TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

:

Кіріспе 2

І БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 5

1.1. Жеке табыс салығы:экономикалық мәні ,мазмұны 5

1.2 Жеке табыс салығының алыну механизмі 24

1.3 Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері 34

ІІ БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫН САЛУДЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ІС ТӘЖІРИБЕСІ 43

2.1. Алматы қ. Бостандық ауданының салық комитеті бойынша жеке табыс салығының түсуін талдау 43

2.2. Бостандық ауданы салық комитетінің жеке табыс салығын алу барысындағы іс-әрекеті 47

ІІІ БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ҚАЗІРГІ 58

ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 58

3.1 Жеке табыс салығының қазіргі кездегі 58

негізгі перспективалары 58

3.2 Жеке табыс салығының жетілідірілу мәселелері мен 65

оларды шешудің кейбір жолдары 65

Қорытынды 67

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 69

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Салық

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ



Мазмұны:

Кіріспе 2

І БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 5
1.1. Жеке табыс салығы:экономикалық мәні ,мазмұны 5

1.2 Жеке табыс салығының алыну механизмі 24

1.3 Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері 34

ІІ БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫН САЛУДЫҢ ҚАЗІРГІ
2.1. Алматы қ. Бостандық ауданының салық комитеті бойынша жеке
2.2. Бостандық ауданы салық комитетінің жеке табыс салығын алу
ІІІ БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ҚАЗІРГІ 58

ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 58

3.1 Жеке табыс салығының қазіргі кездегі 58

негізгі перспективалары 58

3.2 Жеке табыс салығының жетілідірілу мәселелері мен 65
оларды шешудің кейбір жолдары 65

Қорытынды 67

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 69

Кіріспе

Салықтар - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі.

Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барасында қуатты экономикалық тетік
Қандайда болмасын мемлекеттің атқаратын қызметтерінің ең маңызды түрі мемлекеттік
Салық ставкаларын белгілеу және салық алу арқылы мемлекет біріншіден,
Біздің еліміздің салық салу жүйесінде де орталық орынды жеке
Жеке табыс салығының даму тенденцияларына әртүрлі теориялық мектептердің позициялары
Жеке табыс салығының теориялық және тәжірибелік маңыздылығы, оның ұйымдастырылу
Жұмыстың мақсаты әдеби көздердің сынаулы қарастырылуы, жеке табыс салығының
Алдымызға қойылған мақсатқа жету үшін жеке табыс салығын зерттеу
жеке табыс салығының түсінігі, мәні, ерекшелігі және
жеке табыс салығының ұйымдастырылуын және жүргізілуін талдау;

жеке табыс салығының нақты нәтижелерін талдау;

жеке табыс салығын алу барысындағы іс-әрекетті талдау

Бостандық ауданының нақты мәліметтеріне талдау жасау

Дипломдық жұмыс кіріспеден, алтысұрақты қосатын үш бөлімнен, қорытындыдан және
Бірінші бөлімде жеке табыс салығының экономикалық мәні, маңызы, алыну
Екінші бөлімде Бостандық ауданының нақты мәліметтері негізінде жеке табыс
¬шінші бөлімде зерттеу қорытындысы негізінде алынған ұсыныстар мен тұжырымдар
Қорытындыда зерттеу бойынша алынған.

Жұмысты орындау барысында біздің және шет елдерінің танымал экономистғалымдарының
І БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1.1. Жеке табыс салығы:экономикалық мәні ,мазмұны

Салықтар мемлекеттің құрылумен бірге пайда болады және мемлекеттің
Салықтар - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі.

Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барасында қуатты экономикалық тетік
Қандайда болмасын мемлекеттің атқаратын қызметтерінің ең маңызды түрі мемлекеттік
Салық ставкаларын белгілеу және салық алу арқылы мемлекет біріншіден,
Салықтар әрқашанда мемлекет пен халықтың жан-жақты мұқтаждықтарын қанағаттандыру және
Салықтардың экономикалық мәні мынада:

біріншіден, салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының қалыптасуындағы
екіншіден, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының белгілі бір
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін олардың экономикалық маңызын түсіну
Салықтардың функцияларына талдау жасау арқылы салықтардың тікелей мәнін және
Салықтырдың мынадай негізгі қызметтері (функциялары) бар:

фисқалдық;

реттеушілік;

бақылаушылық.

Салықтырдың бірінші қызметі - фисқалдық немесе бюджеттік қызмет. Бұл
Мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі қаржылық көздер -
Салықтардың екінші маңызды қызметі ол – реттеушілік қызметі.

Реттеушілік қызметі салық механизмі арқылы іске асырылады. Оның ішіндегі
Салықтардың келесі негізгі қызметі ол бақылаушылық қызметі, яғни салықтық
Салықтардың бақылаушылық қызметі арқылы салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі
Тәуелсіз еліміздің өзіндік салықтық жүйесін, оның ішінде салықтарын қалыптастырып,
1 кезең (1992-1995жж.) – жаңа салық жүйесі базисінің, салық
2 кезең (1996-1998жж.) – нарықтық экономика талаптарына сай келетін
3 кезең (1998-2000жж.) – барлық қағидалардың ескерілуі арқылы салық
4 кезең (2001-2002жж.) – Жаңа салық кодексі қабылданып іске
Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы
Осы Заң бойынша алғаш рет Қазақстан Республикасында 42 салық
жалпы мемлекеттік салықтар – 10,

міндетті түрде төленетін жергілікті салықтар мен алымдар – 11,

жергілікті салықтар мен алымдардың 18 түрі.

