Батик өнері арқылы балаларға эстетикалық тәрбие беру курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе ...............3
(. Негізгі бөлім
1.1.Батик өнерінің шығу тарихы...............6
1.2.Батик өнерінің эстетикалық тәрбиедегі мәңі ........8
1.3. Бастауыш сынып оқушыларын бейнелеу өнері арқылы эстетикалық тәрбиеге баулу ......................13
((. Практикалық бөлім.
2.1.Батиктің орындалу техникасы............18
2.2. Батикке қажетті материалдар мен құрал-жабдықтар түрлері....................26
(((.Әдістемелік бөлім
3.1. Эстетикалық тәрбиенің негізіндегі әдіс тәсілдерді қолдану......................30
3.2.Бастауыш сыныптарына өнер арқылы эстетикалық тәрбие берудін тәжірбиелік жұмысы............32
Сабақ жоспарлары
Қортынды .............................37
Қолданылған әдебиеттер тізімі...............39
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 39 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе ...............3
(. Негізгі бөлім
1.1.Батик өнерінің шығу тарихы...............6
1.2.Батик өнерінің эстетикалық тәрбиедегі мәңі ........8
1.3. Бастауыш сынып оқушыларын бейнелеу өнері арқылы эстетикалық
((. Практикалық бөлім.
2.1.Батиктің орындалу техникасы............18
2.2. Батикке қажетті материалдар мен құрал-жабдықтар түрлері....................26
(((.Әдістемелік бөлім
3.1. Эстетикалық тәрбиенің негізіндегі әдіс тәсілдерді қолдану......................30
3.2.Бастауыш сыныптарына өнер арқылы эстетикалық тәрбие берудін тәжірбиелік
Сабақ жоспарлары
Қортынды .............................37
Қолданылған әдебиеттер тізімі...............39
Кіріспе.
Менің курстық жұмысымының тақырыбы: «Батик өнері арқылы балаларға эстетикалық
Бейнелеу өнері – ерте заманда пайда болып, барлық дәуірде
Сәндік қолданбалы өнер деп эстетикалық салаларға ие практикалық пайдалы
Ертеректе осы өнерлердің бәрін белгілеу үшін «пластикалық өнер», «сымбатты
Осы өнер өз атауын ((((((((( ғасырларда француз тілінен аударғанда
Сәндік қолданбалы өнер халық шығармашылығымен тығыз байланысты. Мұндай өнер
Сәндік қолданбалы өнер ештеңені бейнелемейді, бірақ көп нәрсені білдіреді.
Батик техникасы өте ертеден келе жатқан өнер, ұзақ уақыттардың
Батик алғашында құдайға мінәжат етудегі ретуалды маталарды безендіру үшін
Матаға сурет салып, өрнек түсіру, яғни батик ең қиын
Жалпы алғанда «эстетика» -гректің «эстетиз» сөзінен шыққан ол «сезімдік»,
Эстетика жайында неміс, ағылшын, француз, орыс тілінде жазылған
Бейнелеу өнері–эстетикалық тәрбиенің ең ықпалды және өзгермейтін басты құралы.
Баланың эстетикалық қабылдауын, сезім мен ұғымын көркемдікті қабылдау қабілетін
Баланы өмірдің көңілді сәттерін сезе білуге, айналадағы әдеміліктерді көре
Мектеп жасына дейінгі балалар шындықты шынайы, пәк күйінде қабылдайды
Түрлі маталармен және көптеген мүмкіндіктері бар бояумен, балауызды қолдандану
Зерттеу жұмысының мақсаты: Осы техника бойынша материалмен танысу,
Қоршаған ортаның түпнұсқалық мәнін ашу, қоғам мен адамға әсер
Зерттеу жұмысының өзектілігі: Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы (1999(
Бейнелеу өнерінің барлық түрлері графика, живопись, мүсін, сәндік –
Зерттеу жұмысының міндеті: Бейнелеу өнері жанрларын зерттеу арқылы сурет
Балаларды көркемөнерге баулудағы міндет – оларды заттар мен құбылыстарды
Зерттеу обьектісі: № 22 білім беретін жалпы орта мектептің
Курс жұмысының құрылымы:
Бөлімімде матаны көркем безендір түрлері мен баспа суреттер айтылады,
Бөлімінде матаны көркем безендіру техникасы туралы сипаттама беріледі, басында
Өнер - қоғам танымының түрлерінің бірі. Өнер - негізгі
І. Негізгі бөлім.
1.1.Батик өнерінің шығу тарихы.
Батик сөзінің нақты анықтамасы жоқ, сөздің шығуы және
Матаға сурет салу - шығармашылық жұмыстардың ең қызықтысы болып
Батик - матада сурет салудың түрлі тәсілдерінің жалпы атауы.
Матаны бояу тәсілі ерте кездегі өркениеттен келе жатқан өнер.
