TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе

Тақырыптың көкейкестілігі:

1.1.Қабілеттілікті дамыту, дарынды балалармен жұмыс жасау жолдарын жетілдіру

Негізгі бөлім

2.1.Қабілеттілік туралы теориялар, қазіргі уақыттағы зерттеулер

2.2. Нышан белгілерінің мен түрлерінің психологиялық ерекшелігі……………….........

2.3 . Мұғалімді дарынды балалармен жұмысқа даярлау маңызы мен ерекшелігі…………………………………………………………………….....

а) озық тәжірибеде бала қабілетін дамыту мәселесінің көріністері

ә)педагогикалық практикада бала қабілетін дамыту бағытындағы жұмыстарым...

Қорытынды

Әдебиеттер тізімі

Қосымша материалдар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 27 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы:

Балалық кезеңдегі қабілет нышандарының байқалуы және оны жетілдіру
Жоспар

Кіріспе

Тақырыптың көкейкестілігі:

1.1.Қабілеттілікті дамыту, дарынды балалармен жұмыс жасау жолдарын жетілдіру

Негізгі бөлім

2.1.Қабілеттілік туралы теориялар, қазіргі уақыттағы зерттеулер

2.2. Нышан белгілерінің мен түрлерінің психологиялық ерекшелігі……………….................................................................................

2.3 . Мұғалімді дарынды балалармен жұмысқа даярлау маңызы
а) озық тәжірибеде бала қабілетін дамыту мәселесінің көріністері

ә)педагогикалық практикада бала қабілетін дамыту бағытындағы жұмыстарым...

Қорытынды

Әдебиеттер тізімі

Қосымша материалдар

Әрбір бала бір жұлдыз-

Жарқырауына көмектес!

Кіріспе

Қазақстан Республикасы мемлекеттілігінің және демократиялық, нарықтық экономикасы бар
Курстық жұмысымыздың өзектілігі: Қабілет – бір іс-әрекет
Қабілеттілік (способность)- тұлғаның өнімді, табысты іс- әрекетті орындаудың
Бір немесе бірнеше іс - әрекеттің түрін ойдағыдай
Қабілеттіліктер әруақытта да белгілі бір іс - әрекетті
Курстық жұмысымыздың тақырыбы бүгінгі күні өзекті мәселені қозғап
Қазіргі кезде мектептердегі білімдер жүйесінен бір дағдарыс кезеңдерін
Зерттеудің мақсаты. «Балалар бойындағы қабілеттілігін жетілдіру жолдары
Зерттеу обьектісі: Мектептегі қабілетті оқушы балалар.

Зерттеу болжамы: Балалар бойындағы қабілетін жетілдіру жолдары
Қазір әртүрлі елдерде дарынды балаларға әлеуметтік, психологиялық және
Негізгі бөлім

Қабілеттілік туралы теориялар

Психология ғылымында қабілеттілік жайлы әртүрлі теориялар қалыптасты. Кеңінен
Ал ХҮІІ ғасырда Декарттың еңбектерінде туа біткен идеялар
Ғылыми психология қабілеттіліктердің туа біткендігін жоққа шығарады.

1875 жылы ағылшын антропологі әрі психологі Ф. Гальтон
Гальтонның зерттеуі бойынша атақты композитор Бахтардың отбасында, мысалы,
Осыдан кейбір жалпы қорытындылар жасайтын болсақ, көп жағдайда
Сонымен қатар Бахтардың отбасының үлгісі музыкалық нышандардың тұқым
Ғалымдардың кейбір тұжырымдары бойынша:

● Қабілеттіліктің проблемасы мына мәселелерді ескергенде шешіледі:

1. Адамның толыққанды,
2. Жан-жақты дамыған
● Қабілеттіліктің жекелік-табиғи негізі бола тұрып, нышан-жағымды әлеуметтік
● Ерте көрінетін жетістіктердің болмауы баланың қабілеттілігінің олқылықтығынан
Тәрбие үш бастаудан негіз алады:

Табиғат – қоршаған адамдар – заттар.

