TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

 МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ.......................................................................................................................6

1 САЛЫҚТАРДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН МАҢЫЗЫ ЖӘНЕ ҚҰРЫЛУ ДЕҢГЕЙЛЕРІ 9

1.1. Салықтардың пайда болуы мен дамуы 9

1.2 Салықтардың экономикалық мәні мен маңызы және экономикада 14

алатын орны 14

1.3 Салық салудың құрылу деңгейлері 19

2 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ТАБЫСТАРЫНА САЛЫНАТЫН САЛЫҚТАР: ЕСЕПТЕУ ЖӘНЕ ТӨЛЕУ ТӘРТІБІ. 27

2.1 Заңды тұлғалардың салық салынатын объектілері 27

2.2 Заңды тұлғалар төлейтін салықтарды және тағы да басқа міндетті төлемдерді есептеу және төлеу тәртібі 38

2.3. Қарағандыдағы филиал «Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерлігі Шектеулі Серіктестік негізінде салықтарды қарастырып олардың кәсіпорын қызметіне әсер етуін талдау 45

3 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРҒА САЛЫНАТЫН САЛЫҚТАРДЫҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ЖЕТІЛДІРУ БАҒЫТТАРЫ 51

ҚОРЫТЫНДЫ 61

ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 67

ҚОСЫМША...............................................................................................................69

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Салық

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.......................................................................................................................6

1 САЛЫҚТАРДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН
1.1. Салықтардың пайда болуы мен дамуы 9
1.2 Салықтардың экономикалық мәні мен маңызы және экономикада
алатын орны 14

1.3 Салық салудың құрылу деңгейлері 19

2 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ТАБЫСТАРЫНА САЛЫНАТЫН
2.1 Заңды тұлғалардың салық салынатын объектілері 27
2.2 Заңды тұлғалар төлейтін салықтарды және тағы
2.3. Қарағандыдағы филиал «Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерлігі Шектеулі Серіктестік
3 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРҒА САЛЫНАТЫН САЛЫҚТАРДЫҢ
ҚОРЫТЫНДЫ 61

ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 67

ҚОСЫМША...............................................................................................................69

КIРIСПЕ

Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге
Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан
Мемлекет нарықтық жүйеге көшкеннен бері мемлекеттің меншігіндегі кәсіпорындарды, өндірістерді,
Сондықтан, экономиканың ең басты деген салаларының өсіп, өркендеуі үшін
Заңды тұлғалар төлейтін салықтарының
Ал заңды тұлғалардың жанама салықтары қосылған құн салығы мен
Сонымен жоғарыда айтылғандар арқылы заңды тұлғалардың салығын қай жағынан
Дипломдық жұмыстың мақсаты болып тұлғалардың кірістеріне салық салуды әзірлеу
салықтардың экономикалық маңызын ашу;

салық салу деңгейлерін әзірлеу;

заңды тұлғалар төлейтін салықтарды қарастыру;

салық ауыртпашылықты талдау;

салық салу мәселелерін шешу жолдарын ұсыну.

Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында салықтардың пайда болуы мен даму
Екінші тарауда заңды тұлғалар төлейтін салықтарды есептеу және төлеу
Үшінші тарауда салық салудың қазіргі
Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі болып Қазақстан республикасының нормативті –
1 САЛЫҚТАРДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН МАҢЫЗЫ
Салықтардың пайда болуы мен дамуы

Салықтардың экономикалық категория ретінде пайда болуы мен қызмет атқаруы
Қандай да бір мемлекет тек қана белгіленген меншік
Мемлекет өзіне ақша қаражаттарын әр түрлі тәсілдермен табады.

Кейбір жағдайларда, ол иемденушіден мемлекетке ерікті түрде ақшаны беруде
Салықтар, іскері пайдамен қатар, мемлкет өзіне ақша табудың ең
Мемлекеттік ұйымдастырудың ең басты кезеңдерінде
Қазақстан аймағында салық салудың өзгеше жүйесі қалыптасқан.

