Қазақстан Республикасы мемлекеттік қаржысы курстық жұмыс
Кіріспе
Бюджет – мемлекеттің міндеттері мен мақсаттарын, функцияларын іске асыруды қаржымен қамтамасыз етуге арналған орталықтандырылған ақша қоры.
Мемлекеттік бюджет - араларында өзара орындалатын операцияларды есепке алмағанда республикалық және жергілікті бюджеттерді біріктіретін талдамалы ақпарат ретінде пайдаланылатын және бекітуге жататын жиынтық бюджет.
Бюджет жүйесі – бюджеттердің және Қазақстан Республикасының Ұлттық Қорының сондай-ақ, бюджеттің процестерімен қатынастарының жиынтығы.
Мемлекеттік бюджет – ұлттық табыстың негізгі қайта бөлінуінің негізгі құралы. Бюджеттің негізгі кірісі – бұл салық болып табылады, салыққа мемлекеттік кірістің жалпы соммасының 70 – 90 пайызы кіреді.
Мемлек
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 6 бет
Пәні: Қаржы
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе
Бюджет – мемлекеттің міндеттері
Мемлекеттік бюджет - араларында
Бюджет жүйесі – бюджеттердің және
Мемлекеттік бюджет – ұлттық табыстың негізгі қайта
Мемлекеттік бюджет Қазақстан азаматтарының тұрмыс деңгейін арттыруда және
Олай болса, бүгін Қазақстанда бюджет жүйесі мен республикадағы
Мемлекеттік бюджеттің шығыстар бөлімі әскери мақсаттарға, экономикаға ммелекеттің
Мемлекеттің қаржысы мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік, саяси функцияларын
Мемлекет (өзінің билік пен басқару органдары
Мемлекет қаржысының функциялары экономикалық категория болып келеді:
Алайда бөлгіштік функциядағы мемлекеттің қаржысын неғұрлым толық сипаттау
1.орналастыру
2.қайта бөлгіштік
3.тұрақтандыру қосалқы функциялары.
Орналастыру қосалқы функциясы қоғамдық тауарлар, игіліктер мен қызметтер
Мемлекет қаржыларының экономикалық мазмұны бірыңғай емес: олардың құрамында
Мемлекеттің қаржысы республикалық және жергілікті деңгейлерде іс
Мемлекет қаржысының
құрылымдардың қарамағына
Мемлекеттің маңызды қызметтерінде мемлекеттік қаржыны басқару
1.1 Мемлекеттік қаржы туралы жалпы түсінік
Мемлекеттің қаржысы мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік, саяси функцияларын
Экономикалық мәні жағынан мемлекеттің қаржысы мемлекеттің, оның кәсіпорындарының
Мемлекет (өзінің билік пен басқару органдары арқылы), бір
Ұлттық ішкі өнімнің өсуімен салыстырғанда мемлекеттің
1.Экономика дамуының нәтижесінде экономикалықтірлігіні күрделенуімен және еңбек бөлінісінің
2.Техника мен технология дамуы капиталдың үлкен мөлшеріне
Сөйтіп, Вагнердің заңы нарықтық шаруашылықтың белгілі бір
Мемлекет қаржысының функциялары экономикалық категория болып келеді:
Алайда бөлгіштік функциядағы мемлекеттің қаржысын неғұрлым толық сипаттау
1.орналастыру
2.қайта бөлгіштік
3.тұрақтандыру қосалқы функциялары.
