Қазақстанның жер асты сулары курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе......................................................................................................................3
І – тарау. Қазақстанның жер асты суларын қорғау
1.1 Жер асты суларының қалыптасуы және режимі...........................................4
1.2 Жер асты суларының физикалық - химиялық қасиеттері..........................16
ІІ – тарау. Жер асты суларын жіктеу
2.1 Жер асты суларының қозғалысы..................................................................23
2.2 Жер асты суларын сипаттау..........................................................................24
Қорытынды..........................................................................................................26
Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................28
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 29 бет
Пәні: География
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе......................................................................................................................3
І – тарау. Қазақстанның жер асты суларын қорғау
1.1 Жер асты суларының қалыптасуы және режимі...........................................4
1.2 Жер асты суларының физикалық - химиялық
ІІ – тарау. Жер асты суларын жіктеу
2.1 Жер асты суларының қозғалысы..................................................................23
2.2 Жер асты суларын сипаттау..........................................................................24
Қорытынды..........................................................................................................26
Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................28
Кіріспе
Жер асты сулары деп жер қыртысында кезігетін барлық
Жер қыртысындағы барлық қуыстарында су толық жиналатын топырақ-жер
Егер сулы қабатты бұрғылау жолымен немесе құдық қазу
Жер қыртысындағы асты-үстін бірдей өткізбейтін қабат алып
Орналасу сипатына, режиміне, қалыптасу жағдайына, қозғалуына және жер
Тегеурінсіз жер асты суларына топырақ, топырақ-жер және қыртысындағы
Топырақ суларының өзінен төмен орналасқан жер қыртысында сулармен
Топырақ-жер сулары деп су өткізбейтін қабаты жер қыртысында
І. Жер асты суларын қорғау
1.1 Жер асты суларының қалыптасуы және
Жер қыртысындағы суларға барлық тығыз орналасқан тегеурінсіз жер
Жер бетіне жақын орналасқан сулар өзендердің жазғы және
Тегеурінді жер асты сулары шөгінді тау жыныстрына сыбайлас
Артезиан суларын скважиналармен ашқан кезде жер асты суларының
Темперетурасы әдеттегі табиғи сулардың температурасынан жоғары суларды термальды
Жер асты суларының халық шаруашылығындағы маңызын 13-кестеден көруге
ТМД елдерінде негізге су көзі болып жер асты
Тау – кен өнеркәсібінде шахталардағы жер асты суларымен
Жер асты суларының ауылшаруашылығында алынатын мақсатын осы кестеден
Жер асты суларының қалыптасуы жөнінде негізінен екі теория
Сорғу теориясы жер асты суларының қалыптасуын атмосфералық жауын-шашындары
Жер асты суларының сорғу жолымен қоректенуі мерзімдік құбылмалығымен
Конденсациялық теория жер асты суларының қалыптасуын су буларының
Бұл екі теория қазіргі кезеңде бір –біріне қарама-қарсы
Атмосфералық жауын-шашыны көп аудандарда жер бетіне орналасқан су
Жауын-шашыны аз әрі ылғал буланатын аудандарда жер асты
Жер қыртысының терең қабаттарында орналасқан жер асты суларының
Сонымен қатар жер асты суларында ювенилді суларды да
Жер асты сулары жер қыртысында, тау жыныстарында
Жер асты суларының қозғалысы қалыптасқан және қалыптаспаған, тегеурінді
Жер асты суларының қалыптасқан қозғалысы кезеңінде сіңу ағысының
Жер асты суларының ағысы ламинар немесе турбулентті болуы
Жер асты суларының қозғалысы гидравликалық тегеуріндердің айырмашылығы болған
Тегеуріндердің айырмасы ∆Н=Н1-Н2 неғұрлым көп болса, соғұрлым жер
Тегеуріннің грдиенті - өлшемсіз шама.
Суға толығымен қанған грунттарда,қозғалыстың ламинар режимінде сіңу Дарси
Q=K∙F∙∆H∕l
Теңдеудің екі жағын бірдей көлденең қиманың ауданына бөлсек
υ=Kф ∙i
Дарси заңының бұл көрінісінен шығатыны,сіңу жылдамдығы тегеуріннің бірінші
Дарси Заңы,немесе сіңудің түзу сызықтың заңы әр түрлі
Турбулентті ағыстың қозғалысы Дарси заңына бағынбайды.Бұл режим үшін
υ=Kт∙√i
Мұндағы Кт-далалық тәжірибе жағдайда анықталатын сіңу коэффиценті .