Батик өнері, яғни матаны көркемдеу өнері Азия халықтарында баяғыдан
Батик сияқты қиын техника көмегімен суретші қаңық,ашық және нәзік
Матаны әсемдеу, яғни көркем безендіру өнері ерте кезден
Матаның суреттінің аумағын боямай оның жан-жағын балауызбен жауып, оны
(((( ғасырда Кытай манускриптерінде балауыз көмегімен матаны безендіру
(((( ғасырда металлдан жасалған белгі салғыш қолдана бастады.
Кейде матаны көркемдеу үшін бір уақытта екі әдіс қолданған-жіптерді
Ең көңе (шамамен екі мың жыл( өрнек қытайлық өрнек
Өрнекті, (((( ғасырда ойлап табылған «чантинг» құралы арқылы жасалған.
(((( ғасырдың аяғында үнді «ситцы» матасы өзінің әсемділігімен Еуропаны
Сонымен қатар, (((( ғасырдың аяғында ақ түске түрлі-түсті суреттерді
Үндістанда және Индонезияда өрнек киімді әсемдеу үшін қолданылды. Жапония
Қазіргі заманғы қолмен жазу бұрынғы әдістерді негізге ала отырып,
Қазіргі кезде батик деп матаны қолымен бояудың барлық түрлерін
Батик – бейнелеу өнерінің көптеген ерекшеліктері мен көркем тәсілдерінің
Қазіргі заманда матаны безендіру тәсілі әр түрлі. Батик
Акрилдік бояуларды қолдану батикті анағұрлым қолайлы етіп, осы техникаға
Көптеген адамдар батикті хобби немесе мамандық ретінде тандайды. Матаға
Қорытындысын алдын ала болжай алмағандықтан батик техникасы өте қызықты.
Батик түрлері:
1.Суық батик
2. Ыстық батик
3.Еркін жазу
4.Түйінделген батик
Суық батик техникасының даму жолы немесе тарихы
Суық батик техникасы Еуропада модерн кезеңінде ойлап табылған. Ол
1936 жылдан бастап суық батик өндірісте қолданылып келеді. Осы
Ыстық немесе ыссы батик.
Ыстық батиктың-ыстық деп аталу, себебі ол балауызды ыстық күйінде
Ыссы батикте ара шалғының орнына парофинді және стеоринді пайдалана
Осы өнер түрін: қытайлықтар, үнділер, мысырлықтар, перулиттер қолданғалы,айналысқаны белгілі.Көптеген
1.2.Батик өнерінің эстетикалық тәрбиедегі мәңі
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы (1999( біздің болашағымызды жаңа
Эстетикалық тәрбие – тәрбиенің маңызды құрамдас бөлігі. Эстетикалық
Әсемділік -Бұл адамның қажеттілігі, көзқарасы, мақсатымен сәйкес келетін жоғары
Әсемдік тану(эстетика( -табиғатта, қоғамда, адамның іс-әрекетінің қай түрінде болмасын,
Әсемдікті тануға тәрбиелеу –оқушының бойында өнерге және шындыққы әсемдік
Эстетикалық сезім адамның моралдық қасиет және адамгершілік бейнесіне асыл
В.Г.Белинский: «Әсемдікті сезіну-адамгершілік қасиеттің шарты. Тек осы сезім
Н.Г.Чернышевский: «Әсемдіктің адамға ететін әсері, сезігі - ол бейне
Эстетикалық тәрбие дегеніміз-жас ұрпақты өмірдегі, күнделікті тұрмыстағы, еңбектегі табиғаттаға
Эстетикалық тәрбиенің мақсаты - әр адамның ақыл-ойын, әсемдік жөніндегі
Жеке адамның эстетикалық мәдинеті дамыту, оны жоспарлы, мақсаты түрде
Педагогикада «Эстетикалық тәрбие», «Көркемдікке тәрбиелеу», «Эстетикалық даму» деген үш
Эстетикалық тәрбие - кең ұғым. Ол әсемдікті сезе білуге
Көркемдікке көркемөнер құралдары арқылы тәрбиеленеді. Көркемдікке тәрбиелеу эстетикалық тәрбиенің
Эстетикалық даму дегеніміз жас ұрпақтың эстетикалық нәр алуға
Ғалымдар эстетикалық тәрбиені қоғамдық – мәдени өмірдің жан-жақты дамуымен
Эстетикалық тәрбие өмір құбылыстарын терең қабылдауға , білімге құштарлығын
Көркем шығарманы, табиғат әсемдігін, адамның жақсы тәртібін, тамаша мінез-құлқын
Эстетикалық тәрбиенің міндеттері:
Жастардың эстетикалық қабылдауын жүйелі түрде дамыту. Осының негізінде қоғамдық
Бейнелеу өнері арқылы көркем шығармашылық сезім мен талғамды дамыту.
Өнер салаларында балалардың қабілеттерін, ынтасын, биімділігін дамыту ашу.Жастардың көркемдік
Жастардың күшіне сай өзін өнерде көрсете білу қабілетін, айналаға
Эстетикалық тәрбиенің тағы бір мәнді міндеті жас ұрпақа мамандығына
6.Эстетикалық ұғымға баға беруді қалыптастыру.
