TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе……………………………………………………………………….. 3-9

I Тарау ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы мал шаруашылығының дамуы.

1.1. Кіші жүз қазақтарының әлеуметтік-тұрмыс жағдайы........................... 10-17

1.2. Кіші жүз қазақтарының мал шаруашылығы.......................................... 17-31

II Тарау Кіші жүз қазақтарының егіншілік және саудасының дамуы

2.1. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы

Кіші жүз жеріндегі егіншілік..........................................................................

32-39

2.2. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз қазақтарының сауда –саттық кәсібі.........................................................................................

39-45

Корытынды .................................................................................................... 46-48

Пайданылған әдебиеттер тізімі.................................................................... 49-50

50

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Қазақстан тарихы

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 Жоспар

Кіріспе………………………………………………………………………..
I Тарау ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы мал
1.1. Кіші жүз қазақтарының әлеуметтік-тұрмыс жағдайы...........................
II Тарау Кіші жүз қазақтарының егіншілік және саудасының
2.1. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы

Кіші жүз жеріндегі егіншілік..........................................................................

32-39

2.2. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз
39-45

Корытынды .................................................................................................... 46-48

Пайданылған әдебиеттер тізімі.................................................................... 49-50

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Бүгінгі қазақ халқы егеменді ел. Тәуелсіз
Патшалы Ресей Кіші жүз ішінде болып жатқан өзгерістерді
XVIII ғасырдың бірінші жартысында Кіші жүз қазақтары өздерінің
Мал бағып өсіру атам заманнан бері келе жатқан
Кіші жүз қазақтары мал шаруашылығымен қатар, егіншілікпен де
XІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз қазақтарында егіншілік
Кіші жүз жерінде патшалы әкімшілік-баскару жүйесінің орнауы, қазақ
Қазақтардағы сауда-саттық дала өнімдеріне сәйкес, өз ерекшелігімен дамыды.
Бітіру жұмысының зерттелу деңгейі. Бітіру жұмысын жазуда ХІХ
Қазақ халқының тарихында қатысты жазылған арнайы зерттеулерді атап
Н.В.Якубов Кіші жүз қазақтарының егін шаруашылығы және сауда-саттық
. И. П. Рычковтың зертеулерінде Кіші жүз
ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылығы мен саяси-әлеуметтік
Е. Бекмаханов еңбегі қазақ халқының егінді
Ж.Қасынбаев қазақ халқының тарихында мал шаруашылығы ерекше орын
Қолданып жүрген этнографиялық зерттеу еңбегінде Х.Арғынбаев
30-50 жылдар арасында экономикалық және саяси байланыстар мен
С.М. Мәшімбаевтың еңбегінде ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы
Бітіру жұмысының деректік негізі

Бітіру жұмысын жазуда ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы
Бітіру жұмысының хронологиялық шеңбері.

ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз қазақтарының мал
Бітіру жұмысының мақсатты мен міндеті.

Мақсаты. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз қазақтарының
Міндеті. ХIХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші
Бітіру жұмысының құрылымы. Кіріспе, екі тараудан , қорытынды
І тарауда Кіші жүз қазақтарының әлеуметтік тұрмыс жағдайы
ІІ тарауда Кіші жүз қазақтарының егіншілік және саудасының
І ТАРАУ. ХІХ ҒАСЫРДЫҢ БІРІНШІ