Жер асты суларының режимі дегеніміз-олардың деңгейінің, химиялық құрамының,
Табиғи жағдайда жер асты сулары бұзылмаған режимімен сипатталады.Бұл
Жер асты суларының режимінің қалыптасуына негізгі әсер ететін
Жер асты суларының көп жылдық құбылмалылығы айтарлықтай заңдылықпен
Жағалауда орналасқан жер асты суларының режиміне жер үсті
Жер тасты суларының режиміне әсер ететін геологиялық факторлардың
ТМД елдерінде негізгі
Термальды жер асты сулары халық шаруашылығында нггізінен парниктерді
Тау-кен өнеркісібінде шахталардағы жер асты суларымен күресу ісі
Жер асты суларының пайда болуы. Жер асты суларының
Римдік Марк Витрувий Полий (біздің заманымыздан бұрынғы 1
Қазір жаралу тегіне жер асты сулары инфильтрациялык, конденсациялық,
Инфильтрациялық сулар атмосфера жауын-шашыны мен жер беті суларының
Конденсациялық сулар серпімділік айырмасының әсерінен атмосферадан жер қыртысына
Тұнбалық (седиментациялық) немесе жұрнақ су шөгінді жыныстарға сіңіп
Ювенил (кіршіксіз) немесе тереңде пайда болатын сулар жердің
Жер асты суларының қалыптасуы және режимі. Жер
Сорғу теориясы жер асты суларының қалыптасуын атмосфералық жауын-шашындары
Жер асты суларының сорғу жолымен қоректенуі мерзімдік құбылмалылығымен
Конденсациялық теория жер асты суларының қалыптасуын су буларының
Бұл екі теория қазіргі кезеңде бір-біріне қарама-қарсы қойылмайды,
Атмосфералық жауын-шашыны көп аудандарда жер бетіне жақын орналасқан
Жауын-шашыны аз эрі ылғал көп буланатын аудандарда жер
Жер қыртысының терең қабаттарында орналаскан жер асты суларының
Сонымен қатар жер асты суларында ювенилді суларды да
Жер асты сулары жер қыртысында, тау жыныстарында сорғу
Жер асты суларының қозғалысы қалыптасқан және қалыптаспаған, тегеурінді
Жер асты суларының қалыптасқан қозғалысы кезінде сіңу ағысының
Гидравликалық сипатына қарай жер асты суларының тегеурінсіз және
Жер асты суларының ағысы ламинар немесе турбулентті болуы
Жер асты суларының қозғалысы гидравликалық тегеуріндердің айырмашылығы болған
Тегеуріндердің айырмасы ДН = HI- H2 неғұрлым көп
І=(Н1-Н2)/1 = ДН/1
Тегеуріндердің градиенті - өлшемсіз шама.
Жер асты суларының режимі дегеніміз - олардың дейгейінің,
Табиғи жағдайда жер асты сулары бузылмаған режимімен сипатталады.
Жер асты суларының режимінің қалыптасуына негізгі әсер ететін
Маусымдық құбылмалық айтарлықтай амплитудамен сипатталады, себебі жауын-шашын мен
Жер асты суларының кеп жылдық құбылмалылығы айтарлықтай заңдылықпен
Қысқа мерзімдік қысқы жылымық пен жазғы жауын-шашындар жер
Жағалауда орналасқан жер асты суларынын, режиміне жер үсті
Теңіз жағалауына жақын аудандарда жер асты суларының деңгейі
Жер асты суларының режиміне әсер ететін геологиялық факторлардың
1.2 Жер асты суларының физикалық - химиялық
Гидрогеологиялық зерттеулерде жер асты сулары температурасы, түсі. мөлдірлігі,
Гидрогеологиялық зерттеулерде жер асты суларының температурасы бұлақта құдықта
Жер асты суларының түсі олардың құрамындағы механикалық және
Жер асты суларының мөлдірлігі оның құрамындағы механикалық қоспалар
Жер асты суының дәмі оның құрамында еріген минералдық
Жер асты суларының әдетте иісі болмайды. Бірақ кейде
Судың әмбебап еріткіш деп аталуы дұрыс. Қазір судың
CLS,C,Si,N,0,H,K,Na,Mg,Ca,Fe,Al, басқа элементтер біраз сирек және әдетте аз
Гидрогеологиялық зерттеулерде жер асты суларының химиялық құрамын анықтаудың
Судың жалпы минералдануы оның құрамындағы иондардың, ұшпайтын әр
Бұлардан басқа құрғақ қалдық мөлшері 200 мг/х-ге дейін
Химиялық құрамына қарай жер асты суларының көпшілік қабылдаған
Жер асты сулары химиялық құрамының қалыптасуындагы басты орынды
1) топырақ пен тау жыныстарының сілтісізденіп шайылуы және
2) термодинамикалық жағдайлар өзгергенде булану мен табиғи ерітінділерден
3) коллоидтық - химиялық процестер;
4) шығу тегі әр түрлі сулардың
Бұл процестер климаттық, геоморфологиялық, геологиялық жағдайларға, факторларға байланысты.
