Экологиялық білім және тәрбие беру курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе
І.Бөлім Жалпы білім беретін мектептерде оқушыларға экологиялық білім және тәрбие беру
1.1 Экологиялық білім мазмұны және тәрбие берудің принциптері
мен міндеттері
1.2 Кала жағдайында экололгиялық біліммен тәрбие берудің мазмұнын анықтаушы факторлар
1.3 Қоршаған табиғи ортаны зерттеу қорғауға қажетті іскерліктер және дағдылар
1.4 Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру
1.5 Шет елдердегі экологиялық білім беру
1.6 ТМД елдеріндегі экологиялық тәрбие беру
1.61 Ресейдегі экологиялықбілім беру
1.6.2 Өбекстан Республикасындағы экологиялық білім мен тәрбие
беру
1.6.3 Қазақстан Республикасындағы экологиялық білім мен тәрбие
беру
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Педагогика
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе
І.Бөлім Жалпы білім беретін мектептерде оқушыларға экологиялық білім
1.1 Экологиялық білім мазмұны және тәрбие берудің
мен міндеттері
1.2 Кала жағдайында экололгиялық біліммен тәрбие
1.3 Қоршаған табиғи ортаны зерттеу
1.4 Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру
1.5 Шет елдердегі экологиялық білім беру
1.6 ТМД елдеріндегі экологиялық тәрбие беру
1.61 Ресейдегі экологиялықбілім беру
1.6.2 Өбекстан Республикасындағы экологиялық білім мен
беру
1.6.3 Қазақстан Республикасындағы экологиялық білім мен
беру
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
XXI ғасырға адамзат экологиялық қауіппен еніп отыр, яғни
Қазір экологиялық білім мен тәрбие беру приоритетті маңызға
Қазақ ССР-нің қоршаған ортаны қорғау туралы задына (12
Қазір Қазақстан Республикасының экологиялық саясаты мсн экологиялық дамуындағы
Экологиялық дағдарыстың негізгі себебі тек тиімсіз технолопіялар, табиғат
Экологиялық мәдениет дегеніміз - бұл экологиялық
Экологиялық тәрбие үш жақты міндет түрінде қарастырылуы тиіс:
1) Адамның табиғатпен қарым-қатынасын анықтау;
2) Қазіргі және болашақ ұрпақ
3) Табиғат ресурстарын тиімді пандалану мәселелерін дұрыс шешуге
үйрету.
Экологиялық тәрбие беру жаңа адамды тәрбиелеудің бөлінбес құрам
Экологнялық білім берудің базалық білім берудің бөлінбес бөлігі
Мына сызба бойынша нақты координацияны жүзеге асыру керек:
Үздіксіз экологиялық білім беру жүйесін жасаудың мақсаты -экологиялық
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы үдіксіз білім бсру жүйесіне
Қазақастан Республикасының презйденті Н.Ә. Назарбаев өзінің "Қазақстан -
Мектепте оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беру.
Жұмыстың мақсаты: Мектеп оқушыларын экологиялық мәдениетін қалыптастырушы фактор
Зерттеу жұмысының нысаны: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие
Зерттеу пәні: Қала мектептеріндегі экологиялық біліммен тәрбие
процесі. Бұл мақсатқа жету үшін төмендегі
1. Кала жағдайында экологиялық біліммен тәрбие беруге
2.
3.
4.
5.
6.
