Тауарлық-материалдық қорлар есебі курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
:
1. Тарау Тауарлық-материалдық қорлар ----------------------------------------3
1.1 Тауарлық-материалдық қорлар жайлы түсінік ----------------------------------3
1.2 Тауарлық-материалдық қорлардың жіктелуі ------------------------------------5
1.3 Материалдардың номенклатурасы -------------------------------------------------9
1.4 Материалдар қозғалысының есебі және
оларды құжаттау --------------------------------------------------------------------------10
1.5 Тауарлық-материалдық қорларды бағалау әдістері ---------------------------15
2. Материалдық қорлардың есебі ---------------------------------------------------18
2.1 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі -------------------------------------18
2.2 Материалдардың бухгалтериядағы есебі ---------------------------------------21
2.3 Материалдық қорларды түгендеу ------------------------------------------------23
3. Тауарлы-материалдық қорлардың аудиті -----------------------------------27
3.1 Тауарлы-материалдық қорлардың
қозғалысының аудиті -------------------------------------------------------------------27
3.2 Тауарлы-материалдық құндылықтардың
қоймадағы есебінің аудиті -------------------------------------------------------------30
4. Қорытынды ---------------------------------------------------------------------------32
5. Пайдаланылған әдебиеттер-------------------------------------------------------34
33
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім Министрлігі
Орта - Азиялық Университет
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Тауарлық-материалдық қорлар есебі
Орындаған: «УиА» 3 cc тобының
сыртқы бөлімінің
студенті Қасымова А.С.
Тексерген: Тасмагамбетов Т.А.
Алматы 2008
Жоспар:
1. Тарау Тауарлық-материалдық қорлар ----------------------------------------3
1.1 Тауарлық-материалдық қорлар жайлы түсінік ----------------------------------3
1.2 Тауарлық-материалдық қорлардың жіктелуі ------------------------------------5
1.3 Материалдардың номенклатурасы -------------------------------------------------9
1.4 Материалдар қозғалысының есебі және
оларды құжаттау --------------------------------------------------------------------------10
1.5 Тауарлық-материалдық қорларды бағалау әдістері ---------------------------15
2. Материалдық қорлардың есебі ---------------------------------------------------18
2.1 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі -------------------------------------18
2.2 Материалдардың бухгалтериядағы есебі ---------------------------------------21
2.3 Материалдық қорларды түгендеу ------------------------------------------------23
3. Тауарлы-материалдық қорлардың аудиті -----------------------------------27
3.1 Тауарлы-материалдық қорлардың
қозғалысының аудиті -------------------------------------------------------------------27
3.2 Тауарлы-материалдық құндылықтардың
қоймадағы есебінің аудиті -------------------------------------------------------------30
4. Қорытынды ---------------------------------------------------------------------------32
5. Пайдаланылған әдебиеттер-------------------------------------------------------34
1. Тарау Тауарлық-материалдық қорлар
1.1 Тауарлық-материалдық қорлар жайлы түсінік
Кәсіпорындар мен ұйымдардың қызметі барысында өздерінің өндірген дайын
Олардың өндіріс құралдарынан өзгешелігі, өндіріс құралдары шаруашылық үдерісіне
Материалдарды есептеудің негізгі міндеттері:
Дайындалған, келіп түскен және өндіріске немесе сыртқа босатылған
Материалдардың қоймада және тасымалдау кезінде түгел сақталуын бақылау.
Материалдық қорлар қалдығының белгіленген мөлшерден артып немесе төмендеп
Материалдарды өндірісте пайдаланған кезде олардың техникалық жолмен анықталған
Мтериалдардың өндірісте ұтымды пайдаланылуын бақылау.
