Жанама салық курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 2
1-Бөлім. Жанама салықтардың ұғымы, экономикалық табиғаты 3
1.1 Жанама салықтардың даму тарихы. 3
1.3 Жанама салықтардың шетелдік тәжірбиесі 10
2-Бөлім. Жанама салықтардың есептелу механизмі және Алматы қаласы Әуезов ауданының бюджет табысын құрудағы ролі 20
2.1. Жанама салықтардың есептелу механизмі және төлеу әдістері 20
3–бөлім. Жанама салықтардың даму перспективалры 44
3.1 Жанама салықтардың даму перспективалары 44
Қорытынды 50
Қолданылған әдебиеттер 53
1
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Салық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
Кіріспе 2
1-Бөлім. Жанама салықтардың ұғымы, экономикалық табиғаты 3
1.1 Жанама салықтардың даму тарихы. 3
1.3 Жанама салықтардың шетелдік тәжірбиесі 10
2-Бөлім. Жанама салықтардың есептелу механизмі және Алматы қаласы
2.1. Жанама салықтардың есептелу механизмі және төлеу әдістері
3–бөлім. Жанама салықтардың даму перспективалры 44
3.1 Жанама салықтардың даму перспективалары 44
Қорытынды 50
Қолданылған әдебиеттер 53
Кіріспе
Қазақстан Республикасында жүргізіліп жатқан экономикалық реформалардың бірі -
Мен курс жұмысының тақырыбы ретінде „Жанама салықтар және
Тақырып актуальдылығы - жанама салықтар бюджет табысының
Салықтар ерте заманда, қоғам пайда болғаннан бері, қоғаммен
Салықтардың ежелгі әрі негізгі тобының бірі- жанама салықтар
Кез-келген ұлттың салық жүйесі, салық салу базасы туралы
Қазіргі кезде, Қазақстанның даму моделі мен стратегиялық жоспарына
Курстық жұмыстың зерттеу обьектісі болып- жанама салықтар табылады:
Жанама салықтар, өздерінің бір қатар тиімді жақтарына байланысты
Жанама салықтарды сауатты түрде ұйымдастырып, қолдану- баға құрылуына
Салықтарды қолдану тарихы көрсеткендей салық төлеушілер өздерінің табыстарынан
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, негізгі бөлімнен және қорытындымен
1-Бөлім. Жанама салықтардың ұғымы, экономикалық табиғаты
1.1 Жанама салықтардың даму тарихы.
Алғашқыда салықтар заттай нысандағы, жүйесіз төлемдер сипатында болды.
Қазіргі кездегі жанама салықтардың тарихы ерте замандағы жанама
Жанама салықтар тікелей салықтармен салыстырғанда ерте заманнан-ақ басымдылық
Ежелгі заманда салық салуға өте кұшті қарсылық болды.
Римде және Афинада бейбіт өмір кезеңде салықтар мен
Рим империясында салықтар тек фискалдық функция атқарып қойған
Б.э.д. бірінші ғасырда мемлекетте экономикалық тоқырау кезеңі болды.
Император Август провинциялардың салық төлеу мүмкіндіктерін терең зерттеді.
Провинцияның қаржы органының басшысы салықтардың мынандай түрлерін жинады:
Ертедегі Вавилонда салықтарды, олардың уақытылы түсуіне жауапты арнайы
Патшалар кіріс көзін көбейту мақсатында өте тапқыр болды.
Жанама салықтар жағынан Египет классикалық мысал ретінде көрінеді.
Иудей шекарасында экспорттық және импорттық баж алынған. Ал,
Монополия белгілеу мемлекеттік қазынаны толтырудың бірден- бір жолы
Жанама салықтар шырындарға, өнеркәсіп тауарларға және әсемдік тауарларына
Орта ғасырлардағы Флоренция да салық аз бола қойған
Бұл кезеңде салықтар мен алымдар жұмыссыздық үшін де
Акциздер қала қақпасынан кіретін және шығатын тауарлардан алынды.
