Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты диплом жұмысы
М А З М Ұ Н Ы :
К і р і с п е 3
1.Тарау. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен түрлері 5
1.1. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен тәсілдері 5
1.2. Мемлекет функциясының түрлері 11
2. Тарау. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты 18
2.1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының қалыптасуы 18
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетаралық ынтымақтастықты дамыту функциясы 21
2.3. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының жетістіктері мен перспективалары 37
3. Тарау. Қазақстан және Біріккен Ұлттар Ұйымы 43
3.1. Қазақстан және БҰҰ: ынтымақтастықтың негізгі кезеңдері 43
3.2. Қазақстанда жұмыс істейтін БҰҰ жүйесіндегі ұйымдармен өзара ықпалдастық 52
Қ о р ы т ы н д ы 55
Пайдаланған әдебиеттерге сілтемелер тізімі: 58
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Саясаттану
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
М А З М Ұ
К і р і с п е 3
1.Тарау. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен түрлері 5
1.1. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен тәсілдері 5
1.2. Мемлекет функциясының түрлері 11
2. Тарау. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты 18
2.1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының қалыптасуы 18
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетаралық ынтымақтастықты дамыту функциясы 21
2.3. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының жетістіктері мен перспективалары 37
3. Тарау. Қазақстан және Біріккен Ұлттар Ұйымы 43
3.1. Қазақстан және БҰҰ: ынтымақтастықтың негізгі кезеңдері 43
3.2. Қазақстанда жұмыс істейтін БҰҰ жүйесіндегі ұйымдармен өзара ықпалдастық
Қ о р ы т ы н д ы
Пайдаланған әдебиеттерге сілтемелер тізімі: 58
Кіріспе
Еліміздің Ата заңы жүздеген жылдар бойы қалыптасқан адамзат баласының
Құқықтық мемлекет орнатып, әлемнің өркениетті елдерімен жан-жақты экономикалық-саяси тең
Әр азаматтың көзқарас еркіндігі, таңдау мүмкіндігі, сенімі, бейбіт өмірі
Сонымен, мемлекеттің динамикалық процесінің дамуына, жаңаруына, нығаюына, оның өзінің
Қазақстан осы стратегиялық мiндеттердi орындай отырып, 2030 жылға қарай
Әлі еліміз құқықтық мемлекет құру жолына түскен және Қазақстанның
Дипломдық жұмыс кіріспеден, тиісті параграфтарға бөлінген үш тараудан, қорытындыдан
Жұмысты жазу барысында көптеген әдебиеттер пайдаланды. Соның қатарында ресей
1.Тарау. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен түрлері
1.1. Мемлекет функциясының түсінігі, оның белгілері мен тәсілдері
Мемлекеттің динамикалық процесінің дамуына, жаңаруына, нығаюына, оның өзінің саяси,
Функция – заң ғылымында мемлекет пен құқықтың алдында тұрған
Мемлекет функциясы Кеңестік дәуірде өте кең түрде пайдаланылды. Функция
Кеңестік дәуірді де, қазіргі кезеңде де мемлекеттің функциясын дамытуға
Қазір бұл мәселе бойынша көптеген постсоветтік мемлекеттердің жұмыс жасау
Мемлекеттің функциясы туралы әр түрлі ой-пікірлер бар. Солардың бірі
Профессор Марченко: «функциялар бұл мемлекеттің сол кезеңіндегі алға ұстанған
Мемлекет функциясы - бұл қоғамның мемлекеттік басқаруын қамтамасыз ететін,
Мемлекет өзіне қоғамдық өмірдің басты субъектісі ретінде, оның жағдайына,
Мемлекеттің дамуы оның функцияларының өзгеруіне әкеліп соғады. Өмірдің өзгеруі
Функцияны жүйелеудің келесі түрі: тұрақты және уақытша функциялар; негізгі
Мемлекеттің функциясының орындалуын қамтамасыз ететін - мемлекеттік аппарат
Мемлекеттің функциясы арқылы қоғамның алдында тұрған мүдде-мақсаттардың мазмұнын, оның
- қызметтің жүйесі, оның атқаратын жұмыстарының мазмұны және
- функция сарапталып, жіктеліп, кешенді түрде жүргізіледі;
- мемлекеттің қызметі аппараттарының қызметіне ұқсамайды. Мемлекет функциясы қоғамдык,
Мемлекет қызметінің орындалу әдістері: жеке тұлғалар ерікті, ерексіз түрде
Мемлекет функциясы орындалуының құқықтық және ұйымдастырушылық тәсілдері болады. Құқықтық
Ұйымдастырушылық тәсілдің түрлері: экономикалық (дотация, кредит, баға т.б.); саяси
Мемлекеттік билік толып жатқан субъектілердің сан алуан нақты қызметтері
Бұл мемлекеттік биліктің нақты орындалуының құқықтық нысаны екі түрге
1). Нормативтік актілер арқылы орындалу нысаны;
2). Жалпылама нормативтік актілер арқылы орындалу нысаны.
