Жеке табыс салығы және оның салық жүйесіндегі ролі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе. 3
1 Жеке табыс салығының методологиялық және теориялық аспектілері 4
1.1 Жеке табыс салығының мәні, мазмұны 4
1.3. Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері 13
II. Жеке табыс салығының қызмет ету механизмі. 18
2.1. Жеке табыс салығының қазіргі кездегі есептелу механизмі 18
ІІІ Жеке табыс салығы бойынша мәселелер және жетілдіру (шешу) жолдары 26
3.1. Жеке табыс салығының даму перспективалары және жетілдіру жолдары 26
Қорытынды 30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 31
30
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Салық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БIЛIМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛIГI
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
“Қаржы және аудит” кафедрасы
Тақырыбы: «Жеке табыс салығы және оның ҚР-ның салық
Мазмұны
Кіріспе. 3
1 Жеке табыс салығының методологиялық және теориялық аспектілері
1.1 Жеке табыс салығының мәні, мазмұны 4
1.3. Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері 13
II. Жеке табыс салығының қызмет ету механизмі. 18
2.1. Жеке табыс салығының қазіргі кездегі есептелу механизмі
ІІІ Жеке табыс салығы бойынша мәселелер және жетілдіру
3.1. Жеке табыс салығының даму перспективалары және жетілдіру
Қорытынды 30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 31
Кіріспе
Еліміз егемендігін алғаннан бастап нарықтық экономикаға бет алғалы
Жалпы, салықтар экономикалық өсуді қамтамасыз ететін маңызды фактор
Біздің бұл курстық жұмыстың тақырыбын таңдаудағы басты себеп
Курстық жұмысымның бірінші тарауында салықтардың жалпы теориясына кеңінен
Жұмыстың екінші тарауында бүгінгі таңдағы жеке табыс салығының
Ал, жұмыстың ең соңғы үшінші тарауында бүгінгі күні
Жалпы, 2004ж. 1 қаңтарынан жүзеге асырыла бастаған жаңа
1 Жеке табыс салығының методологиялық және теориялық аспектілері
1.1 Жеке табыс салығының мәні, мазмұны
Салықтардың қалыптасып, дамуы мемлекеттің пайда болуымен басталады. Қазіргі
Екінші кезең XVII ғ. соңынан бастап, XVIII ғ.
Үшінші кезеңде мемлекет салықтарды бекіту және алудың барлық
Салық салу теориясының негізін қалаушы болып шотланд экономисі
Оның осы пікірінен бүгінге дейін мәнін жоғалтпаған төрт
Әділеттілік қағидасы, салық салу азаматтар арасында жалпыға бірдей
Анықтылық қағидасы, төлем сомасы, әдісі және мерзімі төлеушіге
Ыңғайлылық қағидасы, салық төлеуші үшін ыңғайлы уақытта және
Үнемділік қағидасы, салықты алуда жұмсалатын шығындарды қысқартуды қарастырады.
