Мектеп оқушыларын тәрбиелеуде сынып жетекшісі мен ата-аналардың бірлескен жұмысы диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе__________________________________________________________3
І тарау. Отбасы мен сынып жетекшісінің балаларды тәрбиелеудегі бірлескен жұмысының теориялық негіздері _________________________6
1.1. Отбасының бала тәрбиесінде алатын орны _________________________6
1.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен атқаратын жұмыстарының міндеттері мен мазмұны ___________________________________________14
ІІ тарау. Сынып жетекшісінің бала тәрбиесінде ата-аналармен ынтымақтастық жолдары _______________________________________22
2.1. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жүргізетін жұмысының формалары мен әдістері______________________________________________________22
2.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен бала тәрбиесіндегі бірлескен тәжірибе жұмысы ________________________________________________ 36
Қорытынды_____________________________________________________50
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ____________________________________52
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Педагогика
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Дипломдық жұмыс
Мектеп оқушыларын тәрбиелеуде сынып жетекшісі мен ата-аналардың бірлескен жұмысы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе__________________________________________________________3
І тарау. Отбасы мен сынып жетекшісінің балаларды тәрбиелеудегі бірлескен
1.1. Отбасының бала тәрбиесінде алатын орны _________________________6
1.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен атқаратын жұмыстарының міндеттері мен мазмұны
ІІ тарау. Сынып жетекшісінің бала тәрбиесінде ата-аналармен ынтымақтастық
2.1. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жүргізетін жұмысының формалары мен әдістері______________________________________________________22
2.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен бала тәрбиесіндегі бірлескен тәжірибе жұмысы
Қорытынды_____________________________________________________50
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ____________________________________52
Кіріспе
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мектептік
Мектеп құрылымындағы ең негізгі буын ол – сынып. Мұнда
Ол өзіне қатысты сыныпта оқушылар ұжымын ұйымдастыра отырып, осыған
Сынып жетекшісі әсіресе ата-аналармен бірлесіп атқаратын жұмыстарға көп мән
1994 жылда БҰҰ Халықаралық отбасы жылы деп белгілеп әлемдік
Баланың отбасынан қашықтан, оның ықпалынан сырт қалуының психикасына әсерін
Отбасы тәрбиесіне қатысты тәлім-тәрбиелік идеялар қазақтың халық педагогикасында Қорқыт
Отбасында бала тәрбиелеу күрделі мәселелердің бірі болып табылады. Өкінішке
Осыны ескере отырып дипломдық жұмыстың тақырыбын «Мектеп оқушыларын тәрбиелеуде
Зерттеу нысаны – сынып жетекшісі мен ата-ананың балаға тәрбиелік
Зерттеу пәні – сынып жетекшісі мен ата-ананың балаға тәрбиелік
Зерттеу мақсаты – сынып жетекшісі мен ата-ананың балаға тәрбиелік
Зерттеу міндеттері:
Отбасында ата-ананың тәрбиелік ықпалының ерекшеліктерін ашып көрсету;
Сынып жетекшісінің ата-аналармен атқаратын жұмыстарының міндеттері мен мазмұнын қарастыру;
Сынып жетекшісі мен ата-аналардың бала тәрбиесіндегі бірлескен жұмысының формалары
Зерттеудің теориялық негіздері: педагогика және психология ғылымындағы педагогикалық ұжым
Зерттеу көздері: Қазақстан Республикасы Конституциясы, «Неке және отбасы туралы»
Зерттеу әдістері – педагогикалық және психологиялық еңбектерді талдау; бақылау,
І тарау. Отбасы мен сынып жетекшісінің балаларды тәрбиелеудегі бірлескен
1.1. Отбасының бала тәрбиесінде алатын орны
Отбасы бүкіл ғасырлар бойы адам баласы тәрбиесінің құралы болып
Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің, мұралардың сақтаушысы. Онда бала
Отбасы – оқыту мен тәрбие жұмысындағы мектептің одақтасы. Ол
Отбасы тәрбиесі – бұл қоғамдық тәрбиенің бір бөлігі, мемлекет
Отбасында басты мәселелердің бірі – баланың тіршілік әрекетін ұйымдастыру.
Бала өмірін және іс-әрекетін ұйымдастыруда негізгі жағдайлардың бірі –
Балалардың күн ырғағы И. П. Павловтың іліміне негізделеді. Ол
Сонымен, дұрыс ұйымдастырылған күн ырғағы белгілі дағдыға үйретеді, дағды
Отбасы жағдайын және баланың жас ерекшелігін ескере отырып, оны
Балалардың бос уақыты – бұл шығармашылық елігу, қызығу дүниесі.
Көптеген отбасыларында ата-аналардың балаларымен бірігіп серуендеуі ізгі дәстүрге айналады.
