Кеден тарифі курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе.....................................................................................................3
1 Әлемдік кедендік тарифтік реттеу....................................................5
1.1 Кедендік-тарифтік реттеудің теориялық негізі.............................5
1.2 Тарифтік реттеудің кедендік саясаттағы орны............................ 8
1.3 Кедендік-тарифтік реттеудегі әлемдік тәжірибе.........................12
2 Қазақстанның тарифтік жүйесінің қалыптасуы және құрылымы.............................................................................................17
2.1 Қазақстан сыртқы экономикалық қызметін реттеу құралы ретіндегі кедендік тарифтің әдістері..................................................17
2.2 Қазақстан Республикасында кедендік тарифтің қойылуы .......20
Қорытынды...........................................................................................23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.......................................................25
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Кеден ісі
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
Кіріспе.....................................................................................................3
1 Әлемдік кедендік тарифтік реттеу....................................................5
1.1 Кедендік-тарифтік реттеудің теориялық негізі.............................5
1.2 Тарифтік реттеудің кедендік саясаттағы орны............................ 8
1.3 Кедендік-тарифтік реттеудегі әлемдік тәжірибе.........................12
2 Қазақстанның тарифтік жүйесінің қалыптасуы және құрылымы.............................................................................................17
2.1 Қазақстан сыртқы экономикалық қызметін реттеу құралы ретіндегі
2.2 Қазақстан Республикасында кедендік тарифтің қойылуы .......20
Қорытынды...........................................................................................23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.......................................................25
Кіріспе
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Менің курстық жұмысымның зерттеу
Импорттық және экспорттық өнімдердің бағасын өсіре отырып, ол
Одан басқа тарифтік реттеу қызметі салық жүйесімен тығыз
Тарифтік саясатты қолдану тиімділігі туралы көптеген көзқарастар бар.
Экономикалық саясат құралы ретінде тарифті қолданудың қарсыластары тарифке
тарифтер экономикалық өсуді тежейді;
тариф – тұтынушыларға салықтық ауыртпалықты ұлқайтады;
импортталған тауарларға салынатын тариф жанама түрде елдің экспортына
тариф жұмыстылықтың жалпы деңгейінің қысқаруына әкеледі;
тарифтерді бір жақты енгізу көп жағдайда сауда соғыстарына
Ал тарифтерді жақтауға мынандай дәлелдер келтіріледі:
тариф – жас салаларды қорғайды;
тариф – жергілікті өндірушілерді ынталандыру құралы;
тариф – бюджеттік түсімдердің маңызды көзі;
тариф – ұлттық қауіпсіздікті, елдің халықаралық беделін қорғайды.
Осы мәліметтерден кедендік тарифтің қаншалықты маңызды, әрі өзекті
Курсттық жұмыс мақсаты мен міндеттері: Менің курстық жұмысымның
Кедендік тарифтік реттеуді теориялық жақтан зертеу;
Кедендік тарифтік реттеудің кеден саясатындағы орнын анықтау;
Кедендік тарифтік реттеудің ерекшеліктері мен маңызын анықтау;
Қазақстан Республикасында тарифтік реттеудің дамуы мен қалыптасуымен таныс
ҚР-дің тарифтік жүйесінің құрылымымен танысу, және т.б.
