TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ

1 Геологиялық бөлім

1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар

1.2 Ауданның геология – геофизикалық зерттелу тарихы

1.3 Стратиграфия

1.4 Тектоника

1.5 Мұнай газдылығы және оның перспективасы

1.6 Сулылығы

1.7 Ұңғыманы қазу кезінде кездесуі мүмкін қиындықтар аймақтары

1.8 Керн алу аралықтары

1.9 Перспективалы қабаттары ашу және сынау

1.9.1 Қабаттарды сынаудың тәсілдері мен аралықтары

1.9.2 Өнімді қабатты ашу

1.10 Ұңғымадағы геофизикалық зерттеулер

2 Техникалық және технологиялық бөлім

2.1 Бұрғылау тәсілін таңдау және дәлелдеу

2.2 Ұңғыма құрылмасын жобалау және дәлелдеу

2.3 Бұрғылау қондырғысын таңдау

2.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау

2.4.1 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу сұйығының шығынын жобалау

2.4.2 Қашауға өстік салмақ пен және оның айналу жиілігін жобалау

2.5 Ұңғымаларды бекіту

2.5.1 Шегендеуші құбырлар тізбектерін жобалау және оларды беріктікке есептеу

2.5.2 Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрылмалары

2.5.3 Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіруге дайындық жұмыстары және оларды түсіру

2.6 Ұңғымаларды игеру

2.6.1 Өнімді қабаттарды ашу және байқау

3 Экономикалық бөлім

4 Еңбекті қорғау бөлімі

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Мұнай-газ

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1 Геологиялық бөлім

1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар

1.2 Ауданның геология – геофизикалық зерттелу тарихы

1.3 Стратиграфия

1.4 Тектоника

1.5 Мұнай газдылығы және оның перспективасы

1.6 Сулылығы

1.7 Ұңғыманы қазу кезінде кездесуі мүмкін қиындықтар аймақтары

1.8 Керн алу аралықтары

1.9 Перспективалы қабаттары ашу және сынау

1.9.1 Қабаттарды сынаудың тәсілдері мен аралықтары

1.9.2 Өнімді қабатты ашу

1.10 Ұңғымадағы геофизикалық зерттеулер

2 Техникалық және технологиялық бөлім

2.1 Бұрғылау тәсілін таңдау және дәлелдеу

2.2 Ұңғыма құрылмасын жобалау және дәлелдеу

2.3 Бұрғылау қондырғысын таңдау

2.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау

2.4.1 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу
2.4.2 Қашауға өстік салмақ пен және оның айналу жиілігін
2.5 Ұңғымаларды бекіту

2.5.1 Шегендеуші құбырлар тізбектерін жобалау және оларды беріктікке есептеу
2.5.2 Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрылмалары

2.5.3 Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіруге дайындық жұмыстары және оларды
2.6 Ұңғымаларды игеру

2.6.1 Өнімді қабаттарды ашу және байқау

3 Экономикалық бөлім

4 Еңбекті қорғау бөлімі

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова: Гидромониторные долота,

гидромониторрый эффект,

профиль, конструкция,

градиент давления,

насыщения.

В дипломном проекте рассматриваются вопросы проводки эксплуатационной скважины глубиной
В его недрах встречаются нефть и газ с разными
В проекте также рассматриваются меропрития по улучшению условий труда
АҢДАТПА

Өзекті сөздер: Гидромониторлық қашаулар,

Гидромониторлықтиімділік,

Профиль, құрылма, қысым
Дипломдық жобада Ащысай кен орнында 1250м пайдалану ұңғымасын шиеленісті
Оның қойнауында қасиеттері жағынан әртүрлі мұнай және газ кездеседі.
Жобада сондай-ақ еңбек жағдайын жақсарту жолдары және қоршаған ортаны
КІРІСПЕ

Оңтүстік Торғайда 80-ші жылдардың бірінші дартысында “мұнай мен газға
Ауданды региональды зерттеу мақсатында 1п-Ақшабұлақ параметрлік ұңғымасы қазылды. Бұл
Арысқұм иіліміндегі Ақсай, Ащысай алаңында мұнай мен газ кеніштерін
1990 ж Оңтүстік және Солтүстік Ащысай құрылымында төменгі бор
Ащысай алаңындағы іздеу бұрғылау жұмыстары нәтижесінде үш бөлек мұнай
1997 жылы АҚ “ХК КОР”, ЖШС “Мұнайгазгеолсервис” 01.10.1997 жыл
1 Геологиялық бөлім

Геологиялық және экономикалық жағдайлар

Әкімшілік аймаққа байланысты жұмыс жүргізілетін ауданның оңтүстік бөлігі Қызылорда
Жол қатынасы нашар дамыған. Далалық грунтты жолдармен жылдың құрғақ
Жалғыз асфальттанылған сапалы жол Қызылорда – Құмкөл, жобаланылған жұмыс
Орографиялық жағынан жұмыс аймағы қырлы, тақырлы болып келеді. Қырлардың
Өсімдігі шөлді және жартылай шөлді болып келеді. Құмдар бұталы
Аудан климаты күрт – континенталды, тәлік темперетурасының күрт өзгерітіндігімен
Қысы (қарашаның ортасынан – наурыздың ортасына дейін) суық,
Көктем ауа -райы тұрақсыз, бірінші жартысы салқын, екінші
Жаз өте ыстық және құрғақ. Ауа температурасы 25-30
Күздің бірінші жартысы құрғақ, жылы, температура 12-18 С,
Жел көбісіне солтүстік, солтүстік-шығыстан тұрады. Желдің орташа жылдамдығы 4-5
Ұңғыманы бұрғылауды техникалық сумен қамтамасыз ету, тереңдігі 160 м
Ауданның геология – геофизикалық зерттелу тарихы