Бұрынғы Одақ жерінде атмосфералық жауын-шашын 6 мг/л-ден 2096
Бұрынғы Одақ аймағының өзен суларының минералдануы 0,05-1 г/л-ден
Су шарасының еңістігін гидроизогипстер картасы бойынша анықтайды, егер
Жер асты сулары қозғалысының жылдамдығы, тіпті құрамы біртекті
Индикаторлар әдісінде тәжрібе скважинасына судың химиялық құрамын өзгертетін
U = 1 / t 2
мұндағы 1 — тәжрибе және байқау скважиналарының ара
Химиялық әдіс. Индикатор ретінде скважинаға ас тұзының ерітіндісі
Колориметрлік әдіс. Индикатор ретінде тау жынысы жұтып алмайтын
Бұлардың ішінде көбірек қолданылатыны флюоресцеин. Оның 1 :
Электролиттік әдіс химиялық әдіске ұқсақ. Айырмашылығы электролит енгізгенде
Индикаторлармен тәжірибе жүргізу әдістемесімен алынған нәтижелерді өңдеу арнаулы
Геофизикалық әдістер жер асты суының минералдануы төмен болған
Уқ = 1,81г/ t 2 — t i
мұндағы к - судың қозғалыс
Тұздардың концентрациясы мен ерітіндінің меншікті электрлік кедергісінің арасында
Радиоактивтік индикаторлар әдісі бөгендердің сүзгіленуін, жер асты және
Қазір табиғи суларда жүрген табиғи радиоактивті және тұрақты
Үлкен аумақтарындағы жер асты суларының қозғалу бағытын анықтау
ІІ. Жер асты суларын жіктеу
2.1 Жер асты суларының қозғалысы
Жер асты суларын жіктеу мәселелерімен көптеген зерттеушілер айналысты.
Жер асты суларының жіктеудің негізіне әр түрлі бглгілер
Температурасына қарай жер асты сулары салқын (температурасы 20°С
2.2 Жер асты суларын сипаттау
Әдетте, жер асты суларын сипаттау мен баға беруде
Еріген газдардың құрамына қарай жер асты сулары көмір
Белгілі элементтердің еріген күйде бөліп аларлық мөлшері бар
Тау жыныстарындагы орналасуы мен сыйыстырушы жыныстардын сипатына қарай
1) жер қыртысының ең жоғарғы
2) жоғары және төменгі беттерінен су өткізбейтін
3) жарықшалармен бірқалыпты тілінген қатты
4) нық тұтасқан карбонатты, гипсті және карстар
5) жеке тектоникалық жарықтар мен тектониқалық жарықтар
Гидравликалық қасиеттеріне қарай жер асты сулары арынсыз және
Тау жыныстары саңылауларының сумен қанығу дэрежесіне қарай жер
Тау жыныстарының қанығу аймағы грунт суларының деңгейінен төме-ніректе
Қорытынды
Жер асты сулары ауырлық күшінің әсеріне байланысты қоректену
Жер асты суларының арылуы өзен аңғарларында, жыралар мен
Жер асты суларының анықталған қозғалысы уақыт ішінде тасқынның
Жер асты сулары қозғалысыньщ бағыты мен жылдамдығын анықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Дүйсенов С. Қ. Географиялық белдеулер –ХБГ, 2001,
2. Полярлық координаттар. – Физика және география.
3. Госпадинов В. Г. Топография –
4. Түсіпбекова Г. Географиялық карта туралы жалпы
5. География және табиғат –2006,N 2.
6. Коринский В.А., Щенев В. А. , Душина
7. Төкенов Б.Географияны оқыту әдістері –География және табиғат.
8. Сейсенов А. Географиялық карталарды оқыту. География окружающая
среда 2005 , N 3 .
9. Қазақстанның физикалық герграфиясы.-Алматы,1999.
10. География және табиғат –2005, N 3.
2
Жалпы
су пайдалану Жер
үсті
сулары Жер
асты сулары Жер асты суларын пайдалану.
Қалаларды сумен қамтамасыз ету Ауыл шаруашылық обьектілерін сумен
суару
100 24 76 40 26 34
