Біліктер, осьтер, подшипниктер, муфталар курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
I Кіріспе бөлім
II Негізгі бөлім
Біліктер мен өсьтер
1.1Біліктердің материалы және оларды өңдеу.
1.2 Біліктерді қатаңдыққа есептеу.
2 Подшипник.
2.1 Сырғанау подшипнигі.
2.2 Домалау подшипнигі.
2.3 Подшипникті таңдап алу.
3 Муфталар.
3.1 Муфталар атқаратын қызметі және олардың түрлері.
3.2 Тұйық муфта.
III Қорытынды
IV Қолданылған әдебиеттер
Біліктер, осьтер, подшипниктер, муфталар
Біліктер мен осьтер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 22 бет
Пәні: Физика
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
I Кіріспе бөлім
II Негізгі бөлім
Біліктер мен өсьтер
1.1Біліктердің материалы және оларды өңдеу.
1.2 Біліктерді қатаңдыққа есептеу.
2 Подшипник.
2.1 Сырғанау подшипнигі.
2.2 Домалау подшипнигі.
2.3 Подшипникті таңдап алу.
3 Муфталар.
3.1 Муфталар атқаратын қызметі және олардың түрлері.
3.2 Тұйық муфта.
III Қорытынды
IV Қолданылған әдебиеттер
Біліктер, осьтер, подшипниктер, муфталар
Біліктер мен осьтер
Тісті дөңгелектер мен шкифтерді отырғызуға және пайдалы айналдырушы
« Машина бөлшектері » курсында тек түзу біліктердің
Көптеген жағдайда күштер біліктің ұзындығына біркелкі әсер етпейді.
1.1 Біліктердің материалдары және оларды өңдеу
Түзу біліктерді көбінесе легирленген және көміртекті болаттардан жасайды.
Алдын ала есептеу. Біліктердің алдын ала есептеу тек
τ =
Біліктерді жобалап есептеу. Біліктерді жобалап есептеу айналу және
Біліктерді иілдіретін және бұралдыратын және осьтік күштердің әсерінен
Тік және көлбеу жазықтықтарға түсетін күштердің әсерінен пайда
Біліктерге әсер етуші күштердің иілдіретін моменттері есептеледі. Осьтік
МА = ҒА
Айналу моментінің шамасы: Т = Ғt
M t = Ғt
M r = Ғr
Ал муфта айналдырғанда пайда болатын күш Ғм =
3. Тең әсер етуші реакция күштердің және қосынды
M и =
4. Біліктердің қауіпті қималарының диаметрлері суарылмаған болаттар үшін
Біліктерді тексеріп есептеу. Біліктердің істен шығу негізгі себебі
n =
n =
1.2 Біліктерді қатаңдыққа есептеу
Біліктердің қатаңдығы көлденең иілу қатаңдығы және бұралу қатаңдығы
Біліктердің қатаңдығы аз болған жағдайда:
А) күштер тістердің өн бойымен біркелкі әсер етпей,
Б) біліктердің иілуінен подшипниктер қисайып қысылып қалу қаупі
[β]=0,001 рад – сырғанау подшипниктері үшін
[β]=0,01 рад – радиалды подшипниктер үшін
В) металл жонатын станоктарда бөлшектерді өңдеудің дәлдігі мен
Станок жасауда мына мөлшерден артық болмау керек:
[y]= ( 0,0002...0,0003 ) L
L – Тіректердің ара қашықтығы. Тісті берілістердің біліктері
Легирленген болаттарды қолданғанда біліктің беріктігі өзгермейді себебі барлық
А) шкивтердің, дөңгелектер мен муфталардың салмағын азайтып, оларды
Б) жедел айналатын біліктерге айналып тұратын бөлшектердің салмағын
2 Подшипниктер
Подшипниктер біліктер мен осьтердің тірегі ретінде қолданылады және
1. Сырғанау подшипниктері. Бұл подшипниктердің ішкі беті біліктер
2. Домалау подшипниктері. Бұл подшипниктерде білік пен тіректер
2.1 Сырғанау подшипниктері
Қазіргі кезде сырғанау подшипниктердің машина жасау өндірісінде кеңінен
1)егер біліктердің салмағы ауыр болып, мұндай біліктердің подшипниктеріне
2)егер біліктерге үлкен соққы немесе айнымалы күштер әсер
3)құрастыру жағдайына, алынып – салынуына байланысты.
