TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КIРIСПЕ 3

І БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ ДЕВИАНТТЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС ПРОБЛЕМАСЫ РЕТІНДЕ ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-МЕТОДОЛОГИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 6

1.1. Жастардың девианттық мінез-құлық даму классификациясы, тенденциялары мен түсініктері 6

1.2. Жастардың ауытқитын мiнез-құлықтарына социологиялық зерттеу жүргiзудiң теориялық және әдiстемелiк негiздерi 17

1.3. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізу технологиясы 21

ІІ БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ АУЫТҚИТЫН МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ СТЕРЕОТИПТЕРІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН СЕБЕПТЕРІ 23

2.1. Жастардың ауытқитын мінез-құлық стереотиптерінің әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері 23

ҚОРЫТЫНДЫ 36

СІЛТЕМЕ 39

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 40

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Социология

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ



МАЗМҰНЫ

КIРIСПЕ 3

І БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ ДЕВИАНТТЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС ПРОБЛЕМАСЫ
1.1. Жастардың девианттық мінез-құлық даму классификациясы, тенденциялары мен
1.2. Жастардың ауытқитын мiнез-құлықтарына социологиялық зерттеу жүргiзудiң теориялық
1.3. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізу технологиясы 21
ІІ БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ АУЫТҚИТЫН МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ СТЕРЕОТИПТЕРІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1. Жастардың ауытқитын мінез-құлық стереотиптерінің әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері 23
ҚОРЫТЫНДЫ 36

СІЛТЕМЕ 39

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 40

КIРIСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Жастардың ауытқитын мiнез-құлыққа жасайтын социологиялық зерттеулердiң
Қазiргi кездегi жастар үшiн ең маңызды мәселе ретiнде
Девианттық мiнез-құлықтың әлеуметтiк алғышарттарының барлығының себептерi, ол Қазақстан
Әсiресе қазiргi кезде жастардың үлкен-үлкен қалаларда,ауылдық жерлерде тұратын
Бiрнеше әлеуметтiк мәселелердi бiз кейiнге қалдырамыз, оларды “қалдықты
Девианттық мiнез-құлықтың дамуына арнайы бiр қоғамдағы әлеуметтiк шындықтың
Жоғарыда айтылған мәселелердiң барлығы социологиялық зерттеудiң актуалдылығының негiзiн
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Девиантты мінез-құлық және сондай жастармен
Джаманбалаева Ш.Е., Казымбетова Д.К. еңбектерінде Қазақстандағы девианттық мінез-құлық,
Тақырыптың мақсаты отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріндегі жетекші
Осы мақсаттарға сәйкес курстық жұмыс келесi міндеттерді алдына
девианттық мiнез-құлықты анықтаудың әдiстемелiк және теориялық үйлесiмдерiн қарастыру
девианттық мiнез құлықтың негiзi мен маңызын әлеуметтiк құбылыс
девианттық мiнез-құлықты зерттеген қазақстандық және ресей социологтарының
Зерттеу объектiсi - Жастардың әлеуметтiк нормалардан ауытқу феноменi.