Эстетикалық тәрбиенінің өзіне тән міндеті бар, олардың бірі эстетикалық
Эстетикалық көзқарасын тәрбиелеу әсемдіктің қасиеттері бар әртүрлі өмірмен қатынаста
Эстетиккалық көзқарасты тәрбиелеудің негізгі құралы – өнер. Ол шындықты,
Эстетикалық сезім және қабылдауды тәрбиелеу. Өмірдегі, өнердегі әсемдікті сезу
Адам эстетикалық тәрбиенің бастапқы нешіздерін, бүкіл ғұмырына жететін әсемдік
Эстетикалық ұғымды, баға беруді қалыптастыру – эстетикалық тәрбиенің тағы
Эстетикалық таным – бұл өмірдегі, еңбектегі және табиғаттағы сыртөқа
Эстетикалық танымның дамуына көбінесес өнер үлгілерін қабылдаумен немесе шығармашылықпен
Эстетикалық белсенділікті тәрбиелеу – ол әдемілікті сезініп, оның заңдарын
Балаларды эстетикалық белсенділікке тәрбиелей отырып, оларды өздігінен ілтипатты оқырман,
Баланың эстетикалық мәдениетін қалыптастыру тұтас педагогикалық процесте дамиды. «Мәдениет
Эстетикалық мәдениетті қалыптастыруда өз халқымыздың жақсы дәстүрлері ментағылымдарын оқып
1.3. Бастауыш сынып оқушыларын бейнелеу өнері сабақтары арқылы эстетикалық
Қазіргі таңда бастауыш мектепте оқыту барысындағы мәселелердің бірі-оқушылардың эстетикалық
Мектеп мұғалімдері бастауыш сыныптарда эстетикалық тәрбиені кітап оқу, ән
Оқушы өзін қоршаған ортадан әсемдікті сезінуі, оны бағалай білуге
Оқушылардың көркем білімге талпынуын арттырып, қиялын шарықтатып, бойын
Өскелең ұрпаққа эстетикалық тәрбие беруде бастауыш мектептегі бейнелеу өнері
Балаларды әсемдікті сезініп, түсініп, қадірлей білуге баулу бейнелеу өнері
• бейнелеу өнер пәні арқылы оқушыларды
• бейнелеу өнері пәні арқылы эстетикалық
• бастауыш мектеп кезеңінде эстетикалық тәрбиені
• оқушылардың көркем өнерге деген қызығушылығының
• бейнелеу өнері пәні бойынша бастауыш
Бастауыш мектепте бейнелеу өнері сабағында эстетикалық тәрбие беруде оқушылармен
Эстетикалық тәрбие біздің байқауымызда дүние жүзілік және ұлттық мәдениет
Эстетикалық тәрбие мәселелері көптеген ғалымдар еңбектерінде жан-жақты қамтылған. Оның
Эстетикалық имандылық, адамгершілік тәрбиесін қалыптастыруда ұлттық тәлім-тәрбие дәстүрлерін пайдалану
Кейінгі кездері бейнелеу өнері пәні құралдары арқылы эстетикалық тәрбиеге
Сонымен бастауыш мектепте оқыту барысында кезек күттірмейтін мәселенің бірі;
Балалардың эстетикалық тәрбиесінің маңызды бөлігі көркемдікке тәрбиелеу ісінде көптеген
Оқушы эстетикалық жағынан дамып, жетілуі үшін тәрбиені өте ерте,
Қалай болмасын әрбір адам өнердің игілікті күшін бала кезден
Эстетикалық тәрбие дегеніміз – бұл-әсемдік, сұлулық, пәктік қасиеттер музыка,
Бейнелеу өнерінің барлық түрлері графика, живопись, мүсін, сәндік қолданбалы
Қоршаған ортамен таныстыру арқылы оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптастыру бейнелеу
Әсемдіктің таптырмас бұлағының бірі – табиғат. Ол эстетикалық сезімнің,
Табиғат үйлесімділігінің, әсемдіктің, мәңгілік жаңарудың, әлемдік заңдылықтары әртүрлі болу,
Табиғатқа топ серуен жасаған кезде балалардың оның сұлулығын эстетикалық
Үлбіреген түрлі түсті гүл, көк –жасыл орман –
Егер оқушылар табиғатты қорғауға атсалысатын болса, табиғаттың эстетикалық ықпалы
Міне, сондықтан да балардың табиғатты қорғау әрекеттеріне (күнделік жүргізуде,
Табиғатқа, қоршаған ортаға эстетикалық қатынасты тәрбиелеу үшін дүнижүзілік және
Бастауыш мектеп оқушыларын табиғатқа серуендеуге шығарғанда, оларға әр қилы
Табиғат – біздің өміріміздің сәні. Ол бізді мол шаттыққа
Оқушылардың эстетикалық талғамын жетілдіре, бекіте түсу үшін сабақ барысында
Негізінде эстетикалық тәрбие экологиялық тәрбиемен тығыз байланысты, өйткені экологиялық
Өмірді, оның қоғамдық тәрбиелік мәнін жан –жақты түсіну үшін
Қазақ халқы ерте заманнан – ақ сұлулық пен әсемдікті
Өнер қашанда қамқорлықты, оған асқан жауапкершілікпен, жанашырлықпен қарауды қажет
Халық шеберлері ою - өрнек салу тәсілін белгілі –
Бейнелеу өнері –ерте заманда пайда болып, барлық дәуірде өмір
Қорыта келгенде бейнелеу өнері сабағында оқушыларға эстетикалық тәрбие беруде
Жапонияда эстетика саласынан тәрбие алмаған адам, экономикалық тұрғыдан
А.Е.Егоров: «өнер шығармалары, көркемөнер мәдинеттінің факторлары реттінде, қашан көпшіліктің
ІІ. Практикалық бөлім.
