TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Білімнің жаңа мазмұны негізінде ана тілі пәнінің оқыту ерекшеліктері

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ 3

1-ТАРАУ. Бастауыш білім мазмұнын анықтау және оны жетілдірудің педагогикалық негіздері 5

1.1 Білімнің жаңа мазмұны туралы түсінік 5

1.2 Бастауыш сынып білімінің мазмұнын арттыру жолдары 13

2-ТАРАУ. 3-сыныптың еңбекке баулу сабақтарында жаңа білім мазмұнын негізінде оқытудың ерекшелігі 20

2.1 Еңбекке баулу пәні бойынша жасалынған мемлекеттік стандарт пен 3-сыныптың бағдарламасына шолу жасау 20

2.2. Мектептегі оқытудың бағдарына сәйкес еңбекке үйрету пәнінің қызметті деңгейі анықталып отырады. 33

Қорытынды. 53

Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 54

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Педагогика

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

Білімнің жаңа мазмұны негізінде ана тілі пәнінің оқыту ерекшеліктері

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

1-ТАРАУ. Бастауыш білім мазмұнын анықтау және оны жетілдірудің
1.1 Білімнің жаңа мазмұны туралы түсінік 5

1.2 Бастауыш сынып білімінің мазмұнын арттыру жолдары
2-ТАРАУ. 3-сыныптың еңбекке баулу сабақтарында жаңа білім мазмұнын негізінде
2.1 Еңбекке баулу пәні бойынша жасалынған мемлекеттік стандарт пен
2.2. Мектептегі оқытудың бағдарына сәйкес еңбекке
Қорытынды. 53

Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 54

КІРІСПЕ

Қазіргі уақыттағы қоғамымыздағы болып жатқан саяси өзгерістер, атап айтқанда
Білім берудің мазмұнын жетілдіру мәселесі осы тұрғыдан әлі де
Зерттеу жұмысымның мақсаты: Білімнің мазмұнының педагогикалық маңызын және оны
Мақсаттан туындайтын міндеттер:

1. Педагогика тарихындағы білім мазмұнын анықтау жолдарын қарастыру;

2. Жалпы білім беретін мектептің жаңа білім мазмұнының тұжырымдамасымен
3. Озат іс тәжірибелерді жинақтау талдау арқылы білімнің жаңа
Диплом жұмысының құрылымы: диплом кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және
Кіріспеде алынған тақырыптың көкейтестілігі дәлелденді және жұмыстың мақсат-міндеті айқындалып,
Жұмысымның басты мақсаты-ұлттық мектептен тәлім алатын қазақ оқушысының білім
Екінші тарау толығымен Еңбекке баулу білім мазмұны және оның
1-ТАРАУ. Бастауыш білім мазмұнын анықтау және оны жетілдірудің
1.1 Білімнің жаңа мазмұны туралы түсінік

Білімнің мазмұнын анықтау, бұл өсіп келе жатқан ұрпақты неге
Осыған орай, мектепте қайда, қашан, кімді және не үшін
Жалпы білім-табиғат, қоғам, адам баласының ойлауы туралы оқушыларды негізгі
1. 18-ғасырдың аяғында және 19-ғасырдың ортасында формальді
2. Адамдарды практикалық пайдалы
Материалдық білім беру теориясы училищелер мен осы іспеттес басқа
Пәндердің бірінші тобына артықшылықтар беріледі, формальді білім беру
Екі теория да біржақтылығы үшін К.Д. Ушинскийдің, Н.Г. Чернышевскийдің
Себебі мектеп білім арқылы балалардың ой-қабілетін, ойлауын, сөйлеу мәдениетін
Қаншалықты дамуы (формальді білім беру) қажет болса, сол заманның
К.Д.Ушинскийдің педагогикалық зерттеулерін қазақтың тұңғыш педагогы Ы.Алтынсарин өзінің
Ы.Алтынсарин 1861 жылы Торғай мен Ырғыздың қалаларында қазақ балалары
К.Д. Ушинский бастауыш білім проблемаларын әр тараптан зерттей келе
Табиғи, ғылыми материалдардың барлығы да тартымды көркем сөзбен әдеби
Ы.Алтынсарин осы ұлы педагогтардың пікірлерін өзінің ағартушылық қызметінде әрқашан
«Қазақ хрестоматиясында» қазақ балаларына арнап жазған әңгімелері,
Баланың туғаннан бастсап алты жасқа дейінгі кезеңі «Ана мектебі»;

Алты жастан он екі жасқа дейінгі балалар үшін әрбір
Он екі жастан он сегіз жастағы жастар үшін әрбір
Он сегіз жастан жиырма төрт жастағы жастар үшін әрбір
Коменский оқудың мақсаты ғылыми білімді меңгеру және өмірге
қалай жақсы оқытып, тәуір оқуға болады;

оқыту мен оқудың жеңілділігі;

оқыту мен оқудың негізділігі;

тез оқытудың ережесі мен тәсілдері;

«Ұлы дидактикада» оқыту ісіне қойылатын талаптар баяндалады.