Курстық жұмыстың құрылымы. Менің курстық жұмысым 2 тараудан
2–тарау 2 бөлімнен тұрады. Бұл тарауда Қазақстан Республикасында
Курстық жұмыс қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімі және сілтемеден
1 Әлемдік кедендік-тарифтік реттеу
1.1 Кедендік-тарифтік реттеудің теориялық негізі
Әлемдік тәжірибеде сыртқы реттеудің экономикалық әдістері болып тарифтік
Халықаралық ұйымдар мен бірлестіктер қызметінің көмегімен (ТСБА/БСҰ, БҰҰ-ның
Жоғарыда көрсетілген бағыттарды іске қосу үшін көптеген елдер
Кеден кодексі тұрақты құқық құжаты болып саналады, оның
Кеден тарифі мемлекеттік реттеудің белсенді құралдарының бірі, ол
Импорттық және экспорттық өнімдердің бағасын өсіре отырып, ол
Одан басқа тарифтік реттеу қызметі салық жүйесімен тығыз
Кеден тарифі өзінің маңызы жағынан экономикалық сипатта деуге
Кеден тарифі импорттық және экспорттық, қарапайым, күрделі болуы
Импорттық тариф кеден реттеуінде негізгі үлесті алады, ішкі
Импорттық тарифті санау процесі кеден тарифіндегі өнімнің номенклатуралық
Экспорттық кеден тарифі сыртқы сауданы реттеудегі тек шамалы
Көптеген елдер кеден тарифін дамыту мынадай екі әдіспен
Екінші әдіс әр тауарға екі немесе одан да
Ал төмен, яғни конвенциялық немесе минималды мөлшерлемеге жағымды
Күрделі кеден тарифі – айрықша жеңілдік салығы болып
Кедендік тариф – тариф ретінде өзінің экономикалық мағынасы
Шикізат өнімдері тарапынан олар онша үлкен емес (0,5-2,6пайыз),
Адвалорлық салық. Тауар бағасына байланысты проценттік мөлшерлеме белгіленеді
Арнайы салық. Бұл салық тауардың көлеміне, салмағына немесе
Аралас салық тауарларға байланысты адвалорлық та және арнайы
Максималды – өнім бағасының мөлшерлемесі елдерге қойылады. Минималды
Автономды салық мемлекеттердің келісімі бар ма жоқ па
Конвенциондық (келісілген) жоғарыда айтылған келісімдер процесінде екі жақтың
Жылжымалы импорттық салықтар. Әлемдік нарықтағы бәсекелесу күресі әдістерінен
Өтемақылық (компенсация) алым жылжымалы салық түріне ұқсас. Олар
1.2 Тарифтік реттеудің кедендік саясаттағы орны
Кеден саясатының классикалық және негізгі құралы болып кедендік
Кедендік тариф – бұл баж салықтары қойылымының жүйеленген
Импорттық салықтар механизмінің кіші ел экономикасына іс-әрекетін қарастырайық.
P
S
P0
Pt
Pw
D
Q1 Q3 Q0 Q4
1–сурет. Импорттық тарифтердің іс-әрекетінің механизмі
Қазақстан өзінің кедендік шекараларын мақтаның әлемдік бағасы Pw-қа
Ұлттық мақта өндірушілерінің мүддесін қорғап, Қазақстан үкіметі импорттық
Мақтаға бағалардың өсуіне байланысты Қазақстанда тұтыну Q2 ден
Тарифтердің бағаларға әсер етуі ішкі сұраныс пен әлемдік
Әлемдік баға әсер ете алатын үлкен мемлекет жағдайында,
Мысал үшін ірі мемлекет болатын АҚШ-ты алып, ол
D
Pt
Pw
e
Pt1
S1 S2 D1 D2
2–сурет. АҚШ-та импорттық тариф енгізілудің эффекті
2-суретте баж салығын енгізуден пайда болатын ұтыс пен
Бірінші кезекте американдық өндірушілер ұтысын қарастырайық. Өйткені олар
Американдық өндірушелер мен тұтынушылардан басқа бұл жағдайда АҚШ
Енді тарифтің, американдық қауымының әлеуметтік әл-ауқатына әсер ететін
(a+b+c+d) –a–(c+e)=b+d–e
Осы арқылы біз шығындарды өлшейтін екі үшбұрыш және
Нақты кедендік қорғау көлемі дайын өнім мен шикізатқа
Бұл жерде: q – дайын импорт өніміне салынатын
a1 – тарифтің жоқ жағдайындағы аяққы өнім бағасындағы
t1 – импортты шикізатқа салынатын номиналды тарифі.
Бұл формуладан қорғалу деңгейінің жоғарылауы дайын өнім мен
Кедендік баж салықты төмендегідей критерийлер бойынша бөлінеді:
тауар қозғалысының бағыты бойынша.
Тауар қозғалысының бағытына байланысты импорттық, экспорттық және транзиттік
баж салығын орнату әдісі бойынша.
Орнату әдісіне сәйкес баж салықтары адвалорлы, спецификалық және
Осыған байланысты импорттық тауарларды бағалау әдісінің маңызы жоғарылайды.
