Интеллектуалдық меншік курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе...................................................................................................3
I.Тарау. Интеллектуалдық меншік ұғымы және меншік қатынастардың реттелуі................................................................................................4-12
Интеллектуалдық меншік объектілері......................................4-6
Қозғалмайтын мүлікке берілетін құқық.....................................7-9
Интеллектуалдық меншіктілік...................................................10-12
II. Тарау. Авторлық мүліктік айрықша құқықтар................................13-16
2.1. Мүліктік емес жеке құқықтар...................................................17-20
2.2. Авторлық құқықтың құрамы.................................................... 21-23
III Тарау. Жеке мүліктік құқық объектілері..........................................24-27
Қорытынды............................................................................................28
Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................29
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні: Құқық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе...................................................................................................3
I.Тарау. Интеллектуалдық меншік ұғымы және меншік қатынастардың реттелуі................................................................................................4-12
Интеллектуалдық меншік объектілері......................................4-6
Қозғалмайтын мүлікке берілетін құқық.....................................7-9
Интеллектуалдық меншіктілік...................................................10-12
II. Тарау. Авторлық мүліктік айрықша құқықтар................................13-16
2.1. Мүліктік емес жеке құқықтар...................................................17-20
2.2. Авторлық құқықтың құрамы.................................................... 21-23
III Тарау. Жеке мүліктік құқық объектілері..........................................24-27
Қорытынды............................................................................................28
Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................29
Жалпылай жинақтық ұғым деп қарауға болады: заңды және
Интеллектуалды меншік құқығын қорғау - аймақтық қорғауға
1967 жылы Стокгольм конвенциясы аса маңызды орын алды,
Халықаралық құқықтық тәртіп саласында интеллектуалды меншік құқығын ретке
Халықаралық интеллектуалды меншік құқығы қарапайым негізде қарастырылады, себебі,
Бүгінгі таңдағы сауды экономикасында Қазақстан меншік объектілерінде маңызды
Патенттік құқық өндіріс меншігімен тығыз байланысты, яғни өндірістік
Фирмалық атаулар, кәсіпорынның коммерциялық атауымен байланысты болғандықтан іскерлігіне
Фирмалық атаулар ақпараттық та рөл атқарады, өйткені үшінші
Тауарлық және қызмет көрсету белгілері даярлаушы және тұтынушы
Ғылыми, әдеби немесе мәдени шығармалар, сондай-ақ өнертабыс, өндіріске
Сонымен, интеллектуалды меншік – жинақтық ұғым, мыналарға қатысты
Ғылым, техника, әдебиет, өнер және басқа да шығармашылық
Тауар және қызмет, азаматтық айналымда қатысушылардың дараландыру қаражаты;
Сапасыз бәсекеге қабілетсіздіктен сақтау.
Интеллектуалды меншікке нақты анықтама беру қиынға соғады, себебі,
Заңмен қорғалатын интеллектуалды меншік объектілері.
Интеллектуалды меншік объектілеріне қолданылып отырған заңдарға сай төмендегі
Өнертабыстар, пайдалы модельдер, өндіріс үлгілері ҚР Заңы Патентімен
ҚР-ң «Авторлық құқық және аралас құқық» заңымен қорғалатын
ЭЕМ және деректер базасына арналған бағдарламалар;
Интегралдық шағын сызбалар топологиясы;
Іріктелім жетістіктері.
Жоғарыда аталып өткен объектілерге мүліктік құқық авторлық, лицензияланған
Интеллектуалды меншіктің материалдық емес объектілеріне (интеллектуалды қызмет нәтижесінің
Патент иегерінің өндіріс үлгісі, пайдалы модель, өнертабысқа айрықша
ЭЕМ мен деректер базасына арналған бағдарламаға айрықша авторлық
Интегралдық шағын сызбалар топологияларына құқықтық иелік немесе автордың
Тауарлық және қызмет көрсету белгілеріне, тауар шығару орындарына
Патент иегерінің іріктелім жетістіктеріне айрықша құқығы кіреді.