1). Құқық шығармашылык;
2). Құқықты орындаушылық;
3). Құқықты қорғаушылық.
Мемлекеттік билікті орындаудың ерекше нақты түрі - әкімшілік шарт
Мемлекет билігі жалпылама нормативтік актілерінің орындалу нысаны бірнеше түрге
Мемлекеттік билікті орындау құқықтық нысандармен шектелмейді. Бұл іске мемлекеттің
Мемлекеттің ұйымдастыру қызметінің түрлері:
- жаңа шыққан зандарды, нормативтік актілерді насихаттау, түсінік
- мемлекеттік органдарға көмек көрсету, бақылау, тексеру жүргізу;
- материалдық-техникалық операциялар жүргізу, баяндамалар, іс-қағаздарын дайындау, зандарды, нормативтік
- әртүрлі жиналыстар, мәжілістер, конференциялар өткізу;
- мемлекеттік органның тәжірибелерін жинақтап, қорытынды жасау;
- мемлекеттің қызметі туралы қоғамдық ұйымдардың, еңбек ұжымдарының ой-пікірлерін,
- мемлекеттік органның жұмысына халыкты, қоғамдық ұйымдарды, саяси партияларды
- шет елдермен қарым-қатынасты ұйымдастырып, басқару т.б. қызмет
Мемлекеттік қызмет - азаматтардың мемлекеттік мекемелерде қызмет атқаруы, жұмыс
а). Мемлекеттік билік органдарының қызметкерлері: заң шығару, заңды орындау,
б). Жұмыстың сипатына қарай қызметкерлер үшке бөлінеді: басшылар, мамандар,
в). Мамандығының сипатына қарай қызметкерлер екіге бөлінеді: мемлекеттік -
Мемлекеттік өкілеттігі бар лауазымды тұлғалар 3 топқа бөлінеді:
- категория «а» Президент, Премьер-Министр, Палаталардың басшылары, Министрлер, т.б.
- категория «б» бірінші топтағы лауазымды тұлғалардың кеңесшілері, көмекшілері,
- категория «в» екінші топтағы лауазымды тұлғалардың орынбасарлары, көмекшілері.
Мемлекеттік қызметтегі лауазымды тұлғалар әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Егер қызметінде
Сонымен, мемлекетттің функциясы - қоғамды әлеуметтік басқарудағы мемлекеттің атқаратын
Шет мемлекеттердің көбінде функция деген занды түрде ұғым жоқ.
Кейбір ғалымдардың пікірінше, «функциянын өзін жеке оқып, білген дұрыс.
Дамыған елдердің біразы мемлекеттің функциясын ішкі-сыртқы деп бөлмейді. Өйткені
1.2. Мемлекет функциясының түрлері
Мемлекеттің функцияларының қалыптасу себептеріне қарай екі түрге бөледі: таптық
Мемлекеттердің функциясы жайлы ғылыми әдебиетте оның түрлерінің объективтілігі жөнінде
Мемлекеттердің функциясының түрлері жайлы, Чарыяров У, К. Шеметаевтың ойынша,
Сонымен қатар, профессор Спиридоновтың «Мемлекет және құқық теориясы» оқулығында
С.А. Комаровтың «Мемлекет және құқық жалпы теориясы» лекция курсында
Мемлекеттердің көпшілігінде функцияны ішкі және сыртқы деп екі күрделі
1. Экономикалық функция - мемлекеттің экономикалық дамуының негізгі стратегиялық
бірінші — салық саясаты арқылы мемлекет бюджетінің дамуын реттеп,
екінші — экономиканың тиісті, қажетті саласына жеңілдік беріп, дамыту:
үшінші - ғылым мен техниканы дамытып, экономиканы көтеру (бұл
төртінші — мемлекеттік өндірісті дамыту.
