Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстар диплом жұмысы
Жоспары
КІРІСПЕ 2
1 ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЗАҢДЫ ТАЛДАМАСЫ 5
1.1. Қарудың заңсыз айналымының объектісі 5
1.2 Қарудың заңсыз айналымындағы қылмыс заты 10
1.3 Қарудың заңсыз айналымының объективті жағы 14
1.4 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың субъективті белгілері 19
ІІ ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫ ЕСКЕРТУ 26
2.1. Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың жасалуына әсерін тигізетін себептер мен жағдайлар 26
2.2 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды 37
ескерту шаралары 37
2.3 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды ескертудегі ішкі істер органдары жетекшілерінің атқаратын ролі 47
ҚОРЫТЫНДЫ 50
Қолданылған әдебиеттер тізімі 51
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Құқық
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспары
КІРІСПЕ 2
1 ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЗАҢДЫ ТАЛДАМАСЫ 5
1.1. Қарудың заңсыз айналымының объектісі 5
1.2 Қарудың заңсыз айналымындағы қылмыс заты 10
1.3 Қарудың заңсыз айналымының объективті жағы 14
1.4 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың субъективті белгілері 19
ІІ ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫ ЕСКЕРТУ 26
2.1. Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың жасалуына әсерін тигізетін
2.2 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды 37
ескерту шаралары 37
2.3 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды ескертудегі ішкі
ҚОРЫТЫНДЫ 50
Қолданылған әдебиеттер тізімі 51
КІРІСПЕ
ҚР ҚК 9 – тарауында орын алған қоғамның қауіпсіздігі
Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығында қарудың заңсыз айналымымен күресудің теориялық
Қазақстан Республикасы қылмыстық құқығында қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстармен
Қоғам салаларының дамуының жетістіктері адамның маңызды мүддесі өмірі мен
Құқықтық мемлекет құру адамның жеке басы құқығын өмірі мен
Мысалы біздің елімізде 1998 жылы 1134 қылмыс қаруды пайдаланып
Сонымен бірге қоғамдық әлеуметтік ортада адамның жеке басы оның
Кейбір осы мәселелерге қатысты сұрақтар мысалы көршілес елдердің В.В.
Осыған байланысты қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстар саласындағы
Зерттеудің мақсаты болып, қарудың заңсыз айналымы саласындағы қылмыстармен күресудің
Бұл мақсаттарды жүзеге асыру үшін автор өзінің алдына мына
Қарудың заңсыз айналымының саласындағы қылмыстардың жалпы түсінігіне;
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың криминологиялық сипаттамасына;
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың жасалу жағдайлары мен себептеріне;
Қарудың заңсыз айналымымы саласындағы қылмыстарды жалпы алдын алу және
Қорғауға ұсынылатын негізгі тұжырымдар:
1. Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар деп қылмыстық заңмен қарастырылған,
2. Қылмыстың заты болып тек қана қылмысқа әсерін тигізетін
3. Сонымен қатар біздер қорыта келе, оқ-дәріні, жарылғыш заттарды,
4. Қарудың заңсыз айналымы субъектитвті жағы былайша сипатталынады: жалпы
Қылмыстың субъективті жағы тікелей ниет түріндегі кінәнің болуымен байланысты.
5. Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарға соқтырған
1 ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЗАҢДЫ ТАЛДАМАСЫ
1.1. Қарудың заңсыз айналымының объектісі
Адамды, оның құқықтары мен бостандығын ең жоғарғы әлеуметтік құндылық
Қоғамдық қауіпсіздік және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың ерекшелігі олардың
ҚР жаңа ҚК жалпыға бірдей қауіпсіздікті қоғамдық қауіптілікті оның
Заңға сәйкес, ҚК 9-тарауының нормаларымен қарастырылған қылмыстардың объектісі –
Объект қылмыс құрамының элементтерінің бірі ретінде аса маңызды мәнділікке
Қылмыстық заңмен қорғалатын қоғамдық қарым-қатынастарға қылмыстардың тікелей немесе жанама
Қоғамдық қарым-қатынастарды қоғамға қайшы әрекеттерден қылмыстық заңның көмегімен қорғауда
