TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе 2

Шапағатын шашқан ислам діні 3

2 Негізгі бөлім 11

2.1 Ислам діні туралы әл-Фараби ойлары 11

2.2 Қазақ ағартушылардың Ислами көз қарасы. Абай, Ыбырай көзқарастары. 19

Қорытынды 30

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні:
-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 Жоспар

Кіріспе 2

Шапағатын шашқан ислам діні 3

2 Негізгі бөлім 11

2.1 Ислам діні туралы әл-Фараби ойлары 11
2.2 Қазақ ағартушылардың Ислами көз қарасы. Абай, Ыбырай
Қорытынды 30

Кіріспе

Адам баласы дүниеге шырылдап келгеннен бастап ол баланы
Ислам діні бізге Құран Кәрім кітабын сыйлады. Ол,
Ислам діні (туралы) ғылымда, медицинада, тарихта айтылған. Оның
Шапағатын шашқан ислам діні

Ислам діні Алланың жан-жақты жетілдірген ең соңғы діні
Адамдар алғаш қасиетті кітаптарға сенбеді. Оларды өздеріне лайықтап
Алла тағала Пайғамбарды бұл қасиетті кітапты өзінің құдіретімен
Қасиетті Құранда өмірдегі және өмірден тыс барлық нәрселердің
Құранның осы құпиясына және оның аяттарының 23 жыл
Алла тағаланың діні – Ислам адамды жақсылыққа, адамгершілікке,
Ислам сөзі арабша, оның аудармасы – бір Алланы
Ислам діні өте таза, қарапайым, тұрмысқа және елдің
Осыны дәлелдеуде Алланың: «Құранның ақиқат екені көкіректеріне жеткенге
Ертедегі ата-бабамыз Қасиетті Құранның аяттарының құпиясына мән берді.
Олар алғаш өздері Ислам діні жөнінде сауаттарын ашты.
Сөйтіп ұрпағын адалдыққа, инабаттылыққа, кішіпейілділікке, парасаттылыққа, ұятжандылыққа, Отанын
Қасиетті Құранда: «Көктің де, жердің де әміршісі Алла
Сондықтан да Алла тағала пенделерінің әрбір істеген ісі,
Бұның бәрін адам ғана өзгертіп отыр деу қате
Алла тағала өзінің ілімін насихаттайтын мыңдаған Пайғамбарлары ішінен
Ал академик А.Әл-Машанидік пікір жазуымен Ислам дінін үгіттейтін
Құранның қасиетіне бас иген бабамыз Қожа Ахмет Иассауи
Құранның жүздеген аяттарында ғылым, ақыл, ой және тәлімдік
Құран Кәрімнің ерекше қасиетін ертеректе-ақ ұлы ақындар, басқа
Діни сауатсыздық салдарынан баспасөз бен бұқаралық ақпаратта еліміздің
Бүгінгідей мәдениеті де, сауаты да, жағдайы да болмаған
Кейбіреулердің тірі пендені жаратушы Алладан, оның Құран Кәрімнен
Ислам діні – ол «Ақыл – парасат діні»
Алланың Пайғамбарлары ішінде Ибраһим (ғ.с) отқа жанбаған, Мұсаның
Бірақ, әр адамның бойындағы әлі ашылмаған, дәлелденбеген құбылыста
«Әуелде көк пен жер тұтас еді ғой. Біз
Қасиетті Құранның «һуд» сүресі 101 аятында «Біз оларға
Ислам діні – тірілер үшін түсірілген, бір Алланы
Дегенмен мұсылман халықтар тіршілігінің қуаты, рухани байлығы Ислам
Ислам діні – адамдардың денсаулығын қорғауына, қауіп-қатерден сақтауына
Бір күні Жәбірейлі (ғ.с) періште мешітте отырған Пайғамбарымыз
Бұл ерекше құбылысты әлемнің мұсылман дін мамандары және
Ислам діні – оқып үйренуге, білімге ұстаздыққа терең
Пайғамбарымыз Мұхамед (с.ғ.с) өзінің көптеген өсиетінде ғылымды насихаттауға,
Ислам Алланың ақырғы хақ діні екеніне сенім мен
Шапағатын шашқан Ислам діні түбі әлем елдерінде берік
2 Негізгі бөлім