Салық салудың дамуының қазіргі заманғы кезеңінде оның әр
Салық салудың көп ғасырлық тарихына қарамастан, «салық» түсінігі
Л.К. Воронова салықтарға келесідей түсінік берді: бұл өкілітті
Бұдан да нақты анықтаманы Э.Д. Соколова ұсынады: «Салық
Өкінішке орай, бұл анықтама салықтың белгілерін ажыратпады, нәтижесінде
Қазақстандық ғалым Е.В. Порохов «қаржылық - құқықтық» тұрғыдан
Еліміздің салық жүйесінің негізі 1991ж. 24 желтоқсанда «Қазақстан
Бұл заңның енгізілуі кезеңі КСРО-ның ыдырауына байланысты алғашқы
Заңдық актілерді құруда өзінің тәжірибелерінің болмауынан, сондай-ақ салық
Салықтардың көптігі (43 түрі болды, оның ішінде: 16
1 кезең (1992-1995жж.) – заңды түрде салықтар мен
2 кезең (1995-1999жж.) – бұл дамыған шетел мемлекеттерінің
3 кезең (1999-2001жж.) – экономикалық өсудің басталуымен, макроэкономикалық
Бұл салық салынатын базаның тұрақтану және өсу кезеңі,
Корпоративтік табыс салығы мен қосылған құн салығының біршама
Ол уакытта мемлекеттің салық төлеушілермен салықтық қатынастары өзгерді,
4 кезең – отандық салық жүйесін қайта құру
Салық кодексінде салықтарға келесідей анықтама беріледі:
«Салықтар – бұл заңды және жеке тұлғалардың мемлекеттік
Салықтардың мәні мемлекеттің өзінің қызметін жүзеге асыруы үшін
Салықтардың қызметі – бұл оның қасиеттерін бейнелеу әдісі,
Фискалдық (бюджеттік, мобилизациялық, аккумуляциялық, жинақтаушы);
Бақылау;
Қайта бөлу;
Реттеуші, оның өзі мынадай функция астыларынан тұрады:
а) Ынталандырушы
б) Шектеуші
в) Ұдайы өндірістік
Салықтардың фискалдық қызметі салықтардың экономикалық табиғатынан
Салықтардың бақылау қызметі мемлекеттің өзінің қаржылық базасының қалыптасуына,
Қайта бөлу қызметі әлеуметтік сипатта айқын бейнеледі. Ол
Салықтардың реттеуші қызметі олардың ұдайы өндіріс масштабтары мен
Салықтың негізгі экономикалық белгілеріне мыналар жатады:
салықтардың ақшалай нысанда болуы;
салықтардың қайтарымсыздығы және баламасыздығы;
салықтардың объектісі, субъектісі, төлеу мөлшері мен мерзімінің нақтылығы;
салықтар мемлекеттің табысы болып табылады.
Салықтың заңи белгілеріне мыналар жатады:
салық заңмен бекітіледі және енгізіледі;
салық – бұл еріксіз сипаттағы міндетті төлем.
Салық жүйесі мемлекетпен бекітілген және орталықтандырылған жалпы мемлекеттік
Қазіргі кезде Қазақстанда мынадай салықтар қызмет етеді:
Корпорациялық табыс салығы
Жеке табыс салығы
Қосылған құн салығы
Акциздер
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
Әлеуметтік салық
Жер салығы
Көлік құралдары салығы
Мүлік салығы
Осы салықтардың ішіндегі жеке табыс салығын, оның мәні
мазмұнын, есептелу механнзміне келесі бөлімде кеңірек тоқталамыз.
Салық элементтерінің жиынтығы кез келген салық түрі үшін
сипатқа ие, яғни кез келген салық нақтылы элементтер
Салықтың негізгі элементтеріне мыналар жатады:
Салық субъектісі;
Салық объектісі;
Салық оклады;
Салық жеңілдіктері;
Салық төлеу тәртібі;
Салық төлеу әдістері;
Салық көзі;
Салық кезеңі;
Салық өлшем бірлігі;
Салық органдары мен салық төлеушілердің құқықтары мен міндеттері;
Салықты төлеуді бақылау;
Салық масштабы.
Әрбір салық осы элементтердің кешенінен тұрады. Егер осы
Салық субъектісі – бұл салық міндеттемесінде қарастырылған мөлшерде,
Салықтың маңызды және қажетті элементтерінің бірі – оның
Салық базасы салық сомасын есептеу үшін негіз болып
Салықты есептеу мақсатымен салық пәнін өлшеу үшін сәйкес
Салықтың өлшем бірлігі – бұл салық базасын сандық
Салық ставкасы – бұл салық салу бірлігіне салық
тұрақты немесе пайыз нысанында белгіленеді.
