Құқықтық сана және құқықтық мәдениет курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
КIРIСПЕ 3
І тарау. Құқықтық сана ұғымы, түсiнiгi және маңызы 5
І.1. Құқықтық сана қоғамдық сананың элементi ретiнде 5
І.2. Құқықтық сананың құқықтың әлеуметтiк функциясын жүзеге асырудағы рөлi 13
І.3. Құқықтық сананың түрлерi және ерекшелiктерi. 18
ІІ тарау.Құқықтық мәдениеттiң түсiнiгi және маңызы. 21
ІІ.1. Құқықтық мәдениет құқықтың сапалық деңгейiнiң көрсеткiшi ретiнде 21
ІІ .2. Құқықтық мәдениеттi қалыптастырудағы құқықтық тәрбиенiң маңызы 26
ҚОРЫТЫНДЫ 30
СIЛТЕМЕЛЕР 31
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI 32
32
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Құқық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
КIРIСПЕ 3
І тарау. Құқықтық сана ұғымы, түсiнiгi және маңызы
І.1. Құқықтық сана қоғамдық сананың элементi ретiнде 5
І.2. Құқықтық сананың құқықтың әлеуметтiк функциясын жүзеге асырудағы
І.3. Құқықтық сананың түрлерi және ерекшелiктерi. 18
ІІ тарау.Құқықтық мәдениеттiң түсiнiгi және маңызы. 21
ІІ.1. Құқықтық мәдениет құқықтың сапалық деңгейiнiң көрсеткiшi ретiнде
ІІ .2. Құқықтық мәдениеттi қалыптастырудағы құқықтық тәрбиенiң маңызы
ҚОРЫТЫНДЫ 30
СIЛТЕМЕЛЕР 31
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI 32
КIРIСПЕ
Жұмыстың тақырыбы “Құқықтық сана және құқықтық мәдениет”
Құқықтық сана – қоғамдық сананың бiр түрi. Саяси
Тақырыптың өзектiлiгi - отандық мемлекеттiлiктiң жаңа даму сатысы,
Қылмыстылықтың өршiп, азаматтардың әлеуметтiк қорғалуының деңгейi төмендеген кезде
Қазақстандық қоғамдағы құқықтық мәдениет деңгейiн қарастыра отырып, азаматтардың
Мынаны атап өткен жөн: қазiргi қоғамның батыстық сипат
Жұмыста Ғ.Сапарғалиев, А.Ибраева сияқты қазақстандық авторлардың, сонымен қатар,
І тарау. Құқықтық сана ұғымы, түсiнiгi және маңызы
І.1. Құқықтық сана қоғамдық сананың элементi ретiнде
Сана – объективтi шындықты идеалды түрде бейнелеудiң адамға
Адам тарихи қалыптасқан iс-әрекеттер, дағды мен тәсiлдердi игерiп,
Қоғамдық сана-объективтi дүние мен қоғамдық болмыстың адам санасында
Қоғамдық сананың түрлерi қоғамның экономикалық базисi мен байланыс
Құқықтық сана – қоғамдық сананың бiр түрi. Саяси
Қоғам мүшелерiнiң құқықтары мен көзқарастары жатады. антогонистiк қоғамда
Құқықтық нормаларды жүзеге асыру - қоғамға пайдалы iс-әрекет
құқықты белгiлеу;
құқықты түсiну;
құқықты құрметтеу;
құқықтың дұрыстығына жане әдiлдiгiне сену;
құқықты сақтауға дағдылану;
құқықтың талаптарын бұлжытпай орындау.
Құқықтық сана - Қазақстан Республикасы азаматтарының жүзеге асырылып
Құқықтық сана- қоғамның құқықтық өмiрiн жандандыру және дамытуға
Құқықтық сана – құқық номаларын қалыптастырудың қажеттi шарты.