Бұл жерде, салықтар, бұрынғы заманнан бастап зекет (жер рентасы
Сонымен қатар, сот талабының сомасынан 1/10 мөлшерінде, сот бажы
XVIII ғасырда Тәуке хан адат жүйесін құрастырған. Бұл тарихта
Солтанды немесе хаджаны ренжіткен үшін айып алынған, яғни айып
1841 жылы Жәңгір ханның нұсқауы бойынша «Зекетті алу туралы»
Жоғары аталған алымдардан басқа, ішкі орданың қазақ тұрғын
Сонымен қатар, бұрынғы заманда салық салуда әр түрлі қарсы
Бұрынғы заманнан келіп жатқан салық
Алғашқы рет мемлекет Рим қаласынан және оның қасындағы аймақтардан
Соғыс уақытта Рим азаматтары өздерінің
Салықтың сомасын (ценз) анықтау әр – бір бес жылда
Кейіннен, Риммен жаңа қалаларды – отарларды жаулап алуға қарай,
Римнен тыс тұратын Рим азаматары мемлекеттік және сол сияқты
Рим провинцияларында кірістердің негізгі көзі болып жер салығы табылады.
Меншіктің басқа да түрлеріне салық салынған: жылжымайтын мүлікке, малға,
Тікелей салықтардан басқа, Рим империясында
Бұндай төленудің критерийі болып тұтынушыларға салықты аудару табылады.
Жанама салықтар, толық мөлшерде тұтынушыларға тұрақты түрде аударылу мүмкін
Римдагы көптеген шаруашылық дәстүр Византияға көшкен.

Бастапқы Византиялық ғасырда VII г. дейін тікелей салықтардын 2
Византияда көп көлемде төтенше салықтар болған, мысалы: флотты
Кейінгі ғасырларда Ресейдің қаржы жүйесі қалыптаса бастаған. Қазынаның
Жанама салық салу сату немесе сот баждары түрінде болған.
«Мыт» бажы - тау күзетінен тауарды өткізген үшін
Қазіргі мемлекет Еуропада, XVI – XVII ғасырларда, жаңа тарихтың
Алайда, салық төлеушілері болып үшінші
Салық құқығы, тұрақты түрде, салықтық ауыртпашылықты бөлу, әрбір дискуссияның
Тек қана XVII ғасырдың аяғында – XVIII ғасырдың басында,
Салық алудың мөлшеріне қандайда бір ғылыми дәлелдеме болған жоқ.

Тұтыну заттарына салық – ірі кірістердің көзі, бірақ, олар
Олардан дворяндар мен рухани мекемелері босатылған. Бірақ, буржуазия мен
Салық салу теориясының жоқтығы, практикалық шаралардың дәлелсіздігі көбінесе ауыр
А. Смит ұсынған салық салудың классикалық принциптері бүгінгі салық
1.2 Салықтардың экономикалық мәні мен маңызы және экономикада
алатын орны

Салық дегеніміз – мемлекеттік бюджетке
Салықтар – шаруашылық жүргізуші субъектілердің,
Салықтардың экономикалық мәні мынада: салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын
реттеушілік;

фискалдық;

қайта болу.

Енді осы қызметтеріне қысқаша тоқталайық. Реттеушілік қызметі – салықтың
Салықтардың екінші қызметі бұл фискалдық немесе бюджеттік қызметі. Бұл
Қайта болу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
Салықтардын осы үш негізгі қызметі арқылы маңызды көре отырып,
Ал фискалды қызметі тауар – ақша қатынастары мен өндіріс
Үшінші қайта болу қызметіне келсек мемлекет мүддесі үшін орталықтанған
Мемлекетте салықтардың әсіресе заңды тұлғалардың кірістерінен түсетін
Келесіні айтып кеткеніміз дұрыс
Заңды тұлғаларға салынатын салықтар заңды тұлға болып табылатын кәсіпорындар,
Кәсіпорындар, өнеркәсіптер,
Елбасы 2030 стратегиялық жолдауында кәсіби мемлекет болуға шақырады. Сонымен
2001 жылы Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің 348 мың субъектілері
Мемлекет нарықтық жүйеге көшкеннен бері мемлекеттің меншігіндегі кәсіпорындарды, өндірістерді,
Екіншіден заңды тұлға болып табылатын ұйымдар мен мекемелер көптеген
Үшіншіден бұл саланың дамуы Ғылыми Техникалық Прогресс пен экспорттын
Себебі, дамыған мемлекеттердің барлығының да экспорты импортынан жоғары. Сонымен
Екіншіден салықтың реттеушілік
Сонымен қатар келе заңды тұлғаларға салынатын салықтардың экономикадағы маңызды
Нарықтық жағдайда, мемлекет, салық саясатын және салық механизмінің өзгерте
Салықтық реттеу, экономикаға әсер еткен кезде әмбебап құрал болғандықтан
1.3 Салық салудың құрылу деңгейлері

Шаруашылық практикасында салық қатынастары әртүрлі нақты салықтар арқылы көрінеді.
Салық элементтері деп мемлекеттің заңдылық актілерімен анықталатын салықтың міндетті
Салық элементеріне салық субъектісі немесе салық төлеушісі, салық объектісі,
Салық салынушы бұл соңғы кезде салық ауыртпашылығын өзіне алып
Салық объектісі – салық салушыга тиіс (мүлік, табыс, тауар)
Салық салушыға тиісті объектіге заңмен анықталған салық кезеңінде тек
Салық сомасын есептеу үшін салық өлшемін тандау қажет. Салық
Салық көзі – салық төленетін субъектінің табысы. Салық көзі
Салық салынатын табыс – салық салынуға тиіс заңды және
Қазіргі заңдылыққа сай, табыстың кейбір түрлеріне салық салынбайды. Салық
Заңды тұлғалардың арасында Ұлттық банктің кірістеріне салық салынбайды.