Бұл талаптар:

а) оқытуға қолайлы уақытты таңдау;

ә) оқушыларды оқуға ынталандыру;

б) материалды біртіндеп күрделендіру;

в) пайда келтіретін мәселелерді ғана оқыту;

г) қалаған және меңгере алатын нәрсені ғана оқыту, саналы
Педагог Я.А. Коменскийдің зерттеулері мен еңбектері барлық елдердің педагогикалық
Тәрбиенің міндеті-мақсаттарына байланысты тәрбиенің мынадай негізгі принциптерін анықтады:

тәрбиешіге талап қоюды оны құрметтеу және оған сенім білдірумен
Білім беру-жүйеге келтірілген білім, білік және дағдыларды игеру барысы
Білім беру және оқыту теориясы-педагогика ғылымының саласы. Білім
Білім беру және оқыту теориясының методологиялық негізі-таным теориясы,
Білім беру және оқыту теориясы адамның іс-әрекетін санасын,
Қоғамдық қажеттілікті есепке ала отырып, әрбір тарихи кезеңде білім
Білім беру және оқыту теориясы оқыту әдістерін зерттейді, оларды
Білім беру және оқыту теориясы оқытуды ұйымдастыру түрлері
Білік - әйтеуір бір ережеге және оны нақты міндеттерді
Дағды - еңбек және басқа да іс-әрекет құралдарымен белгіленген
Халыққа білім беру ісін жетілдіру-мемлекет саясатының өзекті мәселелерінің бірі.
Білім мазмұнын жаңарту, білім беру жүйесін дамыту өмір талабының
1.2 Бастауыш сынып білімінің мазмұнын арттыру жолдары

Мектепте білім берудің мазмұны оқу жоспарларында, оқу пәндерінде, оқу
Мектептің оқу жоспары - Қазақстан өкіметі бекіткен мемлекеттік құжат.
Әр елдерде оқу жоспарын құрудың алуан түрлі принциптері қалыптасқан,
Барлық бағдарламалар қосымша түсінік хаттармен жабдықталған, бұл хаттарда пәнді
Білім берудің мазмұнын одан әрі жетілдірудің ең таяудағы
Мұндай бағдарлама оқу материалын компактілі (жинақы-шағын) жайғастыруға және оқытылатын
Мектеп оқулықтары жақсы көркемделіп, әшекейлі көрініспен қамтамасыз етіліп, әріптермен
Көптеген жаттығуларды орындауды немес есептерді шығаруды талап ететін пәндер
Білім беру мазмұнын анықтағанда нені басшылыққа алу керек, оны
Оған себеп болған саяси-әлеуметтік жағдайлар болып отыр; Қазақстанның егемендігін
Бүгінгі таңда мұндай күрделі мәселені шешуде алғашқы қадамдар жасалды.
Тұжырымдаманың кіріспе бөлімінде қазіргі әлеуметтік–экономикалық жағдайға байланысты мектептің барлық
Ол мектептегі білім мазмұнын жаңартудың қайнар көзі
Болашақ қоғамның азаматы мыналарды меңгеруге міндетті:

дүниеге диалектикалық көзқарастың негізгі болып саналатын ғылымдардың белгілі
жаңа хабарды өздігінен дұрыс қабылдап бағалай білуге, дереу шешімін
кез келген теориялық және нақты жағдайларды өз бетімен талдай
ана тілі мен ұлтаралық қатынас тілдерін, өзінің және басқалардың
өздігінен денсаулықты нығайтуға, эстетикалық талғамын қалыптастыруға әлеуметтік белсенділік, азаматтық
Осыларға байланысты білім мазмұнын жаңарту тұжырымдамасының негізгі бағыттары төмендегідей
Біріншіден, мектептегі білім мазмұнын қазіргі ғылымының диалектикалық құрылымына сәйкестендіру.

Екіншіден, тәрбиелеу мен сезімді дамытудың барлық өрісін оқу, тұрмыс,
Үшіншіден, жалпы адамзаттың және біздің елдегі басқа халықтардың
Жалпы білім беретін мектептің қалыпты жұмыс істеп ұдайы
балабақшадан бастап университетке дейін біртұтас үзіліссіз ана тілінде білім
Қазақ Республикасында мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілінің қоғамдық қызметін
ана тілі негізінде басқа тілдерді меңгерту жалпы білім беретін
Жалпы білім беретін мектептің мақсаты –жас ұрпақты ұлттық игіліктер
оқушылардың санасына туған халқына деген қызмет пен мақтаныш
оқушыларды интернационалистік рухта тәрбиелеп, өзге халықтардың мәдениетін, дәстүр мен
жеке тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеп дамуына, білім арттыруына көмектесу, сондай-ақ
оқытудың жаңа информациялық технологиясын пайдалану арқылы қазіргі қоғам талап
оқушыларды адам, табиғат және әлеуметтік сұраныстарына мүдделерімен тілектеріне сай
Жалпы білім беретін мектептің құрылымы мен түрлері;

-Баланың ер жетуіндегі жас ерекшелігінің сапалық негізгі үш
Бастауыш саты (1-4 сынып)

Негізгі саты (5-9сынып)

Жоғары саты (10-11сынып)

Мектепке ұсынып отырған жаңа құрылымның өзіндік ерекшеліктері бар: Біріншіден,
Мектептің төрт жылдық дербес бастауыш сатысы қалада да, ауылда
Бастауыш сатының негізгі міндеті - халық педагогикасы мен психологиясының
Бастауыш сатыға бала алты-жеті жастан бастап қабылданатын болады. Баланың
Бастауыш сатыдағы оқу-тәрбие жұмысының дүниежүзілік тәжірибесіне сондай-ақ осы жастағы
2-ТАРАУ. 3-сыныптың еңбекке баулу сабақтарында жаңа білім мазмұнын негізінде
2.1 Еңбекке баулу пәні бойынша жасалынған мемлекеттік стандарт пен
Стандарт деген ұғым туралы түсінік