2.1 Ислам діні туралы әл-Фараби ойлары

Осы діни көзқарастарға қарап біздің заманымызға дейінгі VII-ғасырдан
Фарабиді шығыс Аристотелі деп атаған. Артында қалған ғылыми
Фараби шығыс перипатетизмінің аса көрнекті өкілі, араби тілінде
Фараби шығыс перипатетизмінің аса көрнекті өкілі, араби тілінде
Фарабидің қоғам, этика, эстетика жөніндегі пікрлері мен философиялық
Фарабидің философиялық әлеуметтік-этикалық эстетикалық ой-пікіріне көне грек заманының
2) Фарабидің философиялық, әлеуметтік – утопиялық идеясының адам
3) Оның философиялық, әлеуметтік – этикалық және эстетикалық
Фараби ғылыми мұралары – орта ғасырдағы олқылығы мол
Ол жалпы теориялық ой-пікірдің жетістіктерін жаңғыртып, жетілдіре түсті.
Ең бастысы, Отырардан шыққан ойшылдың қоғам, этика, эстетика
Фарабидің пікірінше, дін елдің ішіндегі ізгілікті тәртіпті орнатушы
Тек шын мәніндегі ғылым ғана теориялық философияға ел
Фараби жан-тәнімен ақыл-ойдың қорғаушысы, ақыл-ойдың қадір-қасиетін мадақтаушы оны
Мұсылман діні дәуірлеп тұрған орта ғасырда Фараби қоғамды
Адамдар бір-бірімен келісіп тіл табысып отыруы керек деп
Өз заманындағы қоғамды сынай отырып, Фараби оны түбірімен
Этика Фараби мұрасының ішінде үлкен орын алды. Этиканы
Фараби бұл салада жасаған қортындының басты түйіні –
Риторика, поэтика, өнер поэтика, өнер, музыка т.б. жөніндегі
Музыка зерттеу саласында Фараби әр алуан шығармалармен қатар
Отырардан шыққан шыққан ұлы ғалым Платонның пікіріне қарсы
Адамды жетіле түсуге, бақытқа, молшылыққа жетелеуді көздеген Фараби
Ол адамның іс-әрекетінде интеллекттің (зиялылықтың) рөлі аса зор
Ғылым тарихында жеткілікті зерттелген саласының бірі – Фарабидің
Кіріспе бөлімінде Фараби бұл трактаттың мақсаты ғылымдарды тетелестіре
Фараби ғылымдарды былай классификациялайды.

1-бөлім. Тіл туралы ғылым «Ихсо әл-улум» осыдан бастады.
1. Жай сөз туралы ғылым; 2. Сөз тіркестері
2-бөлім. Логика Фараби логиканы ойлаудың заңдары мен ережелерін
3-бөлім. Математиканы қарастырды.

4-бөлім. Табиғи және құдайы ғылымдар.

1. Фараби түсінігінше, табиғи ғылым, яғни физика-табиғат туралы,
Фарабидің медицина саласындағы трактаттарында аурудың туу себептерін сипаттауға
5-бөлім. Азаматтық ғылым мен оның бөлімдері, яғни мемлекет
2.2 Қазақ ағартушылардың Ислами көз қарасы. Абай, Ыбырай
Ұлы Абай өмір бойы дүниеден жиып терген ой
Әділет пен ақылға

Сынатып көрген, білгенін

Белгісіз алыс жақынға

Солардың сөйле дегенін, -

Өз шығармаларында ой – атаулының бәрі де ақыл
Абай өз шығармаларында нәр татқан рухани бұлақтар төркінін
Ғылым іздеп

Дүниені көздеп

Екі жаққа үңілдім.

деп қайырыла ескертуінде мәні терең сыр жатыр. Яғни
Абай - өз заманы үшін «Ауыр ойды арқалап
Адамзат тарихында ғылыми ойдың үздіксіз даму процесінде «өзін
Адамның «өзін танымақтығы» жөніндегі шығармаларында мол таратылған ойлардың
Жан қуаты ретінде Әл- Фараби қолданған терминдер Абай
Абай шығармаларында (14. 17 қарасөзбен «әуелде бір суық
Біз бұл арада тек қана Абай шығармаларының ұзына
Абай 17 - қара сөзінде ақыл, қайрат, жүрек
Әл- Фараби «ізгі қала тұрғындарының көз қарастары туралы
Әл- Фараби – Абай дүниетанымындағы іргелес пікірлерді сөз
Абай ғалым, хакімдер туралы пікір қозғағанда «. .
Абайдың «Ғакімят - тасдихат» деп аталып кеткен атақты
Кел, балалар, оқылық

Оқығанды көңілге

Ықыласпен тоқылық !