2. Әлеуметтік функция - мемлекеттің негізгі міндеттерінің бірі халыктың
3. Қаржы реттеу функциясы - қоғамдағы барлық азаматтардың, бірлестіктердің,
4. Мәдениет бағытындағы функция - адамдардың денсаулығы, рухани сана-сезімі,
5. Экологиялық функция - бұл дүниежүзілік көлемдегі проблема. Сонымен
6. Құқыктық тәртіпті қорғау функциясы - қоғамда мемлекеттің, бірлестіктердің,
7. Қоғамдағы тәртіпті қорғау функциясы - бұл мемлекет орғандарының
8. Ғылыми - техникалық прогресті дамыту функциясы. Қазіргі заманда
Мемлекеттің сыртқы функциялары.
1. Екі жақты пайдалы қарым-қатынас қалыптастыру. Қазіргі заманда мемлекетаралық
2. Мемлекетаралық саяси ынтымақтастықты дамытып, жақсарту. Барлық мәселені бейбітшілік
3. Мәдени және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты қалыптастыру. Ғылыми-техникалық мәдени жетістіктерді
4. Дүниежүзілік ғаламдық мәселелерді реттеп, іске асыру. Бұл мәселені
5. Мемлекеттің қорғанысын, қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Бұл мәселені жаңаша,
Мемлекеттің функциясы диалектикалық даму процесі арқылы оның мазмұны да,
Жер жүзіндегі мемлекеттердің функциясы сан жағынан әр түрлі болады.
Қазақстан Республикасының функциялары ішкі - сыртқы функция деп екі
Мемлекеттік функция мен мемлекеттік органдардың функциясы деген заңды екі
Мемлекеттің функцияларын іске асыру нысандары мен тәсілдері. Бұл қызметтің
Құқық шығармашылық - жаңа норманы өмірдің талабына қарай уақытында
Құқықты іске асыру — бұл істі орындау мемлекет Үкіметінің
Құқықты қорғау — бұл қызметті атқаратын органдар: сот, про-куратура,
Нарықты экономика жүйеде шарттық байланыстың маңызы күшеюде. Сондыктан мемлекеттің
Мемлекеттің функциясын құқықсыз реттеу қызметтері:
мемлекеттік органдар функцияларды іске асыруда көптеген іс-әрекеттер жасап жатады.
Мемлекеттің функцияларын орындау тәсілдері: ерікті, еріксіз, сендіру, нандыру (бұл
Сонымен, мемлекет функциясының – бұл егеменді еліміздің дамуына маңыздылығы
2. Тарау. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты
2.1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының қалыптасуы
Сыртқы саясат — Қазақстан мемлекеттілігінің ажырамас бөлігі. Біздің еліміздің
Екі жақты пайдалы қарым-қатынас қалыптастыру. Қазіргі заманда мемлекетаралық қатынасты
Тәуелсіздік пен егемендік алғаннан кейін Қазақстанның алдында өз мемлекеттілігін
бір экономикалық жүйеден екіншісіне көшу;
демократия процесін дамыту;
әлеуметтік және ұлтаралық келісімді сақтау және нығайту;
сыртқы саяси бағытты айқындау;
аумақтық тұтастықты сақтау;
заң шығарудың өз дамуының қабылданған үлгесіне сәйкес келу мәселесі;
жаңа мемлекетаралық ынтымақтастық арқылы интеграциялық процестерді дамыту.
Кеңес Одағының бірден ыдырауы және егемен Қазақстанның құрылуы маңызды
Тәуелсіздік алғаннан кейін екі айдан аса уақыттан соң (1992ж.
Олардың арасында: Азия Даму Банкі, ОБСЕ, Бүкіләлемдік Денсаулық сақтау
Егемендік пен тәуелсіздіктің алғашқы алты жылында Қазақстанды әлемнің 120-дан
Де-факто түріндегі тану толық емес сипатқа ие. Жаңа тәуелсіз
Де-юре түріндегі тану дипломатиялық қатынастар орнатуды, екі жақты дипломатиялық
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетаралық ынтымақтастықты дамыту функциясы
Қазақстанның басты және өзгермес мақсаты — тәуелсіздікті, егемендік пен
Біз өз елімізді халықаралық қоғамдастықтың толық құқылы және жауапты
Бірақ оның саясатында басты көңіл ТМД мемлекеттерімен қарым-қатынастарға бөлінеді.