ЖАРТЫСЫНДАҒЫ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ ДАМУЫ

1.1 Кіші жүз қазақтарының әлеуметтік тұрмыс жағдайы

Қазақстандағы әлеуметтік қатырастарға талдау жасағанда жекелеген феодалдық институтардың
Ревалюцияға дейінгі буржуазиялық тарихшылар Қазақстандағы «ақсүйек» пен «қарасүйек»
«Ақсүйек терминінің шығуы қазақ халкы тарихының бастапқы кезеңдерге
Академик В.В. Родловтың атап көрсеткеніндей «тора» деген ежелгі
Орта Азия тарихын зертеуші Кары- Құрбан-әлі-Қажы-Халид-Бек-Оғлы «төре» терминің
Автор «төре» сөзін бағыныштыларды қамшымен жазалау деген мағынаны
бағыныштыларын өлім жазасына кесе алатын болган,бірақ оның ұлдары
Төре дегеніміз ханның туыстары,олар өздерінің алатын орны жағынан
Мұның бәрі Мендәлі Пірәлиевтің «төре» деген
ХIХ ғасырдың 40-жылдарында Орынбор Шекара Комиссиясының тапсырмасы бойынша
Бұдан әрі Андре «ақсүйектің» бұрынғы артықшылықтарынан чингизидтерге үйлену
Сонымен ХIХ «төре» сословиесі енді біртекті болудан қалды
Сонымен ХIХ ғасырдың бірінші жартысында «ақсүйек» атағының
Қарастырылып отырған кезеңдерде сұлтандар мен ру шонжарларын қарама-қарсы
Көшпелі қауымның қанауынан сұлтандарға қарама-қарсы өсіп шыққан әлеуметтік
Сонымен ру билері хандар мен сұлтандар мен қатар
Тек «қарасүйектің» өкілдері би бола алатын ,чингизидтер би
«Би» сөзінің қайдан шыққаны осы кезеңге дейін әлі
Сұлтандар мен ру шонжарлардың
Қазақтардың қоғамдық – саяси өмірінде көрнекті рөл атқарған
«Батыр» деген сөз «багадур» және «бакхатур» деген түркі
Кейінгі кезде руаралық күресте, барымтада, тағысынтағыларда көзге түскен
Қазақ бай феодалдары да руаралық қақтығыстарға ,
Алайда осының бәрі батырлардың белгілі әлеуметтік топқа қатыстығын
Енді әуелі мынаны есте ұстауымыз керек .Феодалдық қоғамда
Өздерінің тегі қандай болса да, жарлы-жақыбайдан
Сонымен қатар қазақтардың жонғар,
Батырлардың таптық табиғатын Шоқан Уалиханов туып айтқан
Осыған орай мынаны атап өткен жөн...... қазақ байлары
ХIХ асырдың орта тұсына қарай қазақтардың экономикалық өміріне
Сұлтандар арасынан да, ру шонжарлар ортасынан да, сондай
Сонымне ,феодалдық құрлыстың қанауында пайда болған әлеуметтік
1.2 Кіші жүз қазақтарының мал шаруашылығы

XVIII ғасырдың бірінші жартысында Кіші жүз қазақтары өздерінің
Мал бағып өсіру атам заманнан бері келе жатқан
XVIII ғасырдың бірінші жартысына дейін Кіші жүз даласында
Көшпелі мал шаруашылығы мен Маңғыстау, Үстірт, Ырғыз қазақтары
XIX ғасырдың бірінші жартысында Кіші жүздің Батыс және
Сыр өзені бойындағы қазақтар мал шаруашылымен қатар суармалы
Мал шаруашылығының отырықшылдық түрімен, әсіресе, өзен жағалауындағы, бекініс
Кіші жүз қазақтарындағы шаруашылықтың түріне қарай жылқы малын
Мұндай ерекшеліктердің болуы, біріншіден, шаруашылықтың түріне байланысты болса,
Қазақтар жылқы малын өздерінің жанындай көріп мақтаныш тұтқан.
Кіші жүз қазақтарының мал шаруашылығында ерекше орын алатын
Кіші жүз жерінің барлық адандарында қой мен ешкі
Қазақтар қой малымен бірге ешкі малын да ұстаған.
Ертеде қазақтар «Ешкі кедей малы» деген екен.
Маңғыстау және Үстірт қазақтары ежелден ата кәсібі ретінде
Сондықтан да қазақтар түйені «шөл кемесі» деп бекерге
Түйе малын өсіріп бағу кіші жүз жерінде бірдей
Жас ботаны алғашқы күндері қараңғы қорада бағып кісілерден
Патшалы Ресейдің отарлық саясаты Кіші жүз даласына ене
Қазақтар өздерінің күнделікті тұрмысында түйенің сүтін ішкен. Шұбаттың
Қазақ даласының табиғат ерекшелігіне байланысты қос өркешті және
ХІХ ғасырдың бірінші жартысында қазақтың мал шаруашылығындағы жартылай
Қазақтар ірі қара малды өсіре отырып сиырдың сүтінен
Мал шаруашылығында орыс пен қазақ кедейлерінің күнделікті тұрмыстағы
Отырықшылдық мал шаруашылығының негізгі даму көзі шөп шабу
Мұндай мысалдарды көптеп келтіруге болады. 1837 жылы
Жоғарыда айтылған жер қазіргі кезде Батыс Қазақстан облысы
Кіші жүз даласының батыс бөлігі мен солтүстік-шығыс бөлігі
Отырықшылдық мал шаруашылығына Сыр өзені бойындағы қазақтар да
Қазақтар шөп шауып дайындауда орыс шаруаларының тәжірибелерін кеңінен
ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Кіші жүз даласындағы мал
Қазақ халқының тарихына қатысты жазылған шығыстанушылар зерттеулерінің ішінен
Шығыс халықтары, оның ішінде, түркі тілдері ғылымының ірге
Кезінде А.И. Левшин де айқын жазған: “Қазақтың атқаратын
ХХ ғасыр басында жарық көрген еңбектерде: “Қазақтардың қоршаған
В.В. Радлов қазақ малдарын бес түрге бөліп ажыратады:
Қолданылып жүрген этнографиялық әдебиеттерде қазақ малдары тұрасында тұжырымдалған
В.В. Радлов қазақтың қой туралы тұжырым жасағанын, қазақы
Осы тұқым жердің табиғи ыңғайына қарай сұрыпталу нәтижесінде
Орыс шығыстанушы ғалымдары арасында қазақтардың үй жануарларымен жақын
В.В. Радловтың еңбегінде халқымыздың малын, оның түр
«Қазақстанның кең байтақ даласында көшпелі мал шаруашылығы дамыған.
Біз өз өмірімізді мал шаруашылығымен және біздің бабалар
П. Рычковтың айтуы бойынша, қазақтардың жылқысы алысқа айдап
Көшпелі мал шаруашылығының басты ерекшелігі мал азығы мен
ІІ ТАРАУ. КІШІ ЖҮЗ ҚАЗАҚТАРЫНЫҢ