Бұл салықтардың негізін табыс салығы, пайдаға салынатын салық, қосылған
Алғашқы салық жүйесінің көптеген кемшіліктері де болды. Атап айтқанда,
Аталмыш концепцияны іске асырудағы негізгі кезең болып Қазақстан Республикасы
1999 жылы салық жүйесі 5 рет күрделі өзгерістерге ұшырады.
4-ші кезеңде, яғни 2001 жылдың 12 маусымында жаңа Салық
Осы салықтырдың ішіндегі негізгі салықтардың бірі- жеке табыс салығы.
Жеке табыс салығы экономикасы дамыған жетекші мемлекеттерде мемлекеттік бюджет
Монетаристер қалталы халық бөлігінің салықтарын азайту идеясын әлеуметтік әділеттілік
Біздің еліміздің салық салу жүйесінде де орталық орынды жеке
Салықтарды мынадай ерекшілік белгілері бойынша жіктейміз:

Салық салу объектісіне байланысты;

Қолдануына қарай;

Салық салу органына байланысты;

Экономикалық ерекшелігіне байланысты;

Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай;

Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар
Тікелей салықтар тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.

Тікелей салықтар мынадай салықтар жатады:

Корпорациялық табыс салығы;

Жеке табыс салығы;

Жер салығы;

Көлік құралдарына салынатын салық және т.б.

Жанама салықтарды тұтынушы төлейді. Тауар немесе қызмет бағасына алдын
қосылған құнға салынатын салық;

акциздер;

Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады. Оған
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдың ала белгіленген
Салық салу органнына байланысты салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті
Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез келген салық салынатын
Тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тауар немесе қызмет құнын
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және
Нақтылы салықтар салық төлеушінің салық салынатын объектісінің сыртқы белгісіне
Дербес салықтар салық төлеушінің салық салынатын объектісінен алатын табыс
жеке табыс салығы тікелей салықтарға жатады, өйткені тікелей табысқа
қолдануына қарай бұл салық жалпы мақсатта жұмсалатынға жатады;

салық салу органына байланысты жалпы мемлекеттік салық болып табылады;

экономикалық ерекшелігіне байланысты табысқа салынатын салықтар қатарына кіреді;

салық салу объектісін бағалау дәрежесіне байланысты дербес салық болып
Салық жүйесінде жеке табыс салығының орны келесі факторлармен анықталады:

жеке табыс салығы нақты төлеушіден алынады;

салық бюджетке уақытында түседі, яғни бюджетті ақшалай қаражаттармен уақытылы
салық төлем көзінен алынады.

Салық салу кезінде мемлекет белгілі бір қағидаларға сүйенеді. Салық
Әділеттілік – азматтар салықты табысына қарай төлеу керек;

Анықтылық – салық төлеушіге салық сомасы, салық төлеу тәртібі,
Қарапайымдылық – салық салық төлеуші ушін ыңғайлы уақытта және
¬немділік – салық алуға кеткен шығын салықтық түсімдерден көп
Осы қағидалар күні бүгінге дейін салық салуды ұйымдастыру қағидалары
Салық жүйесі белгілі бір қағидаларға сүйеніп қалыптасуы тиіс,
Жалпылама немесе іргелі (негізгі) қағидалар, бұл қағидалар кез-келген мемлекеттерде
Салық жүйесін құрудың функционалды немесе экономикалық, ұйымдық-құқықтық қағидалары. Мұндай
салық заңдарының тұрақтылығы, заңның кері күшіне тыйым салу;

әмбебап салық салуға тырысу;

салық салудың бейтараптылығы, дискреттілігі, ашықтығы;

барлық субъектілер үшін салық ауыртпалығының бірқалыптылығы;

салық техникасының икемділігі;

экономикалық мүдделердің теңдігін қамтамасыз етуге тырысу;

салық әкімшілігінің репрессивті сипаттағы әрекеттерін болдырмау.

Ресей экономисті Евстигнеев Е.Н. салық салудың қағидаларын үш топқа
Экономикалық қағидаларға:

шаруашылық тәуелсіздік;

әділеттілік – осы қағидаларға сәйкес әрбір тұлға өзінің табысына
мемлекеттік бюджет пен салық төлеуші арасындағы мүдделердің байланыстылығы. Бұл
салық төлеушінің мүдделерін есепке алу қағидасы, А.Смиттің анықтылық және
үнемдеу қағидасы.

Заңдық қағидаларға:

салықты заңмен бекіту;

салық заңнамасының салықтық емес заңдарға қарағанда басымдылығы;

салықтық қатынастардың субъектілері мүдделерінің сәйкестігі.

Әйымдастырушылық қағидаларға:

салық жүйесінің тұрақтылығы;

салық жүйесінің біртұтастығы.