Зерттеу жұмысының қолданбалық маңызы. Курстық жұмыс девианттық мінез-құлықты,
Курстық жұмыстың теориялық негiзi ретiнде Э. Дюркгеймнiң (әлеуметтiк
Курстық жұмыстың құрылысы жағынан: кiрiспе, екі бөлiмнен, қорытынды,
І БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ ДЕВИАНТТЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС ПРОБЛЕМАСЫ
1.1. Жастардың девианттық мінез-құлық даму классификациясы, тенденциялары мен
Социология шегiнде арнайы социологиялық теория пайда болды және
Девианттық мiнез-құлық мәселелерi әлеуметтiк жанжал теориясының негiзiнде қарастырылады.
Девианттылықты бағалау критериi бұқаралықтың достастығына, “өзiне” және “басқаларға”
Бiрақта девианттық мiнез-құлықтың спецификалық критериiнiң бағасын анықтау, егер
Шындығында, қандай мiнез-құлық кез келген дәуiрде девианттық па
Девианттық мiнез-құлыққа баға беру критерiн анықтау бiр жақты
Көптеген жұмыстардың нәтижесiнде девианттық мiнез-құлық концепциясының позициясына деген
Қазақстанда осындай мiнез-құлықтың элементтерi, мысалы, қылмыскерлiк, iшiмгерлiк
Ал Қазақсанда осы мәселелердi кейiнгi жылдары ғана зерттей
Қазiргi кезеңдiк, отандық девианттық мiнез-құлық социологиясында Д.К. Қазымбетованың
Бiрақта девианттық мiнез-құлықтың критерииiн анықтау өзгеруде, бұл жағдайда
Әлеуметтiк норманың толығырақ анықтамасын беру үшiн, аномия сұрағының
Ал қазiргi кездегi автор В.Д. Плаховтың пiкiрiнше аномия
Бiрақ бұларды бiр бiрiнен ажырату мүмкiн емес. Кез
Мысалы, құдайлар нормасы мен “истеблишмент”, ұрылар заңы, көпеген
Немесе, мысалы, әрбiр мемлекеттегi iстелген қылмыстарға байланысты жауапкершiлiкке
Отандық және шет елдiк әдебиеттердi зерттей келе девиацияның
Бiз алдыңғыда айтқанымыздай, кез келген нормалардан ауытқу девианттық
Осы пәннiң басқа бiр бөлiгi, ол мазмұнды деп
Осыннан барып кiлттiк негiзге жақындауға болады, яғни девианттық
Бiз анықтағандай девианттық мiнез-құлық дегенiмiз – бұл құбылыстардың
Тар мағынасында алғанда девианттық мiнез-құлық деп қылмыстық шараларды
Алдымен бiз “девиация” түсiнiгiн қарастырамыз. Девиация (рп) латын
Осы түсiнiктер арасындағы мағынасында әртүрi ерекшелiктер бар. Сонымен
Осы түсiнiктерге берiлген мiнез-құлықтың индивидуалдылық формалары анықтамаларға мән
Негативтi ауытқу – шындық нормалардың қандай да бiр
Позитивтi ауытқулар – бұл қандай да бiр жалған
Қылмыс – ол қылмыстық құқықтың қандай да бiр
Деликт – бұл қандай да бiр норманың құқықтық
Девианттық мiнез-құлықтың индивидуалды формалары осындай.

Девианттық мiнез-құлықтың индивиуалды формалары массалық ауытқудың формаларына сәйкес
Сонымен қатар, бiз девианттық мiнез-құлықтың негiзгi категорияларын қарастырдық.
Бiздiң көзқарасымыз бойынша девианттық мiнез-құлық iс-әрекеттерi қоғамда қалыпты
Девианттық мiнез-құлықтың келесi түрi ретiнде, бiз – деликвенттiк
Әлеуметтiк нормаларды бұзу салқынқанды немесе салқынқынды емес, саналы
Девианттық немесе деликвенттiк мiнез-құлықты келесi негiздерi бойынша ажыратуымызға
Яғни заңға қайшы iс-әрекеттердiң барлығы немесе қылмыстар, социологияда
Әлеуметтiк өмiрде мынадай жағдайлар болуы мүмкiн, ауытқитын мiнез-
Бұл әсiресе әлеуметтiк кризистер, тереңдетiлген реформалар, соғыстар, революциялық
Девианттық мiнез-құлықтың пайда болуы типологиялық топтардың ерекшеленуi, спецификалық
Осыған ұқсас типтендiру адамдар санасындағы бұрынғыдан қалған ескi
Басқа көзқарасқа сүйенсек формасы мен түрiне қарағанда ауытқитын
Келтiрiлген классификацияда күрделi жетiспеушiлiктерден ада болған, сол сияқты
Сол үшiн де бiздiң көзқарасымызша, ауытқитын мiнез-құлық формаларын
Осы айтылған жағдайларға толығырақ тоқтап өтейiк. Құқық пен
Әрине осы түсiнiктердiң құқықтық мемлекет тұрғызу кезеңiндегi тиiмдiлiгi
Құқықтық және моральдық нормалардың сәйкес келуi ғылыми тұрғыдан
Құқықтық нормалар олардың орындалуы мемелекеттiк билiктiң беделi маңызды
Девианттық мiнез құлықтың субъектiлерi ретiнде жекелеген индивидтер де
Девианттық мiнез-құлықтың индвидуалдық нормаларында ғылыми әдебиеттерде оларды келесi
Схема-1.