Алпысыншы жылдардың бірінші жартысы және жетпісінші жылдардың екінші жартысында
80-ші жылдардың бірінші жартысында “Оңтүстік Торғайда мұнай мен
Ауданды региональды зерттеу мақсатында 1п-Ақшабұлақ параметрлік ұңғымасы қазылды. Бұл
Ашылған қима қалыңдығы 15 м төртік шөгінділер, 155 м
“Орталық Арысқұм және Арысқұм иіліміндегі Ақсай, Ащысай алаңында мұнай
Іздеу бұрғылау жұмыстарының негізгі нәтижесі Ащысай кен орнының ашылуы.
1990 ж Орталық және Солтүстік Ащысай құрылымында тәменгі бор
Ащысай алаңындағы іздеу бұрғылау жұмыстары нәтижесінде үш бөлек мұнай
1997 жылы АҚ”ХК КОР”, ЖШС “Мұнай Консалтинг” және ЖШС
Шығыс Ащысайда бұрғыланған барлама ұңғыма дұрыс нәтиже бермеді, ал
Стратиграфия

Ащысай алаңы Оңтүстік-Торғай ойпатының Арысқұм иілімінде орналасқан.

Иілімнің құрылуына төрт структуралық комплекс қатысады (төменнен жоғары): қаланбалы
Юра рифтогенді комплексінің тектоникалық құрылымы субмеридионалды созылған грабен-синклиналдармен ұзындығы
Платформалық құрылымдық комплекс пиликативті тектоникалық құрылыммен сипатталады. Арысқұм иілімінің
Ащысай алаңында палезой шөгінділері комплексі жоқ және фундамент жыныстарында
Орталық Ащысай.

Жобалық горизонт – арысқұм горизонты (К1псам)

Жобалық тереңдік-1150м.

Жобалық литолого-стратиграфиялық қима бұрғылау аралықтары бойынша жоғарыдан төмен көрсетілген.

Аралық 0-80 м , қалыңдығы – 80 м,
Аралық 80-360 м , қалыңдығы –280 м , жоғарғы
Аралық 360-540 м , қалыңдығы 180м, жоғарғы альб-сеноман (al3-c).
Аралық 540-880 м , қалыңдығы –340 м , төменгі
Аралық 880-1080 м , қалыңдық –200 м , жоғарғы
Аралық 1080-1200 м, қалыңдық – 120 м, төменгі неоком
Аралық 1200-1280 м, қалыңдық – 80 м, Арысқұм горизонты
Солтүстік Ащысай.

Жобалық горизонт-Арысқұм (к1nc1ar)

Жобалық тереңдік-1250м.

Аралық 0-20м, қалыңдық-20м, палеоген(р)

Аралық 90-140м, қалыңдық-50м,жоғарғы бор(к2), жоғарғы сенон (t-sn1).

Аралық 460-550м, қалыңдық 90м, жоғарғы альбсеномон (к1-2al3-c).

Аралық 550-880м, қалыңдық-330м, төменгі бор (к1), апт-альб (a-al2).

Аралық 880-1080м, қалыңдық-200м, неоком надярусы (к1nc), жоғарғы неоком (nc2)

Аралық 1080-1200м, қалыңдық-120м, төменгі неоком (nc1), жоғарғы горизонт (bc12).

Аралық 1200-1250м, қалыңдық 50м, Арысқұм горизонты (nc1ar), 1200-1210м
Ұңғыманың жобалық тереңдігін СМЖ нүктесінен (1202м) аламыз, зумлфа (50м),
Тектоника

Оңтүстік Торғай ойпаты Туран плитасының солтүстік шығысына орналысқан. Ойпат
Өз ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінген:Арысқұм, Мыңбұлақ
Ащысай алаңы Ащысай горст-антиклиналы және оған кіретін Ақшабұлақ грабен-синклиналы
ОГ-IV бойынша Ащысай горст-антиклиналының батыс бөлігі және Бөзінген грабен
ОГ-IV бойынша батыс бөлігінде үш антиклиналь емес стратиграфиялық
ОГ-ІІІ бойынша жоғарғы юра құмкөл свитасының жабындысымен Ащысай алаңының
Бұл жерде юра комплексінің тектоникасы қарастырылмайды. Себебі барлау обьектісі
Платформалық комплексі бойынша ОГ-ІІ, бойынша түсірілген тектоникалық структура төменгі
Өзінің негізгі орталық бөлігі (1200-1600м изогипсі арлығында) моноклиналь локальді
Бор өнімді қабатына сипаттама.