Спецификалық (арнайы) кедендік баж салығы өлшем бірлігінің абсолютті
Құрама (комбинированный), аралас баж салықтары жоғарыда көрсетілген екі
баж салықтарының іс-әрекет бағыты бойынша.
Іс-әрекет бағыты бойынша преференциалды және дискримниациялық баж салықтары
Демпингке қарсы баж салықтары орын толтыру (компенсационный) баж
Жоғарыда атап өткендей, кедендік-тарифтік реттеу кеден саясатын жүзеге
Экономикалық саясат құралы ретінде тарифті қолданудың қарсыластары тарифке
тарифтер экономикалық өсуді тежейді;
тариф – тұтынушыларға салықтық ауыртпалықты ұлғайтады;
импортталған тауарларға салынатын тариф жанама түрде елдің экспортына
тариф жұмыстылықтың жалпы деңгейінің қысқаруына әкеледі;
тарифтерді бір жақты енгізу көп жағдайда сауда соғыстарына
Ал тарифтерді жақтауға мынандай дәлелдер келтіріледі:
тариф – жас салаларды қорғайды;
тариф – жергілікті өндірушілерді ынталандыру құралы;
тариф – бюджеттік түсімдердің маңызды көзі;
тариф – ұлттық қауіпсіздікті, елдің халықаралық беделін қорғайды./1/
Ал менің ойымша, тариф біздің мемлекетіміздің экономикасы үшін
1.3 Кедендік тарифтік реттеудегі әлемдік тәжірибе
Қазіргі таңда кедендік тарифтерді әлемдегі 100-ден астам ел
өнеркәсібі дамыған мемлекеттер тарифтері;
дамушы елдер тарифтері;
Шығыс Еуропалық елдер тарифтері.
Өнеркәсібі дамыған мемлекеттердегі кеден тарифтік реттеу
Кедендік тарифтер қазіргі кездегі сыртқы сауданы реттеудің негізгі
Өнеркәсібі дамыған елдердің кедендік тарифтері, әдетте, көп бағаналы
Өнеркәсібі дамыған елдердің тарифтері келісімдерді баждар бағанасын және
Алыну әдістеріне қарай кедендік баждар арнайы және адвалорлық
Арнайы (спецификалық) баждар ұлттық валютада нақты көрсетілген мөлшерде
Ең көп тараған баждар – адвалорлы баждар. Оның
Өнеркәсібі дамыған елдердің кеден тарифтік тәжірибесінде кейбір жеке
Қазіргі таңда Батыс елдеріндегі кедендік алым-салым қатысты түрде
Ең жоғары кедендік баж, әдетте, еңбекті көп қажет
Отандық өңдеу өнеркәсібін қорғау мақсатында дамыған елдерде баждар
Батыс елдерінің кеден тарифінің ерекшелігі болып тауарларды кодтау
Үйлесімділік жүйенің жасалуы 10 жылға созылды. Үйлесімділік жүйені
Үйлесімділік жүйе номенклатурасы – тауарларды топтауға тек бір
Кодтау жүйесі, тауарларды кодтау – нақты бір жүйемен
Үйлесімділік жүйе номенклатурасында кодтаудың аралас әдісі қолданылады. Қарастырылып
Өнеркәсібі дамыған елдердің барлығы үйлесімділік жүйеге негізделген жаңа
Үйлесімділік жүйені пайдалана алу тек отандық тауарлар экспорты
Қазіргі жағдайда Канадада тауарлардың шығу еліне байланысты ажыратуды
Қолайлы жағдай режимі – ТСБА (ГАТТ) мен дүниежүзілік
Британдық жеңілдік тарифі, британдық достастыққа мүше елдермен саудада
Канада мен Кариб бассейні елдері арасындағы сауда келісімдерімен
Жалпы жеңілдігі бар тарифтер, 160-тан астам дамушы елдер
Жалпы тариф, жоғарыда аталмаған елдермен саудада қолданылады.
Егер қандай да бір елдің тауары бірнеше тарифтер
Дамушы елдердің кедендік тарифтері
Дамушы елдердің импортын реттеуде кедендік тарифтердің маңызы үлкен.
