TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ…………………………………………………………………….3

I БӨЛІМ ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТІҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ БЕЛГІЛЕРІ.................................................................................................5

1.1. Құқықтық мемлекет тұжырымының даму тарихы.............................5

1.2.Қазақстанда құқықтық мемлекет құрылуының алғы шарттары.......................................................................................................23

II БӨЛІМ. ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТЕГІ БИЛІК БӨЛІНІСІ ЖҮЙЕСІ.........................................................................................................25

2.1. Билік бөлінісі принципі..........................................................................25

2.2. Тежеу және теңестіру жүйесі. Заң үстемдігі........................................36

III БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ МӘНІ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ СИПАТТАРЫ..............................................................................44

3.1. Азаматтық қоғамның құрылымы...........................................................44

3.2. Қазақстанда азаматтық қоғам қатынастарын конституциялық реттеу...............................................................................................48

IV БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖҮЙЕСІНДЕГІ АДАМ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН БОСТАНДЫҚТАРЫ..................................52

4.1. Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі құқықтар мен бостандықтар кешені..............................................................................................................52

4.2. Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының мемлекетпен қорғалуы...................................................................................57

ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................70

СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗІМІ................................................................................72

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР......................................................74

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Құқық

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ ПЕН АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ МӘСЕЛЕЛЕРІ.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ…………………………………………………………………….3

I БӨЛІМ ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТІҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ БЕЛГІЛЕРІ.................................................................................................5

1.1. Құқықтық мемлекет тұжырымының даму тарихы.............................5

1.2.Қазақстанда құқықтық мемлекет құрылуының алғы шарттары.......................................................................................................23

II БӨЛІМ. ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТЕГІ БИЛІК БӨЛІНІСІ ЖҮЙЕСІ.........................................................................................................25

2.1. Билік бөлінісі принципі..........................................................................25

2.2. Тежеу және теңестіру жүйесі. Заң үстемдігі........................................36

III БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ МӘНІ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ СИПАТТАРЫ..............................................................................44

3.1. Азаматтық қоғамның құрылымы...........................................................44

3.2. Қазақстанда азаматтық қоғам қатынастарын конституциялық реттеу...............................................................................................48

IV БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖҮЙЕСІНДЕГІ АДАМ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН
4.1. Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі құқықтар мен бостандықтар кешені..............................................................................................................52

4.2. Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының мемлекетпен қорғалуы...................................................................................57

ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................70

СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗІМІ................................................................................72

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР......................................................74

КІРІСПЕ

Құқықтық мемлекет негізінде азаматтардың қоғам мен құқықтың, биліктің заң
Жұмыстың зерттелуі: Құқықтық мемлекет мәселелері тарихи тамырын әріден алады.
Бұл бағыттағы алғашқы қадамдар ІІ Александрдың басқарған тұсында жасалды.

1861 жылы крепостнойлық құқықтың жойылуы;

1864 жылы едәуір тәуелсіз сот өндірісіне қол жеткізген сот
1905 жылы революциялық жағдайлар мемлекеттік Думалардың құрылыуына, реформалардың жүргізілуіне
“Құқықтық мемлекет” түсінігінің кеңдігі соншалықты оны бір пәнде
Беріліп отырған жұмыс ең алдымен құқықтық мемлекеттің түсінігі мен
Жұмыстың негізгі мақсаты – құқықтық мемлекет түсінігі және оның
Жұмысты дайындау барысында құқықтық мемлекет теориясының классиктері И.Кант, Ш.Монтескье,
І. БӨЛІМ. ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ БЕЛГІЛЕРІ

. Құқықтық мемлекет тұжырымдамасының даму тарихы.

Тарихи ескерткіштерде – мемлекет пен құқықтың бірлігі туралы

пікірлерді аз кездестірмейміз. Құқықтық мемлекет – жаңа кезеңнің жемісі.
Құқықтық мемлекет жағдайындағы мемлекеттік билік пен жеке тұлғаның өзара
Канттың тұжырымында құқықтық мелекет келесідей негізде: құқықтық және
Мантескьенің мемлекеттік – құқықтық көзқарасы басқару нысаны мемлекеттік
18-20 ғасырлардағы саяси-құқықтық доктринада қалыптасқан құқықтық мемлекеттің теориялық конструкциясы
Көптеген негізгі түсініктер тарихи дамудың жаңа кезеңінде қайталанады. Бірнеше
Құқықтық мемлекеттің мәнін терең түсіну үшін оның сыртқы көрінісін
Осы орайда С.С.Алексеевтің келесідей: “Многие ключевые понятия прошлого
Құқықтық мемлекеттің мәні заңның сипатына тәуелді болып келеді. Гегель
“Азаматтық қоғам” деген атауды, түсінікті Аристотель айтқан. Аристотель мемлекетті
Азаматтық қоғамның көне модельге қайтып оралуы, жаңа уақытта