Бор шөгінділерінің (М-І горизонты) мұнайлылығы Орталық және Солтүстік Ащысай
Орталық Ащысай құрылымы ОГ-ІІ аг бойынша Солтүстік шығысқа созылған
“Тұрлангеононсалтинг” ЖЩС сейсмобарлау материалдары мәліметтері бойынша кей жерлерде құрылымда
Солтүстік Ащысай алаңында сейсмоматериалдарды зерттеу нәтижесінде ОГ-ІІ аг бойынша
Ол оңтүстік және батыстан 1100м изогипсімен тұйықталған жартылай свод.
Мұнай газдылығы және оның перспективасы

Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы 2-ші құрылымдық ұңғымасынан
Арысқұм иілімінде жүргізілген геология барлама жұмыстар нәтижесінде үш кешеннен
Бұдан басқа трис, төменгі- триас кешені бөлініп Ік-Арысқұм көрсеткіш
Жоғарғы юра шөгінділері Арысқұм алаңының көтеріңкі ойпат бөлігінде жетілген.
Караваншы алаңынан мұнай ағысын жоғарғы юра шөгінділерін сынау кезінде
Арысқұм иілімінде мұнай және газ кеніштері ортаңғы юра дошан
Ащысай алаңында ұңғымаларды бұрғылау және сынау барысында жоғарғы юра
Жоғарғы юра мұнайлы горизонты.

Жоғарғы юра, құмкөл (J3Км) және ақшабұлақ (J3 ак) свиталарының
Ю-О және Ю-ІІ горизонттары қалыңдықтары сәйкесінше 0,8 және 1,4м
Ю-І горизонты қалыңдығы 1,0-1,2м фильтрациялық сыйымдылық қасиетінің төмендігіне байланысты
Ю-ІІ-ІІ горизонтты қалыңдығы тиімді 1,8-9,6м (ұңғыма
1-кесте – Ю-ІІ-І горизонтын сынау нәтижесі

Ұңғыма

№ Сынау аралығы,м Штуцер диаметрі,мм Q,м3/тәул Қабаттық депрессия,МПа

3 1828-1832 2

3

4

5 12,33

20,53

27,88

31,28 0,98

1,39

2,2

2,44

М-І мұнайлы горизонты

М-І горизонты Арысқұм страграфиялық горизонтының жабынды астында орналасқан. Бұл
Моноклиналдың батыс бөлігінде ОГ-ІІ аг бойынша И-І горизонты литологиялық
М-І горизонтының мұнайлылығы №1,5 және 12 ұңғымалар қимасынан байқалды,
М-І горизонты №1және 5 ұңғымаларда тізбекте сыналды. Горизонтты
М-І мұнайлы горизонтын сынау нәтижелері.

2-кесте – М-І мұнайлы горизонтын сынау нәтижелері

Құрылым,

ұңғыма№ Сынау аралығы,м Қабат қысымы,МПа Штуцер қысымы,МПа Q, м3/тәул
депрессия,

МПа

Орталық

Ащысай,

№1 1213-1221 12,65 5

7

9

7

6,2 14,28

12,5

16,96

16,51

10,71

17,5 12,13

2,03

2,48

2,62

2,13

2,05

Солтүстік

Ащысай,

№2 1202-1207 11,6 4

5

6

7 32

54

89

120 0,5

0,9

1,4

1,8

Мұнайдың физика –химиялық анализі бойынша ол төмендегі физикалық көрсеткіштермен
№5 ұңғыма, аралық 1202-1207м, (мұнай қабат қысымы 11,75 мПа,
Қанығу қысымы-2,8 мПа.

Көлемдік коэфценті-1,06.

Газдылығы- 2,19 м3/м3

Қабат жағдайындағы мұнай тығыздығы – 0,822 г/см3.

Суу температурасы +19 C.

Парафиннің еру температурасы +36 C

Мұнай құрамында (%-пен): механикалық қоспалар - 0,01; парафин –17,3;
Мұнайда еріген газ тығыздығы – 1,5 г/л. Компоненттік құрамы
Сулылығы

Бұрғылау жұмыстары жүргізілетін аймақ Оңтүстік Торғай артезианды бассейіне жатады.

Неоген- төрттік, палеоген және жоғарғы бор шөігінділерінің грунттық және
Неоген-төрттік және палеоген щөгінділерінің сулы горизонттары техникалық сумен қамтамасыз
Қимада жоғарғы және төменгі гидрохимиялық зона көрсетілген, ал иілімнің
Жоғарғы зона жоғарғы бор, палеоген және төменгі бор апт-альб
Жоғарғы бор гидроспратиграфиялық комплекс активті инфильтрациалық гидродинамикалық режиммен
Қарастырылып отырған гидрохимиялық зона қабат сулары 3,5 г/л дейін
Төменгі зона неоком, юра қималарын қамтиды.

Қабат суларының минерализациялануы тереңдікке байланысты 30-дан 120 г/л
Ащысай алаңында ашық оқпанда қабат сынағышпен сынау нәтижесінде
Ұңғыманы қазу кезінде кездесуі мүмкін қиындықтар аймақтары

Ұңғыма қабырғасының үгіліп құлауы.

Ұңғыма қабырғасының үгіліп опырылып құлауы апт-альб және төменгі неоком
Мұнай, газ судың байқалуы.

