Отбасы ролі мен отбасы ішіндегі рольдердің құрылымы курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе
Отбасы ролі мен отбасы ішіндегі рольдердің құрылымы
Отбасы типологиясы
2.1. Отбасының әлеуметтік қызметтері
2.2. Әлеуметтік бағдарлама мен тұлғалық тәрбие
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні:
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
Кіріспе
Отбасы ролі мен отбасы ішіндегі рольдердің құрылымы
Отбасы типологиясы
2.1. Отбасының әлеуметтік қызметтері
2.2. Әлеуметтік бағдарлама мен тұлғалық тәрбие
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Жақсы ата-ананың балалары да жақсы болады деген сөздi
Болашақ ата-аналар өз ұрпағының саналы да сапалы болуы
Ешқашан күдiктенбейтiн, әрқашан өздерiнiң iстерiнiң дұрыстығына сенетiн, ылғи
Әлде үнемi қобалжып жүретiн, балаларының жаңа бiр тәртiп
Яғни, жоғарыдағы ата-аналардың ешқайсысын жақсы деп айтуға болмайды.
Адамның кез-келген әрекетi әдетте бiр нормаға бағынады. Бiрақ
Кез-келген баланың ата-анасына деген махабаты шексiз, шартсыз, шекарасыз
Сондықтан да ата-ананың басты және негiзгi мiндетi –
Балаларының өсе келе өз ата-аналарымен айырылысатын жағдайлар өмiрде
Психологтар жасөспiрiм алкоголизмi мен нашақорлығының қайғысына көбiнесе ата-аналарының
Көп ата-аналар өздерiн балаларына деген махабатының жоғары болуы
Бұрынғы тәжiрибе ықпалымен адам санасында өте жоғары деп
Осы мысалдағы мiнез-құлықтық бұзылуына ата-ананың баласының даму ерекшелiгiне,
1.1 Отбасы ролі мен отбасы ішіндегі рольдердің
Жанұя қажетілігін және жанұя функциясын басқалардан бөліп алып,
Отбасының материалдық жағадайын құру мен қолдау қажеттілігі;
Екі жастың үйленгеннен кейін ата-ана болумен байланысты –
Психологиялық және физический жақындасу қажеттігі;
Отбасында ерлі-зайыптының бір-бірімен сөйлесу, ақылдасу, араласу қажеттігі.
Осыдан келіп жанұя әсерінің негізгі сферасы белгіленеді: тұрмыс,
Отбасы функциясының көптүрлілігі оны әр авторлар әр түрлі
Э.Г. Эйдемиллер және В.В. Юстицкис бойынша: отбасына тән
Негізінен әлеуметтану пәндерінде отбасы функцияларын негізгі және негізгі
Отбасының негізгі функциясына жататын бала туу және оларды
Негізгі емес функцияларға келесілер жатады: меншікті жинақтау
Отбасылардың функциялары өзара әрекет процесі кезінде табысты түрде
Отандық ғылымда отбасы функциясы түсінігі отбасының ролі және
Отбасының негізгі функцияларының осы күнге дейін нақты аталған
Туу және бала тәрбиелеу функциясы;
Ата-аналардың рухани қалыптасу функциясы;
Эмоциялық қолдау және психологиялық қорғау функциялары;
Нақты бір әлеуметтік статусқа жетуді;
Өзін-өзі көрсете білуі;
Сексуалдық байланыстарға мағына беруді қосады.
