Ағаш конструкциялары және материалдары курстық жұмыс
Кіріспе
I – бөлім Ағаш конструкциялары және материалдары.
Жоспары
Ағаштың физикалық және механикалық қасиеттері
Ағаш конструкцияларының ұзақ мерзімге шыдауын арттыру амалдары
Ағаш материалдарының түрлері мен ағаштан жасалған бұйымдар
Ағаштан жасалған құрылыс конструкциялары мен бөлшектері
Құрылыстағы ағаш шеберлігі және монтаждау жұмыстары
II – бөлім Ағаш өңдеу технологиясы.
Жоспары
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеу
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеудің технологиялық процесс
Ағаш станогында өңдейтін жұмысты ұйымдастыру
Бөлшектердің сыртын жонып өңдеу
Ағашты өңдеуге құрылымдық жабдықтау. Доңғалақ арасы бар станок
Қорытынды
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 26 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе
I – бөлім Ағаш конструкциялары және материалдары.
Жоспары
Ағаштың физикалық және механикалық қасиеттері
Ағаш конструкцияларының ұзақ мерзімге шыдауын арттыру амалдары
Ағаш материалдарының түрлері мен ағаштан жасалған бұйымдар
Ағаштан жасалған құрылыс конструкциялары мен бөлшектері
Құрылыстағы ағаш шеберлігі және монтаждау жұмыстары
II – бөлім Ағаш өңдеу технологиясы.
Жоспары
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеу
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеудің технологиялық процесс
Ағаш станогында өңдейтін жұмысты ұйымдастыру
Бөлшектердің сыртын жонып өңдеу
Ағашты өңдеуге құрылымдық жабдықтау. Доңғалақ арасы бар станок
Қорытынды
КІРІСПЕ
Ағаш ежелден маңызды құрылыс материалы болып табылады, оның
Ағаш – көп жылдық өсімдік. Ол діңнен, бұтақтар
Ағаш құрылымын жай көзбен немесе микроскоппен зерттеуге болады.
Микроқұрылымы: әртүрлі мөлшердегі және түрдегі көптеген тірі және
Ағаш шеберлігі - құрылысы детальдары мен бұйымдарын жартылай
Күрделі құрылыс саласындағы негізгі міндеттер ақша қаражатын жұмсау
1.АҒАШТЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ МЕХАНИКАЛЫҚ
ҚАСИЕТТЕРІ
Ағаштың түсі мен құрылым сипаты (текстура) бойынша оның
Ағаштың орташа тығыздығы оның түріне, кеуектігіне, өсу жағдайларына,
Орташа тығыздық шамасы орташа 0,37-0,7 г/см³ аралығында болады.
Ылғалдылық – ағаштың бойындағы сол сәттегі ылғал мөлшері.
Ылғалдылық дәрежесіне қарай ағаштар: суағаш, жаңа кесілген (ылғалдығы
Шартты ылғалдылық - 12%. Құрылыста ылғалдылығы 15-20 %
Сусорғыштық – құрғақ ағаштың қоршаған ортадан ылғал жұтуын
МЕХАНИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕР
Ағаштың механикалық қасиеттертері әр бағытта әртүрлі. Сонымен бірге
Ағаш материалдарының құрылыста пайдаланғанда оның осы қасиеттерін ескеру
№4 кесте. Қылқан жапырақты және жапырақты ағаштардың (12º
Ағаш түрлері Орт. тыгыздығы кг/м³ Ұзын бойлық беріктік
созғанда сыққанда тұрақты июде
Қарағай 500 110 48 35
Балқарағай 600 125 62 105
Шырша 450 120 44 80
Самырсын 370 70 40 70
Шамшат 670 130 56 105
Емен 700 130 58 106
Қайын 630 125 55 110
Көктерек 480 120 42 78
Ағаштың механикалық қасиеттері едәуір мөлшерде оның ылғалдылығына тәуелді.
Әртүрлі ортада (тұздар, сілттілер, қышқылдар) түрлі ағаштардың төзімділігі
Ағаштың ақаулары:
бұтақтар, жарықтар, діңі мен құрылымының дұрыс қалыптасуы, бояуының
2.АҒАШ КОНСТРУКЦИЯЛАРЫНЫҢ ҰЗАҚ МЕРЗІМГЕ
ШЫДАУЫН АРТТЫРУ АМАЛДАРЫ
Кептіру – ағаш бұйымдары мен конструкцияларының қызмет мерзімін
Кептіру табиғи және жасанды болады. Табиғи кептіру ашық
а)
Бұтақ түрлері: а – сау бұтақ, б –
в – мүйізделген бұтақ,
Жарықшақ түрлері.