Отбасылық тәрбиенің басты жағдайларының бірі – бұл ерлі- зайыптының
Отбасында балалардың тәрбие процесіне табысты ықпал жасауда басқа да
Отбасының этикалық құрамы және құрамы: толық емес отбасы,
Тіршілік әрекетінің және орталық жағдайлары: отбасы мүшелерінің білім дәрежесі,
Отбасының мәдени потенцияллы: күнделікті тұрмыстың жалпы мәдениеті; күн ырғағы,
Ішкі отбасылық қатынастар отбасы микроклиматтарының сипаттамасы, үйелменде көзқарастың бірлігі
Қоғамға көзқарасы: еңбек және қоғамдық міндеттерге, қоғамдық тәрбие институттарына
Отбасының тәрбиелік потенциялы: отбасылық тәрбие, қолданылатын әдістер, ата-аналардың және
Отбасының осы көрсетіліп отырған ерекше белгілерінің тәрбиелік ықпалы өте
Отбасының өзіне тән ерекше функциялары бар. Олар: халық санының
Отбасылық тәрбие бірқалыпты жағдайда іске асырылып отырмайды. Зерттеу мәліметтеріне
Біріншіден: отбасында болатын өктемдік баланы өзін-өзі билеушілігінен айырады, әрбір
Екіншіден: баланы еркелетушілік, бетімен жіберушілік, ата-аналардың бәрін кешірушілік сүйіспеншілігіне
Үшіншіден: әке мен ананың және басқа отбасы мүшелерінің тарапынан
Төртіншіден: ата-аналар балаларды еркімен қарым-қатынас жасаудан, өмірден аулақтауға тырысады,
Бесіншіден: егер әке мен ана өз баласының іс-әрекетіне немқұрайлы,
Осымен бірге тәрбие процесінде жалған беделдерде кездеседі. А. С.
Отбасы тәрбиесінде халқымыздың ғасырлар бойы қалыптасқан тәжірбиесін, ұлттық ерекшелігін
Адамдардың ара-қатынасын белгілейтін ұғымдар сырына терең үңілсек, адамгершілікті адамның
Біздің халқымыздың отбасы жағдайында жас ұрпақ тәрбиесіндегі жетекші буын
Қорыта айтқанда, күнделікті ертемен маңдайынан иіскемеген, әже бауырының ыстығын
Өскелең жас ұрпақ қазақ шаңырағының берік болғандығын өмірінің арқауы
Отбасы – туысқандық байланыста болатын (күйеуі, әйелі, ата-анасы, әкесі,
Отбасы – қоғамның алғашқы ұяларының бірі. Отбасында баланың айналасын
Баланың дұрыс өсуіне қажетті жағдайлар жасау, оның орта білім
Баланы бүгінгі өмір талабына сай азамат етіп өсіру үшін
«Ел болу үшін бесігіңді түзе» деген ел сенімін ақтап,
«Неке және отбасы» туралы Заңда ата-аналардың балалары алдындағы міндеттері
ата-аналар өз балаларының денсаулығына қамқорлық жасауға міндетті;
ата-аналар өз балаларын тәрбиелеуге құқығы бар және оған міндетті;
ата-аналардың басқа да барлық адамдарға қарағанда өз балаларын тәрбиелеуге
бала тәрбиелеуші ата-аналар өздерінің қабілеттері мен қаржылық мүмкіндіктерінің шегінде
Міне осы заң арқылы қоғам ата-аналардың өз балаларын
Ата-аналардың бала тәрбиесіне қатынасы әртүрлі болатыны белгілі. Зерттеу барысында
Осы аталған өлшемдер негізінде ата-аналардың бала тәрбиесіндегі білімдерінің, іскерліктерінің,
Жоғары деңгейі. Бала тәрбиесінде сапалы қолданылатын, терең педагогикалық білімі
Педагогикалық іскерлігі мен дағдылары мол болады, бала тәрбиесі жұмыстарына
Орташа деңгей. Ата-аналардың бала тәрбиесіне байланысты білімі үстірт, жеткіліксіз,
Төменгі деңгей. Ата-аналардың бала тәрбиесіне байланысты білімдері жоқ, балаларын
Біздің зерттеуімізде ата-аналарды бала тәрбиесіне байланысты білімдерінің, іскерліктерінің, дағдыларының
1.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен атқаратын жұмыстарының міндеттері мен мазмұны
В.А. Сухомлинский оқушылардың ата-аналарымен жұмыс істеудің маңызына ерекше назар
Қазіргі мектепте жағдай көптен өзгеруде: оқу және тәрбие процесінің
Бүгінде мектептің ата-аналармен жұмысының кейбір дәстүрлі түрлері өзінің маңызын
Дегенмен де тәжірибелі мұғалімдердің көзқарастарында, ол олай болуы тиіс
Бүгінде бала тәрбиесінде олардың бір-біріне айтар ақыл-кеңесі ауадай қажет
Сондықтан да ата-аналар балаларды тәрбиелеу ісінде мектеппен қарым-қатынас, тікелей
Мектептің ата-аналармен жүргізетін жұмысының ерекшелігі осы екі жақтың байланысы
Дегенмен, мектеп оқушыларымен жұмыс істеу көп ізденуді, еңбек етуді
Сынып жетекшісінің ата-аналармен қоян-қолтық жұмыс істеуі мақсатты түрде өте
Олай болса сынып жетекшісінің ата-аналармен жұмыс істеу қажеттілігі неде?