Материалдық емес активтерде ұйымының іскерлік беделі және ұйымдастыру
Интеллектуалды меншік объектілері төмендегі талаптарға сай болуы керек:
А)материалды-заттай (нақты) құрылымы болмау керек;
Б)ұйымды басқа мүлікпен сәйкестендіру мүмкіндігі (бөліну, еншілеу);
В)ұйымды басқару қызметінде өндірісте өндірілетін өнімді не қызметті
Г)12 айдан асқан ұзақ мерзімге немесе арнайы циклға
Д)ұйым аталған мүлікті алып-сатуды көздемейді;
Е)ұйымның келешекте экономикалық табыс (пайда) әкеле алу мүмкіндігі;
Ж)осы ұйымның нақты барлығын дәделдейтін және интеллектуалды қызмет
Жоғарыда аталғандардың үш материалды емес актив топқа бөлуге
Интеллектуалды меншік объектілері.
Ұйымдастыру шығыны.
Гудвилл (жақсы атақ құқығы).
Интеллектуалды меншік объектілері өз алдына былайша бөлінеді:
1.ғылыми-техникалық және өндірістік саладағы интеллектуалды меншік объектілері:
өнеркәсіптік меншік (өнертабыс, пайдалы модельдер, өнеркәсіптік үлгілер, тауарлық
Құпия сақтау құқығы (ноу-хау)
Авторлық құқық объектілері (ЭЕМ, деректер бағдарламалары, интегралды топологиялар,
2. Гуманитарлық саладағы интеллектуалды меншік объектілері:
Авторлық құқық объектілері (әдеби шығармалар, өнер және музыкалық
Бұл шығындардың бәрі ұйым құрылғанда пайда болады.
Фирманың (гудвилл) бағасымен оның іскерлік беделі көтеріледі. Бағалау
Интеллектуалды меншік объектісі болып саналатын өнертабыстардың өз алдына
Өнертабыс болып практика жүзінде техника саласында аранйы бір
Заттар — азаматтық құқық қатынастарының объектілері. Азаматтық құқық
Заттар азаматтық айналымдағы қатысына орай шектеулі айналым қабілеттігіне
Сонымен, азаматтық заң кейбір заттарды азаматтық айналымнан шығарып
Заттарды бөлінетін және бөлінбейтін деп жіктейді. Бөлінетін заттар
Заттар құқық қатынастарында жекеше белгіленген және тектес қасиеттеріне
Заттар қозғалатын және қозғалмайтын болып бөлінеді. Оның қозғалмайтынына
Қозғалмайтын мүлікке берілетін құқық мемлекеттік тіркеуден міндетті түрде
Кәсіпкерлікке пайдаланылатын кәсіпорын мүліктік кешен ретінде мүліктің (заттың)
Қосалқы зат және басты зат. Дербес пайдалануға келмейтін,
Жаңа Азаматтық кодекс азаматтық құқық объектілерінің тізіміне жануарларды
Сондай-ақ жануарға "қатал қарау-аямаушылық" дегенге орай оған әдейі
Затқа ақша, валюталық құндылықтар, сондай-ақ кұнды қағаздар жатады.
Валюта құндылығына кымбат бағалы металдар, қымбат бағалы тастар,1
Құнды қағаздар да зат делінеді. Құнды қағаз дегеніміз
Оның соңғысы мүліктік талапты куәландыруға кызмет етсе, ал
Ол белгіленген және міңдетті өлшемдерді (реквизитті) сақтай отырып
Құнды қағаздарды бір тұлғадан екіншісіне беруге болады. Бұл
Қазіргі кезде құнды кағаздың негізгі түрлері деп кеңінен
Құнды қағаз ретінде облигация оны шығарушы (көбіне көп
Құнды қағаздар мынадай үш түрге бөлінеді: атаулы, ордерлік
Құнды қағаздарды шығару (эмиссия) тәртібі мен оны ұйымдастырып
Азаматтық кодекстің 1-ші бабында 1-ші тармағында көрсетілгендей, азаматтық
Жоғарыда көріп отырғанымыздай, азаматтық құқығымен реттелінетін қоғамдық катынастардын
Интеллектуалдық меншiк объектiлерiне құқықтың пайда болу негiздерi
Мүлiктiк емес жеке құқықтар
1. Автордың өз туындысына қатысты мынадай мүлiктiк емес
1) туындының авторы деп танылу құқығы және оны
2) туынды пайдаланылған кез келген жағдайда оның даналарына
3) туындының атауымен қоса, оған қол сұғуға жол
09.07.04 ж. № 586-II ҚР Заңымен 4)
4) туындыға белгiсiз адамдар тобының қол жеткiзуiне жол
2. Бұрын қабылданған шешiмнен пайдаланушыға келтiрiлген зиян, соның
Қызметтiк туындыларды жасаған кезде бұл тармақтың ережелерi қолданылмайды.