а – кесе көлденең, б – доғал, в
Жасанды кептіру – кептіру камераларында ыстық ауа, газ,
3.АҒАШ МАТЕРИАЛДАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ МЕН
АҒАШТАН ЖАСАЛҒАН БҰЙЫМДАР
Өзінің табиғи физикалық құрылымы мен химиялық құрамы сақталған
Жұмыр ағаш материалдары бұтақтарынан тазартылған діңнің кесінділері. Жіңішке
Құрылыстық бөренелер мен тілінетін ағаш материалдарының жіңішке жағының
Сырғауылдардың (жерди) жіңішке басының диаметрі 3 см, ұзындығы
Тілінген ағаш материалдары (пило материалы) тілінетін бөренелерді ұзын
Олар: пластиналар – бөренелерді екіге бөліп тілгенде шыққан
Шет тақтай (горбыль) – бөрененің шеткі тілігі, бір
Тақтайлар бөрененің ортасын ұзын бойына тілгенде шығады. Тақтайлардың
Тақтайлар қыры алынбай (необрезные) және қыры алынған (обрезные)
Төрт қырлы ағаштар (брусья) қалындығы немесе ені 100-250
Ағаштан жасалынған бұйымдар:
Үстіріктелген қума бұйымдар (строганные погонажные изделия) еден тақтайлары,
Паркетті еден бұйымдар:
жеке паркет ұсақтіліктер (планкалар). Олар қатты ағаштардан (емен,
Құрама паркет (наборный паркет) – қатты қағазға желімделген
Қалқан паркет тақтайлар мен қырлы ағаштарға желімделген паркет
Ұшқат (фанера) ұзындығы 3м, ені 2м, қалындығы 15мм-ге
4.АҒАШТАН ЖАСАЛҒАН ҚҰРЫЛЫС
КОНСТРУКЦИЯЛАРЫ МЕН БӨЛШЕКТЕРІ
Бұларды ағаш өңдейтін зауыттар мен комбинаттарда жасайды, құрылыс
Жұмыстың сипатына және ғимараттардың жағдайларына құрылыстық ағаш конструкцияларының
Беріктігі өте жоғары суға төзімді фенолоформальдегидтік желімдерді қолданып,
Желімделген ағаш конструкцияларын көбінесе қылқан жапырақты ағаш түрлерінен
Аз қабатты зауыттарда жасалатын үйлерді дайындағанда ағаштан жасалған
Тілінген ағаш түрлері
а – қақ жарылған бөрене, б – төртке
Бойлық бұйымдар
а – кертпе ойықты ағаштар, б – керттік
Құрылыстағы ағаш шеберлігі және монтаждау жұмыстары
Ағаш конструкцияларды монтаждау әртүрлі тәсілдермен: жекеленген элементтерді бөлшектерді
Ағаш бұйымдарын жекелеген элементтерден монтаждау жұмыстары мыналардан тұрады:
Ағаш конструкцияларды монтаждау кәсіпорындар мен құрылыс алаңдарында жиналатын
Ағаш шеберлігі құрылыс бұйымдарын ірілендіріп құрастыруды ірілендірілген элементтер
Дайын конструкииялық элементтерден терезе және есік блоктарын, қосалқы
Конструкциялық элементтерді бірден жобадағыдай етіп орналастырады, мұның өзі
Ағаш конструкцияларын жобадағыдай етіп орналастыру үшін, конструкцияны вертикаль
Ағаш конструкцияларын монтаждаған кезде атқарылатын барлық процесс жекеленген
Дайындық жұмыстары кезінде конструкция монтаждалатын ойықтардың көлемінің дұрыстығын,
Ағаш конструкцияларды орналастырмастан бұрын оны мұқият етіп дәлдейді.
Бұйымның жүк асатын арқанды ілетін жерін сырмен белгілейді.
оның жұмыс сызбасымен сәйкестігін, сонымен қатар кездесетін
ауытқуларды тексереді. Конструкцияларды орнататын жерін мұқият тексеріп, тегіс
Конструкцияларды орнына орнату жүк асатын арқанға байланысты, жүкті
Ағаш конструкцияларды алдын ала бекітілген технологиялық
карта бойынша, ал егер ол болмаған жағдайда, бекітілген
бойынша монтаждайды
Ағаш конструкцияларды монтаждау үшін монтаждау жабдықтары -
Айтылған машиналар мен тетіктер тиеу және түсіру жұмыстарында
Крандар. Құрылыста көтергіш тасымалдау машиналары болып табылатын бұрылмалы
Бір орынға орналастырып, монтаждау процесі кезінде сол орыннан
Крандар сонымен қатар мұнараның орналасу әдісіне қарай:
айналмалы және қозғалмайтын болып, ал тіреу түріне қарай
Жылжымалы мұнаралы крандарды салынып жатқан объектінің жанына орналастырады.