Еліміздің салық заңнамасына сәйкес, Қазақстан Республикасында келесідей салық салу
Қазақстан Республикасының салық заңдары салық және бюджетке тљленетін басқа
Қазақстан Республикасының салық заңдарының ережелері белгіленген салық салу қағидаларына
Салық салудың міндеттілігі. Салық тљлеуші салық заңдарына сәйкес салық
Салық салудың айқындығы. Қазақстан Республикасының салықтары және бюджетке тљленетін
Салық салудың әділдігі. Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға бірдей
Салық жџйесінің біртұтастығы. Қазақстан Республикасының салық жџйесі Қазақстан Республикасының
Салық заңдарының жариялылығы. Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық
Қазіргі жағдайда дұрыс ұйымдастырылған салық жүйесі келесі қағидаларға жауап
салық заңнамасының тұрақтылығы;

салық төлеушілер мен мемлекет арасындағы өзара қарым-қатынастарының құқықтық сипатта
салық ауыртпалығының салық төлеушілердің арасында біркелкі бөлінуі;

алынатын салықтар оларды төлеушілердің табысына байланысты алынуы;

салық алу әдісі мен уақытының салық төлеуші үшін ыңғайлығы;

салық төлеушілердің заң алдында теңдігі;

салық жинауға кеткен шығындардың минималды болуы;

экономикалық қызметтін формалары мен әдістеріне қатысты салық салудың бейтараптылығы;

салық салу бойынша ақпараттың қолжетерлігі мен ашықтылығы;

салық құпиясының сақталуы.

Салық заңдарының тұрақтылығы дегеніміз салықтық өзара қарым-қатынас саласын реттейтін
Құқықтық мемлекетте салық төлеушілер мен мемлекет арасындағы өзара қатынастар
Салық ауыртпалығын бөлу қағидасы салық жүйесін құру кезінде қатал
Алынатын салықтар салық төлеушілердің табыстарына сәйкес алыну қағидасы салық
Салық төлеуші үшін ең жоғарғы қолайлы жағдай жасау –
кез-келген қолданылатын термин заңмен бекітілген бір ғана мәнге ие
шығарылатын заң актілерінің саны көп болмауы тиіс;

заң актілері мен нормалары бір-біріне қайшы болмау керек;

заңның құрамы салық төлеушіге түсінікті болу керек;

заң актілерінің қандай да бір нормалары өзгерген жағдайда, өзгерістер
Ең маңызды қағидалардың бірі заң алдында салық төлеушілердің теңдігі.
Салық жинау кезінде минималды шығындр және салық заңдылығының сақталуын
Экономикалық қызметтің нысандары мен әдістеріне қатысты салық салудың бейтараптылық
Өркениетті салық жүйесін құрудың негізгі қағидаларының біріне салық салу
Салық құпиясының сақталу қағидасы мемлекттік салық органдар үшін міндетті
Біздің пікірімізше, Қазақстан Республикасының Салық кодексі тек қана аталған
Жеке табыс салығының қоғам үшін әлеуметтік маңызы зор. Бұл
1.2 Жеке табыс салығының алыну механизмі

Салық салынатын табысы бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын
төлем көзінен салық салынатын табыстар;

төлем көзінен салық салынбайтын табыстар табылады.

Салық төлеушілердің төлем көзінен салық салынатын табыстарына мыналар жатады:

а) қызметкерлердің табысы- жұмыс беруші есептеген және шегерімдер сомасына
ә) біржолғы төлемдерден алған табысы-салық төлеушілердің ҚР заңдарына сәйкес
б) жинақтаушы зейнетақы қорларынан берілетін зейнетақы төлемдері-салық төлеушілердің зейнетақы
в) дивидендтер, сыйақы, ұтыстар түіндегі табыс,

Дивидендтер түріндегі табыстарға акция бойынша төленуге арналған табыс, заңды
Сыйақы түріндегі табыстарға несие және депозит бойынша төлемдер, қаржылық
ғтыстар түріндегі табыстарға салық төлеушінің конкурстарда, фестивальдарда, лотереялардан, ұтыстардан
Салық агенті дивидендтерді, сыйақыларды, ұтыстарды төлеген кезде салық ұстап
г) стипендиялар-білім беру ұйымдарында оқып жүргендерге төлеуге арналған ақша
ғ) жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысы-сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын
Жеке табыс салығының сомасы мына салық ставкаларының негізінде есептеліп,
1) 15еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін Салық салынатын кіріс
2) 15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық
3) 40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық
4) 600 еселенген және одан жоғары 600 еселенген жылдық
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстарға мыналар жатады:

мүліктік табыс, оның ішінде:

кәсіпкерлік қызметте пайдаланбайтын, атап айтқанда бір жылдан аз уақыт
бағалы қағаздар, сондай-ақ заңды тұлғаға қатысу үлесі;

қымбат бағалы тастар мен қымбат бағалы металдар, олардан жасалған
адвокаттар мен жеке нотариустарың табысы-заң көмегін, нотариаттық іс-әрекеттер ақысын
жеке кәсіпкердің салық салынатын табысы. Жеке кәсіпкердің салық салынатын
Жеке табыс салығын есептеу белгіленген ставкаларды қолдану арқылы жүргізіледі.
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстарға салық салу келесі қағидаларға
салық жеке тұлғамен дербес есептеледі,

егер салық төлеуші жеке тұлғаның төлем көзінен салық салынбайтын
төлем көзінен салық салынбайтын табыстары бойынша салықты төлеу салық
- төлем көзінен салық салынбайтын табыстар бойынша жеке табыс
Жалпы, Қазақстан Республикасында жеке табыс салығы екі тәсілмен алынады:

төлем көзінен;

декларация бойынша.