Тәуіелсіз мемлекет Достық жұмыстарына көз жүгірте отырып, шартты түрде
1992 жыл мен 1993 жылдың басындағы алғашқы кезеңде халықаралық
Қысқа уақыт ішінде ынтымақтастықтың ұйымдасқан құрылымы — Мемлекет басшыларының
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының жақындасуына бірден-бір қомақты үлес қосып келе
ТМД шеңберінде Достастыққа мүше елдердің өзара жақындасуында үлкен рөл
1992 жылдың 17 қаңтарында
ТМД мемлекеттерінің экономикалық интеграция жолындағы өзара қарым-қатынастарындағы маңызды сәт
Осыған байланысты 1994 жылы Қазақстанның ұсынысымен ТМД мемлекеттері басшылары
1997 жылы Достастықтық дамуының жаңа кезеңі басталды. Бұл
Сонымен бірге Достастық жұмыстарында ТМД-ға мүше мемлекеттердің өзара бірігіп
Экономика саласында құқықтық негізі 1994 жылы сәуірде қол қойылған
Осыған байланысты Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаев 1998 жылғы 28 сәуірдегі
Алайда Достастық органдарының қазіргі жай-күйін талдай келіп, өзара қимыл
ТМД елдеріндегі әлеуметтік-экономикалық ахуалдың қазіргі жағдайы тұрақсыз Қаржы дағдарысы
Сондай-ақ, Достастық елдерінде пайда болып келе жатқан күрделі жағдайдың
Сонымен бірге Достастыққа мүше мемлекеттер көсемдері стратегиялық тұрақтылыққа қолдау
Қазақстан қазіргі заман талаптарына жауап беретін және ТМД-ның ортақ
Ұжымдық қауіпсіздік туралы келісімге 1992 жылы 15 мамырда Ташкентте
Басқа 6 мемлекет үшін Протокол 2000 жылы 22-наурыздан бастап
Сонымен қатар Ұжымдық Қауіпсіздік туралы келісім (ҰҚК) оның мүшелерінің
Келісім өзіне жүктелген сенімді әскери құрылыс саласындағы ынтымақтастықты жөнге
Қазақстанның негізгі мақсаты — Ұжымдық Қауіпсіздік туралы Келісімде қамтылған,
Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы ҰҚК-ге мүше-мемлекеттермен бірінші кезекте 2003 жылға
Қазақстан Республикасы Келісімнің қатаң блоктық сипатта болмауын, мүше-мемлекеттердің сырт
Соңғы жылдары халықаралық террористер мен экстремистердің Орталық Азия аймағындағы
Осы жылдың 24 мамырында Минскідегі ұжымдық қауіпсіздік Кеңесінің Сессиясында
Сонымен бірге Орталық Азиядағы аймақтық қауіпсіздікті нығайту мақсатында үстіміздегі
Ұлттық, аймақтық және халықаралық қауіпсіздікке төменгі және жаңа қауіп-қатерлерге
Агрессияға немесе халықаралық-террористік бандылардың шабуылына ұшыраған мүше-мемлекеттерге қажетті көмек
Келісімнің қауіпсіздікке төменгі қауіп-қатерлерге қарсы тұра алар іске қосылған
2000 жылдың басынан бастап бұқаралық ақпарат құралдарында «бестік»
Осы мәселеде үстіміздегі жылдың 23 мамырында Минскіде мемлекет және
Қазіргі күндері Кедендік Одақта шынайы интеграцияның барлық базалық элементтері
Мемлекет басшыларының Саммиті «бестік» жұмыстарының позитивті нәтижелері мен келешегіне
«Бестік» елдері қарым-қатынастарының механизмдерін жетілдіру, сондай-ақ оған құқықтық субъектілік
Тараптар, құрған үкімет аралық топ жұмыс істеп жатқан және
Үстіміздегі жылдың 10 қазанында «бестік» президенттері экономикалық қауымдастықты бекіту
Жұмыс істеп жатқан және қалыптасу үстіндегі интеграцияны басқару органдарының
Сонымен бірге Қазақстанның Евразиялық одақ туралы идеясын жүзеге асырудағы
Қазақстан сыртқы саясатындағы маңызды стратегиялық міндеттерінің бірі Орталық Азия
Интеграциялық процестердің дамуы аймақтағы тұрақтылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету,
Орталық Азия мемлекеттерінің аймақтық интеграциясы идеясы 1994 жылы 30
1996 жылы тамызда Мемлекетаралық кеңеске бақылаушы ретінде Ресей қабылданды.
