Спиноза Бенедикт реферат
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 1
1 СПИНОЗАНЫҢ СУБСТАНЦИЯ ТУРАЛЫ ІЛІМІ 2
2.АНЫҚТАМАЛАР ҚҰДАЙ ТУРАЛЫ 7
3. АКСИОМАЛАР 7
4. АФФЕКТІЛЕРДІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ТАБИҒАТЫ ТУРАЛЫ 15
5. АФФЕКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ 21
6. Аффектілердің жалпы анықтамасы 29
7. Қолданылған әдебиеттер тізімі 30
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Философия
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе 1
1 СПИНОЗАНЫҢ СУБСТАНЦИЯ ТУРАЛЫ ІЛІМІ 2
2.АНЫҚТАМАЛАР ҚҰДАЙ ТУРАЛЫ 7
3. АКСИОМАЛАР 7
4. АФФЕКТІЛЕРДІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ТАБИҒАТЫ
5. АФФЕКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ 21
6. Аффектілердің жалпы анықтамасы 29
7. Қолданылған әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Философия тарихында жаңа дәуір деп басталатын
1 СПИНОЗАНЫҢ СУБСТАНЦИЯ ТУРАЛЫ ІЛІМІ
Б.Спиноза ең алдымен, дүние бір негізден
Пайымға жете көңіл бөлмесе де, ұлы
Спинозаның философиясы ойлау процесіндегі зердеге сүйене
Ендеше, адамнан тыс тұратын осы объективті
Шынында да, адамдар қаншама ғасырлар бойы
Мұндай надандықтың күші адамдарды көктегі құдайға
Спинозаның философиясындағы тағы бір ерекшелік —
Айталық Спиноза атақты философ Декарттың "
Ал бұлардың арасында себеп-салдарлы байланыстардың да
" Ойлаудың табиғатын" жекелеген индивидтің денесі
Кейін Спинозаның осы ойы көптеген ойшылдардың
Ойлаудың табиғаты белгілі бір дененің, оның
Бұл жерде Спинозаның нағыз ғылыми принципті
Осыған орай, Спиноза бостандық проблемасын ең
Спиноза өзінің еркіндікке берген анықтамасы арқылы
Спиноза өзінің ілімінде материалды дүниені біртүтас,
Ал Спиноза зерделік ой мен таным
Мұндай зерделік, диалектикалық принциптің тарихи жолы
Спинозаның зерделі философиясының тағы бір срекшелігі
Спинозаның ең негізгі зерделік ойға суйснгсн
Ғылым мен мәдениеттің логикасын жасау процесінде
Спиноза ғылымды және білімді қорғау үшін
Спинозаның философия тарихында қалдырған бір үлкен
Спинозаның диалектикалық дүниетанымы мынандай мәселелерді шешкенде
Алайда, бұл анықтама сол дәуірдің алдыңғы
Спинозаның зерделік философиясы гылымда да маңыз-ды
2.АНЫҚТАМАЛАР ҚҰДАЙ ТУРАЛЫ
1. Өзі өзінің себебі
2. Өзінің тегінде соңгы деп
3. Субстанция деп мен не
4. Атрибут деп мен ақыл
5. Модус деп мен субстанцияның күйін,
6. Қүдай деп мен абсолютті
Түсіндірме. Мен абсолютті шексіз, ал бірақ
7. Азаттык, деп өзінің жеке табиғатының
8. Мәңгілік деп мен өмір
Тусіндірме. Шынында да, осындай өмір сүру,
3. АКСИОМАЛАР
1. Барлық өмір сүретін немесе өзі
2. Басқа арқылы көрініс таппайтын өзі
3. Бұл белгілі бір себептсн
4. Әсерді білу себепті білуге тәуелді
5. Өздерінің арасында ешқандай ортаққа ие
6. Ақиқат идея өзінің объектісімен
7. Өмір сүрмейтіндей болып көрініс
1-теорема
Субстанция табиғаты бойынша өз куйлерінен біріншілеу.