Дйындалған материалдардың өзіндік құнын анықтап және олардың жоспарлы
Жақсы және дұрыс ұйымдастырылған есеп материалдардың түгел сақталуына,
тиісті түрде жабдықталған материалдық-қорларды сақтайтын қойма немесе бөлме
материалдар қойманың әр бөлігінде өздерінің түрлері, сорттары, өлшемдері
Кәсіпорындар мен ұйымдардың әкімшілігі материалдарды сақтайтын жерді таразымен,
Материалдардың есебін дұрыс және ұтымды ұйымдастыру үшін мыналар
материалдардың біріңғай наменклатурасы мен жоспарлы есеп айырысу бағасын
құжат айналымының дәл жүйесін белгілеу және материалдарды есепке
біріңғайланған алғашқы есеп құжаттары нысандарының түрлерін белгілеу және
Сонымен қатар материалдарды алдағы уақыттарда пайдалану үшін өндіріске
1.2 Тауарлық-материалдық қорлардың жіктелуі
Еңбек заттары бір тектес емес. Олардың бір-бірінен
шикізат;
негізгі материалдар;
көмекші материалдар;
жартылай фабрикат және тағы да басқалар болып табылады.
Негізгі материалдар мен шикізаттар өндірілетін өнімнің құрамына кіріп,
Шикізаттар деп бұрын азды-көпті еңбек сіңірілген заттарды атайды.
Негізгі материалдардың қатарына өнімнің өзіндік құнын құрайтын өңдеуші
Өндірістік үдерістің бір сатысынан толық өтіп әрі қарай
Көмекші материалдарға - әр түрлі химикаттар мен майлайтын,
Материалдық қорлардың ішінде бөлек топ болып отындар, ыдыс
Материалдық босалқы қордың барлық түрін есепке алу үшін
1310 «Шикізаттар мен материалдар» шотында шығарылған өнімнің негізін
1311 «Сатып алынған жартылай фабрикаттар және құрастырушы бұйымдар»
1312 «Отын» мұнай өнімдері, қатты және басқа да
1313 «Ыдыс және ыдыстық заттар» ыдыстың барлық түрі
1314 «Қосалқы бөлшектер» жөндеуге және машинаның тозған бөлшектерін
1315 «Өзге материалдар» өндіріс қалдықтары, жөнделмейтін ақау бөлшектер,
1316 «Өңдеуге берілген материалдар» шотында сыртқа өңдеуге берілген
1317 «Құрылыс материалдары» құрылыс бөлшектерін, монтаждау жұмысын және
Әрбір шаруашылық жүргізуші субъектілер қажеттігінше әрбір шоттар бойынша
Мысалы, «Шығыс» ААҚ аяқ киімді өндіру үшін, сары
Біз бұл мысалда алынған терінің өзіндік құны 4545324
сатып алу бағасы - 2758624 теңге
көлік-дайындау шығындары (КДШ) - 1156700 теңге (800000+356700);
сақтау шығындары - 630000 теңге «сақтау шығыны
Алынған материалдар нақты өзіндік құны бойынша бухгалтерлік есепке
Енді біз осы операциялар бойынша жасалатын шоттар корреспонденциясын
Рет №
Шаруашылық операцияларының мазмұны Сома, мың теңге Шоттардың корреспонденциясы
дебет кредит
1 2 3 4 5
1 ТМҚ жеткізіп беру үшін жабдықтаушыға аванс берілген
2910 441
1040
2 Жабдықтаушыдан сары тері алынды:
материалдардың құнына
ҚҚС-ның сомасына
2758624
441380
201
1310
331
1410
671
3310
671
3310
3 Тасымалдау шығындары өтелді
Сақтау шығыстары төленді
800000
630000
687
4240
687
4240 441
1040
441
1040
4 Сары теріні алумен байланысты шығыстары материалдық құнына
тасымалдау шығысы
артып-түсіру бойынша кеткен шығыстары
сақтау шығыстары
800000
356700
630000
201
1310
201
1310
201
1310
687
4240
681,634
3350,3140
687
4240
5 Жабдықтаушының қарызын өтеуге бұрындары берілген авансы зачет
3200004
671
3310
351
2910