Құқықтық сана- құқық нормаларының нақты және толығымен iске
Қоғамдық мәдениет саласында құқық мәдениетiнiң
жетiстiктерiн ғана басқарып, реттеп отырады. Мәдениет өзiнiң даму
қоғамдағы құқықтық сананың жағдайы, құқықты түсiнудiң деңгейi,заңдылықтың талаптарын
заңдылықты сақтау;
заң шығарудың ерекшелiгi,оның мазмұны мен нысанына көңiл бөлу;
сот, прокуратура және де басқа құқық қорғау органдарының
Сонымен сана-объективтi шындықты идеалды түрде бейнелеудiң адамға тән
Сана адамдардың өзара iс-әрекеттерiнiң нәтижесiнде өмiрге келiп, дамып,
Мемлекет және құқық теориясы қоғамдағы сана-сезiмнiң объективтiк даму
Құқықтық сана-сезiмнiң негiзгi функциялары: бiрiншi –халықтың құқықтық бiлiмiн
Құқықтық сана- сезiмнiң ерекшелiктерi:
құқықтық сана-сезiм қоғамдағы тек нормативтiк актiлер мен құбылыстарды,
қоғамның даму процесiн, құбылыстарын сана сезiм құқықтық тұрғыдан
Қоғамдағы құқықты дамыту үшiн заңдылықты тәртiптi қатаң сақтау
Құқықтық сананың мазмұны әр таптың, қоғамның экономикалық, саяси,
Қоғамдық сана сезiмнiң басқа нысандарына қарағанда құқықтық сана
Құқықтық идеология дегенiмiз – қоғамдағы құбылыстарды, қатынастарды құқықтық
Құқықтық психология дегенiмiз – қоғамның құқықтық сезiмiн, ақыл-ойын,
Құқықтық сана сезiмнiң жүйелерi мен түрлерi:
Қатынастың субъектiлерiне қарай құқықтық сана үшке бөлiнедi: жекелiк,
Мазмұнының тереңдiгiне қарай құқықтық сана тағы да үшке
Кәсiптiк құқықтық сана қоғамның әр саласында жұмыс атқаратын
Теориялық құқықтық сана қоғамдағы заң ғылымының жан жақты,
Құқықтық сана сезiмнiң бұл жүйелерi мен түрлерiнiң қоғамда
Құқықтық сананың субъектiлерi әлеуметтiк тұрғыдан бiрнеше түрге бөлiнедi:
жеке адамның құқықтық санасы ол ес бiлгеннен қалыптаса
ұжымдық құқықтық сана. Әр ұжымның қызметiнiң ерекшелiктерiне байланысты
қоғамдық құқықтық сана. Адамдар жасына, жынысына байланысты сан
халықтық құқықтық сана. Қазақстан халқы мем лекеттiң билiктiң
Көне дәуiрде ешқандай құқықтық сана деген жеке ұғым
Қоғамды, мемлекеттi дамытуда, оның құқықғын нығайтуда қуатты құралдың
Белсендi заңды мiнез құлық лауазымды тұлғлардың, азаматтардың өз
Енжар заңды сана сезiмнiң көрiнiсi де сан валуан.
Қоғамның экономикалық, әлеуметтiк мәдениеттiк дамуы жақсы деңгейде болса
Егер де қоғамның экономикалық әлеуметтiк дамуы дағдарысқа ұшыраса
Азаматтардың көпшiлiгiнде демократиялық мәдениеттiң жоқтығы;
Қоғамда әкiмшiлiк әмiршiлiк жүйенiң ұзақ уақыт өмiр сүруы;
Ескi мемлекеттiң ыдырауы, жаңа жүйенiң толық қалыптаса алмауы;
Қоғамның экономикалық әлеуметтiк деңгейiнiң нашарлауы.
Қазiргi өтпелi кезеңде Қазақстан Республикасынын алдында тұрған мүдде
Елiмiзде құқықтық тәрбие жұмысын жақсарту. Бұл iске қоғамның
Тәрбие жұмысын барлық бағытта жандандыруға көңiл бөлу, инабаттылық,
Халықтың рухани сана-сезiмiн бiлiмiн жақсарту;
Мемлекеттiң заң шығару, құқықтық нормаларды орындау жұмысын жақсарту;
Мемлекет аппараттарындағы қызметкерлердiң мамандық сапасын көтеру;
Заңдылыққа құқықтық тәртiпке қатаң бақылау жүргiзу.