3. Автордың мүлiктiк құқықтарына қарамастан, оның мүлiктiк емес
4. Авторды оның осы бапта көзделген мүлiктiк емес
5. Автор қайтыс болғаннан кейiн оның мүлiктiк емес
16-бап. Мүлiктiк құқықтар
09.07.04 ж. № 586-II ҚР Заңымен 1-тармақ
1.Автордың немесе өзге құқық иеленушiнiң сол туындыны кез
2.Автордың туындыны пайдалануға айрықша құқықтары төмендегi әрекеттердi жүзеге
1) туындыны қайта шығару (қайта шығару құқығы);
2) туындының түпнұсқасын немесе даналарын кез келген тәсiлмен
3) тарату мақсатында туынды даналары, соның iшiнде автордың
4) туындыны жария көрсету (жария көрсету құқығы);
5) туындыны жария орындау (жария орындау құқығы);
6) туындыны жария хабарлау (туындыны жалпы жұрттың назарына
7) жалпы жұрттың назарына арнап эфирде алғашқы және
8) жалпы жұрттың назарына арнап кабель арқылы алғашқы
9) туындыны аудару (аудару құқығы);
10) туындыны қайта жасау, музыкалық әуендеу немесе басқаша
10-1) туындыны жалпы жұрттың назарына жеткізу (жалпы жұрттың
11) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн өзге
3. Егер туындының заңды түрде жарияланған даналары оларды
Туындының түпнұсқасын немесе даналарын жалға беру (және көпшiлiкке
1) ноталық мәтiн түрiндегi музыкалық туындының;
2) фонограммаға түсiрiлген туындының;
3) дыбыс-бейнежазу туындысының;
4) деректер базасының;
5) ЭЕМ бағдарламаларының авторына немесе авторлық құқық иесiне
4.Сәулет, қала құрылысы және бау-саябақ жобаларын пайдалануға айрықша
5.Автордың немесе өзге құқық иеленушiнiң туындыны пайдаланудың әрбiр
6.Осы баптың 2-тармағында көзделген мүлiктiк құқықтарды шектеулер, егер
16-1-бап. Авторлық сыйақының ең төмен ставкалары
Туындының сипатына немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне (жұртшылық алдында,
Авторлық құқық – автордың жеке мүліктік және мүліктік
автордың азаматтығына қарамай және оның құқық қабылдауына
авторды Қазақстан Республикасының азаматы деп санайды;
авторды Қазақстан Республикасындағы халықаралық шарттарға
шығарманың арналған бағытына, мазмұнына және мәртебесіне, сонымен қатар
Авторлық құқық берілмейді
Жеке идеяларға, тұжырымдамаларға, принциптерге, әдістер, жүйелерге, жаңалықтарға және
Егер шығарма өзге территорияда алғаш жарық көрген күннен
Заңды тұлғалардың қатынасқа қатысу аясы олардың қандай мақсат
Заң құжаттарына сәйкес заңды тұлғалар белгілі бір қызмет
Азаматтық кодексте арнайы құқық қабілеттілік мәселесі де ескерілген.
