Еңбекақыдан ұсталынатын ұсталымдар мен шегерістер есебі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе.....................................................................................................................3
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІ
1.1Еңбекақы бойынша есеп айырысуды тәртібі...................................................5
1.2Еңбекақы бойынша есеп айырысудың синтетикалық есебі...........................9
1.3Еңбекақыны кәсіпорын қызметкерлерінің құрамы бойынша есептеу........12
ІІ. ЕҢБЕКАҚЫДАН ҰСТАЛЫНАТЫН ҰСТАЛЫМДАР МЕН ШЕГЕРІСТЕРДІҢ ЕСЕБІ
2.1Еңбекақыдан ұсталатын сомалар есебі..........................................................20
2.2Еңбекақыдан шегерістердің сомалар есебі....................................................25
2.3 Жұмысшылыр мен қызметкерлерге еңбекақы есептегенде бухгалтерлі есепшоттары бойынша жүргізілетін операциялар.............................................27
Қорытынды..........................................................................................................29
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................................30
30
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
Ақмола қаржы- экономикалық колледжі
Экономикалық құқық пәндерінің
Пәндік әдістемелік комиссиясы
Қорғауға жіберілсін «________»
Жетекшісі: _________________
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
«_______________________»пәні бойынша
Тақырыбы: «Еңбекақыдан ұсталынатын ұсталымдар мен шегерістер есебі»
Орындаған: 3ҚҚҚ-406 тобының студенті____________________
Жетекшісі: ________________________________
Астана-2008 ж
МАЗМҰНЫ
Кіріспе.....................................................................................................................3
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІ
1.1Еңбекақы бойынша есеп айырысуды тәртібі...................................................5
1.2Еңбекақы бойынша есеп айырысудың синтетикалық есебі...........................9
1.3Еңбекақыны кәсіпорын қызметкерлерінің құрамы бойынша есептеу........12
ІІ. ЕҢБЕКАҚЫДАН ҰСТАЛЫНАТЫН ҰСТАЛЫМДАР МЕН ШЕГЕРІСТЕРДІҢ ЕСЕБІ
2.1Еңбекақыдан ұсталатын сомалар есебі..........................................................20
2.2Еңбекақыдан шегерістердің сомалар есебі....................................................25
2.3 Жұмысшылыр мен қызметкерлерге еңбекақы есептегенде бухгалтерлі есепшоттары
Қорытынды..........................................................................................................29
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................................30
Кіріспе
Қазақстан Республикасы заңына сәйкес жұмыскердің еңбекақысынан: міндетті зейнетақы,
Жеке табыс салығын ұстау. Салық кодексінің 145-бап ставкасына
Салық - жыл аяқталғанға дейін қызметкер жұмыстан шығатын
Кез келген кәсіпорындар мен ұйымдардағы жұмыстарды орындап,
Курыстық жұмыстың мақсаты - еңбек ақыға есеп
Қойылған мақсатты жүзеге асыру үшін келесі мәселелерді шешу
Еңбекақыны экономикалық категория ретінде қарау;
қазіргі таңда қолданылып келе жатқан еңбек ақының төлеу
еңбекақы төлеудің ұйымдастыруында негізгі талаптарды қарастыру;
еңбекақы шығыстарына ықпал ететін динамика мен факторларды, еңбек
еңбекақыдан ұсталатын сомалар есебімен танысу;
еңбекақыдан шегерістердің сомалар есебімен танысу;
еңбекақы қаржысын тиімді пайдалану жөнінде негізгі бағыттарды әзірлеу
Жалпы осы курыстық жұмыста еңбек және еңбекақыны есептеу
Курыстық жұмысты дайындау барысында еңбек ақыдағы ұсталымдар мен
Курыстық жұмыс кіріспе, екі бөлім, қорытынды, библиографиялық тізімнен
І. ЕҢБЕКАҚЫ ЕСЕБІ
1.1 Еңбекақы бойынша есеп айырысуды ұйымдастыру
Еңбек пен еңбекақының есебі бухгалтер жұмысының көп еңбекті
Еңбекке ақы төлеу екі түрге бөлінеді: жұмыс көлемі
Жұмыс көлемі бойынша еңбек ақыны есептеу мысалы:
Жұмысшының бір сағаттық тарифтік мөлшерлемесі – 50 теңге.
