TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе 3

І. Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының пайда болуы 4

ІІ. Бағалы қағаздардың негізгі және туынды түрлері 6

ІІІ. Бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйелер 16

ІV. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының қазiргi жағдайы 19

Қорытынды 22

Қолданылған әдебиеттер тізімі 24

24

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Қаржы

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 ЖОСПАР

Кіріспе 3

І. Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының пайда болуы
ІІ. Бағалы қағаздардың негізгі және туынды түрлері 6
ІІІ. Бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйелер 16
ІV. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының қазiргi жағдайы
Қорытынды 22

Қолданылған әдебиеттер тізімі 24

Кіріспе

Менің курстық жұмысымда қарастырылатын мәселелер:

*Бағалы қағаздардың Қазақстандағы пайда болуы.

*Бағалы қағаздардың түрлері.

*Құнды қағаздар нарығын реттеу.

Мен бұл тақырыпты таңдаған себебім:

Қазақстанда құнды қағаздар нарығы әлі жетік дамымаған. Ал
І. Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының пайда болуы

Бағалы қағаздар нарығының кейбір элементтері 20-шы жылдары КСРО-да
Елде дамыған бағалы қағаздар нарығы қалыптасуы үшін оның
Олар:

* сұраныс пен ұсыныс;

* делдалдар мен басқа қатысушылар;

* нарықтық инфрақұрылым яғни коммерциялық банктер, қор биржалары,
• нарықты реттейтін және өзін-өзі реттейтін жүйелер.

Нарықтың осы құрамдас бөліктері қазіргі уақытта негізінен құрылып
Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының құрамы және бағалы қағаздардың
Біріншіден, мемлекеттік бағалы қағаздардың эмитентi - Қаржы Министрлігі;

Екіншіден, Ұлттық банк — оның (Қаржы Министрлігінің) қаржы
• мемлекеттік қазыналық вексельдер;

•мемлекеттік қазыналық облигациялар;

•Қазақстан Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді, ноталары;

• жекеменшіктендіру купондары.

Мемлекеттік қазыналық вексельдер мен мемлекеттік қазыналық облигацияларды ішкі
Жекеменшіктендіру купондары аукцион арқылы сатылған мемлекеттік кәсіпорындарды жекеменшіктендіруге
ІІ. Бағалы қағаздардың негізгі және туынды түрлері

Акциялар

Акция - акционердің қоғамдағы үлесін немесе меншігін куәландыратын
* жаңадан акционерлік қоғам құрып, онын жарғылық капиталдың
* меншікті акцияландырғанда. яғни жұмыс істеп тұрған кәсіпорынды
* қоғамның жарғылық капиталын қосымша молайтқанда.

Сөйтіп, шығарылған акциялардың бастапқы жиынтық құны қоғамның жарғылық
Акция белгілі бір жағдайда акционерлік қоғамның өз капиталын
Акциялардың жіктелуі

Акция

Басқаға беру тәсілі бойынша Басқаға қатынасу құқығы бойынша

Атаулы ұсынушы жай артықшылығы

а) Атаулы акция иесі міндетті түрде корпорацияның реестрінде
ә) Ұсынушыға арналған акция иесінің аты-жөні корпорация кітабында
Корпорацияларға басқару жағынан қолында атаулы акциясы бар акционерлер
Біріншіден, сату механизмi бойынша. Атаулы акцияның иесі оларды
Ұсынушыға арналған акцияны сатқанда оларды бір иемденуші тiкелей,
Екіншіден, акцияның осы екі түрінің жаңа данасын (тиражын)
Үшіншіден, ұсынушы акциясының номиналы өте жоғары болмайды, бірақ
Корпорацияны басқаруға қатынасу құқығы бойынша акциялар жай және
Әрбір жай акция өз иесіне бір дауыс үлесін
1. Директорлар корпорацияны басқаруды ұйымдастыруға, менеджерлерді жұмыска қабылдауға
2. Дивиденд алу құқығы. Дивиденд мөлшері корпорацияның жылдық
* қолма-қол төленетін дивидендтер. Бұл табысты бөлудің ең
* мүліктік дивидендтер. Табысты бөлудің мүліктік формасы акционердің
* акция формасындағы дивидендтер. Бұл қосымша акциялар акционерлер
Қолма-қол төленетін дивидендтер баланстың активі мен пассивін және
3. Жай акция бойынша меншік құқын басқаға беру.
4. Корпорациядағы акционерлердің мүліктік мүддесін қорғауға дауыс беру
5. Корпорацияның қаржылық есебін тексеру құқы, мысалы, акционерлердің
6. Шектеулі міндет құқы. Басқаша айтқанда, корпорация банкротқа
7. Корпорация жабылған кезде оның активінің
Әрбір корпорация "А" және "Б" сериялы жай акцияларды
Көптеген корпорациялар жай акция бойынша номинал құнын бекітеді.
* үстеме пайданы бөлуге қатысу;

* хабарланып, бірақ төленбеген дивиденд алу мүмкіндігіне келешекте
* акцияны басқа түріне айырбастау мүмкіндігі.

