Нақты мысал ретінде фирманың маркетингтік ортасын талдау
Жоспар:
Кіріспе
Қазіргі заман: «еңбек бөлінісі, белгілі бір міндеттердің атқарылуы және иерархиялық құрылым принциптеріне негізделген қандай да болмасын мақсатқа жету немесе мәселелрді шешу үшін біріккен топтар мен адамдардың жиынтығын » көрсететін әр түрлі ұйымдар әлемі деп қарастырылады. Ұйымдар адамдардың әр түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталғандықтан, әрбір ұйымның өзіндік қолдану аясы, ерекшеліктері, өлшемдері және т.б. болады. Жаңа замандағы рыноктық экономикаға сай ұйымдар өз қалауынша стратегия, мақсат құрып, өзіндік саяси даму бағытын таңдай алады. Бірақ тәуелсіз бола отырып, әрбір ұйым сонымен қоса үлкен, динамикалық жүйенің бір бөлігі болып табылады. Ол жүйе – кәсіпорынның маркетингтік ортасы.
Маркетинг ортасы дегеніміз – ол фирманың маркетинг бөлімінің мақсатты клиенттерімен тиімді байланыс орнатып, оны үзбей сақтау мүмкіндіктеріне әсер ететін белсенді субъектілердің және күштердің жиынтығы. Маркетинтік орта үнемі өзгеріп отыратын, белгісіздікке толы ұғым болғандықтан ол фирманың өмірінде өте маңызды орын алады. Маркетингтік орта факторлары «басқаруға келмейтін» күштер болғандықтан, фирма оларды анықтап, зерттеп соған байланысты маркетингтік стратегия құрастыру қажет.
Маркетинг ортасын зерттеу барысында ол орта келесі түрлерге бөлінеді:
Нақты бір фирма мысалында маркетингтік ортасын талдау
Компания туралы мағлұмат. Кондитер өнімдері алғаш рет 1942 жылы ликер-арақ зауытының алаңдарында Мәскеу және Харьковтен соғыс кезінде әкелінген жабдықтармен өндірілді.
«Рахат» АҚ-нда 3.500-ге тарта адам жұмыс жасайды. Өндіріс қуаты екі жерде, Алматы және Шымкент қалаларында орналасқан.
Өндірістің жан-жақты сипаты, ауқымдылығы және какао бұршақтарын қайта өңдеу бойынша жеке өз желілерінің болуы компанияның отандық өндірушілер арасында кондитер өнімдерінің кең көлемдегі сұрыпталымына ие болуына мүмкіндік береді. Қазіргі күні «Рахат» АҚ-ның сұрыпталым қоржыны 250-ден астам атауға ие, 10 түрлі топқа жататын әр алуан кондитер өнімдеріне толы.
«Рахат» АҚ — диабетпен ауыратын адамдарға арнап арнайы өнім шығаруды меңгерген Қазақстандағы жалғыз кәсіпорын. Бұл сұрыпталымға калориясы төмен және табиғи шикізатпен тең қант алмастырғышы бар шоколад, кәмпит, печенье және вафлидің бірнеше атаулары кіреді.
Кондитер өнімдерін шығаратын өндірушілер арасында «Рахат» АҚ өнімінің айрықша ерекшелігі — әр алуандығымен ажыратылатын шоколад өнімдерін шығарудың басымдығы.
Кәсіпорында сапаны бақылаудың кешенді жүйесі және бірыңғай жауапкершілікке негізделген ішкі сапа жүйесі ұйымдастырылған және іске асуда. Бұл жүйе өндірістің әр сатысында шикізат пен өнім сапасын бақылауға негізделген.
Компания тұтынушылардың мүддесін ғана емес, өз қызметкерлері туралы да ойлайды. Компания қызметкерлері үшін өнімді және қанағаттанарлық тұрғыда еңбек етуге мүмкіндік беретін жағдайлар жасайды. Бірінші және екінші ауысым қызметкерлері үшін ыстық тамақпен қамтамасыз ететін асхана жұмыс істейді, жоғары санатты дәрігерлер қызмет істейтін санитарлық бөлім бар, сауна мен жаттығу залы бар сауықтыру орталығы қызмет көрсетеді. Түрлі сала мамандарының біліктілігін көтеру бойынша жүйелі сабақтар жүргізілетін оқу класы бар, мемлекеттік тілді үйрету курстары ұйымдастырылған.