Уақыт бойынша еңбекақыны есептеу мысалы:
1. Жұмысшы бір айда 80 теңге мөлшердегі сағаттық
2. Қызметкердің лауазымды мөлшерлі еңбекақысы 9200 теңгеге тең
Сондай-ақ негізгі еңбек ақы (жұмсалған еңбек немесе атқарылған
Кооператив, акционерлік қоғамдар мен басқа коммерциялық құрылымдардың қызметкерлері
Қазіргі уақытта кәсіпорындарда еңбекақы қоры қалыптастырылмайды. Пайдадан қажетті
Есептеу-төлем ведомосты:
Қызметкерлер құрамының есебін кадрлар бөлімі немесе арнайы тағайындалған
Жұмыс уақытының есебі белгіленген үлгідегі жұмыс уақытысын пайдалану
Бұл ведомостың негізінде синтетикалық есепте №681 «Еңбек ақы
Бұл ведомость бойынша басшы мен бас бухгалтердің қол
Жеке тұлғалардан табыс салығын ұстау тәртібі:
Есептелген еңбекақыдан әр түрлі ұсталымдар мен шегерулер жасалады:
Табыс салығы Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін
Егер ол бұрын айлық табыстардан есептелген болса, енді
ҚР-ң жеке тұлғалардан табыс салығы туралы ережелерде (соңынан
Әлеуметтік сақтандыру және зейнетақымен қамтамасыз ету бойынша жәрдемақылардан
Еңбек демалысы уақытына ақша есептеу:
Жыл сайын штаттағы қызметкерлерге кезекті демалыс уақыты беріледі.
Демалыс ақша сомаларын есептеу үшін кімге демалыс берілетіндігі,
Демалысты орнын толтырумен ауыстыруға тиым салынады. Егер есепті
Қалай болған жағдайда есепті кезеңде жұмыс уақытын толық
Демалыстың ұзақтығы күнтізбелік күндерде саналады, сондықтан 1 күндік
Егер қызметкер өзінің кезекті демалысын пайдаланбай тұрып жұмыстан
Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдар кодексіне сәйкес штаттарды
1.2 Еңбекақы бойынша есеп айырысудың синтетикалық есебі
Депонирленген еңбекақының есебін ұйымдастыру Еңбекақы №681 «Персоналмен еңбекақы
Депонирленген еңбекақының аналитикалық есебі берілмеген еңбек ақының реестрінде,
№681 «Еңбекақы бойынша персоналмен есеп айырысулар» шотын жабу
Депонентті беру кезінде біз қайтадан есеп айырысу шотынан
Еңбекақы, өнім, жұмыстар мен қызметтер өзіндік құнның элементі
Қазақстан Республикасының әлеуметтік сақтандыру мен зейнетақымен қамтамасыз ету
Қазіргі уақытта кейбір кәсіпорындарда жұмысшыларға еңбек ақыны заттай,
Дт Кт 451 «Кассадағы қолма-қол», 687- «Әлеуметтік сақтандыру
Мердігерлік келісім шарты бойынша жұмысшылардың еңбек ақысын есептеудің
Мердігерлік келісім шарты жұмысшылардың қатаң түрінде белгіленген көлемі
Мердігерлік келісім шартын жасау кезінде төмендегілерді ескеру керек:
1. Қазіргі уақытта бұл сомалар бойынша әлеуметтік салықтың
2. Табыс салығы ҚР-ң Үкіметімен бекітілген нұсқауына сәйкес
3. Негізгі қызметте жұмыс істейтін жұмысшылардың еңбек ақысына
Келісім шарттары бойынша жұмыс істейтіндердің саны тізім бойынша
Мысалы, тізім құрамы – 10 адам, мердігерлік келісім
10+10+(20х3+10):3.