Саяси мағынада Орталық Азия интеграциясы процестері Достастық шеңберіндегі әр
Саяси және әскери саладағы ең маңызды құжаттардың қатарында мыналар
Келісімге мүше-мемлекеттердегі экономиканың негізгі секторларын тұрақтандыру процестерінің тенденциясы экономикалық
Осыған байланысты Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Орталық Азия экономикалары үшін
Интеграциялық процеске мерзімінен бұрындық және өзара тиімділік сипат беру
— Орталық Азия Экономикалық қауымдастығын интеграциялық дамытудың 2005ж. дейінгі
ОАЭҚ-на мүше елдердің 2002ж. дейінгі бірінші кезектегі әрекеттерінің Бағдарламасына
Экономикалық интеграцияның 2000ж. дейінгі Бағдарламасы белгіленді және Ортазбанк қаржыландыратын
Кеден ісіндегі ынтымақтастық пен өзара көмекті ары қарай дамыта
Мемлекеттердің май-энергетикалық комплексі саласындағы ынтымақтастықтың Концепциясы жасалды және халықаралық
Теджен мен Мешхед арасындағы темір жол желісінің іске қосылуымен
Әлеуметтік-гуманитарлық салада аймақтағы көші-қон мәселелеріне баса назар аударылуда.
Денсаулық сақтау мен білім саласында келісімдер жасалып, жүзеге асырылуда.
Ғылыми-техникалық ынтымақтастық саласында ғылыми-техникалық дамудың Координациялық Кеңесі (ҒТДКК) туралы
Келісімдер мен шарттардың орындалуын талдау арқылы жалпы алғанда ОАҒҚ-ға
Қазақстан тарапы Орталық Азиядағы интеграциялық процестердің жалғаса беруін жақтайды.
Бес ел ынтымақтастығының нәтижесі деп Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және
1996 жылы 26 сәуірде Шанхай қаласында бес мемлекет басшылары
1997 жылы 24 сәуірде ел көсемдері Қазақстан Республика, Қытай
2000 жылдың 13 және 17 наурызы аралығында Алматыда Қазақстан
2000 жылға арналған Бірлескен тараптардың инспекциялық жұмыстарының жоспары келісілді.
Жедел хабар жеткізу табелі мен құлақтандырулар форматтары толықтай келісілді.
2000 жылдың 1 қаңтарына дейінгі Бірлескен тара мен КХР-дың
Инспекция өткізу барысында Бірлескен тарапқа ортақ бақылау объектілері схемаларының
Ресей тарапы кездесуі қатысушыларды КХР-дың Шығыс ауданда алғашқы инспекция
Алматы (03.07.1998ж) және Бішкек (25.08.1999ж) қалаларында қабылданған уағдаластықтарды жүзеге
Делегациялар басшылары «Шанхай бестігіне» мүше мемлекеттер — Қазақстан Республикасы,
2000 жылы 29 наурызда Астанада Қазақстанның ұсынысымен бес мемлекет
Ресей тарапының ұсынысымен 2000 жылы 21 сәуірде Мәскеуде «Бішкек
Қырғызстан ұсынысымен 2000 жылы 22-23 маусымда Бішкекте сыртқы істер
2000 жылы 5 шілдеде Душанбе қаласында «Шанхай бестігіне» мүше
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың ұсынысымен, сондай-ақ көпжақты аймақтың өзара
Кездесудің қорытынды құжаты ретінде Душанбе Декларациясына қол қойылды. Онда
Жақын уақыттарда «бестік» ынтымақтастығы салаларын кеңейту көзделуде. Мүше мемлекеттер
Аймақтағы қауіпсіздік пен тұрақтылықты қолдауға бағытталған «Шанхай бестігінің» жұмыстары
Бірінші кезекте мұндай бағдарламаларда мүше елдермен тікелей шектесетін мемлекеттер
Өзбекістанның «Шанхай бестігі» жұмыстарын қосылуы ортақ пікір бойынша бұл
Осылайша, болашақта аталмыш форум қандай да бір деңгейде институцияланып,
2.3. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының жетістіктері мен перспективалары
Өз Тәуелсіздігінің 15 жылдығына Қазақстан халықаралық сахнада күшті әрі
Қазақстандық табыстың негізгі құраушыларының бірі ретінде Қазақстанның нақты мүмкіндіктерін
Белсенді дипломатиялық күш-жігер салу арқасында өзіміздің ұлттық мүддемізге зиян