Ал коммерциялық ұйымдар болса, керсінше арнайы құқық қабілеттілігіне
Екіншіден, коммерциялық ұйымдардың құқық қабілеттілігі құрылтай құжаттарында көрсетілетіндіктен
Азаматтық кодекстің 37-бабында айтылғандай, заңды тұлға заң мен
Заңды тұлғаның органы заңды тұлғаның ұсыныстарымен есептесіп, оны
Заңды тұлға органдарының түрі, оларды тағайындау тәртібі немесе
Азаматтық кодекстегі 37-баптың жалпы ережесі заңды тұлғалардың нақты
Заңды тұлғаның органдары алқалы немесе жеке дара болуы
2)Заңды тұлғаның атауы. Азаматтық кодекстің 38-бабының 1-тармағына сәйкес
Бөтен фирмалық атауды заңсыз пайдаланатын тұлға ол атауды
Заңды тұлғаның атауы оның қалай аталатынын және ұйымдық
Интелектуалды меншіктілік құқығы, тіркеу мен толтыру тәртібі
Интелектуалдық меншіктілік - әр түрлі салалардағы (өндірістік, ғылыми,
Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнама авторлық құқықты – автордың
Айрықша авторлық құқық иесi өз құқықтары туралы мәлiмдеу
1)қоршауға алынған латынша «С» әріппен;
2)айрықша авторлық құқықтар иесінің есімімен (атауынан);
3)туындының бірінші жарияланған жылынан тұратын авторлық құқықты қорғау
Авторлық құқтың және сабақтас құқықтардың объектілерін пайдаланатын жеке
Одан басқа, Қазақстан Республикасының №1141 2003 жылғы қарашаның
Сонымен, жоғарыда айтылғаның қорытындысын шығарсақ, келесіні айтуға қажет,
Қазақстан егемендік алғаннан бастап, дүниежүзілік қауымдастықтың толыққанды мүшесі
Осы авторлық құқықтың пайда болуы және оны әрі
2008-03-07:
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысы
25 желтоқсан 2007 жыл №
Соттардың авторлық құқық және сабақтас құқықтарды қорғау жөніндегі
Сот тәжірибесінде авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы
1.Ғылым, әдебиет және өнер туындыларын, қойылымдар, орындаулар, фонограммалар,
Егер Қазақстан Республикасы ратифи ка ция лаған халықаралық
2.Авторлық құқықтар АК 972-бабында, Заң ның 7-бабында көрсетілген
Авторлық құқықтар туындының мазмұны мен маңызына, берілу әдісі
Егер туындының бөлігі (атауы, кейіп кер лердің аттары)
Ауызша нысандағы туындыға авторлық құқық ол көпшілік алдында
3.Авторға техникалық көмек көрсеткен (басу, түзету және т.б.)
АК 974-бабында және Заңның 8-бабында көр сетілген объектілер,
4.Авторлық құқықтар құрамына:
- автордың АК 977-бабында және Заңның 15-бабында көрсетілген
- АК 978-бабында және Заңның 16-бабында көрсетілген мүліктік
5.Автордың мүліктік (айрықша) құқықтары оның бүкіл өмірі бойы
Тең авторлардың мүліктік (айрықша) құқық тары әр тең
Автор (тең авторлар) қайтыс болған жағдайда автордың (тең
Егер туынды авторының (тең авторлардың) бұрын АК 982-бабының
6.Жасырын немесе бүркеншік атпен жария етілген туындыға автордың
Автордың немесе оның мұрагерлерінің келі сі мімен туындыны
Егер жасырын немесе бүркеншік атпен ха лыққа жария
7.Автор қайтыс болғаннан кейін отыз жыл ішінде бірінші
Егер туындының авторы қуғын-сүргінге ұшы рап, қайтыс болғаннан
8.Автордың мүліктік (айрықша) құқығын қор ғау мерзімінің өтуі
Туынды қоғамдық игілікке айналған кезде оны кез келген
9.Авторлық құқықтың және (немесе) са бақтас құқықтардың объектілері
10.Авторлық құқық туынды түсірілген материалдық объектіге меншік құқығымен
11.Автордың өзі немесе оның мұрагерлері авторлық шарт бойынша
Егер автордың мүліктік (айрықша) құқық та рын авторлық
12.Автор немесе оның мұрагерлері, сондай-ақ қызметтік туындыға мүліктік
Автордың болашақта жасалуы мүмкін туын ды ларына қатысты
Автордың болашақта нақты тақырыпқа немесе ғылым, әдебиет немесе
13.Орындаушылар, фонограмма жасау шы лар, эфирлік және кабельдік
Мүліктік емес сабақтас құқықтар иеліктен шығарылмайды.