Қоғамдық қарым-қатынас бұл, әрқашан да қоғам мен адамдар арасындағы
Қылмыстық құқық ғылымы қылмыстың жеке түрлеріне қылмыстық-құқықтық нормасымен қамтылған
Профессор Е.І. Қайыржанов қылмыс объектісінің материалдық және формальдық жақтарын
Формальдық тұрғыдан қылмыс объектісі болып құқықтық норма шығады. Бірақ
Мүдде қоғамдық қатынастардың нақты көрнісі бола тұра, өз кезегінде
Қылмыстың объектісін дұрыс анықтау жоғарыда аталғандай аса маңызды мәнділікке
Барлық қандай да болмасын қылмыстар тікелей немесе жанама түрде
Егер отандастарымыздың қылмыстық құқығымен, қылмыстың жалпы және текті объектісі
Бұл сұрақ бойынша осыған ұқсас пікірді, яғни “әрбір қылмыстың
Сұрақтарды мұндай талқылауда, жалпы және тікелей (арнайы) қылмыс объектілері
Бұл сұрақтарды шешудегі кездесетін бірқатар пікірталастықтар, қылмыстық заңда
Қазақстан Республикасының “Ұлттық қауіпсіздік туралы заңы“ қоғамдық қауіпсіздіктің ұғымына
Ішкі істер органдарына қоғамдық қауіпсіздікті, яғни адамның жеке басы
Қылмыстық құқық жүйесінде қарудың заңсыз айналымын ретке келтіретін нормалардың
ҚР ҚК 9-тарауының тектік объектісі болып қоғамның мүдделерін, адамның
Негізгі тікелей объект қоғамға қауіпті әрекетті дұрыс дәрежелеуге септігін
Жоғарыдағыларды айта келе біздердің ойымызша мынадай ұғымдарды құруымызға болады:
1.2 Қарудың заңсыз айналымындағы қылмыс заты
Зат - қылмыстық заңға байланысты адамның әрекетімен нақты қылмыс
ҚР ҚК 9-бабындағы қылмыс құрамдары бір-бірінен қылмыстың заты бойынша
“Атыс қаруларын, оқ-дәрілерді, қару жарақты немесе жарылғыш заттарды
Ресей қылмыстық кодексі Қылмыстық кодексі 221 бабымен “Атыс қаруларын,
1997 жылы қабылданған ҚР ҚК Қылмыстық кодексі 251 –
Соңғы кезеңдерде пневматикалық қарулар қазақстан базарларында саудаға салына бастады.Көптеген
Ерекше орынды газбен атылатын қару танылады. Ол соңғы жылдары
Профессор В.И. Ткаченко газды қаруларға мынадай анықтама беріп отыр:
Е.Д. Шелковникова, газды қаруды айта отырып, бұл аэрозольді немесе
Бірақ тәжірибемен газ қаруларын тек қана қорғану ғана емес
Сонымен қатар, заңмен жүйке зақымдайтын, уландыратын заттармен дайындалған, яғни
Қылмыстық-құқықтық және криминалистикалық әдебиеттерде суық қаруды зерттеулерде ерекше назар
ҚР ҚК 251-бабы 4-бөлігімен, суық қаруларды алып жүру, аңшылық
Өзінің конструкциясы бойынша суық қарулар былайша бөлінеді:
шабуға арналған (қылыш, шашка, тесаки);
тескіш (қанжар, шпаг, стилет, штык);
тескіш-шабатын ( қкинжал, палаш);
тескіш-кесетін (аңшы немесе фин пышағы, әскери пышақтар, кейбір ұлттық
ҚК 251-бабының 1-бабымен көзделген заты – ату құралы, оқ-дәрілер,
ҚР 1998 жылғы 30 желтоқсанда қабылдаған "Қарудың кейбір түрлерінің
Пневматикалық мылтықтар, белгі беруші, старт беруші, құрылыста қолданылатын пистолеттер
Құрылысы бойынша өзіне сәйкес қару түрінен атуға арналған (әскери,
Жарылғыш заттар – бұл оттегісіз (сыртқы әсерге байланысты) жарылғыш
Жару құрылғылары – түрлі объектілерді жаруға арналған жарылғыш затпен
Түрлі объектілер мен межелерді зақымдау, бүлдіру, жою үшін әдейі
Атыс қаруы, оқ-дәрілер, жарылғыш заттар мен жару құрылғылары пайдалануға
Сонымен біздер жаоғарыда айта келе, “Қаруды, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды
Қылмыстың заты болып тек қана қылмысқа әсерін тигізетін зат
1.3 Қарудың заңсыз айналымының объективті жағы
Қандай да болмасын қылмыс құрамы өзінің объективті құрылымына
Қылмыстың объектитвті жағы үздікссіз тұрғыда қылмыстың субъектитвті жағымен тығыз
Қылмыстың объективті жағы мынадай заңсыз әрекеттердің біреуінің ғана жасалуымен
Көрсетілген заттарды иелену деп оларды кез келген әдіспен (сатып
Беру – атыс қаруын,оқ-дәрілерді, жарылғыш заттар мен жару құрылғыларын
Қазақ КСР 1959 бабымен салыстырғанда жаңа Қылмыстық кодекс “беру”
Бұл әрекет ҚР ҚК 251 бабымен жауаптылықты көздеген белгілі
Қаруды басқа бір тұлғаға уақыташа беру, бұл әрекеттің қоғамға
Заңды немесе физикалық тұлғаларға табылған немесе олардың сақтауына (ҚР
Көрсетілген заттарды басқа тұлғаларға ақыға беру өткізу болып табылады.