Салық ставкасы (салық салудың нормасы) – салық салынатын бірліктің
Қазіргі кезде отандық салық практикасында осыған ұқсас патентті сатып
Проценттік ставкалар – салық салу объектінің 1/100 көлемде белгіленеді.
Пропорционалды ставкалар – салық объектінің мөлшерінен тәуелсіз жалпы процент
Прогрессивті ставкалар – табыс немесе мөлік мөлшерінің өсуіне қарай,
Қаржылық практика прогрессияның екі түрін өзірлеген: жай және күрделі.
Регрессивті ставкалар – табыс өскен сайын азаяды.

Салықтық женілдік – заңылыққа сай салық төлеушінің салықтан толық
салық салынбайтын объектілерді анықтау. Оған, салық салынбайтын минимум –
салық төлеуден босатылу. Мұнда салық салынбайтын табыстардың барлық түрлері
салық ставкаларын төмендету. Оларды бөлек салық салу субъектілері мен
мақсатты салық жеңілдіктерді ұсыну. Көбінесе, есептелінген салық сомасынан шегерім
Салықтар бойынша женілдіктер жүйесі экономиканы дамытуға, тұрғын халықтың әл
Жеңілдіктерді анықтаған кезде табыстың мөлшері мен көзі, меншіктің нысаны,
Салық кезеңі – сәйкес объектіге салық салынатын уақыт. Мысалы,
Салық заңдылыққа қайшылық келтіретін салық төлеушілерге ықпал шаралар қолданылады.
Салық практикасында салықты есептеудің бірнеше тәсілдері қалыптасқан. Кадастрлық (тізімдеме)
Декларациялық тәсілмен қолданған кезде төлеуші декларация негізінде салық сомасын
Салық декларациясы мен салық ставкалары арқылы салық органдары төлеуге
Салықты алудың бірнеше тәсілі бар. Табысты төлеу көзінен салықты
Классикалық мысал болып азаматтардың еңбек ақысына салынатын жеке табыс
Табысты қолдану кезде салықты алу – яғни қандай да
Тұтыну процессінде салықты алу, мысалы автокөлік құралдардың иелерінен жол
Дербес түрде салықты төлеу декларация, салықтық хабарлама негізінде, салық
Салық декларациясы – салық төлеушінің салық салу объектісі туралы,
Салықтың хабарлама салықты төлеу үшін негіз болып табылатын, салық
Салық төлемді дербес есептеу және табыстау көлік құралдарына салық
Салық салыудың механизмі салықтың ішкі құрылымымен, салыққа мемлекеттің және
Классикалық принциптерди А.Смит өзінің кітабында (1776 ж.) «Исследование о
Бұл принциптер:

әділет принципі, яғни азаматтардың кірістеріне сай, олардың арасында салық
анықтылық принципі, яғни салық сомасы оны төлеу тәртібі мен
ыңғайлық принципі, салықтар салық төлеуші үшін ыңғайлы тәсілмен уақытта
экономия принципі, яғни салық алуды үнемдеу, салықты алу шығындарын
Классикалық принциптердің кейбір баптары қазіргі отандық салық жүйесіне енгізілген.
Міндеттілік принципі, яғни салық төлеуші заңдылыққа сай өзінің салық
Анықтылық принципі, яғни салық тізімі Салық кодексімен нақты анықталады.
Салық жүйесінің бірыңғайлығы принципине сай Қазақстанның барлық аумағында салық
Салық заңдылықтың жариялығына сай Қазақстан Республикасының салық салуды реттейтін
2 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ТАБЫСТАРЫНА
2.1 Заңды тұлғалардың салық салынатын объектілері

Нарыққа көшу салықтардың көптеген түрлерін дамытуга негіз берді. Сонымен
Қазақстан Републикасының салық жүйесі салықтар, алымдар, төлемдер жиынтығынан,
Салық жүйеге ұсынылатын негізгі талаптар:

салық құрамы нақты анықталған болу керек. Бұл үшін, елде
құрастырылған жүйеге салық төлеуші үшін салық төлеуден ас

тарту қолайлы емес болуға тырысу керек.

салық жүйеси қарапайым болу керек. Бұл салықтарды дұрыс төлеуді
салық жүйесі салық төлеушімен өндіріске қаражаттар салуды ынталандыру керек.