Егер кәсіпорында табельді есеп жоқ болса және келісім
1.3Еңбекақыны кәсіпорын қызметкерлерінің құрамы бойынша есептеу
Еңбек жайлы есеп беруде көп салалы қызмет атқаратын
Ал өнеркәсіп орындарында қызмет істеушілер мынадай екі топқа
2. Өнеркәсіптік ұйымның балансындағы өндіріске жатпайтын ұйымдардың
Атқаратын қызметіне қарай кәсіпорындар мен ұйымдардың жұмысшылары
Қызметкерлер тобы басшылар, мамандар және тағы басқа
Басшылар қатарына – президент, ректор, директор, меңгеруші,
Мамандар қатарына - инженерлер, техникалық қызметтегі
Басқа да қызметкерлер қатарына – құжаттарды дайындайтын, есеп
Жұмысшылар мен қызметкерлердің тізімдегі саны – кәсіпорындар мен
Кәсіпорындарда жұмысшылар мен қызметкерлердің құрамы және олардың жұмыс
жұмысқа алу жайлы бұйрық (өкім) үлгілі түрі Т-1;
басқа жұмысқа ауысу жайлы бұйрық (өкім) үлгілі
демалыс берілуі жайлы бұйрық (өкім) үлгілі Т-6;
жұмыстан шығарылу жайлы бұйрық (өкім) үлгілі түрі Т-8
Бірінші рет жұмысқа орналасқан жұмысшылар мен қызметкерлерге ұйымның
Еңбек кітапшасы мамандар бөлімінде сақталып оған жұмысшылар мен
Жұмысқа алу жайлы хат негізінде жұмысшылар мен қызметкерлердің
Кәсіпорындардағы әрбір қызметке алынған адамға, яғни жұмысшылар мен
Толық ай жұмыс істемеген ұйымдарда (құрылыс ұйымдарында, сондай-ақ
Мысалы: кәсірорын пайдалануға беріліп 2002 жылы 23 қаңтардан
23 қантар күні 403 адам
24 қантар күні сенбі (403 адам)
25 қантар күні жексенбі (403 адам)
26 қантар күні 404 адам
27 қантар күні 403 адам
28 қантар күні 406 адам
29 қантар күні 401 адам
30 қантар күні 402 адам
31 қантар күні сенбі (40 2 адам)
Сонымен қаңтар айында жұмыс істеген қызметкерлердің жалпы саны
Тоқсан бойынша ұйымдағы жұмысшылар мен қызметкерлердің орташа саны
(117+408+420)/3=315
Ескерту: егер ұйым наурыз айынан бастап жұмыс істеген
420/3=140
Жұмысшылар мен қызметкерлердің кәсіпорын бойынша бір жылдық орташа
Ескерту: жұмысшылар мен қызметкерлердің кәсіпорын бойынша орташа
Бұл көрсеткішті табу үшін жұмысшылар мен қызметкерлердің құрамдық
жүкті (екі қабат) және босануға байланысты демалыстағы әйелдер,
заңда қаралған жасқа дейін баланы қарауға демалыс алған
оқу демалысындағы еңбекақылары түгел, жартылай сақталған, немесе сақталмаған
әкімшіліктің ұйғарымы бойынша еңбекақысы сақталмай демалысқа кеткен жұмысшылар
Кәсіпорындағы орташа еңбекақыны табу үшін есепке алынатын жұмысшылар
Орташа еңбекақы есептеу үшін есепке алынатын жұмысшылар мен
Істелген жұмыс уақытының есебі.
Жұмыс істелген уақыт көрсеткіші, жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақысын
Табельдерде кәсіпорынның әр құрылымының өкілдері бойынша жұмысшылар мен
Жұмысшылар мен қызметкерлердің демалысқа шығуы, іссапарда болуы, жұмысқа
іс-сапарындағы жұмысшы-қызметкерлер үшін –і
демалыстағы жұмысшы-қызметкерлер үшін – д
жұмыстан себепсіз кешіккен жұмысшылар үшін –с тағы да
Табельде жұмысшылар мен қызметкерлердің тек қана жұмысқа келген
Табельдер мен оларға негіз болған алғашқы құжаттар еңбекақы
Мысалы: Кәсіпорындағы 2007 жылғы еңбекақы төлеу тәртібі
2007 жылдың маусымында бір қызметкердің орташа айлық атаулы
2007 жылдың маусымында қаржы саласында жұмыс істейтін қызметкерлердің
Ауыл шаруашылығындағы еңбекақы 18357 теңге болды. Бұл республикалық
Өнеркәсіп салалары ішінде ең жоғары еңбекақы алатын темекі
Ағымдағы жылдың қаңтар-маусымында ерлердің орташа жалақысы 45672 теңгені
ІІ. ЕҢБЕКАҚЫДАН ҰСТАЛЫНАТЫН ҰСТАЛЫМДАР МЕН ШЕГЕРІСТЕРДІҢ ЕСЕБІ
2.1Еңбекақыдан ұсталатын сомалар есебі
Қазақстан Республикасы заңына сәйкес жұмыскердің еңбекақысынан: міндетті зейнетақы,
Жеке табыс салығын ұстау. Салық кодексінің 145-бап ставкасына
Салық жылы аяқталғанға дейін қызметкер жұмыстан шығатын болса,
Осы күнгі қолданылып жүрген ережелерге сәйкес жұмысшылар мен
Жинақталатын зейнетақы қорына аударылатын сома (жұмысшылар мен қызметкерлерге
Табыс салығы (белгіленген заңдарға сәйкес).