Сонымен қатар еліміздің салық заңнамасына сәйкес шағын бизнеспен айналысатын
Табысты төлем көзінен ұстау салық агентіне жүктеледі. Салық агенті
Декларация бойынша салық төлеу бұл салық төлеушінің белгіленген уақытта
Декларация бойынша салық алу салық төлеушімен дербес жүргізіледі. Салық
Уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысандағы жеке табыс салығы бойынша
төлем көзінен салық салынбайтын табыстары бар адамдар;

салық жылында 2000 айлық есептік көрсеткіштен жоғары сомаға
ҚР-ның шегінен тыс жерлерден табыстар алатын жеке тұлғалар;

ҚР-ның шегінен тыс жерлердегі шетелдік банктердегі
ҚР Парламентінің депутаттары, судьялары;

Мемлекеттік қызметшілер үшін көзделген заң нормаларын қолданылатын адамдар.

Жеке табыс салығы бойынша декларация есепке тіркелген орны бойынша
Бірінші әдіске қарағанда декларация бойынша салық алу кезінде салық
Салық шегерімдеріне мыналар жатады:

а) ҚР-ң заң актісінде табысты есептеудің тиісті айға белгілен-ген
ә) Асырауында адам пайда болған айдан бастап қызметкердің асырауындағы
б) Жинақтаушы зейнетақы қорларына ҚР-ң заңдарында белгіленген мөлшерде төленетін
в) Сәйкес қаржылық жылдағы Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы
“Еңбек туралы” ҚР-ң Заңына сәйкес жеке тұлға жеке еңбек
Дивидендтер, сыйақылар мен ұтыстар түріндегі табыстарға 15 пайыздық ставка
Шетелдік резидент жеке тұлғаның табысына Қазақстан Республикасының көздерінен және
Тұрақты мекемемен байланыссыз резидент емес жеке тұлғалар ешқандай шегеріс
Жеке тұлғалардың табыстарының мынадай түрлеріне салық жеңілдіктері қолданылады:

ҚР-ның заңдарында белгіленген мөлшерде мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен төленетін
Балаларға және асырауындағы адамдарға алынған алименттер;

ҚР-ның заңдарына сәйкес қызметкерге еңбек міндеттерін орындау кезінде мертігуіне
Мемлекеттік бағалы қағаздармен жасалған операциялардан түскен табыстар;

Лотерея бойынша бес айлық есептік көрсеткіш шегіндегі ұтыстар;

Гранттар қаражаты есебінен төленетін төлемдер;

Экологиялық апат немес ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтар салдарынан
Әлы Отан соғысына қатысушылардың және оларға теңестірілген адамдардың, бірінші
Қор биржасының «Аң және «Вң ресми тізіміндегі акциялар мен
Мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен төленетін біржолғы төлемдер;

Салық жылы ішінде медициналық көмек көрсетілердің ақысын төлеу үшін,
ҚР-ның азаматтары болып табылмайтын дипломатиялық немесе консулдық қызметкерлердің ресми
ҚР-ның азаматтары болып табылатын және ҚР-ның шет елдердегі дипломатиялық
Жеке тұлға басқа жеке тұлғадан сыйға немесе мұраға алған
Ізгілік, қайырымдылық көмек түрінде алынған мүліктің құны және басқалар.

Еліміздіңжеке табыс салығын салудағымечанизмін талдай келе, келесі бөлімдеаталмыш салыққа
1.3 Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері

Жеке табыс салығының алыну қағидаларына талдау жасау барысында біз,
А – мүліктен түсетін табыстар ;

В – комерциялық мақсатта қолданылатын орман массивтерінен түсетін табыстар
С – мемлекеттік бағалы қағаздардан түсетін табыстар ;

Д - өндірістік коммерциялық қызметтен түскен табыстар. Бұл шедуланың
саудадан және іскерлікі операциядан түскен табыстар;

мамандырылған қызмет көрсеткені үшін алынған табыстар (дәрігер, адвокат табыстары);

салық салуға жататын алынған пайыздар мен табыстар;

шедула Е-ге кірмейтін шыетелдегі бағалы қағаздардан түсетін табыстар ;
шетелдегі мүліктен түсетін табыстар;

жоғарыда аталған табыстарға кірмейтін басқадай табыстар, мысалы гонорар.

Е – жалақы, зейнетақы, жәрдемақы,басқадаай еңбек табыстары;

F - Ұлыбритания компаниялары жүзеге асыратын әртүрлі төлемдер, дивидендтер.
Төленетін салықтың сомасын анықтау үшін нақты алынған жылдық табыстан
Салық бір жыл ішінде төрт бөлікке бөлініп төленеді. Салық
Ал, Финляндия территориясында алты айдан астам уақыт болған жеке
Мемлекеттік табыс салығы прогрессивтік ставкалармен табыстың мөлшеріне байланысты 7
Шетел мамандарының жалақысына және натуралды формадағы табысына 35 пайыз
Қазіргі кездегі Италияның салық жүйесі 80-ші жылдардың соңында қалыптасты.
Жер меншігінен түсетін табыс жер учаскесінен және құрылыстардан түсетін
Капиталдан түсетін табысқа салымдар және ағымдағы банктік шоттар бойынша
Еңбекті жалдаудан түскен табысқа жұмысшылар мен қызметкерлерге олардың қызметінің
Кәсіпкерлік қызметтен түсетін табысқа әртүрлі кәсіптік қызмет көрсетуден (дәрігер,
Жеке табыс салығының 4 ставкасы бар: 10, 22, 27,
Автрияда табыс салығы 1988 жылғы табыс салығы туралы заңмен
Салық салынатын табыс сомасы, авст. шилинг Салық ставкасы, %
56800-ге дейін 0 0