Қатысушылар артықшылық өз иемденушісіне үстеме пайданы бөлуге қатысуға
Қатыспаушылар акциясы иесі ешуақытта белгіленген деңгейден артық дивиденд
Айырбасталатын артықшылықты акциялар
Қорыта айтқанда, жай акциялар бойынша дивиденд төлеу корпорацияның
Облигациялар

Облигация деп эмитенттің белгілі бір шартты орындауға, яғни
Облигация иемденушісі корпорацияға несие беруші болып табылады. Ал
Облигация иемденушісіне сыйақы (мүдде) төленеді. Оның мөлшері алдын
Басқа несие беруші сияқты, облигация иесінің дауыс беру
Облигация бойынша сыйақы (мүдде) корпорацияның шығынына жатады. Ол
Облигация бойынша мезгіл-мезгіл төленетін сыйақы түріндегі пайда купонға
Олардың ішінде жиі кездесетіндері мыналар:

* ең аз өтімділік;

*борыштың ақырғы деңгейі;

•активтерді сатуға тыйым салу;

•төленетін дивиденд мөлшерін шектеу.

Өтеу туралы нұсқау эмиссия шартындағы тармақ. Ол бойынша
Біріншіден, егер жаңа жағдайлармен шығарылған заемдар өте көп
Екіншіден, егер жаңа облигациялар аз болса, олар номиналынан
* қысқа мерзімді 1 жылдан 3 жылға;

* орта мерзімді — 3 жылдан 7 жылға;

* ұзақ мерзімді 7 жылдан да көп жылдарға
Біріншіден, купондық төлем мөлшері нақты бекітілген облигациялар. Олар
Екіншіден, купондық телем мөлшері өзгермелі облигациялар. Бұл типті
Үшіншіден, купоны нольге тең облигациялар. Бұл типті облигациялардың
Облигациялар айырбасталатын (конвертируемые) жене жай облигациялар болып та
ІІІ. Бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйелер

Бағалы қағаздар нарығын реттеу мемлекеттің ең маңызды міндеті.
Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық комиссия оның төрағасы және
Тікелей араласу шараларына мыналар жатады:

• бағалы қағаздар нарығы мәселелері жөнінде заң шығаратын
• осы мәселелер бойынша атқарушы үкімет органдарының қаулылары
• бағалы қағаздар нарығының жұмысына жаңа ережелер енгізетін
Жанама араласу тетіктеріне мыпалар жатады:

• несие үшін процент мөлшерін өзгерту арқылы айналымдағы
және несие көлемін мемлекеттік бақылау:

• мемлекеттің салық саясаты;

• депозиттерге, несиелерге, қарыздарға үкімет кепілдігі;

• қарыз капиталы нарығына мемлекеттің араласуы (қазыналық облигациялар,
• мемлекеттің сыртқы экономикалық саясаты (шетел валютасы мен
• мемлекеттің сыртқы экономикалық іс-шаралары (саяси байланыстарды ұлғайту
Бағалы қағаздар нарығын реттеу мемлекеттік органдарға, не арнаулы
сұрақтар Қаржы министрлігінде қаралады.

Реттеуші органдар инвесторлардың қаржысын қорғауға бағытталған негізінен үш
Олар:

Біріншіден, нарықта шаруашылық субъектілері ретінде қызмет істейтін барлық
Екіншіден, экономиканың барлық субъектілерін нақты хабарлармен қамтамасыз ету.
Осы аталған бағалы қағаздар нарығын мемлекеттік реттеу тәсілдерімен
Айта кететін жәйт, қазіргі кезде Қазақстанда екі қор
ІV. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының қазiргi жағдайы

Республикада бағалы қағаздар шығарыла бастағанына 10 жылдан астам
Көрсеткiштiң аты Шамасы

1. бағалы қағаздар эмиссиясы 4605

2. бағалы қағаздар құны млн. тг
3. акционерлiк қоғамдар саны 8191

4. бағалы қағаздар саны дана 3496754289

5. регистраторлар саны 34

6. кастодиандар саны 9

7. зейнетақы қорлары 12

8. брокер-дилер саны

оның iшiнде банкiлердегi

басқа кәсiпорындардағы. 73

28

45

9. депозитарлық салымдар көлемi млрд тг
10. жылдық валюта айырбас көлемi млрд тг
11. орташа дивиденд деңгейi %

акция құнына шаққанда . 1.1

12. ашық акционерлiк қоғамдар % 90

13. жабық акционерлiк қоғамдар% 10

14. акция түрлерi 33

15. ұйымдастырылмаған бағалы қағаздар

нарығы % 95

ҚР бағалы қағаздар нарығы

Бағалы қағаздардың сала аралық үлестерi келесi кестеде көрсетiлген.