Заң, сот органдарының үкім қағазы бойынша ұсталатын ұсталымдар
Несиеге сатып алған тауарлары, заттар үшін жұмысшылар мен
Әр түрлі жарналар (жұмысшылар мен қызметкерлердің жазбаша өтініші
Дербестік сақтандыру шартына сәйкес жұмысшылар мен қызметкерлердің жазбаша
Жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақысы есебінен берілген аванс пер
Жеке менік үй салуына банктен алынатын ұзақ мерзімді
Жұмысшылар мен қызметкерлердің жазбаша өтініші бойынша өзі жұмыс
Ұйымға келтірілген зиянды өтеу үшін ұсталатын ұсталымдар.
Бұл айтылғандардан басқа жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақыларынан өздерінің
Қазақстан Республикасы кәсіпорындарында жеке табыс салығын ұстау. Мысалы,
Қаңтар – 54203
Ақпан -54203
Наурыз – 72200
Сәуір -54203
Мамыр – 36400
Маусым – 80750
Барлығы: 666476.
Жұмысшының жалпы табысына кесікті жалақымен қоса, қосымша төлемақылар
2007 жылғы әр айға шаққандағы жеке табыс салығын
Табыс салығының ұсталынуы 681 шоттың дебеті 639 шоттың
Қызметкерлердің жалақысынан бухгалтерия ұсталымдардың мынадай түрлерін ұстап қалады:
Табыс салығын.
Орындаушы қағаздар бойынша.
Несие сатып алынған тауарлар үшін тапсырмалар мен міндеттемелер
Жазбаша тапсырмалар, жеке сақтандыру шарттары бойынша.
Егер шаруашылық субъектісі кәсіподақтардың немесе тәуелсіз кәсіподақтардың федерация
Жалақы есебінен берілген авансты өтеу.
Жеке тұрғын үй құрлысына берілген несиені өтеу есебіне.
Жұмысшының жазбаша келісімі бойынша шаруашылық субъектісіне тиесілі тұрғын
Демалыстың өтелмеген күндері үшін.
Кәсіпорынға келтірген зиянды өтеу.
Айыппұлдар мен мойнындағы ақша.
Ведомстволық мектепке дейінгі мекемелерде баларды ұстау үшін.
Табыс салығын ұстау. «Салық және бюджетке төленетін басқа
Халықтық соттың шешіміне, нотариалды органдардың атқарушы жазуларына, өтем
1-әдіс. Субъект банктен (немесе өз қаражаттары есебінен) қарыз
2-әдіс. Сауда жасаушы ұйымның жазбаша тапсырма-міндеттемесінің негізінде (тауарларды
2.2 Еңбекақыдан шегерілетін сомалар есебі.
Қызметкерлердің табысы – жұмыс беруші төлейтін табыстан
Қазақстан Республикасының заңдылықтары бекіткен айлық есептік көрсеткіш
Жұмыскер отбасындағы әрбір мүшеге, асыраудағы жанның қай
Көрсетілген шегерімдер отбасының бір мүшесіне ғана, яғни
Салық ай сайынғы қортынды тәртіп бойынша
Салық салынатын табыс көздері үшін салықты салық төлеуші
Төмендегі кесте 6. 2007 жылға жеке табыс салығының
Салынатын табыс Ставка
15 еселік жылдық есептік көрсеткішке дейін (ЖЕК)
15-40 еселік жылдық есептік көрсеткіш 15 еселік ЖЕК
40-200 еселік ЖЕК 40 еселік ЖЕК + 13
200-600 еселік ЖЕК 200 еселік ЖЕК + 15
600 еселік ЖЕК және одан жоғары 600 еселік
Егер жұмыскер еңбекақысы (12 еселік) бір жыл
Әлеуметтік салықты объект бойынша салынатын салық ставкасымен
Кесте 7. Әлеуметтік салықтың ставкалары.
