Жалақыдан ұсталым курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ---------------------------------------------------------------------------------------3
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Еңбек есебі және нормативтік реттеу..............................................................5
1.2 Қызметкерлердің өндірімі мен жұмыс уақытын пайдалану есебі...............8
1.3 Еңбекақы формалары мен жүйелері..............................................................10
ІІ. ЖАЛАҚЫДАН ҰСТАЛЫМДЫ ЕСЕП АЛУ
2.1 Жалақы және еңбектi нормалау.....................................................................13
2.2 Жалақы төлеу мерзiмдерi, жалақыдан ұстап қалу.......................................15
2.3 Жалақы бойынша есеп айырысуды есепке алудың мәні мен міндеттері...............................................................................................................17
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР..................................................................26
ҚОСЫМШАЛАР..............................................................................................26-29
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
КІРІСПЕ---------------------------------------------------------------------------------------3
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Еңбек есебі және нормативтік реттеу..............................................................5
1.2 Қызметкерлердің өндірімі мен жұмыс уақытын пайдалану
1.3 Еңбекақы формалары мен жүйелері..............................................................10
ІІ. ЖАЛАҚЫДАН ҰСТАЛЫМДЫ ЕСЕП АЛУ
2.1 Жалақы және еңбектi нормалау.....................................................................13
2.2 Жалақы төлеу мерзiмдерi, жалақыдан ұстап қалу.......................................15
2.3 Жалақы бойынша есеп айырысуды есепке алудың мәні
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР..................................................................26
ҚОСЫМШАЛАР..............................................................................................26-29
КІРІСПЕ
Курс жұмысының өзектілігі. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев
«... Бюджет саласындағы жалақы 2007 жылғы 1 қаңтардан
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты
Қазақстан Республикасының "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру"
Жалақы – еңбек құнының (бағасының) ақшалай өлшемі. Қазақстан
Еңбекақы мөлшерін жұмыс
Курс жұмысының мақсаты. Жұмыс мақсатына жұмысшылардың еңбегіне төленетін
Еңбек және еңбекақы есебі - жұмысшылар санының өзгеруі,
Сонымен, курстық жұмыстың негізгі мақсаты – бухгалтерлік есептегі
Курс жұмысының міндеттері. Жоғарыда көрсетілген мақсаттарға байланысты
жалақының пайда болуы және қалыптасу принциптерін анықтау;
еңбек есебі және еңбекақыны нормативтік реттеу мәселелерін қарастыру;
жалақы бойынша қызметкермен есеп айырысудың
жалақыдан ұсталымды есепке алу;
Қазақстан Республикасындағы еңбекақы жүйесі және оны талдау.
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Еңбек есебі және нормативтік реттеу
Еңбек және еңбекақы есебі - жұмысшылар санының өзгеруі,
Кәсіпорын дербес болғанымен заңға сәйкес штат кестесі, формалары
Әрбір қызметкердің еңбекақылық табысы кәсіпорын қызметінің түпкілікті қорытындысына
Еңбекақы мөлшерін жұмыс
«Қазақстан Республикасының Еңбек
• қандай да бір кемсітушіліксіз (дискриминация) тең еңбекке
• қауіпсіздік және
• кепілдік және өтемақы алуға және т.б.