салық салудың бір еселігі, яғни бір объектіге заңмен анықталған
салық заңдылығында бекітілген нормалардың салық салу салығы жатпайтын, заңдылық
Қазақстан Республикасында 2001 жылғы 12 маусым № 210 –
Салықтар тікелей және жанама болып бөлінеді.

Жанама салықтарға қосылған құн салығы мен акциз жатады. Қалған
Салық және басқа міндетті төлемдердің сомалары «Бюджет жүйесі туралы»
корпорациялық табыс салығы;

жеке табыс салығы;

қосылған құн салығы;

акциздер;

жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері;

әлеуметтік салық;

жер салығы;

көлік құралдары салығы;

мүлік салығы.

Салық кодекстің 61 бабына сәйкес келесі алымдар төленіледі:

заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым;

жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым;

жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекеттік тіркегені
радиоэлектрондық құралдар және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекеттік тіркегені үшін
механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым;

теніз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркегені
дәрі – дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым;

автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;

аукциондардан алынатын алым;

елтаңбалық алым;

жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;

телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға
Салық кодексінің 62 бабына сай төленетін төлемақылар:

жер участкелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

жер бетіндегі көздердін су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;

ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы;

радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы;

кеме жүзетін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы.

Салық кодексінің 63 бабына сай мемлекеттік баж төленіледі, ал
кеден бажы;

кеден алымдары;

төлемақы;

алымдар.

Заңды тұлғалар төлейтін негізгі салықтар мен бюджетке төленетін басқа
Корпоративтік табыс салығы – негізгі маңызды салық, оның бюджеттегі
1 кесте Корпоративтік табыс салығы

Корпоративтік табыс салығы

Төлеушілер

Салық салу объектілері

Қазақстан Республикасының көздерінен табыс алатын резидент – заңды тұлғалар

Салық салынатын табыс

Қазақстан Республикасының көздерінен табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар

Төлем көзінен салық салынатын табыс

Арнайы салық режимін қолданылатын, заңды тұлғалар

Тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасын-да қызметті жүзеге асыратын бейрезидент
Салықты төлемейтіндер:

Қазақстан Республикасының ұлттық банкі

Мемлекеттік мекемелер

Салықты осы түрін бөлу негізінде жататын, маңызды түсініктердің
Жалпы жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу 2 кестеде ұсынған.

Жер қойнауын пайдаланған үшін аударымдар роялти ретінде Қазақстан Республикасы
2 кесте Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу
Салық режимін бекітудің жалпы принциптері мен тәртібі

Қол қойылатын бонус

Коммерциялық табу бонусы

Роялти, оның ішінде заттай түрде

өнімді болу туралы келісім - шарт

Үстеме пайда салығы

Пайдалы қазбалардың барлық түрлері үшін коммерциялық табу бонустық тұрақты
Пайдалы қазбалардың барлық түрлері бойынша роялтиді сәйкестендірілген өдістемені бекіту

Жер қойнауын пайдаланушыларға салықтар мен арнайы төлемдерін бірыңғай ережемен
бөлімінің негізгі бабын құрайтыны екен айтып кетейік. Роялти деп
Әеуметтік салық Қазақстан Республикасының салық жүйесіне беретин енгізілген салық
Мысалы, 2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республиасының салық
Жер салығын енгізу мақсаты болып жерді өзірлеу, тиімді пайдалану
Салық салу объектісі болып жер участкеси табылады. Айтып кетейік,
3 кесте. Әлеуметтік салықтың
әлеуметтік салық

Заңды тұлғалар үшін салық салу объектілері Кіріс
Патент негізінде және кіріс – шығыс есеп кітабын жүргізу
Кәсіпкерлер үшін салық салу объектілері

Женілдетілген декларация негізіне бюджетпен кем есеп айырысуды жүзеге асыратын

Осыдан баска занды тұлғалар мүлік салығын төлейді. Салық салу
Егер, заңды тұлғалардың иелігінде, шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару
Акциздер, жанама салықтардың бир түрі болып, бағаға немесе тарифке
Салық салу объектісі болып акциздік тауарлар мен қызметтің
Келесі жаңа салық – қосылған құн салығы (ҚҚС). Ол
Қосылған құн салығы тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өндіру және
Салық салынатын айналым бойынша бюджетке төленуге тиісті қосылған құн
Салық салу объектілері: салық салынатын айналым мен салық салынатын
Қосылған құн салығын салық бойынша есепке тұрған немесе тұруға
Негізгі салықтардан басқа заңды тулғалар міндетті алымдар мен төлемдерді
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшіин алым заңды түлғаларды жане
Жылжымайтын мүлікке және онымен жасалатын мәмілелерге құқықтарды мемлекеттік тіркегені
Радиоэлектрондық құралдарды және жоғары жиіликтегі құылғыларды мемлекеттік тіркегені үшін
Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым
Теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркегені
Аукциондардан алынатын алым аукциондарда мүлікті сату кезінде алынады.Аударымдық және
Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым Қазақстан
Қазақстан Республикасының Конституциясына сай, салықтар сияқты салымдарды Парламент немесе
Төлемақы – азаматтық - құқықтық қатынастар негізін құрайтын төлем.
4 кесте Төлемақылардың түрлері және олардың
Төлемақының түрі Қысқаша сипаттама