I-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕРДЕ ОҚУШЫЛАРҒА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ
1.1. Экологиялық
Қазіргі кезеңдегі қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасындағы қайшылықтар
Классикалық педагогикада табиғат туралы ғылымп білімдердің мазмүны, оларды
Табпғатты және онымен қарым - қатынасты тек сөз
Қазіргі кезеңдегі экологиялық білім беру табиғат пен қоғамның
Қоғам мен табиғаттың өзара әсерінің көпжақтылығы экологиялық білімнің
1)
I оқу пэндерінде оқытылатын, экологиялық білімдердің эр түрлі
2) Экологиялық материалды оқытудын. жүйелілігі мен үздіксіздігі. Қоршаған
міндеттерін орындау мазмұн жүйесін, оқу-тәрбие процесінің әдістерімен ұйымдастыру
Экологиялық білім мен тәрбие берудің бұл
Практикалық қызметтегі, раіди...оналдық пен эмоционалдықтың арасындағы байланыс динамикалық
4) Оқу процесінде экологиялық мәселелердің ғаламдық, ұлттық
Қазақстан Рсспубликасындағы экологиялық білім мен торбис беруді дамытудың
Экологиялық білім беру принциптері мектептердің практикасында тәмендегі міндеттерді
2) Қоғам мен әрбір адамның материалдық және
3) Қоршаған ортаның жағдайын бағалаудағы қолданбалы білімдер мен
4) Табиғатпен қарым қатышкқа деген қажеттілікті дамыіу, дуниспі
5) Табиғатта өзін ұстау ережелсрін саналы түрде
6) Қоршаған табиғп
ҚР экологиялық білім мен тәрбис беруді дамытудың ұлттық
Экологиялық білім мен тәрбие берудің мазмұнын анықтаушы факторлар
Экологиялық білім берудің мазмұны оқушының қоршаған ортамен езара
Бұл құрылымды сараптау "оқушы - табиғи орта"
1. Оқушы табиғи ортамен тікелей қарым-қатынаста болады. Экологиялық
Сызбанұсқа 1.
Берілген жағдайда экологнялық білім берудің мазмүнын қалыптастырушы факторлар:
1) Оқушы, оның қоғамдық өмірге
2) Табиға орта;
3) Қоғамдық қажсттілікті қамтамасыз стетін
Окушының жекс басынын мінсздсмссін анықтауда, "оқушы -табиғи орта"
"Табиғи орта - оқушы байланысы немссе табиғи орта
а) сауықтыру аспектісі -
б) рухани аспектісі - табиғатты эстетикалық,
в) материалдық аспект - саңырауқүлақтар, жеміс
жинау, үй жануарларына азык дайындау және т.б.
Аталған экологиялық байланысты көрсететін оқушының жеке басының сапаларын
ю
физнкалық дамуы, денсаулығын сақтау мен нығаиту мақсатында
"Оқушы- табиғи орта" банланысы немесе оқушының табиғп ортаға
а) нейтралды;
б) орта жағдайын жақсарту не сақтауға бағытталған;
в) орта жағдайын нашарлату түрінде болуы мүмкін.
Қоғамдық қажеттілік тұрғысынан аталған саладағы оқушының жеке
табиғатты пайдалану
Бірақ қалада түру жағдайларының өзіне тон ерекшеліктері бар.
Салыстырмалы түрде кішкентаи территорияда көптсген
Автотранспорттың санының артуы, Шымкснттегі өнсркосіп орындарының болуы, қала
Мұндай жағдайда дені сау ұрпақ өсіру мүмкін емес.
Шымкент қаласында окушылар арасында тыныс алу мүшелерінің ауруы
Сондықтан қала территориясындағы жалпы білім беретін мектептердің негізгі
Шет елдерде балалардың, ата- аналарымен бірге эр аптада
2. Оқушы арқылы мұғалім табиғатпен өзара қарым- қатынаста
Бұл жүйс тек экологиялық кана емсс, псдагогнкалық
Берілген жағдайда экологиялық білім мазмұнын қалыптастырушы факторлар мыналар:
1) мұғалім, оған қажетті жеке басының мінездемесі;
2) "оқушылар- табиғи орта" жүйетармағы;
3) "оқушылар- табиғи орта" жүйе тармағының қоғам қажеттіліктерін
Бұл жүйеде бізді "оқушылар - табнғи орта"
Тәрбиелеу процесі- екі жақты процесс, "(оқушылар- табиғи орта)-мұғалім'
Экологиялық білім мен тәрбие беруді жүзеге асыру үшін.
Оқушылардың экологиялық білім мен тәрбие алуына отбасы зор
1 рол атқарады /10/.
Халықтың табиғат қорғау дэстүрлері - педагогикалық ғылымның балаларға
Рсспубликамызда осы бағытта бірқатар жұмыстар жүргізілуде, отбасындағы табиғат
Рсспубликада отбасылық табиғат қорғау мэсслесі бойынша мына жұмыстар
1) Балаларға берілетін
2) "Ата аналары
3) Отбасылық табиғат
4) Ата -
5) Ата- аналарға
Жоғарыда қарастырылған факторлардың барлығы экологиялық білім мен тәрбие
3. Мектеп оүқушыларының экологиялық мәдениетіне, оларға экологиялық білім
Оқушы табиғатпен басқа адамдар, әлеуметтік топтар арқылы (сызбанүсқа
Сызбанүсқа 3.