ЕГІНШІЛІК ЖӘНЕ САУДАСЫНЫҢ ДАМУЫ

2.1 XІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз

жеріндегі егіншілік

Кіші жүз қазақтары мал шаруашылығымен қатар, егіншілікпен де
XІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз қазақтарында егіншілік
Ресей отаршылдарында қазақтарды біржолата бағындыру әдісі жөнінде екі
XІХ ғасырдың бірінші жартысында патшалы өкімет отырықшылдықты, оның
Кіші жүз қазақтары да ежелден егіншілікпен айналысып келген
Кіші жүз жерінің әрбір бөлігінде егіншілік қалай дамыған,
Хорезм зерттеу экспедициясының бастығы С.П. Толстов: “Әмудария мен
Сыр өзенінің төменгі суармалы егіншілікке өте қолайлы болған.
отырықшы болып, егіншілікпен айналысқанын анықтайды. Сыр қазақтары егіншілік
1820-1840 жылдары 8-10 мың шаңырақтың егін алқаптары болған.
Шығырды арнаулы ағаш ұсталары жасап сатқан, үлкен шығыр
Сыр өзені бойындағы қазақтар ежелден келе жатқан жер
Қазақтар ертеден тары, арпа, сұлы, ал байлар ақ
Орыс-казак бекіністеріндегі казактар қазақтардан бидай, арпа, сұлы сатып
Сыр өзені бойындағы қазақтар негізінен арпа және сұлыны
Сыр өзенінің төменгі және орта ағысында тұрған қазақтар
Қазақтардың егіншілігі жөнінде біржақты пікір айтылып, егін егуді
Сыр өзені бойындағы қазақтардан басқа, Кіші жүздің солтүстік-батыс
Ал ХІХ ғасырдың екінші жартысында отырықшылдыққа көшу одан
ХІХ ғасырдың екінші жартысында қазақ даласы жалпы Ресейлік
Қара шаған, Шаңғырлау ауылдарында егін салудың кең етек
Маңғыстау, Үстірт және Аралдың батыс жағалауында судың жетіспеуі,
Кіші жүз даласының Батыс, Орта және Шығыс бөліктеріндегі
Кейбір жердегі қазақтар тазартылған тарыны қуырып, шайға салып
ХІХ ғасырдың екінші жартысында егіншілікте құрал-саймандар көп қолданылған.
Сөйтіп, ХVIII ғасырдың басы ХІХ ғасырдың 60-жылдарында Кіші
2.2 XІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Кіші жүз

қазақтарының сауда-саттық кәсібі.