баланың өмірін ұйымдастыруда, оның тәрбиесіне қатысты мәселелерді шешуде ортақ
баланың отбасы мен мектеп жағдайындағы дамуын және әлеуметтенуін тиімді
баланың әлеуметтік-педагогикалық және психологиялық даму жағдайын ескере отыра, тәрбиенің
баланың жан-жақты үйлесімді дамуы үшін тәрбиелік ықпалды тиімді және
балаға мектеп пен мектептен тыс тәрбие мекемелерінің, ата-аналар мен
баланы әртүрлі ортада, әртүрлі жағдайда жан-жакты жақсы танып білуі
балаға ықпал етудің жалпы тәсілі мен техникасын ойластыруда, әр
сынып жетекшісі, оқушылар және ата-аналардың жағымды көңіл-күйін, өзара жағымды
осыдан барып мектеп пен отбасы тәрбиесінің жағымды факторларға негізделген
Ата-аналармен жүргізілетін жұмыстағы сынып жетекшісінің негізгі міндеттері:
Ата-аналармен тұрақты байланыс орнату. Ондағы мақсат: отбасыны, оның мүшелерінің
Отбасы мен мектептің балаға қоятын талаптарының бірлігін қамтамасыз ету.
Ата-аналар ұжымын құру. Бұл күрделі, әрі жауапкершілігі мол маңызды
Ата-аналардың педагогикалық білім дәрежесі мен мәдениетін үнемі арттырып отыру.
Ата-аналармен атқаратын жұмыстарында сынып жетекшісінің қызметі.
Сынып жетекшісі жоғарыда аталған міндеттеріне сай 5 қызметті атқаруы
Ата-аналарды сыныптағы оқу-тәрбие процесінің мазмұнымен және әдістемесімен таныстыру. Сынып
Ата-аналармен педагогикалық және психологиялық ағарту жұмыстарын ұйымдастыру. Сынып жетекшісі
Ата-аналарды балалармен бірге әрекетке қатыстыру. Мұнда тәрбиелеу ортасын кеңейту,
Мектеп тәжірибесінде ата-аналарды балалармен бірге әрекетке қатыстырудың әр түрлі
сабақтан тыс әр түрлі тәрбиелік шараларға қатыстыру (мәдени жорық,
жалпы мектеп көлемінде өткізілетін дәстүрлі шараларға қатыстыру (мектеп бітірушілермен
балалардың сабақтарына, олимпиада, кештерге, апталықтарға, ата-аналардың ашық есік күніне
мектептің кәсіптік бағдар жұмыстарына қатысу (еңбек адамдарымен кездесу, өндіріске
өздерінің мамандықтарына сай факультативтік және үйірме жұмыстарын ұйымдастыру;
балалардың аула клубтарын құруға;
мектептің және сынып кеңестерінің жұмыстарына;
мектептің немесе сыныптың жөндеу жұмыстарына, ауланы көгалдандыру қатысу, кітапхана
мектептің немесе сыныптың әртүрлі шараларын ұйымдастыру және оларды өткізуге
Отбасы тәрбиесіне қатысты ата-аналарға педагогикалық-психологиялық кеңес беру. Бұл бағытта
Ата-аналар белсенділерімен жұмыс және ата-аналардың әртүрлі қоғамдық ұйымдарымен, жұртшылықпен
Кейбір ата-ана өз балаларының сыныпта атқарып жүрген қоғамдық жұмыстарына
Сонымен бірге сынып жетекшісі бұл бағытта ата-аналардың жалпы мектеп
Ғылыми-теориялық еңбектерді, мұғалімдердің, сынып жетекшілердің озат тәжірибесін жинақтап және
1-кесте
Бала тәрбиесінде сынып жетекшісі мен ата-аналардың бірлескен жұмысының моделі
ІІ тарау. Сынып жетекшісінің бала тәрбиесінде ата-аналармен ынтымақтастық
2.1. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жүргізетін жұмысының формалары мен әдістері
Мектеп пен отбасы ынтымақтас болса, тәрбиенің қандай да болсын
«Көңіл күйіңіз қандай?» деген тақырыптағы маскалар суреті, қанатты сөздер
1. Ұйымдастыру. «Қөңіл-күйіңіз қандай?» Тақтада ілулі тұрған үш түрлі
2. Ата-аналарды 4 топқа бөлу, топ жетекшілерін сайлау, бағдарламамен
а) Кіріспе. (Педагог-психолог тәрбие, «қиын» оқушыны тәрбиелеу, т.б. мәселелер
ә) Ата-ана мен мектептің ынтымақтастығы (пікір алысу). Сүрақтар:
- «Бала тәрбиесінің үлкен мектебі – ер мен әйелдің,
- Мектеп пен отбасы ынтымақтасып, тәрбинің қандай да болсын
- Нашар бала болмайды. Бау-бақшаны да баптап, күтіп, мезгілімен
Ата-анамен бала арасындағы мұндай келіспеушілік, жасыратыны жоқ жиі болып
Б. темекі шегу үшін балалардан тиын жинауды шығарды, ал
Енді екеуі жұп жазбай, көркем өнерпаздар үйірмесіне де қатысты.
Осы жағдай өзіңіздің басыңызда болса, не істер едіңіз?
«Миға шабуыл стратегиясы». Ата-аналадың тәрбие, отбасы туралы мақал-мәтелдерді ортаға
«Ән – көңілдің ажары». Мұғалімдер мен оқушылардың ата-аналарға ән-жыр
Әділ қазылар шешімін хабарлап, қорытынды жасалады.