56900 – 63600 10 25000

63700 – 150000 22 11000

150100 – 300000 32 26000

300001 – 700000 42 56000

700000-нан жоғары 50 112000

Салық салынатын табысты алу үшін жылдық жиынтық табыстан 5000
Кореяда тұрғылықты орны немесе Кореяда бір жылдан астам уақыт
Резидент және резидент еместердің алатын табыстары «глобальдің және «шедулярлың
Салық салынатын табыс сомасы, мың вон Салық ставкасы, %

10000-ға дейін 0

10000-40000 20

40000-80000 30

80000-нан жоғары 40

Жаңа Зеландияның салық төлеушісі салық органына тіркеу нөмірін алу
Жаңа Зеландияның заңнамасы бойынша «жеке тұлғаның табысынаң тек қана
Салық салынатын табыс сомасы, доллар Салық ставкасы, %

34200-ге дейін 20

34201-38000 22,875

38000-нан жоғары 33

Жаңа Зеландияның резиденті болып табылатын тұлға салық салу мақсатында
ІІ БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫН САЛУДЫҢ ҚАЗІРГІ
2.1. Алматы қ. Бостандық ауданының салық комитеті бойынша жеке
Осы бөлімде Алматы қ. Бостандық ауданының салық комитетіндегі 2000-2003
Жеке табыс салығы қазіргі кезде мемлекеттік бюджетте төртінші орынға
2.1.-кесте «2000-2002жж. Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетіндегі салықтық түсімдерң

Атауы 2000ж 2001ж 2002ж

млн.тг. ¬лес салмағы,% млн.тг. ¬лес салмағы,% млн.тг.
Барлық салықтық түсімдер 524058 100 635792 100 752785 100

Корпоративтік табыс салығы 163529 31,27 169048 26,5 209054 27,7

Жеке табыс салығы 51016 9,7 68574 10,7 77381 10,2

Әлеуметтік салық 99083 18,9 124284 19,59 133852 17,71

Қосылған құн салығы 115159 21,9 159913 25,1 175936
Акциздер 19285 3,6 21830 3,4 25443 3,3

Басқадай салықтық түсімдер 75986 14,4 92143 14,4 131119 17,4

2.1.-кестеде көрсетілгендей, Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетіндегі салықтық түсімдер 2000
Елімізде салықтардың түрлері бойынша ең жоғарғы орынды корпоративтік табыс
2.2.-кестеде көрсетілгендей, жергілікті бюджетте әлеуметтік салықтан кейін екінші орынға
2.2.-кесте «2000-2002жж. Қазақстан Республикасының жергілікті бюджеттегі салықтық түсімдерң

Атауы 2000ж 2001ж 2002ж

млн.тг. ¬лес салмағы,% млн.тг. ¬лес салмағы,% млн.тг.
Барлық салықтық түсімдер 258312 100 322360 100 294558 100

Әлеуметтік салық 78864 30,53 124284 38,55 133852 45,44

Жеке табыс салығы 49818 19,29 68574 21,27 77381 26,27

Салықтық түсімдердің, оның ішінде жеке табыс салығының түсуін болжау,
Бостандық ауданы бойынша салық комитетінің 2000-2003 І тоқсан аралығында
2001 жылы салықтық түсімдердің жалпы жобаланған 13995237 мың теңгеден
2002 жылы алдыңғы жыл сияқты жақсару тенденциясы байқалады. Салықтық
2003 жылы І тоқсан ішінде жалпы жобаланған 7625399 мың
Осы 2001-2003 І тоқсан аралығында барлық салықтық түсімдер бойынша
Салық комитетінің салықтық түсімдерінің үлес салмағын талдап көрейік.

Кесте-2
2001 2002 2003 (І тоқсан)

Нақты, мың тг ¬лесі, % Нақты, мың тг ¬лесі,
Салық комитетінің барлық салықтық түсімдері 14775969

17016949

8577792

Жеке табыс салығы 2719726 18,41 2935518 17,25 1359719 15,85

Корпоративтік табыс салығы 3092992 20,93 4522474 26,58 3053829
Қосылған құн салығы 3028082 20,49 2829682 16,63 1447182
Акциздер 67603 0,46 155240 0,91 75199 0,88

Әлеуметтік салық 4106842 27,79 4607422 27,08 1842101 21,47

2001 жылы Салық комитеті қарамағындағы салықтық түсімдерінің ішінде үлесі
2002 жыл 2001 жылдың жағдайына ұқсас болып келеді. Салықтық
2003 жылдың І тоқсан жағдайына корпоративтік табыс салығы
Бостандық ауданы бойынша салық комитетінің 2000-2003 І тоқсан аралығында
2.2. Бостандық ауданы салық комитетінің жеке табыс салығын алу
Қазіргі таңда салық органдарының негізгі мақсаты салық заңдарының негізінде
Салық органдарының негізгі міндеті салықтық түсімдердің толық әрі уақытында
Құжаттық тексеру, оның ішінде

кешенді тексеру – салықтардың және бюджетке төленетін басқа да
Тақырыптық тексеру – салықтардың және бюджетке төленетін басқа да
қарсы тексеру – егер салықтық тексеруді жүргізу кезінде салық
Салық тексерулерін жүргізудің мерзімі 30 жұмыс күнінен аспауы қажет.