Орындаушының (мысалы, актер, әнші, биші, музыкант, эстрадалық, цирк
Бұл ретте туындыны орындау, фонограмма жасау немесе қойылымдар
14.Егер шарттың тараптары осындай тіркеуді қарастырған жағдайда ғана
АК 155-бабының 1-тармағына және Заңның 40-1-бабының екінші тармағына
Авторлық немесе лицензиялық шарт бойынша ауыспаған мүліктік (айрықша)
Авторлық немесе лицензиялық шарттың негізінде берілген мүліктік (айрықша)
15.Егер туынды қызметкердің қызмет ба бындағы міндеттерін орындау,
Қызметтік туындыны пайдаланғаны үшін авторлық сыйақы төлеудің көлемі
Алайда жұмыс берушімен жасалған шартқа қарамастан, туындыны пайдалану
16.Өзге дәлелдер болмаған жағдайда түп нұсқада немесе туындының
Егер оның құрамдас бөліктерін дербес пай далануға болмаса,
Бөлінбейтін біртұтас туындыға тең авторлық туралы дауларды сот,
Тең авторлардың бірлескен шығармашылық еңбе гімен жасалған және
17.Әртүрлі авторлардың туындыларынан және басқа да материалдардан тұратын,
Жарыққа шыққан энциклопедияларды, ғы лыми еңбектер жинақтарын және
18.Егер дыбыс-бейнежазу туындысы (кино фильм, бейнефильм және Заңның
Отбасының дағдылы ортасына өзара туыс қандық қарым-қатынастағы адамдарды
Кино, бейнефильмдерге, спектакльдерге, диа фильмдерге, слайдфильмдерге және осыған
19.Аударма, қайта жасау, музыкалық әуендеу немесе басқадай қайта
Туындатылған шығарманы негізгі туынды авто рының авторлық құқығын
20.Туынды авторының келісімімен жария лау, көпшілікке көрсету, көпшілік
Туындыны жасырын немесе бүркеншік атпен жариялағанда баспагер автордың
21.Заңның 18-бабының бірінші тармағында, 19, 20, 21, 22,
22.Фонограмма жасаушының және орын дауы фонограммаға жазылған орындаушының
Көрсетілген көпшілік алдында орындау түрі үшін “Туындыларды пайдаланудың
23.Автордың, орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлік және кабельдік хабарлар
Қазақстан Республикасының Әкімшілік құ қық бұзушылықтар туралы кодексінің
Қылмыстық жауапкершілікке әкеліп соғатын автор лық және сабақтас
24.Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау туралы істер бойынша
Өзге тұлғалар тек сенімхаты болған жағдайда ғана автор
Егер автор немесе орындаушының мүліктік (айрықша) құқықтарын ұжымдық
Егер авторлар мен орындаушылардың мүліктік құқықтарын ұжымдық негізде
25.Өзінің әрекеттерімен автордың (оның мұрагерлерінің) немесе сабақтас құқықтарды
Баспагермен жасалған шартқа сәйкес, туынды даналарының тиражын басып
Автордың немесе орындаушының мүліктік құқықтарының бұзылуына байланысты бірнеше
26.АІЖК 27-бабына сәйкес, авторлық не месе сабақтас құқықтарды,
Егер заңды тұлғалар немесе заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік
Бұзылған авторлық немесе сабақтас құқық тарды қорғау туралы
27.“Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
28.АК 9-бабы және Заңның 49-бабында бұзылған авторлық немесе
Егер құқықтарды тану немесе құқық бұзыл ғанға дейінгі
Егер құқықтарды бұзатын немесе оның бұ зылуына қауіп
Егер шығындардың орнын толтыру, оның ішінде айырылып қалған
Судьяның талапты қамтамасыз ету туралы ұйғарымы дереу орындалуға
29.Заңның 9-бабына сәйкес, авторлық презумпциясы қолданылатындықтан, басқадай жоқ
Бұзылған авторлық немесе сабақтас құқық тар ды қорғау
30.Туынды авторының немесе орындау шы ның жеке мүліктік
Туынды авторының немесе орындаушының мү ліктік емес құқықтары
31.АІЖК 249-бабымен қарастырылған арызды қараусыз қалдыру негіздері түбегейлі
32.Бұзылған авторлық немесе сабақтас құ қықтарды қорғау туралы
Егер туындының немесе фонограмманың, эфир лік және кабельдік
Егер контрафактілік даналар сапалық талаптарға сай болмаса, онда
33.Қазақстан Республикасы Конституция сының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі (Жалпы және ерекше
2. ҚР Үкіметінің Қаулысы 20.02.1997 жылғы. №
3. ҚР Заңы «ҚР-да бағалау қызметі туралы»
4. В.С. Болдырев,А.С. Галушка,А.С.Федоров. «Жылжымайтын мүлікті бағалау теориясына
5. Тарасевич Е.И. «Жылжымайтын мүлікті бағалау». СПб Баспа.
6. «Жылжымайтын мүлікті бағалаудың теориялары мен әдістері»
29