жүргізіліп, өте үлкен оқымыстылылардың зерттейтін пәніне айналды: Гроцидың, Гобс,
“Азаматтық қоғамның түсінігі тек индивидтердің жиындығы және олардың
“Құқық философиясы” еңбегінде ол, азаматтық қоғамның тарихы келісімділігін айта
Гегель азаматтық қоғамның еркіндігін мемлекетке қарсы қойып “саяси дене”
Гегель оның басқа да қызмет принциптерін: жеке меншікті, еркін
Азаматтақ қоғам проблемаларының өзінің зерттеулерінде Маркс те айналып өткен
Азаматтық қоғамның мемлекетпен қатынасындағы еркіндігін мойындамау, оның әлеуметтік бағалылығын
Адам баласы қоғамында, әр түрлі мүдделермен өмір сүретін орталар
Көптеген институттар бір мезгілде, азаматтық қоғамның және мемлекеттің құрамды
Саяси партиялар жекеленген азаматтардың, әлеуметтік топтардың көп салалы
Азаматтық қоғамның құрылымы (дәстүрлік жағдайда құралған) адамға жақын
Болжап айтсақ, мынадай қорытынды дұрыс болады, яғни азаматтық қоғамның
Жалпы айтқанда, азаматтық қоғам институттарын бөліп алып жеке зерттейтін
Азаматтық қоғамның негізгі бағалылығы, айтылып өткендей – адам және
Мемлекет пен құқықтық келіскен әрекеттестігін іздеу моделі, құқықты саяси
Құқықтық мемлекеттің негізгі идеяларының элементтері көне оқымыстылармен құралған.
Континенталдық Еуропада құқықтық мемлекет тұжырымдамасы элементтерінің алғашқы
Жаңа кезең (уақыт) оқымыстылары (Н.Макиавелли, тирандармен күресушілер Э.Боэсси т.с.с)
Жоғарыдағы көрсетілген жағдайлар, белгілейтін элементтердің мемлекет пен адамға қатынасын
Осы күнге анық түсініктемелердің біріне жататындар:

Құқықтық мемлекет - көпшілік-саяси биліктің құқықтық нысандағы
Бірінші белгінің мәні, құқықпен заңды айыра көрсеткенде. Қандай жағдайларда
Адамның құқығы туралы түсінік ХҮІІ –ХҮІІІ ғасырлдарда құрылды.
Жоғарғы құжаттардың авторлары және басқа да зерттеушілер адам құқын
Жаңа уақыттың ғылымдары, философтары және заңгерлері адам құқығы
Кейінгі жылдары адам провлемасы біздің елімізде үлкен әлеуметтік, саяси
Тарих тәжірибесі көрсеткендей, сот реформасы – ең тиімді
БҰҰ-ның адам құқығы туралы комиссиясы, адам құқығы комитет, адам
Жалпы билік ұйымдастыру – құқықтық құрамы, құқықтың талаптарға сай
Аристотель өзінің “Политике” деген ғылыми еңбегінде мемлекеттік құрылымдағы, “үш
Билікті бөлу қағидасы, теориялық және күнделіктілік жағынан барлық демократиялық
Қазіргі билікті бөлу қағидасы бізде Қазақстан Республикасын Конституциясымен жүзеген
Ондай билік үшеу: заң шығарушы билік, атқарушы билік, сот
Мысалыға, АҚШ-тың Конституциясында және Конституциялық қызметінде биліктерді тежеу және
Коституция Конгреске (парламентке) заң шығару билігін белгілі деңгейде бекітіп
Биліктің бөлініп істейтін қызметкерінің белгілі кепілі болатын бағыныштылық және
Билікті бөлу қағидасының мемлекеттік құрылымға нақтылы сіңіру деңгейі –
Құқықтық мемлекет тұжырымдамасы неғұрлым дамыған буржуазиялық – демократиялық
Демократиялық қоғамды мемлекеттік институттар кешеннің өрістеуі саяси биліктің үстемділігін
Құқықтық экономика негізінде әрқайсысынан мүмкіндігіне
Құқықтық мемлекет – бұл бостандықты қамтамасыз ететін құқықтық экономика
Құқықтық мемелекет – бұл құқықтың билігі, заң үстемдігі, барлығының
Құқықтық мемлекеттер белгілері:

Қоғам өмірінің барлық сферасындағы заң үстемдігі.