Өткізу – мысалы, сауда-экономикалық мағынада белгілі бір кәсіпорныға дайын
Мысалы, В.И. Ткаченко өткізу деп басқа бір тұлғаға қайтарымсыз
Е.Н. Тихонов айтқандай, қарауды қайтарымсыз беру, оларды сатумен салыстырғандай
Атыс қаруын, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттар мен жару құрылғыларын сақтау
Егер де ол адам сол сақталған қаруды пайдалануы үшін
Жоғарыда айта келе сақтау деп біздер – субъектінің шын
Тасымалдау әдісіне (автомобильмен, поезбен және т.б.) қарамастан, аталған заттардың
Өзінің еңбегінде А.Д. Макуха тасымалдаудың ұғымын беруде, аталған заттарды
Атыс қаруын, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын алып
В.Д. Малков алып жүру деп өзінен табылуы деп санайды.
Қарастырылушы қылмыстың міндетті белгісі – атыс қаруының, оқ-дәрінің, жарылғыш
Заңда көрсетілген әрекеттердің кез келгенінің жасалу сәтінен бастап қылмыс
Қылмыс аяқталған болып оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару құрылғыларын заңсыз
ҚР ҚК 251-бабында көрсетілген қылмыс құрамы созылмалы қылмыстардың түрі
Оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару құрылғыларын заңсыз сатып алу, беру,
Бұл әрекеттердің заңға қайшылығы болып, ҚР 1998 жылғы 30
Көбінесе қаруды заңсыз пайдалану ішкі істер органдарының рұқсатынсыз (лицензиясыз)
ҚК 251-бабының 2-бөлімінде адамдар тобының алдын ала сөз байласуы
ҚК 251-бабының 4-бөліміне сәйкес суық қаруды алып жүру, аңшылық
Суық қару – зақымдау объектісімен тікелей жақындасқанда адамның бұлшық
ҚК 251-бабының 4-бөлімімен аталған заттарды заңсыз алып жүру және
ҚК 251-бабына берілген ескертуге сәйкес, осы баптарда көрсетілген заттарды
Сонымен қатар біздер қорыта келе,оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару құрылғыларын
1.4 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың субъективті белгілері
Қылмыс жасаған адам әрекеттерінің белгілері қылмыстық-құқықтық әдебиеттерде қылмыстық құқықтық
Жалпы қылмыстың субъектісі болып қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған және
Қылмыстық заң арқылы қылмыстық жауаптылыққа өзінің істеген іс-әрекетіне баға
Есі дұрыстық - бұл адаммен жасалған қылмыстық заңмен көзделген
ҚР ҚК 16-бабы 1-бөлігімен сәйкес “Осы Кодексте көзделген қоғамдық
Есі дұрыс еместікті қылмыстық заң екі нышанын белгілейді: медициналық
ҚК-тің 15-бабының 1-бөлігіне сәйкес қылмыс жасалған кезде он алты
Оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару құрылғыларын заңсыз сатып алу, беру,
ҚК 251-бабының 2-бөлімінде адамдар тобының алдын ала сөз байласуы
ҚК 251-бабының 4-бөліміне сәйкес суық қаруды алып жүру, аңшылық
Суық қару – зақымдау объектісімен тікелей жақындасқанда адамның бұлшық
ҚК 251-бабының 4-бөлімімен аталған заттарды заңсыз алып жүру және
“Қарудың кейбір түрлерінің заңсыз айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы”
Кейбір азаматтардың санаттарына мұндай айтылған қарулардың түрлері берілмейді. Мұндай
Қаруды пайдалануға тиым салынған, яғни көзінің көруі нашар болуы,
тұрақты орнының болмауы;
қасақана қылмыстары үшін сотпен берілген соттылығының болуы немесе оның
қаруды сақтауы үшін арнайы орындарының болмауы;
ішкі істер органдарына қару алуы үшін арнайы құжаттарын
Зерттеу жұмыстарыны жүргізудің нәтижесінде қарумен байланысты қылмыстарды көбінесе ер
Қаруды пайдаланып жасаған қылмыстарды оқу барысында әйелдермен жасаған қылмыстардың
Сонымен қорыты келе біздер мынадай қорытындыға келеміз: оқ-дәріні, жарылғыш
Қылмыстың субъективті жағы - қылмыскердің жасаған қоғамға қауіпті әрекеті
Мысалы, В.Н. Кудрявцев қылмыстың объективтік жағы адамның сана-сезімінде идеалды
Себебі қылмыстың субъектитвті жағы субъектінің психикасы объективтік жағының өзіне
Қылмыстың субъектитвті және объектитвті жағының белгілері өзара тығыз байланыса
Қылмыстың субъектитвті жағына: қылмыстық кінә, түрткі және мақсат жатады.