6 Таза сатылған құнына дейін материалдардың құны есптен
458177
845
7450
201
1310
1.3 Материалдардың номенклатурасы
Номенклатуралық тізімде әр материалдың дұрыс аты, оған берілген
1.4 Материалдар қозғалысының есебі және оларды құжаттау
Кәсіпорындар мен ұйымдарда материалдық-техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету жұмысымен
Жабдықтау бөлімі келген материалдарды қабылдап алуды да қадағалап
Жабдықтаушы ұйым тауарлық-материалдық қорларды автомобиль көлігі арқылы жеткізіп
Жүргізуші тауар-көлік жүк құжатының екінші данасын материалдарды қабылдап
Құжаттың үшінші және төртінші даналары материалдарды қабылдап алғанын
Кейіннен ол құжаттың үшінші данасы материалдық құндылықтарды тасымалдауға
Құжаттың төртінші данасы автомобиль көлігінің жол қағазына тіркеліп,
Егер келіп түскен материалдардың нақты саны, көлемі, сапасы
Матриалдар кәсіпорындар мен ұйымдардың ішіндегі цехтарына, бөлімшелеріне, өзінің
Материалдарды босату (ішкі ауыстыруды) « талап ету жүк
Егер материалдар қоймадан кәсіпорынның өзінің шаруашылықтарына (цехтарына, бөлімшелеріне)
Үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды бұзғаннан, бөлшектегеннен алынатын іске жарамды
Кәсіпорындар мен ұйымдардың өндірісінде жиі пайдаланылаты материалдық құндылықтар
Айдың аяғында лимиттік-заборлық картада көрсетілген материалдардың пайдаланылған-пайдаланылмағанына қарамастан
Құрылыс ұйымдарында көбіне лимиттік-заборлық картаның М-28 және М-28А
1.5 Тауарлық-материалдық қорларды бағалау әдістері
Материалдық қорлар бухгалтерлік есепте мына әдістер негізінде бағаланады:
Арнайы сәйкестендірілген есептеу әдісі
Орташа өзіндік құнын есептеу әдісі
ФИФО әдісі
ЛИФО әдісі
Арнайы сәкестендірілген есептеу әдісі
Арнайы сәйкестендірілген есептеу әдісі әдетте бірімен бірін алмастыруға
Орташа өзіндік құнын есептеу әдісі
Орташа өзіндік құнын есептеу әдісі бойынша кәсіпорынға кіріске
ФИФО әдісі
ФИФО есптен шығарылған материалдық қорларды олардың алғашқы
ЛИФО әдісі
ЛИФО әдісі кәсіпорынға ең соңғы кезекте кіріске алынған
Өндіріске жұмсалынған және материалдардың қоймадағы қалдықтары ФИФО және
Саны (дана) Бағасы (теңге) Сомасы (теңге)
А) Қаңтар айының бірінші жұлдызына кәсіпорынның қоймасындағы материалдардың
Қаңтар айында кіріске алынған материалдық қорлар
1-Топтамада
2-Топтамада
3-Топтамада
4-Топтамада
5-Топтамада 100
80
90
100
70 110
120
130
140
150 11000
9600
11700
14000
10500
Кіріске алынған материалдық қорлардың жиынтығы
440 --- 56800
Бастапқы қалдықпен қоса есептегендегі қалдығы
490 --- 61800
Ай бойы материалдық қорлардың шығыс етілгені
ФИФО әдісімен бағалағанда 250
28200
ЛИФО әдісімен бағалағанда 250
34900
Ай соңындағы материалдық қорлардың қалдығы
ФИФО әдісімен бағалағанда 240
33600
ЛИФО әдісімен бағалағанда 240
26900
Бұл кестеден көріп отырғанымызда йшығыс етілген 250 дана
ФИФО әдісі бойынша:
Бірінші кіріс етілгенде, соның ішінде: айдың басындағы кәсіпорынның
ЛИФО әдісі бойынша:
Соңғы кіріс етілгендер, соның ішінде: бесінші топтамада кіріске
Материалдық қорларды ФИФО және ЛИФО әдістерімен бағалау барысында
Материалдар баланста нақты өзіндік құны бойынша көрсетіледі. Сонымен