Жер участкелерін пайдаланғаны үшін төлемақы Мемлекеттің жер участкелерін өтемін
Жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы Жер
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы Қазақстан Республикасының заң актілерінде
Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы Табиғи еркін жағдайда мекендейтін
Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы Орманды пайдаланудың мындай түрлері үшін
ағаш дайындау

шайыр дайындау

қосымша ағаш материалдарын дайындау

ағаш шырындарын дайындау

орманды жанама пайдалану

6) орманды мәдени – сауықтыру және ғылыми зерртеу мақсатында
7) орман қоры участкелерін анңылық шаруашылығы қажеттері үшін пайдалану

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы Қазақстан Республикасының
Радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы Уәкілетті орган бөлген радиожиілік
Кеме жүзетін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы Қазақстан Республикасының
Сыртқы (көрнекті) жарнамалар орналастырғаны үшін төлемақы Жалпы пайдалануға автомобиль
Төлемақыны есептеу уәкілетті органның есебі негізінде жергілікті органды ұсынатын
2.2 Заңды тұлғалар төлейтін салықтарды және тағы
Заңды тұлғалар төлейтін салықтардың арасында ең маңызды және
тауарларды өткізуден түсетін табыс;

үйлерді, ғимратттарды, құрылыстарды, сондай – ақ амортизациялауға жатпайтын активтерді
міндетемелерді есептен шығарудан түсетін табыс;

күмәнді міндетемелер бойынша түсетін табыс;

мүлікті жалға беруден түсетін табыс;

борышты талап етуді басқаға берудан түсетін табыс;

дивидендтер;

сыйақылар;

бағамдық оң айырма;

10) ұтыстар;

11) роялти және тағы да басқалары қамтылады.

Салық Кодекске сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық төлеушінің
Шегерімге жататындар:

қызмет бабындағы іссапарлар кезіндегі және өкілдік шығыстар бойынша өтемдер
сыйақы бойынша шегерімдер;

төленген күмәнді міндетемелер бойынша шегерімдер;

күмәнді талаптар бойынша шегерімдер;

резервтік қорларға аударымдар бойынша шегерімдер;

ғылыми – зерттеу, жобалау, іздену және тәжірибе – конструкторлық
сақтандыру сыйақылары бойынша шығыстарды шегеру;

әлеуметтік төлемдерге жұмсалған шығыстарды шегеру;

теріс бағамдық айырма бойынша шегерімдер және тағыда басқалары.

Шегерімдерді жылдық жиынтық табысты алуға байланысты шығыстарды растайтын құжаттары
Болашақтағы кезеңдердің шығыстары қай салық кезеңіне қатысты болса, сол
Мысалы, салық төлеушініі салық салынатын табысынан салық салынатын
Корпорациялық табыс салығы салық кезеңі үшін белгіленген ставканы залалдар
Корпоративтік табыс салығының ставкалары 5 кестеде көрсетілген.

5 кесте. Корпоративтік табыс салығының ставкалары

Салық төлеушінің салық ауыртпашылығына әсер ететін көрсеткіштер Ставка мөлшері

Заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығының ставкасы 30%

Жерді пайдаланатын заңды тұлғалар үшін салық ставкасы 10%

Төлем көзінен салық ставкасы 15%

Тұрақты мекеме арқылы қызмет атқаратын бейрезидент – заңды тұлға
Салық төлеушілер салық кодексінде белгіленген тәртіппен аванстық төлемдердө енгізу
Әлеуметтік салықты есептеу анықталған әлеуметтік салық салу объектісіне белгіленген
6 кесте. Әлеуметтік салықтың ставкалары

Салық салынатын объект Салық ставкалары

15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін Салық салынатын кіріс
15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық есептік
40 еселенген жылдык есептік көрсеткіштен 200 еселенген жылдық есептік
200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық есептік
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен және одан жоғары 600
Осыған қоса шетел мамандарының кірістері үшін әлеуметтік салықты есептеу
7 кесте. Шетел мамандарының кірістері үшін әлеуметтік
Салық салынатын табыс Салык ставкалары

40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін Салық салынатын кіріс
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 200 еселенген жылдық есептік
200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық есептік
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен және одан жоғары 600
Әлеуметтік салықты төлеу салық төлеушінің тіркеу есебін алынған әсері
Жер салығының ерекшелігіне токталайық.