2-теорема
Әртурлі атрибуттарға ие екі субстанция өзара
Дәлелдеме. Бұл да 3-анықтамадан айқын, өйткені
3-теорема
Өзара ортақ, ештеңесі жоқ заттар бірі-бірінің
Дәледеме. Егер олар ешнқандай ортақ белгіге
бірі басқасының себебі бола алмайды; осыны
4-теорема
Екі немесе одан көп түрлі заттар
Дәлелдеме. Өмір сүретіннің бәрі не өзі
субстанциялардан басқа, немесе — ол да
5-теорема
Заттар табиғатында екі немесе одан көп
Дәлелдеме. Егер бірнеше әртүрлі субстанциялар өмір
6-теорема
Бір субстанция басқа субстанциямеи туындай алмайды.
Дәлелдеме. Заттар табиғатында бір және сол
Королларий. Осыдан субстанцияның әлдебір өзгемен жасалып
Басқа дәлелдеме. Бұл қарсының мүмкін емсстігімен
7 теорема
Субстанция табигатына өмір сүру тән.
Дәлелдеме. Субстанция қайсыбір өзгемен жасалып шыға-рыла
8-теорема
Әрбір субстанция қажетті шексіз.
Дәлелдеме. Белгілі атрибутқа ие болатын субстанция
1-схолия. Шектелген болмыс — шындықты белгілі
2-схолия. Олар заттар туралы шатасқан пайымдауларға
Осыдан біз басқа жолмен, бірден-бір табиғаты
9-теорема
Қайсыбір зат негүрлым коп нақтылыққа немесе
10-теорема
Бір субстанцияның әрбір атрибуты өзі өзі
Дәлелдеме. Атрибут бұл ақыл субстанциясында оның
Схолия. Осыдан екі атрибуттар, өйтсе де,
11-теорема
Кұдай немесе субстанция шексіз коптеген атрибуттардан
1-дәлелдеме. Егер кім осьмен келіспесе, онда,
2-дәлелдеме. Әрбір зат үшін себеп немесе
қалай оның өмір сүруі үшін, солай
3-дәлелдеме. Өмір сүрмеу мүмкіндігі қажетсіздік болып
Схолия. Бұл соңғы дәлелдемеде мен Құдайдың
12-теорема
Субстанция бөлім алатын болуы ушін, бір
Дәлелдеме. Осылай көрініс табатын субстанция оларға
13-теорема
Абсолютті шексіз субстанция бөлінбейді.
Дәлелдеме. Егер ол бөлінетін болса, онда
Королларий. Осыдан кез келген субстанция, ал
Схолия. Субстанцияның бөлінбейтіндігі, субстанцияның табиғаты тек
14-теорема
Қудайдан басқа ешқандай субстанция не өмір
Дәлелдеме. Субстанция мәнін білдіретін (6-анық. бойын-ша),
1-королларий. Осыдан: 1) Құдайдың бір екендігі,
2-королларий. Осьдан: 2) бойлықтағы зат және
15-теорема
Не өмір суретіннің бәрі Қудайда өмір
Дәлелдеме. Құдайдан басқа (14-т. бойьшша) ешқандай
Схолия. Құдай адам сияқты тән мен
4. АФФЕКТІЛЕРДІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ТАБИҒАТЫ
Аффектілер және адамдардың өмір салты туралы
Алайда дұрыс өмір салты туралы көптеген
Оларға, күдіксіз, менің адамдық күнәлар мен
1)Анықтамалар
1. Адекватты себеп деп мен оның
2. Қашан бізде немесе бізден
3. Аффектілер деп мен олар дененің
Егер, ендеше, бұл куйлердің қайсыбірінің адекватты
2)Постулаттар
1. Адамның тәні оның әрекетке
Бұл постулат немесе аксиома 1-постулатқа және
2. Адамның тәні көптеген өзгерістерге ұшырай
1-теорема
Біздің жанымыз кейбір қатынаста белсенді, басқаларында
Дәлелдеме. Кез келген адамдық жанның идеяларының