Орналастыру қосалқы функциясы қоғамдық тауарлар, игіліктер мен қызметтер
Түрлі фискалдық құралдар арасында бөлініс көбінесе тікелей мыналар
1.Табысы төмен үй шаруашылығын қаражаттандыруды жоғары табыстарға үдемелі
2.Баламалы түрдегі бөлініс жалдаушылардан төмен табыс болатын тұрғын
3.Ақырында, қайта бөлуге табысы төмен тұтынушылар пайдаланатын басқа
Саясаттың баламалы құралдарын таңдауда тұтынушылардың немесе өндірушілердің таңдауға
Тұрақтандырудың қосалқы жүйесінің іс - әрекеті сыртқы сауда
Мемлекет қаржыларының экономикалық мазмұны бірыңғай емес: олардың құрамында
Мемлекеттің қаржысы республикалық және жергілікті деңгейлерде іс
Функциялық арналымы бойынша мұндай сан алуан қаржылық байланыстардың
Егер қаржы қатынастарын топтастыру кезінде мемлекеттің экономика
1.1 сызба. Қазақстанның мемлекеттік қаржысының құрамы
Қазақстан Республикасының мемлекеттік қаржысы
Республикалық қаржы
Жергілікті қаржы
бюджет
Бюджеттен тыс қорлар
Мемлекеттік кредит
Кәсіпорындардың қаржысы
Мемлекет қаржысының құрамында республикалық және жергілікті деңгейлерде қалыптасатын
Шет елдердің қаржылық жүйесі өз ішіне келесі
- мемлекеттік бюджет;
- жергілікті қаржы;
- арнайы бюджеттен тыс құралдар;
- мемлекеттік кәсіпорынның қаржысы.
Мемлекеттік бюджет – ұлттық табыстың негізгі қайта
Мемлекеттік бюджеттің шығыстар бөлімі әскери мақсаттарға, экономикаға ммелекеттің
Федералдық бюджет
Тегістелу жүйесі
Мақсаттық трансферттер
Территориялық қаржыландыру
Аймақтар бюджеті
10 провицияның бюджеті
3 территорияның бюджеті
5000 муниципалитеттер
Сурет 1. Канаданың бюджет жүйесі
Орталық үкімет бюджеті
әлеуметтік сақтандыру
Қоғамдық жұмыстар
Ғылым және білім
Мемлекеттік борыш қызметі
Және басқалар
Жергілікті билік органдары бюджеттері
Арнайы қорлар (сақтандыру, зейнетақы, жинақтаушы)
Мемлекеттік кәсіпорындар қаржысы
Сурет 2. Жапонияның қаржылық жүйесінің схемасы.
Қазақстан Республикасы аумағында жалпы функцияларды орындау үшін республикалық
Бюджеттік қатынастар жүйесінде жергілікті бюджеттерге маңызды орын
Бюджеттен тыс қорлардың арналымы – арнаулы мақсатты аударымдар
Мемлекеттік кредиттің мазмұнын құрайтын ақша қатынастары мемлекет қаржысыны
Заңи және жеке тұлғалардың уақытша бос ақшаларын мемлекеттің
Мемлекеттік секторды жұмыс істеуі мемлекеттік меншіктің болуына негізделген.
Мемлекеттік заңи тұлғалардың мүлкі заңмен бөлектелген және мемлекеттік
Мемлекеттік қазына республикалық және жергілікті қазына
1.республикалық бюджеттің қаражаттары;
2.мемлекеттің алтын – валюта қаражатары;
3.мемлекеттік меншіктің айрықша құқығының мүлкі (жер, оны қойнауы,
Жергілікті қазына мыналарды қамтиды:
1.жергілікті бюджеттің қаражаттары;
2.коммуналдық меншікке жататын оқшауландырылмаған мүлік.
Меншікті пайдаланудың ұқсас сан алуан нысандары мемлекетке икемді
1.2 Мемлекеттік қаржыны басқарудың қажеттілігі
Президенттің Қазақстан халқына Жолдауында қойған біздің мемлекеттің кең
Осынау басымдықарды іске асыру мемлекеттен орасан зор қаржылық
Қазақстандық бюджет республиканың стратегиялық басымдықтарын жүзеге асырудың негізгі
Сонымен қатар қазіргі таңда Интеграциялық комитет шеңберінде
Бір мезгілде акциздік саясатты үйлестіру жөнінде жұмыс ұйымдастырылды.