Бұл бағаны кәсіпорынның немесе ұйымның өзі жоспарланған дайындау-тасымалдау
2. Материалдық қорлардың есебі
2.1 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі
Материалдар өздері сақталып тұрған жері бойынша, яғни кәсіпорын
Айта кететін жағдай, ай соңында бухгалтерияға ондағы көрсетілген
2.2 Материалдардың бухгалтериядағы есебі
Материалдардың бухгалтерияда аналитикалық есебі сандық және ақшалай өлшемде
Айырмашылығы: Қоймадағы карточкаларда сандық есеп қана жүргізілсе, бухгалтериядағы
Бірінші бөлімде кіріске алынған материалдардың жиынтық өзіндік құны
Екінші бөлімде әрбір қойма мен материалдарға жауапты тұлғалар
2.3 Материалдық қорларды түгендеу
Қазақстан Республикамызда осы күнгі қолданылып жүрген ереже бойынша
жылдық есеп беру алдында маусыммен жұмыс істейтін қайта
материалдық қорларды міндетті түрде түгендеу материалдарға жауапты адамның
Түгендеу жүргізу үшін кәсіпорын басшысының бұйрығымен орталық түгендеу
Кәсіпорын басшысының бұйрығымен түгендеу жүргізу оның басталуы және
Түгендеу – бұл барлық материалдардың әрқайсысын біртіндеп санап
Кәсіпорындағы материалдық қорларды түгендеу нәтижесі бухгалтерлік есепте түгендеудің
Тауарлық-материалдық қорлар шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№ Операциялардың мазмұны Дебет Кредит
1 2 3 4
1 Жабдықтаушылар мен жеткізушілерден келген материалдар есеп айырысу
1300 671 3310
2 Сатылып алынған материалдардың құны кассадан төленді. 201-206
1310-1315 451,452 1010, 1020
3 Есеп беруге тиісті тұлғалар арқылы сатылып алынған
4 Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан өтеусіз келіп
1310-1315 727 6160
5 Негізгі құралды бұзғаннан, істен шығарғаннан алынған материалдық
6 Кәсіпорындар мен ұйымдардың өз өндірісінде өндіріліп, дайындалып
7 Алынған материалдар және олар үшін кеткен шығындар
8 Пайдалануға болатын өндірістік ақаулардан алынған материаларды кіріске
9 Түгендеу кезінде артық шыққан материалдарды кіріске алу.
10 Еншілес және тәуелді серіктестермен бірлесіп бақыланатын заңды
11 Материалдық құндылықтарды дайындайтын жұмыскерлерге есептелінген еңбекақы. 201-206
12 Өдіріс пен шаруашылыққа пайдалану үшін жіберілген материалдар:
негізгі өндіріске;
қосалқы өндіріске;
цехқа (үстеме шығын);
ұйымның әкімшілік шығындары.
901 8011
921 8031
931 8041
821 7210
20 бас шот 1300
13 Салынып жатқан (аяқталмаған) құрылысқа жіберу мақсатымен есептен
14 Өндірістік ақауды жөндеу үшін есептен шығарылған материалдар.
201-206 1310-1315
15 Түгендеу барысында бүлінген және жетпей қалған материалдарды
16 Басқа ұйымға әріқарай жөндеуге берілген матералдар. 207
17 Кәсіпорындар мен ұйымдардың жөндеуден алынған материалдарына 201-206,
18 Жөндеуден алынған материалдар үшін есептелінген сома. 201-206,
19 Сатылған, есептен шығарылған материалдық құндылықтардың нақты өзіндік
20 Түгендеу барысында жоқ болған табиғи кему мөлшерінен
21 Түгендеу барысында жоқ болған материалдарға жауапты адам
22 Басқа заіды тұлғаларға, кәсіпорындар мен ұйымдарға немесе
23 Ақау немесе басқа да себептерге байланысты жабдықтаушыларға
жабдықтаушылардың шоты төленгенге дейін;
жабдықтаушылардың шоты төленгеннен кейін.
