TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ 3

І -тарау. Қазақстан, ҚХР және Ресейдің жаңа геосаясаты 7

1.1 Қазақстан-Қытайдың жаңа геосаяси кеңістіктегі орны 7

1.2 Қытайдың Орталық Азиядағы саясаты 12

2-тарау. Қазақстан-Ресей-Қытай 18

2.1 Қазақстан-Ресей қатынастарының негізгі кезеңдері және стратегиялық мүдделері 18

2.2 Орта Азиядағы жана саяси конфигурация: Қазақстан-Ресей-Қытай қатынастары 26

ҚОРЫТЫНДЫ 39

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 40

41

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Саясаттану

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

І -тарау. Қазақстан, ҚХР және Ресейдің жаңа геосаясаты
1.1 Қазақстан-Қытайдың жаңа геосаяси кеңістіктегі орны 7
1.2 Қытайдың Орталық Азиядағы саясаты 12

2-тарау. Қазақстан-Ресей-Қытай 18

2.1 Қазақстан-Ресей қатынастарының негізгі кезеңдері және стратегиялық мүдделері
2.2 Орта Азиядағы жана саяси конфигурация:
ҚОРЫТЫНДЫ 39

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 40

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. XX г. аяғы жаңа халықаралық геосаяси
Жаңа тәуелсіз мемлекеттер — Қазақстан Республикасы мен Ресей
Екі жақты Қазақстан-Ресей 1991 жылдан бергі эволюциясын негізгі
Қазақстанның жаңа мемлекеттілігі туралы, оның басым мақсаттарды дұрыс
"Өзіміздің басым саясаттарымызды дұрыс айқындап, тиісті стратегияларымызға талдау
Біз қуатты сыртқы күштер келешегімізді айқындауда сөзсіз үлғайып
КСРО ыдырағаннан кейін кеңестік құндылықтар өзінің маңызын жоғалта
Ресей мемлекеті үшін әлемдік қауымдастықтан өз орнын алу
В.В.Путиннің келуімен Ресей сарапшьшары РФ-ның сыртқы саясатында концептуалды
В.Путиннің сыртқы саясатын сараптайтын болсақ, бұл үміттердің орындалуын
Орта Азияда жаңа тәуелсіз мемлекеттердің пайда болуы аймақтағы
ҚХР мен Қазақстан және Орталық Азия мемлекеттерінің арасындағы
Бұл мәселелерді анықтау тақырыптың өзектілігін анықтайды.

Курстық жұмыстың деректемелік негіздері. Аталмыш курстық жұмыстың деректемелік
1. Мемлекетаралық келісім шарттар.

2. Мемлекеттік емес үйымдардың құжаттары.

3. Мемуарлар.

Мемлекетаралық келісім-шарт: ҚХР мен ҚР арасындағы шекаралық мәселедерді
Мемлекеттік емес келісім-шарт-ШОС меморандумы.

Мемуарлар-Назарбаевтің Қазақстан-Ресей-Қытай қатынастарына байланысты еңбектері пайдаланған: Казахстан: взгляд
Курстық жұмыс зерттелу, тарихнамасы. Аталмыш тақырып бойынша тарихнаманы
Қазақстан зертеуілерінің ішінде Қазақстан-Қытай-Ресей қатынастары туралы негізгі мәселелерді
Сонымен бірге, Қазақстан-Қытай, Қазақстан-Ресей қатынастарының өзекті проблемаларын ресейлік
Осы мәселені зерттеуші Трофимов: «Ресей Қытайдың Ортаазиялық мемлекеттерде
Орта Азия туралы, Орта Азияның геосаяси, геоэкономиканың мәселелерін
Браун Б. "Первый год неожиданной независимости" (1993 ж.)
Қазақстан халқының көп ұлттылығына байланысты экономикалық тепе-тендікте болуы
З.Бжезинский Қытайға сипат бере, оны әліде әлемдік емес,
Бжезинскийдің ойынша, ҚХР-да екі басты мақсат бар, олар
Курстық жұмыстың мақсаты-ғаламдану үрдісі жағдайында Қазақстан-Қытай-Ресей стратегиялық қатынастарын
• Орта Азиядағы жаңа геосаяси жағдайға сараптама жасау;

• Қазақстан-Қытай жаңа геосаяси жағдайдағы орны;

• Қазақстан-Ресей жаңа геосаяси жағдайдағы орны;

• Ресейдің Қазақстан, Орта Азия мемлекеттеріне байланысты жаңа
• Орта Азиядағы Қазақстан-Ресей-Қытай мүдделері.