Турон-сенон ярусында судың байқалуы 90-110 м- дейін аралығында білінеді.Төменгі
Қысып қалуы мүмкін қауіпті аймақтар. Бірінші қысып қалуы мүмкін
Бұл аймақта ұңғыманың тарылуы, оралым пайда болуы мүмкін.

Екінші қысып қалуы мүмкін аймаққа төменгі неоком кіреді, ол
Керн алу аралықтары

Арысқұм стратиграфиялық горизонты М-І өнімді қабаты бойынша толық керн
3-кесте – Керн алу аралықтары

Алаң Өнімді қабат Керн алу аралығының тереңдігі, м
Орталық

Ащысай М-І 1200-1230 30

Солтүстік

Ащысай М-І 1180-1210 30

Керн алу аралықтары бұрғылау барысында нақтыланады.

Перспективалы қабаттары ашу және сынау

Қабаттарды сынаудың тәсілдері мен аралықтары

Барлау ұңғымаларында сынауды пайдалану тізбегінде жүргізу қарастырылған. Әр ұңғымада
Өнімді қабатты ашу

Жобадағы ұңғыманы өнімді қабаттың барлық қалыңдығын қазу мен ашқаннан
Өнімді қабаттарды ашу төмендегідей технологиямен жүзеге асырылады: 24 сағат
Өндірістік құрылыс алынбаған жағдайда МПД және ПАВ әдістерімен құйылысты
Ұңғымадағы геофизикалық зерттеулер

Ұңғымадағы геофизикалық зерттеулер қима стратификациясын, қимадағы өнімді қабаттарды анықтап,
ҰГЗ төрт этапта жүргізіледі.

0-360 м аралықта аралық тізбек түсірер алдында стандартты каратаж
Ашық оқпанда арысқұм горизонтының жабынына дейін стандартты каротаж (М
Арысқұм горизонтының жабынынан жобалық тереңдікке дейінгі аралықта ҰГЗ толық
0-350 м аралық тізбек, 0-ден жобаланылған тереңдікке дейін пайдалану
ҰГЗ карат-ІІ аппаратуралық комплексімен жүзеге асырылады.Онымен бір рет түсіргенде
2 Техникалық және технологиялық бөлім

Бұрғылау тәсілін таңдау және дәлелдеу

Ең көп тараған бұрғылау тәсілі айналмалы, турбиналы және роторлы
Алаңның геологиялық құрылымын зерттей отырып жобаланып отырған ұңғымада роторлық
Турбиналық бұрғылау кезінде қашаудың жылдам айналуына байланысты қашау тез
Ұңғыма құрылмасын жобалау және дәлелдеу

Ұңғыма құрылмасы – бұрғылаудағы, техникалық-экономикалық көрсеткіштерді анықтаушы негізгі фактор
Ұңғыма ұзақ мерзімдік капиталды құрылым болып саналады. Сондықтан оның
Ұңғыма құрылмасын тақтау үшін мынандай көптеген факторлар әсер
Ұңғыма құрылымын, ұңғыма бұрғыланатын ауданның түпкілікті зерттеулеріне байланысты таңдаймыз.
Ұңғыма құрылмасын жобалау үшін ең алдымен бұрғылау шартына сиыспайтын
Ұңғыма құрылмасын жобалаудың екі тәсілі бар. Ащысай алыңында ұңғыма
Қабаттық қысымның аномальдық коэффициентін төменедегі формула бойынша табамыз:

Ka ;
Мұндағы:

- қабаттық қысым, Па;

- тұщы судың тығыздығы, кг/м3;

- еркін түсу үдеуі, м/с2;

- аралық тереңдігі, м;

Бұрғылау сұйығын жұту қысымының индексі.

Кж ;
Мұндағы:

-бұрғылау сұйығының қабатқа жұтылу қысымы, Па;

Жұтылу қысымы келесі формуладан анықталады:

Pж ;
Мұндағы:

-тау жыныстарының гидрожарылу қысымы.

Бұрғылау сұйығының салыстырмалы тығыздығы:

;
Мұндағы:

-бұрғылау сұйығының тығыздығы, кг/м3.

Есептеулерде келесі формуланы қолдануға болады:

Кр*Ка;
Мұндағы: Кр – резервтік коэффициент, тереңдікке байланысты мәндері:

1200 м-ге дейін (Кр=1,1-1,15)

1200 м-ден жоғары (Кр=1,05-1,1)

2500 м-ден жоғары (Кр=1,04-1,07)

Z= 90 м.

Ка=

Рж=0,85*1,66*106=1,411*106=1,4 МПа

Кж=

Z=360 м.

Ка=

Рж=0,85*6,66*106=5,661*106=5,6 МПа

Кж=

Z=540 м.

Ка=

Рж= 0,85*9,99*106=8,49*106=8,4 МПа

Кж=

Z= 880 м.

Ка=

Рж= 0,85*16,28*106=13,838*106=13,8 МПа

Кж=

Z=1080 м.

Ка=

Рж=0,85*19,98*106=16,983*106=16,9 МПа

Кж=

Z=1250 м.

Ка=

Рж=0,85*24,05*106=20,44*106=20,4 МПа

Кж=

Аралықтарға есептеп шыққан көрсеткіштерді кестеге түсіреміз.