671 3310
334 1410
201-206, 208 1310-1315, 1317
3. Тауарлы-материалдық қорлардың аудиті
3.1 Тауарлы-материалдық қорлардың қозғалысының аудиті
Өндірістік қорларды кіріске алу және шығысқа шығарудың бастапқы
Материалдардың қозғалысының бастапқы құжаттары мұқият толтырылуы, міндетті түрде
Соңғы жасалған қорытынды есеп жұлдызындағы материалдар қорларының құрамына
Бизнес жоспарындағы өндірістік бағдарламаны орындау үшін шаруашылық қажетті
Шартта көрсетілген материалды-техникалық қамтамасыз ету жоспарының орындалуына бақылау
Шауашылыққа келіп түскен материаладрға мына төмендегідей тәртіп бойынша
Жабдықтау бөліміне келіп түскен құжаттар бойынша көлемінің, ассортиментінің,
Бұл мақсат үшін жабдықтау бөліміне келіп түскен жүктердің
Тексерілегн төлемдәі талаптауды жабдықтау бөлімінен бухгалтерияға береді, ал
Экспедитор станцияға келген материаларды күтіп алып, оларды саны
Жабдықтаушылардың қоймасынан материалдарды алып шығу үшін экспедиторға алынуға
Экспедитор материалдардың тек қана санын емес, сонымен бірге
Экспедитор қабылданған жүктерін шаруашылықтың қоймасына жеткізіп, қойма меңгерушісіне
Бір жолғы кіріс ордерлер материалдардың бір ғана түріне
Материалды құндылықтар натуралды өлшем бірліктерінде кіріске алынып, қоймада
Материалдарды, жабдықтаушылардың мәліметтерімен нақты мәліметтерінің арасында айырмашылық болмаса,
Егер қоймаға келіп түскен материалдардың саны және сапасы
Шаруашылыққа жабдықтаушының шот-фактурансыз келіп түскен материалды қабылдаған кезде
Егер материалдарды автокөлікпен тасымалдау жүзеге асырылса, онда бастапқы
Қоймаға шаруашылықтың өзі дайындаған материаладарды, өндіріс қалдықтарын, негізгі
3.2 Тауарлы-материалдық құндылықтардың қоймадағы есебінің аудиті
Шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың қаржы-шаруашылық қызметінің бухгалтерлік есеп бас
Тауарлы-материалдық қорлардың сақталу орындары бойынша нақты қолда барының
Біріншіден жылдық түгендеудің материалдармен танысуы керек.
Екіншіден сақталу орны бойынша жаппай тексеруге тиісті материалдар
Қоймаларды материалдық құндылықтардың сақталу тәртібіне, сақтау орындарының, қорлардың
Аудитор қойма шаруашылығына зер салып зерттеген,кезде, қойма ғимаратының
Материалды құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етудің маңызды шарты дұрыс
Кіргізіп-шығару жүйесін тексеру және территорияларға бөлініп орналасқан арнайы
Цехтың өндірістік қызметінде бұрмалаушылық, шектен шығып кету фактілері
Шаруашылықтың қоймасындағы материалды құндылықтардың сақталуын бақылаудың бөлінбейтін бөлігі
Аудитор қоймашылармен жеке материалды жауапкершілік, олардың жұмысын бақылаудың
Құндылықтарды тез қабылдап және босатуды қамтамасыз ету үшін,
Қоймашы материаладардың әрбір номенклатурасының номеріне материалдық таңба қағаз
Карточканы бухгалтерияда немесе электронды есептеу техникаларында ашып, оған
Бастапқы құжаттарынң мәліметтерін қоймалық есеп карточкаларын жазғаннан кейін,
Қорытынды
Сонымен, кәсіпорындар мен ұйымдардың қызметі барысында өздерінің өндірген
Жақсы және дұрыс ұйымдастырылған есеп материалдардың түгел сақталуына,
Еңбек заттары бір тектес емес. Олардың бір-бірінен
Материалдар есебін дұрыс ұйымдастыру үшін материалдардың номенклатуралық тізімі
Материалдардың номенклатурасы деп өндірісте пайдаланылатын материалдардың белгілі
Материалдық қорлар бухгалтерлік есепте мына әдістер негізінде бағаланады:
Материалдар өздері сақталып тұрған жері бойынша, яғни кәсіпорын
Материалдардың бухгалтерияда аналитикалық есебі сандық және ақшалай өлшемде
Өндірістік қорларды кіріске алу және шығысқа шығарудың бастапқы
Шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың қаржы-шаруашылық қызметінің бухгалтерлік есеп бас
Пайдаланылған әдебиеттер:
«Бухгалтерский учет от азо до баланса», Э.О. Нурсеитов,
«МСФО: рекомендации по применению рабочего плана счетов», Библиотека
«Рабочий план счетов по МСФО», Библиотека ЦДБ,
«Аудит: теория и практика», Д.О. Абленов, Алматы, 2005
«Қаржылық есеп», С.Б.Баймұханова, Алматы 2007 ж.
2