1978-1979 жылдары цехтардың жұмыскерлеріне арналған асхана, дәрігерлік санитарлық бөлім, кеңейтілген тұрмыстық орынжайлары бар әкімшілік-тұрмыстық корпустың құрылысы жүреді.1992 жылы мемлекеттік кәсіпорын «Рахат» акционерлік қоғамы болып қайта құрылып, «Рахат» сауда белгісі болып тіркеледі. 2001 жылы Шымкент қаласында еншілес кәсіпорын ашылып, алғашқы өнімдері өндіріле бастайды. 2007-2009 жылдары Кельн қаласындағы (Германия) ISM кондитер және бисквит өнімдерінің Халықаралық арнайы көрмесіне қатысады.
«Рахат» АҚ-нда 3500-ге тарта адам жұмыс істейді. Өндірістік қуат Алматы және Шымкент қалаларындағы екі алаңда шоғырланған. Өндірістің жан-жақтылық сипаты, оның ауқымы мен какао бұршақтарын қайта өңдеу бойынша дербес желінің болуы компания үшін отандық өндірушілер арасында кондитерлік өнімдердің кең сұрыпталымын иеленуге мүмкіндік береді. Бүгінде «Рахат» АҚ-ның сұрыпталым қоржыны 10 түрлі топқа жататын алуан түрлі кондитерлік өнімнің 250-ден аса атауымен толыққан.
Кәсіпорында бірыңғай жауапкершілік пен сапаны бақылаудың кешенді жүйесіне негізделген ішкі сапалық жүйе ұйымдастырылып, іске асырылуда. Бұл жүйе өндірістің әр сатысында шикізат пен өнім сапасын бақылайды. Кәсіпорында ҚР ИСО 9001 — 2001 СТ стандартына сәйкес сертификатталған сапа менеджменті жүйесі енгізілген және іске қосылған.
Компания өнімдері отандық нарықта ғана емес, таяу және алыс шет елдер нарығында да танымал. «Рахат» АҚ өз өнімдерінің ішкі нарықта ең жоғары деңгейдегі қол жетімділік саясатын жүзеге асыруда. «Рахат» АҚ сатылым географиясы Қазақстанның бүкіл аумағын қамтиды, себебі компания 14 облыс орталығын қосқанда 18 қалада өнім тарату жүйесін жолға қойған. Алматы қаласы бойынша өнім тарату ірі көтерме саудамен сатып алушылар, сондай-ақ фирмалық бөлшек сауда дүкендері арқылы іске асырылады. Республиканың басқа өңірлерінде «Рахат» АҚ өнімдерінің қол жетімділігі фирмалық сапалы өнім сатумен айналысатын дистрибьюторлық желі (еншілес кәсіпорын) құрумен қамтамасыз етіледі. Қазіргі кезде «РАХАТ» АҚ өнімі қазақстан нарығында ғана емес, республикадан шеткері аймақтарда – Ресей, Өзбекстан, Тәжікстан, Қырғызстан, Германия, Қытай, Ауғанстан аумағына да тараған. ТМД-ның басқа республикалары мен алыс шет елдер тарапынан «Рахат» АҚ өнімдеріне деген қызығушылықтың болуына орай, компания келешекте өндіріс көлемін ұлғайтуды және экспорт көлемін арттыру жолымен өткізу нарығын кеңейтуді жоспарлауда.
«Рахат» компаниясына маркетингтік орта факторларының анализі
Фирмаға әсер ететін маркетингтік орта факторларын рет-ретімен қарастырып өтейік.
Макроорта – кәсіпорындардың әрекетіне жалпы бірыңғай сыртқы жағдай жасайды. Ал жеке алынған белгілі бір фирманың жағдайына айрықша жағдай тудырмайды. Фирмалардың әрқайсысы макроортаның әсерін талдайды, бағалайды және әрекетіне тигізетін жағымды, немесе қолайсыз жақтарын сынайды, алайда оны басқара, немесе өзгерте алмайды.