4-кесте – Тереңдікке байланысты Ка, Кж және
Тереңдік,м Ка Кж

90 1,02 1,59 1,12 1,17

360 1,02 1,6 1,12 1,17

540 1,02 1,6 1,12 1,17

880 1,02 1,6 1,12 1,17

1080 1,04 1,6 1,14 1,19

1250 1,05 1,66 1,15 1,2

Берілген негізге сүйене отырып қысымның біріккен графигін тұрғызамыз. Қысымның
Тер

ең

дік,м Қысым,

МПа

1,0 1,1 1,2
324 245 146
100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

1250 0,9 1,66
25 м

350 м

1250м

3,5

6,29

5,4

9,99

8,8

16,28

11,0

19,98

13,29

28,68

1-сурет – Біріктірілген график

Біріктірілген график бойынша үш шегендеу тізбегін түсіру қажет: біріншісі
Кондуктор 25м тереңдікке түсіріледі. Бұл тізбек жоғарғы тұрақсыз нашар
Аралық тізбек 25-350 м, ұңғыма қабырғасы опырылуы мүмкін аралықтарды
324 мм
25 м

350 м

1250 м

2-сурет – Шегендеу тізбектерінің түсірілу тереңдіктері

Қашаулар мен шегендеуші тізбектердің диаметрін таңдау

Ұңғыма құрылмасының диаметриалық өлшемдерін анықтау, пайдалану тізбегінің диаметрін таңдап
Дқ=Дm+2 к
Мұндағы:

Дm- шегендеу құбыры муфтасының диаметрі, мм.

к-шегендеу тізбегі муфтасы мен ұңғыма қабырғасы арасындағы радиалды саңылау.
Дқ=166+2*10=186 мм

МЕСТ 20692-75 бойынша диаметрі 190,5 мм қашауды таңдап аламыз.

Кондуктордың ішкі диаметрін анықтаймыз:

Дi=Дқ+2 +2*В
Мұндағы:

В -қашау мен тізбек қабырғасындағы саңылау мөлшері, (В=3
Дкон=Дқ+2 +2
Дкон=190,5+2*10+2,77=225,9мм

МЕСТ 20692-75 бойынша кондуктор диаметрі 244,5мм,

қашау 393,7мм деп қабылдаймыз.

426 мм
490 мм

393,7 мм
295,3 мм
190,5 мм

3-сурет – Ұңғыманың құрылмасы

Бұрғылау қондырғысын таңдау

Бұрғылау қондырғысын таңдап алуда жылы геологиялық климаттың энергетикалық жол
Біз БУ-75-БрД қондырғысы үшін есептейміз.

(1800 + 180) · 300 = 0,594 МН

Біздегі бұрғылау құбырлар тізбегінің ең жоғарғы салмағы Q =
Ұңғыма тереңдігі 1500 м.

Сағалық шегендеу тізбегінің салмағы – 0,052 МН.

Аралық шегендеу тізбегінің салмағы, 0,285 МН.

Пайдалану шегендеу тізбегінің салмағы – 0,495 МН.

Бұрғылау құбырлар тізбегінің салмағы – 0,569 МН.

Бұрғылау жұмыстарын жүргізу үшін арзан жанармаймен қамтамасыз етілген
Ұңғыма ішіндегі бұрғылау құбырлары жоғарғы төмен жүргізуді есептегендегі бұрғылау
1,25 · 0,569 = 0,711 МН

Ең ауыр шегендеу тізбегінің салмағын есептейміз.

1,15 · 0,495 = 0,557 МН

Яғни, БУ-75-БрД бұрғылау қондырғысының дұрыс таңдап алғанымызды көрсетеді.

Кесте бойынша БУ-75-БрД бұрғылау қондырғысының негізгі техникалық сипаттамасын кестеге
БУ-75-БрД бұрғылау қондырғысының негізгі техникалық сипаттамасы.

5 кесте

Негізгі техникалық сипаттамасы Көрсеткіштері

Шартты тереңдігі, м 1800

Жетек түрі Дизель

Шлмектегі мүмкін максимальді күші, кН 1000

Шығырлық білігіне берілетін қуат, кВт 320

Таль жүйесінің жабдықтары 4 Х 5

Бұрғылау аспаптарын көтеру жылдамдығы, м/с: максимальді 2,83

Бұрғылау аспаптарын көтеру жылдамдығы, м/с: минимальді
Көтеру жылдамдық саны 4

Ротор түрі Р-560

Ротор столының айналу жиілігі, айн/мин: максимальді 172

Ротор столының айналу жиілігі, айн/мин: минимальді
Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау

Бұрғылау көрсеткіштеріне әсер ететін параметрлерді бұрғылау тәртібі деп атайды.
Бұрғылау тәртібіне жататын параметрлер:

Қашауға түсірілетін осьтік салмақ;

Қашаудың айналу жиілігі;

Жуу сұйығының тұтыну мөлшері;

Әр бір бұрғылау тәртібіне белгілі бір анықталған бұрғылау көрсеткіштері
Бұрғылаудын сандық көрсеткішіне біріншіден, өтімділіктің механикалық жылдамдығы, бұзушы аспаптың
Бұрғылаудың сапалы көрсеткіштігіне ұңғыма сағасының берілген бағыттан ауытқу дәрежесі,
Бұрғылау тәртібінін үш түрі бар:

Оптимальді бұрғылау дәрежесі. Бұл қашауға қажетті қуат пен өтімділіктің
Шектелген бұрғылау тәртібі – бұл бұрғылау тәртібі параметрі бұрғылау
Арнайы бұрғылау тәртібі – бұл бұрғылау тәртібі берілген бағытты
Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу сұйығының
Бұрғылау сұйығының тұтыну мөлшерінің минимальды мәнін анықтаймыз.