Ертедегі Еуропада ақша шаруашылығы дұрыс дамымағандықтан, салықтар мен
18- ші ғасырда негізінен жанама салықтар мен жергілікті
Ертедегі Ресейде жанама салықтар сот бажы және сауда
Ресей империясы мемлекеттік қазынаны жанама алымдар арқылы толықтыруға
Құрамында алкоголь бар сусындар ерте заманнан бастап шығарылғаны
19-ші ғасырдың соңында, әртүрлі қиын жағдайларға байланысты мемлекет
Ресей империясының қаржы жүйесін бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін
1917 жылы Өкімет басына келген большевиктер бастапқыда алкоголь
Бұдан әрі СССР қаржы жүйесі бүкіл әлемдік дамуға
1930 жылғы реформа Жаңа экономикалық саясат (НЭП) салық
Жоғарыда айтылғандарды қорыта келе жалпы әлемдік салық жүйесі
Бірінші этап - салықтардың пайда болуының кездейсоқ және
Екінші этап - 16-18 ғасырлар, бұл кезде Еуропаның
18- шы ғасырдың аяғына қарай салық салудың жаңа
19- шы ғасырда өнеркәсіп капиталзмінің бастапқы кезеңінде салық
Дамудың төртінші кезеңінде - салық жүйесінің дамыған түрі
Осы төрт тарихи кезеңнен өте келе жанама салықтар
Айналымға салынатын салық, өзінің табиғатына сәйкес- тауар айналымының
Сатуға салынатын салық- тауарды соңғы өткізу кезінде тауар
1950 жылға дейін Батыс елдерінде осы екі жанама
Айналымға салынатын салық Батыс елдерімен бірінші дүниежүзілік соғысы
Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанда, әскери және фискалды шығындарды
Осы салықты қолдану кезінде оның мынандай кемшіліктері шықты-
Қосылған құн көлемі- кәсіпорынның өткізген тауарының құны мен
Қосылған құнға салынатын салық базасына кіретіндер- әртүрлі есептеулер
Айналым салығына қарағанда бұл салықтың салық салу базасына
1970-1980 жылдары шет мемлекеттер салық саясатындағы аса маңызды
Қосылған қүнға салынатын салықты ең алғаш 1954 жылы
Қазіргі кезде қосылған құн салығы өзінің жалпы нысанында
Ең алғаш қосылған құн салығы жалпы формасында 1967
1967 жылы келесі айларында Данияда қосылған құн салығы
1968 жылы бұл салық түрі Францияда енгізілді. Көп
Франция 1954 жылы қосылған құн салығын ойлап тауып
Қосылған құн салығының табиғатына байланысты өндірісті тежейді, ал
1968 жылы Германияда бұл салықты дұрыс деп көріп
Бұл елдерде қосылған қн салығы сатуға салынатын салықтың
Швецияда 1969 жылы және Норвегияда 1970жылы қосыоған құн
Америка Құрама Штаттарында қосылған құн салығы 1975 жылы
Қосылған құн салығының Латын Америкасында кеңінен қолданылуы осы
Жоғарыда аталған мемлекеттерде бұл салықтардың үлесіне орташа мөлшерде
Мемлекеттік қаржы тарихында бұрын соңды мұндай тез өрлеу
Қосылған құн салығы осылай кең таралуының себептері сан
тұтынушыға салынатын салықтар арқылы кірістің мемлекеттік кірістерді ұлғайту
қосылған құн салығы әлеуеті бар салық болып табылады;
өндірушілердің тауар мен қызмет өндіруге байланысты шығындарына емес,
басқару мен қадағалау шығындарының аздығы;
бұл салық түрінен жалтару қиындығы;
Еуропалық экономикалық қауымдастыққа кіруге қойылатын талап, ол
Жоғарыда айтылғандай қосылған құн салығы интенсивті дамуына, таралуына
Мұнда қосылған құн салығы негізгі жанама салық ретінде
Қосылған құн салығы қолданудың нұсқаулылығы 4 директивамен анықталады.