Осы көрсетiлген бағыттар арқылы құқықтық тәрбиенi жақсарту тек
Қорыта айтсақ құқықтық идеологияны жаңғырту, озық өркениет жетiстiгiн
Қазақстанда құқық жүйесiнiң болашақта даму бағыттары:
Құқықтық идеологияны қалыптастыруға қоғамдағы барлық саяси, әлеуметтiк күштердi
Құқықтық идеологияның қалыптастыру жұмысы жариялы ашық демократиялы түрде
Құқықтық идеологияны қалыптастыру процесiнде халықтың көпшiлiгiнiң мүддесiне нұқсан
Құқықтық идеологияның алдындағы сан қырлы мүдде мақсаттың ең
Құқықтық сана халықтың, адамдардың саяси және құқықтық жауапкершiлiгiн
І.2. Құқықтық сананың құқықтың әлеуметтiк функциясын жүзеге асырудағы
Рухани өмірдің құблысы ретінде құқық қоғамдық және индивидуалды
Құқытық сана – бұл адамдардың қарым-қатынасы, әлеуметтік қоғамдағы
Сондықтан құқықтық сана – құқықтың “ретті қойылған” сияқты
Құқықтық сана мәдениеттің элементі толық және әр жақты
Өркениеттің әртүрлі типтеріндегі, әртүрлі мәдени-тарихи бірлестіктерде әрекет ету
Құқықтық сана күрделі құрылымды морфологияға ие. Ғылымда құқықтық
Құқықтық психология – жеке жеке адамдардың күнделікті адам
Жаңа немесе ескі заңдары алып тастау бойынша қуаныш
Құқықтық психология күнделікті өмір деңгейінің көрінісі ретінде құқықтық
Дәл психилогиялық реакциялар ортасында құқықтың өзінің әлеуметтік мәнін
Сонымен, құқықтық психология – құқықтық көрініс сферасының тікелей
Тұрғын халықтың психологиядағы көрінісін, әлеуметтік ақталған рұқсат ереже
Мемлекетті құқықтық саясатында тұрғын халықтың құқықтық психологиясына мін
Бұдан басқа, құқықтық психологияболашақ өзін-өзі қиын ұстауда, объективті
Осымен, құқықтық психология – қоғамдық сананың сферасын құқықты
Құқықтық сана құрамындағы құқықтық психологиядан басқа құқықтық идеология
Құқықтық сана – бұл қоғамның, құқықтық қатынастардың қоғамдық
Идеологиялық тұрғысында және идеология арқылы барлық әлеуметтік топтардың,
Бірақ, құқықтық идеология айтарлықтай құқықтық психология, құқықтық сананың
Шын құқықты түсінудің тәсілдері ретінде құқықтық идеологияның үлгілері
Сол немесе басқа да қазіргі кездегі билік қатынастарда
Демократиялық және әлеуметтік, мәдени, тарихи сияқты мемлекеттік құқықтық
Бірақ жазылмаған заң бар: сана, соның ішінде құқық
Бұндай құқықтық мемлекеттің және берік құқықтық тәртіп рухы
Саяси құқық идеологиясыз қазіргі кездегі өркениетті қоғамның болуы
Құқықтық идеология құқықтық білімнің синтезі, толықтай құқықтық
мәдениет, концептуалдық түрде мамандарға ғана жеткілікті емес, сонымен
қатар халықтың көпшілігіне, нақтырақ айтсақ әр адамға, өмірдің
пропагандарлау, істер, оларды қйын және қарсылы әлемде бағыттай
Қорыта келгенде ұлттық құқықтық доктрина – қоғамның құқықтық
Құқықтық сананың танып білу функциясы бұл құқықтық құбылыстарды
Құқықтық сананың бағалуа функциясы, құқық маңызы сияқты құқықтық
Құқықтық бағалау – бұл азаматтар сияқты құқық субъектілерінің
Құқықтық нормалар туралы информация құқық субъектілерінде психологиялық реакциялардың
Құқықтық сананың функциясын жүзеге асырудағы бақылауда айрықша маңызды
Құқықтық теорияда келесі құқықтық сананың түрлері кездеседі:
Біріккен құқықтық сана – адамдардың бұқаралық ойлауы, олардың
Профессионалдлық құқықтық сана – заңгер мамандарының ортасында қалыптасқан
Ғылыми құқықтық сана – құқықты меңгерудің теориясын, жүйесін
І.3. Құқықтық сананың түрлерi және ерекшелiктерi.