(9)

Мұндағы:

ДК-қашау диаметрі,м;

DБК-бұрғылау құбырлары диаметрі,м;

VCK-бұрғылау ерітіндісінің сақиналы кеңістікте көтерілу жылдамдығы.

Бұрғылау сұйығының тұтыну мөлшерінің максимальды мәнін анықтаймыз.

(10)

Бұрғылау сұйығының минимальды және максимальды шығынын әр аралыққа есептейміз.У8-6
0-25м аралығы.

Төлке диаметрін 200мм деп аламыз.

25-350м аралығы.

Төлке диаметрі 180 мм.

350-1250м аралығы.

Төлке диаметрін 160мм деп қабылдаймыз.

Жуу режимін және қашау сұғындамаларынан бұрғылау ерітіндісінің ағу жылдамдығын
Гидромониторлы қашауларды қолданған кезде оптимальды жуу режимін анықтаудың екі
Бірінші әдісті қолданғанда жуу ерітіндісінің шығысын анықтаймыз:

(11)

Мұндағы:

сораптың гидравликалық қуаты, м3/с;

жер үсті жабдықтарындағы қысым шығыны коэффиценті;
қашау сұғындамаларындағы кедергі коэффиценті гидромониторлы қашауларда 0,95
сұғындама қимасының ауданы, см2.

(12)

Қашау сұғындамасының диаметрі.

(13)

Осы режиммен шектік бұрғылау тереңдігі:

(14)

Кондуктор үшін жуу режимін есептейміз, аралық тізбек үшін есептеуді
Біздің аралыққа жеткілікті.

Пайдалану тізбегі үшін де жоғарыдағыдай есептеулер жүргіземіз.

біздің аралыққа жеткілікті.

Қашауға өстік салмақ пен және оның айналу жиілігін жобалау

Роторлық бұрғылау тәсілінде тау жынысының көлемдік бұзылуына қажетті өстік
(15)

Мұндағы:

ұңғыма түбінің жағдайын ескеретін коэффициент.

тау жынысының қаттылығы (Шрейнер бойынша),мПа.

шарошка тісінің ұңғыма түбіндегі бастапқы түйісу ауданы,м2.

(16)

Мұндағы:

қашау диаметрі, м.

шарощка тістерінің бастапқы мұқалуы,

ұңғыма түбін жабу коэффиценті. 0

,
Мұндағы:

шарошка тістерінің жалпы ұзындығы.2.5 кесте [3],м.

Роторлық бұрғылау тәсілінде қашауға түсірілетін өстік салмақтың тиімді мәні
0-25м аралығы.

Ұңғыма түбін жабу коэффициентін анықтаймыз:

Шарошка тістерінің ұңғыма түбіндегі бастапқы түйісу ауданы:

Минимальды өстік салмақ:

25-350м аралық.

Ұңғыма түбін жабу коэффициенті:

Шарошка тістерінің ұңғыма түбіндегі бастапқы түйісу ауданы:

Минимальды өстік салмақ.

350-1250м аралығы.

Ұңғыма түбін жабу коэффициенті:

Шарошка тістерінің ұңғыма түбіндегі бастапқы түйісу ауданы:

Минимальды өстік салмақ.

Қашаудың айналу жылдамдығы (n) оның шектік айналу жиілігінен аспауы
айн/мин.
Мұндағы:

шарошка диаметрі,м;

шарошка тістерінің тау жынысымен түйісу уақыты,2,2 кесте[3].

шарошкалардың шеткі шірлеріндегі тістер саны 2,5 кесте[3].

0-25м аралық.

айн/ мин.

25-375м аралық.

айн/мин.

375-1250м аралық.

айн/мин.

Қашаудың айналу жылдамдығын бұрғылау құбырларының, қашаудың, бұрғылау қондырғысының, ротор
0-375м аралығында айн/мин жұмсақ, орташа тау
375-1250м аралығында айн/мин деп қабылдаймыз.

Ұңғымаларды бекіту

Ұңғымаларды бекіту - оның құрылысын жүргізуге ең соңғы қорытынды
Ұңғыманы бекіту процесі кезінде мынадай жағдайларға: осы операцияларды атқаруға
Шегендеуші құбырлар тізбектерін жобалау және оларды беріктікке есептеу

Шегендеуші құбырлар тізбегіне сипаты мен өлшемі әр түрлі күштер
1.Өзінің салмағынан созылу күші.

2.Сығушы күштер.

3.Динамикалық күштер.

4.Ұңғыма қабырғасына үйкеліс күші арқылы болатын өстік салмақ.