Кеңес Одағы кезінде салық жүйесінде 56 түрлі акциз
1.3 Жанама салықтардың шетелдік тәжірбиесі
Нарықтық қатнастар жүйесіне ену отандық салық салу жүйесін
ҚҚС алғаш рет 1954 ж Францияда айналымға салынатын
Салықтың барлық түріне ортақ территоялық юрисдикция түсішгі болып
Бір жағын ан ҚҚС қолдану тәжірібесі мен нәтижесі
Францияда эксперттық операциялар ҚҚС босатылған. Экспортқа жататын операциялар
- әкімшілік әлеуметтік, тәрбиелік, мәдени және спорттық қызметтерді
- ауыл шаруашылық өндірісі.:
- кейбір бос мамандықтар; жеке оқытушылық қызмет, жеке
Германдық салық жүйесінің француздықтан айырмашылығы ҚҚС орнына сатудан
Италияда ҚҚС–ң бірнеше пайыздық қойылымы – нөлдіктен ең
Ұлыбритания бюджетіне де елеулі табыс алып келетін жанама
1993 ж. Данияда мемлекеттік бюджет табысының құрылымында ҚҚС
Әлемнің барлық елдеріне жуығы ҚҚС жинауда шот-фактураға негізделген
Салықты төлеуден босатылғандар саны аз болған және нөлдік
ҚҚС бухгалтерлік есеп негізінде салынса, кейбір проблемалар туындайды:
Кейбір елдер салықтың бұл түріне басқа атауды қолданады.
- бұл бөлімдер бір ұйымның құрамына кіретін елдер
- тікелей және жанама салықтар бөлімдері әртүрлі ұйымдарға
- басқару ирархиясының әрбір деңгейі сәйкес мамандану жолы
1. 22 елде тұтыну бағамының индексіне елеулі әсері
2. 8 елде (23%) ҚҚС енгізілуімен ТБИ бір
3.Сонымен, 29 елде, немесе, елдердің 83%-да ҚҚС енгізілуі
4. ҚҚС 6 елде инфляция қарқынының өсуіне негіз
5. ҚҚС енгізу ТБИ немесе оның өсу қарқының
6. ҚҚС енгізілгеннен кейін жалақы мен бағаның өсуі
7. Енгізілген ҚҚС пайыздық қойылымын өзгертудегі 6 мысалдың
ҚҚС енгізу барысында қөптеген елдер арасында ұқсас мәселелер
Кейбір елдерде (мысалы, Марокко) тамақ өнімдерінің ішінде тамақ
Көптеген елдерде қабылданған әдістеме бойынша капиталды тауарларды алу
Бірақ ҚҚС енгізілмес бұрын кейбір елдер капиталды таурларға
Бразилияда капиталға салық салудың қиын жүйесі қалыптасқан, оның
ҚҚС ең бір үлкен артықшылықтарының бірі, ол капитал
Европаның осы салық түрін қолданатын барлық елінде қаржылық
Екіншіден, қаржылық қызметтерге төленетін ҚҚС тек «бөлшектеп» сатуды
Израиль үкіметі қаржылық мекемелерге ҚҚС салу бойынша эксперимент
Жаңа Зеландияда қаржылық қызметтерді кім жүзеге асыратындығына байланысты
ЕО мүше- елдерде сақтандыру жарналарына жекелеген салықтар сирек
Егер пайыздық қойылым санын ескермесек, онда салық жинауды
Минималды шектің жоғары деңгейде болуының артықшылығы, салық салу
Минималды шектің жоғары деңгейде қолданылуы қызметкерлер саны аз
Босату шегінің артуы кейбір проблемалардың пайда болуына алып
Салық төлеуден босату шегін тағайындау барысында қызмет көрсететін