Алайда, орта мерзімдік келешекте мемлекеттің қаржылық мүмкіндіктері шектеледі,
Жуық арадағы 2 – 3 жылдамына жұмыстар
Сондай – ақ бюджеттік жоспарлауға да көзқарасты өзгерту
Үкімет жергілікті басқару органдарының қаржылық дербестігі мен
Осыған байланысты «Қазақстан Республикасының бюджеттік жүйесі
Бюджеттердің басын біріктіру әдістемесіне кейбір өзгертулер енгізген
Жергілікті бюджеттің деңгейіне берілген шығыстық міндеттемелерді қаржылау үшін
Орта мерзімді келешекте сыртқы борышты басқарудың үкіметтік стратегиясын
Осыған орай «Қазақстан Республикасының мемлекеттік борышы туралы» Заңы
Сыртқы берешектің деңгейі бойынша Қазақстан байыпты көрсеткішті елдерге
1998 жылдың ең маңызды ерекшелігі сол, ол ең
Жүзеге асырудың бюджеттік тегершіктері мен тетіктері
Біріншісі. Зейнетақы, жәрдемақы мен жалақыны төлеу үшін
Екіншісі. Тұрғын үй құрылысы бағдарламасын жүзеге асыруға
1.3 Шетелдерде жалпы мемлекеттік
Экономиканың мемлекеттік сектор ел заңдылығына сай билік өзіне
Бюджеттің қызметі бюджеттің кірісі мен шығысы сияқты ерекше
Мемлекеттік бюджеттің табысы негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер базасында
Бюджет кірісін басқарудың барлық процессі табысты реттеудің негізгі
2003 жылы мемлекеттік бюджетке түсім 1 трлн теңгеден
Республикалық бюджеттің кірісінің соңғы жылдары 90 пайыздан астамын
Дегенмен республикада салықтық есеп беруді ұсынбайтын және
Мемлекеттік бюджет құралдары мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыруға пайдаланылады,
Японияда фундаменталды зерттеулерді қаржыландыруға 51,5 пайыз, Германияда 51,4
«Білім беру» функционалдық тобы бойынша шығыстар 2006
«Денсаулық сақтауға» шығындар үлесі ІЖӨ -ге процентпен алғанда
«Әлеуметтік қамсыздандыру мен әлеуметтік көмек» функционалдық тобы бойынша
«Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық келісім» функционалдық тобы
«Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы және қоршаған ортаны
Шығыстардың елеулі үлесі аграрлық өндірісті жанданыру мен дамытуға,
«Өнеркәсіп және құрылыс» тобы бойынша мемлекеттік бюджеттен шығындар
«Транспорт және байланыс» тобы бойынша шығыстар қазіргі кезде
2004 – 2005 жылдары мемлекеттік қызметкердің еңбек ақысы
Көріп отырғанымыздай мемлекеттік бюджетті әзірш даму бюджеті деп
Мемлекет ресурстарын қайта бөлу процесінде бюджетті қалыптастыру кезінде
Реттеудің спецификалық объектісі ретінде мемлекетік сектор бюджеттік жіктеуде
Мұнан басқа мемлекеттік сектор салық тық және салықтық
Мемлекеттік бюджеттің шығыс жіктемесінің барлық түрі меншік формалары
Сонымен функционалдық жіктемені қарастыру кезінде бірде бір
Экономикалық жіктеме де оның жекелеген баптарын тек мемлекеттік
Осылайша мемлекеттік сектор бюджеттік шығындардың жалпы мөлшердегі үлесін
Жергілікті бюджеттен бөлінетін аймақтық мақсаты бағдарламаларды орындауға
Мемлекеттік сектор кәсіпорынның аймақтық мақсаты бағдарламаларды
Мұнан басқа мөлшері мен тиімділігін қамтитын мемлекеттік сектордың
Мемлекеттік секторды бюджеттік реттеудің әрекеттегі әдістері ішінен таңдау
Мемлекеттік сектордың стратегиялық басымдықтарын қалыптастыруда, ның қызметі мониторингінде
Өндірісті дамытуға бағытталған меншікті құралдарының үлесі елеусіз. Бұл
2 Қазақстан Республикасының қаржылық қатынастарын құқықтық қамтамасыз ету
2.1 Мемлекеттік бюджеттің нормативтік-құқықтық базасы
Қазақстан Республикасының бюджет заңдарында былай делінген.
