TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ ----------------------------------------------------------------------------2

І МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ

СӨЙЛЕУ ТІЛІ ДАМУЫНЫҢ ҒЫЛЫМИ - ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1.1 Сөйлеу тілін логопедтік ырғақ арқылы түзете-

дамытудың тарихы------------------------------------------------------------------5

1.2 Мектепке дейінгі тұтықпасы бар балалардың сөйлеу тілі

дамуының ерекшеліктері----------------------------------------------------------8

1.3.Логопедтік ырғақтың бала тұтықпасын

жоюдағы ролі------------------------------------------------------------------------ 11

ІІ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРҒА

ЛОГОПЕДТІК ЫРҒАҚ АРҚЫЛЫ ЫҚПАЛ ЕТУДІҢ НЕГІЗГІ

БАҒЫТТАРЫ

2.1 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын анықтау------------------------------13

2.2 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын түзету үшін

психологиялық-педагогикалық жұмыс жүргізу-------------------------------21

2.3 Эксперименттік зерттеу жұмысының

нәтижелерін талдау-----------------------------------------------------------------25

ҚОРЫТЫНДЫ-----------------------------------------------------------------------27

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ--------------------------------------------------------------28

ҚОСЫМША--------------------------------------------------------------------------31

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 32 бет
Пәні: Педагогика

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ----------------------------------------------------------------------------2

І МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ

СӨЙЛЕУ ТІЛІ ДАМУЫНЫҢ ҒЫЛЫМИ - ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 Сөйлеу тілін логопедтік ырғақ арқылы түзете-

дамытудың тарихы------------------------------------------------------------------5

1.2 Мектепке дейінгі тұтықпасы бар балалардың сөйлеу тілі
дамуының ерекшеліктері----------------------------------------------------------8

1.3.Логопедтік ырғақтың бала тұтықпасын

жоюдағы ролі------------------------------------------------------------------------ 11

ІІ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРҒА

ЛОГОПЕДТІК ЫРҒАҚ АРҚЫЛЫ ЫҚПАЛ ЕТУДІҢ НЕГІЗГІ

БАҒЫТТАРЫ

2.1 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын анықтау------------------------------13

2.2 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын түзету үшін

психологиялық-педагогикалық жұмыс жүргізу-------------------------------21

2.3 Эксперименттік зерттеу жұмысының

нәтижелерін талдау-----------------------------------------------------------------25

ҚОРЫТЫНДЫ-----------------------------------------------------------------------27

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ--------------------------------------------------------------28

ҚОСЫМША--------------------------------------------------------------------------31

КІРІСПЕ

Білім туралы Заңының 2-тарау, 8-бабының
Мемлекет қазіргі таңда
Емдік ритмика логопедиялық мекемелерде сөйлеу бұзылысы
Тұтықпа балаларға арналған сабақтар үшін практикалық материалдарды 1939
Тұтықпасы бар балалар тақпақ, өлең айтқанда, оларға берілген
Тұтықпа балаларға музыкалық ритм тұтығуды жою барысында тәжірибелік
Зерттеу мақсаты:

1. Тұтықпасы бар мектепке дейінгі балалар мәселесіне байланысты
2. Тұтықпасы бар мектепке дейінгі балалардың дамуы үшін
3. . Тұтықпасы бар мектепке дейінгі балалардың ерекшелігін
Зерттеу нысаны - тұтықпасы бар мектепке дейінгі жастағы
Зертеу пәні -. тұтықпасы бар мектепке дейінгі жастағы
Зерттеу болжамы – егер тұтықпасы бар мектепке дейінгі
- ерте балалық шақта сөйлеу тілінің жетілуі;

- баланың жеке бас ерекшеліктерін ескере отырып, тұлға
- тұтықпасы бар баланың психикалық және тұлғалық дамуын
Зерттеу міндеттері:

- қалыпты дамыған және тұтықпасы бар балаларда даму
- тұтықпасы бар балалардың отбасылық жағдайын тексеру;

- тұтықпасы бар мектепке дейінгі жастағы балаларды логопедиялық
Зерттеу әдістері:

Теориялық зерттеу әдістері: ғылыми және арнайы әдебиетті –
Эмпирикалық зерттеу әдістері: сұрақнама, анкеталау, бақылау, бағалау, экспертті
Зерттеу материалын жасаудың статистикалық әдістері: компьютерлік технологияны қолдану
Зерттеудің теориялық маңыздылығы мектепке дейінгі тұтықпасы бар
Практикалық маңыздылығы – баланың жас және жеке бас
Зерттеудің эксперименталды базасы - Облыстық «Ұлан» балалар үйі
І МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ СӨЙЛЕУ
1.1 Сөйлеу тілін логопедтік ырғақ арқылы түзете-дамытудың
Ол Женевалық консервоторияда сабақ беретін еді, оны оқушылардың
1909ж Вольф Дорн, оған Хеллерауда музыка және ритм
Хеллераудағы балалардың музыкалық дамуы тез жүрді. Далькроздың оқушылары
1911 ж маусым айында институт бітіріп, диплом алған
Э.Жак – Далькроздың әдісінің мәні неде? Ол ритм,
1912 жылы Жак-Далькроз Н.Г.Александрова бастамасымен Мәскеуде Мемлекеттік көркемдік
Біздің елімізде 30-40 ж музыкалық ритмикалық тәрбие Н.А.Александрова,
Эмиль Жак-Далькроздың идеясын жалғастырушы неміс музыканты
1.2 Мектепке дейінгі тұтықпасы бар балалардың сөйлеу тілі
Тұтықпа балаларға музыкалық ритм тұтығуды жою барысында тәжірибелік
В.А. Гиляровский өзінің зерттеуі бойынша былай деді:
Тұтықпа баланың 1-ші рет тексеру кезінде педагог
баланың сөйлеуінің дамуының процестерінің өтуі;

тұтақпаның қашан және қандай жағдайда пайда
ата-анасы мен баланы қоршаған адамның сөйлеу
баланы жанұяда тәрбиелеу әдісі;

баланың денсаулық жағдайы мен мінез-құлқы, оның үйдегі жағдайы;

балада тұтақпаның әсерінен мінез-құлқында өзгерістерінің болуы немесе
Мұнда балалардың тікелей жұмыс жүргізу үшін
1-кезең. 1-ші кезеңде ортақ және бейнелі сөйлеу
2-кезең. Суреттерді ауызша сурет сериялары бойынша өзіндік
3-кезең. Егер балада сөйлеу барысында алғашқы 2 кезең
Егер логопед баланың сөйлеуінің бақылағанда олардың сөйлеу ырғағын
Ритмикалық және музыкалық – ритмикалық тәрбиенің жүйесі келесі
1) Жас ерекшеліктерін және жыныс ерекшелінтерін.Сондықтан ритмисттердің Мәскеулік
2) Профессионалды ерекшеліктері. Мысалы; ритмика бойынша сабақтар көркемдік,
3)Оқушылардың маторлы және интеллектуалды дарындылығы. Н.Г.Александрова бұл негіздегі
4) Ритмика сабақтары ұжымдық сезімін тәрбиелеуі тиіс: Әрекеттің
5) Ритмика адамға қимыл – қозғалыста жаттамаған,
1.3.Логопедтік ырғақтың бала тұтықпасын жоюдағы ролі

Логопедиялық ритмика логопедия және дефектологияның жалпы методологиялық негіздерінен
Логопедиялық ритмиканың негізгі мәнін анықтайтын маңызды міндеті: сөйлеуді
Логопедиялық ритмиканың негізіне сөйлеу бұзылысы бар кез келген
Логоритмикалық сабақтардың ұйымдастырылуының кез келген түрінде логопедпен музыкалық
Осылайша, логопедиялық ритмика адамның қимыл-қозғалыс жүйесінің бұзылыстарымен, даму
Логоритмикалық тағы бір ерекшелігі реабилитационды жұмыстың әдісі мен
II МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРҒА ЛОГОПЕДТІК ЫРҒАҚ
2.1 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын анықтау

Біздің елімізде дефектология саласында сөйлеу бұзылыстары бар балалардың
Тәжірибелік-эксперименттік жұмыс «Ұлан»балалар үйінің мектепке дейінгі балаларымен жүргізілді.
Тұтықпа баланың 1-ші рет тексеру кезінде педагог
баланың сөйлеу дамуының үдерістерінің өтуі;

тұтықпаның қашан және қандай жағдайда пайда
ата-анасы мен баланы қоршаған адамның сөйлеу
баланы жанұяда тәрбиелеу әдісі;

баланың денсаулық жағдайы мен мінез-құлқы, оның үйдегі жағдайы;