Курстық жұмыстың әдістемелік және теориялық негіздерін жалпы-ғылыми әдістер-синтез
Жұмыстың құрылымы мен көлемі. Жұмыстың құрылымы алдына қойған
І -тарау. Қазақстан, ҚХР және Ресейдің жаңа геосаясаты

1.1 Қазақстан-Қытайдың жаңа геосаяси кеңістіктегі орны

Қазақстан — Ресей мен Қытайдай әлемдік державалар арасында
1996 жылы сәуірде Шанхайда ҚХР; РФ, ҚР, Қырғызстан
Қазақстандық сарапшылардың пікірінше, Қытайдың Қазақстандағы Орталық Азиядағы саясатына
Қазақстан мен Қытай қатынастарын зерттеуде қырғи-қабақ соғыс кезіндегі
XX ғасырдың 70-80 жж. еңбектерінде негізінен КСРО-Қытай қатынастарындағы
И.Сванберг және И.Бенсон еңбектерінде 1930-1950 жылдардағы Шығыс Түркістандағы,
КСРО ыдырағанға дейін Қытайдың ресми саясатына түркі-мұсылмандық халықтардың
Орта Азияда жаңа тәуелсіз мемлекеттердің пайда болуы аймақтағы
Американдық зерттеуші Т.Фуллердің пікірінше өзгерген геосаяси жағдайда ҚХР
Қазақстан мен Қытайдың жаңа геосаяси кеңістіктегі орнына екі
Талас территориялар КСРО жағынан емес, ҚХР жағынан қойылып
КСРО ыдырағаннан кейін шекара мәселесі Ресей-ҚХР және Қазақстан-ҚХР
Ресей 1992 жылы Амур мен Уссури аймағындағы 600-ге
Қазақстан-Қытай арасындағы шекараны анықтау мәселесі 1992 жылы басталып,
Қосымша келісім бойынша, Чогон-оба және Баймұрза аймағында ҚР
Бүгінгі танда Қытай мен Қазақстан арасындағы дау туғызып
Қазақстан мен Қытайдың арасындағы сондай-ақ, экономикалық мәселе де
Біздің ойымызша Қытайдың Орталық Азиядағы және Қазақстандағы сауда-экономикалық
ҚХР бүгінде өзінде жүргізілген реформалардың нәтижесінде әлемдік алпауыт
Сарапшылардың пікірінше, 2005 жылы Қытай ВВП бойынша АҚШ-ты
- 1995 ж., өнеркәсіптегі өндіріс құралдарының 90% 1980
- ірі және орта өнеркәсіп орындарындағы өндіріс құралдарының
- 1997 жылы ҚХР сыртқы сауда көрсеткіші 325,1
Қазақстан мен Қытайдың жаңа геосаяси кеңістіктегі орны туралы
Біздің пікірімізше, ҚХР Орта Азиядан Қазақстанда өзінің экономикалық
ҚХР мен Қазақстан және Орталық Азия мемлекеттерінің арасындағы
Орталық Азия мемлекеттері үшін, бұл өздерін егемен мемлекеттер
1. Халық санының өсуі, қызмет атқаратын адамдардың санының
2. Ауыл шаруашылығының төмендеуі;

3. Қоршаған ортаны жақсарту мен экологиялық мәселе;

4. Тұтынатын заттарды қарқынды өндірудің қажеттілігі, астық өндірудің
5. Ұлттық аймақтағы сепаратизм, Орталық пен ауылдар арасында
6. ҚХР жоғарғы билік басындағы саяси дағдарыстың шиеленісуі,
7. Қалалық жердегі экономикадағы мемлекеттік сектордың дамуы мәселесі;

8. Экономикалық реформалардың әлеуметтік зардаптары, топтардың және ауылдық
9. Әлемдегі геосаяси жағдайдың тұрақсыздығы. Оның ішінде Орталық
Бұл факторлардың бәрі ҚХР мен Орталық Азия мемлекеттері
Бірінші, Қытай жалпы адамзат алдында түрған ғаламдық мәселелерді
Сондықтан да ҚХР-ның Орталық Азиядағы стратегиясына тоқталып өтейік.