Оқысаңыз, балалар,

Шамнан шырақ жағылар,

Тілегенің алдыңнан

Іздемей-ақ табылар, -

дейді Ыбырай Алтынсарин өз ұрпағына жаны ашыған патриоттық
Өнер – білім тақырыбындағы Ыбырай өлеңдерінің өзіне тән
«Кел, балалар, оқылық» деген өлеңі де түгелімен контрастқа
Надандықтың белгісі

Еш ақылға жарымас

Жайылып жүрген айуандай,

Ақ, қараны танымас, -

десе, тағы бірде:

Мал дәулеттің байлығы,

Бір жұтасаң жоқ болар.

Оқымыстың байлығы

Күннен күнге көп болар,

Еш жұтамақ жоқ болар, -

дейді. Ыбырай өлеңдерінің бұл тұстағы гиперболасы мейлінше жанды
Ыбырай өлеңдерінің ішкі құбылысындағы контрастардың өзі белгілі бір
Өнер-білім тақырыбын жырлаумен Ыбырай лириканың жаңа түрін ашты.
Ат өнері білінбес

Бәйгеге түсіп жарыспай

Желкілдеп шыққан көк шөптей,

Жаңа өспірім достарым

Қатарың кетті-ау алысқа-ай

Ұмтылыңыз қалыспай ! –

деген жолдарын оқығанда, мұның да арнау түрінде жазылғанын
Өзінің осы өнер-білім тақырыбындағы новаторлық өлеңдері арқылы Ыбырай
Поэзия тұңғыш рет өмір талабының жоқшысы прогресс жыршысы
Ыбырай поэзиясының бір новаторлық саласы мысал жанры бұл
Ыбырай мысалдарында сатирамен ағартушылық ғибраты қатар жүреді. Оның
Адам мінезін сын көзбен қарап, әлеуметтік пішінде, халықтың
Ыбырай Крыловша мысалдардың алды-артынан ғибрат сөз бермейді. Оның
Ыбырай поэзиясының реализімін, оның образдарын, тақырып таңдау жүйесін
Бір адам жас баласын жанына алды,

Екеуі сайран етіп кетіп қалды.

Қыдырып әрі-бері жүрдідағы,

Егінші егін еккен жерге барды, -

деген жерде ақын адам кәсібін де, табиғат суретінде
Ыбырай романтиктері сияқты асқақтаған теңеу, аспарлы тропа қолданбайды.
Тақырып таңдау, жанр жасауда Ыбырай қазақ поэзиясының ескі
Тағы бір айта кететін жай, Ыбырай әңгімелерінде шығыс
Ұстаздығы Ыбырай қызметінің басты саласы – бала оқыту,
Ыбырай – халық ауыз әдебиетін алғаш жинаушыларда Ленин
Ыбырай қазақтың жаңа жазба әдебиетінің негізін салушылардың бірі.
Абай сияқты Ыбырай да қазақ әдебиетінде көрінген жаңашыл
Қорытынды

Қорыта келгенде адам баласы тек дінмен қана шектеліп,
Бар байлықтың барлығы

Бір жұтасаң жоқ болар

Оқығанның байлығы

Күннен күнге көп болар.

деген ұлы ақын Абай Құнанбайұлы.

Бізге сенген Ұстаздар, біз өмір ұрпағымыз, келешек
Халық бізге сенеді.

Біз халыққа сенеміз.

Әр қашанда ынтымақта, бірлестікте болайық.

Егеменді еліміз, күннен-күнге жоғарылай берсін.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

“Ислам әлемі” №4 шілде-тамыз, 2003ж

“Алдаспан” №3-4, 2003 ж.

“Қазақстан” Ұлттық энциклопедия, 3 том, 321 бет

www.islam.nur.kz

5. А.Кобжов. Әл-Фараби, Алматы, 1971.

6. Әл-Фараби. Философиялық трактаттар, Алматы, 1973.

7. Қ. Өмiрәлиев. “Абай афоризмi” Алматы, “Қазақстан”
2