Королларий. Осыдан жан неғүрлым көп адекватты
3-теорема
Жанның белсенді күйлврі тек адекватты идеялардан
Дәлелдеме. Жанның мәнін қүрастыратын, біріншісі, олардың
Схолия. Сонымен, енжар күйлердің жанға тән
4-теорема
Ешқандай зат сыртқы себептен басқаша жойыла
Дәлелдеме. Бұл теорема өзімен өзі түсінікті,
5-теорема
Заттар өзінің табиғаты бойынша қарсы болгандықтан,
Дәлелдеме. Егер осындай заттар бір-бірімен үйлесе
6-теорема
Әрбір зат, қанишма одан тәуелді болгандай,
Дәлелдеме. Барлық жеке заттар, олармен белгілі
7-теорема
Заттың оз өмір суруіндв болуга умтылуы
Дәлелдеме. Әрбір заттың бсрілген болмысынан бірдеме
8-теорема
Заттың өз өмір суруінде болу ұмтылысы
Дәлелдеме. Егер ол өзімен қайсыбір шектелген
9-теорема
Анық және айқын немесе бұлыңгыр идеяларга
Схолия. Бұл ұмтылыс, қашан ол бір
10-теорема
Біздің тәніміздің өмір сүруін бекерге шыгаратын
Дәлелдеме. Біздің тәнімізде (5 т. бойынша),
11-теорема
Біздің тәніміздің әрекеттенуге қабілеттілігін арттыратын немесе
Дәлелдеме. Бүл теорема 7 т., II
Схолия. Сонымен, біз жанның үлкен езгерістерге
7 т., II б., сх-да біз,
12-теорема
Қаншама мумкін болганша, жан соны не
Дәлелдеме. Сол уақытқа дейін өзінде қайсыбір
13-теорема
Қашан жан не тәннің әрекеттенуге қабілеттілігін
Даиелдеме. Қашан жан осыған әлдебір үқсасты
Королларий. Осьщан жан, не оның тәнінің
Схолия. Осыдан махаббаттың не екендігін және
14-теорема
Егер жан қайсыбір уащытта бірден екі
Делелдеме. Егер адам тәні қайсыбір мсзгілде
5. АФФЕКТІЛЕРДІ АНЫҚТАУ
1. Тілек адамның нағыз мөні болып
Түсіндірме. Жоғарыда, бүл белімнің 9 т.
Мен тілек адамның ең нағыз мәнісі
2. Суйсіну адамның аз жетілгендігінен
3. Сүйсінбеу адамның көбірек жетілгеннен
Түсіндірме. Мен ауысу деп атаймын, өйткені
4. Коңілді баурау, ол өзі, тсгіңдс,
Түсіндірме. 18 т., II б., сх.,
Сонымен, мен (11 т., схолиясында айтқанымдай)
5. Елемеу, жанды соншама аз қамтығандықтан,
Сыйлау мен құрметтемеудің анықтамаларын да осында
6. Махаббат сыртқы себеп идеясымен бірге
Түсіндірме. Осындай анықтама махаббаттың мәнін жеткілікті
7. Жек көру сыртқы себсп
Түсіндірме. Алдыңғы анықтаманың түсіндірмесінде айтылғаннан осында
8. Ықылас қайсыбір зат идеясымен
9. Жиіркену қайсыбір заттың идеясымен
10. Берілгендік біздің коңілімізді
Түсіндірме. 52 т. көңілді баурау зат
11. Мазак, қылу біз жек
Түсіндірме. Өзіміз жек көретін затқа елемеушілікпен
12. Үміт өткен немесе болашақ
13. Қорқыныш болашақ нсмссс еткен
Түсіңдірме. Бұл анықтамалардан қорқьшышсыз үміттіңжоқ екендігі,
14. Сенімділік болашақ немссе еткен
15. Торыгу болашақ нсмссс отксн
Түсіндірме. Сөйтіп, егер заттың нәтижелілігінің себебі
16. Рахаттану күтілгеннен асып
17. Жабырқаңқылык, кімді біз өзімізге
Түсіндірме. Бірге қайғырысу мен жан, ашудың
19. Игі ықыластылық — кім
20. Ыза болушшык, — кім
Түсіндірме. Бүл аталғандар кәдімгі сөздің қолдану