Қазақстан Республикасының бюджет заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді,
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Кодекстегіден
Қазақстан Республикасы бюджет заңдарының қолданылуының маңызы мынада:
Қазақстан Республикасының бюджет заңдары Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында
Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың
Тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға
Егер заң актілерінде және өзге де құқықтық –
Бюджет жүйесі мынадай принциптерге негізделеді:
Бірлік принципі – Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының
Толықтық принципі - Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген
Реалистік принципі – бекітілген бюджет көрсеткіштерінің орта мерзімді
Транспаренттілік принципі – мемлекеттік немесе заңмен қорғалатын өзге
Дәйектілік принципі – бюджеттік қатынастар аясында бұрын қабылданған
Тиімділік және нәтижелілік принципі – бюджеттерді бюджеттік бағдарламалар
Басымдылық принципі – бюджеттік процесті республиканың немесе аймақтың
Жауапкершілік принципі – бюджет процесіне қатысушыларды Қазақстан Республикасының
Бюджеттердің дербестік принципі – түрлі деңгейдегі бюджеттер арасында
Республикалық немесе жергілікті бюджеттердің шығыстарын ұлғайтуды немесе түсімдерін
Бюджеттердің түрлері мен деңгейлері:
Қазақстан Республикасында мынадай деңгейдегі бюджеттер бекітіледі, атқарылады және
Республикалық бюджет:
Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті;
Қазақстан Республикасында осы Кодексте белгіленген жағдайларда төтенше мемлекеттік
Республикалық бюджет Кодексте айқындалған салықтық және басқа да
Олар тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет Қазақстан
Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті;
Кодексте айқындалған салықтық және басқа да түсімдер есебінен
Тиісті қаржы жылына арналған облыстың бюджеті, республикалық маңызы
Аудан бюджеті:
Кодекспен айқындалған салықтық және басқа да түсімдер есебінен
Тиісті қаржы жылына арналған аудан бюджеті аудан мәслихатының
Төтенше мемлекеттік бюджет:
Төтенше мемлекеттік бюджет республикалық және жергілікті бюджеттердің негізінде
Төтенше мемлекеттік бюджетті бюджеттк жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті
Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төтенше немесе соғыс
Төтенше мемлекеттік бюджеттің қабылданғаны туралы Қазақстан
төтенше мемлекеттік бюджеттің қолданылу уақытына тиісті қаржы жылына
Төтенше мемлекеттік бюджет төтенше немесе соғыс жағдайы
Қазақстан Республикасының жекелеген жерлерінде төтенше жағдай енгізілген ретте
Қазақстан Республикасының бірнеше аймақтарының аумақтарында бір мезгілде төтенше
Бюджеттің түсімдері мен шығыстары
кірістер, бюджет кредитерін өтеу, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан
Шығындар, бюджет кредиттері, қаржы активтерін сатып алу, қарыздар
Бюджет құрылымы
Бюджеттің құрылымы мынадай бөлімдерден тұрады:
Кірістер:
Салықтық түсімдер;
Салықтық емес түсімдер;
Негізгі капиталды сатудан түскен түсімдер;
Ресми трансферттер түсімдері;
Шығындар;
Операциялық сальдо;
Таза бюджеттік кредит беру:
Бюджеттік кредиттер;
Бюджеттік кредиттерді өтеу;
Бюджет кірістері
Салық және басқа да міндетті төлемдер, ресми трансферттер,
Салықтық түсімдер – Қазақтан Республикасының Салық кодексінде
салықтық емес түсімдер – Қазақтан Республикасының Салық