5.Артық қысымдар мен цементтеу және пайдалану кезінде температураға байланысты
Пайдалану құбырлар тізбегін беріктікке есептеу.

Алғашқы берілгендер:

Тереңдігі

Ұңғыманы саңылаусыздыққа сынау кезіндегі тізбектігі сұйық деңгейі
Ұңғыманы игеру кезіндегі тізбектегі сұйық деңгейі

Сағадан цемент ерітіндісінің деңгейіне дейінгі арақашықтық

Қабат қысымы

Алдыңғы тізбектің башмағының түсірілу тереңдігі

Игеру кезіндегі сұйықтың тығыздығы:

Сынау кезіндегі сұйық тығыздығы

Пайдалану аяқталғанда сұйық тығыздығы

Бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы

Цемент ерітіндісінің тығыздығы

Цемент сақинасына түсетін қысымның азаюын ескеретін коэффицент
Ішкі қысымдар эпюрлерін тұрғызу.

А)ұңғыманы пайдалануға кірісу кезіндегі формула бойынша:

егер
кезінде

кезінде

АВ эпюрін тұрғызамыз.

В) пайдалануды аяқтаған кезінде.

егер кезінде
егер
CD эпюрін тұрғызамыз.

А) Ұңғыманың пайдалануға кірісу кезінде

а) цементтелмеген аймақтар үшін.

егер
б) цементтелмеген бөліктер үшін.

Алдыңғы тізбекті бекіту аралығында.

егер
Цементтелген аймақта:

в) цементтелген аймақ үшін:

;
АВС эпюрасын тұрғызамыз.

б) егер
егер
АЕ эпюрасын тұрғызамыз.

Сыртқы артық қысым эпюрлерін тұрғызу.

А) Цементеу кезіндегі сыртқы артық қысымды есептейміз.

егер
егер
Б)
В) егер
цементтелген аймақта.

егер
егер
АВС эпюрасын тұрғызамыз.

Ішкі артық қысым эпюрін тұрғызу.

А) Цементтелмеген аймақта.

Ұңғыма сағасындағы қысым

Престеу қысымын аламыз.

болғандықтан аламыз.

егер
Б) Цементтелінген аймақ үшін.

(34)

АВ эпюрін тұрғызамыз.

Пайдалану құбырларды беріктікке есептеу

Арнаулы нүктелердегі құбыр тізбегін саңылаусыздыққа (бір мезгілде панерсіз) сынау
Бұл қысымдар беріктік тобы “Д” қабырға қалыңдығы 7,7мм құбырларды
Созылу есебінен бірінші секция ұзындығын есептейміз:

(35)

Мұндағы:

таңдап алынған құбырлардағы созылу күші.

алдыңғы секция салмағы;МН.

тізбектің бір метрінің салмағы,

Секция салмағын есептейміз;

(36)

Секция ұңғыма сағасындағы ішкі қысымға,

(37)

Мұндағы:

-құбыр денесі аққыштық шегіне жететін ішкі қысым.
шарт орындалады.

Барлық шарттар орындалғандықтан пайдаланушы құбырлар тізбегі бір секциялы деп
Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрылмалары

Шегендеу құбырлар тізбегінің төменгі құрылмалары деп, оның түсіру және
Шегендеу тізбектерінің төменгі құрылмаларына; сұғындамалы және кері қақпалы әр
Кондуктор. Тізбекті ұңғыма сағасымен бағыттау үшін және түсіру кезінде
Аралық тізбек. БКМ-245 (ОСТ39-011-74) типті тиянақ орнатамыз.

Пайдалану тізбегі.БКМ-146 (ОСТ39-011-74)типті тиянақ.Тиянақтан 10м жоғары ЦКОДМ-146 типті кері
Центроторлар шегендеу тізбегінің ұңғыма оқпаны ішінде дұрыс орналасуын және
Қырғыштарды шегендеу тізбегіне ұңғыма оқпанының қабырғасындағы саз қабығын бұзу
Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіруге дайындық жұмыстары және оларды түсіру

Шегндеуші құбырлар тізбегін түсіру ұңғыманы бекіту бекіту кезінде операциялардың
Шегендеуші құбырлар тізбегін дайындау.

Шегендеуші құбырларды ұңғымаға түсіруді дайындауды құбыр базасында немесе бұрғылау
Бұрғылау қондырғысының басына жеткізілген құбырлардың бәрінде олардың стандарттық қойылатын
Сонымен қатар құбырларды ішкі диаметрінен 3мм кіші диаметрдегі үлгілемен
Ұңғыма оқпанын дайындау жұмыстары

Шегендеу құбырлары тізбегін берілген тереңдікке дейін түсіруді қамтамасыз ету
Ұңғыманы өңдеу қашаудың механикалық жылдамдығын 40м/с аспайтындай етіп алып
Өңдеуден кейін ұңғыма оқпанын қатаңдығы шегендеу құбырларының қатаңдығына жақын
Бұрғылау жабдықтары мен қондырғыларын дайындау

Шегендеуші құбырлар тізбегін түсірер алдында барлық бұрғылау жабдықтарының техникалық
Шегендеу құбырлары тізбегін ұңғымаға түсіру