Бсрілген жагдайда адамдар қоғамының қоршаған табиғи ортамен байланысы
Екінші жағынан бұл бапланыс фактор ретіндс
Қоғам оқушыға оның экологиялық біліміне әсер етуге дайын
Жоғарыда аталған факторлар мұғалім, білім мазмүны, қоршаған орта,
1.3. Қоршаған табиғи ортаны зерттеу мен қорғауда қажетті
Мектеп оқушыларды табиғатты қалай зерттеу мен қорғауға, онын
Оқушыларда табиғат қорғау саласындағы қоғамдық пайдалы еңбекке деген
Оқушыларға экологиялық білім берудің мақсаттарының бірі- әр түлекте
Орта білім беретін мектептің түлегінің экологиялық сипаттағы білімі
Экологиялық білім бсру тұрғысынан алғанда сң маңызды нэрсе
Ісксрліктер мсн дагдылардыц дамуы процссіндс ез бстіншс зерттеу
маңызды қасиеттері қалыптасады
Қоршаған орта нәтижелі тәрбие құралы болуы үшш, педагог
Өмірде нақты маңызды іскерлікке қоршаған табиғи отаны ластану
Іскерліктердің бірінші түрі - жеке мінез - қүлқындағы
Екіншісі, басқа адамдардың іс- эрекеті нэтижесінде табипі ортада
Үшінші түрдсгі іскерліктер пайда болған теріс, жағымсыз құбылыстарды
Экология мен табиғат қорғаудың қазіріі мәселелерік насихаттаудағы іскерліктер
Оқушылардың экологиялық білімдерді халық арасына тартудағы ролі ерекше.
I білім соқпақтары үлкен мүмкіндіктер жасанды. Оқушылардың іс-эрекетін
1.4. Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбие беру
Экологиялық тәрбие беру мәселесі - бұл
I қарсы тұру
I Оқушының табпғатқа қатынасы оның
азаматтығының дәрежесін көрсетеді /18/.
Экологиялық мәселелерді зерттеуді барлық деңгейде - ғаламдық. аймақтық
Экологиялық тәрбие беру мектептегі тәрбие беру жүйесіне кіруі
1.5. Шет елдердегі экологиялық білім беру
Шет елдердегі экологиялық білім берудің мақсаты мен мазмұнына
Мысалы, Германияда табиғатты қорғаудың қоғамдык қозғалыстары индустрилизация процесстерімен
Германияның мсмлсксттік эколопіялық саясатының қалыптасуына халықаралық тәжірибс әсер
Білім беру жүйесінің барлық сатыларында қоршаған ортаның және
Оқу бағдарламаларына бастаЗъіш мектептің (1-4 сыныптар) және орта
Тұрғындар арасында қоршаған орта мен денсаулық мәселслері бойынша
Германиядағы экологнялық білім беру жаратылыстану ғылыми мен саяси
Замандастарының оиынша экологиялық білім мсн тәрбпе бсрудік қалыптасуы
80- жылдары педагогикалық қауымда Германиядағы экологиялык білім беруінің
Окушылар мен студенттерге арналған танымжорықтар, ал ересектер үшін
Экологпялық білім беруге мемлекеттік мекемелерде ерекше көңіл белінеді.
Зерттеу процесінде бізді. әсіресе Германмядағы экологиялык білім беруде
Кейбір жобаларға тоқталайық.