Жұмыс берушінің құқықтары:
• қызметкерлерді көтермелеуге, олардан белгіленген заңға сәйкес әрекет
Жұмыс берушінің міндеттері:
• Қазақстан Республикасының нормативті
• еңбек туралы заңдағы, ұжымдық келісімшарттағы
• Қазақстан Республикасының нормативті құқықтық актілерінде қарастырылған шарттар
• қызметкерге қауіпті және зиянды жұмыс жағдайын,
Жеке еңбек келісімшартында негізгі тармақтар қамтылуы керек:
• еңбек жағдайының сипаты,
• жұмыс уақыты және
• еңбекақы мен еңбекті
• өтемақы төлеу және кепілдік беру тәртібі
Қызметкер бірнеше жұмыс берушімен толық емес жұмыс уақытын
«Қазақстан Республикасы Еңбек туралы» Заңының 13-бабына сәйкес қызметкердің
Сол ұйымның басқа жұмысына немесе ұйыммен бірге басқа
Қызметкерді сол ұйымда басқа орынға, сол орынның басқа
Қызметкерге еңбек жағдайының өзгеретінін бір ай бұрын (одан
Еңбек жағдайы өзгерген жағдайда жеке еңбек келісімшартына сәйкес
Өндірістік қажеттілік пайда болған жағдайда жұмыс беруші қызметкерді
Мұндай ауыстыру стихиялық апаттың, өндірістік апаттың алдын алу
Жұмыс болмай қалған жағдайда (простой) жұмыс беруші қызметкерді
Қызметкерді денсаулығына байланысты басқа жұмысқа уақытша ауыстыру «Қазақстан
• ұйым таратылғанда (заңды тұлғаның), жұмыс берушінің қызметі
• қызметкерлердің штаты
• әскери қызметке шақырылғанын растайтын құжат негізінде
1.2 Қызметкерлердің өндірімі мен жұмыс уақытын пайдалану
«Қазақстан Республикасы Еңбек туралы» Заңын 45-бабын сәйкес қызметкер
Жеке категориядағы қызметкерлер үшін заңда жұмыс уақытының ұзақтығын
Барлық категориядағы жұмыс істеушілердің жұмыс уақытын пайдалану есебі
Қызметкерлердің өнімділігі мен жұмыс уақытының орындалу есебі үшін
Табель әр айдың 1-ші күнінен бастап жүргізіледі, оны
Табельді тиісінше ресімдегеннен кейін оны кәсіпорын қызметкерлерінің еңбекақысын
Табельдік нөмір кәсіпорында тәртіпке келтірген сериялық жүйе бойынша
Табельде жұмыс уақытын пайдалану есебі қызметкердің жұмысқа келгенін,
Табельге қызметкердің жұмысқа келмеу себебін немесе жұмыс уақытын
1.3 Жалақы формалары мен жүйелері
Кәсіпорындағы еңбекақыны ұйымдастыру механизмі жұмысшы күшінің еңбекақыға айналу
«Қазақстан Республикасы Еңбек туралы» Заңының 70-бабы бойынша жұмыс
Жұмысшының еңбекақысы орындалған жұмыстың сапасы мен санына, ауырлығына
Еңбекақының формалары мен жүйелері Еңбек және халықты әлеуметтік
Қызметкерлер тобы мына категорияларға бөлінеді: басшылар, мамандар және
Кәсіпорындардағы шаруашылық етуші субъект еңбекақы жүйесін дербес таңдайды.
Жұмысшылардың еңбегі мерзімдік еңбекақымен, кесімді еңбекақымен немесе басқа
Еңбекақының негізгі екі формасы бар:
• мерзімді (негізі - жұмыстың бір
• кесімді (негізі - жұмыс көлемі
Нарықтық экономика жағдайында алынған табыс немесе пайда проценттеріндегі
Мерзімдік еңбекақы тарифтік мөлшерлеме бойынша немесе жұмыс істелген
• жұмысшы өнім шығарылымын арттыруға тікелей ықпал
• кесімді бағалауды
• жұмыс уақытын пайдалануға қатаң бақылау ұйымдастырылып, жасалынған
• жұмысшыларды дұрыс тарифтендіргенде, яғни разряды бар
• қызметкерлердің еңбекақысы үшін.
Еңбекақының мерзімдік еңбекақы формасьшда екі төлем жүйесі бар:
Мерзімдік-жай ақы тарифтік мөлшерлемені немесе қызметкердің қызметақысын және
Кесімді ақы сияқты мерзімдік ақы жеке және ұымдық
Еңбекті нормалау жұмыстың орындалуына қажетті еңбек шығынын анықтауға
Еңбекті нормалау Қазақстан Республикасьшың Еңбек және халықты әлеуметтік
ІІ. ЖАЛАҚЫДАН ҰСТАЛЫМДЫ ЕСЕП АЛУ
2.1 Жалақы және еңбектi нормалау
Жұмыс берушi осы Заңға, жеке еңбек, ұжымдық шарттарға