Рынок көлемін талдау барысында демографиялық факторлар маңызды орын алады. Мұнда маркетинг халықтың өсім құрылымын, туу мәселелерін қарастыруы қажет. Соның негізінде фирма кімге, қанша және қандай тауар өндіретінін біледі.
«Рахат» компаниясы өнімдерін тұтынушылар жиі қолданатындықтан қазіргі кезде бұл фирманың дүкендері Қазақстанның 10-нан астам қалаларында және кішігірім аудандарда ашылған. Халықтың туу деңгейі жоғарылағандықтан компания ассортиментінде кішкентай балаларға арналған өнімдер көбеюде. Мысалы, осы жылы фирма арнайы балаларға арнап, жаңа жылдық конфет сыйлықтарының жаңа түрлерін қосып, сыртқы қаптамасын әдемі безендірген болатын. Соңғы жылдары дәрігерлердің көрсеткіші бойынша халық арасында диабет ауруына ұшырау жиілілігі екі есе өскен. Осыған байланысты, компания арнайы диабетиктерге арналған кондитер өнімдерін шығырады. Бұл өнімдер оған қоса, диабет ауруына шалдыққандардың денсаулығы үшін керекті микроэлементтермен байытылған. Сонымен қатар компанияның өнімдері ТМД елдерінде де сұранысқа ие.Ресейдің оңтүстік-шығыс бөлігінде, Красноярск, Новосибирск, Омск, Челябинск, Барнаул қалаларында өнім өткізудің кең нарығы қалыптасқан. Мұнда кондитерлік өнім нарығының алдыңғы қатарлы қатысушылары өз қалаларының тұрғындарына ұсына алатын, көпке ұнайтын, нарықтағы барлық ұсыныстардың ішінен дәмдік өлшемдері бойынша ғана емес, тұтынушылық қасиеттерінің барлық сатылары бойынша да тартымды өнімнің тиімділігін іс жүзінде тексеруден өткізді. Осының арқасында «Рахат» АҚ-ның кондитерлік өнімдері Санкт-Петербург тұтынушыларының белгілі бір бөлігіне белгілі болса, Еділ бойы мен Орал жағалауындағы ірі қалалар – Самара, Саратов және Орынборда өнімнің таралуы қарқынды жүргізілуде.
Экономикалық факторлардың рынок субъектілеріне тигізетін ықпалы демографиялық факторлардан кем емес. Фирманың әлуетті тұтынушыларны білуімен бірге, олардың қанша тауар сатып ала алатынын анықтау ісі аса маңызды болмақ. 2008-2009жылдарғы дағдарыс әсерінен, көптеген тұтынушылардың қаржылық көрсеткіштері өзгерген болатын. Соның саладарынан, кондитер тауарлары бірінші тауарлар қатарына жатпайтындықтан оларға деген сұраныс төмендеген еді. 2009 жылғы есеп бойынша фирманың жалпы кірісі 9 268 564 млн.теңгені құраса, 2011 жылы жағдай біршама тұрақтанып, бұл көрсеткіш 12 560 211 дейін өсті. Сонымен қатар, компания көптеген қайырымдылық акциялар ұйымдастыруда. Қайырымдылық шараларды үйлестіру мақсатында 2010ж. желтоқсанда «Рахат» акционерлік қоғамы «Демеу» бірлескен қайырымдылық қорын құрды. Көп жылдар қайырымдылық қызметімен айналысу нәтижесінде кәсіпорында қолданыстағы және жаңадан жасалған жобаларды тиімді түрде басқаратын кәсіби құрылым құру қажеттілігі туындады. Қор жұмысының маңызды бағыттарының бірі зейнеткерлерге, соғыс ардагерлеріне қолдау көрсету, олардың тұрмыс жағдайы мен сапасын жақсартуға қолдан келгенше көмек корсету.