Девианттық мiнез-құлықтың негiзгi түрлерi.

Девианттық мiнез-құлық

Биморальдық мiнез-құлық

Заңға қайшы мiнез-құлық

Деструктивтi мiнез құлық

Асоциалды мiнез-құлық

Құқықтық iс-әркеттер

Қылмыс

Iшiмгерлiк, маскүнемдiк, нашақорлық, өзiн-өзi өлтiрушiлiк, жезөкшелік

Зинақорлық, фанатизм, конформизм, мазохизм

Схема-2.

Девианттық мiнез-құлық формаларын индивидуалдық класификациялау.

Девиация

Позитивтi ауытқу

Нейтралды ауытқу

Негативтi ауытқу

Моральдық iс-әрекет

Заң бұзушылық
Деликт

Қылмыс

Девиантты мiнез-құлықтың механизмiн қарастырғанда адамдардың сыртқы ортасы мен
1.2. Жастардың ауытқитын мiнез-құлықтарына социологиялық зерттеу жүргiзудiң теориялық
Қандай социологиялық зерттеу болмасын, ол зерттеудi жүзеге асыру
Социологиялық зерттеу бағдарламасы:

Социологиялық зерттеулер – бұл сапалы және сандық әдiстердiң
Зерттеудiң негiзiнде бiр мәселе туындайды, оны бiз қиындықтар
Мәселенiң пәндiк аспектiсi – бұл арнайы әлеуметтiк тапсырма;
Гнесеологиялық аспектiсi – ол қандай да бiр қоғамдық
Зерттеу объектiсi – мәселенi қамтамасыз ететiн әлеуметтiк шындық
Зерттеу пәнi – зерттеуге жататын объектiнiң көзге көрiнетiн,
Бағдарламаның процедуралық-методикалық бөлiмi ақпарат алу әдiстерiн, iрiктеудiң инструменттерiн
Әдiс – бұл объектiнi оның заңдылықтары мен функционалдану
Инструмент – арнайы дайындалған құжаттар, осылардың көмегiмен объектi
Әдiстеме – операциялар жүйесi, осылардың көмегiмен валидтi (өлшеиге
Ақпарат алудың әдiстерi: сұрау (анкеталау, сұхбат, эксперттiк сұрау,
Iрiктеу әдiсi – объектiнiң потенциалды жиынтығының (негiзгi жиынтықтың)
Iрiктеудi жобалау: негiзгi жиынтықтың құрамы мен шекарасын анықтау
Репрезентативтiлiк (өкiлеттiлiк) – негiзгi жиынтықтың мазмұнын көрсететiн iрiктеудiң
Iрiктеудiң көлемiн анықтайтын формулалар: n=2

n =(0,25t2N)/(A2N+0,25t2),

Бұл жерде n – дегенiмiз iрiктеушi жиынтық;

N – негiзгi жиынтықтың көлемi;

T2 – арнайы кестелермен анықталатын iрiктеудiң шектеулi қателерiнiң
А – iрiктеудiң шектеулi қателерi;

Жұмыс жоспары келесi негiзгi сатылардан тұрады: жұмыс топтарының
Сұрау социологиялық зерттеудiң бiр әдiсi ретiнде.

Сұраудың түрлерi: анкеталау; сұхбат алу; эксперттiк сұрау; социометриялық
Сұраудың формасы: контактылы, почталық, телефондық, прессалық.

Зерттеудiң өткiзiлетiн жерiне байланысты келесiлерге бөледi: жұмыс уақтысында
Сұраудың фазалары: адаптация, негiзгi ақпаратты жинау, сұраудың аяқталуы.

Сұрақтарды топтастыру.

Мазмұны бойынша: уақиғалар мен фактiлер бойынша; мотивтерi, бағалары,
Формасы бойынша: тiкелей, жанама.