Сонымен біз ауқымды әлеуметтік-экономикалық және саяси реформаларды жүзеге асыру
Еліміздің бұл жетістіктері Қазақстан сыртқы саясатының негізі ретінде прагматизм,
Бүгінгі таңда Қазақстанның шет мемлекеттермен ынтымақтастығының заңдық негізі 15
Біздің еліміз Ресеймен одақтас қатынастарды, Қытаймен тату көршілік ынтымақтастықты,
Біз сонымен қатар, Біріккен Ұлттар Ұйымы мен басқа да
Сонымен қатар, біз халықаралық құрылымдарды реформалау, оларды қазіргі заманның
Өңірлік және жаһандық қауіпсіздік проблемаларына жаңашыл әрі икемді келу
Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 15-жылдығына орай сөйлеген сөзінде Президент Н.Назарбаев
Осыған орай, Қазақстанның ШЫҰ-да белсенді роль атқарып отырғанын атап
Жаһандық күн тәртібінің барлық көкейтесті мәселелері бойынша Қазақстанның жауапты
Бұл тұрғыда 2006 жылғы қыркүйекте Семейде Орталық Азияда ядролық
Ядролық емес статус алу туралы нақ осы шешім Қазақстанға
Сонымен қатар елімізде тұрып жатқан барлық этностар, мәдениеттер мен
Өткен 15 жыл Қазақстандық сыртқы саясат саласындағы жасампаздық жұмыстың
Еуразиялық экономикалық қоғамдастық бұрынғы кеңестік кеңістікте шын мәнінде аса
Осыдан 15 жыл бұрын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының құрылуы сол
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше елдердің Басшылары Кеңесінің Төрағасы болып
Осы жылдары Қазақстан Орталық Азиядағы интеграцияны күшейтуге адалдығын растап
Біздің жетістіктеріміз туралы айта отырып, Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызметі
Бүгін Қазақстан, қай жағынан алсақ та, табысты мемлекет ретінде
3. Тарау. Қазақстан және Біріккен Ұлттар Ұйымы
3.1. Қазақстан және БҰҰ: ынтымақтастықтың негізгі кезеңдері
Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) құрылуы Екінші дүниежүзілік соғыстың басты
Ұйымның мақсаттары мен принциптері, олардың жетістіктерінің институционалды механизмдері Уставтың
БҰҰ-ң басты органдары ретінде бекітілгендер: Бас Ассамблея, Қауіпсіздік Кеңесі,
Өткен жарты ғасырдан астам уақыт БҰҰ-ң жұмыстарында орын алған
БҰҰ-на әлемнің 185 мемлекеті мүше. Бұл ауқымды мәселелерді талқылау
Екінші дүниежүзілік соғыс өртінен пайда болған БҰҰ дағдарыстар мен
БҰҰ-ң ең маңызды қадамдары мен жұмыстарының нәтижелері туралы сөз
Сонымен бірге БҰҰ-ң адам құқығы саласында бірқатар универсалды құжаттар
БҰҰ Бас Ассамблеяның 52-сессиясында оның Бас Хатшысы болып
БҰҰ-ң мүшесі бола отырып, Қазақстанның көптеген халықаралық мәселелер, ең
Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымына кіруі мемлекеттік тәуелсіздіктің қалыптасуындағы маңызды
Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаев осы оқиғаға мынадай баға
Біріккен Ұлттар Ұйымына кірген мезеттен бастап Қазақстан БҰҰ және
Осыған байланысты Қазақстан делегациясының Басшысы – ҚР Президенті Н.Назарбаевтың
Осы бастама Қазақстанның мемлекеттердің халықаралық қоғамдастыққа интеграция жасаумен ғана
• БҰҰ қамқорлығымен Орталық Азиялық бітімгершілік батальон (Ортазбат) құру;
• БҰҰ бітімгершілік күш-жігерлерінің «бір плюс бір» формуласы бойынша
• Орталық Азияда алдын алу дипломатиясы бойынша Аймақтық орталық
• Орталық Азияның экономикалары үшін БҰҰ Арнайы Бағдарламасын (СПЕКА)
• ішкі континенталды мемлекеттердің проблемалары бойынша БҰҰ жаһандық бірінші
• БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің Контр-лаңкестік комитетінің көшпелі отырысын өткізу;
• Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің Съезін шақыру және
• Арал және Семей экологиялық апат аймақтарын сауықтыру.