Салық салу тәжірибесін жалпылай келе, шағын кәсіпорындарға жеке
Уайым тудыратын сұрақ, ҚҚС енгізу нәтижесінде инфляцияның болу
Басқа сөзбен, ҚҚС өздігінен инфляцияға алып келе алмайды,
Транзиттік және нарықтық экономикасы дамыған елдерде жанама салық
Біз шетелде дүкендереде жүргенде біз әрқашанда үнемдеуді міндеттеп
Қосылған құн салығын қайтарып алу үшін сатып алу
Нақты ақшаларды тек арнацы қайтару пунктерінде ғана алуға
Европалық одақ елдерінде қосылған құн салығын қайтарып алу
Акциз 16 ғ. Голландияда 18 ғ. Англияда темекі
2-Бөлім. Жанама салықтардың есептелу механизмі және Алматы қаласы
2.1. Жанама салықтардың есептелу механизмі және төлеу әдістері
Қосылған құнға салынатын салық - бұл кірісті алушыға
Бюджет төлеміне жататын Қосылған құнға салынатын салық тауарды
Қосылған құнға салынатын салық салудың тиімділігі шетелдік
Экономиканың тұрақсыздық жағдайында Қосылған құнға салынатын салықты салу
Тауар айналымы толыққанды жүрмеген жағдайда Қосылған құнға салынатын
1. Кесте
Қосылған құнға салынатын салықтың артықшылықтары мен кемшіліктері
№ Артықшылықтары Кемшіліктері
1 Салықтық түсімнің мөлшерінің өзгермегеніне қарамастан бағаның өсуімен
2 Қосылған құнға салынатын салық мөлшері әрқилы ету
3 Мемлекетке кіріс кіргізетін міндетті атқарады және бағаны
4
Мемлекеттің экономиканы басқарып отыратын құралының міндетін атқарады және
5 Қосылған құнға салынатын салықтың мөлшерлерінде әлемдік тәжірибеде
6 Әлемдік тәжірибеде сұраныстан тыс көп өндірілген өнімдерден
Ескерту: артықшылықтар мен кемшіліктер тізімі әлі де ұлғаюы
Қосылған құнға салынатын салыққа мінездеме бере отырып, оның
Тауарды (жұмыс пен қызметті) ақшаға айнаодыруға;
Тауарды импорттауға;
Срнымен қатар, Қосылған құнға салынатын салықты салу бірінші
Қосылған құнға салынатын салықты айтқан кезде ол өзіне
Мысалы, өнімді өңдеудің әр жолғы технологиялық процесінен ол
Салық төлеушілерге бұдан келіп кетер шамалы, тек материалдық
Былайша айтқанда, Қосылған құнға салынатын салықтың ерекшелігі- кәсіпорын
Жалпы алғанда өндіруші мен тұтынушы арасындағы қарым қатынасқа
Біздің Республикамыздың Қосылған құнға салынатын салыққа қатысты заңдары
Қосылған құнға салынатын салықты анықтаудың тәсілдері
(шетелдік және Қазақстандық тәжірибелер)
Бюджет төлемдеріне жататын Қосылған құнға салынатын салықты анықтау
Тура деп аталатын бірінші тәсіл бойынша Қосылған құнға
ҚҚС=С*ҚҚ
Мұнда: С-салық мөлшерлемесі
ҚҚ-қосылған құн
Екінші тәсіл жанама тәсіл деп аталады. Мұнда есеп-фактор
ҚҚС=СБ-СҚ
Мұнда: С- салық мөлшерлемесі
Б- Өнімді ақшаға айналдыру бағасы
Қ- тұтынылған тауардың құны.