Құрылымы бойынша: ашық, жабық.

Функциялары бойынша: негiзгi, фильтрлейтiн, бақылаушылық.

Сұрақтардың құрылу ережелерi:

сұрақ күтетiн жауапты мазмұндамау керек, немесе қандай да
сұрақ респонденттi немесе оның позициясына дискриминация жасамауы керек
сұрақтар сұрау алынатын адамның компетенциясын ескерiлуi керек, яғни
жауаптар вариантының саны сұрауға қатысушының еске сақтау мүмкiндiктерiнен
сұрақтар және ұсынылатын жауаптар варианты логикалық жағынан бiр-бiрiне
Социологиялық сұрау мәлеметтерiн өңдеу бiрнеше этаптардан тұрады:

Мәлiметтердi компьютерге енгiзу, толтырылған анкеталардың массивiн тексеру мен
2/3 бөлiгi толтырылмаған анкеталар (жабық сұрақтарға берiлген жауаптардың
толтырылуға берiлетiн кемiстiктерi бар анкеталар (“қақпан” сұрақтарға берiлген
бақылау сұрақтардың жиынтығындағы тестiлерден өтпеген анкеталар;

әлеуметтiк-демографиялық блогы толтырылмаған анкеталар;

Әрбiр қажеттi анкеталар нөмiрленедi. Осылардың iшiнен ашық сұрақтарға
Мәлiметтердi математикалық өңдеу: әрбiр сұраққа жауаптардың бiрөлшемдiк бөлiну
Нәтижелердi математикалық өңдеу ақпаратты өңдеу пакеттерiнiң стандарттануын қолданумен
Жауаптарды бiр өлшемде бөлiнуiн талдау және есеп беру
әрбiр альтернативтердi белгiлегендердiң үлесi, сол сұраққа жауап бергендердiң
әрбiр альтернативаны сұралғандардың сандарына сәйкес (осы көрсеткiш тек
әрбiр альтернативаның белгiлеген осы альтернативаны белгiлегендердiң барлық санына
Жауаптардың сызықтық реттелуiнiң мәлiметтерi анкетаның бланктерiне қолдануға ыңғайлы
Топтастырылған кестелердiң талдауы мен есеп беру негiзгi әлеуметтiк-демографиялық
Зерттелетiн процестерге әсер ету факторларына талдау жасау статистикалық
Коэффиценттер байланысының талдауы келесiлердi көрсетедi:

статистикалық деңгей факторының әсер етуiн бөлiп қарастыру, одан
зерттелетiн процеспен өзара сәйкестелу деңгейiмен қалған байланысын рангтеу,
Қандай да бiр ұйғарымдар жасау үшiн тек қана
Айтылғандардың барлығына қорытынды жасай келе, корректiлi жүргiзiлген социологиялық
1.3. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізу технологиясы

Маскүнем, наркоман, жезөкше, әртүрлі жыныстық жолмен жұққан аурулары
Жалпы еңбекпен-түзету жүйелері (түрмелер, тергеу изоляторлары, және колониялар)
Бас бостандығынан айыру орны гомосексуализмнің нағыз ошағы болып
Девианттық мінез-құлық бастапқыда дәлелсіз болады. Жастар әдетте қоғамның
Әлеуметтік бақылаудың негізгі факторларына мыналар жатады:

1. Әлеуметтік бақылау әдістері мен құралдары девианттық мінез-құлықтың
2. Репрессивті ықпал ету шараларын барынша қысқарту. Бас
3. Әлеуметтік қолдау көрсетудің өте икемді түрін қолданған
4. Жалпы адамзаттық құндылықтар мен адамгершілік қағидалары негізінде
5. Зорлық зомбылықты, зұлымдықты және ашық жыныстық қатынасты
6. Бұқаралық ақпарат құралдары, оқу және ағарту ұйымдары
7. Девиантты мінез-құлықты жастармен жұмыс жүргізетін кадрларды даярлау
ІІ БӨЛІМ. ЖАСТАРДЫҢ АУЫТҚИТЫН МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ СТЕРЕОТИПТЕРІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1. Жастардың ауытқитын мінез-құлық стереотиптерінің әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері

Әлеуметтiк стереотиптерi тұлғаның өмiрлiк iс-әрекеттернiң және әртүрлi әлеуметтiк
Осы тенденцияның басымырақ көрiнуi жас өсiпiрiмдерде 14-17 жас
Бiлiм беруге талдау жасау маңызы ойын сауық құруға
1-Кесте.