«Қоштасу рәсімі», «Жылы сөз» жаттығуларын орындау.
Жас ұрпақты имандылыққа, адамгершілікке, білімге, тәртіпке, әдептілікке тәрбиелеу жолында
Отбасы – ошақтың үш тағаны сынды, үш тіреуден тұратыны
Әке – отбасының пірі, қарашаңырақтың қожасы. Әке – бас
«Әкесіз бала – панасыз балапан» немесе «Әке тәрбиелеген –
Әр ата-ана өз ұрпағына жоғарыдан көрініп, бақытты өмір сүруіне
Шынында да, жасөспірісмдер жаман жолға неге түседі? Тәрбиені қай
«Ұстазы пейілді болса, шәкірті зейінді болады» немесе «Ұстаз мейірімі
«Ақырын жүріп, анық бас,
Еңбегің кетпес далаға.
Ұстаздық еикен жалықпас,
Үйретуден балаға». (Абай)
Ата-аналардың өз баларының жан дүниесін жақсы түсінуі, оларға отбасында
Соңғы жылдары педагогикалық әдебиетерде «ата-аналарды тәрбиелеу» деген ұғым пайда
Ата-аналармен жеке кездесу
Сынып жетекшілерінің, мұғалімдерінің ата-аналармен жеке кездесуі мектеп өмірінде дәстүрге
Ата-аналарды мектепке шақырып сөйлесудің де маңызы өте зор. Ата-аналармен
Міне, осы жағдайларға ата-аналармен кездесіп, оларға педагогикалық кеңес беру
Ата-аналар жиналысы.
Ата-аналар жиналысы мектеп бойынша жылына екі рет, сыныптар бойынша
Мектеп өмірінде тақырыптық ата-аналар жиналыстарын өткізіп отырудың зор тәрбиелік
Селолық жерлерде ата-аналардың жұмыс жағдайын, жер шалғайлығын ескеріп, жиналысты
Мұғалімдердің басшылығымен оқушылар – көркем-өнерпаздар үйірмесінің мүшелері ата-аналар алдында
Ата-аналар комитеті
Ата-аналар жұртшылығының тұрақты органы – ата-аналар комитеті. Ол мектеп
Ата-аналар комитеті мүшелерінен және ата-аналар белсенділерінен тұрақты комиссиялар құрылып,
Ата-аналар белсенділерімен жұмыс
Белсенділер мектептің барлық жұмысына қатысады, ата-аналармен қарым-қатынас жасайды, пікір
Ата-аналар белсенділері мұғалімдер ұжымының үлкен тірегі. Сондықтан, мектеп басшылары,
Ата-аналар үшін әңгімелер мен дәрістер
Педагогикалық және психологиялық тақырыптарға сай ата-аналарға түрлі әңгімелер және
Әңгімелер мен дәрістердің мазмұны балалардың жас және дербес ерекшеліктеріне
Жоғары сынып оқушыларымен өткізілетін тәрбие жұмысы мазмұнының өзіндік ерекшеліктері
Тәрбие жұмыстарының осындай басты мәселелерін еске алып, мектеп мұғалімдері,
Ата-аналар үшін мұндай ағартушылық жұмыс алдын ала белгіленген бағдарлама
Конференция өткізу
Отбасы тәрбиесінің басты мәселелері жайлы пікір алысу негізінде параллельді
Әдетте конференцияны мектеп басшыларының біреуі немесе ата-аналар комитетінің төрағасы
Конференция кезінде көрме ұйымдастырылып, отбасылық тәрбие тақырыптарына түрлі экспонаттарды
Ата-аналар лекторийлері
Бұлар мектептердің, балалар бақшаларының, мәдени сарайлары мен үйлерінің жанынан
Облыстық мұғалімдер білімін жетілдіру институттары мен облыстық педагогикалық білім
Қоғамдық және отбасылық тәрбие, олардың бірлігі.
Балалар мен жеткіншіктерді еңбекке даярлауда, сүйген мамандығын саналылықпен таңдауда
Жыныс тәрбиесі, жастарды некелік-отбасылық өмірге дайындау.
Ата-аналар университеттері
Ата-аналарға, жұртшылыққа жүйелі педагогикалық білім беретін ата-аналар университеттері және
Университетті тыңдаушылар бірінші оқу жылының аяғында сынақтар, ал екінші
Мектеп тәжірибесінде озық ойлы шығармашылықпен жұмыс істейтін мұғалімдер ата-аналармен
Оқушыға қатысты жағымды қарым-қатынастың болуы. Мұндай жағдай, тіпті қиын
Мұғалімдердің ата-аналар тарапынан болатын кеңестеріне өте мұқият назар аударуы.
Оқушы тұлғасында пайда болған жағымсыз құбылыстың себебін бірлесіп анықтау,
Оқушы тұлғасына немесе сынып ұжымына нәтижелі әсер етудің формалары
Мұғалімдердің ата-аналарымен қарым-қатынасында педагогикалық әдептің, этиканың қатаң сақталуы.
Олай болса, мұғалімдермен, сынып жетекшісі және ата-аналардың өзара жағымды
Сынып жетекшісі пән мұғалімдерін оқушылардың ата-аналармен де бірлесе жұмыс
Осындай жұмысқа қатысты шартты түрде алынған ата-аналар жиналысының үлгісін
Бірінші тоқсандағы оқу жұмысының қорытындысына арналған оқушылар, ата-аналар және
Күні, айы, жылы
Мақсаты: оқушылардың бірінші тоқсандағы оқу жұмысының нәтижесін арттыруда олардың
Дайындық жұмыстары.