АҚШ пен Батыс Еуропа ғалымдары отбасындағы рухани байланысқа
Әрбір ер адам әке мен күйеу болуға, ал
Матриархатта - өзінің экономикалық негізі болды және патриархатта
Отбасылық рольдер түсінігі әлеуметтік құрылым болып табылады. Социологиялық
Роль дегеніміз – қабылданған нормаларға сәйкес келетін жеке
Рольдердің, қарым-қатынастардың, нормалардың анық болуына байланысты қазіргі кездегі
Отбасындағы рольдік құрылымның пайда болу процесі отбасының әлеуметтік
Бүгінгі таңда үйленген жастар өз некелерін қалай қабылдайды,
Жыныстық рольдер – мәдениетті норма жүйесі қатынасына жататынына
Жыныстық роль жүйесі дегеніміз – еркек пен әйелге
Әйел адамның мамандық қызметі екінші сатыда тұрады. Осындай
Біріншіден, әйелдер отбасын асырайды, екіншіден еркектер де үй
Қазіргі жаңа отбасылардағы рольдің әлеуметік-психологиялық талдауы үшін, отандық
Адамның кез-келген әрекетi әдетте бiр нормаға бағынады. Бiрақ
Мысалы, егер ата-ана барлық жағдайда жаңаша көзқараста болса,
Ата-аналар баланың алғашқы қоғамдық ортасы болып табылады. Ата-аналарының
Ата-ананың махабатына деген қажеттiлiк – жас өспiрiмге шындығында
Болашақ ата-аналар өз ұрпағының саналы да сапалы болуы
Ата-ана махабаты – адамның болашақ өмiрiнiң бағдары, оның
Мысалы, егер ата-ана барлық жағдайда жаңаша көзқараста болса,
Бала мен ата-ана арасындағы байланыс адамдар арасындағы ең
Сондықтан да ата-ананың басты және негiзгi мiндетi –
Нақты махабаттың формуласы – бұл “сен жақсы болғасын
Отбасындағы рольдік қатынастағы тепе-теңдік деңгейдегі ережесі отбасының өмір
Отбасын материалдық қамтамасыз етуге жауапты адам. Бұл рольдің
Отбасындағы ер адам мен әйелдің өзіндік ролі,
Жаңа туған сәбиге қарау жауапкершілігі ролі; Бұл
Тәрбиелеуді іске асыру ролі; Тәрбиелеуді отбасында жоғарыда
Сексуалдық партнер рольдері; Бұл отбасында ерлі-зайыптылардың арасындағы
Бос уақытты жақсы өткізуді ұйымдастырушы ролі;
Отбасының субъмәдениетін ұйымдастырушы;
Туған-туыспен байланыс және қарым-қатынас жасауға бейім адам ролі;
Отбасындағы «психотерапевт» ролі.
Баланы тәрбиелеу мақсаты эмоциялық қажеттiлiк куәлiгiне байланысты болатын
Баланың қарым-қатынас кезiнде ата-ана тәрбиесi өмiр мәнiнiң қажеттiлiгiн
Өмiр мәнiнiң қажеттiлiгiн қанағаттандыру болып балаға қарау, оған
Кейбiр ата-аналарды баланы тәрбиелеу жетiстiк мотивiнен туындауы мүмкiн.
Ата-аналардың мұндай шаралары олардың эгоизмiнен туындайды: “Бiз өз
Балалары өз ата-аналарының махабаты және ата-анасының мейiрiмiн қанағаттандырып,
1.2 Отбасы типологиясы
Отбасы үш махаббаттың біріккен қайнар көзі:
Ерлі зайыптылардың, яғни әйелі мен күйеуінің;
Ата-аналардың;
Балалардың.
Бұл махаббаттар парыздан, адалдықтан, тәртіптіліктен, жалпы қызығушылық пен
Әлеуметтік-сыныптық белгі – жұмысшы отбасысы, ауыл шаруашылығы отбасы,
Қалалық және ауылдық отбасылары;
Бір ұлттық және көп ұлттық отбасы;
Өмір сүру уақытына қарай (жас отбасы, жаңа үйленген
Отбасы мүшелеріне байланысты – баласыз отбасы, көп балалы
Осыларға ендігі жерде жеке-жеке тоқталып өтсек:
Жаңа үйленген отбасы – бұл жаңа бас құраған
Жаңа отбасы – бұл кезде алғашқы қиындықтар пайда
Бала күтіп отырған отбасы – осы кезде әйел
Ерлі зайыптылардың орта жастағы отбасысы – 3 жылдан
Ерлі зайыптылардың үлкен жастағы отбасысы – (10 жылдан
Қартайған ерлі зайыптылардың отбасысысы – (20-40 жыл аралығы)
Қазіргі таңда отбасының нақты түрлері келесілер:
баласы жоқ,
баласы аз,
көп балалы;.