Жер салығының маңызын жүйелеу үшін Қазақстан Республикасы салық комитеті
Заңды тұлғалар жер салығы сомаларын салық базасына тиісті салық
Бюджетке жер салығын төлеу жер участкесінің орналасқан жері бойынша
Егер көлік құралдарына салықты есептеу және төлеу тәртібіне тоқталсақ,
Бюджетке салық төлеу салық салу объетілерінің тіркелген жері бойынша
Қазақстан Республикасының аумағында уәкілетті органда бұрын есепте тұрмаған, сатып
Заңды тұлғалар салық салу объектілерінің орташа жылдық құнына 1%
Салықтың ағымдағы төлемдерінің сомаларын 20 мамырдан, 20 тамыздан жане
Салық төлеуші салық кезеңі ішінде декларацияны табыс ету мерзімі
Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу роялти, бонус және үстеме
Пайдалы қазбалардың көлемі немесе нақты өндірілген пайдалы қазбалардан алынған
Бонустар жер қойнауын пайдаланушының тіркелген төлемдері болып табылады және
Үстеме пайдаға салынатын салық салык кезеңінің аяғында қол жеткен
салық кезеңінің алғашқы он күнінде жасалған операциялар бойынша айдың
салық кезеңінің екінші он күнінде жасалған операциялар бойынша айдың
салық кезеңінің қалған күндерінде жасалған операциялар бойынша есепті айдан
Акцизге қатысты күнтізбелік ай салық кезеңі болып табылады. Әрбір
Заңды тұлғалар төлейтін екінші жанама салық бұл қослыған құн
Төлемақы мен алымдардың ерекшелігіне тоқталсақ келесіні көруге болады. Олардың
Қорыта айтқанда, заңды тұлға төлейтін әрбір салықты өзінің есептеу
2.3. Қарағандыдағы филиал «Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерілігі Шектеулі Серіктестік
Жауапкершілігі шектелген серіктестік «Сұлтан – Маркетинг» компаниясы өзінің қызметін
Фабрикада Германия, Италия, Голландиядан жеткізілген технология құрылған. Кәсіпорында Түркия
«Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерілігі Шектеулі Серіктестік өзінің қызметін пайдалы
Жалпы 2003 жылы жұмысшылардың табысы 5,010 млн.теңге құрайды, оның
Осы көрсеткіштер арқылы жеке табыс салығын есептеуге болады, салық
Қоршаған ортаны ластаған үшін төленетін сомасы 1565 теңге. Белгіленген
1 кесте. «Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерілігі
Көрсеткіштер Салық сомасы

мың теңге %

Корпоративтік табыс салығы 2064,0 35,3

Жеке табыс салығы 223,0 3,8

әлеуметтік салық 940,0 16

Қосымша құн салығы 2050,0 35

Мүлік салығы 299,3 5,1

Жер салығы 250,0 4,37

Көлік құралдарына салық 22,4 0,4

Қоршаған ортаны ластаған үшін төлем 1,565 0,03

Барлығы: 5850,256 100

Кестенің берілгендері ең жоғары үлестік салмаққа корпоративтік табыс салығы
«Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерілігі Шектеулі Серіктестік салықтар құрылымының
1 сурет

2 кесте "Сұлтан - Маркетинг" Жауапкерілігі Шектеулі
Салықтар 2001 ж. 2002 ж. 2003 ж.

мың теңге % мың теңге % мың теңге %

Корпоративтік табыс салығы 1989 36,7 1839 33,3 2064,0 35,3

Жеке табыс салығы 178,3 3,3 200,0 3,6 223,0 3,8

әлеуметтік салық 849,6 15,7 899,5 16,2 940,0 16

Қосымша құн салығы 1896,3 35 2109,7 38 2050,0 35

Мүлік салығы 240,1 4,59 230,8 4,12 299,3 5,1

Жер салығы 230,2 4,2 244,6 4,4 250,0 4,37

Көлік құралдарына салық 27,3 0,5 20,1 0,36 22,4 0,4

Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем 0,976 0,01 1,003 0,02
Барлығы: 5411,7 100 5544,7 100 5850,26 100

Кестеде көрсетілгендей компания жыл сайын салық міндетеммелерін өз уақытымен
2 суретте көрсетілгендей компанияның салық төлемдері әр жылы, яғни
Керсінше, заңды тұлға үшін қолайлы салық жағдай құрылса, салық
«Сұлтан – Маркетинг» Жауапкерлігі Шектеулі Серіктестік салық төлемдер динамикасының
2 сурет

МС – мүлік салығы;

ЖТС – жеке табыс салығы;

«С – әлеуметтік салық;

ҚҚС – қосылған құн салығы;

КТС – корпоративтік табыс салығы

ЖС – жер салығы;

КС – көлік құралдарына салық;

Төлем – қоршаған ортаны ластағыны үшін төлем.