90-жылдардағы сияқты Қытайдың сыртқы саясатында Орталық Азия басымды
1. ҚХР мен Орталық Азия мемлекеттерінің ортақ мүдделеріне
2. ҚХР мен Орталық Азия мемлекеттерінің саясаты үшінші
3. Қытай бұл аймақта Ресеймен бақталаспайды;

4. ҚХР Орталық Азия мемлекеттеріне қауіп төндірмейді /13/.
• аймақтағы пантюркизм мен фундаменталистік ықпалды шектеу;

• Орталық Азия мемлекеттерімен сауда-экономикалық қатынастарды нығайту арқылы
• аймақтағы саяси күштердің тепе-тендігін және Орталық Азия
Қазіргі кездегі Орталық Азиядағы жағдай тұтасынан алғанда ҚХР
• ҚХР үшін Орта Азия мемлекеттерінде энергетикалық комплекстердің
• Металлургия саласындағы өнеркәсіптер;

• Құрылыс саласындағы өндіріс органдары;

• Қазақстанға бос еңбек күштерін орналастыру, Қытайдан миграцияны
Сарапшылардың пікірінше, егер Қытай Орталық Азияда экономикалық мәселерге
Қытай мен Қазақстанның жаңа геосаяси кеңістіктегі орнын қарастырғанда
1.2 Қытайдың Орталық Азиядағы саясаты

Қытай Халық Республикасының Орталық Азиядағы орнының нығаюы 1996
Бұл келісім шартты XXІ ғасырдағы көпжақты ынтымақтастық негізін
Ал Қытайдың Орталық Азиядағы саясатына баға бере келіп
Бұл экономикалық ұйымға Орта Азиялық жаңа мемлекеттермен қатар
Ал атақты аналитик Т.Фуллердің пікірінше, болашақта Орта Азия
Қытай мен Орта Азия мемлекеттерінің қарым-қатынастары Евразиядағы екі
Ресей және Кеңес империясының ыдырауы мен ҚХР-ның әскери
Біздің ойымызша, ҚХР-ның геосаяси стратегиясында Шыңжаң мәселесі ерекше
Шыңжаң провинциясы аймақтың модернизациялық үш кезеңін басынан өткізді:
Айта кететін жағдай - Шыңжаң мен Орталық Азия
Сарапшылардың пікірінше, ресми Пекиннің Шыңжаңның басқа да Оңтүстік
Сондықтан да, бұл аймақты Қытай өзі игере бастады.
Қазақстандық сарапшылар Шыңжаң мәселесін Орталық Азиядағы қауіпсіздік мәселесінен
Ұйғыр сепаратизмі екі мемлекеттің ұлттық мүдделеріне қатысты мәселе.
- Тарым аймағы—Фергана аймагы (Қоқанд, Ош);

- Түрфан—Хами-Үрімші;

- Құлжа—Джонгар аймағы—Жетісу (Алматы);

Шыңжаң сепаратизмінің діни-этникалық ерекшелігін де ескеру қажет. Бұл
• Батыс бағыт — Андижан, Қоқанд қалаларын, Қырғызстанның
• Солтүстік бағыт — Жетісу және
• Шығыс бағыты — Шыңжаңның солтүстік-шығыс бөлігін қамтиды;

