Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық тарихы курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе............................................................................................................2
І –тарау Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық тарихы. Физикалық – географиялық аудандастырылуы.
1.1. Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық даму тарихы...........................3
1.2. Дүниежүзілік мұхиттың бөліктері......................................................10
ІІ –тарау Мұхиттың адам өміріндегі маңызы. Оны экологиялық қорғау жолдары.
2.1. Мұхит суларының қасиеттері.............................................................16
2.2 Мұхит ағыстары....................................................................................26
2.3. Мұхитты экологиялық қорғау жолдары.............................................33
Қорытынды...................................................................................................38
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 38 бет
Пәні: География
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе............................................................................................................2
І –тарау Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық тарихы. Физикалық –
1.1. Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық даму тарихы...........................3
1.2. Дүниежүзілік мұхиттың бөліктері......................................................10
ІІ –тарау Мұхиттың адам өміріндегі маңызы. Оны экологиялық
2.1. Мұхит суларының қасиеттері.............................................................16
2.2 Мұхит ағыстары....................................................................................26
2.3. Мұхитты экологиялық қорғау жолдары.............................................33
Қорытынды...................................................................................................38
Кіріспе.
Жердегі су күн жүйесі планеталарының ішінде тек Жерде
Жер бетіндегі су гидросфераны құрайды. Оған мұхиттар мен
Гидросферадағы барлық судың мөлшері шамамен 1,6 млрд км3.
Тұщы су барлық тіршіліктің негізі. Оны адам баласы
Жер бетіндегі тіршілік үшін гидросфераның маңызы өте зор.
Табиғатта су баяу жылынып, баяу суынады. Мұхиттар мен
1.1. Дүниежүзілік мұхиттың геологиялық даму тарихы.
Мұхит – Жер шарындағы ең көп таралған зат,
Үнді мұхитының физикалық – географиалық орны. Бұл
Үнді мұхитының жағасы – ежелгі цивилизация дамыған аудандардың
XIX ғасырдың соңында мұхитты комплексті зерттеу жұмысы басталды.
Мұхиттың орташа тереңдігі шамамен 3700 м, ал ең
Тынық мұхитта аралдар өте көп , олардың саны
Солтүстік Мұзды мұхит – Жер бетіндегі ең
Мұхит аумағының елеулі бөлігі теңіздерден тұрады. Олардың көбі
Сонау ерте кездерде жайпақ шағын қайықшамен және қайықтармен
Орыстардың теңізде жүзуі жөніндегі деректерін пайдалана отырып ,
Ұлы солтүстік экпедициясы (1733-1743 жж.) мұхит жағалауларын жоспарлы
Бір жүзу маусымында мұхит арқылы өтудің мүмкіндігін 1932
Кеңес ғалымдары Солтүстік Мұзды мұхитты зерттеудің жаңа тәсілдерін
Сол 1937 ж. «Георгий Седов» мұзжарғышы мұз құрсауында
Мұхитты зерттеу үшін қазір ұшақтар пайдаланылады, олар мұзға
Солтүстік Мұзды мұхит табиғатының көптеген құпиялары қазірдің өзінде
1.2.Дүниежүзілік мұхиттың бөліктері.
Жер шарының су қабаты – дүниежүзілік мұхит деп
Құрлықтар мен мұхиттар жер бетінде біркелкі таралмаған. Оңтүстік
Шартты түрде Дүниежүзілік мұхит бір- бірінен оқшауланған ,
Мұхиттардың морфометриялық сиппаттамасы
Мұхиттар
Жалпы ауданы млн км Су бетінің ауданы
Тынық 182,6 178,7
Атлант 92, 7
Үнді 77,0
Солтүстік
Мұзды 18, 5
Дүниежүзілік мұхит 370, 8
Әрбір жекеленген мұхит бірнеше тармақтардан тұрады:олар теңіздер мен
Теңіз дегеніміз – көршілес бөліктерден физикалық және химиялық
Шеткі теңіздер өтпелі зоналарда немесе материктердің шетіне жақын
Жерорталық теңіздер құрлыққа еніп жатады, мұхит суларымен салыстырмалы
Олар құрлықтардың аралық бөлігінде орналасқан: Евразия мен Африка
Ішкі құрлықтық теңіздердің жағалаулары бір құрылық шеңберінде (мысалы,
Арал аралық теңіздер мұхиттардан жекеленген аралдар немесе арал
Шығанақтар – судың құрлыққа еніп жатқан бөлігі .