Құқықтық мемлекет органдарының қызметі биліктің заң шығару,
Жеке тұлға мен мемлекеттің өзара жауапкершілігі.

Азаматтың құқығы мен бостандығының нақтылығы, олардың құқықтық және әлеуметті
Конституция шеңберінде әрекет етуші әртүрлі партиялардың, ұйымдардың, бірлестіктердің еркін
Қоғамдағы құқықтық тәртіп пен заңдылықтың тұрақтылығы.

Құқықтық мемлекеттің қалыптасуының қосымша шарттары мен

фактерлеры ретінде келесілерді атауға болады:

массалық санадағы құқықтық нигимезмді жою.

жоғары саяси – құқықтық сауаттылықты жасақтау.

парламенттік басқару жүйесін мемлекетпен бекіту.

саяси-құқықтық плюрамизм

жаңа құқықтық ойлар мен құқықтық дәстүрді жасақтау, соның ішінде;

а) құқықтық шындық ұғымын тар нормативті билеу, құқық трактавасы
билікті – мәжбүрлеуші норма шығармашылық өнім ретінде.

б) заңдылықтың апологиясы мен догматикалық
тарту;

в) заңи нормалардың ресми мәлімделуін билеу;

г) заң ғылымдарының жалпы адамзаттың
шығуы;

Тәуелсіз құқықтық билік кез – келген
Құқықтық мемлекет – адамның өзін бағалауда,
Оған ішкі және сыртқы саясатын
Ол қоғамның әлеуметтік – экономикалық базисіне
Әлеуметтік мемлекеттік механизмі бар.

Өз территориясына тән белгілі бір әкімшілік
Салық және басқа да салымдар
Мемлекеттік егемендігі болады.

Құқықтық мемлекет механизмінің ерекшелігі мынада
Осылайша құқықтық мемлекетте оның механизмі
Құқықтық мемлекет ұғымы мен оның
Қазақстанда құқықтық мемлекет құрудың алғы

шарттары.

Н.Ә. Назарбаев өзінің халыққа жолдауында –
Құқықтық мемлекеттің қалыптасуымен байланысты маңызды
Ұзақ уақыттар бойы біздің елімізде
Біздің қоғамымыздың мемлекеттік және саяси
Қазір тараған одақ территориясында мемлекет
Қатаң заңдылық, адам табиғаты мен
II БӨЛІМ. ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТЕГІ БИЛІКТІҢ БӨЛІНУ ЖҮЙЕСІ

2.1. Биліктің бөліну принципі.

Құқықтық мемлекеттегі мемлекеттік билік шексіз болып табылмайды. Бұл тек
Биліктің бөлінуі – бұл демократиялық құқықтық мемлкеттің билігін
Кезінде антикалық ойшылдармен (Аристотель) ұсынылған билікті бөлу идеясы абсолютизм
Ш. Монтескье бұл концепцияға аяқталған және жүйеленген түр берді.
Осы актілердің ішінде екеуі ерекше назарға ілінеді: 1776 жылы
Құқықтар мен бостандықтарды жүзеге асыру мәселесі мен билік бөлінісі
“Шексіз деспотиялық билік немесе бекітілген тұрақты заңдарсыз басқару ешқалай
Концепция авторы билікке мүлдем қарсы шықпаған. Ол оны қоғам
Билік бөлінісі концепсиясы неғұрлым толық және жүйелі
“Билікті асыра пайдалануға мүмкіндік болмас үшін әртүрлі биліктер өзара
Монтескье ұсынылған идея көптегене жақтарымен қызық. Ең алдымен, құқыққа
Сонда, өзара мөлшерленуі тиіс қандай биліктер?

“Әр мемлекетте , - деп жазады Ш. Монтескье, -
Бұл жағдайда, екеуі де заңның орындалуын қамтамасыз ететінін айтуға
“Бостандық болмайды ..., егер сот билігі заң шығарушы және
Сонымен, барлық үш билік біріксе, не болады?