2.1.Батик орындалу техникасы
Батик техникасында матаны көркем безендіру үшін жарық, ауасы желдетіліп
Ыстық немесе ыссы батик.
Ыстық батиктың-ыстық деп аталу, себебі ол балауызды ыстық күйінде
Бірнеше түстермен, не бір түспен резервпен элементерді үйлестуге
Ыстық батик тәсілінде, резервті кепкен матаға жүргізу керек. Резерв
Резерв үстінде бояумен матаның бетін жабу кезінде бояу құйылып
Осыдан кейін мата қайтадан рамкаға керілгенен кейін, үлкен қылқаламмен
Резервті алып тастағанан кейін,суық батиктегідей.Виварци немесе автоклавада буландырады. Матадағы
Негізінде ыстық және суық батик туындыларың буландырмайды.Ол декоративті туындылар
Ыссы батиктің салқын батиктен айырмашылығын, парафин, стеарин немесе олардың
Мата кепкеннен кейін қоспамен ақшыл болатын жерлері жабылады да,
Суық немесе салқын батик
Батырма немесе инелер арқылы мата кергішке керіледі де, сурет
Дайын бояуларды араластыру үшін ас содасының ерітіндісін дайындау керек.
Араластырылған бояулар матаға қылқалам арқылы жағылады. Ереже бойынша алдымен
Жұмысты кепкеннен кейін бумен өңдеген жөн. Ол үшін матаның
Ал матадан немесе зығырдан жасалған матаны қолмен жуғаннан кейін
Суық батикті орындау бірізділігі:
Матаны боямай жатып, ең алдымен келешектегі панноның, палантинның немесе
Жұмысқа кірісерде барлық қажетті құрал-жабдықтарды дайындау қажет. Батик қандай
Матаға рамаға тарту. Матаны тартатын түйрегіштер ағашқа оңай құру
Матаның астына жобаланған қағазды салып, суретті матаға көшіреміз. Матадағы
Матадағы сызықтар бойынша резерв жүргізу. Бояу барлық мата бойынша
Батиктің ең қызық процесі-матаны бояу. Түрлі-түсті құлпылар жасап, бояулар
Матаға сурет салынып болған соң, бұйымды жуу барысында бояулар
Түйінді батик.
Түйінді батик-матаны түйіндеп байлау арқылы бояу. Матаны орайды да,
Оның техникалары:
«Бандан» техникасы түйінделген батик. Ол ең ежелгі матаға
Оның түрлерінің бірі «планги» техникасы, ол Үнді елінде кеңінен
Сибори техникасы: «сибори» иілімді батик деп аталады. Матаны байлаумен,бояумен
Еркін жазу
Еркін жазу табиғи жібек немесе синтетикалық талшық матаға
Еркін жазу қоспаның болмауымен және бояудын матаға еркін жайылумен
Еркін жазуда тұзды қосылыстарды қолдану.
Осы әдістің подрамнике керілген матаға бейненің мінезіне, ерекшелігіне байланысты
Жазу мақталы тампондар мен әр түрлі қылқаламдарды пайдалану арқылы
Жұмыс барысында әр бір түске бөлек тампон қолдану қажет,
Загускамен еркін жазу.
Соңғы кезде кеңінен тарады. Көбіне, әр түрлі бояғыш топтарын
Жазуда қылқалам мен гупканы, тампонды қолдану түстін үстіне жабу,
Түстік контрастың ашықтығы мен қаңықтығын құрамыны қоюлатқыш қосып өзгертуге
Сұйық ағып тұрған баяумен қоюлау араластырып жаса қызықты бейнелеу
Майлы бояулармен жазу.
Осы бояумен матаның барлық түрін жазуға болады. Осы тәсілмен
Қылқаламды бояуға салған сайын, онымен алдымен қағазды бояп, оның
Мата бетіне майлы бояумен жазуға ВФ-6 желіммен, майлы лакпен
Майлы бояу ВФ-6 желімімен ғана араласады немесе майлы лак
Осы тәсілде бояуды қылқаламдар көмегімен еркін мазокпен жазуға болады,
Трафаретті картоннан қиып алады жасауға болады, оны міндеті түрде
Дақтан жазу.
Матаны өңдеудегі ең қиында, қызықтыда жұмыс немесе тәсіл түрі.