Мынадай ақшалар негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып
Мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түскен
Мемлекеттік материалдық резервтен тауарларды сатудан түсетін ақша;
Мемлекет меншігіндегі жер участкелерін жеке меншікке сатудан немесе
Мемлекетке тиесілі материалдық емес активтерді сатудан
ресми трансферттер түсімдері – бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне,
кірістердің жаңа түрлерін енгізу, қолданылып жүргендерінің күшін жою
Нысаналы ресми трансферттерді қоспағанда, кірістердің нысаналы мақсаты
Бюджет шығындары
қайтарылмайтын негізде бөлінетін бюджет қаражаты бюджет шығындары болып
бюджет шығындары мынадай түрлерге бөлінеді:
-мемлекеттік мекемелердің қызметін қамтамасыз ететін шығындар;
-тұрақты сипаты жоқ іс – шараларды ұйымдастыру мен
-мемлекеттік тапсырысқа арналған шығындар – мемлекеттік саясатты
-жеке тұлғаларға ақшалай төлемдер – қызметкерлерге еңбегі үшін
-заңды тұлғаларға субсидиялар – мемлекеттік мекемелер және қоғамдық
-ресми трансферттер – бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, сондай
-мемлекеттік міндеттемелерін орындауға арналған шығындардың өзге де
2.2 Бюджет балансы. Бюджет тапшылығы
Әр бюджетте оның кіріс және шығыс бөлігін
Шығыстардың кірістерден асып түсуі мемлекеттік бюджеттің тапшылығын
Тапшылықтың ұйғарымды деңгейі деп елдің жалпы ішкі өнімге
Бюджет тапшылығы экономиканың жай – күйін қамтып көрсетеді,
-елдің экономикасында өндірістің жалпы құлдырауы;
-қоғамдық өндіріс шығындарының өсуі;
-айналысқа тауар жиынымен жабылмайтын ақшаны шектен тыс
-бюджеттің шығыстарында экономиканың даму деңгейіне сәйкес келмейтін едәуір
-әскери - өнеркәсіп кешенін ұстауға жұмсалатын әскери шығыстарды,
-«көлеңкелі» экономиканың ірі ауқымды айналымы;
Ұлттық шаруашылықтағы өнімсіз шығыстар мен ысыраптар.
Бюджет тапшылығын жабудың мынадай әдістері бар:
а) мемлекеттік қарыздар;
ә) салық салуды көбейту;
б) ақша эмиссиясы.
Өз кезегінде ақша эмиссиясы айналысқа ақша белгілерін
Бюджет тапшылығына қатысты фискалдық саясат 3 тұжырымдамаға
1.Жыл сайынғы теңдестірілетін бюджет. Мұндай бюджет сұндаға
Бюджетті теңдестіру саясаты сонымен бірге иинфляцияны үдетуі мүмкін.
2.Циклдік негізде теңестірілген бюджет. Бұл тұжырымдамаға сәйкес
3.Қаржының функционалдық тұжырымдамасының мақсаты макроэкономикалық тұрақтылыққа, инфляциялық емес
2.3 Қазақстан Республикасының қаржысын
Қаржыны басқару стратегиялық, яғни қаржыны жалпы басқару және
Қазақстан Республикасы Президентіне көп жағдайда Президент аппараты арқылы
1.республикалық бюджетті әзірлеу және оның атқарылуы туралы есеп
2.республикалық бюджет комиссиясын құрады, ол туралы қағиданы бекітеі,
3.Қазақстан Республикасының аумағында төтенше мемлекеттік бюджет енгізу туралы
Мемлекеттегі жағдй мен республиканың ішкі және сыртқы саясатының
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңес құрады
Қазақстан Республикасындағы төтенше немесе соғыс жағдайларында тиісті
Қаржыны жалпы басқару Қазақстан Республикасының заң шығару қызметін
Парламенттің құзырында қаржы проблемаларын шешу заңнамалық
Парламенттің жұмыс органдары тұрақты негізде жұмыс істейтін сенат
Қазақстан Республикасының Үкіметі – Министрлер Кабинеті Республика Президенті
Экономика мен әлеуметті саланы басқару жүйесін түбірлі қайта
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 3 қыркүйектегі
Министрліктің негізгі міндеті мыналар болып табылады:
Республикалық бюджеттің атқарылуын және жергілікті бюджеттердің атқарылуына
Салымдардың, алымдардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті
Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы, бухгалтерлік есеп, есептеме
Өз құзыры шегінде республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының
Мемлекеттік меншікті басқарудың тиімділігін арттыру;
Банкроттық рәсімін жүргізуге, сондай – ақ соттан тыс
Министрлік заңнамада белгіленген тәртіппен мынадай негізгі функцияларды
Тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджеттің жобасын, мемлекетік
Бюджетке түсетін түсімдерді болжауға және мемлекеттік бюджетке кірістердің
Өз құзыры шегінде мемлекеттің қаржысын және мемлекттік басқару
Мемлекет қаржысы, фискалдық саясат және мемлекеттік меншік саласындағы
ұтымды үкіметтік және мемлекет кепілдігімен қарыз алуды, сондай
Мемлекеттік меншікті пайдалану мониторингі жүйесін жетілдіру;
заңнамада белгіленген тәртіппен шикізат секторы ұйымдарынан бюджетке түсетін
өз құзыры шегінде бюджеттің атқарылуы жөніндегі нормативтік құқықтық
өз құзыры шегінде қосарланған салық салуды болдырмау
жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың салық сараптамасы, сондай
Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебін, сондай – ақ өз
Жергілікті бюджеттердің шоттарын, мемлекеттік мекемелердің шоттарын жүргізу және
Республикалық бюджетті қаржыландырудың жиынтық жоспарын бекіту және оларға
Республикалық бюджеттен шығыстарды қаржыландыру және республикалық бюджете көзделген
Ұлттық қордың қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі қызмет туралы
Республикалық бюджеттің атқарылуын, сондай – ақ жергілікті бюджеттердің
Бухгатерлік есеп пен аудит саласында, оның ішінде өз
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі қазынашылықкомитетінің тиісті шоттары арқылы
Мемлекет кепілдігімен тартылған мемлекеттік емес қарыздардың
Үкіметтік қарыздардың қаржылық шарттарын анықтау, жергілікті атқарушы органдардың
Қазақстан Республикасы Үкіметі беретін өкілеттіктерге сәйкес келіссөздер жүргізу,
Үкіметтік қарыздарды алу, пайдалану, өтеу және оларға қызмет
Республикалық бюджетте көзделген және Үкімет шешімдеріне сәйкес инвестициялық
Үкіметтік сыртқы қарыздар туралы келісімдерді бекітуге қажетті құжаттарды
Түпкілікті қарыз алушылар мен екінші деңгей банктерінің үкіметтік
Уәкілетті банк – агенттермен бірлесіп республикалық бюджеттен оқшауландырылған
Қаржы министрлігінің орталық ақпараттарында белгілі міндеттер мен функцияларды
Қазіргі кезде Қаржы министрлігінің орталық ақпараттарында бірқатар департаментер
Мемлеттік бюджетті атқару департаменті;
Фискалдық саясат пен болжам департаменті;
Макроэкономика және қаржы статистикасы департаменті;
Мемлекеттік ооргандарды қаржыландыру департаменті;
Кірістерді талдау департаменті;
Электронды мониторинг департаменті;
Акциздерді реттеу департаменті;
Заң қызметі департаменті;
Ақпараттық технологиялар департаменті;
Мемлекеттік қарыз алу департаменті;
Қазыналық саясат пен жобалар департаменті;
Мемлекеттік борыш пен кредит беру департаменті;
Халықаралық қаржы қатынастары департаменті;
Халықаралық салық салу департаменті;
Департаменттер өз кезегінде нақтылы функциялық міндеттерді орындайтын басқармалардан,
Министрліктің мынадай ведомоствалары бар: Қазынашылық комитеті, Кедендік бақылау
3 Қазақстан Республикасы мемлекеттік қаржысын