Оқушылардың бірінші тоқсандағы оқу жұмыстарының нәтижесіне талдау жасау.
Оқушыларға анонимдік тұрғыда сауалнама сұрақтарын жүргізу.
Пән мұғалімдерімен әңгімелесу.
Қаралып отырған мәселені талқылауға қатысты оқушылар тобын дайындау.
Өту барысы.
Сынып жетекшісінің кіріспе сөзі.
Сыныптағы оқушылардың бірінші тоқсан бойынша оқу жұмыстарының нәтижесіне талдау.
Оқушылармн қаралып отырған мәселеге сай ортақ пікірді қалыптастыруға арналған
оқу жұмысының нәтижесіне сііздің көзқарасыңыз қандай?
оқуда жақсы нәтижеге қол жеткізуде нендей нәрсе кедергі болды?
сыныпта оқу жұмысының сапасын арттыруды қалай ұйымдастыруға болады?
Оқушылардың сауалнама сұрақтарына берген жауаптарын талқылау.
Алдын-ала дайындаған оқушылардың жұмыс тобының пікірін тыңдау.
Пән мұғалімдері мен ата-аналар пікірін тыңдау.
Жиналыстың шешімін әзірлеу тобын тыңдау.
Шешім қабылдау.
Сынып жетекшісінің және мұғалімдерінің өзара әрекетінің бір формасы педагогикалық
Мұғалімдер оқушыларды бақылау нәтижесін талдай отыра, мәліметтермен алмасады, туындаған
Сынып жетекшісі мен пән мұғалімдері қоян-қолтық жұмыс істеген жағдайда
Сынып жетекшісі пән мұғалімдерінің сабағына кіргенде, тек оқушыларды бақылаумен
Сынып жетекшісі өзі жетекшілік ететін сыныптағы барлық пән мұғалімдерінің
Мектеп өмірінде мынандай жағдайлар да жиі кездеседі. Кейбір мұғалімдер
Осыдан кейін, сынып жетекшісі сабақ аяқталысымен оқушыларды қалдырады да,
Әрине, сынып жетекшісі мұғалімдердің ескертпелеріне құлақ аспауға құқы жоқ.
Керісінше, сынып жетекшісі мұғалімдерден түскен шағым бойынша ізінше сыныпқа
Ол үшін, сынып жетекшісі мұғаліммен кең түрде әңгімелесіп, оған
Сонымен қатар пән мұғалімдерімен жеке-дара әңгіме өткізіп отыруда кейбір
Қорыта айтқанда, сынып жетекшісінің пән мұғалімдерімен бала тәрбиесінде өзара
Ашық сабақтар
Әдетте, ата-аналарды оқу пәнінің жаңа бағдарламаларымен, оқыту әдістерімен, мұғалімнің
Мектептегі сыныптан тыс тәрбие шараларына ата-аналарды тартып, қатыстырып отырған
Рөлдік ойындар
Педагогикалық біліктерінің қалыптасу деңгейін зерттейтін ұжымдық шығармашылық істердің бір
Оқушының үйіне бару
Педагогтің ата-анамен жүргізетін жұмысының нәтижелі түрі. Оқушының үйіне барған
Хат арқылы байланыс
Ата-аналарды балаларының тәртібі, жетістіктері туралы хат арқылы ақпараттандыру. Алдағы
2.2. Сынып жетекшісінің ата-аналармен бала тәрбиесіндегі бірлескен тәжірибе жұмысы
Бақылау, сауалнама жүргізу, әңгімелесу нәтижесінде алынған мәліметтер ата-аналардың басым
Осындай өлшемдер мен көрсеткіштерге сүйене отырып, алдыңғы қатарлы тәжірибені,
ата-аналарда бала тәрбиесіне байланысты білімнің тереңдеуіне әсер ететіндей;
бала тәрбиесі білімнің өздігінен ішкі сезім арқылы отбасындағы бала
Мектеп практикасы ата-аналар жиналысының көптеген педагогикалық мәселелерді шешуге көмектесетінін
Жалпы мектепішілік жиналысы жылына екі рет өткізіледі. Мұнда ата-аналарды
Ата-аналар жиналысында оқу үлгерімі жетістіктерінің ғана қорытындысы жасалып қоймай,
Ата-аналар жиналысын дайындап, өткізуде бірнеше жағдайларды ескерген жөн:
бала тәрбиесіндегі және мінез-құлқындағы кемшіліктерді жеңу бағдарламасын жүзеге асырудағы
жиналыс ықпалы: кеңес береміз, бірге талқылаймыз;
педагогтің кәсіптік қажеттілігі – білім (әр баланың мектептегі ғана
мейрімді, сенімді қарым-қатынас (жақсы, кепіл, өзара түсінік, өзара көмек,
ата-аналар жиналысы нәтижесінің ең басты көрсеткіші – ата-аналардың белсене
Төменде сынып жетекшісінің сыныптан тыс тәрбие жұмысында «Салауатты өмір
Қосымша 1
«Салауатты өмір салты»
Мақсаты: Ата-аналарға салауатты өмір сүре білуге байланысты білім беру.