Әрбір өрнекті резервпен жүргізеді, басқада өрнектерді жүргізгенен, кейін фон
Осы әдіспен алуан түсті бұйым жасауға болады. Сосын әр
Жазу кезінде бояу қабатының кебуін,резервттін жақсы сіңіп,қатуын тексеріп отыру
Жұмыс аяқталғанан кейін оны подрамниктен алып тастап диагональ бойына
Майлы дақпен резервті кетіру үшін, бұйымды рамкаға керіп алып,
Тұзды қосылысты матаға сіңдіру немесе бояуға еңгізу үшін.
Крепдешин үшін 20(
Креп-жортжета үшін 10-15 (
Тұзды қосылыстарды бояуға қосу тәсілі :
Еркін жазу тәсілінде алғашында мата бетін тұзды қосылыстармен өндеп
Анилин бояғыштары құрғақ мазок тәсілінде керекті қаңықтығын бермейді, сол
Суық батик тәсілі үшін бояуды жазу рецепті:
Ұнтақ тәріздес бояғыш-15-20 грамм.
Декатурат немесе сілттілі қышқыл-40-50 грамм.
Резервттік қосылыс-450-500грамм.
Бензин -400-500грамм.
Бояғышты спирт немесе сілттілік қышқылда ерітеді. Алынған қосылысты 2-3
Жартылай тон керек кезінде бояуды жасаған кезде резервтік
Бояуды қоюлату қажет болса, қосылысқа аз қөлемді майлы бояудын
Дайын бояуды жабық күйде көп сақтауға болады. Бояуды қолданар
Әр түрлі тондағы бояуларды, бір тектес топтағы бояғыштардан жасайды.
Осындай бояумен жазу үшін әр түрлі номердегі қылды қылқаламдармен
Мата бетінде құрғақ қылқалам жұмысына сәйкес, мазоктар қалғаны дұрыс.
Дайындалған бояуды резервтік қосылыс реттіңде қолдану мүмкін. Суреттің графикалық
Бояғыштардан мақталы-матаға арналған бояғыштарды алу қажет.
Анилин бояғышының-15 гр
Ыстық су-900 гр
Бояғыш еріген шейін қайнатып, марладан өткізу керек. Дайын
Суық батик үшін резервті дайындау рецепті гр.:
Резиналық желім-200
Бензин-250
Балауыз-20
Желім бензинда ерітіледі, кейін балауыз салып бірдей ерітінде дейін
Резервті жасаудың тағы бір тәсілі:
Металл немесе шыны банкаға балауыз салады, оны еріту үшін
Дайындалған резервті жабық ыдыста сақтайды. Көп сақталған жағдайда балауызға
Ұсынылған рецеп бойынша, егер бензин мөлшері 20-30 гр аз
Резервті тексеру үшін матаға тексеріп жазып көру керек. Суық
Қарапайым батик.
Дайын шаблондағы суретті матаға қылқаламмен, штамптермен, пышақтармен, вороноктармен
Пышақ пен каталкіні алдын ала трикадаж бен жақсылап бекітіп
Қиын батик .
Осы әдісте резерв пен бояу бірнеше рет жобылады. Жазу
Бірінші кезеңде, мата аумағын резервпен жүргізіп, ол кепкенен кейін
Ескереттін жайыт тұстерді араластыру заңдылығын білу керек, әр бір
2.2. Батикке қажетті материалдар мен құрал-жабдықтар .
Жұмыс кезінде мынадай материалдар мен құралдар қажет:
Кергіш;
Мата;
Қайнатуға арналған екі ыдыс. Олар эмальдан-ған немесе татталған болмауы
Араласқан бояуларды сақтау үшін қақпағы бар шыны банкі;
Тиіннің қылынан жасалған және де басқа жалпақ қылқаламдар;
Жұмсақ қарындаштар және суретті көшіру үшін түрлі-түсті көшірме қағаз;
Арнайы шыны түтікшелер (трубочка(;
Электр плитасы, металл шұңғыма (воронка(;
Сия мен тушь;
Резеңке желімі мен бензин;
Аптекалық дәрігерлік парофин немесе май шам;
Майлы бояу, спирт, сілті қышқылы, тұз, ас содасы, ине,
Бояулар.
Матаға сурет салу үшін арналған бояулардың түрлері өте көп.
Батик техникасында бояулар-сұйық. Олар матаға жақсы жайылып,бір-бірімен араласады. Осыдан
Өрнек үшін ең тиімді-анилинді бояулар. Бояуды алған кезде оның
Бояулардың негізгі айырмашылығы-оларды матаға бекіту әдісінде. Анилиндік бояуларды бу
Бояулардың әрбір топтарында,әсіресе акрилдік бояуларда түстер өте көп және
Барлық бояуларды қажетті тонға жеткізіп, сумен араластырады. Бұл жағдайда
Шыны түтікше (трубочка(
Матаға резервпен суреттің жиегін жүргізу үшін, арнайы шыны
Жұқа жібек үшін ұшы қысаң келген түтікше таңдау керек.