ҚР-да келесі мемлекеттік басқару жүйесі бар: республикалық;
-республикалық бюджет
-облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала мен
-аудандық бюджет (облыстық маңызы бар қала)
Жергілікті бюджеттер (облыстық,қалалық,аудандық )-ең кең
Бюджет, экономикалық теория мен пркактикада, белгілі,
Бұл заңның негізгі принципі – мемлекеттің бюджет
Жергілікті бюджеттерге облыстық, қалалық, аудандық, қалалық аудандар, поселкілік,ауылдық
1995 жылы ҚР жаңа Конституциясының
Алғашқы рет республикада экономикалық реформаларды жүргізу кезінде салық
1998 жылы ҚР Қаржы Министрлігінің мемлекеттік секторда
1999 жылдан бастап бюджеттік салада шекаралар бөлініп, бюджеттік
Бұның барлығы бюджеттік процесс анализі іске асырылуы жолымен,
Сонымен бірге, шаралар мен қол жеткен жетістіктерінің жүзеге
1.Бюджет қаражаттарының қолданылмай қалған лимиттерінің қалдықтары. Бұл жағдай
Қаржы менеджментінің бюджеттік бағдарламаларының админстраторлары мен бюджеттік
2.Жергілікті бюджет шоттарында ақша қаражаттарының бос қалдықтарының едәуір
-шығындарды қаржыландыру бойынша қарыздардың пайда болуын болдырмау жұмыстарын
-айлық қаржыландыру мен түсімдерді болжауға арналған жоспарда бюджеттен
Қазіргі уақытта табысты үлестіру мынадай көрінесте жүріп жатыр,яғни
Көрсетілген сан дүниежүзілік көрсеткіштерге сәйкес келеді,яғни
Кесте -1.
ҚР-ның 2005-2006 жылдардағы мемлекеттік бюджетке түскен
Төлем атаулары 2001 2002 2003 2004 2005
Салықтық емес түсімдері 58547 41538 39348 72549 50534
Капитал операциясынан түсімдер 21605 5944 6256 6179 5882
Ресми трансферттерден
Түсімдер 4273 4906 4902 5091 10804
Салықтық түсімдер 313432 458227 603396 816458 1340160
Салықтар бюджет жүйесінің деңгейлері бойынша бөлінген.барлық 9
ҚР-ның 2001-2005 жылдарда республикалық бюджетке түскен
Төлем атаулары 2001 2002 2003 2004
Кірістер 393584 505709 649000 895186 1396576
Салық түсімдері 313432 458227 306396 816458 1340160
Корпоративті кіріс салығы 90682 209053 272632 832814 680648
Салықтық емес түсімдер 58547 41538 39348 72549 50534
Мемлекеттік бюджеттің кірісі орта мерзімді
Кесте -3. 2006-2008 жылдарға Мемлекеттік бюджеттің түсімдеріне болжам
Атаулар 2006 2007 2008
Кірістер 22,6 22,8 23,1
Салықтық түсімдер 21,6 21,7 22,0
Салықтық емес түсімдер 0,5 0,5 0,5
Негізгі капиталдың сатылуынан түсетін түсім 0,4 0,7 0,7
Мемлекеттік бюджеттің кірісін көбейту мақсатында келесі жағдайларды қалыптастыру
-Қазақстан экономикасының маңызды салаларына мемлекеттік
-Салық кодекстеріне өзгерістер енгізу.
Реформа бюджетной системы, связанная с переходом на методы
Өткен кезеңде басталған нәтижелерге бағдарланған бюджеттеу әдістеріне көшуге
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 26 желтоқсандағы
Жоспарлау жүйесін жаңғырту және жетілдіру, бюджет қаражатын пайдалану
бюджет жүйесінің барлық деңгейлерінде нәтижелерге бағдарланған мемлекеттік жоспарлау
үшжылдық бюджеттік жоспарлауды енгізуді;
мемлекеттік органдар қызметінің және олардың бюджет қаражатын пайдалануының
мемлекеттік органдардың қызметін бюджет қаражатын игеруден түпкі нәтижелерге
Орта мерзімді кезеңде бюджеттік жоспарлаудың жаңа тәсілдерін ескере
Шығыстар саясаты алдағы кезеңде мынадай бірқатар шектеулерді ескере
бюджет шығыстарының теңгерімділігін қамтамасыз ету;
ішкі нарықты жеткілікті деңгейде борышқорлық құралдармен қамтамасыз ететін
елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының басым бағыттарының бірінші дәрежелі рөлі.