2. Рейтдік - тексеру салық қызмет органдарының жекелеген салық
салық төлеушілердің салық органдарында тіркеуге қоюлуы;

фискалдық жады бар бақылау-касса машиналарын қолдану дұрыстығы;

лицензия және басқадай рұқсат құжаатарының болуы;

акцизделетін тауар өндіру,сақтау, өткізу ережелерінің сақталуы.

Хронометраждық зерттеу – бұл зерттеуді салық органдары салық төлеушінің
Камералдық бақылау – салық төлеуші берген салық есебін және
Бұл бөлімде Алматы қаласының Бостандық ауданы бойынша Салық комитетінің
Кесте-2.3. «Бостандық ауданы бойынша салық комитетіндегі жеке табыс салығын
Атауы 2000 2001 2002 2003 (І тоқсан)

саны үлесі, % саны үлесі, % саны үлесі, %
Барлығы, оның ішінде 17644

19768

21910

22671

Төлем көзінен салық салу бойынша 15611 88,48 17291 87,47
Кїсіпкерлік қызметпен айналысатын, оның ішінде 2033 11,52 2477 12,53
- патент 1566 8,88 2129 10,77 941 4,29 1016
- тіркеу куәлігі 223 1,26 348 1,76

- оңайлатылған
1736 7,92 1999 8,82

- біржолғы талон

65 0,30 69 0,30

- жалпы тәртіп

179 0,82 196 0,86

Салық органында тіркелген жеке табыс салығының төлеушілер санының динамикасын
2001 жылы жалпы саны 19768 салық төлеуші тіркелді, оның
2002 жылы жалпы саны 21910 салық төлеуші тіркелді, оның
2003 жылдың бірінші тоқсанына жалпы саны 22671 салық төлеуші
Қарастырылған уақыт мерзімі аралығында бұл салықты төлеушілердің саны 5027-ге
Кесте-2.4. «2001ж.-2003ж. (І тоқсан) Алматы қ. Бостандық ауданы бойынша
Атауы 2001 2002 2003 бірінші тоқсан 2001-2002 өндіріп тексерулер
Барлық жүргізілген салық тексерістер саны 1435 1985 271 1,38

2001 жылы Салық комитетінің бақылауында 17291 заңды тұлға және
құжаттық 348

тақырыптық 615

қарсы тексеру 332

2002 жылы бақылау қызметін жүргізу барысында Салық комитетінен барлығы
кешендік – 265;

тақырыптық – 336;

қарсы тексеру – 635.

Нәтижесінде 2902115,8 мың теңге есептелді., оның 1393749,6 мың теңгесі
93 хронометраждық зерделеулер және 659 рейдтік тексерулер жасалды.

Салық комитетімен 2003 жылдың үш айында барлығы 271 тексеріс
кешендік – 35;

тақырыптық – 34;

қарсы тексеру – 179.

23 хронометраждық зерделеулер орындалды.

Кесте-2.5. «Салық тексерулері нәтижесінде өндірілген

салық түсімдері», мың тг.

Атауы 2001ж. 2002ж. 2003ж. (І тоқсан)

Есептел-ген өндіріп алынған Есептел-ген өндіріп алынған Есептел-ген өндіріп алынған
Жеке табыс салығы бойынша қосымша есептеулер 39375,2 34345,4 30343,1
0,78

Жүргізілген тексерістер нәтижесінде есепті кезең ішінде 788005,1 мың теңге
2001 жылы жеке тұлғалардың табыс салығы бойынша барлығы3937,2 мың
Жеке тұлғалардың төлем көзінен ұсталатын салығы бойынша 343 кәсіпорын
Өткен жылғы есептелген сомалар бойынша 11790,1 мың теңге, оның
Қызметін тіркеу куәлігі негізінде жүзеге асыратын жеке кәсіпкердің табыс
2002 жылы Салық комитетінде 21910 салық төлеуші есепте тұрды.
941 патент негізінде жұмыс істейтін жеке тұлғалар;

1736 оңайлатылған декларация бойынша жұмыс істейтіндер;

179 жалпыбекітілген тәртіпте істейтіндер;

65 біржолғы талон негізінде істейтіндер;

42 кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлерімен айналысатын жеке тұлғалар;

223 мүліктік табыс төлеушілер.