Пайыздық салық ставкасы прогрессивтік, регрессивтік және
Прогрессивтік ставкалар салық салынатын табыстың өсуіне сәйкес өсіп
Регрессивтік ставкалар – керісінше, яғни салық салынатын табыстың
Ал, пропорционалдық ставкалар салық салынатын табыстың мөлшеріне байланыссыз
Салық салу әдісі – бұл салық базасының өсуіне
декларациялық, ол салық төлеушінің салық органдарына салық объектісінің
төлем көзінен ұсталынуы, әдетте ол кәсіпорынның бухгалтериясымен немесе
кадастрлық, сәйкес салықты есептеу барысында пайдаланатын салу объектісінің
Салықтың келесі элементі – оны төлеу тәртібі. Салықты
Салық кезеңі – салық базасы қалыптасатын және салық
Салық көзі – салық салынатын табыс. Салық салынатын
Кез келген мемлекетте салық элементтерінің жүйесінде маңызды орынды
Салық субъектісі бойынша жеңілдіктер. Мысалы: транспорттық құралдарға салықты
Салық қызметі органы ҚР-сы Қаржы министрлігі Салық комитетінен
Жеке тұлғаларға салынатын табыс салығы алғаш рет
XXғ. I жартысында ол шамамен барлық индустриалды дамыған
Шектелмеген міндеттілік елде тұрақты тұрғылықты жері бар жеке
Шектелген салық міндеттілігі елде тұрақты тұрғылықты жері жоқ
Табыс,
мың сом
100-
80 -
60 -
40 -
20 -
Салықты төлегеннен кейін
Салықты төлегенге дейін
0 20
1-қисық салықты төлегенге дейін табысты бөлудегі теңсіздікті көрсетеді.
2-қисық прогрессивті салықтар салықты төлегеннен кейін қалатын
Жеке табыс салығы мемлекеттік бюджеттің кірістерінің басты көздерінің
Кез келген мемлекет үшін тәуелсіздік пен дербестікке қол
Дамыған елдерде жеке табыс салығы көптеген қызметтерді атқарады:
фискалдық, яғни осы салықтың есебінен мемлекттік бюджет кірістерінің
жиынтық сұранысты ынталандырушы, оның ішінде тұтыну сұранысын ынталандыру,
әлеуметтік әділеттілік, яғни әлеуметтік әділеттілік құралы ретінде жеке
Келесі позицияны «ұсыныс экономикасы» теориясының жақтаушылары және монетаристер
Осылайша, бүгінгі таңда жеке табыс салығын қалыптастыруда теоретикалық
- табыстардың теңсіздігін ретке келтіру, яғни әйгілі «Лоренц
- «құрылған автоматтық стабилизатор», яғни бұл салық макроэкономика
Жеке табыс салығы Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетін қалыптастыруда
2002ж. бюджетке 77381 млн. тенге түсті, бұл салық
Салық заңнамасының соңғы реформаларына дейін 1991 жыл мен
Бұл салық түрінің бюджетке түсімі өсуде:
200 жылмен салыстырғанда 2001ж. 34,42 %
2-кесте
Қазақстан Республикасының бюджетінежеке табыс салығынан түскен түсімдерінің динамикасы.
Жылдар 2000 (базалық) 2001 2002
Жеке табыс салығынан бюджетке түсетін түсімдер
(млн.теңге) 51016 68573 77381
Түсімдердің өсімі ( %) - 34,42 51,68
2004ж. 1 қаңтарынан бастап, Салық кодексіне бірнеше өзгерістер
Осылайша, Қазақстанда айлық есептік көрсеткіш мәніне тәуелді жеке
Осылайша, Қазақстан Республикасында қызмет ететін жеке табыс салығының
2003ж. көктемде республика Президенті Н. Назарбаев 2004ж. арналған
1.3. Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері
Жеке табыс салығының алыну қағидаларына талдау жасау барысында
Төленетін салықтың сомасын анықтау үшін нақты алынған жылдық
Салық бір жыл ішінде төрт бөлікке бөлініп төленеді.