4)біліктер бірімен – бірі жақын орналасқан жағдайларда;
5)конструкцияның қарапайымдылығына және тез алынып – салынуына байланысты.
Подшипниктер корпустан және астардан тұрады. Подшипниктердің астарларын антифрикциялық
Астарлардың бетін табу үшін түрлі материалдар қолданылады. өте
жоғарыда көрсетілген материалдар басқа подшипник астарын жасауға антифрикциялық
Текстолиттен басқа, подшипник материал ретінде полиамид пластмассалары қолданылады.
2.2 Сырғанау подшипниктердегі үйкеліс
Үйкелістің жұмыс шамасы – подшипниктің жұмыс қабілеттілігінің негізгі
Радиалды сырғанау процестерінің үйкеліс күші
Ғүйк = f FN
Мұндағы FN – қалыпты реакция күші, f
Геометриялық және физикалық параметрлеріне сәйкес сырғанау подшипниктерінің үйкеліс
Подшипниктер екі жолмен майланады.
1. Қысыммен майлау – гидростатикалық майлау.
2. Айналып тұрған бөлшектердің шашатын май тамшыларымен гидродинамикалық
Соңғы кезде үйкеліс коэфицентін мүлде азайту үшін сырғанау
2.3 Домалау подшипниктері
Қазіргі кезде біздің подшипник жасау өнеркәсібіміз домалау подшипниктерінің
Бірқатар жағдайларда домалау подшипниктерінің өлшемдерін кішірейту үшін шығыршықтардың
Сырғанау подшипниктерімен салыстырғанда домалау подшипниктері аса көп күтімді
Осындай артықшылықтарымен бірге домалау подшипниктерінің сырғанау подшипниктерімен салыстырғанда
Домалау подшипниктері домалау бөлшекерінің пішініне қарай шарикті және
Шарикті подшипниктер роликті подшипниктерге қарағанда жоғары бұрыштық жылдамдықтарда
Домалау подшипниктерін домалау бөлшектерінің қатар санына қарай бір
Қабылдау күшінің бағытына қарай домалау подшипниктерінің тек қана
Домалау подшипниктері конструкциялық және пайдалану ерекшеліктеріне қарай өздігінен
Габариттік өлшемі мемлекеттік стандарт бойынша бекітілген.
Домалау подшипниктері радиалды габариттік өлшемдері бойынша өте жеңіл,
Қазіргі кезде жеңіл және орташа сериялы, енді домалау
Домалау подшипниктері каталогтар мен әріптерден тұратын шартты белгілермен
Домалау подшипниктерінің шариктері, роликтері және шығыршықтары көбінесі ШХ6,
Хромды болаттармен бірге домалау подшипниктерінің шариктері, роликтері және
Соңғы кезде домалау подшипниктерінің шариктері мен роликтерін пластмассалардан
Домалау подшипниктерінің конструкциясы мен атқаратын қызметі
Жоғарыда домалау подшипниктерінің көптеген конструкциялық түрлерінің бар екенін
Ең шарикті подшипниктердің негізгі түрлеріне назар аударайық. Радиалды
Бұл подшипниктер өзінің жинақтылығы, жеткілікті жүк көтергіштігі, шыдамдылығы,
Мұнадай подшипник болаттан және штампталған сепаратордан жасалады. Біліктің
Домалау подшипниктердің ішкі диаметрлері 3...10 мм аралығында әрбір
Домалау подшипниктердің нөмерлері төменгі шартты белгілерді көрсетеді. Ең
Енді роликті подшипниктердің негізгі түрлерін қарастырайық. Радиалды қысқа
Подшипник осьтік бағытта оңай бөлшектенеді және мұнда шығыршықтардың
Үлкен радиалды күштер кезінде ұзын цилиндрлі роликті подшипникті
Домалау подшипниктерін есептеу және оларды таңдау.