Жалпы өткізілген тексерулер қорытындысы бойынша бюждетке 1451057,9 мың теңге
2002 жылы шағын кәсіпкерлік субъектілеріне 794 тексерулер жүргізілді. Нәтижесінде
Алдыңғы жылдардың борышы 15407,6 мың теңгені құрады, оның 909,8
Қосымша есептелген сомалар бойынша өткен жылдардың борышы 110096 мың
Патент негізінде қызмет ететін жеке тұлғаларға 19 тексеру жасалды,
Жаңа Салық кодексін енгізуге байланысты патент бойынша жұмыс жасайтын
Жалпы тәртіп бойынша жұмыс жасайтын кәсіпкерлер 2002 жылы 31
Салық комитетінің бақылауында 2003 бірінші тоқсанында 22671 салық төлеуші
1016 патент негізінде жұмыс істейтін жеке тұлғалар;

1999 оңайлатылған декларация бойынша жұмыс істейтіндер;

196 жалпыбекітілген тәртіпте істейтіндер;

69 біржолғы талон негізінде істейтіндер;

47 кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлерімен айналысатын жеке тұлғалар;

223 мүліктік табыс төлеушілер.
Жалпы өткізілген тексерулер қорытындысы бойынша бюждетке 192801,5 мың теңге
2002 жылы шағын кәсіпкерлік субъектілеріне 53 тексерулер жүогізілді. Нәтижесінде
Алдыңғы жылдардың борышы 16640,7 мың теңгені құрады, оның 913,9
Оңайлатылған декларация бойынша өтініш негізінде 3 тексеріс жүргізілді, оның
Алдыңғы жылдардың қосымша есептелген сомалар бойынша борыш 8612,5 мың
Жалпы тәртіп бойынша жұмыс жасайтын кәсіпкерлер 2003 жылдың бірінші
ІІІ БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ҚАЗІРГІ

ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

3.1 Жеке табыс салығының қазіргі кездегі

негізгі перспективалары

Әзақ емес уақыт бұрын қазақстандық қоғам мемлекеттің 2004 жылға
Ең алдымен, ¬кіметімізге іске асыруға қажет нақты бағыттарды қарастырайық.
Біріншіден:

ҚҚСС мөлшерлемесін 16 пайыздан 15 дейін;

әлеуметтік салықтың мөлшерлемесін дифференциалды түрде 20 пайыздан 15 дейін
жеке табыс салығының ең жоғарғы мөлшерлемесін 30 пайыздан 20
¬кіметке сондай ақ шағын бизнес субъектілерінің оңайлатылған салық салу
Екіншіден, бюджет саясаты бөлігінде ең төменгі зейнетақы деңгейін 5,5
¬шіншіден, белсенді әлеуметтік саясаттың жалғастырылуына байланысты келесі жылдан бастап
Сондай-ақ жеке табыс салығы бойынша салық салынбайтын минимумды ең
13000 теңгеге дейін –

13000-35000 теңгеге дейін –

35000-175000 теңгеге дейін –

175000-525000 теңгеге дейін –

52500 теңгеден жоғары – 5%;

8%;

13%;

15%;

20%.

Сонымен, мемлекет қаржы саясатын жетілдіруде маңызды қадам жасап отыр,
Қаржы саясатының келтірілген шараларының іске асырылуы жағдайындағы мүмкін әсері
Салық салудың қажетті параметрлері мен салықтарды төмендетудің нәтижелерін анықтау
Жалпы, салықтық-бюджеттік саясат экономиканың құлдырауы кезінде салықтардың (Т) төмендетілуін
түрлі бағалаулар бойынша орташа алғанда экономикалық өсу 10% құрайды;

бюджет дифицитінің үлесі салыстырмалы төмен және әлемдік жағдай қалай
жинақтар инвестициялар көлемінен жоғары, басқаша айтқанда, бұл экономика үшін
Әрине, салықтарды төмендету идеясы өте жағымды және көптеген дамыған
Бұл бағытта басты рөлге жеке табыс салығының салық базасының
Салық ставкасын және оның әлеуметтік әсерін моделдеу саласындағы зерттеулер
Кез-келген жағдайда басында бюджет белгілі бір табыс сомаларын жоғалтады.
Салықтардың төмендетілуі жағдайдың Лаффер концепциясы бойынша дамуына әкелуі мүмкін
Көрсетілгендей әлеуметтік салаға шығыстарды жоғарылатудың шараларын іске асыру үшін
Жеке табыс салығы келтірілген салықтардан кейін бюджет табыстарында келесі
3.2 Жеке табыс салығының жетілідірілу мәселелері мен

оларды шешудің кейбір жолдары

Жеке табыс салығының қазіргі кездегі негізгі перспективаларырының сәтті оралуы
Сонымен, қорыта келгенде келесідей ұсыныстар жасауға болады:

Экономикалық өсу қарқынының келешектегі тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін жалпыэкономикалық
Салық салу қорларын анықтау. Қазіргі кезде, салықтық жүктеменің теңсіз
Салық төлеушіге салық заңнамасын тек қана мәні бойынша ғана
Сөйтіп, жағдай туғызумен қатар салық жүйесін тиімді дамыту үшін
Сонымен, экономиканы және әлеуметтік салаларды реформалаудың нәтижелі болуы мемлекетіміздің
Қорытынды

Жеке табыс салығының теориялық және тәжірибелік маңыздылығы, оның ұйымдастырылу
Қазіргі жағдайда дұрыс ұйымдастырылған салық жүйесі келесі қағидаларға жауап
салық заңнамасының тұрақтылығы;

салық төлеушілер мен мемлекет арасындағы өзара қарым-қатынастарының құқықтық сипатта
салық ауыртпалығының салық төлеушілердің арасында біркелкі бөлінуі;

алынатын салықтар оларды төлеушілердің табысына байланысты алынуы;

салық алу әдісі мен уақытының салық төлеуші үшін ыңғайлығы;

салық төлеушілердің заң алдында теңдігі;

салық жинауға кеткен шығындардың минималды болуы;

экономикалық қызметтін формалары мен әдістеріне қатысты салық салудың бейтараптылығы;

салық салу бойынша ақпараттың қолжетерлігі мен ашықтылығы;

салық құпиясының сақталуы.