Қылқалам
Матаға сурет салған кезде міндетті түрде қылқалам қажет. Қылқалам-жұмсақ,
Өрнекті жазу үшін тиін жүнінен жасалған қылқалам
Палитра
Жұмыс барысында қажетті түстер мен реңктерді алу үшін, матаға
Палитраның орнына ұяшықтары бар шоколад кәмпиттерінің пластикалық қорабын алуға
Егер де бояу көп мөлшерде қажет болса, онда пластикалық
Рама
Кергіш қозғалмалы және нақты өлшемге арналған болуы мүмкін.
Жұмыс барысында жайылмалы рама болған жөн. Аз дегенде 2
Үлкен бұйымдарды, мысалы, перде немесе жамылғыларды жазу үшін 300(200см
Кергіштің жоғары жақтарынан аралары 1,5-2 см қашықтықта арнайы қармақшалар
Батик үшін матаның барлық түрі жарайды, атап айтсақ, мақта,
Сурет салынғаннан соң матаны қармақшамен немесе батырмамен бекітеді. Ал
Суық батик тәсілінде көркем жазу үшін құрал-жабдық
Резерв
Суық батик техникасымен жұмыс істегенде қажетті түрде резервтік құрам
Резерв-тазартылған бензиндегі резеңкелі желім ерітіндісі. Бұрыңғы кезде шеберлер бұл
Қалың матаға жуан контур жүргізіледі, ал жұқа және жылтыр
Резервті жүргізу үшін шыны түтікше қажет. Суық батик жазуда
Ыстық батик тәсілінде көркем жазу үшін құрал-жабдық
Жазуға қажетті құралдарды өз қолымен де жасап алуға болады.
Екі түбі бар крушка, оның ішіне кәдімгі электр шамын
Резервті жүргізу үшін әр түрлі құралдар қажет . Олар
Рейсфедер
Ағаш сабы бар сызуға арналған рейсфедерлерді қолдануға болады. Ұшының
Лейка
Әр түрлі көлемді латун мен медті қалмен жасалған. Ыстық
Штамп
Ол біркелкі формалы заттарды жүргізу кезінде керек. Олар жұмақ
Каталкалы-штамп
Ол сабы бар, айналу осі еркін катушка. Қатты металдан
Батик-штифт
Осы құрал резервті қосылысты жағу үшін қолданылады. Батик-штифтінің бірнеше
Еркін жазу үшін қажетті құралдары
Суық жазуға қажетті құралдарына тиын жүнінен жасалған және жалпақ
Батик техникасында қолданатын маталар түрі:
Көркем жазуды әр түрлі талшықты маталарда орындауға болады. Матаны
Матаны таңдау бұйымның қолданылуына байланысты болды. Жұқа, мөлдір жібек-шифон,
Мөлдір емес жұмсақ жібек-атлас, крепдешин маталарын киімдерге, орамалдарға және
Тығыз мөлдір емес-туаль, креп-сатин маталарынан абажур, перде және төсек
Бастаушылар үшін понже-жібегі қолайлы келеді. Ол жұмсақ,жартылай түссіз, полотно
Креп-жоржет-түссізге жақын жібек, негізі бойынша созылады, жуғанда отырады. Бояудың
Бояғанда бояудың көп кетуін талап етеді.
Крепдешин-өте жұмсақ креп жібегі, негізі бойынша кішкене созылады, жуғанда
Шифон-түссіз және жеңіл жібек, арқауы бойынша созылады. Бояудың таралуы
Туаль-жұқа түссіз емес мата, созылмайды. Бояудың таралуы орташа. Бояудың
Эксцельсиор-жартылай түссіз сусылмалы мата. Бояудың таралуы, сіңуі мен тазалығы
Твил-жұмсақ жібек- саржалық иірілімі бар,шамамен созылады. Бояудың таралуы мен
Креп-сатин-өте жұмсақ атлас иірілімді және жылтыр оң жақты жібек.
Сызықтық сатин-түссіз және жылтыр сызықтары ауысып келетін көрікті мата.
Батист-жұқа, мақтадан істелінген полотно иірілімді мата. Бояудың таралуы мен
ІІІ. Әдістемелік бөлім.
3.1. Эстетикалық тәрбиенің негізіндегі әдіс тәсілдерді қолдану.
Жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сыныптарында бейнелеу өнеріне оқыту
Оқушыларға бейнелеу өнерінің құралдарын жүйелі меңгерту арқылы айналадағы өмір
Өмір шындығы көріністеріндегі, табиғаттағы және өнердегі бояу түстерін, оның
Көркем мәдениет және оның қоғамдағы алатын орны туралы түсінікті
Оқушылардың бойында халықтың дәстүрлі өнерін, тарихи ескерткіштерін эстетикалық тұрғыдан
Бейнелеу өнері сабақтары барысында дамып, қалыптасқан көркемдік білімдерін, икемділік
Қазіргі кезде жасөспірім жеке тұлғаны тәрбиелеуде өнердің, соның ішінде
Бейнелеу өнеріне оқыту барысында оқушылардың ойлау қабілеті, көргенін есте
Бейнелеу сабақтары оқушылапрдың қоршаған ортаға қызығушылығын арттыру арқылы сұлулық
Бейнелеу іс-әрекеті барысында сурет салу біліктілігі мен іскерлігін меңгеріп,
Бейнелеу өнері жалпы бастауыш сынып оқушыларының эстетикалық дүниетанымын қалыптастыратын
Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру мен оқытудағы бейнелеу өнері төменде
Бейнелеу өнері сабақтарында оқыту мен тәрбие беру мақсат-міндеттерін біртұтас
Оқушыларды бейнелеу өнеріне оқытуда дидактикалық принциптерді сақтау.