Көптеген жағдайда домалау подшипниктерінің істен шығу себептеріне мыналар
Домалау подшипниктерін есептеу
Домалау подшипниктері жұмыс істеу мерзіміне есептелінеді, былайша айтқанда,
L = p
L – подшипникте қажу пайда болғанға немесе жұмыс
Подшипниктердің динамикалық жүк көтергіш қабілеттілігі ретінде олардың 1
dшC= K (i cos α) 0,7 z 2/3
Ал dш>25,4 мм кезінде
C = 3,647 K (i cos α) 0,7
Роликтер үшін
C = K (ilp cos α) 7/9 z
Мұндағы i- домалау денелерінің қатар саны; z –
Подшипниктердің жұмыс істеу мерзімі ретінде бір топ подшипниктердің
2.4 Подшипниктерді таңдап алу
Келтірілген күшті анықтаған соң, подшипниктердің жұмыс істеу мерзімін
L =
Lh – подшипниктердің сағат өлшемінде алынған жұмыс істеу
Подшипниктердің динамикалық жүк көтергіш қабілеттілігі былай анықталады:
C= L1/pF
Дәреже көрсеткіші р шарикті подшипниктер үшін 3 –
Lh =
Подшипниктер тұрақсыз режимде жұмыс істеу кезінде оларды эквиваленттік
Эквиваленттік күш деп, подшипниктер қажалып, оны жұмыс істеу
Ғэкв =
Ғ1 – подшипниктердің L1миллион айналым жасауында әсер
Егер подшипникке әсер ететін күш пен – ге
F экв =
Қауіпсіздік коэфиценті
Подшипникке түсетін күш КҚ Мысалдар
Біркелкі күш, күш шамасы өзгермейді 1 Үйкеліс негізінде
Кей кездерде қысқа уақыт арасында күш шамасының аздап
1,2 Бірқалыпты жеңіл күш әсер ететін берілістерде, электроқозғалтқыш
Күш шамасының өзгеруі негізгі күштің 15% - не
-
1,8 Темір жол вагондар подшипниктері, автомобиль, трактор қораптарындағы
Күшті соққы күштері әсер етеді ( 300% -
3 Соққы машиналары: соғу балға, ұнтақтағыштар, рольгангалар және
Домалау подшипниктерін орналастыру
Домалау подшипниктері дайындау және жинау тазалығы мен дәлдігіне
Домалау подшипниктерін орналастыру үшін шамасы мен бағытына жұмыс
Подшипниктерге түсетін күштің өзгеруіне байланысты оларды білік пен
Сыртқы шығыршықтың жылжымалы етіп қондырылуы подшипниктердің бір қалыпты
Домалау подшипниктерін білік пен корпусқа отырғызуда қабылданатын дәлдік
Шығыршыққы түсетін күш Дәлдік шегінің аумағы
біліктер Тесіктер, корпус
Күштің түсуі
Ішкі шығыршыққа Сыртқы шығыршыққа
Жергілікті
Айнымалы
Тербелмелі h6, j6, j5
k6, m6, n6, k5
j6, j5 H7,H8, I6,I7
K7, M7, N7, K8
I7, I6
Подшипниктерді білік пен корпусқа қондыруда қабылданатын дәлдік шегінің
Қондыру түрлері Подшипниктердің дәлдік класына байланысты біліктер мен
Керіп қондыру
Ауыспалы 5,4 және 2 0 және 6
n5,N6
m5,M6
k5,K6
j5,I6
P7
n6 N7
m6M7
k6K7
j6,I7
h5,H6
g6,G6
h6,H7
,h6,H7
h8,H6
g6, H7
f7, F8
Муфталар
3.1 Муфталардың атқаратын қызметі және олардың түрлері
Бәрімізге белгілі, машиналар жеке – жеке тораптардан құрастырылады,
Техникада муфта деп; біліктерді жалғастыратын тетікті айтамыз. Муфталар
біліктерді өзара жалғастыру үшін
қозғалтқыштар мен жұмыс істейтін механизмдерді қосу және ажырату
жұмыс істеп тұрған машина бөлшектеріншамадан артық түсетін күштен
динамикалық күштерді азайту үшін
машина тораптарын құрастырғанда пайда болатын қателіктерді жою үшін.
