Кәсіпорынның қаржылық жай күйін бағалау курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 2
1. Кәсіпорынның қаржылық жағдайының мазмұны 4
1.1 Қаржылық жағдайды бағалаудың мәні 4
1.2 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау көрсеткіштер жүйесі және оның ақпараттық негізі 6
1.3 Қаржылық жағдайды талдау әдістері 12
2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау 15
2.1 Кәсіпорынның қаржылық жай – күйін талдау 15
2.1.1 Кәсіпорынның активтерін талдау 15
2.1.2. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау 16
2.1.3 Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабіліттілігі 20
2.1.4 Кәсіпорынның рентабельділігін талдау 25
2.2 "ҚазТрансГаз Дистрибьюшн" АҚ – ның қаржылық есептілігінң негізінде кәсіпорынның қаржылық жай- күйін бағалау 28
Қорытынды 33
Қолданылған әдебиеттер 34
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бизнесті бағалау
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
Кіріспе 2
1. Кәсіпорынның қаржылық жағдайының мазмұны 4
1.1 Қаржылық жағдайды бағалаудың мәні 4
1.2 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау көрсеткіштер жүйесі және
1.3 Қаржылық жағдайды талдау әдістері 12
2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау 15
2.1 Кәсіпорынның қаржылық жай – күйін талдау 15
2.1.1 Кәсіпорынның активтерін талдау 15
2.1.2. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау 16
2.1.3 Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабіліттілігі 20
2.1.4 Кәсіпорынның рентабельділігін талдау 25
2.2 "ҚазТрансГаз Дистрибьюшн" АҚ – ның қаржылық
Қорытынды 33
Қолданылған әдебиеттер 34
Кіріспе
Ғылымның көптеген салалары, жалпы Қазақстан Республикасының экономикасы сияқты
Қаржылық талдаудың мақсаттарының бірі кәсіпорынның қаржылық жай- күйін
Осы курстық жұмыстың міндеттері қаржылық талдаудың міндеттерімен сәйкес
Кәсіпорынның қаржылық жай-күйін сипаттайтын көрсеткіштерді анықтау;
Кәсіпорынның қаржылық жай-күйіне әсер ететін факторларды анықтау;
Кәсіпорынның қаржылық жай- күйін сипаттайтын көрсеткіштердің сандық және
Белгіленген күнге кәсіпорынның қаржылық жай- күйін бағалау;
Кәсіпорынның қаржылық жай-күйінінің өзгеру қарқынын анықтау.
Бұл жұмыс екі бөлімнен тұрады: бірінші бөлімінде кәсіпорынның
Менің жұмысымның мақсаты нақты кәсіпорынның («Барлау-Өндіру «ҚазМұнайГаз» АҚ)
1. Кәсіпорынның қаржылық жағдайының мазмұны
1.1 Қаржылық жағдайды бағалаудың мәні
Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың мағызы
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның өз қызметін қаржыландыру қабілеттілігі
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы тұрақты, тұрақсыз және дағдарыс жағдайында
Шаруашылық қызметтің негізгі бөлігі ретіндегі қаржылық қызмет ақша
Нарықтық экономика жағдайында дұрыс жұмыс істеп, банкроттыққа ұшырамау
Нарықтық экономика жағдайында қызмет етуші кәсіпорындардың қаржылық жағдайын
кәсіпорынның қаржылық жағдайына баға беру және оның есеп
активтер мен оларды қалыптастыру көздері арасындағы сәйкестікті,
қаржы-есептік және несие ережесін сақтау;
кәсіпорын активтерімен және оның міндеттемелерінің құрылымын зерттеу;
баланс өтімділігін, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының және төлеу қабілеттілігінің
кәсіпорын табыстылығын бағалау.
Қаржылық жағдайджы талдау кәсіпорынның шарушылық қызметін талдаудың қарытындылаушы
Сонымен, кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір
Кәсіпорынның қаржы жағдайы дегеніміз кәсіпорынның өз қызметін қаржымен
1.2 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау көрсеткіштер жүйесі және
Кәсіпорынның қаржылық жай-күйін мұқият талдау кезінде қаржылық есеп
Сатылас талдау – есеп беру нысаныны баптарының салыстырмалы
Көлденең талдау – есеп беру нысанының кейбір
Көрсеткіштер жүйесі – бұл берілген объектінің жағдайы мен
Кәсіпорынның қаржылық қызметін толық сипаттауға мүмкіндік беретін аналитикалық
Экономикалық потенциал дегеніміз кәсіпорынның иелігіндегі материалды, еңбек және
Экономикалық потенциалдың екі жағын ашуға болады: кәсіпорынның мүліктік
Келтірілген тәсілдеме кәсіпорынның мүліктік жай- күйін, өтімділігі мен
Кәсіпорынның мүліктік жай- күйін анықтайтын негізгі сипаттамалар кәсіпорынның
Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабіліттілігі меншікті айналым
Активтердің өтімділігі ақша қаражаттарға айналу қабілеттігі, ал өтімділік
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі дегеніміз дереу өтелуі тиіс кредиторлық
Төлем қабілеттілік – дебиторларға қатысты саясат, ақша қаражаттарын
Кәсіпорынның іскерлік белсеңділігі оның дамуымен, натуралды және құндық
Ресурстардың үш түрі бар: материалды, еңбек және қаржы.