Осы бастамалардың көпшілігі БҰҰ қабылдаған шешімдерден өзінің практикалық көрінісін
Осыған байланысты біздің мемлекетіміздің БҰҰ-дағы позициясы Ұйым қарайтын барлық
Қазақстан ұйымның жаһандық іс-шараларына белсенді қатысады, солардың қатарында БҰҰ
Қазіргі дамудың өзекті мәселелерін шешудегі Қазақстанның сындарлы ролі ҚР
Ядролық полигонды өз еркімен жапқан және ядролық қарудан бас
Қазір лаңкестікпен күрес жүргізу жаңа сапалық деңгейге шықты, Қауіпсіздік
Ауғандық есірткілерді Азиядан Еуропаға жеткізудің жасырын маршруттары жолына орналасқан
Біз сондай-ақ бейбітшілік орнату жөніндегі Комиссияның құрылуын қолдаймыз, Комиссия
Егемен Қазақстанның дамуы әр адамның құқықтары мен еркіндіктерін құрметтеуге
Мыңжылдықтың даму Мақсаттарына (МДМ) тиімді және уақтылы қол жеткізу
Бұрынғы Семей полигонындағы ядролық сынақтардың зардаптарын жою жөнінде шаралар
ҚР БҰҰ-мен ынтымақтастығында БҰҰ Бас хатшысы К.Аннанның 2002 жылы
БҰҰ жұмысына қатысатын Қазақстан осы Ұйымды нығайтуды қолдайды, ол
Әлемдік саяси проблемаларға Қазақстанның теңгерімді және реалистік көзқарасы, оның
3.2. Қазақстанда жұмыс істейтін БҰҰ жүйесіндегі ұйымдармен өзара ықпалдастық
Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымымен ынтымақтастығы оның Секретариатының және ұйым
Осы ынтымақтастық ҚР Үкіметі мен БҰҰ арасында тиісті Келісімге
БҰҰДБ Қазақстанда жұмыс істеген уақыт аралығында, еліміздің тәуелсіздігінің алғашқы
БҰҰДБ даму саласындағы БҰҰ-ның жетекші мекемесі ретінде Ұйымның біздің
Қазіргі кезде ҚР Үкіметінің БҰҰ-мен ынтымақтастығы 2005 жылы бекітілген,
- кедей тұрмыстыларды қорғауға бағытталған саясат әзірлеу;
- баршаға бірдей тұрмыс сапасын жақсарту;
- демократиялық басқару және ұлттық дамуға азаматтарды кеңінен тарту
ЮНДАФ аясында 2005-2009 жж. кезеңге қаржыландырудың жалпы көлемі 33
Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымымен 15-жылдық ынтымақтастығын қорытындылай келгенде, мынаны
Біз сондай-ақ БҰҰ-ның және оның мүше-мемлекеттерінің Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің
Өз кезегінде, бұл туралы Қазақстан экс-сыртқы саясат ведомствосының Басшысы
Қорытынды
Сонымен жұмысымды қорытындылай келе, мемлекет функциясы – бұл қоғамды
Қазіргі таңда, біз әлеуметтік-экономикалық, құқықтық және саяси өмірдегі реформаларды
Республика Президенті халық пен мемлекеттік билік бірлігінің, Конституцияның мызғымастығының,
Күн сайын Қазақстанның халықаралық қауымдастықтағы ролі артуда. Халықаралық құқықтың
Республиканың көпұлтты халқының достығын нығайту мен қоғамдық келісімді қамтамасыз
Экономикалық өсу қарқыны, макроэкономикалық көрсеткiштердiң теңдестiгi, қаржы ресурстарының берiк
Дүниежүзiлiк қоғамдастықта Қазақстан экономикалық даму үшiн жақсы əлеуетi бар
Қазақстанның экономикасы көбiнесе бағасы едəуiр ауытқымалы шикiзат экспортына тəуелдi.