Міндеті: Шылым шегудің, ішімдіктің, нашақорлықтың, СПИД-тің адам ағзасына зиянды
Ұйымдастыру формасы: сұрақ-жауап түрінде және әртүрлі мазмұнды плакаттар мен
Жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі: Кіріспе сөз. Тақырыптың мақсатын, ата-аналар жиналысының барысын
Тақырыпқа сай қойылған сұрақтарға пікір алмасу: арнайы шығарылған мамандарға
Қорытынды.
Өту барысы:
Кіріспе сөз. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаев «Халық денсаулығы»
Бағдарламаның басты мұраты – халықтың денсаулығын сақтау, демографиялық ахуалды
Адамның ақыл-ойын, денсаулығын, қабілетін дамыту мәселелеріне тікелей қатыс бар
Олай болса, біздің болашағымыз неге байланысты?
XXI ғасырда қоғам тек жалаң адамдар тобынан ғана емес,
Соңғы бұқаралық ақпарат құралдарының деректеріне сүенсек, республика бойынша ерлердің
Олай болса, балалар «Салауатты өмір салты» – осы келеңсіз
Енді ата-аналар бүгінгі ата-аналар жиналысына қонақтарымызды таныстырып, соларға кезек
Терапевтіге қойылатын сұрақ: «Шылым шегудің адам ағзасына қандай зиянды
Терапевт: Шылым шегу зиянды әдет, ағзаны улайды. Себебі, шылым
Шылым шегетін адам гастрит, стенокардия, инфаркт сияқты ауруларға шалдығады.
Никотин шылым шегетін адамға ғана зиянды емес, оның едәуір
Химик: Темекі түтініндегі 200-ден астам химикалық зат денсаулық үшін
Темекі түтінінің ілылығы автокөліктерден шығатын газдан 4 есе, тұрмыстық
Фтизиаторға қойылған сұрақ: «Шылым шегудің тыныс жолдарына әсері қандай?»
Фтизиатор: шылым шегетіндердің тыныс жолдары қабынып, қинала жөтелетіні белгілі.
Невропотологқа қойылған сұрақ: Шылым шегудің жүйке жүйесіне әсері қандай?
Невропотолог: Шылым шеккенде 2-3 минуттан кейін никотин қан арқылы
Әсіресе, шылым шегуден жасөспірімдердің жүйке жүйесі тез бұзылады. Жасөспірімдер
Никотин – өсімдіктен алынатын у. Таза күйінде никотин түссіз,
Шылымды алғаш шеккен кезде адамға онша ұнамайды, жағымсыз болады,
Темекі – есірткі. Сондықтан да, адамның біртіндеп темекіге деген
Шылым шегетін адам темекінің зияны бар екенін түсінеді, бірақ
Статистіге қойылған сұрақ: Темекінің зардаптары туралы нақты мысалдар келтірсеңіз?
Статист: Темекі түтіні адам ағзасына зиянды. Оны мынандай мысалдармен
Психологқа қойылған сұрақ: Жасөспірімдер арасында шылым шегуге әуестенушілік себебі
Психолог: Мектеп жасында көбіне ештеңемен шұғылданбайтын, сабақ оқымайтын, спортпен
Жүргізушінің сөзі: Сонымен құрметті конференцияға қатысушылар «Қазақстан – 2030»,
Гематологқа қойылған сұрақ: Алкогльдік ішімдіктің адам ағзасына тигізетін әсері
Гематолог: Спирт ішімдігімен айналысқан адамның ағзасы алкоголь деп аталатын
Педиатрға қойылған сұрақ: Алкогольдік ішімдіктің болашақ ұрпаққа әсері қандай?
Педиатр: Ғалымдар ата-ана маскүнемдігінің әсері бала денсаулығына қаншалықты зиянды
Алкогольді жиі пайдаланған адамдардан туған баланың орталық жүйке жүйесі
Жүргізушінің сөзі: Салауаттылық өмірге кері ықпалын тигізетін тағы бір
Статист: Алматы қаласында есірткелік, психотропты және әсері күшті басқа
Құқық қызметкеріне қойылған сұрақ: «Нашақорлық туралы не айтар едіңіздер?»
Құқық қызметкері: Апиын, кокайн, геройн, морфий, анаша т.б. улы
Наркологқа қойылған сұрақ: Нашақорлық – сырқат дедік. Ендеше оның
Нарколог: Дұрыс айтасыз, нашақорлық – сырқат. Олай болса, емдеуден
Соңғы кездері есірткіні пайдалану салдарынан өлім-жітім көбейіп отыр. Әдетте,
Алғашқы кезде есірткіні ағзаға енгізу – адамның өзін сау
Жұртқа кеңінен таныс қауіпті ауыру – ЖИТС (СПИД) (Синдром
Сынып жетекшісінің сұрағы: ЖИТС ауруы туралы тағы да не
ЖИТС – бұл бойдағы қорғаныс қабілетінің әбден әлсіреуінен туындайтын
Демек, ЖИТС – ауру аты, ВИЧ – ауру тудыратын
Гинекологқа қойылған сұрақ: ЖИТС тудыратын вирус (ВИЧ – АИТВ)
Гинеколог: Вирустың мынандай жолдары арқылы жұғатыны қазір нақтылы анықталды:
жұқпа, жұқтырушының жыныс мүшелері арқылы;
жұқпа жұқтырушының жыныс мүшелерінен бөлінетін сұйықтыққа жанасу арқылы;
анадан ұрыққа қағанақ арқылы;
баланы емізу кезінде.