Бұл бағыттардың ішінде ваххабистік-экстремистік ағымдардың ең кең тараған
Соның ішінде Ферғана аймағында ұйғыр сепаратизмі шиеленісіп отыр.
Бүгінде ұйғыр сепаратизмі ваххабизм идеологиясын қолдап аймақтағы тұрақтылыққа
Қашқар мен Ферғана аймақтары діни негіздегі ұлтаралық қақтығыстардың
Солтүстік бағыттың ұйғырлары ҚХР Орталық үкіметіне қарсылықтың басында
Франс-пресс агенттігінің мәліметтері бойынша Қазақстанда жасырын қызмет атқаратын
Ресми Пекин Қазақстанда ұйғыр қозғалысын қолдап отыр деп
Қазақстан Республикасының бұл мәселедегі позициясы айқын. Қазақстан үкіметі
ҚР мен ҚХР-ның жаңа геосаяси кеңістіктегі орнын біз
Біз жоғарыда атап көрсеткеніміздей КСРО-ның ыдырауы Орталық Азияда
Қазақстан өзінің тәуелсіздігін жариялағаннан кейін, 1991 жылы оның
Бұдан бұрын айтқанымыздай, Қазақстанның сыртқы саясатындағы басым бағыттардың
Қазақстанның қазіргі жағдайының ерекшелігі, яғни экономикалық реформалау жолдарында
Қазақстан үшін Кеңестік дәуірден кейінгі болмыстың нақты шындығын,
Оның ішінде стратегиялық мақсат ретінде экономикалық реформаларды ойдағыдай
Сондай-ақ Н.Назарбаев ҚХР-мен толық сенім принципі негізінде өзара
Екі мемлекеттің геосаяси кеңістіктегі алатын орны және олардағы
Қазір дүние жүзі Қытай тәжірибесін үйренуде.

Ал Қазақстанда реформалар бұрынғы саяси түсінік ыдырап, экономикалық
Қазақстан мен ҚХР өздерінің әр түрлі саяси-әлеуметтік негіздеріне
Қазір олар жаңа геосаяси ойынның объектісіне айналуда.