Қазақстан елдiң егемендiгiн, тəуелсiздiгiн, аумақтық тұтастығын жəне ұлттық қауiпсiздiгін
Үкiмет Қазақстанның халықаралық беделiн нығайтуға, əлемдегi жетекшi елдермен, сондай-ақ
Орталық Азияда терроризмнiң, дiни экстремизмнiң, есiрткi құралдары заңсыз айналымының,
Ішкi даму басымдықтарымен байланыстыру əрi ықпалдастық процестерiнiң тиiмділiгiн арттыру
Осы аталған мақсаттарға жету үшін, Қазақстан Республикасының Президенті, Үкіметі,
Пайдаланған әдебиеттерге сілтемелер тізімі:
Қазақстан Республикасының Конституциясы. Түсініктеме. – Алматы: «Жеті жарғы», 1999,
Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан-2030: Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының
Жоламан Қ.Д. Мемлекет және құқық теориясы. – Алматы, 1999.
Баймаханов М. К разработке современной концепции функций государства. Журнал
Теория государства и права. Курс лекций под редакцией профессора
Клименко С.В. Чичерин А.Л. Основы государства и права, М:
Сырых В.М. Теория государства и права. М. Былина. 1998.
Баялимова. Эволюция экологической функции в процессе становления государства//Право и
Жоламан Қ.Д., Мухтарова А.Қ., Тәукелев АМ. Мемлекет және құқық
Чарыяров У., Шеметаев К. О системе и структуре функций
Спиридонов Л.И. Теория государства и права. М., 1995. 48-
Комаров С.А. Общая теория государства и права. М., 1996.
Жоламан Қ.Д., Мухтарова А.Қ., Тәукелев АМ. Мемлекет және құқық
Айдарбеков С.Ж. Конституция РК и общепризнанные принципы и нормы
Султанов Б.К. Становление внешней политики Республики Казахстан. Суверенный Казахстан
«Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру
Мансуров Т. Қазақстан және Ресей. Алматы. Қазақстан баспасы. 1999.132
Дипломатический вестник. 1992. №7, 13 б.
Мансуров Т.А. Развитие казахстанско-российских отношений. Сборник документов и материалов.
Моисеев Е.Г. Международно-правовые основы сотрудничества стран СНГ. М., Юристь.
Құлжабаева Ж.О. Халықаралық жария құқығы. Оқулық. Алматы, 2003. 85
Н.Назарбаев. Сындарлы он жыл. – Алматы: Атамұра, 2003. 170
Егеменді Қазақстан, 20 наурыз 2000 жыл.
Егеменді Қазақстан, 1 сәуір 2000 жыл.
Назарбаев Н. Сындарлы он жыл. Алматы: Атамұра, 2003. 255
Султанов Б.К. Казахстан и мировое сообщество. Суверенный Казахстан на
Назарбаев Н.А. Концепция внешней политики // Казахстанская правда, 03.10.2006
Токаев К.К. Внешняя политика Казахстана в эпоху глобализации. Алматы,
Затулин Р.Ф., Грозин А.В., Хлюпин В.Н. Национальная безопасность Казахстана:
Құлжабаева Ж.О. Халықаралық жария құқығы. Оқулық. Алматы, 2003. 88
Назарбаев Н.А. Наш адрес – планета Земля// Казахстанская правда,
Дипломатический вестник. 2002. №4, 28 б.
Егеменді Қазақстан, 2 наурыз 2007 жыл.
Лаумулин М. Казахстан в современных международных отношениях: безопасность, геополитика,
Сборник документов по международному праву. Т.1. Алматы, 1998. –
Егеменді Қазақстан, 4 қазан 2006 жыл.
Жигалов К.В., Султанов Б.К. Первый Президент Республики Казахстан Нурсултан
Сатпаев Д. Новая «каспийская игра» России // Центральная Азия:
Нестеренко С. Казахстан – Россия: идти плечом к плечу,
Абен Е. Казахстанско-российские отношения: факторы «за» и «против» //
Токаев К.К. Под стягом независимости: Очерки о внешней политике
МИД РК. Приоритеты казахстанской дипломатии на рубеже веков. –
Мадиярова Д.М. Стратегия формирования внешне-экономической деятельности. Алматы. Экономика, 1999.
3