Вирус ауру симптомы білінгенге дейін адам ағзасында 10-12 жыл
«Ақ желкен» журналының тілшісі: ЖИТС-ті сақтандыратын вакцина бар ма?
Фармацевт: Қазіргі кезде мұндай вакцина жоқ. Дегенмен, оны жасау
ВИЧ (АИТВ) жұқтырған адамдарды ЖИТС-тің дамуынан сақтандыратын вакцина алу
Қазіргі таңда баспасөз беттеріне зер салсақ, адам өмірінде болып
Қорытынды. Салауатты өмір салтын ұстану – өз болашағымызды биікке
Жер бетіндегі ірілі-ұсақты, үлкенді-кішілі қай халықтың болса да болашағы
Енді, қорытынды сөзімнің дәлелі ретінде шығыс елдерінде темекі туралы
Ерте кезде темекіні Кавказға басқа елден жаңа ғана әкеле
Бір күні қария көпестердің тауарларының жанында жиналған көп адамдарды
Сонда дана қария былай дейді: «Тек ол ғана емес...
Дана қарияның жауабы: «Ұрының кірмеуі, себебі темекі тартушы адам
Дана қарияның осындай ақылды сөздерін естіген адамдар темекіден бас
Отбасында ата-ананың ықпал ету әдістері туралы білім беру үшін
Нәтижесінде, ата-аналарға балаға ықпал етудің мынадай әдістері хабарланды:
2-кесте
Ата-ананың балаға ықпал ету әдістерін топтастыру
№ Әдістер Мазмұндық көрсеткіштер Нәтижелері
1 Ықпал ету арқылы баланың өзіне сенімін нығайту Нандыру,
2 Ықпал ету арқылы тежеу Ата-ананың балаға өз дегенін
санаспау т.б. Тартыншақ, қорқақ, ырықсыз, жігерсіз, жалтақ, өтірік, құлық,
3 Ықпал ету арқылы қуаныш сезімін оятуы Орынды мақтау,
4 Теріс әрекетке түрткі болатын әдістер Баланың ырқына көну,
нашар үлгі көрсету т.б. Қырсықты, өзімшіл, рақымсыз, ұқыпсыз, жалқау,
озбыр т.б.
Жүргізілген жұмысымыздың нәтижесін төмендегі 3 кестеден көруге болады:
3-кесте
Бала тәрбиесінде ата-аналардың білімдерінің, іскерліктерінің, дағдыларының динамикасы
№ Ата-аналардың саны Жұмыс кезеңдері Бала тәрбиесінде ата-аналардың білімдерінің,
Ата-аналардың саны
Жоғары Орта Төмен
1 20 I кезең 5 9 6
2 20 II кезең 7 10 4
Қорытынды
Педагогикалық ұжымда сынып жетекшісінің өзіндік орны бар. Себебі, мектеп
Сынып жетекшісінің міндеті – сан алуан. Солардың негізділерінің бірі
Соңғы жылдары педагогикалық әдебиеттерде «ата-аналарды тәрбиелеу» деген ұғым пайда
Сондықтан да олар мұғалімдердің ақыл-кеңестерін, практикалық көмектерін аса қажет
Сынып жетекшісі ата-аналармен жұмысталғанда ғана мектеп оқушыларын қоғамның белсенді
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасының білім беріді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемелкеттік
«Білім туралы» заң. //Егемен Қазақстан, 11 маусым 1999
«Қазақстан Ресупбликасындаға баланың құқықтары туралы» заң. //Ұлан 10 қыркүйек
Ахметова З. «Кәусар бұлақ» бағдарламасы. Алматы, 19994
Әбенбаев С. Сынып жетекшісі. Алматы, 2004
Синица И.Е. Педагогтың әдеп және ұстаздық шебері. Алматы,1987
Щуркова Н. Вы стали классным руководителем. Москва,1986
Болдарев Н.И. Сынып жетекшісі. Алматы, 1980
Жұмабаев Ә. Ата-аналар жауапкершілігі. Алматы, 1977
Копролова Р. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жүргізетін жұмысы. Алматы, 1983
Әбиев Ж., Бабаев С., Құдиярова А. Педагогика. Алматы, 2004
Әбенбаев С. Тәрбие теориясы мен әдістемесі. Алматы, 2004
Бекенова Г. Отбасы және отбасылық өмір. //Қазақстан мектебі. №9
Әжелова Қ. Ата-аналар жиналысының мәні. //Қазақстан мектебі. №1 1996
Жарықбаев Қ., Қалиев С. Қазақ тәлім-тәрбиесі. Алматы, 1995
Вошкова Т.В. Учитель и семья школьника. Москва, 1979
Королова Л.М. Работа классного руководителя с родителями. Москва, 1980
Болдырев Н.М. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы. Алматы, 1987
Педагогика. Ред. басқарған Н.Д. Хмель. Алматы, 2003
Педагогикалық ізденіс. Құрастырған Н.Н.Баженова. Алматы, 1990
Тәуелбекова Р. Бала тәрбиесіндегі халықтық педагогика. Алматы, 1994
Классному руководителю. Под ред. М.И. Рожкова. Москва, 2001
Макаренко А.С. Ата-аналар кітабы. Алматы, 1985
Қоянбаев Ж. Семья және балалар мен жеткіншіктер тәрбиесі. Алматы,
Нұрмағанбетов С. Мектептегі кластан тыс жұмыстар. Алматы, 1969.