Өткен тарихи жолымыздың жетпіс жылы кешегі кеңес
Жоғарыда айтылғандай білім стандартының мән-мағынасына сай келетін құжаттар: оқу
Бұл ұстамның ерекшеліктері мыналар:

берілетін білім мазмұны, көлемі, құрылымы мен құрамы жағынан ұсақ-түйегіне
білім беру үрдісін орталықтан басқарудың тыйымдылығында;

жалпы білім беруде, жеке пәнді оқытудың оқу-әдістемелік жүйесінің
оқушының оқу нәтижелері әрекет түрінде емес, білім-білік арқылы сипатталатынында;

ХХ-ғасыр соңында білім беру саласындағы жаңашыл ұстаным болып отырған
Біздің республикада білім стандарттарының оқу жүйесіне енгізілуі қалай
жалпы білім беру стандарттарын зерттеу мәселесін Білім министрлігі мен
Олар:

- жалпы орта білімнің мемлекеттік стандартының негізгі ережелері;

- жалпы білім беретін мектептің даму тұжырымдамасы;

- жалпы орта білім мазмұнының тұжырымдамасы;

- жалпы білім беретін мектептердің базистік оқу жоспары.

Осы құжаттар арқылы біздің елде алғаш рет мемлекеттік білім
1998 жылы жеке пәннің деңгейінде №465 бұйрық шықты. Соның
Кез келген жаңа бастаманың іске асуы барыснда көптеген қиындықтар
Ал үстіміздегі жылғы Республика көлемінде білім беру саласындағы зиялы
Өткен тарихи жолымызда жеткен жетістіктерімізді әлемдік үрдістегі озық тәжірибемен
Ұсынылып отырған білім стандартының құрылымы қандай?

Қазақстан Республикасы жалпыға міндетті жалпы орта білім беру
Негізгі ережелерге сүйене отырып оқу пәні бойынша жалпыға
Біріншісі, базалық білім мазмұны мен дайындық деңгейлері арақатынасы. Базалық
Ал осы базалық мазмұнның аясында оқушының міндетті түрде игеру
Бұл сипатталған базалық білім мазмұны көлемінде міндетті деңгеймен қоса
Екіншісі, оқушының оқу нәтижелерін бағалау мәселесі. Жалпыға бірдей міндетті
Үшіншісі, оқу жүктемесінің жіктелудегі ұстанымдары. Білім беру жүйесін реформалаудағы
Жалпыға бірдей мемлекеттік стандарттың құрамдас бөлігі болып табылатын
Өзіне-өзі қызмет ету (8 сағ)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (ине, қайшы, шелек,
Техникалық-технологиялық мәліметтер. Сыртетпе түрлері, қолдану мақсаты. Сыртетпе
Құрал-саймандар. Ине, қайшы, шелек, сыпырғыш, щетка, еден жуғыш.

Көрнекілік. Жеке қолғап түрлері, сыртетпе түрлерінен аппликация.

Топсаяхат. Балабақша, ардагер, зейнеткерлер үйі. Сарамандық жұмыс. Сыртетпе қадау,
Ұсынылатын бұйымдар. Сыйлықтық: ілмекпен тоқылған қолғап ысқыш. Балабақша балаларына,
Ауыл шаруашылық еңбек (10 сағ)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (кетпен, күрек, тырмамен жұмыс істеу тәсіліне
Агротехникалық мәліметтер. Бөлме өсімдіктерін мұртшаларынан және өркендерінен өсіру.
Құрал-саймандар. Кетпен, күрек, тырма, шелек, гүл отырғызатын құмыра ыдыстар.

Топсаяхат. Мал, құс фермалары. Бау-бақшаға сарамандық жұмыс. Сыныпта. Бөлме
Тәжірибе үлескісінде. Бөлінген үлескінің топырағын қопсыту, табиғи тыңайтқыштармен өңдеу.
Тірі табиғат бұрышында. Жан-жануарларды бақылау, күту.

Құстардың күтімі, азығы, көбеюі.

Мектеп формасында. Қоян, тышқандарды күту, баптау, қимыл-әрекеттерін бақылау.
Техникалық еңбек (20 сағ.)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (тақтайша, ине, біз, қайшымен жұмыс істеу
Техникалық-технологиялық мәліметтер. Қағаз бен қатырмақағаздың серпімділігін салыстырмалы ерекшеліктері. Осы
Фольга. Фольганың қасиеттері, пайдалануы.

Берілген өлшемдер бойынша сызғыш, үшбұрыш, циркульдың көмегімен белгілеу. Қарындаш
Көрнекілік. Ұлттық киімдер, ұлттық киім киген қуыршақ.

Топсаяхат. Кітап түптейтін цех, фабрика.