Өндіріс тауарларындағы экологиялық символика
"Кегілдір періште" символын ЮНЕСКО қабылдаған. Бұл
Сонымен қатар тауарлардың экологиялық талаптарға сэйкестілігін сипаттайтын басқа
Өндіріс тауарларын сатып алғанда техникалық
Орау материалдары және оларды қайта өңдеу Барлық уақытта
Кесте 1
Қайта өңделмейді Еркінші рет пайдалануға болады
Қоршаған ортаны ластайды Қоршаған ортаға зияны аз
Темір ыдыстардағы сусындар Шыны ыдыстар
Полиэтиленді пакеттер, бір
көп рет паидаланатын ыдыстар
Пластик пакеттегі йогурт Шыны ыдыстағы йогурт
Дезодоранттар (фреондар
Жобалар әдісі көптегсн елдерде оқушыларға экологиялық білім берудс
Чсхославакиядағы қоршаған ортаны қорғау саласындағь: жұмыстың білім мен
Бұл елдің халқы үнемі қоршаған ортаның ластануы,
Чехославакияда экологиялық мәселелердің үш негізгі аспектісік бәліп кәрсетуте
- арнайы,
- экономикалық, қоршаған ортаны қорғаудың кешенді
Қоршаған ортаны қорғаудың саяси аспектісінің құрам бөлігі осы
Чехославакияда эколоі иялық білім беру мақсатты түрде мектегпе
Ксйбір пэндер, мысалы табиғаттану, география, қоғамтану сияқты пәндерде
Жоғары мектепте күрделі экологиялық мәселелерді шеше алатык мамандар
Бұл тұрғыдан алғанда экологиялық білім мен тәрбие
АҚШ-та экологиялық білім мен тәрбпе беруде жаңа әдістер
Американ ғалымдары экологиялық білім беру стратсгиясы мек оқу
Ал бұл әдістер міндетті түрде саналы
Біз Монтана штатының мемлекеттік университетінің профессоры американ ғалымн
Конструктпвті оқытудың принциптері:
1. Балалардың бойында бар экологиялық білімдерді
2. Оқушыларды
3. Оқушыларды олар үшін
4. Балаларды ғылыми жұмысқа
5. Оқулықта келтірілген
6. Материалды
7. Оқытушының рөлін өзгерту.
8. Бір кешеннің
9. Пэндерді оқыту барысында әр түрлі
Саналы түрде оқыту жүйесі білімдердің интеграциясына бағытталған: табиғаттағының
Эколог.ия лық білім бсрудің негізгі міндеттеріиің бірі -
М.Бродн бұл тақырыпты бөтелкедсгі, оқушылардың өздсрінін
Мұндай жұмыс бүкіл оқу жылы барысында жүргізіледі.
Тақырыпты оқытуға дайындық барысында мұғалім кониептуалды карта
Берілген тақырыпты оқытуда оқушыларға өздсрі экожүйе жасап. оларды
Тақырыпты оқыту барысында оқушылар экожүйенің жекеленгек абиотикалық және
Жыл бойы табиғи және эксперименттік экожүйелердің жағдайы туралы
Шет елдердегі экологиялык білім мен тәрбне беруді сараптаудағы
1.6. ТМД елдсріндсгі экологиялық білім бсру
1.6.1. Рсссйдегі экологиялық білім бсру
ТМД слдсрінің ішіндс Ресейдс оқушыларға мақсатты түрде бағытталған
Ресейдегі экологиялық білім мен тәрбне берудің маңыздь: қорытындысы
Концепция негізінде экологиялық білім беру стандарты жасалғак.
- экология мен
- мектептің оқу жоспарларындағы бөлінген
- оқушылардың міндетті экологиялық дайындығының
- Стандарт мақсатқа жетудің төмендегі кезеңдерін ұсынады:
- адам мен қоршаған ортаның
Негізгі мектеп (5-9 сынып):
- қоршаған ортаның
- салауатты өмір
- табиғаттағы адам
- айналадагы экологиялык моселерді шешу
- кәсіптік багыттық сыныптарда
- табиғатқа
- салауатты өмір сүруге деген
- жердің әлеуметтік-табиғи жүйесінде
Мектепте оқыту үшін төмендегі мазмүндық бағыттар ұсынылады:
1. Биосфера - ғаламдық экожүйе;
2. Элементарлық экожүйелер;
3. Адам әлеуметтік-табиғи экожүйеде ;
4. Экожүйелерді зерттеу әдістері.
Қазіргі ортаңғы және жоғарғы звенода экологиялық білім беруді
1. Дэстүрлі оқу пәндерінің экологизациясы, бастауыштан бастап
2. Арнайы "Экология" пэнін енгізу.