Ұлттық нарықты тарифтік кедергілермен қорғау дәрежесіне қарай дамушы
Екінші топқа кедендік баж мөлшерлемелері жоғарырақ елдер жатады.
Дамушы елдердің үшінші тобы бар, олардың баждары 100%-тен
Дамушы елдердің көбі тарифтер құруды, кедендік достастық кеңесі
Баждармен қатар көптеген дамушы елдердің кедендік тарифтеріне фискалды
Аргентина мысалында дамушы елдердің тәжірибеде сыртқы сауда реттеуін
Шығыс Еуропа елдерінің кедендік тарифтері
Кедендік тарифтер Венгрияда – 1968, Болгарияда – 1970,
Шығыс Еуропа елдерінде кедендік тарифтерді қолдану ішкі және
Кедендік тарифтерді пайдалану, әсіресе ТСБА шеңберіндегі келісімдер барысында
Шығыс Еуропа елдерінің кедендік тарифтері, әдетте Брюссельдік кеден
Шығыс Еуропа елдерінде жүзеге асып жатқан қайта құру,
Тауарлардың кедендік құны ТСБА-мен жасалған кедендік баға кодексімен
Болгария ұлттық банкінің айырбас бағамы бойынша және тауар
Болгарияның кедендік тарифі екі бағанадан тұрады. Бірінші бағана
2 Қазақстанның тарифтік жүйесінің қалыптасуы және құрылымы
2.1. Қазақстан сыртқы экономикалық қызметін реттеу құралы ретіндегі
Мұндай реттеудің құқықтық жағдайын «Кеден тарифтері және баж»
Кеден тарифтік жүйесі көптеген элементтерді қамтиды. Кеден тарифтік
Кеден тарифтік реттеу дамуындағы жаңа кезең – «Кеден
Кеден тарифтері механизмді пайдалану барысында келесі негізгі мақсаттарда
Кеден тарифінің нақты мақсаттарына мыналар жатады:
Қазақстан Республикасына тауар енгізудің тауарлы құрылымын реттеу;
Қазақстан Республикасына тауарлар, валюталық табыстар мен шығындарды кіргізу
Қазақстан Республикасында тауарлар өнідірісі мен тұтыну құрылымында озық
Қазақстан Республикасының әлемдік экономикаға тиімді шоғырлануына жағдай жасау.
Қазақстан Республикасының кеден тарифі – Қазақстан Республикасының кеден
Кеден баж салығы мөлшерлемесі ортақ және жеке тұлғалар,
Шекті мөлшерлемелер Қазақстанға жақсы әсер ету режимі қолданылатын
Шығарылатын тауарлардың баж салығы мөлшерлемесі мен олар қолданатын
Тауардың кедендік құнын анықтау және оларды пайдалану тәртібі.
әкелінген тауарлармен мәміле бағасы бойынша (негізгі әдіс);
бірдей тауарлармен мәміле бағасы бойынша;
біртекті тауарлармен мәміле бағасы бойынша;
құнды шегеру;
құнды қосу;
резервтік әдіс арқылы.
Енгізуші тауарлармен мәміле бағасы бойынша әдіс. Мұнда тауарлардың
тауарды авиапорт, порт немесе басқа кедендік территорияларға әкеліп,
тасымалдау құны;
тауарды тиеу, түсіру, қайта тиеу, қайта түсіру шығындары;
сақтандыру сомасы.