Сарамандық жұмыс. Сызықтың түрлерін сызу. Масштабты қолдану. өз бетінше
Қатырмақағаздан кітап қорабын, диірмен т.б. жасағанда фольгамен әшекейлеу.
Оқушылардың қиялы бойынша композициялар жасау. Киіздің эскизін қағаздан қиып,
Ұсынылатын бұйымдар. Ұлттық киімдер; ұлттық киім киген қуыршақ, шырша
Техникалық үлгілеу (10 сағ.)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (тақтайша, сүрткіш, изолятормен жұмыс істеу тәсіліне
Техникалық-технологиялық мәліметтер. Электр энергиясының пайдалануы: өндірісте, транспортта, ауыл
Электросхема құру

Техникалық модельді конструктордың бөлшектерін және басқа материалдардан өздігінен
Құрал-саймандар. Тақташа, сүрткіш, кілт, бұранда, тоқты анықтағыш, изолента, изоляторлар.

Топсаяхат. Тұрмыс қажетін өтеу комбинатының электрленген механикалық цехы.

Сарамандық жұмыс. Электрленген модельді құрастыру және бөлшектеу (схема бойынша).

Ұсынылатын бұйымдар. Жүк көтергіш кран, трактор, ұшатын модельдер т.б.

Көркем еңбек (30 сағ.)

Матамен жұмыс (12 сағ.)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (тақтайша, ине, қайшы, ілмекпен жұмыс
Техникалық-технологиялық мәліметтер. Халықтың көркем кәсіпшілік жайында жалпы мағлұмат. Өсімдік
Құрал-саймандар. Тақтайша, ине, қайшы, ілмек.

Көрнекілік. Кесте мен шілтер түрлерінің жиынтығы (оқу кестелері альбом).

Сарамандық жұмыс. Кестелеу (бағын, тамбур) сурет бойынша. Бақылау үлгісін
Қолданбалы қолөнер (18 сағ.)

Еңбек қауіпсіздігінің ережелерін (тақтайша, балта, ине, қайшы, пышақпен жұмыс
Техникалық-технологиялық мәліметтер.

Табиғи материалдарды өңдеуде қолданылатын құрал-саймандармен таныстыру (қайшы, балға,
Құрал-саймандар. Тақтайша, қайшы, ине, пышақ, егеу, балға, желім, сүрткіш
Көрнекілік. Шаршы, тікбұрыш ішіндегі ойма ою-өрнек, тұскиіз түрлері.

Топсаяхат. Мұражайлар.

Құрал-саймандар. Тақтайша, қарындаш, өшіргіш, қайшы, сүрткіш т.б.

Көрнекілік 60*40 см. қағазға салынған «Мүйіз» элементі және өркеш
Топсаяхат. Мектеп, қала, ауыл маңындағы материалдармен танысу, қажетті
Сарамандық жұмыс. Ою-өрнекті шаблон бойынша дәптерге түсіру. Симметриялық оюларды
2 жолақпен қорап өру (қағаз, жіп). Сызба нұсқасы бойынша
Ұсынылатын бұйымдар. Жұмсақ сымнан жасалған «Мүйіз» элементтері, 2 жолақтан
Сонымен қатар осы жаңа буындағы жасалынғн бағдарламаны басшылыққа алып
Біздің түсінігімізше оқулық, әдістемелік нұсқау, хрестоматия сияқты құралдар тек
Өзіне-өзі қызмет ету тақырыптарында сыртетпе қадау түрлеріне байланысты
Ауыл шаруашылық еңбек түріне шолу жасағанымызда, бағдарламада ұсынылған тақырыптар:
Техникалық еңбек түріне шолу жасау.

Техникалық еңбекке 20 сағат, ал қағаз, қатырмақағазға 10 сағат
Қамшының сабын жасау, түрпімен тегістеу, сүргілеу. Желкенді қайықтың үлгісін
Көркем еңбекке шолу жасағанымызда, матамен жұмыс жасау, бағдарламаның тақырыбы
Шаблон, сурет берілген өлшемдер бойынша белгі салу. Қолданбалы қолөнерге
Бағдарламадағы берілген тақырыптар: матаға ою жапсыру ерекшелігі, ойма оюдың
Компьютерлендірілген сыныпқа саяхат деген тақырыбы бағдарламада мүлдем жоқ.

Мына оқулық баланың жас ерекшелігін сәйкес келеді деп ойлаймын.

Оқулықтағы берілген тараулар өздерінің жыл мезгілерімен, уақыт мөлшеріне бағдарламамен
2.2. Мектептегі оқытудың бағдарына сәйкес еңбекке
Оқу материалын игеруге бөлінген сағат мөлшерін пән үшін 10-20
Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беретін мектептері барлық оқу
еңбекке үйрету оқулығы;

еңбекке үйретуді оқыту әдістемесі;

еңбекке үйретуге арналған дидактикалық материалдар;

еңбекке үйретуге арналған кестелер.