Платонов К.К. Цели и задачи профориентации. М., 1978.
Педагогикалық ізденіс. Алматы, 1990.
Пекелис В. Адам қабілетінің қайнары. Алматы, 1976.
Педагогикалық және жас ерекшелігі психологиясы. Ред. басқ. А.В. Петровский.
Педагогика тағылымдары. Алматы, 1993.
Рогов Е.И. настольная книга практического психолога в образовании. М.,
Сазонов А.Д., Симоненко В.Д., Аванесов В.Д., Бухалов В.И. Профессиональная
Сахаров В.Ф., Сазонов А.Д. Профессиональная ориентация школьников. М., 1989.
Симоненко В.Д. Профессиональная ориентация учащихся в процессе трудового обучения.
Суворов И. В комиссии ЮНЕСКО по вопросам профессиональной ориентации
Тәлім-тәрбие тұжырымдамасы. / Қазақстан мұғалімі. 5 ақпан, 1993.
Тұрғынбаев Ә. Ғылыми-техникалық революция және білім беру. Алматы, 1978.
Шубкин В.Н. Социалогические опыты. М., 1986.
Чистякова С.Н. Основа профессиональный ориентаций школьников. М., 1992.
Чистякова С.Н. Профессиональная ориентация школьников. М., 1994.
ҚОСЫМША
Қосымша 1
Тәжірибе жүргізілген сыныптың ата-аналар тізімі
№ Ата-аналардың фамилиясы Жұмыс орны Оқушылардың фамилиясы Белсенді
ата-аналар
1 Қуанышалиев Ж. электрик Аймурзина А. Қуанышалиев
2 Баянгалиев Б. жұмыссыз Ахметов Е.
3 Оразаева Б. дәрігер Баянгалив М. Оразаева Б.
4 Батыров Ж. хатшы Батыров Н.
5 Давлетияров Е. Аксай сервис Давлетиярова А.
6 Тайканова Д. күзетші Ергалива У.
7 Есенова С. жұмыссыз Қуанышалиев А. Есенова С.
8 Ишемов С. жайдайсыз Мендагалиева Ж. Мендыгалиева Т.
9 Мендыгалиева Т. еден жуушы Мурзакаева А.
10 Ергалиева А. жұмыссыз Оразаева В.
11 Рустанов Р. құрлысшы Шоқанова
12 Тасболатова А. жұмыссыз Тажгалиев А. Тойшыбаева А.
13 Хамидуллина Ж. №1 поликлиника Есенова Ж. Мурзакаева А.
14 Медеуова А. дворник Тасболатова А.
15 Қойшыбаева С. жеке кәсіпкер Хамидуллин М.
16 Ешмұхамбетов А. жұмыссыз Рутамов Б.
17 Құлпақова А. колледж Ешмухамбетова А.
18 Тажғалиева К. жұмыссыз Елемесов А.
19 Аймурзина А. мед.бике Баянгалиев Б.
20 Ахметова С. жеке кәсіпкер Хамидуллиев А.
Сыныптың ата-аналар комитетінің мүшелері
Тәжіғалиева Света төрағасы
Қойшыбаев Болат мүшесі
Құлпатова Жәмила мүшесі
Қосымша 2
Ата-аналар жиналысының хаттамасы
/Күні, айы, жылы. Уақыты/
Кімдер қатысты…........................................................................................
Тақырыбы.....................................................................................................
/Немесе/
1)....................................................................................................................
2)....................................................................................................................
3)....................................................................................................................
Жарыссөзге қатысқандар............................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
Ұйымдастыру және басқа да сұрақтар.......................................................
.......................................................................................................................
Ата-аналардың сұрақтары, ескертпелері,
Ұсыныстары...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Қабылданған шешім....................................................................................
.......................................................................................................................
Төраға................................... /
Хатшы................................... /
Ата-аналардың ашық есік күні
/Күні, айы, жылы, уақыты/
Кімдер болды................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Кімдер арнайы шақырылды........................................................................
57
Сынып жетекшісі мен ата-аналардың бірлескен жұмысы
мақсаты
жағдайлары
мазмұны
формалары
әдістері
Оқыту процесінде
Сабақтан тыс уақытта
Сабаққа қатысады
Оқушыларға кеңес береді
Практикалық сабаққа көмегі
Ата-аналар жиналысы
Конференция
Әңгімелер мен лекциялар
Оқушының үйіне бару
Лекторийлер
Балаларды тәрбиелеуге деген ұмтылысы
Мотивтері
Бала тәрбиесіне қажетті компоненттер
Білімдері
Адамгершілік-борыштық
Іс-әрекеті
Бала тәрбиесіне қажетті білімдердің, іскерліктердің дағдылардың қалыптасқандығының деңгейі