Баласы жоқ отбасында – 10 жыл өтсе де
Бір баласы бар отбасылар – мұндай отбасылар бүгінгі
Баласы аз отбасы – (1 немесе 2 баласы
Көп балалы отбасы – мұндай отбасыларда ажырасу өте
Толық емес отбасы – мұнда балаларымен бір ғана
Жеке, қарапайым отбасы – оны баласы бар немесе
Күрделі отбасы – бұл отбасында бірнеше ұрпақтар болуын
Үлкен отбасы – бұл отбасында 3 немесе одан
Студенттік отбасы – мұндай отбасылардың бір ерекшелігі –
Сонымен қатар, қоғамда заңды түрде бекітілген және қоғамда
Атақты Ежелгі Грецияның заңшылы Ликург кезінде жастардың махабаты
Жанұя социологиясы дегеніміз – жанұялық құрылымын, жанұялық дамуы
Отбасы мен некенің әлеуметтік институты.
Отбасы дегеніміз не? Оның белгілері қандай? Қоғамда басы
Әдебиеттерде отбасы туралы әртүрлі анықтамаларды кездестіруге болады. Бірақ
Отбасында күйеуі мен әйелінің, ата-аналар мен балалардың арасында
Отбасына ерекше рухани білімге айналдыратын қарым-қатынастар жүйесі туралы
Басқаша айтқанда неке – отбасын құрудың дәстүрлі тәсілі
Үйлену дегеніміз өзінің құқығын жартылай азайтып, керісінше өзінің
Отбасылық қарым-қатынастардың күрделігіне, жекешелігіне байланысты көптеген қарама-қайшылықтар
Өзара сүйіспеншіліктен, махабаттан және өзара көиек отбасында туатын
2.1.Отбасының әлеуметтік қызметтері
Отбасының қызметі – отбасы мүшелерінің өмірлік және күнделікті
Халық санын көбейту – оған балалы болу және
Шаруашылық және тұрмыстық – отбасының өзінің жеке бау-бақшасының,
Тәрбиелік – ата-ананың өз балаларына рухани, саяси, отбасылық,
Қамқорлылық – отбасы мүшелелері бір-біріне және кәрілерге қамқорлық
Ұйымдастырушылық – отбасы мүшелері болып бос уақыттарын тиімді
Ең бірінші - досуг. Оның мақсаты –
Отбасына ерекше рухани білімге айналдыратын қарым-қатынастар жүйесі туралы
Басқаша айтқанда неке – отбасын құрудың дәстүрлі тәсілі
Шетелдік және отандық әдебиеттерде отбасы туралы әртүрлі анықтамаларды
Отбасында күйеуі мен әйелінің, ата-аналар мен балалардың арасында
Отбасына ерекше рухани білімге айналдыратын қарым-қатынастар жүйесі туралы
Үйлену дегеніміз өзінің құқығын жартылай азайтып, керісінше өзінің
Отбасылық қарым-қатынастардың күрделігіне, жекешелігіне байланысты көптеген қарама-қайшылықтар
Өзара сүйіспеншіліктен, махабаттан және өзара көиек отбасында туатын
Жалпы осы айтылған қызметтерді топтастыра келе, келесі екі
Материалдық – тұрмыстық қажеттілікті қанағаттандыру;
Эмоциялық - әлеуметтік, психологиялық және рухини қажеттіліктерді қанағаттандыру;
Қоғамда балаларды тәрбиелеу мен оқытуда отбасына ешқандай қоғамдық
Тек отбасында ғана балалар өмірді танып біліп, әр
Отбасының экономикалық қызметі қоғамның өмірімен тығыз байланыста болады,