3 ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРҒА САЛЫНАТЫН САЛЫҚТАРДЫҢ НЕГІЗГІ
Жоғарыда заңды тұлғалар салықтары бюджеттің көп бөлігін құрайды деп
Жаңа салық кодексінде ең басты ерекшелік, бұрынғы салыққа қатысты
Жалпы бөлімінде салықтың түрлері жөнінде нақты мағлұматтар қамтылған.

Ерекше бөлімінде қандай салықтан қанша мөлшерде салық салынады. Яғни
Салық жүйесінің өзгеруіне байланысты оны әр мемлекетте болатын процесс
Салық заңдарын дайындау күрделі процесс болу себебі, онда қоғамның
Жаңадан салық кодексін қалыптастырудық мақсаты нарықтық экономикаға байланысты нарық
Жаңа салық кодексінің қабылдануы мемлекетке көптеген оң өзгерістер әкелді.
Сондықтан қазіргі кезде Қазақстанда салықтың тартымдылығы көбінесе өзінің фискалдық
Акциздердің кәсіпорындардың салықтың ауыртпашылығының мөлшеріне әсері айтарлықтай. Акциз өзінің
Осылайша, акцизделетін тауарларды өндіретін кәсіпорынның табысының бір бөлігін ала
Акциздің реттеуші функциясының келесі бағыты - өндіріс құрылымына ықпал
Бірақ Қазақстанда өндіріс құрылымына және тауар сапасына әсер ету
Арнайы салық режимдерін нақты еңбек күшін шығындайтын, еңбек ақылық
Екіншіден, тауар сату немесе қызмет көрсету көлемінде қосылған құнның
Арнайы салық режимін енгізуден бюджетке 2002 жылы тиісті салалар
Бірінші кезекте қосылған құн салығы бойынша 16 пайыздан 15
Сонымен, мемлекетімізде салық жүйесінің дамуы ондағы ставкілердің төмендеуі, салық
Заңды тұлғаларға салынатын салықтардың салықтары экономикадағы ең басты сектор,
Екіншіден: Кәсіпкерлер несиелерінің қымбатшылығы бірінші нөмірлі проблема болып отыр.
Үшіншіден: салықтарға, төлемдерге байланысты, жиі тұрғыда біздің бизнестің пайдасына
Шетелдік тауарларға қарсы қорғаныш шаралары осы кезге дейін неліктен
Төртіншіден: Қазақстан Бүкіл Дүние Жүзілік Сауда Ұйымына «БДҰ» кіру
Бесіншіден: Кәсіпкерлер экономикалық өсу және елдің индустрияландырылуы мәселелеріндегі өз
Сонда бұл жерде өзара қатынастағы әділдіктің жоқтығы. Бұл жерде
Ең соңғысында Президент үш жылға арналған кәсіпкерлікті дамыту және
Бүгінгі күні еліміз 493 мың шағын және орта бизнес
Қазақстанның отбасылық коэффициенті 3,5 деп санайтын болсақ, миллионнан астам
Экономикадағы өсімнің 30 пайызға жуығы осы кәсіпкерліктің, яғни заңды
Бұл мәселелерге қарап кәсіпкерлерге жеңілдіктер
Ол мемлекет басшысының 1994 жылдың
Аталған қылмыстардың бірі де адал кәсіпкерлер үшін әділетсіз тудырады,
Жалған акциздік белгімен өнімдерді заңсыз айналымға түсірумен күресте 300
Форумда Үкімет басшысы экономиканы дамыту, кәсіпкерлерді қолдау мақсатында атқарылып
Оның пікіріншіе, бұл кодексте шенеуліктік үстемдік пен сыбайлас жемқорлыққа
Сондықтан бұл да ең негізгі мәселе. Сонымен қорыта келе
ҚОРЫТЫНДЫ

Салықтардың экономикалық категория ретінде пайда болуы мен қызмет атқаруы
Қандай да бір мемлекет тек қана белгіленген меншік қаржылық
Мемлекет өзіне ақша қаражаттарын әр түрлі тәсілдермен табады. Кейбір
Салықтар әскери пайдамен қатар, мемлекет өзіне ақша табудың ең
Мемлекеттік ұйымдастырудың ең басты кезеңдерінде
Қазақстан аймағында салық салудың өзгеше жүйесі қалыптасқан.