Құрылыс конструкциясын монтаждау үшін өздігінен жүретін
стрелалы крандар: шынжыр табанды, автомобильді және т.б. қолданылады,
Лебедкалар. Лебедкалар арнайы және жалпы пайдаланылатын болып ажыратылады.
Орналастыру әдісіне қарай лебедкалар тұрақты және жылжымалы болып
Жалпы жұмыстарға пайдаланылатын лебедкалар қолмен және механикаландырылған жетекті
іштен жанатын двигательдер көмегінен) болады.
Қол жетекті лебедкалар редукторлы, реверсивті және фрикционды болып
Лебедкалар орнықты және мықты етіп бекітілуі керек.Көбіне көп
Лебедкамен жұмыс істеп тұрғанда, арқанның барабанға бірінің үстіне
Арқандар. Ағаш конструкцияларды монтаждау, жүкті көтеру түсіру үшін
Кендір арқандар блок арқылы қолмен жүк көтеру үшін,
төзімді, ылғал жеріне азырақ ұшырайды, көбінесе монтаждау
жұмыстарында қолданылады.
Болат арқандарды жүктерді көтеру, түсіру және орнына жылжыту,
Арқандар бір өрімді, қос өрімді және үш өрімді
Бір өрімді арқандар неғұрлым иілімді болады, бірақ көбіне
қиылыстыра өрілген арқандарға қарағанда ауыр салмақ түсіп немесе
Пайдалану процесі барысында арқандардың жарамдылығын
үнемі қадағалап отыру керек. Пайдаланылуға жарамдылығын тозу
дәрежесі бойынша, жеке сымдардың үзіліп кетуінен, өрілім адымының
Пайдалануға берместен бұрын арқанның бетін техникалық
вазелинмен, солидол немесе арқан майымен майлайды. Монтаждау жұмыс
Арқандармен жұмыс істемей тұрғанда, олардың лебедка барабанына және
Арқанды тесіктен өткізген соң және 4-5 орам оралғаннан
Арқандағы қысқыштар арқанның жұмыстық жағында тартқыш гайкалар болатындай
Жүк асатын арқандар. Жүкті кранның ілгегіне асу үшін
асатын арқандар қолданылады. Көбінесе жиі қолданылатыны әмбебап жүк
Жеңілдетілген жүк асатын арқан – ұштарында ожауы және
Көтеретін жүктерді байлау және шешу – көп еңбекті
жартылай автоматтымен алмастырады, мұның өзі жүктарді көтеруді және
Тақталарды, қосалқы қабырғаларды көтеру үшін төрттармақты жүк асатын
Өздігінен теңгерілетін жүк асатын арқандар ауырлық центрін анықтайтын
Жүктерді көтерген кезде жүк асатын арқанды дұрыс таңдай
біліп, оны жүкке сенімді түрде бекітеді. Жүк асатын
майысқан, ілмек немесе қайта төккен жері болмау керек.
Екі немесе бірнеше тұсынан ілмектерді қажет ететін конструкцияларды
II – бөлім Ағаш өңдеу технологиясы.
Ағаш өңдеу технологиясы
Технология – қоғамға қажетті заттарды дайындау барысында техникалық
Технологиялық процесс – өндірістік процесстің бір бөлігі, өндірістік
Ал технологиялық жүйе, жалпы айтқанда, технологиялық машинаның, жабдықтардың,
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеу
Ағаш өңдейтін тәсілдердің екі түрі бар, олар: кесу
Кез келген станок қозғаушы, жеткізуші және атқарушы механизмдердің,
Басқару және реттеу механизмдері кесу мен беру шапшаңдығы,
Әр станоктың құрамында мынадай негізгі құрылымдық бөлшектер бар:
Станок орнатылатын тіректі негіз көбінесе шойыннан құйылып жасалады.
Жұмыс үстелі дайындалған ағаш материалдарын өңдеу үшін қажет.
Ағаш өңдеу ісіндегі кескіш аспаптар
Әр түрлі мақсатқа қолданылады, сондай- ақ олар өздерінің
Үшбұрышты, төртбұрышты сызғыштар ағашты өңдеу кезінде олардың қозғалысына
Қоршау құрылғылар мен тетіктер адамдардың қауіпті аймаққа өтуін
Тоқтату- жүргізу құрылғылары қозғалтқыштарды (қозғаушы тетіктерді) іске қосуға
Ағашты механикалық тәсілмен өңдеудің технологиялық процесі
Технологиялық процесс өндірістік процестің бір бөлігі болып табылады.