сатып алушы жұмсаған шығындары:
комиссиондық және делдалдық шығындар, тауар сатып алудан өзге;
контейнерлер, ыдыс, құты-сауыттар құны тауарлық номенклатураға сәйкес болса,
келесі тауарлар және қызметтердің сатып алушымен тегін немесе
шикізат, материалдар, бөлшектер, жартылай өңделген өнімдер және іріктеп
бағаланушы тауар өндірісінде пайдаланылған құрал-жабдықтар, штамптар, формалар және
тауарды өндіруге жұмсалған материалдар;
Қазақстан Республикасының территориясында бағаланушы тауарлар өндірісіне қажетті инженерлі
лицензияланған және өзге де интеллектуалды меншік объектілерін пайдаланғаны
Қазақстан Республикасының территориясында бағаланушы тауарлардың пайдаланылуы, сатылуы, қайта
Бірдей тауарлармен мәміле бағасы бойынша әдіс. Мұнда кедендік
Біртекті тауарлармен мәміле бағасы бойынша әдіс. Бұл әдіс
Құнды шегеру негізіндегі әдіс. Тауар бағасынан комиссионды сыйлықтарға
Қазақстан Республикасының территориясына әкелінген тауарлар өзінің алғашқы түрін
Құнды қосу негізіндегі әдіс. Кедендік құнды анықтау үшін
Резервтік әдіс. Егер тауардың кедендік құны жоғарыда аталған
2.2 Қазақстан Республикасында кеденік тарифтің қойылуы
Біз ЕурАзЭС ұйымына мүше болғандықтан, бізде Ресей Федерациясы,
Қазіргі таңдағы қандай экономикалық мәселе болмасын оның түбі
Мысалы, ЕурАзЭС бірегей бидай рыногының қалыптасуына не кедергі
Осы мысалдан аңғаратынымыз, біздің бидайымыздың әлемдік рынокқа шығуы
1–кесте Қазақстан Республикасының импорттық кедендік тарифінің құрылымы
2–кесте. Кедендік төлемдердің ЖҰӨ-ге түсуінің динамикасы/9/
Мемлекетіміздің экономикасында кеден саясатының маңызы зор және кеден
Осы кестеден байқағанымыздай, жылдан жылға ЖҰӨ-ге кедендік төлемдерден
1–график. 2–кесте бойынша салынған график
Жоғарыдағы үш кесте арқылы Қазақстан Республикасында кедендік саясаттың,
Қорытынды
Қорыта келе, кедендік тариф – тариф ретінде өзінің
Ал кедендік-тарифтік реттеу – мемлекеттің экономикасын жақсарту мақсатында
Әлемдік тәжірибеде сыртқы реттеудің экономикалық әдістері болып тарифтік
Халықаралық ұйымдар мен бірлестіктер қызметінің көмегімен (ТСБА/БСҰ, БҰҰ-ның
Кеден тарифі халықаралық қағидалармен келіседі және белгілі бір
Кеден тарифі мемлекеттік реттеудің белсенді құралдарының бірі, ол
Импорттық және экспорттық өнімдердің бағасын өсіре отырып, ол
Одан басқа тарифтік реттеу қызметі салық жүйесімен тығыз
Кеден тарифі өзінің маңызы жағынан экономикалық сипатта деуге
Кеден тарифтік шаралар дегеніміз – сыртқы экономикалық қызметті
Кеден тарифтері механизмді пайдалану барысында келесі негізгі мақсаттарда
Кеден тарифінің нақты мақсаттарына мыналар жатады:
Қазақстан Республикасына тауар енгізудің тауарлы құрылымын реттеу;
Қазақстан Республикасына тауарлар, валюталық табыстар мен шығындарды кіргізу
Қазақстан Республикасында тауарлар өнідірісі мен тұтыну құрылымында озық
Қазақстан Республикасының әлемдік экономикаға тиімді шоғырлануына жағдай жасау.
Қазақстан Республикасының кеден тарифі – Қазақстан Республикасының кеден
Қазақстан Республикасы даму беталысында кеден саясаты, әсіресе кедендік-тарифтік
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Елемесов Р.Е. Халықаралық экономикалық қатынастар //Алматы: Қазақ университеті,
Жатқанбаев Е.Б. Таможенное тарифное регулирование РК// А Алматы:2003
Әлібеков С.Т. Қазақстанның кеден құқығы: жалпы және ерекше
ҚР кеден кодексі – Алматы: Бизнес информ, 2005,-
Байгісиев М. Халықаралық экономикалық қатынастар // Алматы:Санат,1998, -
Необходимо продолжить работу по формированию общего
Қатаң бақылау – жауапкершілік негізі, Қазақстан Республикасы Қаржы
Д.М. Мадиярова, А.Е. Қалдыбаева...Кеден ісін ұйымдастыру және басқару//
Интернет
www.government.kz
www.keden.kz
www.stat.kz
10. Бюджеттің берекесін кеден келтіріп тұр – Нұр-Астана,
25