Сабақ жоспары – мұғалімнің сабақ өтудегі негізгі қаруы. Онсыз
Мұғалімдік мамандықты даярлағанда жоғарғы педагогикалық білім орындары осы
Бұл тұрғыда мен басқа пәндер емес «Еңбекке баулу» (Қазіргі
Еңбек - әрбір организмде медицина ғылымдарының дәлелдеуі бойынша
Қазақтарға білім беру ісін тұңғыш рет қолға алған ағартушы-педагог
Мектептің оқу жүйесінің негізі-сабақ. Мектептегі сабақ оқу жұмысының
Мұғалімнің басты міндеті оқушыларды сынып бойынша немесе жеке-жеке группаларға
Сабақ өту барысында мұғалім оркестрді басқарушы дирижер қызметін атқарады.
Оқушыларға білім жүйесін терең әрі тиянақты беру үшін оқыту
Мұғалім жаңа сабақты түсіндіруде оқулықтағы материалдарды сабақ өтер алдында
Еңбекке баулу сабағының ерекшелігі жоғарыда айтылғанындай сабақ
Белсенділік дегеніміз-оқушылардың танымдық және шығармашылық әрекетін дамыту. Егер
Мұғалім сабақ жоспарын жасау үшін ең алдымен бағдарламалық материалдарды,
Бұл үшін әрбір мұғалімге «Технология» бөлім саласы бойынша стандартты,
Мысалы: 1) Еңбек сабағын өткізудің мақсаты:

Біріншіден: сарамандық (практикалық) жұмыстары оқушылардың білі-міне негіздеп
Екіншіден, сарамандық жұмыс барысында оқушыға тапсырылған өңделетін материалдардың
2) Өңдеу дәлдігі. Оқушылар еңбек сабағында негізінен пайдалы бұйым
Сабақ жоспарын жасауда уақыт ережесін ерекше ескеруді жөн деп
Сабақ жоспарын жасау жолдары жөнінде әрбір пән иелері жоспарды
Сабақ жоспары:

Мерзімі, сыныбы.

1.Сабақтың тақырыбы.

2. Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік мақсаты;

ә) Дамытушылық мақсаты;

б) Тәрбиелік мақсаты.

3. Еңбекті (жұмысты) орындау орны.

4.Сабақтың түрі (сарамандық, зертханалық, топсеруен, өз бетінше жұмыс,т.б.).

5. Сабақтың көрнекілігі (керекті еңбек құралдары, техникалық құралдары, ағаш,
6. Сабақтың пәнаралық байланысы.

7. Сабақтың негізгі мазмұнымен өткізу барысы.

(Мұнда ұйымдастыру, түгендеу, өткен сабақты сұрау, жаңа сабақты
8. Сабақтың негізгі бөлімі оның ғылыми және сарамандық білім
Бұл пәннің тағы бір негізгі ерекшелігі – барлық жұмыс
9. Сабақ қорытындысы:

а) өз бетінше жұмысты орындау белсенділігі;

ә) ғылым, білім, дағдыны меңгеруі;

б) берілген тапсырманы орындау қорытындысы, іскерлігі, нәтижесі;

в) оқушы еңбегінің дұрыс, әрі әділ бағалануы.

Мұғалім күнделікті сабақ жоспарын жазғанда, оқулықпен қоса пайдаланған әдебиеттер,
Оқырманға пайдасы тиер деген мақсатпен Алматы қаласындағы «Технология» пәнінен
Бұл сабақ жоспары: Жоғары сынып болғанымен өткізу әдісі ұқсас
Сабақтың тақырыбы: Сандық жасау.

Сабақтың мақсаты: 1. Қазақ халқының қолөнер туындыларының шығу тарихы
2. Ата-кәсіпті қайта дамыту. Ата мұраны қалыптастыру.

3. Еңбек сабағы арқылы оқушының икемділігін, іскерлігін, шеберлігін қалыптастыру.

4. Оқушыларды жауапкершілікке, жүйелі еңбекке өз бетінше жұмыс істеуге
Жұмыс орнының гигиеналық тазалығын сақтауға, мектеп ережесін техникалық қауіпсіздік
Сабақтың көрнекілігі: №1. Технологиялық карта. «Сандық түрлері»-депродукция ТСО қолөнер
Керек құралдар: Ағаш, қол арасы, сүргі, егеу түрлері, қаңылтыр,
Тірек ұғымдар: Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныптарында арналған байқау
Алғашқы қоларамен кесудің жолдары, тәсілдері.

Сүргілер аспабымен жұмыс.

Қазақ халқының қолөнері.

Ағаш, тақтай ДВП, ДСП, шпон, ұшқат.

Жиһаздардың жасалу технологиясы.

Сабақтың жоспары:

1.Ұйымдастыру бөлімі.

2. Үй тапсырмасы.

3. Жаңа сабақ.

Теория бөлімі:

А. Ағаштың тарихы жайлы түсінік беру.

Ә. Ағаштан жасалатын үй жиһаздары туралы.

Б. Қолөнер бұйымдарының өрнек мотивтері.

В. Сандықтың тарихы, түрлері;-қолсандық,-әбдіре; -жағлан

Г. Сандықтың жасалу ерекшелігі, композициялық көркемдеу стилі.

4. Сарамандық жұмыс. Практика бөліім.

А. Сандықтың жасалу технологиясы.

Ә. Жасалу принципі (5-кезең).

- қорап жасау тобы

- қақпақ жасау тобы

- өрнек салу тобы

- чеканка тобы

- құрастыру тобы

5. Жұмысты аяқтау, қорытынды.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру бөлімі (оқушылардың оқу шеберханасына уақытымен келуі, оқушылардың сабаққа
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарламас бұрын үй тапсырмасын сұрау.

а) Ағаш діңінен алынатын өнім түрлері.

ә) Ағаш түрлері

б) Сабақтың тақырыбы: Сандық жасау.