Ал, Финляндия территориясында алты айдан астам уақыт болған
Қазіргі кездегі Италияның салық жүйесінде мемлекеттік табыстардың негізгі
Жеке табыс салығының 4 ставкасы бар: 10,22,27,50% -дар
Австрияда табыс салығы 1988ж. табыс салығы туралы заңмен
2-кесте
Австриядағы жеке табыс салығының ставкалары3
Салық салынатын табыс сомасы, австр. шилинг Салық ставкасы
56800 –ге дейін
56900 -63600
63700 -150000
150100 – 300000
300001 – 700000
700000 – нан жоғары 0
10
22
32
42
50 0
25000
11000
26000
56000
112000
АҚШ федералдық бюджетінің кірістерінің құрылымында аса көп үлесті
Жиынтық жалпы табысты анықтау үшін барлық алынған табыстар
Жиынтық жалпы табыстан іскерлік шығындар алынады. Оларға капиталдық
Таза табыс шамасынан жеке салықтық жеңілдіктер, ең алдымен
Германияда табыс салығы прогрессивті. Оның минималды ставкасы –
Салықтың максималды ставкасы табысы 120 мың маркадан асатын
Табыс салығының салу объектісі болып адамның барлық табыстары,
Салынатын табысты анықтау үшін түсімдерден шығындар алынады. Сонымен
Жалақыға салынатын салықты анықтау үшін мынадай категориялар: сыныптар,
I сынып – балалары жоқ
II сынып – асырауында баласы бар ажырасқан немесе
III сынып – үйленгендер, егер жанұяда жұбайлардың бірі
IV сынып - әйелі де, күйеуі
V сынып – үйленгендер, қызмет ететіндер, екеуінің
VI сынып – бірнеше жерде жалақы алатын жұмысшылар.
Салықтық кестелерді сыныптар, сондай-ақ жанұядағы балалрдың саны, олардың
Жалақыдан ұсталатын салық салықтық картаның негізінде жүргізіледі. Карта
Испанияда табыс салығы туралы Заң 1991ж. 6 маусымда
Салық салынатын базаға келесілер жатады:
жалақы, зейнетақы, жұмыссыздық бойынша жәрдемақылар, заттай табыстар;
капиталдан түсетін табыстар;
мүлік өсімі
Ал, оған жатпайтындар:
ауру бойынша жәрдемақылар;
ұтыстар мен премиялар (мемлекеттік және аймақтық);
мемлекеттік стипендиялар.
Салық салынатын базадан әлеуметтік сақтандыруға аударымдар, салық салынатын
Салық резиденттерге (183 күннен көп тұрса), сондай-ақ барлық
Резидент емес тұлғалар төлем көзінен 25 –дық ставка
Декларация келесі жылдың 20-маусымына дейін тапсырылады. Төлемді 2
Францияның табыстар салығының тобында маңызды орынды жеке тұлғалардан
Жеке табыс салығы прогрессивті сипатта 0-ден 56,8%–ға дейін
Жапонияда жеке тұлғалар мемлекеттік табыс салығын 5 ставкасы
Сонымен бірге салық төлеушінің жанұялық жағдайын ескеретін салынбайтын
II. Жеке табыс салығының қызмет ету механизмі.
2.1. Жеке табыс салығының қазіргі кездегі есептелу механизмі
Салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс
Жеке табыс салығы салынатын объектілеріне:
төлем көзінен салық салынатын табыстар;
төлем көзінен салық салынбайтын табыстар жатады.
Салық төлеушінің төлем көзінен салық салынатын табыстарына:
қызметкердің табысы
біржолғы төлемдерден алынған табыс;
жинақтаушы зейнетақы қорларынан берілетін зейнетақы зейнетақы
төлемдері;
дивидендтер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі табыс;
стипендиялар;
жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысы жатады.