Қызметкерлердiң еңбегiне ақы мерзiмдiк, кесiмдi түрде немесе еңбекке
Қызметкердiң жалақысы орындалатын жұмыстың саны мен сапасына, күрделiлiгiне
Қызметкерлердiң өндiрiс тиiмдiлiгi мен жұмыс сапасын арттыруға материалдық
Ұйымдарда еңбекке ақы төлеу жүйесi ұжымдық шарттармен немесе
Жұмыс берушi қызметкерлерге қойылатын бiлiктiлiк талаптары мен жұмыстардың
Жалақының мөлшерi. Жалақының мөлшерiн жұмыс берушi дербес белгiлейдi
Қызметтердi қоса атқару (қызмет көрсету аймақтарын кеңейту) және
Белгiлi бiр ұйымда өзiнiң жеке еңбек шартымен келiсiлген
Қызметтердi қоса атқарғаны (қызмет көрсету аймақтарын кеңейткенi) немесе
Мерзiмнен тыс жұмыстарға, мереке және демалыс күндерiндегi жұмыстарға
Түнгi уақыттағы еңбекке ақы төлеу
1. Мерзiмнен тыс жұмысқа ақы бiр жарым есе
2. Мереке және демалыс күндерiндегi жұмысқа ақы екi
3. Мереке және демалыс күндерiндегi жұмыстарға төленетiн өтемақы
4. Түнгi уақыттағы жұмыстың әрбiр сағатына ақы бiр
Жұмыстың бос тұрып қалған уақытына ақы төлеудiң тәртiбi
Қызметкердiң кiнәсiнен бос тұрып қалған уақытқа ақы төленбеуге
Жұмыс берушiнiң кiнәсiнен болған iркiлiс уақытына ақы төлеудiң
Еңбек нормалары. Еңбек нормалары (жұмыс iстеу, уақыт, қызмет
Еңбек нормаларын енгiзудi, ауыстыруды және қайта қарауды жұмыс
Еңбектiң жаңа нормаларының енгiзiлетiнi туралы қызметкерлерге кемiнде бiр
Еңбектiң үлгiлiк (бiрыңғай) нормаларын ауыстыруды және қайта қарауды
Қызметкерлердiң жұмыс iстеу нормаларын орындауы үшiн жұмыс берушi
Он сегiз жасқа толмаған қызметкерлер үшiн жұмыс iстеу
2.2 Жалақы төлеу мерзiмдерi, жалақыдан ұстап қалу
Жалақы ақша нысанында және келесi айдың бiрiншi он
Жалақы төлейтiн күн демалыс немесе мереке күндерiне тура
Жұмыс берушiнiң кiнәсiнен жалақы, ал қызметкермен жеке еңбек
Жеке еңбек шарты бұзылған жағдайда қызметкерге тиесiлi барлық
Жалақы төленетiн орын:
Қызметкерлерге жалақы төлеу, егер жеке еңбек, ұжымдық шарттарда
Тұрақты жұмыс орнынан тыс жерде (iссапарда, тапсырысшының ұйымдарында
Қызметкердiң орташа жалақысын есептеу тәртiбi
3ейнетақы төлемдерiн, еңбекке уақытша жарамсыздық, жүктiлiк пен босану
Қызметкердiң жалақысынан ұстап қалу сот шешiмi бойынша, сондай-ақ
Қызметкердiң жалақысын бiр немесе бiрнеше атқарушы құжаттар бойынша
2.3 Жалақы бойынша есеп айырысуды есепке алудың мәні
Жалақы- бұл еңбек өлшемі мен тұтыну өлшеміне
Жалақының номиналды және шынайы түрлері болады. Номиналды жалақы
Шынайы жалақы – алған ақшаға сатып алуға болатын
Қызметкерлермен есеп айырысу есебінің негізгі міндеттері:
Еңбектің саны мен сапасына, шығарылым нормасының орындалуына, жұмыс
Субьектінің әрбір қызметкеріне жалақыны дер кезінде және уақтылы
Жалақыдан дер кезінеде және дұрыс ұстап қалу;
Белгіленген мерзімдерде қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысуды жүргізу;
Еңбекақы бойынша қызметкермен есеп айырысудың синтетикалық есебі 3430
Жалпы шаруашылық және
Өндірістік саладағы кәсіпорындарда еңбекақы есептелгенде 681 шоты кредиттеліп,
8112 «Еңбекақы» - негізгі өндіріс жұмысшыларына есептелетін еңбекақы
8311 «Еңбекақы» - қосалқы өндіріс жұмысшыларына есептелетін еңбекақы
8412 «Еңбекақы» - цех (жалпы өндіріс) қызметкеріне есептелетін
Еңбекақы төлемі «Ұлттық валюта кассасындағы қолда бар ақша»
Лауазымды қызметтекелермен есеп айырысудың есебі. Бухгалтерлік есепке және
Лауазымды қызметтегі тұлғаларға есептелетін еңбекақы сомасын «Жалпы және
3340 шотын енгізу қажеттілігі акционерлердің кез келген уақытта
Демалыс төлемақысының резерв есебі.