Отбасы баланы адамдар арасында өмір сүруге үйретеді, нақты
Егер әлсіз болсаң – күш-жігер керек, көмек қажет
Отбасының өмірлік әрекетінің барлық кезеңдерін, демографиялық, әлеуметтік-экономикалық, тәрбиелік,
Махаббат дегеніміз не? Махаббат адамның күрделі бір ішкі
Махаббат сезімінде терең интимдік характер бар және сонымен
Махаббат – биоәлеуметтік құбылыс. Оны екі жақты биологиялық
Ата-ананың махабатына деген қажеттiлiк – жас өспiрiмге шындығында
Отбасының дәстүрлі және қазіргі қызметері отбасы мен қоғамның
Қазіргі отбасыларында бұрыннан келе жатқан өндірістік, қорғау, білім
Шаруашылық – эмоциялық функциясы: ол отбасының күнделікті шаруашылығымен,
Репродуктивті функция – сексуалдық қажеттілік пен махаббат бір-бірінен
Регенеративті функция – бұл функция статусы әлеуметтік жағдайларды
Білімдік-тәрбиелік функция – тәрбие функциясы, яғни ата-ана болу,
Психотерапевтикалық функция – жаңадан пайда болған функция. Неке
Экономикалық функция – отбасының жалпы қызметі қоғамның өмірімен
Отбасы мүшелерінің өзінің қабілеттері мен талаптарын көркем өнерпаздыққа,
Жалпы осы айтылған қызметтерді топтастыра келе, келесі екі
Материалдық – тұрмыстық қажеттіліктерді, отбасының материалдық дамуы
Эмоциялық - әлеуметтік, психологиялық және рухини қажеттіліктерді қанағаттандыру;
Қоғамда балаларды тәрбиелеу мен оқытуда отбасына ешқандай қоғамдық
Ата-аналар баланың алғашқы қоғамдық ортасы болып табылады. Ата-аналарының
2.2. Әлеуметтік бағдарлама мен тұлғалық тәрбие
Әлеуметтік бағдарлама және жеке тұлғаны тәрбиелеу дегеніміз жалпы
Қоғамдық ортаның әсері;
Мақсатты бағыттағы саяси, әлеуметтік және эстетикалық қоғамдық әсерлер;
Жеке тұлғаның әлеуметтік белсенділігі.
Жеке тұлға – сыртқы әсерлерді қабылдауға қабілетті, оның
Қоғамдық қатынастар дегеніміз бір тұлғаның екінші тұлғадан айырмашылығы,
Әлеуметтік бағдарлама – осы жүйенің болашағын өзгерту мүмкіндігі.
Әлеуметтік мұра өткен ұрпақтың әлеуметтік және қоғамдық тәжірибесінің
Қазіргі кезде оқу жұмыстары көптеген өзгерістерге ұшырады. Социология
Тұлға өмірі долының ең басында әлеуметтік қоршаған ортаның
Тұлға дамудың жаңа саналы деңгейіне жетеді, жеке дамудың
Қоғамның әрбір адаммен байланысы нақты әлеуметтік әрекет процесі
Әлеуметтік сфера – қоғамның адамдарға талап ететін нақты
Қоғам мүшелерінің еңбек ету санасы және қызметтің тиімділігін
Тәрбиенің ең басты мақсаты – жеке тұлғаның әлеуметтік
Әлеуметтік қызығушылықтың анықтау рольі жеке тұлғаны тәриелеу және
Сол себепті адамның әлеуметтік санасы әртүрлі қызығушылықтардың байланысы
Қоғамдық өмірде өзінің жеке бір орнын анықтай алады.