1. Қызметкердің жұмыс беруші есептеген, салық шегерімдері
Жұмыс беруші материалдық, әлеуметтік игіліктер немесе өзге де
Қызметкердің заттай нысанда алған табысына:
заттай нысандағы еңбекақы;
қызметкер алған тауарлар, қызметкердің мүддесін көздеп орындалған
жұмыстар, қызметкерге өтеусіз негізде көрсетілген қызметтер;
қызметкердің үшінші тұлғалардан алған тауарлар (жұмыстар, қызмет
көрсетулер) құнын жұмыс берушінің төлеуі кіреді.
Ал, қызметкердің материалдық пайда түрінде алған табысына мыналар
қызметкерге сатылатын тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердің) сатып алу
жұмыс берушінің шешімі бойынша қызметкердің оның алдындағы қарызының
жұмыс берушінің қызметкердің өз қызметіне байланысты емес шығындарының
Біржолғы төлемдерден түскен табысқа, өздерінің қызметіне байланысты жеке
Төлем көзінен салық салынатын зейнетақы төлемдеріне салық төлеушілердің
Дивидендтер, сыйақылар (жинқтаушы сақтандыру шарты бойынша сыйақыларды қоспағанда)
Білім беру ұйымдарында оқып жүргендерге төлеуге арналған ақша
Жинақтаушы зейнетақы қорларындағы зейнетақы жинақтары есебінен; жеке тұлғаның
Қызметкердің төлем көзінен салық салынатын табысын анықтау кезінде
салық жылы ішіндегі әрбір ай үшін шегерімге мыналар
Қазақстан Республикасының заң актісінде табысты есептеудің тиісті айға
Асырауындағы адам пайда болған айдан бастап қызметкердің асырауындағы
Аталған шегерімдер бір салық төлеушінің табысына – отбасы
Бірге тұратын және орта шаруашылық жүргізетін ерлі-зайытылар, балалары
Асырауындағы адам айлық төлеушінің табысы есебінен өмір сүретін
жинақтаушы зейнетақы қорларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде
Қазақстан Республикасының тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет
жинақтаушы зейнетақы қорларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшердегі
жеке тұлғаның өмірі мен денсаулығын жинақтаушы сақтандыру шарттары
Салық төлеушіге шегерім жасау құқығы өзі берген өтініштің
Салық жылы аяқталға дейін қызметкерді жұмыстан шығару кезінде
Салық төлеушінің төлем көзінен салық салынбайтын табыстарына табыстардың
мүліктік табыс;
жеке кәсіпкердің салық салынатын табысы;
адвокаттар мен жеке нотариустардың табысы жатады.
Салық төлеушілердің мүліктік табысына:
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік қажеттіліктер үшін сатып
а) бір жылдан аз уақыт меншік құқығында болған
мүлікті;
б) бағалы қағаздарды, сондай-ақ заңды тұлғадағы қатысу үлесін;
в) қымбат бағалы тастар мен қымбат бағалы металдарды,
2) мүлікті жалға беруден алынған табыс жатады.
Мүлікті сату құны мен бағалау құны аралығындағы, бірақ
Заң көмегін, нотариаттық іс-әрекеттер ақысын қоса алғанда, адвокаттық
Адвокаттар мен жеке нотариустардың табыстары бойынша жеке табыс
Төлем көзінен салық салынбайтын басқа табыстарға Қазақстан Республикасының
Салық агенттері жеке табыс салығын есептеу мен ұстап
Салық агенттері төленген кірістер бойынша салықты аударуды төлем
Салық агенттері жеке табыс салығы бойынша есеп-қисапты салық
Жеке табыс салығы бойынша есеп-қисапқа қосымшада жеке тұлғаның
Салық төлеушінің салық жылы ішіндегі салық салынатын табыстарына
Салық төлеушінің салық
салынатын табысы Ставкасы
15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін Салық салынатын
15 еселенгеннен бастап 40 еселенген жылдық есептік
40 еселенгеннен бастап 200 ееленген жылдық есептік көрсеткішке
200 еселенгенне бастап 600 еселенген жылдық есептік көрсеткішке
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен бастап және одан
Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының тиісті қаржы жылына арналған республикалық
Жеке табыс салығы бойынща декларацияны мына резидент салық
төлем көзінен салық салынбайтын табыстары барлар;
2) тұрғын үй салу мен
3) Қазақстан Республикасының шегінен тыс
жеке тұлғалар;
Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі шетел
банктеріндегі шоттарда ақшасы бар жеке тұлғалар;
Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заң
Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, судьялар тапсырады.
Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заң
Жеке тұлғалар табыстарының мынадай түрлеріне салық салынуға тиіс
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде мемлекеттік бюджет қаражаты
балаларға және асырауындағы адамдарға алынған алименттер;
жеке тұлғаның өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды Қазақстан
жеке тұлғалардың қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды реттеу
мемлекеттік бағалы қағаздармен және агенттік облигациялармен жасалған операциялардан
әскери қызмет міндеттерін атқарған кезде әскери қызметшілерге, белгіленген
лотерея бойынша 5 айлық есептік көрсеткіш шегіндегі ұтыстар;
тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының
гранттар қаражаты есебінен төленетін төлемдер (еңбекақы түріндегі төлемдерден
тұрақты жұмысы жолда өтетін немесе жүріп-тұру сипатында болатын
экологиялық апат немесе ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтар
1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына қатысушылардың және оларға
өткізілер күні қор биржасының «А» және «В» ресми
мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен төленетін біржолғы төлемдер
(еңбекақы түріндегі төлемдерден басқа);
салық жылы ішінде медициналық қызмет көрсетулердің (косметологиялық қызмет
қызметтік іссапарлар кезінде осы Кодекстің 93-бабында белгіленген мөлшерде
қызметкер ұйымымен бірге басқа жерге жұмысқа ауысқан не
Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмайтын дипломатиялық
шет мемлекеттің мемлекеттік қызметінде жүрген шетелдік жеке тұлғалардың
Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын және Қазақстан Республикасының
Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан берілетін зейнетақы төлемдері;
жұмыс берушінің жиынтық жылдық табысты алуға байланысты емес
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде дала жағдайында геологиялық-барлау,
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде республикалық бюджет қаражаты
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жұмыс берушінің қызметкерлерді өздерінің
жұмыс берушінің вахталық әдіспен жұмыс істейтін адамдарға өндіріс
мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдер;
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде, жүкті болғанда және
білім беру ұйымдарында оқитындарға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген нормалар бойынша берілген арнаулы
өздерінің қызметін жүзеге асыру мақсатында жеке кәсіпкер, жеке
ізгілік, қайырымдылық көмек түрінде алынған мүліктің құны;
32) он алты жасқа толмаған балалар үшін балалар
33) еңбек (қызметтік) міндеттерін орындау кезінде қызметкердің өміріне
34) шарттың қолданылу кезеңіндегі сақтандырудың кез келген түрі
35) өз қызметкерлерін міндетті сақтандыру шарттары бойынша жұмыс
36) төлем көзінен салық ұсталғандығын растайтын құжаттар болған
37) материалдық нұсқаның орнын толтырудың сот шешімі бойынша
38) жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшыларының жинақтаушы сақтандыру шарты
39) сақтандырылушы қайтыс болған жағдайда жинақтаушы сақтандыру шарты
ІІІ Жеке табыс салығы бойынша мәселелер және жетілдіру
3.1. Жеке табыс салығының даму перспективалары және жетілдіру
Кез келген мемлекет үшін тәуелсіздік пен дербестікке қол
Дамыған елдерде жеке табыс салығы көптеген қызметтерді атқарады:
фискалдық, яғни осы салықтың есебінен мемлекттік бюджет кірістерінің
жиынтық сұранысты ынталандырушы, оның ішінде тұтыну сұранысын ынталандыру,
әлеуметтік әділеттілік, яғни әлеуметтік әділеттілік құралы ретінде жеке
Келесі позицияны «ұсыныс экономикасы» теориясының жақтаушылары және монетаристер
Осылайша, бүгінгі таңда жеке табыс салығын қалыптастыруда теоретикалық
- табыстардың теңсіздігін ретке келтіру, яғни әйгілі «Лоренц
- «құрылған автоматтық стабилизатор», яғни бұл салық макроэкономика
Жеке табыс салығы Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетін қалыптастыруда
2002ж. бюджетке 77381 млн. теңге түсті, бұл салық
Салық заңнамасының соңғы реформаларына дейін 1991 жыл мен
Бұл салық түрінің бюджетке түсімі өсуде:
200 жылмен салыстырғанда 2001ж. 34,42 %
2-кесте
Қазақстан Республикасының бюджетінежеке табыс салығынан түскен түсімдерінің динамикасы.