21. Мадақтау — алатын орыннан
22. Жаны жаратпау —
Түсіндірме. СейтіІІ, мадақтау — махаббаттың әрекеті
23. Көре алмаушылық жек көрушілік
Түсіндірме. Көре алмаушылыққа әдетте жан ашу
24. Жаны ашу махаббат болып табылады,
Түсіндірме. Көре алмаушьшық (туралы қар. 24
25. Өзіне ризашылык, адам езін
26. Басыңқылық адам өзінің қабілетсіздігін немесе
Түсіндірме. Өзіне ризашылық басыңқылыққа қарсы қойылады,
27. Тәубаға келу жанның еркін қалауымен
Түсіндірме. Бүл аффектілердің себептерін біз 51
28. Өзін дәріптеушілік тиесіліден, өзіне деген
Түсіндірме. Ендеше, өзін дәріптеу мадақтаудан, соңғысы
29. Өзін кемсіту сүйсінбеу салдарынан
Түсіндірме. Алайда, одетте, біз езін дәріптеуге
30. Паңдык, — оны басқалар біздің
31. ¥ят, оны басқалар, біздің
Түсіндірме. Бүл аффектілер туралы осы бөлімдегі
Ендеше, оларды түсіндіруді үйғарған сүйсіну және
32. Зарыгу — бүл зат
Түсіңдірме. Қайсыбір затгы еске түсіре келе,
33. Жарысу, басқалар нені
Түсіндірме. Басқалардың жүгіріп бара жатқанынан кім
34. Қурметтеушілік немесс ризалык, білдіру
35. Рақым ету — кімді біз
36. Ашу — кімді біз
37. Өш алу — кім
38. Қатігездік немесс мейірімсіздік —
Түсіндірме. Қатыгездіккс жүмсақтық қарсы қойылады, ол
39. Қорқақтық — азының көмегімен
40. Батылдық — оған ушырауға
41. Жүрексіздік — оған тендестер
Түсіндірме. Сейтіп, жүрексіздік басқалар одан, әдетте
42. Мелшиіп қатып қалушшық деп
Түсіндірме. Ендеше, мелшиіп қатып қалушылық жүрек-сіздіюің
43. Сыпайылык, немесе қарапайымдылық адамдарға
44. Атаққумарлық даңқты шамадан тыс
табылады.
Түсіндірме. Атаққүмарлық барлық басқа аффсктілерді арттыратын
45. Тойымсыздық (мешкейлік) тойлауға деген
46. Маскунемдік шарапқа деген шектелмеген
47. Сараңдық байлыққа деген шсктелмеген
48. Азгындык, жыныстық қатынастарға деген
Түсіндірме. Жыныстық қатынастардың қандай тілегі шамаланғанына
Қызғану мсн жанның басқа тербслістсрінен мен
6. Аффектілердің жалпы анықтамасы
Жан ынтықтыгы деп аталатын аффект —
Түсіндірме. Мен, біріншідсн, аффект немесе рухтың
7. Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Алтаев Ж., Касабек А., Мухамбетəли
тарихы. Алматы, 2000.
2. Асмус В. Ф. Декарт М.:
3. Əбішев Қ. Философия.Алматы. Ақыл кітабы,
4. Гайденко П.П. Эволюция понятие науки
М.: 1987.
5. Зайченко Г.А. Джон Локк. М.:
6.Есім Ғ. Фəлсафа тарихы. Алматы. Раритет,
7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. Алматы,
8.Қасабек А. Тарихи-философиялық таным.
Оқу құралы. Алматы, ҚазГЗУ, 2002.
9.Мырзалы С. Қ. Философия əлеміне саяхат.
10. Нарский И. С. Готфрид Лейбниц.
11. Нысанбаев Ə.,Əбжанов Т.Философия тарихы. Алматы,
12. Соколов В.В. Спиноза М.:1977.
13. Соколов В. В. Европейская философия
– М.: 2003.
14. Философия Ғабитов. Т. Алматы. Раритет.
15. Философиялық сөздік. Алматы. 1996.
16.Интернет (www.google.rukz)
1