Рисунок 7
Расходы государственного бюджета в процентах к ВВП
и их номинальный рост в 2009 – 2013
Мемлекеттік бюджеттің ЖІӨ-ге қатысты шығыстар көлемі тұрақты қалпында
2009 – 2013 жылдары инвестициялық саясат әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан
Шығыстардың жоспардағы деңгейін қамтамасыз ету Ұлттық қордан кепілді
2009 – 2013 жылдары бюджеттік даму бағдарламаларын қаржыландыру
2009 – 2013 жылдарға арналған кепілді трансферт көлемдерінің
5-кесте
2009 – 2013 жылдары Ұлттық қордан республикалық бюджетке
Көрсеткіштер атауы 2009 ж 2010 ж 2011 ж
Республикалық бюджетке кепілді трансферт, млрд. теңге 843,1 1075,7
республикалық бюджетті әзірлеудің алдындағы жылдың қаржылық жыл аяғындағы
Ұлттық қорды басқарудың кепілді трансферті көлеміндегі инвестициялық кірістің
Ұзақ мерзімді перспективада Ұлттық қор активтерінің «сарқылуына» жол
Бюджет тапшылығы және бюджет тапшылығын қаржыландыру
Мемлекеттік бюджет тапшылығының өлшемдері мұнай емес тапшылықтың болжамды
Қазақстан Республикасы Үкіметінің саясаты елдің борышын
Үкімет мемлекеттік және жалпы сыртқы борышты басқару тұжырымдамасына
Рисунок 8
Динамика дефицита государственного бюджета
и ненефтяного дефицита
Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының орта мерзімді перспективаға
Рисунок 9
Финансирование дефицита государственного бюджета за счет правительственных займов
Мемлекеттік қарыз алу мен борыш көлемі жоспарлау бәрінен
кірістілік қисығын құру үшін қор нарығында тиісті бағдарды
қарыз нарығында, әсіресе, инфрақұрылымдық облигацияларда жинақтаушы зейнетақы қорларының
Үкіметтік қарыз алу тиісті қаржы жылына арналған республикалық
Үкімет ірі инфрақұрылымдық және әлеуметтік маңызы бар жобаларды
Сыртқы үкіметтік қарыздарды өтеу халықаралық қаржы ұйымдары, шет
Қорытынды
Қорыта келе , мемлекеттік бюджет дегеніміз– ұлттық табыстың
Мемлекеттің қаржысы республикалық және жергілікті деңгейлерде іс
Функциялық арналымы бойынша мұндай сан алуан қаржылық байланыстардың
Бюджеттердің басын біріктіру әдістемесіне кейбір өзгертулер енгізген
2003 жылы мемлекеттік бюджетке түсім 1 трлн теңгеден
Қаржыны басқару стратегиялық, яғни қаржыны жалпы басқару және
Қазақстан Республикасы аумағында жалпы функцияларды орындау үшін республикалық
Бюджеттік қатынастар жүйесінде жергілікті бюджеттерге маңызды орын
Мемлекеттік бюджет құралдары мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыруға пайдаланылады,
Бюджет қоғамның әлеуметтік – экономикалық қажеттіліктерін іске асырудағы
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Закон Республики Казахстан«О бюджетной системе» № 357-1
2 Кодекс Республики Казахстан « О налогах и
3 Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете на
4 Ежегодное Послание Президента республики народу Казахстана«О положении
5 Диалоги о бюджете переходного периода./ Е. Дербисов.
6Операционный бюджет: учебные материалы по финансовому менеджменту для
7 Подготовка и представление бюджета управления гос :
8 Преобразование финансовой системы в Республике Казахстан: приложение
9 Система нуждается в совершенствовании / А. Курманов.
10 Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете на
11 Мемлекеттің рынок жүйесіндегі бюджеттік процедураның орын мен
12 Бюджетная децентрализация в странах с переходной
13 Бюджет-2007:Үкімет те,парламент те өздерін ұмытпайды./Түркістан.-2006.-9қараша. 1-2б.Мұқанова.Г.
14 Бюджетный рынок и бюджетный маркетинг реальность необходимость/Маркетинг
13