Құқықтық сана – құқықтық ажырамас бір бөлігі. Құқықтың
Қоғамдық өмірдің талаптары мен нормалары құқықтық заң ретінде
Құқық пен құқықтық сананың байланысы өзара қызмет байланысында,
Біріншіден, құқықтық сананың дамуы мен жағдайы көп жағдайда
Құқық тудырушы қызметтегі құқықтық сананың рөлі бұл жерде
Осылайша, құқықтық сана құқықтық генезис үшін ойлау, сезім
Мемлекет, құқықтық нормаларды қалыптастыруда, біріншіден халықтың құқықтық санасы
Құқықтық сана құқықты жүзеге асыру қызметінде функциялауда рөл
1. Құқықтық сана құқық нормалардың субъектілердің еркін бақылау
2. Құқықтық сана міндетті тұлғаларға құқықтық нормалар процессінде
ІІ тарау.Құқықтық мәдениеттiң түсiнiгi және маңызы.
ІІ.1. Құқықтық мәдениет құқықтың сапалық деңгейiнiң көрсеткiшi ретiнде
Белгіленген проблеманың мәнін ашу үшін құқықтық мәдениет теориясын
Құқықтық мәдениеттің құбылыстары туралы білімнің проецсті мазмұнының қалыптасуы,
Мәдениет туралы құнды көзқарастардың даму процесінде үлкен маңызды
Мәдениеттану ғылыми – техникалық интелгенцияның, заңгер, тұрмыстық жұмысшылардың,
Өз уақытында, біздің практика жие-жие әрбір экономикалық, құқықтық,
Мәдениетті қарастырудағы жее жоспар, біздің көзқарасымызға, құқықтық мәдениеттің
Мәдениеттің үшінші концепциясының жақтаушылары қоғамдық өмірдің универсалды қасиеттері
Бар шығындарға қарамастан берілген бағыттағы жақтаушылардың көзқарастарында, оларды
Бұл пизиция мәдениетті құндылықтар системасы және оларды реализациялау
Ғылымдағы қарастырылған мәдениет концепцияларының тұрақты сақтаулары оны түсіну
Құқықтық мәдениет қоғамның құқықтық санасының айнасы. Өйткені, бұл
Құқықтық мәдениет жеке тұлғалардың білімінің деңгейіне қарай үшке
Құқықтық мәдениеттің функциялары: танымдық, реттеушілік, прогностикалық, нормативтік. Танымдық
Құқықтық мәдениеттің субъектісіне қарай үш жүйеге бөлінеді: қоғамдық,
Қоғамдық жүйедегі нормативтік актілер барлық халықты қамтып, қоғамдық
Құқықтық мәдениеттің қызметі үш топқа бөлінеді: танымдылы, бағалаушылы,
Мәдениет жүйесін құқықтық реттеудің, басқарудың негізгі бағыттары: қоғамның
Осы көрсетілген төрт бағыттағы құқықтық жұмысты қоғамдық көлемде
Құқықтық мәдениеттің жақсы дамуының негізгі шарттары: халықтың рухани
Бұл шарттарды орындау үшін біріншіден қоғамның саяси, экономикалық,
Құқықтық мәдениеттің ең жоғарғы деңгейдегі түрі – профессионал
Мемлекет және құқық теориясы бойынша оқу әдебиеттерінде құқықтық
Құқықтық мәдениеттің антипады болып құқықтық нигилизм табылады, яғни
Жоғарыда айтылып кеткен А.Н.Герценнің сөзі дәлел бола отырып,
И.С.Тургенев – орыс жазушысы өзінің романдарында бунтар кейіпкерлердің
ХХ ғасырда пайда болған әлеуметтік нигилизмнің кеңейген сипаты
кұндылықтарды, критерилерді, ешқандай өмірдегі бағдарды және т.б. шектеулерді
Б.А.Кистяковский сынды құқықтың бағалаушысы және пропагандисі ретінде, өзінің
Нигилизм әлеуметтік құбылыс. Нигилизм жалпы (латын тілінен -
Бұл - әлемдік түсіну және әлеуметтік тәртіптің бір
Ол, леворатикалды бағыттың Якоби, Прудон, Ниция, Штирнер, Хайдеггер,
Нигилизм сан қырлы, өте қауіпті саяси ағым. Ол
1) Қоғамдағы құқықтық нормалардың талаптарын қасақана орындамау іс
2) Адамдардың жаппай заңды нұсқауларды орындамай, өздерінің ойдан
3) Заңдардың арасындағы күрес – соғыс, нормативтік актілердің
4) Заңдылықты субъективтік, прагматикалық саясатпен ауыстыруға талаптанған ағымдарда
5) Мемлекеттің билік және басқару органдарының арасындағы күрес
6) Қоғамда адамдардың бостандығы, құқықтары, теңдігі толық қамтамасыз
7) Әр түрлі теориялардың арасындағы қайшылықтар күрестер.