Жылдар 2000 (базалық) 2001 2002
Жеке табыс салығынан бюджетке түсетін түсімдер
(млн.теңге) 51016 68573 77381
Түсімдердің өсімі ( %) - 34,42 51,68
2004ж. 1 қаңтарынан бастап, Салық кодексіне бірнеше өзгерістер
Осылайша, Қазақстанда айлық есептік көрсеткіш мәніне тәуелді жеке
2004ж. 1 қаңтарына дейін салық төлеушінің салық жылы
3-кесте
2004ж. дейін жеке табыс салығының ставкалары
15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін салық салынатын
15 еселенген жылдық есептік көрсткіштен 40 еселенген
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен, 600 еселенген жылдық
600 еселенген және одан жоғары 600 еселенген
4-кесте
Ал, 2004ж. 1 қаңтарынан бастап жүзеге асырыла бастаған
15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін салық салынатын
15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 200 еселенген жылдық
200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық
600 еселенген және одан жоғары 600 еселенген
Осы 2 кестені салыстырып, талдау жасайтын болсақ, салық
Осылайша, Қазақстан Республикасында қызмет ететін жеке табыс салығының
2003ж. көктемде республика Президенті Н. Назарбаев 2004ж. арналған
Бұл бағыттардың ішінде өзімнің курстық жұмысыма қатысты мәселелерге
Жеке табыс салығының қазіргі кездегі негізгі перспективаларының сәтті
Қорытынды
2003ж. көктемде республика Президенті Н. Назарбаев 2004ж. арналған
Бұл бағыттардың ішінде өзімнің курстық жұмысыма қатысты мәселелерге
13000 теңгеге дейін – 5%
13000 – 35000 теңгеге дейін – 8%
35000 – 175000 теңгеге дейін – 13%
175000 – 525000 теңгеге дейін – 15%
525000 теңгеден жоғары – 20%
Жалпы, жеке табыс салығы бюджет түсімдерінің ішінде екінші
Жеке табыс салығының қазіргі кездегі негізгі перспективаларының сәтті
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Қазақстан Республикасының жаңа «Салық және бюджетке төленетін басқа
ҚР-ның «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
“Қазақстан Республикасының салық жүйесі туралы” Заңы.-Алматы: “Қазақстан”, 1992
Ермекбаева Б.Ж «Салықтар және салық салу» Алматы:
5. Ермекбаева Б.Ж.. Лесбеков Г.А. «Основы налогооблажения».-
6. А.И. Худяков «Налоговая система Казахстана. Подоходный
7. Д.Г. Черник «Налоги» - Москва: Финансы,
9. Д.Г. Черник «Основы налоговой системы». –
1998
10. Карагусова Г. «Налоги: сущность и пракика
11.Мещерякова О.В. «Налоговая система развития стран мира:
12. «Налоговый консультант», №4, 2002.
13. «Налоговый консультант», №10,2001.
14. «Мир финансов», №12, 2003.
15. «Мир финансов», №2, 2004.
ҚР Қаржы Министрлігінің статистикалық бюллетені, № 12,
Мещерякова О.В «Налоговые системы развитых стран мира: Справочник.
ҚР Қаржы Министрлігінің статистикалық бюллетені, № 12,
31