Табиғат – адамның ішкі мүмкіншіліктерін, қабілетін, сезім мүшелерін;
Мектепте бір оқушы ойының ұшқырлығымен ерекшеленсе, екіншісі –
Іс - әрекеттте табысқа әртүрлі психологиялық тұрғыдан түрлі
«Қабілеттілік» ұғымын тәжірибеде қолданғанда 3 белгісін ерекше атап
Екіншіден, қабілеттілік деп кез – келген жалпы, дара
Қабілеттіліктің дамуында табиғи, биологиялық факторлардың рөлі қандай? Көптеген
Жалпы қабілеттіліктерге жеке тұлғаның қасиеті ретінде бақылағыштық жатады.
Арнаулы қабілеттілік қандай да белгілі бір іс -
Қабілеттіліктердің бұл екі негізгі түрінен басқа үшінші түрін
дамның қабілеті жайлы сөз болғанда оның іс-әрекеттің белгілі
Біркелкі тең жағдайларда (дайындық деңгейі, білім, дағды, білік,
Қабілетті адамның жетістігі — оның нервтік психикалық қасиеттері
Кез келген іс-әрекет күрделі де сан қырлы болып
Міне, сондықтан қабілетті адамның басқа бір қасиетімен (заттың
Сөйтіп, қабілетті іс-әрекет талабына сай және онда жоғары
Қабілет қоғамдық және жеке адамдық зор мәнге ие.
2. Қабілеттің әрқайсысының құрылымы бар, ондағы басты және
3. Қабілеттердің құрылымы жеке адамның дамуына тәуелді. Қабілеттердің
Әрине, бұл деңгейлерді метафизикалық тұрғыдан қарастыру дұрыс емес.
Қабілеттің дамуы мен көрінісінің ең жоғары деңгейі «талант»,
Таланттылық даналықтың қалыптасуына аса қолайлы жағдайлар жеке адамның
Қабілетті осындай деңгейлермен қоса оның бағыт-бағдарына, мамандық ерекшеліктеріне
Жалпы қабілет ретінде жеке адамның білім меңгерудің жеңіл
Арнаулы қабілет — іс-әрекеттің, мәселен, әдебиет, сурет өнері,
Қабілеттің аталған осы екі түрінен басқа практикалық іс-әрекетке
Буржуазиялық психологияда қабілеттің осындай негізгі түрлері бір-біріне қарама-қарсы,
Өмір шындығының көрсетуі басқаша. Біріншіден, арнаулы қабілеттер жалпы,
Екіншіден, әр түрлі: әдеби, математикалық, ғылыми, өнерлік қабілеттері
Үшіншіден, практикалық қабілеттер творчестволық әрекетте жоғары деңгейде дамыған
Демек нұсқалып отырған жіктеудің реалды негізі бола тұрса
Психологияда қабілеттердің үш концепциясы бар. Олардың бірі
Осы ғалымдардың зерттеу методикасының ғылыми сынды көтере алмайтынын,
Қабілеттілік адаммен бірге туады дейтін концепцияның соңғы кездегі
Қабілеттілік тұқым қуалайды дейтін көзқарастың шындықпен сәйкес еместігін
Қабілеттік туыстан дейтін теория капиталистік елдерде еңбекшілерді кемсіту
Сөйтіп, жеке адам қасиеттері тұқым қуалайды дейтін теория
Батыс Европаның кейбір прогресшіл пиғылдағы ғалымдарының да тұқым
Мектепте бір оқушы ойының ұшқырлығымен ерекшеленсе, екіншісі –
Дарынды және қабілетті балаларды тауып және жұмыстану
-бағдарламалық материалдардың мақсатын оқушылардың жас ерекшеліктеріне, психологиялық ерекшеліктеріне
Белгілі бір тақырыпқа шығармашылық жұмыс түрлерін жаза білу
Қабілеттіліктердің ерекшеліктері мектеп мұғаліміне айрықша қызығушылық туғызады. Мұғалім
Психология ғылымында қабілеттіліктердің біршама жеткілікті зерттелген салалары музыкалық
Қабілеттің дамуының деңгейі: нышан, бейімділік, қабілет, ептілік, шеберлік,
Көптеген қабілетті адамдар тек белгілі бір салада қабілеттілік
Психология ғылымында қабілеттіліктердің біршама жеткілікті зерттелген салалары музыкалық
Дамуының деңгейі: бейімділік, қабілет, ептілік, шеберлік, талант, дарындылық
Белгілі бір істі өз бетімен және ойдағыдай орындауда
Талантты адамджар шығармашылық қызметке ерекше қабілеттілік аңғартады. Әдебиет
Таланттылықтың жоғары деңгейін дарындылық деп атайды. Ғұламалық қоғамдық
Бала дамуының жеке ерекшелігі – адамның өзіне тән
Жеке бір адамға тән жалпы және арнаулы қабілеттерінің
Осы дарындылықтың жоғары деңгейде дамыған түрін талант дейміз.Ал
(Данышпан деген атаққа адамзат тарихында тек 400-дей
Балалардың дарындылық қасиеттерінің барлығы бірдей бірден жарқырап көріне
Өз табиғатында дарындылық қабілеті бар баланы да, тәрбиенің
Елден ерекше дарынды балалар адам біткенді сондай
Белгілі психолог Н.С.Лейтис қабілетті баланың негізгі қасиеттері мыналар
-ұқыптылық, жинақтылық, зейіннің тұрақтылығы, еңбек ету қабілетінің жоғарылығы;