ІІ .2. Құқықтық мәдениеттi қалыптастырудағы құқықтық тәрбиенiң маңызы
Жалпы тәрбиенiң маңызы- тұлғаны жан- жақты және үйлесiмдi
Құқықтық тәрбие –жеке азаматтардың, қоғамдық бiрлестiктердiң, мемлекеттiң азамат
Құқықтық тәрбиелеуде ең басты назар мына үш элементке
-заңдарды бiлу;
оларды сақтау және заң нормаларын орындау;
әлеуметтiк белсендi құқықтық тәртiп;Көптеген ғалымдар адам бойында құқықтық
Қазақстандық қоғамдағы құқықтық мәдениет деңгейiн қарастыра отырып, азаматтардың
Мынаны атап өткен жөн: қазiргi қоғамның батыстық сипат
ҚОРЫТЫНДЫ
Тақырыпты қорытындылай келе мына жағдайларға ерекше тоқталғым келедi.
Қылмыстылықтың өршiп, азаматтардың әлеуметтiк қорғалуының деңгейi төмендеген кезде
Қазақстандық қоғамдағы құқықтық мәдениет деңгейiн қарастыра отырып, азаматтардың
Мынаны атап өткен жөн: қазiргi қоғамның батыстық сипат
СIЛТЕМЕЛЕР
Ғ.Сапарғалиев,А.Ибраева. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы,1999. 236-бет
Хропанюк В.Н. Теория государства и права. М.,1995г. 122-бет
Марченко М.Н. Теория государства и права. М.:Зерцало. 1998,216
М.Н. Марченко “Теория государства и права” Москва-1999 ж.
Сальников В.П. “Правовая культура: проблемы формирования гражданского общества
В.К. Бабаева “Теория государства и права” Москва-2004 ж.
В.К. Бабаева “Теория государства и права” Москва-2004 ж.
А.В.Малько, Н.И.Матузов. “Теория государства и права” Москва-2003 ж.
А.В.Малько, Н.И.Матузов. “Теория государства и права” Москва-2003 ж.
Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI
НОРМАТИВТIК-ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТIЛЕР
Қазақстан Республикасы Конституциясы 30 тамыз 1995 жыл.
ӘДЕБИЕТТЕР
Абенов Е.М., Арынов Е.М., Тасмагмбетов М.М. Казахстан:эволюциягосударства и
Азаров Ю.П. “Искусство воспитывать”/Книга для учителя/ Москва “Просвещение”
Венгеров А.Б. Теория государства и права. Учебное пособие
Жоламан Қ.Д.,Мухтарова А.К.,Тәуекелев А.Н. Мемлекет және құқық теориясы.
Люблинская А.А. “Учителю о психологии” /Учебное пособие/ Москва
Марченко М.Н. Теория государства и права. М.:Зерцало. 1998.
Основы государства и права Республики Казахстан. Учебноеғ пособие.
“Правовая культура: проблемы теории и практики”. Под редакцией
“Общая Теория Государства и Права”.//Под редакцией Комарова
“Теория Государства и Права”. Курс лекций. //Под редакцией
“Теория Государства и Права”. //Под редакцией Нерсесянц В.С.
Сальников В.П. “Правовая культура: проблемы формирования гражданского общества
Спиридонов Л.И. Теория государства и права. Зерцало. М:.1996.
Теория государства и права:Ч 1. Под. ред. А.Б.
“Теория Государства и Права” под редакцией В.Н. Хропанюка.
Учебное пособие “Введение в гражданское образование”. //Алматы 2002г.
Хутыз М.Х.,Сергейко П.Н. Энциклопедия права.М. “Знание” 11995.
Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства.
32