Бейресми топтардағы тұлғаның мiнез-құлық стереотиптерi.

Бейресми топтардағы бағалы бағыттардыцң стереотитерi (% жағдайы)

Зерттеуге қатысушы лар Қызықты iс-әрекет пен шұғыл

дану Заңды бұзбау

шылық Көңiл көтеру Жиi ұрыстар Аймақтағы өте “мықты”
Ер жыныста ғы адамдар 31,0 9,0 56,0 -
14-17 жас аралығын дағы ж-р 28,0 8,0 60,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 26,0 5,0 58,0 -
Мектеп оқушыла ры ПТУ-дың оқу-ы 28,0 5,0 62,0
Орта бiлiмi бар адамдар 26,0 14,0 55,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 100,0 - - -
әйел жынысындағы адамдар 43,0 6,0 43,0 1,0 3,0
14-17 жас аралығындағы ж-р 28,0 4,0 58,0 3,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 45,0 6,0 45,0 -
Мектеп оқушыла ры ПТУ-дың оқу-ы 28,0 6,0 57,0
Орта бiлiмi бар адамдар 45,0 6,0 39,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 33,0 11,0 56,0 -
Стереотиптер топтарын әлуеметтiк-маңызды тұлғалық және топтық iс-әрекетпен байланысты
Осындай жағдайды бiз нарықтық экономикалық жағдайдағы әйел адамдардың
Шындығында јазiргi кездегi нақтылық жоғарыда айтылғандардың iшiнен әйел
Басқа стереотиптерге қарағанда аз көлемдегi таралғандығымен “жүлiктiк iс-әрекеттердi”
Жастардың мiнез құлықтарының басқа да стереотиптерiне топ аралық
Осы фактiге түсiнiктеме ретiнде јазiргi кезде қандай да
Жоғарыдағы айтылғандардың iшiнен көптеген стереотиптердiң қалыптасуында бағыттың белгiлерiне
Осыған байланысты, осы стереотиптердiң тұлғааралық қатынастардағы орын алуын
2-Кесте.

Жастардың басым болу жағдайдындағы мiнез-құлық стереотиптерiнiң стратегиялары

Басым болу жағдайдындағы мiнез-құлық стереотиптерiнiң стратегиялары. (% жағдайында)

Зерттелушiлер Сендiру Тыныштықта қалдыру Қорлау Ұру Жауап беруге
Ерлер арасында 68,0 13,0 9,0 10,0 -

14-17 жас аралығын дағы ж-р 68,0 24,0 4,0
18-25 жас аралығын дағы ж-р 63,0 21,0 5,0
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 67,0 10,0 10,0
Орта бiлiмi бар адамдар 67,0 19,0 5,0 9,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 100,0 - - -
Әйелдер арасында 72,0 17,0 7,0 3,0 1,0

14-17 жас аралығын дағы ж-р 52,0 22,0 14,0
18-25 жас аралығын дағы ж-р 77,0 19,0 4,0
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 51,0 20,0 12,0
Орта бiлiмi бар адамдар 75,0 16,0 6,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 100,0 - - -
Маңызы жағынан екiншi стереотип келiсiм мiнез-құлық болды,
Сонымен қатар жастар арасындағы тұлғааралық қарым-қатынастардың вербалдық және
Осы экспериментке маңызды дәлел ретiнде жынысаралық мiнез-құлық стереотиптерi
Жынысаралық стереотиптерге талдау жасау келесi әлеуметтiк маңызды жағдайлардың
3-Кесте.

Тұлғаны жыныстық рольдiк мiнез-құлық стереотиптерi.