Нәтижесінде, Қосылған құнға салынатын салықты жетілдірілген тәсілі сол
1995-жылға дейін Қазақстанда Қосылған құнға салынатын салықты төлеудің
Салық кодексінде ”тіркеу табалдырығы” енгізудуң аса зор маңызы
Қазақстан Республикасының салық заңдарына енгізілген №37 “Қосылған құнға
Қосылған құнға салынатын салықты нольдік ставка термині ноль
Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес нольдік ставка
Салық төлеуші экспортқа тауарларын сатып, нақты экспорттық тауарларды
Салық Кодексіне сәйкес тауарлар экспорты болып , Қазақстан
Тауарлар экспортын растайтын құжаттарға экспортталатын тауарларды беруге жасалған
Егер тауарларды магистральдық құбырлар жүйесі бойынша немесе электр
Экспорт режімінде Қазақстан Республикасының кеден аумағынан әкетілген тауарлардың
Егер ТМД–елдерімен тауарлар экспортын реттейтін мәселелер Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының кеден аумағының тыс жерлерге будан бұрын
ұқсату режимі экспорт режиміне өзгертілетін кедендік жүк декларациясы;
тауарларды кеден аумағынан тыс ұқсату режиммен рәсімделген кедендік
тауарларды шет мемлекет аумағына әкелу кезінде оларды кеден
тауарларды немесе олардың ұқсатылған өнімдерін өңдеген мемлекеттің аумағынан
“Нольдік ставканы” қолдану бір жағынан, салық төлеушіге алдағытөлемдер
Нольдік ставка бойынша салынатын айналым бойынша салық төлеушіге
халықаралық тасымалдаумен байланысты жұмыстардың орындплуы, қызметтердің көрсетілуі(ҚРСК 224-б)
теле және радио өнімдерінің жеке өндірісін, сондай-ақ Қазақстан
жоба-сметалық құжаттамаға сәйкес әкімшілік және тұрғын үй кешенінің
Салық Кодексі салық кезеңінде есептелген салық сомасында есепке
Есептелген салық сомасында есепке жатқызылатын салық соманың шектен
Біріншіден, Қосылған құнға салынатын салықты төлеуші нольдік ставка
Екіншіден, қайтаруға арыз берілген квартал ішінде нольдік ставка
70%-тен кем емес немесе тұрақты сатуы жоқ нольдік
Нольдік ставка бойынша салық салынған айналым бойынша Қосылған
Егер нольдік ставка бойынша салық салынатын айналымы бар
Салық төлеуші Қосылған құнға салынатын салықты сомасын қайтару
Салық сомасын қайтару үшін негізгілер қатарында :
салық кезеңіндегі Қосылған құнға салынатын салығы бойынша декларациясы;
экспорттық тауарларды растайтын құжаттар;
Салық Кодексіне сәйкес, осындай құжаттарға келесілер жатады:
экспортталатын тауарларды беруге жасалған келісім-шарт;
тауарлар шығаруды экспорт режимінде жүзеге асыратын кеден органының
Қазақстан Республикасының кеден шекарасындағы бекетте орналасқан кеден органының
3) Салық органымен жүргізілген салықтық тексеру актісімен сәйкес
Салық Кодексіне сәйкес салық қызметі органдары салық төлеушінің
3–бөлім. Жанама салықтардың даму перспективалры
3.1 Жанама салықтардың даму перспективалары
Әлемдік тәжірибеде ҚҚС–н өнімді дайындау кәсіпорындарына қатысты негізінен
Бірақ Қазақстан Республикасы жағдайында бұл салықтың экономикалық бейтараптылығы
Қазақстанда ҚҚС–н енгізу барысында салықтың өндірістік қатынастарға әсеріне
Нәтижесінде көптеген өнеркәсіп және ауыл шаруашылық кәсіпорындары өздерін
Регрессивтілікті талдау барысында тек барлық салық жүйесін ғана
Нөлдік пайыздық қойылыммен ҚҚС–ң кеңінен қолданылуы тиімсіз құрал
Егер үкімет нөлдік пайыздық қойылым бойынша салық салу
Кейбір елдердің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, нөлдік және екі
- көптік пайыздық қойылым тұтынушылар мен өндірушілердің шешімдеріне
- кәсіпорындар жоғары салық салынатын тауарларын субсидиялау мақсатында
- «реттелетінң бағадан ҚҚС толық көлемде төленуі тиіс,
- шектеу туралы сұрақтарды шешуге жоғары кәсіби мамандардың
- салық салу базасы қысқарады;
- жоғары салықтық қойылымдар мемлекеттік табыстың өсуіне алып
- дифференциацияланған пайыздық қойылымдар тұтынушылар таңдауымен сәйкес шынайы
- ҚҚС–ң бір түрімен байланысты артықшылығы ликвиндентеледі. Қосылған
Регрессивтілік және ҚҚС–ң әділетсіздігі туралы сұрақтар оңай емес.