Мақсаты: Ағаш кәсіпті қайта дамыту, сандықтың жасалу жолдарын
Оқушылар: Бүгін біздер сабақта үй жиһазы – сандықты жасап
Қазақ халқының кемеңгер ғалымы Шоқан Уәлиханов «Тәңір» атты
О, Мекке мен Мәдиненің есігі болған – ағаш;

Құдайын тілдескенде Мұсаның асасы болған ағаш;

Ерлердің ері Әлидің дүлділіне ер болған – ағаш;

Зұлыпқанға сап болған –ағаш;

Басыңа қарасам, төбең көрінбес – ағаш:

Түбіңе қарасам, тамырың көрінбес ағаш;

Мені саған, асар келеді құлай түс – ағаш,-

деп тікелей ағашқа адамзатқа, тұрмыс-тіршілігіндегі қолданылатын орны мен қатар
Ағаштан көбінесе үй бұйымдарын жасайды.

Қазақстанның қандай аймақтарында қандай ағаш түрлері пайдаланылады. Солтүстік, Шығыста
Ағаштан жасалған үй жиһаздардың безендіру тәсілдерінің де ерекшеліктері
Үй жиһаздарына салынатын өрнек мотиві де әр жерде
Әсіресе өрнегіне. Ежелгі шеберлер үй жиһаздарының бетіне нақыштап сүйектен,
Үлкен әбдірені сандықтың ұзындығы 90-100 см., биіктігімен ені 45-50
Шеңбердің ортасына қызыл тас орнатылып, айналасына құйма күміспен құстың,
Дәурен-жалған,

Алмат-қол сандық,

Демеу-кебеже.

Ыдыс аяқты сақтау үшін жасалған шкаф-асадал –Руслан.

Ағаш төсек-Данияр.

Сандық, кебеже, төсек ағаш т.б. үй жиһаздарына қолданылатын
Сонымен оқушылар, біздер сандықтың шығу тарихын, түрлерін, оның беті
Сынып оқушыларын 5 топқа бөліп, әр топтың тапсырмаларын
Сандықты жүйелі түрде жасап шығару үшін, жасалу технологиясын 5
1-топ 2-топ 3-топ 4-топ 5-топ

Руслан

Асан

Самат

Дархан Азамат

Данияр

Абзал Тұрар

Илияс Алмат

Ербол Демеу

Дәурен

Сандықтың жасалу технологиясы

1-кезең (1-топ). Технологиялық карта бойынша өлшем арқылы 2
2-кезең (2-топ). Берілген өлшем арқылы 2 оқушы қақпақтың
3-кезең (3-топ). Сандықтың бет жағына түсетін оюды қағаздан
4-кезең (4-топ). Шеку шегесі (чекан) және балғамен алдын ала
5-кезең (5-топ). 1,2,3,4 топтар жасаған бөлшектерді құрастырады.

Алдымен қорабы мен қақпағын жинап, шегелеп, содан кейін қораптың
Оқушылар алда тұрған тапсырмаларды орындау үшін мұғалімнің кіріспе
Сарамандық жұмыс

Қауіпсіздік еңбек ету тәртібі бойынша нұсқау.

Оқушылардың жұмыс жасауы үшін дайындамалар мен құрал-жабдықтарды үлестіру. Әр
1 және 2 топтар шеберхананың сарамандық (арғы бөлігінде) ал
Оқушылардың тапсырманы орындауы

Еңбекке баулу сабақтарының басым көпшілік уақыты тапсырманы орындауға жұмсалады.
Жұмысты аяқтау

5 кезеңнің жұмыстары 5 топтың мүшелерінің күшімен аяқталған соң,
Мұғалімнің қорытындысы, оқушылардың тапсырманы орындау барысында қателерін талдап қорыту,
Топтың мүшелері жұмыс орындарын реттейді, еңбек құралдарын жинап мұғалімге
Бұл жүргізілген сабақты қорыта келе біздің байқағанымыз, егерде оқушылардың
Енді жоғарыда айтқандарға байланысты бір қатар сабақ үлгілерін көрсетелік:

Сабақтың тақырыбы: Қарындаш салатын стақан жасау.

Сабақтың мақсаты: Қағаз және қатырма қағазды өлшеп қою, желімдеу
Сабақтың құрал-жабдықтары: Қағаз, қатырма-қағаз, қайшы, сызғыш қалам.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сұрақ – жауап, түсіндіру, әңгіме әдісі.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: Призма тәріздес стақанның суреті. Стақанның жасалғаны.

Сабақтың басы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Балалар, бәріміз құрал – жабдықтарымызды алып қойып, бері қараймыз.

Сыныпты сабаққа дайындау.

Сыныпты тынышталғаннан кейін, жаңа сабақты түсіндіремін.

ІІ. Жаңа сабақты игеру кезеңі:

Бүгін біз балалар, қарындаш салатын стақан жасаймыз.

Ал, балалар, мына мақал – мәтелдерді қалай түсінеміз.

«Еңбек бәрін жеңбек», «Ексең егін, ішерсің тегін».

Оқушыларға жаңа сабақтың тақырыбы түсіндіріліп, мақсаты белгіленді.