Қылмыстың субъектитвті жағының Б.И. Ахметовтың пікірінше кінәлі адамның қылмысты
Сондықтан қылмыстың субъектитвті жағын дұрыс белгілеу үшін объективті мән-жайлардың
Қасақаналықтың ерікті белгісі кінәлі адамның қылмысты әрекетті жүзеге асыруды
Демек, тұлға өзінің әрекетінің қоғамға қауіп туғызуы мүмкін екенін
Жаза тағайындау мен қылмыстық-құқықтық сұрақтарды шешуде қылмыстың түрткісі мен
Қылмыстың түрткісі мен мақсаты-қасақана қылмыстардың себепті механизмінің психологиялық компоненті.
Қылмыстың мақсаты - субъектінің жүріс-тұрысын реттеушісі ретінде көрінетін және
Егер де қылмыстың түрткісі қылмыскердің ойын оятса, ал мақсат
Демек адамның ҚР ҚК 251 бабы бойынша көзделген
Зерттелініп отырған нормалардың қандай да болмасын қоғамға қауіпті әрекеті
Қылмыстың субъективті жағы тікелей ниет түріндегі кінәнің болуымен байланысты.
Сонымен кінәлі адам атыс қаруына, оқ-дәрілерге, жарылғыш заттарға, жару
Барлық қылмыстарға тән белгі болып, соның ішінде қарудың заңсыз
Сонымен қатар біздерге мысалы адам қаруды мақсатсыз иеленеді, ал
Қылмыстың субъектитвті жағы мынадай заңсыз әрекеттердің бірінің жасалуымен
Көрсетілген заттарды иеленде кінәлі адам оларды кез келген әдіспен
Беруде – атыс қаруын, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттар мен жару
ҚР ҚК 251 бабымен жауаптылықты көздеген белгілі бір әрекеттің
Мұнымен қатар берудің нысаны тек қана бұған заңды түрде
Қаруды басқа бір тұлғаға уақыташа беру, бұл әрекеттің қоғамға
Заңды немесе физикалық тұлғаларға табылған немесе олардың сақтауына (ҚР
Көрсетілген заттарды басқа тұлғаларға ақыға беру өткізу болып табылады,
Сонымен қатар өткізу - мысалы, сауда-экономикалық мағынада белгілі бір
Қылмыстың мақсаты мен түрткісі әр түрлі болып келеді. Сот
Бірақта қылмыстық мақсаты мен түрткісін анықтау маңызды болып табылғаны
Сонымен қарудың заңсыз айналымы субъектитвті жағы былайша сипатталынады:
жалпы шеңбердегі қылмыстық қол сұғушылықты (қоғамдық қауіптілігін) сезіну;
қылмыстың затын және оның сипаты мен құрылысы туралы пайдаланатындығын
оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару құрылғыларын заңсыз сатып алу, беру,
субъектінің қоғамдық қауіпті біле тұрған әрекеттерді жүзеге асыруға ұмтылуы.
Сонымен қорыта келе қылмыстың субъективті жағы тікелей ниет түріндегі
ІІ ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫМЕН БАЙЛАНСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫ ЕСКЕРТУ
2.1. Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың жасалуына әсерін тигізетін
Криминологтардың ортаға салған ең маңызды сұрақтарының бірі болып қылмыстың
Көптеген криминологтар қылмыстың себептері әлеуметтік аумақта және алуан қоғамдық
Қарудың заңсыз айналымын алдын алуды нәтижелі қолдану үшін аталған
Нақты бір қылмыстың себептері мен жағдайлары криминогендік жүйенің алғашқы
Ол әлеуметтік құбылыстың жаңа сапалы қасиеттерімен топталады. Ондағы әрекетік
Қылмыстылықтың жасалу себептері мен жағдайлары арасында біздерге “криминогендік детерминант”
Себептік байланыс - детерминация туралы ерекшеленген жан-жақты оқып танудың
Қарудың заңсыз айналымының жағдайларын талдай отырып және онымен байланысты
Өткен кездегі еңбектер қатарында осы сұрақтарды ашу мақсатында елеулі
Сонымен пайда болуы мен жасалуына байланысты қарудың заңсыз айналымының
1. Қылмыстың жалпы жасалуына әкеп соқтырған әлеуметтік себептер мен
2. Қарудың заңсыз айналымымының өзіне тән ие болған және
3. Нақты қылмыс деңгейіндегі қарудың заңсыз айналымындағы тікелей себептер
Қарудың заңсыз айналымының жалпы жасалуы себептері мен жағдайлары болып,
Қарудың заңсыз айналымының өзіне тән ие болған және барлық
Тағы да бір осы қылмыс түрінің жасалу арнайы себептері
Қаруға деген белгілі бір қол жеткізушілік құралдарына анықталған қол
Әрбір жеке қылмыстардың тікелей себебі болып жеке тұлғаның жеке
Нақты бір қылмыстың жасалу себептері мен жағдайлары мыналар:
а) криминогендік түрткі осы деңгейде мүдделік-психологиялық алғы шарттарын дисгармонияны
б) жеке тұлға құрылатын және тікелей қылмыс жасау қозғалысында
Нақты қылмыстың жасалу себептері мен жағдайларын ішкі және сыртқы
қоғамға қауіпсіздікке қол сұғылмаушылықты елемеу;
қаруды немесе жарылғыш заттарды өінің қажеттілігін қанағаттандыруы үшін иеленіп
мінез құлқының теріс жақтары (қызығушылық, дөрекілік, іші тарлық);
негатитвті эмоциялық - ерікті жәй күйі.