2-тарау. Қазақстан-Ресей-Қытай

2.1 Қазақстан-Ресей қатынастарының негізгі кезеңдері және стратегиялық мүдделері

1991 жылы тамыз айынан басталған КСРО-ның ыдырау үрдісі
Бұл мемлекеттердің құрылуының тарихи алғы шарттарына келетін болсақ,
XV ғ. ойраттар, қазақтар, ноғайлар және Қара теңіз
Қазақ хандығының дүниеге келуі Қазақстанның бүкіл аумағында бүрын
XV ғ. ортасында қазақ хандығының территориясы кеңи түсті.
Академик М.Қ.Қозыбаевтың пікірінше "Ресей дипломаттары қазақ хандары мен
Қазақтардың Ресей құрамында болған кезеңін тарихи үрдістің бүкіл
"Ресейдегі гуманизм жақтастарымен қаупі, оның демократиялық мәдениетінің ықпалы
Қазақстанның Ресейге қосылуына қазақ қоғамының әр түрлі әлеуметтік
Қазақ даласына тауар-ақша қатынастарының енуі ғасырлар бойы әдет-ғұрыпқа
Жалпы Қазақ даласын Ресей мен Қытай ең алдымен
Қазақстандық тарихшы мамандар қазақ жеріндегі орыс отаршылдық саясатын
Патша үкіметінің отарлау саясатының негізгі мақсаты- қазақ даласын
Екі мемлекеттің өзара қатынасының кеңестік кезеңінде нақты мемлекет
Мәселен, 1920 жылғы 17 тамызда Ресей Кеңестік Республикалар
Тарихтан белгілі 1925 ж. Республика астанасы Орынбордан Ақмешітке
1936 ж. Қазақ КАСР Қазақ КСРО деп қайта
XX ғ. аяғы жаңа халықаралық және геосаяси ахуалды
Жаңа тәуелсіз мемлекеттер — Қазақстан Республикасы мен Ресей
Екі жақты Қазақстан—Ресей 1991 жылдан бергі эволюциясын негізгі
Т.Мансұровтың пікірінше, Қазақстан—Ресей қатынастары өрбуінің бірінші кезеңінде төмендегідей
— екі елдің мемлекетаралық қатынастарының құқықтық негіздерін айқындау
— мемлекетаралық экономикалық және саяси ынтымақтастық үлгілерін іздестіру
— Қазақстан мен Ресейдің экономикалық және басқа салалардағы
Қазақстанның жаңа мемлекеттілігі туралы, оның басым мақсаттарды дұрыс
"Өзіміздің басым саясаттарымызды дұрыс айқындап, тиісті стратегияларымызға талдау
Біз жаңа мемлекетті, жаңа нарықтық экономика мен жаңа
Біз қуатты сыртқы күштер келешегімізді айқындауда сөзсіз елеулі
Егерде біз өз ниетімізді байсалды ұстансақ және пайымды
Қазақстан мен Ресейдің арасындағы 1991-1995 ж.ж. қарым-қатынастар осы
КСРО ыдырағаннан кейін кеңестік құндылықтар өзінің маңызын жоғалта
Ресей сарапшьшарының пікірінше, Б.Ельцин тұсындағы РФ СІМ рөлінің
Ресей Федерациясының сыртқы саясатының жаңа кезеңі үкімет басына
В.В.Путиннің келуімен Ресей сарапшылары РФ-ның сыртқы саясатында концептуалды
В.В.Путиннің өзіндік сыртқы саясат жүргізетіндігі ол саясаттың Ельцинизм
В.Путин өзінің сыртқы саясатын азиялық азимутты айқындаудан бастады.
В.Путин "Шанхай бестігі" мәселесінде, Ирак пен АТР саяси
XXІ ғасырға аяқ басқан уақытта Путин Ресей төңірегінде
XXІ ғасыр әлемдік саясатта жаңа күрделі үрдістерді туғызғаны
"Таймс" газетінің анықтамасы /25/ бойынша, Ресей XXІ ғасырда
Ресейдің жаңа сыртқы саясаты, саяси концепциясы сондай-ақ, оның
Ресей сияқты алпауыт мемлекетке сыртқы саяси көпжақтылық және
XXІ гасырдағы Ресейдің сыртқы саясаты жаңа үрдістерді сараптай
Ресей мен Қазақстан Достастық мемлекеттерімен ынтымақтастықты дамыту мен
Ресей сыртқы саясатындағы жаңа үрдіс, оның халықаралық қауымдастықтағы
Ресей зерттеушілері А.Талкин және Ю.Красин: "Ұлттық мүдде —
2.2 Орта Азиядағы жана саяси конфигурация:
XX ғасырдың 90 жылдарынан бастап Орта Азия халықаралық
ТМД республикаларындағы жүзеге асырылып жатқан нарықтық экономикаға көшу
Бірақ, бұрынғы Одақта табиғи ресурстар, ұлтжандылық, білікті жұмыс
Жаңа тәуелсіз мемлекеттерде экономикалық реформалаудың қиындықтары қоғам өмірінің
Орта Азия республикаларының тәуелсіздік алуы мемлекет аралық қатынастардың
Олардың қатарында (ЕС, НАФТА, МЕРКОСУР, ЭСКАТО, АСЕАН/АЗСТ, ЭПТ,
Орталық Азияда ортақ мәселелерді келісіп шешу үрдісі бар.
Орта Азия өзінің геосаяси орналасуы, ортақ шекара, көлік
Дегенменде, ортақ ұқсастықтарға, ортақ тарихи, мәдени дәстүрге қарамастан
Қырғызстан — географиялық жағдайына сәйкес салыстырмалы түрде кіші
Тәжікстан — негізінен таулы мемлекет, оның 93% тау,
Түркіменстан - өзіндік даму жолын тандап отырған мемлекет.
1993 жылдан бастап, Түркімендерде су, газ, электр энергиясын
С.Пірімбетовтың пікірінше, Ортақ экономикалық кеңістікті құру үшін және
• Қаржы және еңбек ресурстарының кедергісіз айналымын қамтамасыз
• Көлік және коммуникация жүйесінде ортақ саясат
• Мемлекеттер арасында еркін сауда, еркін баға жүйесін
• Өнеркәсіп субъектілерінің арасында тікелей экономикалық байланыстарды орнату
• Өзара инвестиция саясатында тең экономикалық байланыстарды қамтамасыз
• Жеңілдетілген кедендік тәртіп орнату, сондай-ақ, кедендік заңдарды
• Манеторлық одақ қалыптастыру, ұлттық валюталардың еркін айналымын
Сонымен, Орталық Азиядагы (1991 жылдан кейінгі) экономикалық интеграцияның
Әрине, Орта Азиядағы экономикалық, интеграциялық үрдістерді ТМД шеңберінде
1997 жылғы мәліметтерге сәйкес ТМД шеңберіндегі өндірістік, әлеуметтік
ТМД үшін Достастықтағы бейбітшілік пен тұрақтылықты қамтамасыз ету
Біздің ойымызша, Орталық Азиядағы аймақтық интеграция экономикалық және
Бүгінде аймақтық интеграцияның дамуының бірнеше кезеңдері анықталып отыр:
— ортақ нарықтың қалыптасуы және өндірістік кооперация;