РФ-ның жалпы және кәсіптік білім беру министрлігі
Қазір эртүрлі сыныптар үшін көптеген авторлық бағдарламалар жәнс
3. Жекс бағыт рстінде жаңа
Модуль лекция, семинар. практикум, ролдік ойындардан тұратын білім
4. Жорғарыда аталған
Қазір Ресейдің жалпы білім беретін мектептеріне тәмендегі экология
9 сыныпқа арналған "Экология" бағдарламасы. Авторлары: Чсрнова Н.М.,
Жалпы білім беретін мекемелерге арналған бағдарлама 70 сағатқа
"Әлеуметтік экология" бөлімінде қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынастарының
қарастырылады. Тақырыптары: "Адам жер экожүйесінде", "Қарым-қатынастар дпалектикасы", "Табиғат
фундаменталды заңдары мен әлеуметтік заңдылықтар қарастырылады. Бұл
Бұл бағдарлама бойынша аталған авторлардың "Экология негіздері"
9 сыныпқа арналған "Экология" бағдарламасы. Авторлары: Криксунов Е.А.,
Авторлар ағзаның қоршаған ортамен өзара қарым-қатынасы ретіндегі дәстүрлі
Бағдарлама 68 сағатқа негізделген 6 негізгі бөлімнен тұрады:
Бұл бағдарламаның негізгі міндеті - оқушыларда бар
Бағдарламаға сәйкес авторлар "Экология" оқулығын (9 сынып) баспадан
Рссей экологиясы бағдарламасы.
Бағдарлама 3 бөлімнен тұрады. "Экологияға кіріспе", "Табиғатты тиімді
Бағдарлама оқушылардың практикалық және өзбстінше жұмыстарды орыидауын ескере
Багдарламаныц бірінші бөліміндс экологняның зерттейтін және Рсссйдің жалпы
Екінші бөлімде "Ресейдің табиғи экожүйелері және оларды пайдалану"
Үшінші бөлімге "Табиғат қорғау" (5 сағат), соның ішінде
Бағдарламаға сәйкес "Ресей экологиясы" оқулығы жарық көрген. Авторлары:
10-12 сыныптарға арналған "Экология" бағдарламасы. Авторы: Суравегина И.Т.
Бағдарлама қазіргі экологиялық кешенді ғылыми бағытқа, яғни жаратылыстану
Бағдарламада әрбір адамның іс-әрекетінің әлеуметтік табиғи процестер үшін
Бағдарлама 67 сағатқа есептелген, 8 бөлімнен тұрады: кіріспе
Бұл бағдарламаға сопкес оқулық 1996 ж. шықты.
6-9 сыныпқа арналған факультативті курс - "Саябақ экологиясы".
Сонымен қатар экологияның/ медициналық жағын, қоршаған табиғи оратаның
10 сыныпқа арналған факультативтік курс.
Қазір Ресенде класснкалық экологияның көптеген аспсктілері мен оның
Ресейде мектептегі білім берудің барлық сатыларында эколопія курсын
Оқушылардың ғылыми қоғамының негізгі мақсаты - туған өлкенің
ОҒҚ-ның жұмыс істсуінің негізгі формалары - жеке, секциялық,
Жеке жұмыс - бұл оқушылардың эдебиеттермен,
Секциялық жұмыс - бұл эксперимснттсрді жүргізу,
Жалпы жұмысқа - жнналыстар, конференциялар, конкурстар, олимпиадалар, фестивалдар,
Ғылыми қоғамның негізі - биология мүталімдері басшылық жасайтын
1.6.2. Өзбекстан Республикасындағы экологиялық білім мен тәрбие беру
Қазіргі заманғы педагогикада табиғатқорғау қезқарасын қалыптастыру күрделі және
Жоғарыда қойылған міндетті шешу мақсатында Өзбекстан Республикасының халыққа
Бұл курстың фунд аменталды негізі табиғаттың біртүтастығы
Сабақтар барысында оқушыларда мақсатты түрде өзікін табиғаттағы мінез-құлқы,
Өзбекстан Республикасында экология мен қоршаған ортакы қорғау саласында
1.6.3. Қазақстан Республикасындағы экологиялық білім және
тәрбие беру
Қазақстан Республикасында табиғатқа деген сүйіспеншілік, оның тазалығы,
Сенімді табиғат қорғаушыларды дайындау ең алдымен педагогика ғылымы
Осы мәселе бопынша ҚР экология және биоресурстар Министрлігі:
XXI ғасырдың күн тәртібіне ұсыныстар енгізу негізінде ортаны
1. Білім беру жүйесін тұрақты даму
2. Халықтың ақпараттармен қамтамассыз етілуін кеңейту;
3. Кәсіптік дайындауға көмек көрссту.