Тізбектің төменгі бөлігін ережеге сай алдын-ала тізбек тиянағынмен, кері
Сапалы цементтеу үшін тізбекті центраторлармен, қырғыштармен және турболизаторлармен жабдықтау
Шегендеуші құбырларды ротор үстінде бұранда арқылы жалғайды да пісіру
Әрбір түсіруге дайындалған құбырды қайта өлшеп, үлгілемемен тексеруден өткізеді.Содан
Ұзартушы құбырдың бұранда бөлігі муфтаға бір қалыпты енгізіледі де,
Ұзартушы құбырды ұшымен муфтаға кіргізгеннен соң сол ілулі қалпында
Құбырдың бұрандалы қосылын монометрдің айналдыру моменті арқылы бақыланатын кілтпен
Айналдыру моментінің өлшемі құбырдың қабырғасының қалыңдығына, бұралушы шегендеу құбырының
Шнгендеуші құбырларды түсіру кезінде,бекіту кезіндегі ілмекке түсетін максимальды салмақтан
Шегендеуші құбырларын түсіру кезінде бұрғылау ерітіндісін ұңғымадан ығыстырылып шығуын
Шегендеуші тізбектегі ұңғыма түбіне тіреп, ілусіз мүлдем қалдыруға болмайды.

Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіріп болғаннан соң бұрғылау ерітіндісінің көтсеткіштері
Мүмкін болғанша шегендеуші тізбек ілулі қалпында тұрып және цементтеу
Ұңғымаларды игеру

Өнімді қабаттарды ашу және байқау

Өнімді қабаттарды ашу мен өнімділікке байқау бұрғылау жұмыстарының ішіндегі
Өнімді қабаттарды ашу сапасына ұңғымада мұнай мен газ ағынын
Өнімді қабаттарды байқаудың мақсаты іс жүзінде қолданылатын географикалық зерттеулер
Мұнайлы қабаттарды ашу әдісі жобаланушы ұңғымада қабатты толық ашу
1.Ашық фонтандау мүмкіншілігін болдырмайды.

2.Ұңғыма түбі маңындағы тау жыныстарының табиғи өткізгіш қасиетін сақтайды.

3.Ұңғыма сусыз пайдалану мерзімінің ұзақтығын арттырыды және мұнайдың ұңғыма
Жобаланушы ұңғыманың өнімді қабатын біршама қысымға ие сондықтан оны
Перфорациялау процесі кезінде қысымға қарсы әрект жасау мақсатында саз
Мұнайлы қабаттарды байқау әдісі.

Қабат жағдайына қарай оны ашу мен ағын шақыру әдістері
Ұңғыма түбіндегі қысымды азайтудың төменгідей әдістері бар:

Ұңғыма оқпанындағы саз ерітіндісін сумен, ал қажет болған жағдайда
Компрессор арқылы берілетін ауамен сығымдап деңгейді төмендету.

Ұңғымада сұйықтық салмағын аэрациялау арқылы төмендету, яғни бір уақытта
Ұңғыманы ондағы сұйықтан жеңілдету түрімен алмастыру арқылы игеру.

Ұңғыма саз ерітіндісімен толтырылған болғандықтан ағысты шақыру және ұңғыма
Егерде сумен жуғаннан соң мұнай ағыны алынбаса, онда осындай
Ұңғыманы ауа айдау арқылы игеру

Ұңғымаға сорапты – компрессорлы құбырды түсіреді де сағаға бұрқырама
Қабатты ашу және байқау

Құбырдағы сұйық аэрацияланады да оның тығыздығы азайғандықтан сұйық құбырдан
3 Экономикалық бөлім

4 Еңбекті қорғау бөлімі

ҚОРЫТЫНДЫ

Дипломдық жоба, кафедра берген тапсырма бойынша және құрастырылған әдістемелік
Жобаның геологиялық бөлімінде өнімді қабаттың қандай шөгіндіде жатқаны, сондай
Техникалық және технологиялық бөлім ұңғыма құрылмасы, бұрғылау тәсілі, бұрғылау
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Ә.С.Аманқұлов, Ж.Қ. Қараулов.

Дипломды жобалауға арналған әдістемелік нұсқау. – Алматы :.

Ә.С1995 ж.

Ә.С.Аманқұлов, Бұрғы қондырғысын таңдау және ұңғыма құрылмасын жобалау.
А.И.Булатов. технология цементирования нефтяных и газовых скважин. – М
А.И.Булатов. справочник по креплению нефтяных и газовых скважин. –
ЛогансенК.В.Спутник буровика. – М; Недра 1986 ж.

Элияшевский И.В. и др. Типовые задачи и расчеты в
Ж.Қ.Қараулов. Бұрғылау тізбегін есептеу – Алматы: Каз ПТИ 1991
Кучин П.В.безопасное ведение работ на предприятиях бурения. – М;
Соловьев Е.М. Среда В.Т. Бурения нефтяных и газовых скважин.
Трубы нефтяного сортамента. Справочник ( под. Ред. А.Е. Сорояка)–
Соловьев. Е.М. Заканчивание скважин. – М; Недра 1979 ж.

Единые нормы времени ЕИВ на бурение скважин на нефть
“Кәсіпорын стандарты” оқу жұмыстары СТП – 164-08-98 Алматы: Каз