Көрсетілген мән-жайлар, оқып танитын қылмыскерлердің жеке басы санаттарына тиісті,
Зерттеулердің көрсетуіне қарағанда, автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын
Аталған қоғамға қауіпті әрекеттерді жасаудың сыртқы жағдайлары арасынан мына
- жәбірленушінің виктимдік тұрғыдағы жүріс-тұрысы;
- қаруды заңсыз өткізу, яғни оны бақылаудың кемшілігі немесе
- Ішкі Істер Органдар қызыметіндегі осы қылмыс түрімен күресудегі
Философияда жағдайлардың мынадай түрлерін бөліп көрсетеді: тоғысатын, қажетті және
Жәбірленушінің виктимдік жүріс тұрысы, аталған қылмыстың жасалуына жағдай туғызатын
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстың жасалу себептері мен жағдайларын
1) әлеуметтік-психологиялық;
2) әлеуметтік-экономикалық;
3) әлеуметтік-техникалық.
Көптеген қылмыстардың жасалуы “әлеуметтік-психологиялық” соның ішінде қарудың заңсыз айналымыны
Бұл деформация жүріс-тұрыс ережелері мен белгіленген тиісті нормаға мардымсыз
Қаруды заңсыз пайдалану нәтижелері, әр түрлі сипттағы қоғамдық тәртіптің
Бұл мәселеге қазіргі кезеңде аса назар аударылуда бірақ, қоғамдық
Қарудың заңсыз айналымы үшін сотталған жастардың басым көпшілігі көбінесе
Сонымен қатар, қарудың заңсыз айналымына бағытталған қылмыскерлердің басым бөлігі
Бұл келтірілген пайымдау біздермен жасалынған зерттеудің анықтамаларына байланысты беріліп
Жастардың қолының бостығы және олардың көлік құралын жүргізу аумағындағы
Осы аталған теріс (негатитвті) жағдай екі аспектіде жүзеге асырылады:
Тәрбиелеу жұмыстары кемшіліктерінің бірі болып, қажетті нәтиженің төменгі тұрғыда
Тәрбиелік ықпал ету эпизодтық сипатты алып жүреді және де
Мұндай адамдарға қатысты сот үкімі шыққаннан кейін, сот мәжілісіне
Тәрбиелік жұмыстардың кемшіліктері қаруды пайдаланып қылмыс жасауға әкеп соқтырған,
Әлеуметтік бақылаудың кемшіліктері қоғамға қарсы қылықты адамдар әрекетінің одан
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарға соқтырған әлеуметтік-психологиялық
Ішкі Істер Органдарымен қаруды пайдалануға рұқсат етілген адамдардың орындарын
Әсіресе қаруды пайдаланып жасалуы сияқты криминогендік орындарда осы қызыметті
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстармен күресудегі істерді тергеуде
Бүгінгі таңдағы қоғамда өмір сүріп отырған қылмыспен күресудегі тәжірбиеде,
Сонымен қатар тәжірибедегі кездесетін өз уақтылы негізделген қылмыстық істі
Сонымен қатар тергеу-іздестіру құрамы топтарының толық еместігі және оқиға
Қаруды пайдаланып қылмыс жасау немесе оларды алып жүру, тасымалдау,
Жоғарыда аталғандай жіберілген кемшіліктер, қылмыс жасаған адамды іздестіруге бағыт
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды құқық қорғау органдары қызметкерлерімен
- қарудың заңсыз айналымын оны тойтарудағы ішкі істер органдары
- жасалынған қылмыстың криминологиялық сипатының негізіне қатысты жедел ақпараттарды
- кейбір аймақтардағы қарумен байланысты болған қылмыстарды ашуға
- қаруды есепке алу немесе тексеру, қадағалау, алдын-алудың мәселелерін
Әлеуметтік психологиялық тәртіптің елеулі теріс жағдайы болып жәбірленуші -
Белгілі бір ұйымға немесе мекемеге тапсырылған қажетті бір қаруға
Қарудың заңсыз айналымына әсерін тигізетін “әлеуметтік-экономикалық” жағдайлары танылады.