Бейнелеу өнері сабақтарында жаңа педагогикалық технологияларды пайдалану.
Бейнелеу өнері сабақтарында көрнекіліктерді және техникалық құралдарды кеңінен қолдану.
Ана тілі, математика, дүниетану, музыка, еңбекке баулу т.б. пәндер
Оқушылардың шығармашылығын, өзі жасаған өнердегі образдарға эмоцианолды көзқарасын, жалпы
Бейнелеу өнері сабақтарында сыныптан тыс, мектептен тыс жұмыстармен тығыз
Бейнелеу өнері оқыту бағдарламасының негізгі тараулары бойынша оқыту әдістерін
Бейнелеу өнері сабақтарында оқушылардың жеке-басының ерекшеліктері мен шығармашылық мүмкіндіктерін
Оқыту мен тәрбин барысында озық іс-тәжірибелерді пайдалану.
3.2. Бастауыш сыныптарына өнер арқылы эстетикалық тәрбие берудін
Бастауыш сыныптарына өнер арқылы эстетикалық тәрбие берудін тәжірбиелік
Өнердің эстетикалық тәрбиені берудің басты құралы болғандықтан, жұмыстың теориялық
Әдістемесін жасауда, оның тұжырымдары, міндеті, әдісі мен тәсілі анықталды
Педагогикалық тәжірбие 5 «А» сыныбында Семей қаласының №22
Бастауыш сынып оқушысын өнер арқылы эстетикалық тәрбие беру зерттеудің
Әдістемелік зерттеу жұмысының негізі- тәжірбие болды. Осыдан басқа әдістер
Жалпы ғылыми әдістер ішінде төмендегілерді бөліп көрсетуге болады:
- педагогика, психология мен өнер тану арқылы зерттеу мен
- әдістемелік оқулықтарды оқу мен анализі;
- балаларды бақлау;
- анкеталау;
- әңгімелесу.
Теориялық бөліммен жұмыс кезінде, осындай тұжырым қалыптасты: өнердің әр
Тұжырымға сүйеніп, зерттеудің осындай міндеттері шығарылады: бастауыш сынып оқушысын
Тәжірбиелік жұмыс екі кезеңнен тұрады,олардың біріншісі алдын ала дайындалды.
Тәжірбиелік жұмысты дайындау барысында осындай әрекет жасалады:
1. «Музыка», «Бейнелеу өнері мен шығармашылық еңбек» курсы бойынша
2. Бейнелеу өнеріне жататын пән мұғалімінің жұмысын анализдеу,
3. Анкета үшін сұрақтарды дайындап, жасау.
4. Көрнекілік құралдарың жасау , бейнелеу өнерімен бастауыш сынып
Осы жұмыс осындай нәтижелерге жеткізді.
Бастауыш мектептердегі көркем өнер циклындағы сабақтарда өнер эстетикалық тәрбие
Баланың бейнелеу құралдары арқылы қалыптасуы.
Бейнелеу өнері пәндерінде өнер туралы, оның түрлері, қайраткерлері мен
Осылайша дайындау кезеңінің алғашқы сатысы нұсқауларды алып, зерттеудің тәжірбие
Анкета
1. Оқу жылында неше рет театрда, музейда, көрмеде, концерте
2. Мәдинетті адам болу үшін, осы жеткіліксіз деп есептейсін
3. Саған театрға, музейге, көрмеге, концертке бару ұнай ма?
4. Онда көбірек болғын келе ме?
5. Өнер туралы не білесін?
6. Өнер туралы көп білгін келе ме?
7. Саған өнер туралы кітаптар мен бағдарламалар ұнайма?
