Абай Құнанбаев шығармашылығына шығыс ғұламаларының әсері реферат
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 2
Абай Құнанбайұлының қысқаша өмірбаяны 3
Абай Құнанбаев шығармашылығына шығыс ғұламаларының әсері 7
Абай және Әбу Насыр әл-Фараби 12
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет 22
1
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Қазақстан тарихы
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
Кіріспе 2
Абай Құнанбайұлының қысқаша өмірбаяны 3
Абай Құнанбаев шығармашылығына шығыс ғұламаларының әсері
Абай және Әбу Насыр әл-Фараби 12
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет 22
Кіріспе
Қазақ халқының тұтас бір дәуірінің ақыл-ойы
Кемеңгер ақынның ұлы мақсат – мүдделері
Абай қазақ халқын қараңғылықтан алып шығатын
Абай Құнанбайұлының қысқаша өмірбаяны
Абай Құнанбайұлы (1845-1904) – қазақ классикалық
Абай Құнанбаев шығармашылығына шығыс ғұламаларының әсері
Құнанбай өте діншіл адам болған. Сол
Мектепте жүргізілетін дін сабағын жеңіл меңгеріп,
Балалық шағындағы өлең деген талабын:
Фзули, Шәмси, Сәйхали,
Науаи, Сағди, Фирдауси,
Хожа Хафиз-бу һәммәси,
Мәдәт бер я шағири фарияд! –
деп, Шығыс ақындарына сиынудан бастауы да
Бірақ Семейде Абай ұзақ бола алмайды.
Өзі де билер үлгісінде шешен сөйлеуге
Абай шығармалары үш жүйемен өрбиді: өз
Өлең жазуға бала жасынан әуестенгенімен және
Абай бір жағынан шығыс классиктері Низами,
Ақын шығармалары сусындаған негізгі үш қайнар
Абай және Әбу Насыр әл-Фараби
Ұлы бабамыз, данышпан Әбу Наср әл-Фараби
Симметрия деген сөздің арабша екінші түсінігі
Әрбір заттың өзіндік өлшемдері бар. Соның
Заттардың жазық бетін бөлшектеуде ең кішкене
От – төрт үшкіл, жел –
Осы арада бір еске ала кететін
Әл-Фарабиді екінші Аристотель немесе екінші Платон
Платон болса ол Пифагордың ізін қуған
Әл-Фарабиге дейінгі көп ғалымдар, соның ішінде
Үшкіл зерттеу деген мәселе менің ой-санама
Онан бәрі қарайғы зерттеулердің үшкілдің табандық,
Солардың үстіне ертедегі ғылымның негізін салған
Абай үшкілі деп отырғанымыз үш саладан
Ескендір әрекетін алып қарағанда онда қайрат
Абай үшкілі даналық үшкіл. Оның екінші
"Біріңді қазақ бірің дос,
Көрмесең істің бәрі бос" –
деген.
Бір тамашасы осы айтылған өрнектер, өлшемдер
Абайдың әкесі Құнанбай бір кезде сол
Осымен байланысты тағы бір шындық есте
Бұлар жалпы шығыстануда, соның ішінде Орта
Әл-Фараби мен ибн Синаның еңбектеріне сүйенген
Абай үшкілі адам мен табиғат арасының
Абай сөзінің арғы жағында адамның адамдық
Сабырлы, ұстамды адал мінез ғылымның, ақылдың,
Өзін өзі ұстай білу барлық жақсылықтың
"Толықсып төңкерілген жұрт бір сағым,
Шынға шыдап қоса алмас ынтымағын.
Күзетсең көптің аузын күн көрмейсің,
Өзіңді өзің түзет, кел шырағым".
Тобықты елімен көршілес төлеңгіт руынан шыққан
- Абай-ау "Ол не дегенің. Меңайақ
- Елді билеуден адамның өзін-өзі билеу
Әл-Фараби мен әл-Ғазалидің еңбектерін салыстыра келіп
Ш.Маржанидің осы пікірін оқығанда Әл-Фарабидің Платон
Қазақстанда Абай бағытында осы екеуінде сыңар
Әл-Фарабидің туған жеріне оралғандағы Абаймен кездескендегі
Абайдың “Біраз сөз қазақтың түбі қайдан
Исламның ғылыми мәселесіне Абайдың ой өрісі
"Құлақтан кіріп бойды алар,
Жақсы ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең менше сүй".
Қайда қозғалыс болса, сонда жарық бар,
Ғажайып ғаламның сырына адамның ақылы жетпейтінін
Космология жөнінде даналардың пікірі осылай болған
Қорытынды
Ақын шығармалары сусындаған негізгі үш қайнар
Абай бір жағынан шығыс классиктері Низами,
Осы біздің аз-кем шағын жұмысымыздың өзі
Қолданылған әдебиет
Абай. Екі томдық шығармалар жинағы. –
Әуезов М. Абай Құнанбаев. Мақалалар мен
Машанов А. Әл-Фараби және Абай –
Мырзахметов М. Мұхтар Әуезов және Абайтану
Мұқанов С. Жарқын жұлдыздар (Абай бөлімі).
Өмірәлиев Қ. Абай афоризмі. – А.:
1