Қағаз бен қатырма қағаздан қандай бұйымдар жасауға болады т.б.?
Қатырмақағазды сызғышпен өлшеу;

Өлшенген сызық арқылы қию, кесу (пышақпен, қайшымен);

қиылған қатырмақағазды бүктеп, қаттау. (қырын сындыру);

бүктеп, қатталған қатырмақағазды желімдеу;

желімденген стақанды әшекейлеу, өрнектеу. Қарындаш салатын стақанның түрлері көп,
Сабақтың тақырыбы: Түрлі сыйлық (сувенир) тігу.

Сабақтың мақсаты: Матаның түрлерін еске түсіру әріптерді тиімді пайдалана
Сабақтың құрал-жабдықтары: Мата, қайшы, ине-жіп, сызғыш, қалам.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгіме әдіс.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: кітаптағы суреттер, қалташықтың суреті.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Сыныпты сабаққа даярлау.

Балалар, барлықтарымыз құрал-жабдықтарымызды алып қоямыз.

Тыныш отырып, бері қарайық.

ІІ. Жаңа сабақты игеру кезеңі:

Бүгін балалар біз сыйлықтар мекемелерде туған-туыстарына, жолдас-жораларына сыйлайтын шағын,
Бүгінгі жасайтын бұйым қалташық, олардың пішіні мен түсін әр
Теріс жағынан тігілген қалташықты өңіне аударып, түрлі ұлттық оюларды
Біткен қалташықтың астын шашақтаумен безендіріп, қалташыққа мойынға асатын жіпті
Балалар, сендер қандай ұлттық оюлармен таныссыңдар?

Матаның қандай түрлерін білесіңдер?

Мұндай сыйлықтарды 4-сынып оқушылары 8-наурыз мерекесіне әжелеріне, аналарына, әпкелеріне
Сонымен, балалар, қалта даярлау үшін қандай бөлшектер қиып алдыңдар?

Қандай тігіс түрлерін қолдандыңдар? Дайын қалташықтарды бір-бірімен салыстырып, жақсы
ІІІ. Үйге тапсырма беру кезеңі:

Балалар, келесі сабаққа моншақ, жібек жіп, қайшы, ине-жіп, сызғыш,
VI. Бағалау: Қатысқан оқушыларға тиісті бағаларын қою және жақсы
Осы көрсетілген үлгі сабақтармен қатар, біз озық-тәжірбиелі мұғалімдер сабақтарына
Өнерлінің – қолы алтын.

Оқушылардың шығармашылық қабілетін, эстетикалық талғамдарын, ептілік, икемділік, ұқыптылық, тазалық
Ерекше баулу сабақтарын ойын, жарыс, аралас, саяхат сабақ сияқты
Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: оқушыларға халқымыздың қолөнері жайлы түсініктерін толықтыру. Еңбекке қызығушылығын
Дамытушылық: Еңбек тақырыбына байланысты өлең, жұмбақтарды мәнерлеп оқуға қызығушылығын
Тәрбиелік: Ұлттық өнер ерекшеліктерін танып білу арқылы эстетикалық тәрбие
Сабақтың түрі: Өтілген тарау (матамен жұмыс) бойынша қайталау, сабағы
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, буклеттер, газеттер, кітаптар, қайшы, түйме, мата,
Сабақтың барысы:

І. Оқушыларды сабаққа ұйымдастыру.

Сүйсініп көз тартардай таңырқаппын

он саусақтан майысып өнер тамған

Байқайық, балақайлар, балапанын

(Үш оқушы балапандарын ортаға қазыларға көрсетіп, тиісті бағаларын алуы).

Ұқсағандай бейне бір анық тұлға,

Емес, сірә, көз тартпайтын жалықтыра.

Салыпты сурет қылып сәби жүрек,

Кит емес, дельфин емес, кәдімгі балықты да.

(Үш қыз бала өздері дайындаған балықтарын көрсетеді).

Сергіту сәті:

Ойнаймыз ен далада асыр салмай,

Өнер келмес өнегесіз жастықтан да.

Ортамыздан топты жарып шыққандай бір,

Шеберлеп мамықпен жастық жасай.

(Үш қыз бала қолдан тіккен жүрекке ұқсас жұмсақ жастықтарын
Үлгі болып олақ пенен сабақтарға,

Не жетсін, жамау тігіп, жамағанға.

Не жетсін, шеше көріп, тон пішкенге

Өз түймесін өзі біліп қадағанға.

(Үш ұл ортаға ине-жіп, түймелерін алып, матаға тігіп жарысады).

Жақсы, ұқыпты тігілгені ескеріледі.

Көрсеткендей бұл да бір кісілігің,

Танытқандай халқына ісін бүгін.

Келтіріпті өздерінше жануардың,

Ермексаздан аудармай мүсіндерін.

(Үш ұл бала орташа шығып, ермексаздан жануарлардың мүсіндерін жасайды).

Кімге не ұнайды? ойыны.

Оқушы өзіне ұнаған жануарлар туралы тоқпақ айтады.

Бұл өнерді қазақша жою қайдан,

Апалар бар болғанда тыю қайдан.

Қисынды қошқар мүйіз қиюласқан,

Танытайық қыздарды ою ойған.

(Үш қыз ортаға шығып, қошқар мүйіз оюын ояды).

Мұғалім бүгінгі сабаққа байланысты ата-аналарға үй тапсырмасын бергенін айтып
Әр анаға яғни сынақ көрме,

Төрдің сәні емес пе сырмақ көрпе.