Репутациясын қорғау кезiндегi жыныстық рольдiк мiнез- құлық стереотиптерi
Зерттеуге қатысушылар Жанжалды бейбiтшiлiк жолмен шешуге тырысамын Оны
Ерлер арасында 33,0 54,0 11,0 - 2,0

14-17 жас аралығында ғы ж-р 36,0 52,0 12,0
18-25 жас аралығында ғы ж-р 21,0 58,0 16,0
Мектеп оқушылары, ТПУ оқу-ы 33,0 57,0 10,0 -
Орта бiлiмi бар адамдар 24,0 61,0 10,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 60,0 40,0 - -
Әйелдер арасында 64,0 22,0 7,0 1,0 6,0

14-17 жас аралығында ғы ж-р 57,0 32,0 6,0
18-25 жас аралығында ғы ж-р 77,0 21,0 -
Мектеп оқушылары, ТПУ оқу-ы 55,0 31,0 8,0 2,0
Орта бiлiмi бар адамдар 67,0 20,0 9,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 33,0 22,0 - -
Осы жағдай тұлғаның тек эмоционалды аймағын ғана қозғап
Осы стереотиптердiң қарама қарсы мiнез-құлықтардың ерекшелiктердiң мазмұны келесi
4-Кесте.

Қатер төнген жағдайдағы заңға қарама қарсы мiнез-құлықтағы стереотиптерi.

Қатер төнген жағдайдағы заңға қарама қарсы мiнез- құлықтағы
Зерттеуге қатысушылар “Судан құрғақ болып шығуға” тырысады Жанжал

ға түседi (төбелес) Суық қару қолдана ды “iзiн
Ерлер арасында 54,0 37,0 2,0 7,0 - -

14-17 жас аралығындағы ж-р 56,0 36,0 - 8,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 58,0 42,0 - -
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 57,0 33,0 -
Орта бiлiмi бар адамдар 50,0 45,0 5,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 60,0 - - 40,0
Әйелдер арасында 51,0 24,0 3,0 20,0 1,0 1,0

14-17 жас аралығындағы ж-р 64,0 16,0 - 2,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 49,0 21,0 - 30,0
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 65,0 16,0 -
Орта бiлiмi бар адамдар 48,0 30,0 4,0 17,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 22,0 11,0 - 67,0
Қатер төнген жағдайда ерлер мен әйелдердiң арасында да
Күнделiктi өмiрдегi экстремалды жағдайлардың бәрiбiр сирек кездесетiнгiн ескере
5-Кесте.

Фрустрациялық жағдайдағы тұлғалық мiнез-құлық стереотиптерi.

Фрустрациялық жағдайдағы тұлғалық мiнез-құлық стереотиптерi (% жағдайында).

Зерттеуге қатысушы лар Сый

лық

тар Өзара қызметтер Ақ ша Өтi нiш Ходатай
Ерлер арасында 16,0 53,0 10,0 16,0 - 4,0
14-17 жас аралығындағы ж-р 20,0 52,0 8,0 16,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 10,0 58,0 5,0 16,0
Мектеп оқушыла ры, ПТУ-дың оқу-ы 20,0 51,0 10,0
Орта бiлiмi бар адамдар 10,0 57,0 9,0 16,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар - 20,0 60,0 20,0
Әйелдер арасында 12,0 57,0 8,0 15,0 3,0 3,0
14-17 жас аралығындағы ж-р 12,0 46,0 12,0 20,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 11,0 70,0 2,0 17,0
Мектеп оқушыла ры, ПТУ-дың оқу-ы 8,0 49,0 12,0
Орта бiлiмi бар адамдар 16,0 58,0 7,0 14,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 11,0 45,0 11,0 -
Зерттеуге қатысушылардың көпшiлiгi фрустрация жағдайында өздерiнiң мiнез-құлықтарын келесi
Маңызы жағынан екiншi стереотип ретiнде, ол жеке өтiнiштер
Осы өзара қызмет көрсету стереотиптерiнен басқа да фрустрациялық
Қолдануға болатын стереотипердiң қолданылуын өтініш (ходатайство) формасы ретiнде
Осы мәлiметтер заңға қарсы мiнез құлықтар стереотиптерiнiң бейресми
Зерттеуге қатысшылардың көпшiлiгi осы жағдайда пассивтi мiнез құлық
Осы жағдайдың маңызы жағынан екiншi стереотип интропунитивтi стереотип
6-Кесте.