Сала аты Үлесi%

өнеркәсiп

ауыл шаруашылық

көлiк

құрылыс

сауда

банктер

жабдықтау 72.5

1.4

10.1

3.1

0.8

7.2

4.1

Өндiрiс саларының бағалы қағаздар шығарудағы үлестерi мен ЖІӨ
1. сауда ж/е жабдықтау 4.9 17.7

2. құрылыс 3.1 2.3

3. көлiк 10.1 9.9

4. ауыл шаруашы-ы 1.4 3

5. өнеркәсiп 72.5 25.3

2001 жылы төленген дивиденд көлемi келесi кестеде көрсетiлген.

Дивиденд көлемi. (Сала бойынша)

Сала аты Шамасы

млн. тг Дивиденд

акция құны %

1. өнеркәсiп 725940 0.5

2. ауыл шаруашылық 81 0.01

3. көлiк 29313 1.03

4. құрылыс 46888 0.63

5. сауда 7365 2.6

6. банктер 44478 0.36

7. жалпы дивиденд көл-i 1799647 1.1

Республикада бағалы қағаздар нарығы ставкiлерiнiң табыстылығы басқа салымдар
1.1% 2.8%
1.1 % - орташа дивиденд ставкасi.
2.8% - $ курсының жылдық өсiмi

11.2% - инвенция
11.8 % - банкi аралық нарық ста- ы

13% - мемлекеттiк бағалы қағ-р

18.5% - ұлттық банктiң қайта қаржыландыру ставкасы.

Республикадағы бағалы қағаздарының өтiмдiлiгi жоғары кәсiпорындар саны
Акционерлiк қоғамдар Акциялар көлемi

1. ШНОС тг
2. Қазақтелеком 148648001

3. Қазцинк 125566665

4. Жезқазған 90695875

5. Актөбемұнайгаз 33107294

6. Мангыстаумұнайгаз

7. Қазкоммерцбанк 23027176

6828832

Бағалы қағаздар нарығының алғашқы айналымдағы дивиденд төлеу көлемi
Бағалы қағаздар сатып алғаннан гөрi банктерге депозиторлық салымдарға
- дивиденд көлемi өте төмен болуы ;

- бағалы қағаздар нарығының жеткiмсiз қозғалғандығы ;

- бағалы қағаздар нарығының көпшiлiкке қиын жетуiнде;

- бағалы қағаздар сенiмсiздiгi;

- нарық жайлы деректердiң жетiмсiздiгi ;

- өндiрiстiң дағдырыстан шыға алмауы.

115 млрд. теңге бағалы қағаздарға салғанша халық шетелдiк
Қорытынды

1. Экономикалық реформаның басты мақсатының бірі – нақты
2. Нарықтық экономикаға өту стратегиясын жариялағаннан бастап
3. Нарық, оның қазіргі түсінігінде бір меншік формасына
4. Акционерлік қоғам басқа да меншік формаларымен салыстырғанда
5. АҚ жарғылық қоры компанияның меншікті қаражаттары арасында
6. Акция - АҚ-ның капиталына қаражат қосқандығын куәландыратын,
7. Акция бағасы әр түрлі көптеген факторлардың ықпалымен
Бір жағынан, ол ссудалық пайыз шамасына тәуелді, себебі
8. Акционерлік қоғам әр түрлі акциялар шығарады және
9. Облигацияның экономикалық жаратылысы жағынан үш ерекшелігімен сипатталады:
10. Облигацияны қамтамасыз ету әдістеріне немесе эмитенттері мен
11. Өнеркәсіпті тұрақты табыс әкелетін облигациялардың салыстырмалы тартымдылығы,
12. Бағалы қағаздар нарығын құру шаруашылықты орталықтан қаржыландырудың
13. Бағалы қағаздар нарығының міндеті - бағалы қағаздарды
14. Биржа ісіндегі листинг - бұл биржа тізіміне
15. Қазақстандық бағалы қағаздар нарығының даму болашағы үшін,
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Ақша, Несие, Банктер Алматы Экономика 2001ж Сейтқасымов Ғ.С.

Ақша, Несие, Банктер Алматы Экономика 2000 ж Мақыш
Журнал «Рынок ценных бумаг» Москва 2000/11

Қаржы-Қаражат Алматы 2001/03

Құнды қағаздар нарығы Экономика 2000 ж.

Журнал «Финансы и кредит» 2003/2

Журнал «Финансы и кредит» 2002/11

Көшенова Б.А. «Бағалы қағаздар нарығы», Алматы, 2000 ж.

Карагусов Ф. Ценные бумаги и регулирование их обращения
Шалгимбаева Г.Н. Рынок ценных бумаг: Механизмы государственного регулирования.
24