Бұл жерде, салықтар, бұрынғы заманнан бастап зекет (жер рентасы
Сонымен қатар, сот талабының сомасынан 1/10 мөлшерінде, сот бажы
XVIII ғасырда Тәуке хан адат жүйесін құрастырған. Бұл тарихта
Салықтар дегеніміз – мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан
Салықтар – шаруашылық жүргізуші субъектілірдің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі
Салықтардың экономикалық маңызын фискалдық, реттуші және қайта болу қызметтері
Елдегі материалдық базада пайда болатын қаржыны заңды тұлғалар қамтамасыз
Жанама салықтар болып қосылған құн салығы мен акциз табылады.
Заңды тұлға салықтың әр бір түрін дербес түрде есептеп,
Салықтарды есептеу және төлеу тәртібі Қазақстан Республикасының салық кодексінде
Салық төлемдерін дұрыс есептеу және өз уақытымен бюджетке табыстауды
Белгіленген мулікке, көлік құралдарына ие болып «Сұлтан - Маркетинг»
Практика көрсеткендей, мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімін 80% мөлшерде заңды
Кез келген елдің экономиасының дамуына өндіріс факторларын: табиғи ресурстарды,
Дамыған елдердің өндіріс салаларын дамытудағы негізгі бағыттары болып:

әлеуметтік – экономикалық да процесін жылдамдату;

елдің барлық аймақтарын ортақ ұлттық нарыққа біріктіру;

біртұтас нарық кеңістігін қалыптастыру;

ауыл мен қала арасындағы қарама - қайшылықтарды жұмсарту;

халықтың және экономикалық өмірдің ірі қараларға шоғырлануы процесін реттеу;

ұлттық табиғи және еңбек ресурстарын анағұрлым толық тандауына мүмкіндік
жаңа өнеркәсіп орындарын рационалды орналастыру.

Осы шараларды қолға алсақ мемлекеттің эконмикасындағы ең басты өнеркәсіп
Салық ставкаларын реттеу, салық органдары қызметтерін реттеу, аймақтық -
Заңды тұлғалардың жағдайын жақсарту үшін «Қазақстанның инвестициялық қоры», «Ұлттық
Қазақстан республикасының Президенті үш жылға арналған кәсіпкерлікті дамыту және
Бүгінгі күні еліміз 493 мың шағын және орта бизнес
Қазақстанның отбасылық коэффициенті 3,5 деп санайтын болсақ, миллионнан астам
Экономикадағы өсімнің 30 пайызға жуығы осы кәсіпкерліктің, яғни заңды
Сонымен бұл дипломдық жұмысқа көптеген мәселелер мен оларды жетілдіру
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1998 ж. 7 казанында

енгізілген өзгертулер мен толықтырулармен. Алматы: 2002 – 40 б.

Послание Президента Республики
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы және

Ерекше бөлімдері) – А : Юрист. 2002 – 329
Қазақстан Республикасының салық кодексі. 2003 ж. 12 желтоқсанынан №
Бабич А.М., Павлов Л.Н. Государственные и муниципиальные финансы. –
Ван Хорн Дж.К. Основы управления финансами: Пер. с англ.
Дюрнберг Р.Л. Международное налогооблажение. – М.: ЮНИТИ, 1997. –
Налоги в развитых странах / Под ред. И.Русаковой. –
Налоги и налогооблажение / Под ред. И.Русаковой. – М.:
Сейдахметов Ф.С. Налоги в Казахстане. – А.:«LEM»- 2002. –
Статистический ежегодник Казахстана: Статистический сборник / Под ред. А.А.Смаилова
Худяков А.И., Бродский Г.М. Теория налогооблажения. – А.: Норма-К,
Худяков А.И., Наурызбаев Н.Е. Налоги: понятия, элементы, установление, виды.
Юткина Т.Ф. Налоги и налогооблажение. – М.:ИНФРА – М,
// Қаржы – қаражат, №6 – 2003 –стр.58.
// Аль-Пари, №1, - 2003, 136 бет «Аймақтың фискалды
// Егемен Қазақстан 2002 ж. 7 маусым, 3 бет
// Жас Алаш 2003 ж. 9 қыркүйек, 3 бет
// Егемен Қазақстан 2003 ж. 22 қаңтар, 2 бет
// Егемен Қазақстан 2003 ж. 10 қазан, 2 бет
// Егемен Қазақстан 2003 ж. 1 қараша, 2 бет
// Егемен Қазақстан 2003 ж. 12 қыркүйек, 1 бет
// Файл Бухгалера 2003 г. 8 сентября, 8-9 стр.
// Қаржы-қаражат 2003,№1,«Финансовые инструменты регулирования
// Қаржы-қаражат 2003,№6,«Влияние налогового
18