Табиғи факторларды зерттеу жұмысы табиғи ресурстардың ұтымды пайдалану мәселелерін және қоршаған ортаны сақтау мүмкіндіктерін талдаумен байланысты. «Рахат» фирмасы Қазақстандағы тәжірибесі мол ұйымдардың бірі. Компания өз өнімдерінің қоршаған ортаға залалын тигізбеу үшін көптеген шаралар қолданады. Мысалы, фирма өндіретін конфет орамдары экологиялық жағынан қауіпсіз шараларына толығымен жауар береді. Компания болашақта өз заводтарының қалдықтарын қайта өңдеуге жіберу, шектелген ресурстарлы басқа игіліктермен алмастыру сияқты жұмыстарды жүргізуді жоспарлар отыр.
Ғылыми-техникалық факторларды талдау барысында жаңа тауар өңдіруге, тауарды және технологияны жаңартуға, дер кезінде ғылым мен техниканы дамытуға мүмкіндіктер ізделініп, оның іске қосу жолдары жасалуы қажет. Бүгінде жаңа технологияны меңгерген, бәсекеге қабілетті өндіріс жағдайын білетін, білікті мамандармен өндірісті жаңарту мәселесі бірінші кезекте тұр. Техникалық және кәсіптік білім беретін оқу мекемелерінде, ЖОО-дарында оқитын жастар үшінші онжылдықтың негізгі өндірістік күшін құрайды. ХХI ғасыр қоғамының келбеті олардың азаматтық, қоғамдық, кәсіби сапасының қалай қалыптасатынына байланысты. Бұл міндеттерді шешу, көбінесе, жұмыс берушілер мен оқу орындарының өзара қарым-қатынасына, былайша айтқанда, әлеуметтік серіктестікке қатысты. № 13 кәсіби-техникалық мектеп, ал 2010 жылдан бері «Білім беру ұйымы «Перспектива» лицейі» деп аталатын оқу мекемесі мен «Рахат» АҚ 35 жылдан бері тығыз байланыста, бұл ынтымақтастық күшеймесе, азайған жоқ, қайта одан әрі даму үстінде. Осы жылдар ішінде кәсіптік мектеп «Рахат» АҚ үшін 3500-ден аса жұмысшылар дайындады. «Рахат» АҚ-ның басшылығы жоғары сапалы өнім шығаруда, кәсіпорынның үздіксіз, үдемелі қызмет атқаруында, фабриканың қазіргі кезеңде әрі келешекте табысқа жетуі мен гүлденуінде кәсіптік-техникалық мектеп түлектері еңбегінің маңызы зор екенін есте ұстайды және өз кәсіпорнында мамандар дайындау саясатына баса назар аударады.
Саяси-құқықтық фактор мемлекет органдарының талаптарын білу үшін және оларға бейімдеу қажет. Кәсіпорынның жұмысын шектейтін заңдарды білу арқылы рынок әрекеттерін бағыттауға болады. Яғни, кәсіпорын саяси-құқықтық ортаны жетік білудің өзі тұтынушыларды заңсыз іс-қарекеттерден және қызмет көрсетуден қорғауға мүмкіндік береді. «Рахат» АҚ ИСО 9000 сериясының стандарттары негізінде сапа менеджменті жүйесі (СМЖ) әзірленіп, енгізілді. 2010 жылы сараптама және сертификаттау Ұлттық орталығы сапа менеджменті жүйесінің ҚР ИСО 9001-2009 СТ талаптарына сәйкестігін растаған қайта сертификаттау аудитін өткізді.
Сапа менеджменті жүйесі – кәсіпорын процестерін басқару жүйесі.
Қазіргі заманғы тұтынушы тауарға ғана емес, оны өндіретін компанияға да назар аударады. Ол тауарды таңдар кезде «Ұтымды ұйымдастырылып, дұрыс басқарылған компанияның өнімі де жақсы» деген қағиданы жиі ұстанады.
Ісі жолға қойылып, өз қызметін жүзеге асыруда СМЖ:
• өнім сапасының тұрақтылығына;
• компаниядағы процестердің басқарылуына;
• компания қызметінің сапаны қамтамасыз етуге бағытталуына
кепілдік береді.