Қылмыстық топтардың арасында қарудың заңсыз айналымына деген бағытталған әрекеттер
қаруды жасау немесе жабдықтау;
оларды тасымалдауы үшін сақтауы;
өткізу;
одан түскен пайданы (ақшаны) оданы әрі сондай әрекеттер істеуіне
Мұндай қарастрылып отырған қылмыстар жасырын (латентті) болып танылады. Сондықтан
Арнайы рұқсат беру жүйесі азаматтарға қаруды, жарылғыш заттарды бере
Өзіндік сипаттағы қаруды заңсыз айналымына тоқтату орындарын күзетке
Олардың болмауы ұйымдастырылмаған, яғни өз бетімен көшелерде жасырын топтармен
Қарудың заңсыз айналымымына ықпалын тигізетін тиімді жақтарының бірі ретінде
Барлық басқа жағдайларда осы құрылғы шаралар қылмыскерлер үшін танымал
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың себептері мен жағдайларын
2.2 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды
ескерту шаралары
Қылмыстылықпен күресу, соның ішінде қарудың заңсыз айналымы күрделі жинақталған
Қарудың заңсыз айналымымен күресудегі ішкі істер органдарының жалпы профилактикалық
Қылмыстардың алдын алу қылмыстылықпен күресуде біздерге белгілі болғандай жетекші
Қылмыстардың алдын алу немесе ескерту - бұл мемлекет не
Қарудың заңсыз айналуының алдын алу шаралары туралы заттық сөз
Қылмыстылықтың алдын алу деп, “Жан-жақты деңгейдегі қылмыстылықтың себептері мен
Қылмыстылықтың алдын алу (грек тілінде prophylaktіcos - сақтандыратын) қылмыстылықты
Қылмыстылықтың алдын алу біздердің көзқарасымызша, жалпы қылмыстылықпен немесе нақты
Профессор Е.І. Қайыржанов қылмыстың алдын алу шараларын қылмыс объектісінің
жалпы профилактика;
2) арнаулы (топтық) профилактика;
3) индивидулды профилактика.
Тәжірбиелік көзқарас бойынша, нақты бір қылмыстың алдын алуда, алдын
Қарудың заңсыз айналымымен күресудің алғашқы этаптарының бірі болып, оның
Мұның өзін жеке тұлғаның дамуы барысындағы ерте кезеңінен басталғандығы
Жеке тұлғаның дамып жетілуі, сирек кездеспейтін қайышы сипатты алып
ҚР Президенттің жарлығымен 5 қаңтар 2001 жылы 2001-2005 жыл
Тікелей ескерту профилактикалық жұмыстың негізгі нысаны болып танылады. Оның
Қарудың заңсыз айналымымен күресуге қатысты ішкі істер органдарымен тікелей
Қарудың заңсыз айналымын тікелей ескертудің негізгі мазмұны болып, аталған
Қарудың заңсыз айналымының байланысты қылмыстарды ескертудегі жалпы профилактикалық тәжірибенің
Қарудың заңсыз айналымын сақтандырудың тәжірбиелік әдістерінің бірі болып, рұқсат
Ереже бойынша белгілі бір, қарудың пайдалануы, өткізілу, беру тасымалдау,
Қарудың заңсыз айналымын ескерту тәжірбиесін талдауда, осы бағыттағы
Қарудың заңсыз айналымы жастар, жұмыссыздар, пайда көру мақсатында күн
Жастардың қолы бос уақытын дұрыс пайдалану мәселелерін бір құрылым
Осы мәселеге қатысушы әр түрлі ұйымдардың атқаратын қызыметтерін жүйелендіру
Қарудың заңсыз айналымын жасауға қылмыстық бірігуде араласқан жастағы топтардың
Аталған мән-жайлар құқық қорғау органдары жағынан көлік жүргізуге икемділігі
Қарудың заңсыз айналымымен күресудегі ішкі істер органдарының профилактикалық жұмыстарының
ҚР ҚК 251 бабы бойынша сотталған адамдар ішкі істер
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстармен күресудегі кездесетін осы аталған
Осы міндеттерді шешу нақты түрде қарудың заңсыз айналымымен байланысты
Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың жасалуын ескерту жүйесінде осы аталған
Жеке профилактикалаудың негізгі элементтері былайша бөлінеді:
а) жеке тұлғаны зерттеу және оған кері әсерін тигізетін
б) құқықтық және мүдделік сананың деформациялану дәрежесін анықтау;
в) жүріс-тұрысты топшалауға қажетті жеткілікті мән-жайларды құратын мүмкіндіктерді тану;
г) теріс әсерін тигізетін айқындалған әрекеттерді тойтаруға бағытталған шараларды
Осындай шараларды жүзеге асырудың нәтижелі болуы көбінесе алдын алушы
Индивидуалдық профилактикалау объектісінің тұлғаларын анықтау жеткілікті тұрғыда күрделі болып
Жүргізілген зерттеулер криминогендік тұлғалардың біршама жақын типтік контингенттерін, жекеше
1) қарудың заңсыз айналымымен қылмысы үшін бұрын сотталған адамдар;
2) Қаруды сақтау, өткізу, беру тасымалдау сияқты қылмыстары
3) қаруды пайдаланып қылмыс жасаған әрекеттері үшін бұрын соттылығы
4) қаруды заңсыз жасау, дайындаған адамдар.