Мұхиттарды, теңіздерді және шығанақтарды бір- бірімен бұғаздар жалғастырып
Дүниежүзілік мұхиттың еркін жатқан беті деңгейлік деп аталады.
Соңғы жарты ғасыр аралығында Дүниежүзілік мұхит деңгейі 10
Сонымен, дүниежүзілік мұхиттың деңгейі үздіксіз өзгеріп отырады және
2.1. Мұхит суларының қасиеттері
(температура қысымы, тығыздығы)
Мұхит суы бұл құрамынан химиялық заттардың бәрі
Дүниежүзілік Мұхит суларында ерітінді түрінде кездесетін қатты заттардың
Судағы көп тараған негізгі элементтер «таза»күйінде кездеспейді ;
Хлоридтер(NaCl, Mg Cl ) –бүкіл суда еріген заттардың
2. Сульфаттар( MgSO4, CaSO4, K2SO4 )-теңіз
3. Карбонаттар(Ca SO3 )-бүкіл ерігн
Планетарлық деңгейдегі зат айналымы үшін мұхит суларында хлор
Мұхит пен өзен суларында еріген тұздардың құрамы(%-пен)
Химиялық заттар Мұхит
Хлоридттер
Сульфаттар
Карбонаттар
Басқа тұздар
88,7
10,8
0, 3
0, 2 5,2
9,9
60,1
24,8
Керісінше өзен суларының тұздылығының негізін құрайтын карбонаттар мұхиттарда
Мұхит суларындағы заттардың құрамы мен қарым-қатынасы судың тұздылығын
S = 1,81∙CI%
1,81 саны хлор коэффициенті деп аталады.
Кейбір ішкі құрлықтық теңіздердің тұздарының құрамында айырмашылықтар бар,
Мұхиттардағы тұздың жалпы сандық шамасы 50∙1016 т. Егер
Мұхит суының тұздылығы барлық жерде бірдей емес, мұхиттың
Мұхит суындағы ең төменгі тұздылық жоғарғы ендіктерде. Оның
Дүниежүзілік мұхит суындағы ең жоғарғы тұздылық Атлант-35,3‰, ең
Зоналық ендік бойынша да вертикальдық бағытта тұздылықтың таралуы
Теңіз суының тұздылығының мұхит суының тұздылығынан айырмашылығы бар.
Құрлықтың орталық бөлігінде, яғни дүниежүзілік мұхит суымен байланысы
Жыл мезгілдері бойынша мқхит суының тұздылығының айырмашылығы онша
Осы газдардың ішіндегі ең маңызды роль атқаратын газ-оттегі.
Судың құрамына оттегі тек атмосферамен түйіскенде ғана қосылмайды,
Көмір қышқыл газы оттегі мен азоттан айырмашылығы мұхит
Тазартылған судың физикалық қасиеті 2 түрлі көрсеткішке байланысты:
Бетіне келіп түсетін күн жылуының әсерінен мұхит суы
Мұхит суының температурасы тереңдікке қарай да өзгереді. Алғашында
Солтүстік жарты шардың қоңыржай недігінде теңіз суы жылырақ,
Дүниежүзілік мұхит суының беткі қабатының температурасы 17,40С, яғни
Мұхит бетіндегі тәуліктік температура амплитудасы 10С-тан аспайды. Орташа
Теңіз суының негізгі көрсеткіші –тығыздығы. Тұздылық артқан сайын
2.2. Мұхит ағыстары
Үздіксіз қозғалыста болу –мұхит суы ерекшеліктерінің бірі. Жюль
Судың бетінен түбіне дейінгі бүкіл қабаты қозғалыста болады.