Сапа менеджменті жүйесі тек өнім сапасына қатысты емес, ол кәсіпорын тіршілігінің барлық саласын қамтиды. Бұл — жабдықтар мен техниканы дұрыс пайдалану, өндіріс мәдениеті, кәсіпорынның әр жұмыскерінің өз міндетін сапалы орындауы, тұтынушының сұранысы мен пікірін ескеру, шикізатты кіргізу мен дайын өнімді шығару сапасын үнемі әрі үздіксіз бақылау. Яғни, «Рахат» компаниясы саяси-құқықтық нормаларға сай жұмыс істейді және өз өнімдерінің сапалылығына кепілдік бере алады.
Кәсіпорынның маркетинг жұмысының нәтижесі мәдени факторларға байланысты. Қалыптасқан қоғам ережелері, салт-дәстүрлері, табиғатқа, еңбекке деген адамдардың көзқарасы, іс-қимыл қатынастары маңызды мәдени фактордың көрсеткіштеріне жатады. «Рахат» компаниясының тұтынушылардың көңілінен шығудың себептерінің бірі – өнімдердің салт-дәстүрге сай жасалуы. Мысалы, компания арнайы наурыз меймрамдарына киіз үй формалы конфет жиынтығын шығарады. Және конфет-шоколадтардың аты да қазақ халқының дәстүріне сай аталған («Айгерім», «Нұр» , « Ажар» және т.б). Фирма жастардың талғамдарын да ескеруге тырысады. Мысалы, қазіргі бойжеткендердің көбісі фигура, сыртқы келбеттеріне көп назар аударады. Сондықтан компания, тәттіні жақсы көретін, бірақ фигурасына назар аударатын тұтынушылар үшін арнайы 80% какоа қосылған қара шоколадтар және қант қосылмаған өнімдер, мармелад өнімдерін шығарады.
Енді микроорта факторларына тоқталып кетейік. Микроорта фирмаға және оның клиенттеріне, қызмет көрсету мүмкіндіктеріне тікелей қатынасы бар күштермен белгіленеді.
Микроорта факторлары
Жабдықтаушылар дегеніміз фирманы және оның бәсекелестерін тауарды өндіру үдерісіне қажет материалдық ресурстармен жабдықтайтын іскер компаниялары мен жеке тұлғалар. Жабдықтаушыларға көптеген талаптар қойылады. Оның ішінде ең маңыздылары: өнім сапасы стандарқа сай болуы, келісілген кестеге сәйкес нақты мезгілде өнімді жеткізу, өнімді жеткізу көлемін толығымен орындау, келісілген бағаны сақтау және т.б. «Рахат» компаниясының ең маңызды жабдықтаушыларының бірі «Алтайская Нива » компаниясы. «Рахат» пен «Алтайская Нива» 2006жылы келісімге отырған. Осы жабдықтаушысы арқылы компания көптеген жылдардан бері өз өнімдерін Ресей террирориясында жақсы сатуда.
Қағида бойынша, өндірілген өнім сапасы жоғары деңгейде болса, өзінің тұтынушысын табуы керек. Бұл үдеріс көбінесе маркетинг делдалдары арқылы қамтамасыз етіледі. Маркетинг делдалдары фирманың тауарларын клиенттерге қарай жылжытуға , оларға өткізуге және таратуға көмектесетін әдетте арнайы компания мамандары. Қазіргі кезде, «Рахат» компаниясы делдалдарға қатты мұқтаж деп айтуға болмайды. Себебі бұл тәжірибесі мол компания сапасымен ерекшеленіп, өзінің тұрақты тұтынушыларын тапқан. Енді фирма өзінің өнімдерін шет елдерге де ұсыну ойлары бар. Соған байланысты «Рахат» неміс фирмасы «Вольф Нордмайер Конфесери-Пралине» сатып алып, оны «Рахат GmbH» деп өзгертті. Бұл «Рахат» өнімдерін дүние жүзіне таныстырудың алғашқы қадамы болды. Қазіргі кезде компания өнімдері ТМД-ның барлық дерлік елдерінде, Қытай, Швеция және т.б. мемлекеттерінде сатылып жатыр.