Бүгінгі күні, үшінші рет заң актісі қабылданған кезде,
ҚҚС өзіне белгіленген өзінің нағыз қызметін орындайды, егер
ҚҚС–н төлеушілер экономикасына байланысты кері жағдай, оның төлеу
Қазақстанда ҚҚС–нан ауыртпалық жалпы қабылданған салықтардың бірлескен қызметі
Осы мәселемен байланысты келесі мәселе бюджетке төлемдерді анықтау
Қазіргі уақытта мемлекет ҚҚС–н төлеуде айырма әдісін нығайтуда,
Көпшілікке белгілі ол тек салықтық төлемдердің бюджетке төлену
Бұл әдіс бойынша, салық төлеушінің төлейтін қаражаты болмаса
Мемлекеттің көлеңкелі құралдар айналымына байланысты «сенімсіздігі» нөлдік қойылым
Салық және кеден органдарының ҚҚС–ты алу бойынша
Салық және кедендік органдардың ҚҚС–ты жинауды бақылауға байланысты
Болашақта салық және кедендік органдардың өзара бірігіп қызмет
ҚҚС-ты басқару сұрағында үлкен өзгіріс ҚҚС АЖ-Ақпараттың жүйені
ҚР және РФ министірліктері, салық және кеден органдарының
екі мемлекеттің кедендік қызметтері бір мемлекеттен басқасына экспортты
ҚҚС –ты есептеудің қазіргі тәжірибесі бойынша оны жинаудың
- салық салынатын ҚҚС айналымынан акциз, кедендік төлем
- бюджеттен ҚҚС сомасын айырмалау немесе қайтару инфляцияға
- табыстарды ұлғайту және резервті қамтамасыз ету мақсатында
- ақпараттық технологиялардың негізгі бағыттарын енгізу;
- өңдеуден өтпеген азық–түлік өнімдеріне салық салудан босату.
Дамыған елдердің көпшілігі ҚҚС қабылдамай қойды (АҚШ, Австралия),
Салық ставкасының кемуі айналым тіркеуінің баспалдағын қайта қарауына
Осыған орай, бір мезгілде импорттық және айналым тізімін,
ҚҚС-н босатылған тізімге Қазақстан Республикасынан шығаратын технологиялар, егер
ҚҚС ставкасының кемітудегі мемлекет пен кәсіпкер арасындағы әрекеттерінің
-жағымды нәтижелерді көрсету қуаттырақ әлуетті елдерді араластыру, инвестицияға
-бұл үрдіске қатыспаудың балама шығындардың жоғарлығы.
Қорытынды
Осы курс жұмысында қарастырылған жанама салық салу сұрақтары
Дамыған қоғамдағы әділ салық жүйе өз құрылымының келесі
Салық салудың экономикалық концепцияларын қарау, салық жүйесінің нақты
Салық жүйесін құру кезінде ескеретін жай,жанама салықтар, өздерінің
Айта кететін жай,бұл жағдайда жанама салық, өзінің құрамында
Бұл проблемаларды шешуге, салық саясатын толықтырып, салық
Қолданылған әдебиеттер
Гензель П.П Очерки по историй финансов. Выпуск первый.Рревний
Маркс К , Энгельс Ф .Соч 2-е изд
ҚР ның салық кодексі 1 тарау 10
Экономика / Под.ред А.Булатова М 94. 309 бет
Черник Д.Г ,Починок А.П Основы налоговой системы
Балапанов Е. Все начиналось с десятины. /Каржы-Каражат-1998г
Энгельс .Ф Соч 2-е изд Т.7 82
Кучукова Н. К. Финансы, кредит и
Гаджиев Р.Г. О соответствии прямого и косвенного налогооблажения
Барулин С.В. Налоги-как инструмент государственного регулирования экономики.
Пушкарев В.М. История финансовой мысли и политики налогов.
Барулин С.В. Налоги-как инструмент государственного регулирования экономики.
Балапанов Е. Все начиналось с десятины. /Каржы-Каражат-1998г
Кучукова Н. К. Финансы, кредит и
Гаджиев Р.Г. О соответствии прямого и косвенного налогооблажения
5 Пушкарев В.М. История финансовой мысли и политики
Карагусова Г. Налоги: сущность и практика использование.-Алматы: 1994./С61/
Пушкарев В.М. История финансовой мысли и политики налогов.
Барулин С.В. Налоги-как инструмент государственного регулирования экономики.
8