Жауап – қарпайым. Бұл жағдайда ең қатыгез деспотизмнің орнығуы
Ш. Монтескьемен құрылған доктрина биліктің үш тармағын бөлумен және
Билік бөлінісі доктринасының тағдыры қарпайым болмай шықты. Ол ең
Алайда, жағдайды мөлшерінен асыра көрсетуге де болмас. Мемлекеттің
Әрине, осы жылдар ішінде оның концептуалды түсініктемесі де, принциптің
Қазіргі құқықтық ғылымда биліктің бөліну принципін демократиялық конституциялық құрылыстың
Биліктің заң шығарушы, атқарушы және
Қазіргі демократиялық мемлекеттерде ( мәселен,
Енді Қазақстан Республикасы Конституциясына негізделе
Биліктерді бөлу – біріктіру жүйесінде айырықша
Қазақстан Республикасы Парламентінің негізгі функциясы
Қазақстан Республикасы Парламенті ҚР Конституциясының
Қазіргі Қазақстанда құқықтық мемлекет құру
Бірақ күнделікті көптеген әртүрлі фактілер
Билік бөлінісі принципі бір билік
Бірінші шақырылымдағы Парламент депутаттарының пікірінше,
Мемлекеттік кеңестің сандық және сапалық
Заң шығармашылық билікте атқарушы биліктің
Сот билігі туралы мәселе ашық
Республикада конституциялық соттың болмауы даулы
Демократиялық қоғам үшін билік бөлінісі
Алайда, билік бөлінісі талабы сақталып,
2.2. “Тежемелік және тепе – теңдік”
Құқықтық мемлекетте бірде – бір мемлекеттік
Құқықтық мемлекет, сондай – ақ, Конституцияның
Заңдылықты қатайту маңызды мәселе ретінде
Конституциялық заңдар келесі мәселелер бойынша
Конституциямен республика Кеңесіне (есептік палатаны тағайындау туралы)
Қазақстан Республикасы Президенті Конституцияға қайшы
Қазақстан Республикасы Конституциясы – қоғамның экономикалық,
Заң актілерін жасауға мұқият қарау,
Құқықтық мемлекеттік құрылу мен дамуының нақты тарихи тәжірибесі әлеуметтік-экономикалық
Қазақстан Республикасының бірқатар баптарында (4-бап және тағы басқа) Қазақстан
Конституциялық Кеңесті біздің республикада құру қажеттігі пісіп жетілді.
Оған қоса біздің сот билігі атқарушы билік тарапынан заңға
Конституциялық Кеңес тек біздің негізгі заң – Конституцияның орындалуын
Сондықтан, Конституциялық кеңестер құрылған басқа республикалардың тәжірибесі олардың
Қазіргі демократиялық мемлекетте құқықтық заңның нәтижелілігі халық атынан қабылданатын
Біртұтас құқықтық кеңістік идеясы ұлттық сипат алуда. Батыс Европа
Құқықтық мемлекетте заңның сақталуын және орындалуын қамтамасыз ететін заңдылықтың
Заңдылық пен құқықтық мемлекет – көп жағдайда бірдей категориялар,
Сонымен, заң үстемдігі мен билік бөлініс жүйесі сияқты құқықтық
ІІІ БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ: МАЗМҰНЫ, ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ СИПАТЫ

3.1. Азаматтық қоғамның құрылымы.

Азаматтық қоғам өте ежелгі ұғым. Азаматтық қоғам Аристотель, Макиавелли,
Н.Макиавеллидің: Саяси құрылыстың маңызы (мемлекетке) бағынушылықпен еркін болушылардың қиылысуы
И.Кант: Азаматтық қоғам келесі принциптермен негізделеді:

Қоғамның әрбір мүшесіне бостандық

Оның әрбіреуімен теңдігі

Әрбір қоғам мүшесінің азамат ретінде дербестігі.

Ф.Гегаль: Қоғам мен Мемлекет өз бастақ, сондай-ақ өзара бірлесіп

әрекет ететін институттар болып табылады.