Құжатта ғаламдық білім беру мсн экологиялық білімдердің приоритетіне
ҚР "Жоғарғы білім туралы" заңының 3 бабында жоғарғы
1. Білім берудің үздіксіз
2. Жоғарғы білім
ҚР "Қоршаған ортаны қорғау туралы" заңында 12 бөлім
ҚР тұрақты даму моделіне өтуі жағдайында экологиялық білім
ЭБТ жүйесінің біртұтастығында, бұл жүйенің құрылымында
ҚР ЭБТ беруді дамытудың ұлттық стратегиясында жас ерскшеліп
1. танысу сатысы (барлық мектепке дейінгі жәнс
2. белсенді білімдсрдің төмснгі сатысы (
3. белсснді білім берудін
4. экологиялық
Таныстыру және білім берудің төменгі сатыларындағы экологиялық білім
Білім берудің ең жалпы звеносы – жалпы білім
- оқу процесімен табиғатқорғау іс-шараларын
- балаларда бағалылық
- балалар
Міндеттері:
- үздіксіз экологиялық білім беру
- әр
- мектепке дейінгі торбие беру
- жоғарғы оқу
- оқушыларға кәсіптік бағдар беру.
- балалар мен
- өзінің болашағын анықтау мен
Белсенді білімдердің төменгі сатысы - бұл
Төменгі сатыда қарапаным сандық модельдер қолдынылады. Бұл
ҚР-да экологпялық білім мен тәрбие (ЭБТ) бсруді дамытудын
Бұл саладағы іс-шаралардың нсгізгі бағыты халықтың эр
Бұл мақсатқа жету үшін кажетті нэрселер:
- өзекті экологиялық білімдерді
- формалды және формалды емес
- қоршаған табиғи орта
- ақпарат құралдарында мамандардың
Жүзеге асыру үшін төмендегідей іс-шаралар қажет:
Белсенді білімдердің төменгі сатысы табиғатқа әсер етудегі стандартты
Белсенді білімдердің төменгі сатысы - бұл
Төменгі сатыда қарапайым сандық модельдер қолдынылады. Бұл
ҚР-да экологпялық білім мен тәрбие (ЭБТ) бсруді дамытудын
Бұл саладағы іс-шаралардың нсгізгі бағыты халықтың эр
Бұл мақсатқа жету үшін кажетті нэрселер:
- өзекті экологиялық білімдерді
- формалды және формалды емес
- қоршаған табиғи орта
- ақпарат құралдарында мамандардың
Жүзеге асыру үшін темендегідей іс-шаралар қажет:
- формалды және
- формалды емес білім берудің
- білім берудің жаңа түрлерін
- экологиялық білімдерді
ҚР ЭБТ дамытудың ұлттық стратегиясы сонымен қатар экологиялық
Қорытынды
Экологиялық мәселелердің өзектілігі, болашақ жэне қазіргі ұрпақтардың өмір
Оқушыларда табиғатқа деген жауапкершілік қатынасының процесі оның көпжақты
Қоршаған оргада жауапкершіліккпен әрекет етуге дайынлық ііеь қабілеттілік
Оқушының қоршаған ортаға жауапкершілік қатынасы үш салада көрінеді:
Олай болса, оқушылардың қоршаған ортаға жауапкершілік қатынасы табиғат
Сонымен қатар қоршаған табиғи ортаға жауапкершілік қатынастың жекс
Экологиялық білім мен тәрбие берудің міндеттерін жүзеге асыруда
Пайдаланылған әдебиеттер
1. "Қазақстан Республикасының жоғарғы білім бсру
2. Қазақстан Республикасының "Қоршаған
3. Назарбаев Н.
4. Қазақстан Республикасында экологиялық білім мен
5. Сухомлинский В.А. "Тәрбие туралы'". М.-
6. Голубец М.Г. "Об объеме и
7. Дидактика средней школы /Ред. М.Н.
8. Кудрявцсва Е.М.
9. Звсрев И.Д. "Ведущие идеи и
10.Хан Г. "Воспитать гражданина Вселенной" (Панорама Шымкента.
1998 ж, 8 мамыр, 5 бет). 11.Экологическое образование
11. Т.И. Суравегиной: Науч.- исл. ин-т содержания и
Акедем. пед. науч. СССР.- М., Педагогика, 1988 ж.
44