Салынатын пайда Салық ставкасы
15 жылдан есептік көрсеткішке дейін (ЖЕК) Салынатын табыс
15-40 еселік ЖЕК 15 еселік ЖЕК + 12
40-200 еселік ЖЕК 40 еселік ЖЕК + 9
200-600 еселік ЖЕК 200 еселік ЖЕК + 9
600- еселік ЖЕК және одан жоғары 600 –
Сонымен қатар шетел мамандарының табыстарына салынатын
2.3 Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы есептегенде бухгалтерлік
№ Операциялар мазмұны Дебиттелетін шот Кредителетін шот
1 Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы, сыйақы және
- Негізгі өндіріс жұмысшыларына;
-Қосалқы өндіріс жұмысшыларына;
-Цехтың қызметкерлеріне;
- Кәсіпорынның басқару аппараттары қызметкерлеріне;
- Маркетинг бөлімінің, басқа да тауарларды (қызметтерді, жұмыстарды)
902(4313)
922(4333)
932(4342)
821(4214)
811(4212)
681(2122)
681(2122)
681(2122)
681(2122)
681(2122)
2 - Жұмысшыларға кезекті демалыс ақысын есептеу (егер
- Демалыс ақысының есептелген әлеуметтік салық сомасы
685
685
681(2122)
635(2145)
3 Жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген еңбекақыдан
4 Жеке тұлғаларға есептелген еңбекақыдан ұсталатын табыс
5 Жұмысшылардың еңбекақысынан сот органдарының шешіміне сәйкес
681(2122)
687(2161)
6 Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың есеп беруі бойынша ұсталатын
7 Бүлінген материалдық-құндылықтардың орнын толтыру мақсатымен жұмысшылардың
681(2122)
333(1129)
8 Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың алдыңғы уақыттарда
681(2122)
333(1129)
9 Есептелген, бірақ белгіленген мерзімде таратылмаған еңбекақы (алушының
10 Жұмысшылар мен қызметкерлерге кассадан төленген еңбекақы, сыйақ,
11 Лауазымды тұлға болып саналатын жұмысшылар мен
821(4124)
682(2122)
12 Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақыдан ұсталған табыс салығы
13 Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақы сомасы кассадан төленді
14 Жұмысшылардың алдағы уақыттардағы демалыс ақылары үшін есептелген
913(4324),
923(4334),
821(4214). 685
15 Есептелген әлеуметтік салық сомасы 821(4214),
902(4313),
922(4333),
932(4342) 635(2145)
Қорытынды
1995 жылы 26 желтоқсанда «Бухгалтерлік есеп» туралы заң
Сауда кәсіпорындарында бухгалтерлік есепті ұйымдастыру өнеркәсіптік кәсіпорындармен салыстырғанда
Сонымен қатар жұмысшылар мен қызметкерлердің жасаған еңбегінің сапалығы
Бұл курстық жұмыста еңбек ақыдан ұсталынатын ұсталымдар мен
Курыстық жұмыстың әдістемелік негізі болып, Қазақстан Республикасының заңдылық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Баймұханова, С.Б., Балапанова, Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп» Оқу құралы
Басқару есебі: Оқулық /Авт.:В.Л.Назарова, М.С.Жапбарханова, Д.А.Фурсов,С.Д.Фурсова; Т.Рысқұлов
Кеулімжаев, Қ. К., Әжібаева, З.Н., Құдайбергенов, Н.А «Бухгалтерлік
Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы заңы» № 439-І, 10.12.1999
Қазақстан Республикасының қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдістемесі және
Мамыров, Нұрғали Құлшыманұлы ж.б. Микроэкономика [Мәтін]: оқу құралы/Мамыров,Нұрғали
Макальская М.Л. «Основы аудита» М..2000г.
Мамыров, Нұрғали Құлшыманұлы ж.б. Микроэкономика [Мәтін]: оқу құралы/
Назарова, В.Л. «Бухгалтерский учет хозяствующих субьектов» Учебник Алматы-2003
Назарова, В.Л. «Шаруашылық жүргізуші субьектілердің бухгалтерлік есебі» Алматы-2005
Назарова В.Л. Бухгалтерлік есеп : оқу құралы
Наумова, Н.А.,Васильевич, И.П., Нуридинова Л.В., «Основы бухгал-терского
Оразтаева, З. Б. Кәсіпорында өндірісті ұйымдастыру : оқу
Радостовец,В.К., Ғабдуллин, Т.І., Радостовец,В.В., Шмидт,О.И. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп»
Сәтмырзаев,А.А.Басқару есеп жүйесінде калькуляция әдістерінің кейбір мәселелері:[Экономика]// Банки
Сүйіндікова, А. Нарықтық экономика жағдайында басқару есебінің теориялық
Тасмагамбетов Т.А. «Организация финансового учета» учебное пособие, Алматы
Терехов А.А., Терехов М.А. «Контроль и аудит», М.2001г.
Хендриксен Э.С., Ван Бреа М.Ф. «Теория бухгалтерского учета»
2