Қоғамдық өмірдің демократизациясы инициативаның кеңеюі, еңбекшілердің белсенділігі жағдайында,
Өзіміз білетіндей, негізгі күтім некемен байланысты. 80-90% жастар
Ажырасу толық емес отбасы санын өсіруде. Оларда ана
Қазақстан републикасының соңғы статистикалық мәліметі бойынша
Халықтың табиғи қозғалысының коэффициенттері (20(
1000адамға
Табиғи өсім(кему) Некелесу Ажырасу
Қазақстан 8,05 7,64 2,10
Ақмола 1,89 7,23 2,18
Ақтөбе 8,31 7,98 2,13
Алматы 8,37 7,71 1,71
Атырау 12,82 8,91 1,63
Батыс Қазақстан 5,86 7,22 1,96
Жамбыл 12,34 7,61 1,38
Қарағанды 1,44 7,65 2,76
Қостанай 0,17 6,26 2,45
Қызылорда 15,76 8,53 1,23
Маңғыстау 18,95 9,37 2,29
Оңтүстік Қазақстан 19,78 7,84 0,90
Павлодар 2,64 7,13 2,99
Солтүстік Қазақстан -1,01 6,50 2,30
Шығыс Қазақстан 0,69 7,13 2,68
Астана қ.ә. 8,88 6,35 2,18
Алматы қ.ә. 8,88 9,19 3,54
Отбасының әлеуметтік тіршілігін зерттеу барысында физикалық және социомәдениеттің
Қорытынды.
Нарықтық қатынастардың құрылуына экономикалық құлдырау, қоғам дифференциясының өсуi
Өзіміз білетіндей, жасөспірім жасында тұлғалық фундамент, оның нгізгі
Әрбір қоғамның дамуы табиғи құбылыс болып табылады. Қоғамдағы
Отбасындағы функциялар мен құрылымдардың өзгеруі тарихи дамудағы табиғи
Қазіргі таңда отбасы өзінің әлеуметтік функцияларын қажетті дәрежеде
Қазақстандағы қазіргі отбасылық проблемаларды зертттеудің нәтижесі бойынша отбасы
Отбасы қоғамның бөлек мүшелеріне қалай әсер етсе, барлық
Қазіргі таңда отбасы өз жұмысында “қауіпсіздік үшін махаббатты
Бұл жұмыс әлеуметтік жағдайға тәуелді өзгеретін қазіргі кездегі
Отбасындағы болып жатқан жағымсыз құбылыстар қоғамның, отбасының ролін
Адамдардың материалдық жағдайы мен рухани байлықтарын пайдалануы да
Өздерінен үлкен адамдарға деген ізет немесе қайырымсыздық, жылы
Пайдаланған әдебиеттер:
1.Соцология: наука об обществе/ Под ред. В.П.Андрущенко. Харьков,
2.Савинов Л.И. Семья и общество: история, современность и
3.Шнейдер Д.Б. Психология семейных отношении. Москва, 2000г.
4.Жаназарова З Ж.Социология семьи. Алматы, 2001г
5.Жаназарова З.Ж. Социальная работа с семьей. Алматы,2003г.
6.Жаназарова З.Ж. Современная семья в Казахстане и ее
7.Мухина С.В. Возрастная псхология. Москва, 1999г.
8.Харчев А.Г. Социальная воспитания. Москва, 1990г. 2005ж.
9.ДжаманбалаеваШ.Е. Общество и подросток: социологический аспект девиантного поведении.
10.Казымбетова Д. Социальные проблемы девиантоности в транзитном обществе.
11.Кулагина И.Ю. Возрастная психология. Москва, 1997г.
12.Бауэр Т. Психические развитие младенца. Москва, 1979г.
13.Ильчиков М.З., Смирнов Б.А. Социология воспитания. Москва, 1996г.
14.Актуальные проблемы возрастной и педагогической психологий/ Под общ.
15. Харчев А.Г., Мацковский М.С. Современная семья и
16.Жизнедеятельность семьи: тенденций и проблемы/ Отв. Ред. А.И.Антонов.
2