Технологиялық процестің бұл сатының кезеңдерінің реттілігі бұл сатының
Операциялар өңдеу жұмыстарының сипатына және станоктың түрлеріне қарай
Технологиялық операцияларды атқару тәсілдерінің құрылымы жұмыстың түріне, станоктың
Бұған мысал ретінде тік бұрышты бөлшекті қиюластыру операциясының
Ағаш станогында өңдейтін жұмысты ұйымдастыру
Айналатын денелер түріндегі бөлшектерді жасау үшін оларды токарь
Қазіргі кезде елімізде орталықты, қарама-қарсы және орталықсыз токарь
Қарама-қарсы тік станоктарда көлемі едәуір үлкен, жайпақ бөлшектер
Ағаш өңдейтін СТД-1120м үлгісіндегі токарь станогының негізгі бөлігі
Станок орнатылатын тіректі негіз өзінің тірек табандары арқылы
Айналдырықтың айналу шапшаңдығын өзгерту жетек белдікті бір тегершіктің
Станок жұмысына басшылық жасау түймеше тетік блогы (8)
Дайындалған ағаш материалдарын бекітіп ұстату үшін ауыспалы айналдырықтың
Жетектің сақтандырғыш қоршауының қақпағын электроқозғалтқышпен ашқан кезде, оған
Ағашты кесіп өңдеу айғағы алдын ала қорғағыш қоршаумен
Ал кескіш аспап каретаның көмегімен станок орнатылатын негізгі
Өндірістік мақсаттағы токарь станоктары астыңғы тұтқалы тіректен де,
Дайындалған ағаш материалдарын жанып-жону кезінде оларға басты қозғалыс
Механикалық тәсілмен беру тетігі бар станоктарда аралап кесу
Астыңғы тұтқалы тірегі бар станоктарда дайындалған ағаш материалдарын
Токарь станоктарының кескіш аспабы өткір жүзді тістер болып
Қарадүрсін жанып-жону үшін ені 6 мм-ден 50 мм-ге
Кескіш тістер аспапқа арналған У8, У9, У10, У13А
Станокты электр қуатына қосар алдында оның тұрқынадғы электр
Бөлшектердің сыртын жонып өңдеу
Бөлшектерді станокқа бекіту- орталыққа, патронға және тығырыққа бекіту
Доңғалақ арасы бар станок
Ағаш өңдеу өндірісінде шикізатты аралау үшін қолданылады. Оның
Шикізатты аралау үшін әр түрлі кескіш дискілер қолданылады.
Сылағыш станогы сүйекті немесе ағаштың қатты түрлерін өңдеудегі
Тегістегіш станогын ағаш және сүйек өңдейтін өндірістерде қолданады.
Өндірісте тегістегіш станогының екі түрі қолданылады: тегістегіш жабдығы
Бұрғылау-тесу станогы ағаш өңдеуші сүйек кесу кесу өндірісінде
Мұндай станокпен жұмыс істеуде техника қауіпсіздігін мұқият сақтау
Токарьлы станок ағаштан және сүйектен жасанды зат жасау
Ағаштан немесе сүйектен жасалған көркем заттарды ТП-40 станогында
Станокпен жұмыс істеген кезде есте болатын жайт, станокты
Фрезерді көшірмелі станок көркем жасанды заттарды дайындауда, сонымен
Станок құрамына айналдырықты басы бар суппорт, оған бекітілген
Көшіру кезінде үлгіні жұмыс үстелінің төменгі жазықтығына бекітеді,
Көп айналдырықты фрезді-көшірмелі станок. Ірі өндірістік мекемелерде бірден
Пантографы бар гравиралық-көшірмелі станок. Ірі ағаш өңдеу мекемелерінде
Бормашина(медициналық) сүйекті көркем өңдеу және бұрғылау жұмыстарын орындау
Ағашты механикаландырылған түрде өңдеу
Жұмысты өнімді істеу үшін дисклі және шынжырлы аралар
Жұмыс алдында сүргі пышақтарының орналасуын, мықтылығын және өткір
ФПШ-5М сүргілеу станогының көлемі аса үлкен емес, екі
Станоктың жалпы материалы – алюминий. Дөңгелек ара станок
Мына суретте СФ4 – Ч сүргілеу берілген.
Ал мына суретте жан – жақты ағаш кесетін
Білік
Ағаш кесуге арналған үстел
Тіреуіш
Қорғаныш қалыптар
Бағыттау сызғышы
Қорытынды:
Ағаш - өнеркәсіп құрылыстарының барлық түрінде, қоғамдық үйлер
Ағаш ұстасын даярлау орта кәсіптік-техникалық училищелерде, сонымен қатар
Бұл қойылған мәселелерді шешуде кәсіптік-техникалық оқу орындарында білікті
Пайданылған әдебиеттер тізімі:
Материалтану жəне конструкциялық материалдар технологиясы [Мəтін] / Е.
Табиғи жəне жасанды құрылыс материалдары мен бұйымдары [Мəтін]