Жоқтан бар ғып келтіргендей құрақ құрап,

Аналардың қолынан тән құрақ көрпе.

Аналар өздерінің дайындап әкелген құрақ көрпелерін өткізеді.

Кіргендей аналар да топқа сыймен,

Бала үшін аналарды қолқабыс кең.

Аналар аналығың осы емес пе,

Әжелерге киіз басып қамшысымен.

Аналар өздерінің қолдан жасалған қолшаларын көрсетіп, өткізеді.

Талаптанып таудай болған талабымен.

Бала үшін ойланып, толғанып кең.

Ер азамат ерлігің осы емес пе,

Қолдан жасап танылған қалағымен.

Әкелер өздері жасаған қалақтарын көрсетіп, өткізеді.

Ата аналар еңбек туралы мақал-мәтелдер айтады.

Қазылар бағасын шығарып, тиіспей орынды бөліп айтады.

Сабақ соңына мұғалім өте жақсы жұмыстарды бағалап, сыйлық береді.

Оқушылардың қолымен жасалған бұйымдардан көрме ұйымдастырылады.

3-сыныптар арасындағы «өнерлінің қолы алтын» атты сайыс сабағымыз аяқталады.

Қорытынды.

Қорыта келе біз 3 – сыныпта білімнің жаңа мазмұны
Бұл ғылыми жұмысты жазу барысында біз педагогика және психология
Республикадағы бастауыш мектеп басылымдағы әдістемелік мақалаларды жинақтадық. Осы еңбектерді
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Қазақстан Республикасы Конституциясы. Алматы, 1995

Қазақстан Республикасы «білім туралы» заңы. Қазақстан мұғалімі 25 ақпан,
Қазақстан Республикасы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндеті,
Мемлекеттік білім беру саласындағы саясаттың тұжырымдамасы. Алматы, 1995.

Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы.

Я.А. Коменский «Ұлы дидактика» Алматы, 1993.

М. Жұмабаев «Педагогика» Алматы, 1993.

Ж. Аймауытов Шығармашылығы, Алматы, 1989.

Ы. Алтынсарин, Таңдамалы педагогикалық мұралары, Алматы, 1991.

А. Байтұрсынов Ақ жол. Алматы, 1991.

А. Құнанбаев Қара сөздері, Алматы, 1996.

Р.М.Қоянбаев Білім беру және оқыту теориясы, Алматы, 1990.

Ж.Б. Қоянбаев, Р.М. Қоянбаев «Педагогика», Алматы, 2000.

Р.М. Қоянбаев Қысқаша педагогикалық сөздік, Алматы, 1993.

Т.С. Сабыров Оқыту теориясының негіздері, Алматы, 1993.

И.Ф. Исаев, В.А. Сластенин Педагогика, Москва1997.

С. Ахметов Бастауыш сыныптарды білім берудің тиімділігін арттыру жолдары,
Қазақстаннның жаңа буын оқулықтары бойынша алдыңғы қатарлы тәжірибелер 1-4
Т.С.Сабыров Болашақ мұғалімдердің дидактикалық дайындығын жетілдіру, Алматы, 1999.

Т. Бегалиев Педагогика қысқаша лекциялар курсы. Оқу құралы, Тараз,
Е. Сағындықұлы Педагогика, Алматы 1999.

И.Ф. Харламов Педагогика, Москва, 1990.

М.Бержанов, С. Мусин Педагогика тарихы.

Қазақстан Республикасы бастауыш білімнің мемлекеттік стандарты. Алматы 1998.

Т. Оралбекова, Қ. Дүйсенова, «Еңбекке баулу» 3-сынып оқулығы. Алматы
Т. Оралбекова, Қ.М.В. Велижанина, «Еңбекке баулу хрестоматиясы» Алматы 1999ж
Сатканов О.С. «Еңбекке баулу әдістемелік нұсқауы» Алматы 2000.

Бисенғалиев Б. «Технология сабағы», Бастауыш мектеп ж-р №2, 2002ж
Ералиева М., Бастауыш білімнің мемлекеттік стандартты жетілдірілуде. Бастауыш мектеп
Жабаев С. Сабақ түрлері және оның құрылымы. Бастауыш мектеп
Жарылқасынова Н., Өнерлінің – қолы алтын. Бастауыш мектеп ж-р
Жүнісова К., Бастауыш білім беру: Мазмұны мен әдістері. Жалпы
Жұмашева С. Табиғи материалдармен жұмыс. Бастауыш мектеп ж-р №6,
Жүнісова К., Жаңа білім мазмұнының негізі-дамыта оқыту идеясы. Бастауыш
Жүнісова К. Бастауыш білімнің мемлекеттік стандартты және оны мектеп
Құтпанбаев Ә. Еңбекке баулу пәнінің сабақ жоспары. Бастауыш мектеп
Жадрина И. Білім стандарты білікке бастайтын болсын.

Нүсіпова З. Еңбек сабағында сабақтан көріністер. Бастауыш мектеп ж-р
Сатканов О.С. Бастауыш білімінің мемлекеттік стандарттың, оның жүзеге асырудағы
Сатканов О.С. «Пути совершенствования» трудового с использованием стедств декоративно-прикладного
Туғанов А. Қыларамен жұмыс жасау техникасы. Бастауыш мектеп ж-р
54