Азаматтық қоғаммен отбасы бірігіп мемлекеттер базасын құрайды. Мемлекетте азаматтардың
К.Маркс: Азаматтық қоғамда әрбір жеке адамның өзінің тұтынушылық кешені
Қазіргі қоғам бойынша азаматтық қоғам дегеніміз қоғамдық өмірдегі
Әрбір көздерде “Азаматтық қоғам” түсінігі әр түрлі қарастырылған. өзім
Азаматтық қоғам бұл –

Адамның иелігіндегі жекеменшіктің бар болуы (ұжымдық немесе жеке дара)

Дамыған және тармақталған демократияның әртүрлі қоғамдық топтардың көпбейнелі мүдделерін
Азаматтық қоғамның белгілі не болмаса өзге институттарына қосылуы кезіндегі
Халықты заң мен қамтамасын етушілік яғни құқықтық мемлекеттің қалыптасуы.
Бұл анықтамаға мынадай баға беремін:

Азаматтық қоғам дегеніміз – бұл азаматтардың әртүрлі табиғатына

қарай бірігуі (партия, одақтар, кәсіподақтар, топтар) олар адам мен
Яғни азаматтық қоғам болған кезде Үкімет дегеніміз әрт түрлі
Азаматтық қоғамдағы әртүрлі күштердің бір келісімге келуін мемлекет білдіреді.
Басқаша жағдайда әрбір азаматқа мемлекет билігінің бұйырған шарттары бойынша
Істің мән-жайы бойынша, азаматтық қоғамдағы кейбіреулердің мүдделерін әртүрлі әлеуметтік
Осындай ұымдарға әртүрлі әдістермен қатысу арқылы саяси шешімдер қабылдауға
Азаматтық қоғам мемлекет пен қарама-қайшылық бірлестікте қалыптасады. Демократиялық тәртіп
Жоғары дамыған азаматтық қоғамның белгілері:

Адамның иегіндегі жекеменшіктің бар болуы (ұжымдық немесе жеке дара)

Дамыған және тармақталған демократияның әртүрлі қоғамдық топтардың көпбейнелі мүдделерін
Азаматтық қоғамның белгілі не болмаса өзге институттарына қосылуы кезіндегі
Халықты заң мен қамтамасын етушілік яғни құқықтық мемлекеттің қалыптасуы.

Азаматтық бірлестік мемлекеттің шеңберінен
араласуынсыз дамыған жеке дара адамдар арасындағы қарым-қатынастардың жиынтығы.
Азаматтардың күнделікті мүдделері тең болғандықтан сондай-ақ азаматтық қоғамның салаларының
Ұрпақтың, денсаулық, балаларды тәрбиелеу, рухани игеру мен сену, ақпараттар
Бұлар жеке (дара) өзара қарым-қатынастың 2-ші деңгейін құрайды.

Осы деңгейлердің тұтынушылары отбасы, шіркеу, білім және ғылым мекемелері,
3.2. Қазақстандағы Азаматтық қоғамның катынасын Конституциялық реттеу.

Азаматтық қоғамның қатынасын Конституциялық реттеудің мүмкіндігі мен керектілігі мынада:
Ол халықаралық сайлау құқығы (рефендум) мен адам және азамат
Берілген сұрақты қарау барысында тек конституциялық емес конституциялық заңдардың
Сонымен қоса 1-бөлімінде Азаматтық қоғам негізіндегі конституция жөнінде екенін
Заңдық ерекшелік бойынша Азаматтық қатынасты Конституциялық реттеу 4 түрде
ҚР Конституциясы Азаматтық қоғамның функциялық принциптің негізін бекітеді. 1-бапта
Құқықтық қатынас анықтамасын қорғау мүмкін болған жағдайда Конституция құқықтық
Конституциялық қатынастың құқықтық және міндетті субъектілерін конституция бекітеді. 1,2
Конституциялық азаматтардың бостандықтары мен құқықтарының жүзеге асуының кепілі. Мысалы
Азаматтық қоғамның құрлымына сәйкес конституциялық реттеу

институттарын айрықша көрсетуге болады.

Әлеуметтік жүйе институты азаматтық қоғамның алғашқы және табиғи негізін
Конституцияда мемлекеттің әлеуметтік практикасының басты бағыттары бекітілген:

азаматтардың денсаулығын және еңбегін қорғау.

еңбек ақының ең төменгі мөлшерінің кепілдігін бекіту.

баланы, әкені, ананы, отбасын мемлекеттік қолдау.

әлеуметтік қызметтер жүйесінің дамуы.

мемлкеттік зейнетақы мен әлеуметтік жәрдемақы тағайындау.

қоршаған ортаны қорғау.

Экономикадағы дағдарысты жеңу, қоғамдық қатынастардың

тұрақтауы-мемлекеттік әлеуметтік саясатының тиімділігі үшін қажет жағдай, ол Президенттің
Экономикалық және әлеуметтік жедел жаңару бағыты Қазақстанның экономикалық және
Кәсіпкерлер біздің оларға қалыпты жағдай туғызып, артықшылықтар беретінімізді, бізде
Бұл біздің жетістіктеріміздің бағасы болмақ.