Бас жоспар шотына қызметкер демалысының төлемі бойынша қызметкерлермен
Демалыс төлемақысының бір жылда сіңірген еңбегі үшін берілетін
2930 «Аяқталмаған құрылыс» -
1330 «Тауарды (жұмыс, қызмет) өткізу шығыны»
7210 «Жалпы және әкімшілік шығындары» - қызметкердің еңбекақысынан
3350 «Еңбекақы», 8112 «Еңбекақы», 8312 «Еңбекақы» - негізгі
Демалыс уақытының еңбекақысы мен бір жылда сіңірген еңбегі
3430 «Еңбекақы бойынша есеп айырысу» және 3380 «Лауазымды
Жылдың түгендеу (инвентаризация) демалыс төлем резервісінің дұрыс құрылуы
Есептік кезеңнің желтоқсанында есеп айырысудың түгендеуімен бекітілген сомадан
Жинақтаушы зейнетақы қорына аударымды ұстау 4230 дебет шоты
Кәсіпорынның қаражат есебінен уақытша еңбекке жарамсыздық бойынша және
Жеке табыс салығын ұстау 4230, 4240 дебет шоттары
Еңбекақыдан ұстау және шегеру 3350, 3360 дебет шоты
3120 «Қызметкер және басқа тұлғалардың берешегі» - ұсталынған
«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалар» және
Депозиттелген еңбекақы сомасы 4240 «Басқалар» кредит шотына 3430
3430 және 3380 кредит шоттары бойынша журналдық-ордерлік формасы
Еңбекақы бойынша қызметкермен есеп айырысудың аналитикалық есебі машинограммдағы
Кәсіпорындардағы жұмысшылар мен қызметкерлердің бәріне және олардың әрқайсысына
Жұмысшылар мен қызметкерлер осы есеп айырысу төлеу тізімдемесі
Негізгі бетінде жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген негізгі және
Бұл топтау журнал-ордерлердің үлгілі түрі №3 және №4
Д-т: «Тауарларды (жұмыстарды) сату бойынша шығындар» шоты;
«Жалпы әкімшілік шығындар» шоты;
«Негізгі өндірістегі жұмысшылардың еңбекақысы» шоты, «Кемекші өндірістегі жұмысшылардың
К-т: «Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу» шоты.
7110-шоттың дебитіне маркетинг бөлімінің басқа да тауарларды сатумен
7210-шоттың дебитіне ұйымдағы әкімшілік басқару қызметкерлердің еңбекақысы жазылады.
8112-шоттың дебитіне негізгі өндірісте жұмыс істейтін жұмысшы қызметкерлердің
8312-шоттың дебитіне көмекші өндіріс жұмысшы-қызметкерлерінің істеген жұмыстары мен
8412-шоттың дебитіне цехтың әкімшілік басқару және басқа да
Кәсіпорындар мен ұйымдарда жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген еңбекақыдан
Д-т: «Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу» шоты.
К-т: «Зейнетақымен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу» шоты;
«Бюджетпен басқадай салықтар немесе алымдар бойынша есеп айырысу»
Сонымен қатар жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төленгенде:
Д-т: «Қызметкерлермен еңбекақы бойьшша есеп айырысу» шоты.
К-т: «Ақшалар» шоты түрінде,
Ал есептеліп бірақ, уақытысында таратылмағанда және тағы да
Д-т: «Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу» шоты
К-т: «Өзге де алашақ борыштар» шоты түріндегі бухгалтерлік
ҚОРЫТЫНДЫ
Еңбекақы қоры өндірістік бағдарламаның орындалу көлеміне сәйкес қатаң
Бухгалтерия, жоспарлау бөлімі, еңбек және еңбекақы бөлімі тарифтік
Еңбек ақы - жұмысшының өз еңбегінің нәтижелі болуына,
Еңбек ақының мәні, оның қызметімен анықталады, ол жұмысшының
Жұмысшылар мен қыметкерлерге еңбекақы төлеуді тексерудің негізгі міндеті
Бақылау барысында қолданылатын ақпарат көздері болып 681 «Қызметкерлермен
Еңбекақы саласындағы мемлекеттік реттеу жалақының минималды мөлшерін бекітумен
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. ҚР-ның Конституциясы;
2. Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы Қазақстан Республикасының 1999
3. «Қазақстан Республикасының Еңбек туралы»
4. Қазақстан Республикасының
5. Қазақстан Республикасының ағымдағы жылға «Республикалық бюджет
6. Айымханова Н. Қазақстан Республикасының еңбек құқығы: Оқу
7. Проблемы, концепции и разработки нового
8. Нургалиева Е.Н.