-ақыл-ой, логикалық ойлауының шапшаңдығы, кез келген жағдайды талдап
-барлық күш қуатын жұмсап тынымсыз еңбек етуі.

Осы аталған қағидаларды басшылыққа ала
Олар ақыл-ой жүктемесіне қанағаттанбай,тентек болып отыратыны, немесе өзі
Ол қиын тапсырмаға қуанып,орындауға белсенді кіріседі, оның
Оқу іс-әрекетінде дарынды балалар :

1.Оқу барысында өз-өзін қинамай-ақ жетістіктерге жетіп, білімге ие
2.Өзбетінше іс-әрекетке бейім.

3.Қоршаған шындықты сыни көзқараспен талдай алады.

4.Өмір, өлім, дін, дүние туралы философиялық проблемалар оларды
5.Үнемі ісін сапалы етіп, жақсы орындауға тырысады (перфекционизм).
6. Проблема толғантқан кезде ешбір басқа нәрсеге назар
7.Өзінің жинаған білім, дағдысын экстремалды жағдайда қолдана
8.Оқу, сабақ ізденіс, зерттеуге құрылған жағдайда ол
Алайда барлық адамдар секілді дарынды баланың да кемшіліктері
1.Эгоцентризм, басқа адамның , әсіресе интеллектуалдық тұрғыдан әлсіздеу
2. Егер оқу бағдарламасы оңай, іш пыстырар болса,
3. Интеллектуалдық іс-әрекетпен айналысуға көп уақыт жіберетін болғандықтан,
4.Сөйлесу мәдениеті ақсаңқырайды, себебі, айтар ойдың алдын орап
5.Барлық жерде бірінші болуға тырысып, компромисске бара бермейді.

6.Өз қатарына бұйырып, басшы болуға ұмтылуы.

Міне, осы сапалары дарынды баланы өз
Үйірме, олимпиада, ғылыми жұмыстар, КВН, дәстүрлі емес сабақтар,
Бейімділік дегеніміз – жеке тұлғаның қандай да бір
Белгілі іс - әрекетке бейімділік пен қабілеттілік бір
Нышандар – мидың, жүйке жүйесінің, анализаторлардың кейбір туа
Мысалы, шәкірттерде ерте байқалатын типологиялық ерекшеліктер нышандар немесе
Жүйке үрдістерінің күші ұстамдылықпен, және қозғалғыштығымен ұштасқанда жеке
Мәселен вундеркинд (таңғажайып, дарынды бала) – ерекше математикалық
Сирек кездесетін әдемі даусымен италиялық жас баланың Роберто
Қабілеттілік адамға ерте де, кеш те берілуі мүмкін.
В. Моцарт 3 жасында музыка аспаптарында ойнап, 4
Нышандар – тек қабілеттіліктерді қалыптастыру шарттарының бірі. Егер
Дарынды балалардың психологиясын зерттеумен көп жылдар бойы москвалық
Қабілеттіліктердің негізгі көрсеткіштерінің бірі – ерте берілуімен қатар
Ерекше қабілеттіліктер мен таланттың өте кеш берілуі туралы
Көрнекті жазушы Вячеслав Шишков, мысалы, еңбектерін 40 жасында
Бастауыш сынып оқушысының қабілетін дамытуға
Балаларда қабілеттілікті дамыту белгілі бір іс - әрекетте
және тұрақты бейімділік осы іс - әрекетке қатысты
барлығын аңғартады. Туа біткен тек анатомиялық – физиологиялық
Жас ерекшелігі – белгілі бір жасқа тән дене,
Кіші мектеп жасында салмағы, бойы, миының көлемі артып,
Дамудың жас және жеке ерекшеліктерін педагогикалық процесте есепке
Психофизиологиялық даму әр жаста әркелкі жүреді. Л. С.
Мысалы:

1. Алғашқы жыл
2. Үш жас
3. 6-7 жас
4. жеткіншектік кризис;

5. (Мүшел жас
мысалы,13 жаста балалықтан

жеткіншектік кезеңге өтеді, т.с.с. )

Озық тәжірибеде бала қабілетін дамыту мәселесінің көріністері

ХХІ ғасыр – білім ғасыры, бәсеке ғасыры, еліміздің
Қабілетсіз бала болмайды,ашылмаған, дамымаған қабілет иесі
Заман алға жылжыған сайын мектеп дамуы үрдісін зерттеп,
Көптеген ғасырлар бойына таланттылық, шығармашылық қабілет табиғаттың «сыйы»
Кез келген оқушы мұғалімнің басшылығымен орындаған шығармашылық жұмысының
Сабақ тақырыбы: Туған жерім - тұғырым,

өскен елім - өзегім.

Сабақ мақсаты: а) Өтілген тақырыптар бойынша
ә) Оқушылар өздігінен жұмыс істеуге, туған жерін, елін
б) Логикалық ойлау қабілетін және өзін-өзі бақылауды үйрету.

Сабақ әдісі:
Пәнаралық байланыс: дүниетану, қазақ тілі, орыс тілі, ән
Сабақ көрнекілігі: мақал-мәтел, сандық, бақылау картасы, тест,
Сабақ барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылардың назарын өзіме аударып, сыныпты үшке бөліп отырғызамын.

1. “Қабілет” тобы

2. “Дарын” тобы

3. “Білім” тобы

(Әр топтың білімділігін, іскерлігін, қабілетін, тапқырлығын алған жалаушалар
I.
1-топ: т, о, н, а
ІІІ топ: Алма бауының күзгі көріністерін суретте.

ІV топ: Алма жинау, еңбек ету, көктем туралы
V топ: Қандай алма түрлерін білесің?

VІ топ: Жеміс-жидектердің қандай пайдасы бар?

Топпен жұмыс жүргізіп болған соң топ басшысы т.б.
Не? – Алма.

Қандай? – Тәтті, домалақ, қызыл.

Не істейді? – Өседі, қызарады, піседі.

Алма – витамин.

Алма – денсаулытың көзі, сүйікті жеміс.

Пән аралық байланыс, синтездеу, әрі өздері өлең жазып,
Алманың пайдасы туралы айтып өту. Жеміс-жидектер туралы мақал-мәтелдер
Логогриф жасыру:
Алшада жоқ.

Алшада болса,

Алмада жоқ.

Сабақты қорыту. Жұппен жұмыс, жалпы ортақ ойды тақтаға
Еңбексүйгіштікке, қарапайымдылыққа.

Шыдамдылыққа, төзімділікке, қанағатшыл болуға үйретеді.

Бағалау кезеңі.

Үйге тапсырма: Өздері жақсы көретін жемістерінің суретін салу,
Қорытынды

Көптеген ғасырлар бойына таланттылық, шығармашылық қабілет табиғаттың «сыйы»
Кез келген оқушы мұғалімнің басшылығымен орындаған шығармашылық жұмысының
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Жарықбаев Қ.Б. Психология негіздері.-А.,»Эверо»2005

2.Крутецкий В.А. Математические способности и личность. М.;1987

3.Құдайқұлов М.Ә. Қабілеттілік. Дағды. Шеберлік.-Алматы:1986

4.Лейтес Н.С. Ақыл-ой қабілеттігі және жас ерекшелігі.-А.,1988

5.Сейталиев Қ. Жалпы психология. А.,2007

6.Мектептегі психологиялық қызмет. Авторлартобы А.2004

7.Мектеп оқушыларының психологиялық ерекшеліктерін анықтауға арналған психодиагностикалық қызмет.-Алматы,2003

8.Сұлтанова Ғ. Мектеп психологының кітабы.Алматы-2008

9.Бастауыш мектеп №5,6,7,8/2007 : №5-6 2010