федералды үкімет шығындарын мандатты және дискреционды деп бөлеміз. Мандатты
Макроэкономикалық мақсаттар үшін үкіметтің тауарлар сатьш алуы мен қызметтері
Процент төлемдері және тапшылық

Бюджет тапшылығының екі компонентін ажырата білуіміз кажет, олар —
Жалпы тапшылық = алғашқы тапшылык + процентті төлем

Алғашқы тапшылық дегеніміз — үкіметтің процент төлемінен және
Алғашқы тапшылык = процентсіз шығындар — жалпы кіріс

Осы екі компонент арасындағы айырмашылық мемлекет карызының бюджеттегі рөлін
Бұл проблема мемлекетте ғана емес, жеке адамдарда да кездеседі.
Салықты төмендету және үкімет кірісі

Алайда үсынысты жақтайтын экономистер, яғни Рейган әкімшілігі арқасында АҚШ-тың
Бүған қарама-қарсы талдау да жоқ емес. Салықтың төмендеуінен салықтан
Ұсынысты жақтаушылар жағының талабы жүзеге асса, салық деңгейінің төмендеуінен
Табыс салығынан түскен кіріс = табыс салығының мөлшері х
Салық деңгейі төмендесе, табыс өседі. Соның салдарынан жалпы табыстан
Cалықтың төмендеуі және үкімет шығындары

Үсынысты жақтаушылар жағының дәлелдерінен басқа Рейган әкімшілігі тапшылықтың жоғары
Барро-Рикардо проблемасы

Мүндағы сұрақ: шаруашылықтардың салықты төмендетуге жауабы кандай де-генге саяды.
Тұракты табыстарды есептей отырып, шаруашылықтар келешектегі салық төлемін алдын
Бұған жауапты классикалық бағыттағы ағылшын экономисі Давид Рикардо береді.
Барро-Рикардоның нақты ұсынымы бойынша үкіметтің бағалы қағаздары таза байлыққа
Егер үкімет тапшылық тұсында салықтарды азайтса, онда қоғам алдағы
Қорытынды

Мемлекеттік бюджетте қаржы жоспарының барлық қажетті негіздері берілген. Ол
Бюджет кірістерінің щоғырланып, шығыстарының бағытталуы Қазақстан Республикасы Президентінің Заң
Үкіметтің жоспарланатын жыл ішінде қандай тауарлар мен қызметтер
Мемлекеттік бюджеттің тапшылығын жабу үшін ақша қаражаттары қажет. Бұл
Егер де экономикада мемлекеттік бюджеттің тапшылығы немесе профициті (бюджетке
Бүгінгі мемлекеттердің бюджеттері олардың көпсалалы қызметтерін бейнелейтін құжат деуге
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. - Алматы: 1995ж.

2. Салық Кодексі. Алматы 2004ж.

3. «Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуын бақылау

туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. – 2002ж 29 қаңтар.

4. Аубакиров Я. «Экономикалық теория негіздері» Алматы

5. Әкімбеков С. «Экономикалық теория» Астана 2002ж.
6. Әкішев К. «Қаржы ұқсатуға ұқыптылық керек».
7. Баянов Е. «Мемлекет және құқық негіздері»
8. Белгібаева Қ.Қ. Мұханбетова Е.С. «Қаржы және банк
9. Дорнбуш Р. Фишер С.
10. Жүнісов Б.А. «Нарықтық экономика негіздері» Ақтөбе 2001ж.

25