Муфталар өздерінің ішкі құрлысына және атқаратын қызметіне қарай
Машина бөлшектері курсында тек механикалық механикалық муфталар ғана
Механикалық муфталар. Механикалық муфталар өздерінің атқаратын қызметіне қарай
Ал басқарылмайтын муфталарға: 1) тұйық муфталар; 2) теңелту
Муфталар арқылы берілетін айнымалы моментінің мөлшері олардың негізгі
3.2 Тұйық муфталар
Тұйық муфталар біліктерді біртұтас етіп байланыстыруға арналған.
Тұйық муфталардың бір кемшілігі, оларды қондыру үшін жұмыс
Тұйық муфталар серпімді және реттеуші муфталарға қарағанда аз
Тұйық муфталар втулкалы және фланецті екі түрге бөлінеді.
Втулкалы муфталар. Втулкалы муфталардың құрлысы қарапайым және көлемі
Втулкалы муфталар біліктерге бірнеше әдіспен а) конусты немесе
Втулкалар болаттан жасалады. Кейде неғұрлым көлемді втулка үшін
Фланецті муфталар. Фланецті муфта тұйық муфталардың негізгі түріне
Айналыс моменті бірінші жағдайда фланецтердің арасындағы үйкеліс күші
Егер бекітуші болаттар саңылау етіп қойылса, онда түсетін
Қауіпсіздік техникасының ережесіне байланысты болаттардың шығып тұрған бөліктеріне
Клеммалы муфталар. Клеммалы муфталар деп, біліктердің ұшына отырғызылып,
Айналу моменті болаттармен втулкаларды қысқан кезде біліктердің бетінде
3.2 Серпімді муфталар
Жарты муфталардың серпімді байланысы мынандай мүмкіндік береді:
А) біліктердің осьтік сәйкессіздігін жою;
Б) Күштер периоды өзгергенде пайда болатын тербеліс резонансын
В) машина тарабынанда қысқа уақыттың ішінде пайда болатын
Серпімді муфталардың қатаңдығы олардың негізгі көрсеткіші болып табылады,
Сφ=dT/dφ
Мұндағы Т муфта арқылы берілетін айналу моменті; φ
Серпімді муфталар қатаңдығы тұрақты және тұрақсыз болып екі
Сφ=T/φ=const
болады.
Қатаңдығы тұрақты муфтаның серпімді элементі болаттан жасалады. Қатаңдығы
Энергия деформация кезіндегі серпімді элементтің сырты және материалдық
А) болат серіппелерге қарағанда энергия сыйымдылығы шамамен 10
Б) Ішкі үйкеліс әсерінен пайда болатын жоғары демпфирлік
В) электроизоляциялық қасиеті;
Г) серпімді элемент резина муфталардың құрылысы серпімді элементті
А) энергия сыйымдылығы кернеудің квадратына пропорционал болғандықтан, серпімді
Б) Серпімді элементтің көлемін муфтаның жұмыс істеу қабілеттілігіне
Қорытынды
Машиналар жеке – жеке тораптардан құрастырылады, ал тораптар
Подшипниктер біліктер мен осьтердің тірегі ретінде қолданылады және
Қазіргі кезде техника мен машина механизмінің даму жолында