Кіші жүз жерінде патшалы әкімшілік-баскару жүйесінің орнауы, қазақ
Қазақтардағы сауда-саттық дала өнімдеріне сәйкес, өз ерекшелігімен дамыды.
Қазақ даласындағы сауда ісі қалай дамыды, енді соған
Патшалық Ресейдің отарлық саясатының көздеген мақсаты сауданы дамыта
Ресей отарлық саясатын жүргізген алғашқы қадамында, осы міндет
Қазақтардың Орынборда сауда жасауға деген ниеттерін біліп, әкімшілік
Орынбор сауда орталығына ішкі Ресейден мата, оның ішінде
Бөкей ордасында қазақ саудасы негізінен жәрмеңке арқылы дамыды.
Жәрмеңкеге тауар мен мал әкелген адамдардың саны жыл
Хан ордасындағы жәрмеңкеге келген қазақтар саудадан түскен ақшаларына
Тұрақты сауданың дамуы қазақ даласында тауар-ақша қатынасын күшейте
Қазақ даласында Ресейден астық әкеліп жатса, орыс губернияларына
Орыс-қазақ саудасында Ресейден қырға қант әкелініп, орыс көпестері
Кіші жүз қазақтары үшін керуен саудасының маңызы өте
Кіші жүз даласы арқылы Орта Азия мен Ресейді
Екінші керуен жолы Орынбор қаласынан Жайықтың сол жағалауынан
Үшінші керуен жолы Бұхарадан Ор бекінісіне дейін, Кіші
Төртінші керуен жолы қысқа жол деп есептеледі. Орынбордан
Бесінші керуен жолы Орта жүз жері арқылы Шығыс
Раин бекінісі салынғаннан кейін Арал теңізінде мемлекеттік
Қазақ жерінде ХІХ ғасырдың бірінші жартысынан бастап, одан
Қорытынды

Қорыта келгенде Ресей империясының Кіші жүз даласындағы 1731-1868
Ресей империясының бұратана халықтардың отарлауды ең сенімді әрі
ХІХ-ХХ ғасырлар шеңберінде Қазақстанның Ресей экономикалық жүйесіне тартылуы
Қазақтар негізінен көшпелі тұрмыста қала бергенімен көшпелілерде шөп
Көшпелілер мен жартылай көшпелілерге қыстың қақаған аязында шөптің
Қазақ ауылдар арасында мүлік теңсіздігінің күшеюі ,қауым мүшелерінің
Қарастырып отырған кезеңде қазақ даласында сауданың үш түрі
Пайдаланған әдбиеттер тізімі

Деректер

1.Материалы по России сборник указов Оренбург ,1900
2. Казахско-русские отнашения в ХVIII-Х I
3. Материалы по истории политического строя Казахстана
4 Материалы по киргизкому землепользованию Уральский уезд Оренбург,1900,
5. Записки РГО Российское Географическое общество кн 30Спб,1849

Арнаулы зерттеулер.

Андреев И. Описание Средней Орды киргиз-кайсаков и новые
Антропологические очерки. Л., 1930,

3. Арғынбаев Х. Қазақтың мал шаруашылығы жайында этнографиялық
Аполлова Н.Г. Экономические и политические связи Қазахстана с
5. Аполлова Н.Г. Исторические значение торговых связи
6. Басин В.Я., Бекмаханова Н.Е. К
7 Бетмаханов Е Қазақстан ХIХ ғасырдың 20-40
7. Бекмаханова Н.Е. Формирование многонациональных,

8. Бекмаханов Е. Присоеденение Казахстана к России
9. Гавердовский Я.П. Образование киргиз-кайсакской степи. // Рукописный
Зиманов С.З. Политический строй Казахстана конца ХVІІІ и
Қайсар Құсайынұлы Қазақ шаруашылығы отаршылдық дәуірде. Алматы., 2001.
Казақстан тарихы Көне заманнан бүгінге дейін 3
Қазақстан тарихы очеркі. А., 1994.

Левшин А. Описание киргиз-кайсацких орд и степей. ч.
Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. Алматы., 1994,
16. Мәшінбаев С.М. Патшалық Ресейдің Қазақстандағы мемлекеттік
Радлов В.В. Из Сибири старницы дневника
20. Рычков П. Типография Оренбургская. ч. ІІ Оренбург,
21. Рычков М.К. Экономические связи России со Средней
22. Сундетов С.А. Торговля в Казахстане в начале
Тетеревников А. Очерк внутренней торговли киргизской степи. СПб.,
Толстов С.П. По древним дельтам Окса и Яксарта.
Трегубов Д. По новым местам. СПб, 1913,

Тургайско-Уральской переселенческий район. Оренбург, 1882.