балада тұтықпаның әсерінен мінез-құлқында өзгерістерінің болуы немесе
Зерттеу жұмысы жас және жеке
Динамикалық қозғалыс координациясын тексеру: ассиметриялы және
Статистикалық қозғалыс координациясының тексеру: бала
Қозғалыстың ерікті тежелуін тексеру: бір
Қозғалыс әдістерін орындау кезінде
Зейінді тексеру: логопедтің соңынан 15-20
Қолдың ұсақ моторикасының қозғалысын
Оральді праксисті тексеру: нұсқау
Тіл қозғалысының сапасын және
Ерікті мимикалық моторикасын тексеру: түрлі
Көз бұлшықеттері қозғалысының сапасы
Әуенді естіп - қабылдау қабілетін
Екпінді тексеру: берілген уақыт аралығында
Сөз және қозғалыс үйлесімділігін тексеру:өлең жолдарын тақпақтай отырып,
Сөздік әдістер баланың санасына бағытталған, олар қойылған
Сөздік әдіс кезінде келесі тәсілдер қолданылады:

Бұл әдістермен баланың өмірлік тәжірибесіне және елестетуіне сүйене
Қимылдарды нақтылап көрсету немесе қимылдың жеке бөлімдерін көрсетіп
Логопед көрсеткен қимылды жасағанда немесе өз бетімен
Жаңа жаттығулардың қозғалыстарын және сюжеттік ойындардың қимылдарын түсіндіру;

Бала жаттығу жасауға кіріспей тұрып, оның сюжеттік ойынның
Педагогтан динамиканы және екпінді талап ететін сигналдар мен
Бейнелік-сюжеттік әңгіме ойын түріне ауысуына көмектеседі. Сюжеттік әңгіме
Сөздік нұсқаулар, олардың көмегімен бұрынғы алған әсерлер жаңаша
Балада әрекетінің құрылуы жаттығудың құрылымы мен күрделілігіне байланысты
Кесте 2
№ Аты-жөні

Туылған жылы Тұтықпаның түрі Қозғалыс

үйлесімділігі Сөйлеу тілі жағдайы Сөз және
1 Шыңғыс 15.02.2004 Клоник-қ
2 Сәкен 08.10.2004 Тоник-қ
3 Бегайым 22.08.2003 Клоник-қ
Яғни,қамтылған балаларды төмендегідей көрсеткішпен белгілеуге болады:

1)Қозғалыс үйлесімділігі:
орташа деңгей- 33 %
төменгі деңгей- 67 %

Диаграмма 1
3) Сөз және қозғалыс үйлесімділігі:

орташа деңгей- 33 %

төменгі деңгей- 67 %

Диаграмма 3

Атап айтқанда, логоритмикалық тәрбиенің алғашқы буынының мазмұнын қарастырамыз.
А) Көру-көрнекілік- педагог қозғалыстың әрбір қимыл элементінің үлгісін
Б) Тактильді-бұлшықеттік қимыл-қозғалысқа түрлі тәсілдер қосу. Мысалы, жүру
В) Есту-көрнекілік- қимыл –қозғалысты дыбыспен түзету.Ең жақсы дыбыстық
Практикалық әдістер қозғалыстың дұрыстығын өзінің моторлық бұлшық еттерінде
Ойын және жарыс әдістері әртүрлі қозғалыстарды іске асырады.