— ұлттық заңдардың жақындасуы және ортақ экономикалық саясат
— ортақ экономикалық және қаржы кеңістігін құру, соның
Жалпы Орта Азиядағы мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуы бұл мемлекеттердің
ТМД шеңберіндегі және Орталық Азиядағы экономикалық және саяси
ЕАО құру жобасының кіріспесінде былай делінген: "Дүниежүзілік практика
Мұндай жағдай ТМД институтының беделін түсіреді. Демек бірлескен
...Экономикалық бірігу мәселелерін шешу жеткілікті мөлшердегі құзыреті бар
Сонымен, ЕАО құру жоспары кеңестік кеңістіктегі өмір сүретін
Өзімізге белгілі ЕАО туралы идеяны Н.Ә.Назарбаев алғаш рет
Бүгінде бұл идея саясаткерлер мен ғалымдардың арасында ғана
Еуразиялық одақ құрудың негізгі- қағидаларына келетін болсақ, ол
— экономиканы, қорғаныс ісін және сыртқы саясатты басқа
— біртұтас экономикальіқ кеңістік;

— ортақ қорғаныс кешені;

Бүгінгі ЕАО идеясының кейбір қағидалары алайда ТМД және
Қазақстан және Қытай Халық Республикасы арасындағы әскери ынтымақтастық,
Соның ішінде, Қазақстан мен Қытай арасындағы әскери ынтымақтастық
Қазақстан-Қытай ынтымақтастығында, сонымен қатар, бір мәселе жатыр. Ол
1992ж. "Ядролық қару-жарақты таратпау келісім-шартына" қол қойғаннан кейін,
1995 жылы Қытай Қазақстанның ядролық қарудан бас тартуына
Қазақстан - Қытай қатынастарыңдағы ҚХР төрағасы Цзян-Цзэминнің 1996
Қытайдағы ядролық қару теқ өзін-өзі қорғауға бағытталған.