Микроортаның келесі маңызды құрылымы бәсекелестер болады. Бәсекелестер дегеніміз бір типті тауарларды рынокта ұсынатын өзара бәсекеге түскен компаниялары болып табылады. «Рахат» компаниясының бәсекелестері жетерлік деп айтуға болады. Фирма өзінің бәсекелестерінен озып шығу үшін үнемі тауар ассортиментін жаңартып тұруға тырысады. 2009 жылы тұтынушылардың қандай кондитер фабрикасының өнімдерін көп қолданатынын анықтау үшін арнайы саулнама жүргізілген болатын. Онда тұтынушыларға: «Қандай кондитер фабрикасының өнімдерін жиі қолданасыз?», «Қандай кондитер өнімдерін жақсы көресіз (вафли,торт ) ?» және т.б. сұрақтар қойылған болатын. Сауалнама нәтижесінде 93%тұтынушылар «Рахат» өнімдерін қалайтыны анықталды. Одан кейән екінші орында Қарағанды кондитер фабрикасы және Ресейлік Roshen фабрикасы тұр. Яғни, «Рахат» фабрикасының басты бәсекелесі осы екі компания болып табылады. Рынокта алған үлесіне байланысты бәсекелестерді Теодор Левитт белгілеген төрт топтың ішінде «Рахат» фабрикасы «озаттар» тобына жатады. Яғни, «озаттардың» стратегиясы бойынша компания ең бірінші бағалық, лицензиялық фактор жағынан қорғанады. Фабрика өз өнімдері қол жетімді баға қояды деп айтуға болады. Сонымен қатар, фирманың лицензиялық жағында да еш түрткі жоқ. Компания әр жыл сайын «Өнім сапасы» бойынша алдыңғы қатарлы орындарға ие болып келе жатыр. Егер фирма осы стартегияны ұстанса, бәсекелестер оның орнын баса алмайды деп еркін айтуға болады.
Микроортаның соңғы және ең маңызды элементі – тұтынушылар болыр табылады. Тұтынушылардың белгілі бір тауарды сатып алуға әсер ететін факторлар көп, және олар үнемі өзгеріп отырады. Сондықтан, кез келген фирманың маркетингтік бөлімі тұтынушылардың қажеттілікетерін, мінез-құлықтарын жиі зерттеп, біліп отыру қажет. Мысалы, «Рахат» компаниясы өзінің сайтында арнайы сауналма енгізіп қойған. Ол жақта өнімдердің бағасы, сапасы және т.б. қасиеттері туралы тұтынушылардың ой-пікірін көрсететін сұрақтар қойылған. Бұл сауалнама түрі өте ыңғайлы, көп уақытты қажет етпейді. Және компания тұтынушылардың ой-пікірінің өзгеруін дер кезінде байкай алады. Сонымен қатар, фабрика халықаралық рыноктада орын алуға бел бууда. «Рахат» АҚ кондитерлік өнімдері алғаш рет көрші қырғыз еліне экспортқа шығарылды. 2011ж. Бішкек қаласында еншілес кәсіпорын «Алматы кәмпиттері» ЖШҚ құрылып, бүгінде жемісті қызмет атқаруда. Осы уақытта Қырғызстан Республикасына экспорттау «Рахат» АҚ сатылымының 4% құрайды.
Белгілі бір бөлігі, бір жағынан, ТМД елдерінен шыққандар болып есептелетін, ал екінші жағынан, талғампаз тұтынушының әдет-дағдыларының барлығын меңгерген Германия тұрғындарының өнімді тануы біріккен Еуропа нарығына енуге жол салды. Нәтижесінде ұзақ мерзімді экспорттық-импорттық қарым-қатынас жасау үшін өзінің барлық кәсіпкерлік қызметін «Рахат» АҚ өнімдерін өткізу саласында ғана жүзеге асыратын «Paxat GmbH» серіктесі 5-6 жылдық маркетингтік «селекцияда» таңдалды. Германияның нарығы әр түрлі өндірушілердің кондитерлік өнімдерімен толы екеніне қарамастан, бұл нарықта «Рахат» фабрикасы өнімдерінің сатылым көлемі тұрақталған әрі даму үстінде.