Материалдық қиындықтар жағдайындағы мiнез-құлық стереотиптерi.

Материалдық қиындықтар жағдайындағы мiнез- құлық стереотиптерi (% жағдайында).

Зерттеуге қатысу шылар Осын- дай жағ- дайда көне
Ерлер арасында 67,0 24,0 3,0 2,0 - 1,0
14-17 жас аралығындағы ж- р 68,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 53,0 31,0
Мектеп оқушыла ры, ПТУ-дың оқу-ы 71,0
Орта бiлiмi бар адамдар 60,0 26,0 3,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 100,0 - - -
Әйелдер арасында 73,0 10,0 3,0 1,0 3,0 -
14-17 жас аралығындағы ж-р 80,0 14,0 3,0 1,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 94,0 6,0 - -
Мектеп оқушыла ры, ПТУ-дың оқу-ы 78,0 12,0 4,0
Орта бiлiмi бар адамдар 68,0 10,0 4,0 -
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 100,0 - - -
Осы жағдайда көрнектi орынды заңға қарама қарсы бағыттағы
Кәсiпкерлiк және басқа да коммерциялық iс-әрекеттерiң кеңiнен тарағандығын
Алынған мәлiметтер бойынша 7- кестеде көрсеткендей, келесi дәстүрлiк
7-Кесте.

Алғашқы капиталдың жиналуы жағдайындағы мiнез-құлық стереотиптерiн жобалау.

Алғашқы капиталдың жиналуы жағдайындағы мiнез-құлық стереотиптерiн жобалау (%
Зерттеуге қатысушылар Өзiңнiң фирмаң ды сенiмдi ету және
Ерлер арасында 85,0 4,0 5,0 5,0 - 1,0

14-17 жас аралығындағы ж-р 92,0 - 4,0 4,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 63,0 11,0 10,0 16,0
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 90,0 - 5,0
Орта бiлiмi бар адамдар 70,0 11,0 5,0 11,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 80,0 20,0 - -
Әйелдер арасында 81,0 4,0 5,0 6,0 1,0 1,0

14-17 жас аралығындағы ж-р 81,0 9,0 6,0 4,0
18-25 жас аралығындағы ж-р 83,0 4,0 13,0 -
Мектеп оқушыла ры, ТПУ оқу-ы 82,0 10,0 8,0
Орта бiлiмi бар адамдар 83,0 3,0 - 12,0
Жоғарғы бiлiмi бар адамдар 78,0 - - 22,0
Осы берiлген стереотиптiң мазмұны бiзбен әдейi талдау
7-кестенiң мәлiметтерi көрсеткендей коммерциялық iс-әрекеттiң қатысушылары заңға қарсы
Яғни, жоғарыдағы айтылғандар iшiнен келесi ұйғарымдарды жасауға болады:

Профессионалды-конструктивтiк стереотиптердiң көрiнуi жастар арасында жыныстық, жастық ерекшелiктерiне
Жастардың мiнез-құлық бағыттарындағы алдыда жүретiн стереотиптерi ретiнде кез
Фрустрациялық жағдайларды шешудiң жастар арасында келесi заңға қайшы
ҚОРЫТЫНДЫ

Девиацияны ең алдымен әлеуметтiк құбылыс ретiнде адамдық iс-әрекеттердiң
Әлеуметтiк девиация мынадай жағдайларда пайда болады:

қоғамдық тәртiптiң, теңдiктiң бұзылуы, нәтижесiнде кері ұйымдастыру пайда
Индивид пен қоғам арасындағы қоғамның әлеуметтiк-экономикалық жағдайы қайыршылыққа,
Қоғамдық қатынастарға тигiзген зиянның деңгейiне байланысты, әлеуметтiк жиынтықтардың,
Жастар ортасындағы әлеуметтiк әдiлдiк сезiмiнiң пайда болуы және
Қазақстан Республикасының суверенитетiнiң толығымен дамымағандығы бiздiң қоғамымыздағы әлеуметтiк
Бiздiң социологиялық зерттеуiмiздiң нәтижелерi бойынша жастар мен жас
Қазақстандағы қоғамдық-экономикалық және саяси дамулар қоғамдағы әртүрлi топтар
1) Қазақстан қоғамының қазiргi кездегi нарықтық экономикадағы, азаматтық
2) Бiлiм беру реформасының объективтi қажеттiлiг мен мемлекетiмiздiң
3) Қоғамның бұрынғы ескi бағалылықтары мен әлi күнге
4) Жаңадан пайда болған өндiрiстегi, нарықтық қатынастар мен
5) Жастардың қажеттiлiктерi мен өзiнiң жағдайларының жақсартуы мен
6) Әлеуметтiк әдiлдiк туралы танымдар мен халықтың әлеуметтiк
7) Қазақстандағы жаңа саяси жүйенiң құрылуы мен демократизацияға
Құқықтық әлеуметтiк мемлекеттiң құрылысын декларациясы мен жастардың құқықтық,
СІЛТЕМЕ

1. Шур М.Э. Наше преступное общество: социальные и
2. Гилинский Я.И., Афанасьев В. Социология девиантного (отклоняющегося)
3. Социальные отклонения. Под ред. В.Н. Кудрявцева. –М.:
4. Джаманбалаева Ш.Е. Общество и подросток: социологический аспект
5. Дюркгейм Э. Норма и патология. Рубеж. Альманах
6. Плахов В.Д. Социальные нормы: Философские основания общей
7. Гилинскии Я.И. девиантное поведение в зеркале социологии.
8. Кутырев Б.П. Стратегия социального развития. –Новосибирск: Наука.
9. Казымбетова Д.К. Девиантно поедение молодежи как объект
10. Иваненков С.П. Проблемы социализации современной молодежи. –Оренбург:
11. Ковалева А.И. Социализация личности: норма и отклонение,
12. Первова И.Л. Ассоцильное поведение детей и подростков.
13. Ковалев А.Г. Психология личности. –М. 1985г. –с.241-242.

14. Лихачев б.Т. Воспитательные аспекты обучения. –М.: 1982г.
15. Корзун И.В. Преступность среди женщин в Казахстане.
16. Сиськов В. Пресупность несовершеннолетних: причины и следствия
17. Гилинский Я.И., Афанасьев В. Социология девиантного (отклоняюшегося)
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Казымбетова Д.К. Девиантное поведение молодежи как объект социологического
Иваненков С.П. Проблемы социализации современной молодежи. – Оренбург:
Ковалева А.И. Социализация личности: норма и отклонение –
Первова И.Л. Ассоциальное поведение детей и подростков. СПб:
Джаманбалаева Ш.Е. Общество и подросток: социологически аспект девиантного
Ковалев А.Г. Психология личности. –М: 1985. –с241-242.

Лихачев Б.Т. воспитательные аспекты обучения. –М.1985. –с.28.

Шур М.Э. Наше преступное общество: социальные и правовые
Джаманбалаева Ш.Е. Социальные проблемы девиантного поведения (на материалах
Дюркгейм Э. Норма и патология. Рубеж. Альманах социальных
Плахов В.Д. Социальные нормы: Философские основания общей теории.
Гилинский Я.И. Девиантное поведение в зеркале социологии. В
Кутырев Б.П. Стратегия социального развития. –Новосибирск: Наука. Сиб.
Гилинскии Я.И., Афанасьев В. социология девиантного (отклоняющегося) поведения.
Сиськов В. Преступность несовершеннолетних: причины и следствия //Фемида.
Корзун И.В. Преступность среди женщин в Казахстане. –Алматы,
Первова И.Л. Ассоциальные поведение детей и подростков. СПб:
Джаманбалаева Ш.Е. Особенности социализации подрастающего поколения//Казахстанское общество и
Молодежь и общество на рубеже веков. –М: Владос,
Смелзер Н. Социология. –М.: Феникс, 1994.-с. 206,239.

Коэн А. Исследование проблем социальной дезорганизации и отклоняющегося
40