Экономикалық жүйе институты – адамдардың меншікке, өндіріске, материалдық және
Қазақстан Республикасының азаматтары заңды түрде алған қандай да болсын
Меншік, оның ішінде мұрагерлік құқығына заңмен кепілдік беріледі.

Соттың шешімінсіз ешкімді де өз мүлкінен айыруға болмайды. Заңмен
Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген заңды
26.1. Конституцияның 26-бабының 1-тармағындағы ереже
Меншік құқығын иелену негіздері ҚР АК-нің 235 бабымен қарастырылған.
Бұл мәртебенің жаңалығы, жариялылығы, ҚР-ның территориясында таралуы еліміздің экономикалық
Саяси жүйелер институты саяси билікті жүзеге асырушылықпен байланысты қатынастарды
Саяси билікті жүзеге асыру механизміндегі қажетті звеналардың бірі саяси
IV БӨЛІМ. ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖҮЙЕСІНДЕГІ АДАМ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН БОСТАНДЫҚТАРЫ

4.1. Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі құқықтар мен бостандықтар кешені.

Заң үстемдігі заңның нормативтік – құқықтық акт ретіндегі приоритетін
Құқықтық мемлекетпен сіңірілген адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының
Аталған актілерде көзделген құқықтар мен бостандықтар жүйесі құқықтық
1948 жылы БҰҰ – мен қабылданған адам құқығы мен
Сонымен бірге адамның ар – ожданы, намысын қорлауға жол
Сондай – ақ Декларацияда ешкмнің де өз бетінше тұтқынға
Саяси және идеялогиялық плюрализм – құқықтық мемлекеттің ерекшеленген белгісі.
Саяси және идеялогиялық плюрализм қоғамның демократиясының көрінісі
Қазақстан Республикасында адам және азаматтың
а) адам және азаматтың құқықтық
ә) адам және мемлекет арасындағы жағдайларды
Жаңа конституциялық заңдылықтардағы негізгі басты
Қоғам мен мемлекеттегі адам және
Қазақстан Республикасындағы адам
- Құқықтар мен бостандықтардың әркімге
- Құқықтар мен бостандықтардың абсолюттілігі
- Құқықтар мен бостандықтарды жүзеге
- заң мен сот
- адамның қадір – қасиетіне қол
- адам және азаматтың құқтары
сот төрелігімен қамтамасыз етілу принципі;

- адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының
- адам және азаматтың құқықтар мен
- адам және азаматтық құқықтары мен бостандықтарына кепілдік
- саяси себептер бойынша азаматтардың құқықтары мен
- заңдардың және басқа да нормативтік
Бірінші рет Қазақстан Республикасының Конституциясы жеке тұлғаның
Конституциялық жаңалықтардың бірі адамның құқықтары мен бостандықтары заңдар
Бұл жерде Конституция адам және
1) ол басқа тұлғалардың құқықтары
Конституция жеке тұлғаның аса
Конституциялық құқықтар мен бостандықтар бастапқы сипатқа
4.2. Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының мемлекетпен қорғалуы.

Құқық ұғымы оны іске асыру үшін мемлекет тарапынан ықпалды
Жеке тұлға мен мемлекеттің, сондай – ақ адамдардың өздерінің
Әрбір адам белгілі бір азаматтық қоғамға тиесілі болады,
Мынаны мойындау керек, құқықтар мен бостандықтардың басым бөлігі табиғи
Сөйтіп, конституциялық құқықтар мен бостандықтар былайша бөлінеді:

жеке;

әлеуметтік;

саяси.