Кәсіпорын жұмысына келесі әсер ететін фактор медиаорта факторлары болып табылады. Медиаорта дегеніміз фирманың нақтылы немесе әлуетті көңіл бөлетін және белгіленген мақсатына жетуіне әсер ететін кез келген топ. Медиаорта фирма қарекетіне көмектесетін немесе кедергі жасайтын топтарға бөлінеді. Соған сәйкес медиаортаны келесе топтарға бөлеміз:
«Рахат» компаниясының мысалында көрсететін болсақ, мейірбанды топқа қаржы қоғамдарын жатқызуға болады. Компанияға «Халық Банк» банкінен қаржылық көмек көрсетіледі. Яғни, банк фабриканың жаңа өнім шығарған кезде, немесе тағы басқа керекті уақыттарда несие бере алады. Ақпарат тарату құралдары әрбір фирманың қызметінің оң пайда әкелуіне септігін тигізеді. Қазіргі кезде, «Рахат» жарнамаларын әр түрлі ұлттық арналардан («КТК», «Хабар» және т.б.), газет,журналдардан,көшедегі ілініп тұрған биллбордтардан көруге болады. Бұл әрине, компанияға жаңа тұтынушылардың көңілін аудартады. Сонымен қатар «Рахат» өзінің қызметкерлері жайлы ұмытпайды. Компания өз қызметкерлеріне серіктес болғысы келеді, сол себепті әр қызметкерін ерекше бағалап, жұмысқа әлеуметтік бағытта жағдайлар жасап, компанияның толық қанағаттанарлық әрі беделді жұмыс орны болуын қадағалайды.
Компания өз алдында қойған міндеттерінің ішінде:
Тұтынушыларға: қазақстандық және шетелдік тұтынушылардың кең шоғырының қажеттілігін сапалы тауарлармен (көтерме, бөлшек) қанағаттандыру.
Акционерлерге: бизнестің тұрақты, ашық түрде дамуын қамтамасыз ету және табыс табу үшін компанияны бірлесіп және қаржылық басқарудың тиімді механизмін құру.
Қызметкерлерге: нақты қойылған міндеттер мен жауапкершілікті бөліп беру арқылы қызметкерлердің жұмыс тиімділігін арттыру. Қызметкерлердің алға қойған міндеттерін орындауы мен компанияның жұмыс нәтижесіне байланысты оларға ынталандыру жүйесін енгізу. Бірыңғай мәдениет қалыптастыру.
Қорытынды.
Қорыта келгенде, біз маркетингтік орта фирма өзіне пайдалы мүмкіндіктерді іздеуге және қауіп-қатердің алдын алуға негізделген сферадан тұратынын ұқтық. Оған кәсіпорынның рынокпен байланысты қалыптастыруға әсер ететін барлық факторлар күші жатады. Маркетингтік орта факторлары үнемі өзгеріп отыратындықтан, фирма оны толыққанды зерттеп, оның барлық даму тенденцияларын ескеру қажет. Біздің мысалымыздағы «Рахат» компаниясының басты міндеті дәстүрді сақтай отырып, қазіргі заманның талабына сай барынша көп адамның қажеттілігін жоғары сапалы кондитер өнімдерімен жоғары деңгейде қанағаттандыруға бағытталған.Егер фирма ары қарай өзінің тауарларының сапасын арттырып, маркетингтік ортаның тағы басқа факторларын зерттеп, ескеріп отырса, болашақта үлкен жетістіктерге жетіп, Қазақстан беделін әлем дәрежесіне көтереді деп сеніммен айтуға болады. Яғни, фирма маркетингтік ортаның неғұрлым жақсы және терең зерттеп, оның факторларының өзгерістерін мұқият бақылап, анализ жасаса, соғұрлым қатерлі жағдайлар тез табылып, жұмыстың пайдасы артады.
Пайдаланылған әдебиеттер