27. Фальк И. Полное сабрание ученых путишествии по
28. Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата.,
29. Шалекенов У.Х. Қазақ ежелден көшпенді ме? (Солженицынның
Шалекенов У.Х. Казахи низовьев Амудариьи. Ташкент, 1966,

Якубов Н.В. Русско-казахская торговля (1760-1880 гг. // Народы
Якубов Н.В. Русско-казахская торговля (1760-1880 гг. // Народы
Левшин А. Описание киргиз-кайсакских орд и степей. ч.
Родлов В.В. Из Сибири старницы дневника М.
Якубов Н.В. Русско-казахская торговля (1760-1880) // Народы Азии
Рычков П. Типография Оренбургская ч. ІІ Оренбург 1887
Бетмахан Е. Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарында Алматы
Апаллова Н.Г. Экономические и политические связи Казахстана с
Арғынбаев Х. Қазақтың мал шаруашылығы жайында этнографиялық очерк
Машинбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты Алматы
Материалы по истории России сборник указов 1734 Оренбург
Казахское – рисские отношения в ХVIII ХІХ веке
Материалы по истории политического строя Казахстана том І,
Материалы по истории Казахской СССР 1747-1828 гг. Том
Материалы по Киргизкому землепользованию Уральский уезд Оренбург, 1930,
Ленин В.И. Шығармалар толық жинағы, 3 том, 226
Бұл сонда 227 бет

Е. Бекмаханов Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдары 27
Родлов В.В. Из Сибири страницы дневника, Москва, 1989,
Бекмаханов Е. Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарында Алматы,
Ш.Уалиханов Қазақ һәм хандар шежіресі, Алматы 1992
Фальк И. Полное сабрание ученых путишествии по России.
Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата., 1981,
Бұл сонда.

Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата., 1981,
Тетеревников А. Очерк внутренней торговли киргизской степи. СПб.,
Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата., 1981,
Шалекенов У.Х. Қазақ ежелден көшпенді ме? (Солженицынның сандырағына
Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата ,
Шалекенов У.Х. Қазақ ежелден көшпенді ме? (Солженицынның сандырағына
Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-ХХ вв. Алма-Ата ,
Левшин А. Описание киргиз-кайсацких орд и степей. ч.
Бекмаханова Н.Е. Формирование многонациональных, 38-қор, 32-іс, 46-бет.

Тургайско-Уральской переселенческий район. Оренбург, 1914, 55 -бет.

Бұл сонда, 56-бет.

Шалекенов У.Х. Казахи низовьев Амудариьи. Ташкент, 1966, 117-бет.

Радлов В.В. Қазақтардың малдары. // Этнография журналы, 1871.
Левшин А. Описание киргиз-кайсацких орд и степей. ч.
Антропологические очерки. Л., 1930, 82-бет.

Левшин А. Описание киргиз-кайсацких орд и степей. ч.
Арғынбаев Х. Қазақтың мал шаруашылығы жайында этнографиялық очерк.
Радлов В.В. Из Сибири старницы дневника М.
Қазақстан тарихы. 3 т. 2002, 225-бет.

Бұл сонда, 226-бет.

Рычков П. Типография Оренбургская. ч. ІІ Оренбург, 1887,
Шалекенов У.Х. Қазақ ежелден көшпенді ме? (Солженицынның сандырағына
Толстов С.П. По древним дельтам Окса и Яксарта.
Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Левшин А. Описание киргиз-кайсацких орд и степей. ч.
Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Бұл сонда. 119-бет.

Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Бұл сонда. 120-бет.

Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Мейер Л. Киргизская степь Оренбургского ведомства. СПб., 1865,
Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Бекмаханова Н.Е. Формирование многонациональных, 38-қор, 32-іс, 37-38 парақтар.

Материалы по Киргизскому землепользованию... Уральский уезд – Оренбург,
Трегубов Д. По новым местам. СПб, 1913, 43-бет.

Аполлова Н.Г. Экономические и политические связи Қазахстана с
Сундетов С.А. Торговля в Казахстане в начале ХХ
Бұл сонда 83 бет

Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. А., 1994,
Якубов Н.В. Русско-казахская торговля (1760-1880 гг. // Народы
Якубов Н.В. Русско-казахская торговля (1760-1880 гг. // Народы
Рычков М.К. Экономические связи России со Средней Азии.
Аполлова Н.Г. Исторические значение торговых связи России со
Басин В.Я., Бекмаханова Н.Е. К истории освоения
Бұл сонда, 335-бет

21