Жеке құқықтар мен бостандықтарға адам азаматтығына
Қазақстан Республикасы Конституциясының 15 – бабына сәйкес әркімнің өмір
Өмір сүру құқығы әркімнің құқық субъектісі ретінде танылуына құқығы
Салауатты өмір сүру құқығына әркімнің өз құқықтары мен бостандықтарын
Адамның жеке басының бостандығы (16 – б.) және еркін
Конституциялық құқықтарға бекітілген және бір жаңалыққа Қазақстан Республикасы аумағында
Адамның қадір– қасиетіне қол сұғылмайтындығы конституциялық құқық болып табылады
Құқықты мемлекетте ештеңе де адамның қадір – қасиетін түсіру
Жеке құқықтар мен бостандықтар саласына адамның жеке өміріне, өзінің
Жеке құқықтар санатына сондай – ақ әркімнің өзінің жеке
Бұл құқықтарды сақтаудың кепілдіктері адам және азаматтардың жеке өміріне
Адам және азаматтың құқықтық мәртебесінің маңызды конституциялық принциптерінің бірі
Қазақстан Республикасында ар – ождан бостандығына конституциялық түрде
Жеке құқықтарға әркімнің өзінің қай ұлтқа, қай партияға және
Конституциялық құқықтардың бұл тобы жеке тұлғаның азаматтық қоғамның мүшесі
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпкерлік қызметке кеңінен жол ашты. Нарықтық
Еңбек саласындағы адамның конституциялық құқығының мазмұны едәуір өзгерістерге ұшырады.
Соған қарамастан әркімнің қауіпсіздік пен тазалық талаптарына жауап беретін
Еңбек саласындағы құқықтармен тынығуға деген конституциялық
Кез келген қоғамның түпкі негізінде
Қазақстан Республикасының азаматтарына әлеуметтік қамсыздандырылуға
Қазақстан республикасы азаматтарының
Денсаулықты сақтау құқығымен адамның өмір
Әлеуметтік – экономикалық құқықтарға азамматтардың мемлекеттік
Қазақстан Республикасы азаматтарының жоғары оқу
Конституция жеке меншік оқу орындарына
Саяси құқықтар мен бостандықтар мемлекеттік
Саяси құқықтардың ең маңыздысы азамматтардың
Белсенді сайлау құқығы мынадан көрінеді:
Бәсең сайлау құқығы мемлекеттік органдар мен жергілікті
Саяси құқықтар қатарына азаматтардың мемлекет ісін басқаруға қатысу құқығы
Азаматтардың белсенділігі танытудың, қоғам мүдделеріне ынтасын арттырудың бір құралы
Республика азаматтарының мемлекеттік қызметке
лауазымына кандидатқа қойылатын талаптар лауазымдық міндеттердің сипатына
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес сөз бен шығармашылық еркіндігіне кепілдік
Саяси құқықтар қатарына жатқызылатын Қазақстан Республикасы азаматтарының маңызды конституциялық
Қоғамдық бірлестіктерді азаматтар белгілі бір міндеттерді жүзеге асыру үшін
Республика Конституциясы азаматтардың бейбіт жиналуға, жиналыстар, митингілер мен демонстрациялар
Декларацияда көрсетілген құқықтар мен бостандықтар мемлекетте

нақтылы қамтамасыз етілуі тиіс. Бұл өмірде қоғамдық қатынастардың сәйкес
Сондай-ақ адам және азаматтық құқықтар мен бостандықтары 1995 жылдың
Адамдардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу Конституцияның алтын арқауы. Сонымен
Теория мен практикада бостандық саласында мемлекеттік билік пен жеке
Бұл ретте заң деп белгілі бір қатаң тәртіппен мемлекеттік
Адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында шектелуі
Көзделген құқықтар мен бостандықтар ешбір жағдайда да шектелмеуге
Конституцияның 1 – бабында; “Адам және оның құқықтары мен
Қазақстан Республикасында Конституцияға сәйкес адам құқықтары мен бостандықтары танылады
Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті
Республиканың азаматы өзінің азаматтығына орай құқықтарға ие болып, міндеттер
Конституцияда, заңдарда және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, шетелдіктер мен
Адамның және азаматтың өз құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруы
Бұл бап Республикада адам құқықтары мен бостандықтарын тану мен
Онда еліміздің құқықтық жүйесінде адамның құқықтары мен бостандықтарын тану
Қазақстан Республикасының құқықтық жүйесінің басты ілімі және негізгі принципі
Еліміздің құқықтық жүйесінде бірлестіріліп жүйеленген
Осы тармақта адам мен азаматтың құқытық мәртебесі ерекшеленген. Егер
Қазақстан Республикасында барлығы бірдей заң және сот алдында тең
Конституцияда жеке, азаматтық және саяси құқықтарға,
Қазақстан Республикасы Конституциясының 13 – бабының
Әркім Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың
ҚОРЫТЫНДЫ

Құқытық мемлекет – дамушы құбылыс. Қоғамдық прогрессте ол жаңа
Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі өндірістік қатынастар. Бұл қатынастар тең
Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізін қоғамдық прогресс иелері еркін
Құқықтық мемлекеттің өнегелік негізін гуманизм мен әділдіктің, тұлғаның
Құқықтық мемлекет бұл елдің, ұлттың халықтық тәуелсіздігін жинақтаған егеменді
СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗІМІ

1. Коваленко А.И. Правовое государство: Концепции и реальность.