Салық кодексі енгізгелі бері салық заңдары әртүрлі инструкциялар және
Экономикалық өсу;

Салық кодексінің күшіне енуі;

Макроэкономикалық көрсеткіштердің жақсаруы;

Салық төлеушілер санының өсуі;

Салық әкімшілігін жүргізудің жақсарылуы;

Қарастырылған елдредің Қазақстан Республикасыныңы салық жүйесінен ерекшеленеді, бірақ барлық
Салықты минимизациялау және мемлекеттің салықтық табыстарын өсіру жолдарын іздеу;

Салық жүйесін тұрақтылық, әділеттілік қағидасына негіздеп құру.

Қазақстан Республикасы біздің елге тән экономикалық ерекшеліктерді ескере отырып,
Сонымен, жеке табыс салығының келешектегі жетілдіруіне байланысты келесідей ұсыныстар
Экономикалық өсу қарқынының келешектегі тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін жалпыэкономикалық
Салық салу қорларын анықтау. Қазіргі кезде, салықтық жүктеменің теңсіз
Салық төлеүшіге салық заңнамасын тек қана мәні бойынша ғана
Сөйтіп, жағдай туғызумен қатар салық жүйесін тиімді дамыту үшін
Сонымен, экономиканы және әлеуметтік салаларды реформалаудың нәтижелі болуы мемлекетіміздің
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстан Республикасының «Салықтар және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер
Дробозина Л.А. (Под ред.) «Финансың М.: Финансы, 1999.

Дуканич Л.В. «Налоги и налогообложениең Ростов на Дону –2000.

Евстегнеев Е.К. «Налоги и налогообложениең М.2001 “Инфра”

Ермекбаева Б.Ж. «Салықтар және салық салуң – А.: Қазақ
Ермекбаева Б.Ж., Лесбеков Г.А. «Основы налогообложенияң – А.: Қазақ
Мещерекова Л.Т. «Налоговая система развитых стран мираң М.1997

Пепеляев С.Г. «Основы налогового праваң – М.: Инвест фонд,
Перов А.В. «Налоги и налогообложениең М.2001

Черник Д.Г. «Налогиң – М.: Финансы и статистика, 1998.
Черник Д.Г. «Налоги: Учеб. пособие. – 3-е изд.ң –
Черник Д.Г. «Основы налоговой системың – М.: Финансы,
Юткина Т.Ф. «Налоги и налогообложениең М.1999 “Инфра”

Скала В.И. «Индивидуальный подоходный налог: комментарий и консультаций, Сборник
Қосымша-1

Бостандық ауданы бойынша салық комитеті бюджетіндегі салықтық

түсімдердің орындалуы, мың тг.

2001 2002 2003 (І тоқсан)

Жоспар Нақты Ауытқу Жоспар Нақты
Салық комитетінің барлық салықтық түсімдері 13995237 14775969 780732 15110787
Жеке табыс салығы 2344257 2719726 375469 2931263 2935518 4255
Корпоративтік табыс салығы 2960343 3092992 132649 3914381 4522474
Қосылған құн салығы 2810385 3028080 217695 2148235 2829682
Акциздер 56204 67603 11399 114932 155240 40308 45246 75199
Әлеуметтік салық 3666275 4106842 440567 4282642 4607422 324780 1705246
Қосымша-2

Атауы 2001

Заңды тұлғалардан табыс салығы 50% 16,00

Төлем көзінен ұсталынатын ЖТС 25,20

Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалардың табыс салығы 3,00

Үлеуметтік салық 42,60

Көлік салығы 2,40

Мүлік салығы 3,70

Жер салығы 0,70

Акциздер 0,60

Басқадай 5,16

Барлығы 100,00

Қосымша-3

Атауы 2002

¬лес салмағы

Біржолғы талон негізіндегі ЖТС 0,2

Төлем көзінен ұсталынатын ЖТС 28,9

Төлем көзінен ұсталынбайтын ЖТС 3,0

Әлеуметтік салық 50,6

Көлік салығы 2,1

Мүлік салығы 4,6

Жер салығы 0,9

Акциздер 1,6

Басқадай 7,1

Барлығы 100,0

Қосымша-4

Атауы 2003

Біржолғы талон негізіндегі ЖТС 0,18

Төлем көзінен ұсталынатын ЖТС 29,90

Төлем көзінен ұсталынбайтын ЖТС 4,41

Әлеуметтік салық 46,83

Көлік салығы 2,18

Мүлік салығы 3,27

Жер салығы 0,65

Акциздер 1,91

Басқадай 10,52

Барлығы 100,00

Салықтар және салық салу / Ермекбаева Б.Ж. – А.:
Основы налогообложения/ ЕрмекбаеваБ.Ж. ,Лесбеков Г.А.- А.: Қазақ университеті, 2002.
Налоги и налогооблажение/Юткина Т.Ф. М.: -Инфра 158 б.

Налоги и налогооблажение/Евстигнеев Е.Н. М.: - Инфра 2001.
( Е.Б.Жатканбаев, К.С.Мухтарова “Основные методологические аспекты анализа моделирования ставки
2