Ойын - бұл әдіске мектеп жасына дейінгі балалар
Жарыс - үйренген қимылдық әрекеттерді одан әрі дамытуға,
Жаттығулар фронтальды түрде жүзеге асады; таныс қимылдарды одан
Біздің зерттеу жұмысымыздың мақсаты мектепке дейінгі топтағы тұтықпасы
мектепке дейінгі тұтықпасы бар балаларды анықтау мақсатында бақылау
тұтықпасы бар балалардың сөйлеу қабілеттерін логопедиялық ритмика арқылы
жүргізілген түзету жұмыстарының нәтижесін анықтау бағытында қорытынды эксперимент
Логопедиялық ритмика бойынша жүргізілетін сабақтар оптика кеңістік көріністер
Балалардың шығармашылығының байқалуы қозғалыстық-кеңістіктік жаттығулардың нәтижесі болып табылады.
Сызба 2
Сөйлеу екпіні
Логопедиялық ритмика жалпы қозғалыстардың координациясына, жеңіл ерікті моторикаға
Олар орындау сапасына әсер ететін музыканы қолдану кезінде
Баланың қимыл-қозғалыс циклінің қайталану жиілігі немесе
Ырғақ қимылдың күшті акценттелген бөлімдерінің әлсіздермен бір уақытта
Қимылмен байланысты белгілі бір ритмикалық пульсация ағзаның сәйкес
2.2 Мектепке дейінгі бала тұтықпасын түзету үшін психологиялық-педагогикалық
Логоритмикалық сабақтар тіл бұзылысы бар адамдардың еліктеу, тұлғалық
егер бала кешеуілдеген, ұялшақ, жасқаншақ болса, оған осы
балалардың барлық ойлау әрекеттерін және орындау ниеттерін педагог
шығармашылық композициялармен техникалық элементтерді үйреніп алғаннан кейін ғана
шығармашылық тақырыптың диапазоны топтағы барлық балаларға хабарлану қажет.
Осыдан кейін ғана барлығы шығармашылық іс-әрекетті орындауға ат
Балаларға тақырыпты айтқызуымыз үшін, алдымен олардың жас ерекшеліктерін,
Логоритмикалық сабақтарда жеке тұлғаны тәрбиелеу топта, ұжымда жүргізіледі.
Логоритмикалық әсердің келесі жүйесін сөйлеудің дамуы мен
1) демалудың темпі мен ритмін дамытып, тәрбиелеу (әсіресе
Дем алудың темпі мен ритмі қимыл қозғалыс жаттығулар
2) Ауызша праксискті дамыту.Ауызша праксисктің жақсаруы үшін динамиканы,
(O! У! АХ!), ауруды (Аи!) және т.б. білдіретін
Логоритмикалық сабақтарда артикуляторлы жаттығуларды қол қозғалыстарымен үйлестірген пайдалы.
3)Сөйлеудің просодиясының дамуы- тұтығумен, дизартиямен, ринолалиямен ауыратын адамдарға
4)Логопедиялық ритмика әртүрлі сөйлеу бұзылыстары бар тұлғалардың фонетикалық
Тұтығу - сөйлеу кемістігінің ішіндегі ауыр түрі. Ол
Балалардағы тұтығуды жоюда көбінесе ата- аналар мен психологтардың
Тұтығатын балалар өте тынымсыз, ашуланшақ келеді. Оларды түнде
Балаға шектен тыс сұрақ қойып, артық әңгімелетуге де
Баланың көзінше, оның кемшілігін басқаларға айтуға
Үйде бала үшін тыныш жағыдай жасау
Тұтықпасы бар балалармен жүргізілетін сабақтарда төмендегі жаттығуларды және
жүргізу;

есту қабілетін, назар аудару және есте сақтау, көру
сезім ырғағына және кеңістікте қалыптасуды дамыту
ұқсата білуді дамыту үшін;

шығармашылық, қозғалыс ойындары;

еріктілік сапаны, белсенділікті дамыту үшін;

аяқ-қол саусақтары қозғалысын дамыту үшін жүргізілетін жаттығулар;

балаларға арналған көңілді қойылымдар.

2.3 Эксперименттік зерттеу жұмысының нәтижелерін талдау

Тұтығу халықтың 2-5%-ы зардап шегетін сөйлеудің ауыр бұзылысы
Кесте 3
№ Аты-жөні

Туылған жылы Тұтықпаның түрі Қозғалыс

үйлесімділігі Сөйлеу тілі жағдайы Сөз және
1 Шыңғыс 15.02.2004 Клоник-қ жоғары
2 Сәкен 08.10.2004 Тоник-қ
3 Бегайым 22.08.2003 Клоник-қ
Яғни, логопедтік ырғақ арқылы жүргізілген түзете-дамыту жұмыстары
Диаграмма 4

Сөз және қозғалыс үйлесімділігі:

жоғары деңгей- 67 %

орташа деңгей- 33 %

ҚОРЫТЫНДЫ

Қорыта келе, мемлекетіміз қазіргі
Логопедиялық ритмика жалпы қозғалыстардың координациясына, жеңіл ерікті моторикаға
Тұтығу халықтың 2-5%-ы зардап шегетін сөйлеудің ауыр бұзылысы
Қазіргі уақытта барлық зерттеуші ғалымдар және арнайы мамандар
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Аскенова Л.И. Социальная педагогика в специальном образовании. Москва
Байтурсынова А.А. Историко-педагогической аспекты спецального образования в
Березовский Б.Л. , « К методике выявления
Бернштейн Н.А.. «Очерки по физиологии движений и физиологии
Блощекина М.П.«Средства и формы работы с детьми по
Волкова Г.А. «Логопедическая ритмика» М., Владос,
Гордеева А.В. , Морозов В.В. Прикладная реабилитационная педагогика.
Гордеева А.В. Реабилитационная педагогика. Москва , Академический
Гонеев А.Д., Лифинцева Н.И., Ялпаева Н.И.
Галагузова М.Л. Курс лекций. Социальная педагогика. Москва, Владос,
Ефименкова Л.Н., Садовникова И.Н. Формирование связной речи
Дефектология.Словарь-справочник Авт .Сост.С.С.Степанов; Под ред . П.Б.Пузанова
Закон РК «О социальной медико-педагогической коррекционной поддержке детей
Закон РК «О внесении изменении и дополнении в
Приказ Министра образования и науки «Правила о порядке
ЗамскийХ.С.Умственно отсталые дети:История их изучения , воспитание
Запорожец А.В.«Развитие произвольных движений» М., 2002

Иванова Н.Н. Проблемы социальной адаптации детей с интеллектуальными
Каше Г.А. Логопедическая работа в первом классе вспомогательной
Коржова Г.М. Прогрессивные тенденции в
Кенеман А.В., Хухлаева Д.В. «Теория и методика физического
Кицун Н.С., Ялпаева Н.В. . Организация работы реабилитационного
Калягин В.А., Овчинкова Т.С. Энциклопедия методов психолого-педагогической диагностики
ҚР мемлекеттік жалпы міндетті білім стандарты – Астана
Лалаева Р.И. Устранение нарушений чтения у учащихся
Лалаева Р.И. Нарушения речи и система их коррекции
Лалаева Р.И. Логопедическая работа в коррекционных классах.
Попов Ю.И. Опыт социально-трудовой адаптации выпускников
Плахова Т.В., Л.В. Дмитриева Т.В. Система работы по
Пузанов Б.П. Коррекционная педагогика . Москва , Академия,
Пузанов.Б.П. Социальной и медико- педагогической поддержке детей с
Понятийно – терминологический словарь логопеда. Под ред. Селиверстова
Парамонова Л.Г. Нарушение речи учащихся
Петрова В.Г. Развитие речи учащихся вспомогательной школы
Под. Ред. Бонева Л., Слынчева П., «Организационные основы
Мошков В.Н.«Лечебная физическая культура в клинике нервных болезней»,
Малофеев Н.Н.Специальноеобразование в Росси и за рубежом М.,1994

Руднева С.Ф. , Фиш С.Ф., «Ритмика. Музыкальное
Рычкова Н.А. , «Логопедическая ритмика», М., Гном-пресс, 1998.

Сатова А.К. Развития специяльной психологии педагогики в Казахстане
Селиверстов В.И. Речевые игры с детьми. –
Сулейменова Р.А., Д.О. Морозов, Б.С. Халыкова, И.П. Федорова,
Сулейменова Р.А. Система ранней коррекционной помощи детям с
Словарь – справочник. Дефектология. Под.ред. Пузанова Б.П. –
ҚОСЫМША 1
ҚОСЫМША 2
Қазым

Қазым, қазым қаңқылда,

Көлде жүзіп салқында.

Жем шашайын жейсің бе?

Кәмпит берші дейсің бе?

Мысық

Пеш үстінде мысық отыр,

Аздап көзін қысып отыр.

Тышқан етін дегісі кеп,

Тісі оның қышып отыр.

Ақ тауық

Ақ тауық-ақ, ақ тауық,

Ақ тауық неден қақсауық,

Ертемен қыт-қыттайды,

Ауламыздан шықпайды.

Шеп-шеп десем келмейді.

Қоян

Ұзын құлақ сұр қоян,

Естіп қалып сыбдырды.

Ойлы-қырлы жерлермен,

Ытқып-ытқып жүгірді.

2

Сөйлеудің ұстамалары

Жиілігі бойынша

Орнында

Клоникалық

Та-та-та тарақ

Тоникалық

Т……арақ

Аралас

Ть…та-тар-ррақ

Артикуляциялық

Дауыстық

Тыныс алу

Аралас

Қиын дыбыстарда

Сөйлеу тілі түріне байланысты

Жағдайға байланысты

Түрі бойынша