8. Сен мектепте өнер туралы айтылатын жаңа сабақтар енгізгенін
Нәтижесі осындай болды. Осы сынып оқушылары мектеп аумағынан, яғни
(Приложение 1). Олар онда қуана барады. «Саған театрды, музейді,көрмеге,
(Приложение 2). 14 оқушы мәдинеті адам
Бастауыш сынып оқушылардың өнер түрлеріне қызығушылығына қарамастан ,
«Өнер туралы не білесін?» деген сұраққа , «білмеймін» немесе
«Өнерде бірнеше жанрлар бар», «Өнер – бұл бірнерсе жасай
«Өнер туралы көп білгін келе ме?» олар көбі
Осыныдай жауапты біз қазіргі таңда балаларға арналған оқулықтардың
Өнер туралы жаңа сабаққа енгізгенін туралы сұраққа жауаптар
Әңгімелесу кезіңде «жоқ» деп жауап берген оқушылар, осындай сабақ
«жоқ» деп жауап бергенің тоғызы – ұл, оқу үлгерімі
Анкета жүргізу қортындысынан бастауыш сынып оқушыларының қызығушылығы жоғары екені
Екінші жағынан, осы мәселе пәндер арқылы оқылады, бейнелеу өнрі,
Осы кезеңін мақсаты - бастауыш сыныптардағы оқушыларда эстетикалық
(Приложение 3) эстетикалық тәрбиені берудің басты құралы ретінде
Мектеп мұғалімдері бастауыш сыныптарда эстетикалық тәрбиені кітап оқу, ән
Оқушы өзін қоршаған ортадан әсемдікті сезінуі, оны бағалай білуге
Оқушылардың көркем білімге талпынуын арттырып, қиялын шарықтатып, бойын
Балаларды әсемдікті сезініп, түсініп, қадірлей білуге баулу бейнелеу өнері
• бейнелеу өнер пәні арқылы оқушыларды
• бейнелеу өнері пәні арқылы эстетикалық
• бастауыш мектеп кезеңінде эстетикалық тәрбиені
• оқушылардың көркем өнерге деген қызығушылығының
• бейнелеу өнері пәні бойынша бастауыш
Сонымен бастауыш мектепте оқыту барысында кезек күттірмейтін мәселенің бірі;
Балалардың эстетикалық тәрбиесінің маңызды бөлігі көркемдікке тәрбиелеу ісінде көптеген
Оқушы эстетикалық жағынан дамып, жетілуі үшін тәрбиені өте ерте,
Қорытынды
Сонымен бастауыш мектепте оқыту барысында маңызды мәселенің бірі; көркем
Балалардың эстетикалық тәрбиесінің маңызды бөлігі көркемдікке тәрбиелеу ісінде көптеген
Оқушы эстетикалық жағынан дамып, жетілуі үшін тәрбиені өте ерте,
Қалай болмасын әрбір адам өнердің игілікті күшін бала кезден
Эстетикалық тәрбие дегеніміз – бұл-әсемдік, сұлулық, пәктік қасиеттер музыка,
Көркемдік және ғылыми таным көрінісінің шынайы бауырластығын теориялық, логикалық
Көркемөнер табиғат мәнімен шұғылданғанда ол өз тұрғысынан емес «адамзат
Батик өнері әр бір оқушыға жалпы шығармашылық шешімді табуға
Мақсаты мен міндеті:
Бейнелеу өнері негізі рухани мәдениеті мен адамгершілік жақындату,
Бейнелеу өнері сабағында тапсырманы түсіндірген кезде бейнеленіп отырған объектінің
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Ә.Ә.Усманов,С.М.Бахбадинқызы «Педагогика» (дәрістер жинағы( «Эверо»ЖШС баспаханасы,Алматы 2008.
2. А. Меңжанова «Тәлім-тәрбие жұмысын ұйымдастыру,оқу-құралы» «Ғарыш»,Алматы-2003
3. Ш.С.Әбенбаев «Тәрбие теориясы мен әдістемесі» «Дарын» Алматы-2004
4. С.Әбенбаев «Эстетикалық мәдинет негіздері» «Дарын» Алматы-2005
5. «Мектептегі технология.Технология в школе» № 5,2008
6.М.Мұқашев,А.Сейтімов,Н.Хамзин «Бейнелеу өнерін оқыту әдістемесі» «Фолиант»,Астана-2008
7.«Бастауыш сынып оқушыларын бейнелеу өнері арқылы эстетикалық тәрбиеге баулу»
8.Дүйсенбекова Ш. Педагогика .-Семей, 2004
9. А.Т.Құлсариева. «Эстетика». Алматы-2003; 22-бет.
10. Мүсәлімов, Теміржан, Самылтыров, Мұхаметқали. «Бейнелеу өнерінің негіздері». Алматы.
11. Аманжолов С. Эстетикалық тәрбие және халықтық бейнелеу өнері.
12. Әлібеков Ш. Жалпы білім беретін орта мектеп, эстетика
13. Байжігітов Б., Ибраева М. Эстетикалық оқу тәрбие жүйесі
14. Балкенов Ж. Сурет салуға үйрету. –Алматы, мектеп, 1987.
15. Сейсенбек Әбенбаев эстетикалық мәдинет негіздеріалматы дарын
16. «Примерная рабочая программа к курсу «Изобразительное искусство»,
17.Ильина Т. А. «Педагогика» Москва1984
18. Аманжолов С. Эстетикалық тәрбие және халықтық бейнелеу өнері.
19.Әлібеков Ш. Жалпы білім беретін орта мектеп, эстетика пәні
20. Байжігітов Б., Ибраева М. Эстетикалық оқу тәрбие жүйесі
21.Валентин Антощенко – Оленев. Алматы. «Өнер», 1983, 101-бет.
22.«История искусств Казахстана». Очерки – 2 том. Алматы. 2004,
23.«Искусства Казахстана». Алматы. 1982, 75-бет.
24. «Искусства Казахстана». Алматы. 1987, 47-бет.
25.Г.Шалабаева. «Ғасырлар тоғытындағы Қазақстанның көркем өнері». «ОЮ» көркем галереясы.
2