9. Кеулімжаев К.К «Бухгалтерлік есеп принциптері», Алматы –
10. Радостовец В.К. Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп, Алматы- 2003;
11.Назарова В.Л. Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп, Алматы
12. Жарылқасынова М.Ж. Құрылыстағы еңбекке ақы төлеу шығындарының
13. Радостовец В.К. Финансовый и управленческий учет
14. Дурановская Г.П. Заработная плата: порядок начисления. //Библиотека
15. Учет товарно-материальных запасов, заработной платы, внешнеэкономической деятельностей.БИКО//
Қосымша 1. Кесте 1.
№ Операциялар мазмұны Дебитте-
летін шот Кредитте-
летін шот
1 2 3 4
1.
1 Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы, сыйақы және басқа
-негізгі өндіріс жұмысшыларына;
-қосалқы өндріс жұмысшыларына;
-цех қызметкерлеріне;
-кәсіпорынның басқару аппараты қызметкерлеріне;
- маркетинг бөлімінің, басқа да тауарларды (қызметтерді, жұмыстарды)
2
8112
8312
8412
7110
3
3430
3430
3430
3430
4
2. Жұмысшыларға кезекті демалыс ақысын есептеу (егер демалыс
- демалыс ақысынан есептелген әлеуметтік салық сомасы
4160
4160
3430
3150
3. Жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген еңбеақыдан зейнетақы қорына
3350
3430
4. Жеке тұлғаларға есептелген еңбекақыдан ұсталатын табыс салығы
3350
3190
5. Жұмысшылардың еңбекақысынан сот органдарының шешіміне сәйкес орындалатын
4230
3390
6. Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың есеп беруі бойынша ұсталатын
4230
2150
7. Бүлінген материалдық-құндылықтардың орнын толтыр мақсатымен жұмысшылардың
3430
2150
8. Жұмысшылардың еңбек ақысанан оларды алдыңғы уақыттарда
4230
2150
9. Есептелген, бірақ белгіленген мерзімде таратылмаған еңбекақы
4230,3190
4240
10. Жұмысылар мен қызметкерлерге кассадан төлеген еңбекақы, сыйақы,
4230
2910
11 Лауазымды тұлға болып саналатын жұмысшылар мен қызметкерлерге
7210
3350
12 Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақыдан ұсталған табыс сомасы
3350
3190
13. Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақы солмасы кассадан
3350
2940
14. Жұмысшылардың алдағы уақыттардағы демалыс ақылары үшін
8412,8312 4160
15. Есептелген әлеуметтік салық сомасы 7110,8112
8312,8412 4310
Қосымша 2. Кесте 2. - Шаруашылық
Аудит процедурасы Ақпарат көздері
1 2
Қолданыстағы еңбек пен еңбекақы төлеудің есебін жүргізу тәртібін
Алғашқы құжаттың шынды-лығын олардың еңбекақы төлеу және есептеу
3. Кесімді үстемелер, тарифтік ставкалар және төлемдер бойынша
Субъектілердегі қолда-нылатын жүйелер бойынша кесімді және мерзімді жұмысшыларға
Уақытша жұмысқа жарамсыздығы бойынша жәрдем ақылар мен түрлі
Жалақыдан өңделетін ұсталымдардың дұрыстығын тексеру.
Депоненттелген еңбекақыны тексеру.
Еңбекақы бойынша шоттар корреспонденциясының жасалу дұрыстығын тексеру.
Еңбекақы бойынша аналитикалық және синтетикалық есептің сәйкестігін тексеру.
Шаруашылық субъектілер-індегі жұмысшы қызмет-керлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу
Жұмыс уақытының есебінің табелі бүкіл күндік және ішкі
Жұмыс уақыты есебінің табелі, жеке шоттар есепте төлеу
Жетекші бұйрығы, келісім шоттар контрактілер (келісім шарттар), құрылтайшылардың
Жұмыс уақытының табелі, жұмыстың тоқтап қалуы туралы парақ,
Атқарушы парақтар, норма-тивтік құжаттар.
Депоненттелген еңбекақы ведомосі.
Журнал ордер №10, Бас кітап және тағы басқалары.
Алғашқы құжаттар есептеу – төлеу ведомосі, журнал ордер
29