М.1993 С 34.

2. С.С. Алексеев – Государство и право. 1993 г.
3. Т.А. Гуменюк – О едином правовом пространстве как
4. Фанкуллин Ф.Н. Основные учения о праве и государстве.
5. Хропанюк В.Н. Теория государство и права: Учебное
6. Спиридонов Л.И. Теория государства и права СПб. 1995
7. Теория государства и права. Курс лекций / Под
8. Комаров С.А. Общая теория государства и права. Учебник
9. А.Б. Венгеров Теория государства и права: Часть 1.
10. Теория государства и права. Курс лекций / Под
11. Макаров Р.В. Соотношение права и государства 1995 СПб.
12. Там же. С 156.

13. Общая теория государства и права: Учебник / Под
14. Фанкуллин Ф.Н. Основные учения о праве и
15. Хропанюк В.Н. Теория государства и права. Учебное
16. Четвернин В.А. Демократическое конституционное государства. Введение в теорию
17. В.В.Лазарев Общая теория права и государства М
18. Конституционное право зарубежных стран. Учебник М.1995

С 203.

19. А.Н. Сагиндыкова «Конституционное право РК » Алматы «Білім»
20. Алексеев С.С. Государстве и право. М.Юрид.лит.1994

21. В.И.Дымченко О соотношении законности и правового государства.

22. «Конституция закон, подзаконный акт» Под.ред.Ю.А. Тихомерова – М.Юрид.лит.
23. «Комментарий конституциям Республики Казахстан» /Под.ред. Г.С.Сапаргалиев – Алматы
24. «Конституция, закон подзаконный акт» Под.ред.Ю.А. Тихомерова – М.Юрид.лит.
25. Сагиндыкова А.И. Конституционное права РК. Курс лекции
26. Сапаргалиев Г.С. Основы государства и права

27. «Комментарий конституциям Республики Казахстан» /Под.ред. Г.С.Сапаргалиев – Алматы
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Конститутция Республики Казахстан 30 августа 1995года

2. Федоров В.Н. Современные идей правового государство. М. 1994

2. Дымченко В.И. О соотношении законности и правового
СПб. 1993;

3. Гуменюк А.Р. О едином правового пространстве как
формирования правового государства.;

4. Коваленко А.И. Теория государства и права. М.
Коваленко А.И. Правовое государство: концепции и реальность.
М.1993;

Алексеев А.Н. Государство и право. М. Юридическая литература

1993;

7. Алексеев А.Н.Общая теория права. М. 1981;

Лазарев В.Н. Общая теория права и государства. М. 1994
Нересянц В.С. Гегелевская философия права. М. 1974 г.;

Пионтковский А.С. учение Гегеля о праве и государстве и
Лившиц Р.З. Социалистический идеал и правовое государство //Социалистическое правовое
Мушинский В.О. Правовое государство и праврпрнимание // Советское государство
Седугин П.М. Рождение закона. – М., 1991.

Теория государства и права. Курс лекций /Под ред. М.Н.
Туманов В.А. Права человека и исполнительная власть. //
Теория государства и права. Учебник для юридических вузов и
Общия теория государства и права: Учебник /Под ред. В.В.
Венегеров В.С. Теория государства и права: Часть 1. Теория
Хрестоматия по всеобщие истории государства и права: Учебное пособие
Фаткуллин Ф.Н. Основные учения о праве и государстве.: Учебное
Хропонюк В.Н. Теория государства и права.: Учебное пособие для
Ю.А.Дмитриев, А.А. Златорольский “Гражданин и власть”, Москва, 1994

Манов Г.И. Признаки государства: новые прочтания. М. Спарк.
Халивов В.С. Введение в науку о влати. СПб. 1999.

Чиркин В.Е. Основы государственной власти. М.1995

Шевцов В.С. Государственный суверенитет. М. 1997

Макаров О.В. Соотношение права и государства // Государство и
История политических и правовых учений. Учебник для вузов. Под
Сапаргалиев Г.С. Конституционное право РК. Алматы: 1998

А.Н.Сагиндыкова. Конституционное право РК. Курс лекций – Алматы :
1

2