Қытай мақсаты - ядролық қаруға жаппай тиым салу
Осыған қарағанда Қазақстан мен Қытай позициялары ядролық қаруға
Пекиндегі Цзян Цзэмин мен Назарбаевтың келіссөздерінде былай айтылған
Қазақстанға қауіпсіздік кепілдігін беру туралы, Қазақстандық ғалым Ж.Ш.Аманжоловтың
Қазіргі кезде, Қазақстан мен Қытайдың әскери ынтымақтастығы әскери
Жемісті әскери ынтымақтастықтың негізі ҚР мен ҚХР арасындағы
Қазақстан мен Қытай арасында әскери салада ынтымақтастықты дамытудағы
Әскери ынтымақтастық бағыттары: әскери техника, қарулану (әдейі мүлік)
Ынтымақтастық барысында туындайтын барлық сұрақтар ұйыммен өкілеттелген тараптармен
Қытаймен қатынастарды қауіпсіздікке байланысты жағымды деп бағалауға болады.
Мемлекеттің шекараларының қауіпсіздігі - мемлекеттің қауіпсіздігі екені бәріне
Қазақстан-Қытай шекарасы бұрынғы кеңес-қытай, немесе Ресей империясынан Кеңес
1862 жылы Жәуешекте Пекин келісім шартына сәйкес батыс
1915 жылы 30 мамырда "Хаттамасында" Харгос өзенін -
1994 жылы 26 сәуірде ҚХР мемлекеттік кеңес төрағасы
1999 жылы 5 мамырда Қазақстан Республикасы, Ресей Федерациясы
Сөйтіп, қазіргі уақытта, Қазақстан мен Қытай арасындағы саяси-экономикалық
Шекара мәселесінің ішіне трансшекаралық өзендер мәселесі де кіреді.
Өзінің дамуында "Шанхай бестігі" алғашында шекаралық мәселелерді шешуге
ҚР, РФ, ҚХР, Қырғызстан Республикаеы, Тәжікстан Республикасы мемлекеттерінің
Бес мемлекеттің бірігуінің дамуындағы тағы бір қадам сол
2000 жыл ішінде-ақ қорғаныс министрлері мен сыртқы істер
2000 жыл 5 шілде "Шанхай бестігінің" бесінші сатысы
Душанбе саммитінде халықаралық терроризм мен діни экстремизмге қарсы
Душанбе декларациясынан басқа Қырғызстан, Қытай және Тәжікстан мемлекеттері
2001 жыл барысында "Шанхай бестігі" шеңберінде әскери штаб
Көпжақты ынтымақтастықты дамыту ШЫҰ мүшелеріне әлеуметтік-экономикалық дамуды қамтамасыз
"ШЫҰ- әскери-саяси блок болып табылмайды",-деп жариялады Қытай. Осыған
Сөйтіп, шанхай бірлестігі өзінің 5 жылдық даму эволюциясында
ШЫҰ перспективасы туралы ұйымға басқа мемлекеттердің қатысу еріктерінен
Қорытындылай келе, Қазақстан мен Қытай арасындағы әскери саяси
ҚОРЫТЫНДЫ

Қазіргі кезде Орталық Азия елдеріне деген ұлы державалардың
Орталық Азия мемлекеттерінің арасындағы қақтығыстарды болдырмайтын шаралардың жиынтығын
Сонымен автор Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының құрылуын сараптай келе
Тікелей Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының ұлғаю тенденциясына тоқталатын болсақ,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Деректер

Дипломатиялық құжаттар

Соглашение об укреплении мер доверия в военной области
Приложение к Соглашению об укреплении доверия в военной
Соглашение о взаимном сокращении вооруженныхсил в районе границы
ІІ. Монографиялар. Мақалалар. Ғылыми жұмыстар

.Акимбеков С.М. Афганский конфликт и проблемы безопасности Центральной
Бхеженский З. Великая шахматная доска. – М., 1999.

Карин Е.Т. Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздігінің ішкі саяси
Касенов У.Т. Безопасность Центральной Азии. – Алматы, 1998

Кушкумбаев С.К. Геополитические факторы интеграционных процессов в постсоветской
Лаумулин М. Казахстан в современных международных отношениях: безопасность,
Майлыбаев Б.А. Современный политический процесс в Казахстане
Мансуров Т.А. Казахстан и Россия: суверенизация, интеграция, опыт
Назарбаев Н.Ә. Қазақстан-2030. – Алматы, 1998.

Нарысов С.Ж. Тату көршілік. – Алматы,-Пекин, 2001.

Огнева В.В. Казахстан и Россия: потенциал взаимодействия. –
ІІІ. Баспасөз

Аманжолова Ж.М. Территориальные и пограничные взаимоотношения Казахстана и
Ашимбаев М.С. Шанхайская пятерка, как фактор безопасности
Асанова А. Становление межгосударственных киргизско-китайских отношений // Проблемы
Асанбаев М.Б: Узбекистан: некоторые аспекты регионального лидерства //
Аханова Г.А:, Ердавлетова С.Р. Современные геополитическое и геоэкономическое
Ахметжанов Р. Расширение Шанхайской пятерки: интересы участников. –
ІV. Оқулықтар және сөздіктер

86. Дипломатический словарь в 3-х томах / Под
41