Ағыстардың бағыты желге ғана емес, сонымен бірге Жердің
Беткі ағыстар қалыптасуының негізгі себебі жел болғандықтан, тұрақты
Қоңыржай және поляр ендіктеріне жылы су әкелетін Солтүстік
Негізгі ағыстардың осындай көрінісі Тынық мұхитта да байқалады.
Оңтүстік жарты шардағы қоңыржай ендіктерде Дүниежүзілік мұхиттағы ең
Сонымен, Дүниежүзілік мұхиттағы беткі ағыстардың таралуынан белгілі бір
Әрбір мұхитта жалпы схемаға енетін ағыстардан басқа, өзінің
Ағыстар мұхитта жылудың бөлінуіне зор ықпал етеді. Олар
Мұхиттың географиялық орны климаттың қалыптасуына күшті әсер етеді
Су массаларының қасиеттері климаттың ерекшеліктеріне байланысты. Мұхиттың жақсы
Мұхиттың оңтүстік бөлігіндегі ағыстар Дүниежүзілік мұхит ағыстары жалпы
Тынық мұхит батыстан шығысқа қарай өте созылып жатқандықтан,
Евразия жағаларын бойлай аққан су батысттан шығысқа қарай
Мұхит ағыстары-су массасының горизонтальдық бағытта бір жерден екінші
Гольфстрим ағысының жылдық орташа температурасы 25-260С, тұздылығы орташа
Тынық мұхиттың экватордан солтүстіктегі 10-220с.е аралығында Солтүстік пассат
1) бір тармағы пассат аралық қарама-қарсы ағынға құяды;
2) Зонд аралына бағытталады;
3) ең ірі тармағы жылы Куросио ағысын
Жылы Куросио ағысының Гольфстримнен өзгешілігі сол-экваторлық суды толығымен
2.3. Мұхитты экологиялық қорғау жолдары
Теңіздер мен мұхиттар арзан және қолайлы жол қатынасы
Теңіз қатынасының өте ауқымды аймағы - Атлант мұхиты.
Жылдан-жылға Тынық мұхитта кеме қатынасында барған сайын маңызды
2. Мұхит жануарлары мен өсімдіктері. Адамның оларды
Мұхит суында 150 мыңнан астам жануарлар түрі мен
Мұхиттан Жер шарындағы ең ірі жануарларды аулайды. Ең
Теңіз бойының халқы балық аулаумен айналысады. Майшабақ, нәлім,
Арктика мен Антарктиканың суық суларында кит, итбалық, морж
Сонымен қатар көптеген елдерде теңіз балдырлары тамаққа пайдаланы-лады
Теңіз бен мұхиттардың шеткі тайыз беліктерінен өндірілетін мұнай
Теңіз суларының құрамында тұз, микроэлементтерден дейтерий (ауыр су)
Мұхиттар мен теңіздердің жағаларына демалыс және денсаулық түзейтін
Биологиялық қор (балықтар, сүткоректілер, балдырлар)
Арзан көлік жолдары
Минералдық қор
МҰХИТ ҚОРЛАРЫ
Демалу және денсаулық түзеу орындары
Мұхит суының толысуы мен қайтуының қуаты
Толқынның қуаты
Мұхит қорлары.
3. Мұхитты зерттеу және қорғау. Мұхитты зерттеу және
Қазіргі кезде дүние жүзіндегі мемлекеттер бірігіп, мұхиттағы зерттеулерді
Мұхитты ғарыштан зерттеу соңғы кездегі жаңа әдістердің бірі
Жердің жасанды серіктерінен түсірілген суреттер Солтүстік Мұзды мұхит
Мұхиттағы жануарлардың саны азайып кетпеуі үшін шексіз аулауға
Қазіргі кезде кейбір мемлекеттер су асты фермаларында (
Судың ластануы мұхиттағы организмдерге орасан зор зиян келтіреді.
Осыған орай, мұхит суын ұтымды пайдалану және оны
Қорытынды
Қорыта айтқанда Жердегі су күн жүйесі планеталарының
Жер бетіндегі су гидросфераны құрайды. Оған мұхиттар мен