Біздерге белгілі, жекеше-тәрбиелік әсері бар тіркемеге жататын тұлғалардың сандық
Бірақ та қарудың заңсыз айналымымен айналысқандығы үшін сотталған адамдардың
Жеке-профилактикалық жұмыстардың сапасы оны жүзеге асырушы адамдардың жан-жақты дайындалуы
Осы санаттағы полиция қызыметкерлері тұрғылықтармен анағұрлым тығыз байланыста қызымет
Сонымен, қарудың заңсыз айналымын арнайы түрде ескертуді мынадай қадағалаушылық,
“Құқықтық сипаттағы шаралар” қарудың заңсыз айналымымен қатысты жауаптылықтың
Осыған байланысты Қазақстан Республикасы Жоғары Соты Пленумымен, қарудың заңсыз
Ең алдымен ішкі істер органдары үшін қазіргі кезеңдегі рұқсат
Басқа жағынан қарағанда, осындай шаралар қарудың заңсыз айналымымен байланысты
Қарудың заңсыз айналымымен қарсы күресуде және оларды қадағалау, тіркеуге
Сонымен қатар осындай қылмыс түрлерімен күресуге немесе оны ескерту
Ішкі істер органдары қызыметкерлерінің оның жасалу тәсілдері немесе әдістеріне
Сонымен қатар ішкі істер органдарының, соның ішінде участкелік
Қарудың заңсыз айналымы шараларына қарсы теріс жүріс-тұрысты адамдармен байланысқан
Қарудың заңсыз аналымының алдын алуда ішкі істер органдарының қызметкерлері,
Осы аталған мәселелерге қатысты негативті жағдайларды жою үшін, тиісті
14 мамыр 2000 жылы АҚШ-та он мыңдаған американдық адамдармен
Мұндай шараны қолдану арқылы қоғамның қауіпсіздігін, яғни осындай қылмыстардың
Сонымен қатар, ішкі істер органдары жағынан, қарудың иегерлеріне
Осы сұрақтың екінші бөлігі болып, арнайы қару орындарын қорғауды
Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстардың болуын сақтау немесе
Қарудың заңсыз айналымымен күресудегі шрларды ішкі істер органдарымен қолдануда,
Арнайы ғылыми әдебиеттерде қолданылатын қажетті шаралардың функционалдық ерекшеліктеріне байланысты,
Қарудың заңсыз айналымымен күресудің шарларын қолдануда, әрбір әрекетті толық
2.3 Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарды ескертудегі ішкі
Жалпы қандай да болмасын қылмыстылықпен күресуде ең алдымен оның
Қылмыстылықты болдырмау біздер үшін алдымызда тұрған басты міндеттердің бірі
Сондықтан да қылмыстылықпен күресуде ішкі істер қызметкерлерінің атқаратын ролі
Әрбір қылмыстылыққа өзіндік сипатқа ие болған өзіндік тәсілдер мен
Басқарушының әдісі мен тәсілдері өз алдына әлеуметтік құбылыстардың объективті
Басшылықтың тәсілі- бұл жеке бастың субъектитвті-психологиялық мінездің қалыптылығының
Ұжымдар мен кейбір жеке тұлғалар, ішкі істер органдарының қызметкерлері
Әлеуметтік аумақта басқару соның ішінде элементтері біртекті маңызды, қандай
Ішкі істер органдары қызметінің өзіндік ерекшеліктері, өз алдына терең
Басқарушылардың авторитеті сонымен қатар творчестволық бағытталушылықты меңзейді, өз алдына
Егер де бұйрық туралы айтатын болсақ, бұл мәселенің екі
Сонымен қатар әрбір басшы өзінің жалпы білімділік деңгейі мен
Басқарушы адам қасқару ғылымые меңгеруі тиіс. Меңгеріші қызметті ғылыми
Қандай да болмасын өкімді немесе бұйрықты дәлме-дәл байыппен асықпай
Егер бұйрық немесе өкім егер ауызша берілсе, оны өтініш
Жетекші өзінің қызметкерлерін дұрыс бағалауы қажет. Дұрыс жетекші қандай
Жетекшінің басқарудағы жан-жақты әдістер мен тәсілдерді қолдана білуі ұжымды
Жетекші өзіне деген талаптарды қоя білетін және де ол
ҚОРЫТЫНДЫ
Жоғарыдағыларды айта келе біздердің ойымызша мынадай қорытындыларға келуімізге болады:
1. Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар деп қылмыстық заңмен қарастырылған,
2. Қылмыстың заты болып тек қана қылмысқа әсерін тигізетін
3. Сонымен қатар біздер қорыта келе,оқ-дәріні, жарылғыш заттарды, жару
4. Қарудың заңсыз айналымы субъектитвті жағы былайша сипатталынады: жалпы
Қылмыстың субъективті жағы тікелей ниет түріндегі кінәнің болуымен байланысты.
5. Қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстарға соқтырған
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Закон РК от 26.06 1998г. «О национальной безопасности» //
Закон РК «О государственном контроле за оборотом отдельных видов
Закон РК «О государственном контроле за оборотом отдельных видов
Постановление Пленума Верховного Суда РК № 4 от 21
Собрание актов Президента РК и Правительства РК: Сборник. Астана,
Сборник постановлений Пленума Верховного Суда СССР, 1924-1970. М., 1970.
Алауханов Е., Пакирдинов М. Как защититься от преступника: Алматы:
Антипов В.И. Уголовно-правовая борьба органов внутренних дел с посягательствами
Ахметов Б.И. Уголовно-правовая борьба с вымогательством: (Учебное пособие). –
Блунштейн Ю.Д., Зырин М.И., Романов В.В. Профилактика преступлений. Минск.
Винокуров А.П. Проверки исполнения законодательства об оружии. // Законность
Военный энциклопедический словарь. М.: Военное издательство, 1984.
Гаухман Л.Д. Борьба с насильственными посягательствами. М.: Юридическая литература,
Дагель П.С., Котов Д.П. Субъективная сторона преступления и ее
Если вы хотите купить оружие / Авт. – сост.
Ефимов М.А. Борьба с преступлениями против общественного порядка, общественной
Ивашин В.А. Человек имеет право на самооборону. Известия. №396.
Казахстанская правда. Охрана всегда начеку. от 11 ноября 2000
Каиржанов Е. Интересы трудящихся и уголовный закон: Проблемы объекта
Каиржанов Е. Причинность в криминологии. Алматы, 2002.
Карбеков К.С. Проблемы уголовно-правовой борьбы с незаконным обращением оружия,
Коржанский Н.И. Объект и предмет уголовно-правовой охраны. М.: Академия
Кондаков Н.И. Логический словарь – справочник. М., 1975.
Криминология:. Учебное пособие. / Под ред. Н.Ф. Кузнецовой. М.,
Криминология. Под ред. Коробейникова Б.В. и др. М.: 1988.
Краткий словарь иностранных слов. М., 1971.
Красиков А.Н. Сущность и значение согласия потерпевшего в советском
Куц Н.Т. Преступления против общественного порядка и общественной безопасности.
Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступлений. М.,1972. С
Кудрявцев В.Н. Объективная сторона преступления. М., Юридическая литература, 1960.
Кудрявцев В.Н. Причинность в криминологии. «Юридическая литература», 1968.
Куринов Б.А. Научные основы квалификации преступлений. М., 1976.
Курманов К.Ш. Квалификация преступлений: Теория и практика. Бишкек: Издательский
Лебедев А.И. Об уголовной ответственности за незаконное ношение, хранение,
Материалы Комиссии по предупреждению преступности и уголовному правосудию Экономического
Матышевский С.П. Ответственность за преступления против общественного порядка и
Малков В.Д. Преступления против общественной безопасности, общественного порядка и
Малков В.Д. Хищение огнестрельного оружия, боеприпасов и взрывчатых веществ:
Максимов С.В. Эффективность общего предупреждения преступлений. М., 1992.
Молдабаев С.С. Проблемы субъекта преступления в уголовном праве Республики
На страже №20 от 18 мая 2000 года.
Научно-практический комментарий к УК РФ. / Под ред. П.Н.
Пути укрепления социалистического правопорядка. Советское государство и право. 1979.
Советское уголовное право. Общая часть. М, 1974.
Советское уголовное право. Общая часть. М., 1977.
Соколов Л.Ф. Уголовный закон об оружии. Омск, 1976.
Советский энциклопедический словарь. М.: Изд. СЭ. 1981.
Словарь русского языка: В 4-х т. Изд. Института языкознания
Тихий В.П. Уголовная ответственность за незаконное владение оружием. Харьков,
Трахтеров В.С. О предпосылках вины и виновности в советском
Труд. Где мой черный пистолет? от 28 августа 1996
Уголовное право Казахстана (Общая часть). Учебник для ВУЗов /
Уголовное право Российской Федерации. Особенная часть.: Учебник / Под
Уголовное право Республики Казахстан. Особенная часть: Учебник / Под
Устинов А.И. Сообщение // Материалы научной конференции, посвященной проблемам
Устинов А., Цветкова В., Степанов Ю. О понятии боеприпасов.
Французский уголовный кодекс. М., 1947.
Шелковникова Е.Д. Проблемы усиления борьбы с незаконным оборотом оружия.
Юридический энциклопедический словарь. М., 1984.
56