Қаржы жағынан кәсіпорынның нәтижелілігі пайда мен рентабельділік
Рентабельділік көрсеткіштері – қатысты көрсеткіштер. Оларда пайда кәсіпорынды
Жоғарыда аталған талдаулардың негізіне сенімді ақпарат көздері болуы
бухгалтерлік баланс;
табыстар мен шығыстар туралы есеп (пайда мен залалдар
меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп;
ақшаның қозғалысы туралы есеп;
есеп саясаты мен түсіндірме жазбахат.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалауда негізгі ақпарат көзі қызметін
Баланс ақпараттары негізінде сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен өзінің
Бухгалтерлік баланс- қаржылық есептің негізгі түрі бола
Баланс көрсеткіштері кәсіпорынның капиталы орналастыру тиімділігін, оның
Қарылық жағдайы талдау барысында тек бухгалтерлік баланс мәліметеріне
Баланс табиғаты жағынан тарихи сипатта болады.
Баланс кәсіпорын қаржысында және міндеттемелерінде статус – квоны
Баланс салыстырмалы шаруашылық аралық талдау жүргізу үшін қажетті
Баланста кәсіпорынның қаражатылығының айналымы туралы мәлімет жоқ.
Баланс есепті кезеңнің басы мен соңындары мезгілдік мәліметтердің
Баланста кәсіпорынның активтерін сатып алуда тарихи бағаны қолдану
Баланс және қаржылық есеп берудің басқа да нысандары
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау үшін бір операциялық цикл
Қаржылық жағдайды талдау мен бағалау мақсатында барлық кірістер
Есеп саясаты қаржылық есеп беруді дайындау барысында қолданылған
1.3 Қаржылық жағдайды талдау әдістері
Нарықтық қатынасың қалыптасуы шаруашылық қызметін біртұтас кешенді
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей есеп берудің екі түрі бар:
Қаржылық талдаудың тәжірибесі қаржылық есепті оқудың негізгі ережелерін
көлденең талдау;
тікелей талдау;
трендтік талдау;
салыстырмалы талдау;
факторлық талдау;
қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең талдау – есеп берудің әр бабын өткен
Тікелей талдау - әрбір есеп позициясының жалпы нәтижеге
Трендтік талдау – барлық көрсеткіштер 100 пайыз деп
Салыстырмалы талдау – фирманың, еншілес фирмалардың, бөлімшелердің және
Факторлық талдау – жекелеген факторлардың қорытынды көрсеткішке тигізетін
2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау
2.1 Кәсіпорынның қаржылық жай – күйін талдау
2.1.1 Кәсіпорынның активтерін талдау
Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау –
Қаржылық есептің маңызды элементі болып саналатын активтерді талдау
Активтердің артуы кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан,
Алайда, кәсіпорын мүлік құнының өсу себептерін талдағанда, жоғары
Баланс мәліметтері бойынша активтердің құрамы мен олардың таратылуына
(1)
Осы көрсеткіштен кейін ағымдағы активтерінің қозғалыс коэффициентінің үлесін
(2)
Кәсіпорын активтерін таратудың тиімділігін сипаттайтын келесі көрсеткіш –
2.1.2. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау
Талдау жүргізу барысында келесі әрекет баланс активтерінің құрылу
Активтердің қорлану көздерін талдау кезінде меншікті және қатыстырылған
Меншікті капиталдың көлемін ғана анықтап қана қоймай, сонымен
Ктс =
Бұл коэффициенттің өсуі кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздігі жоғары екендігін
Осы көрсеткішке кері көрсеткіш тәуелділік коэффициенті қолданылады. Ол
Кт=
Бұл үлес жоғары болған сайын, кәсіпорынның сыртқы қаржыландыру
Келесі, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын меншікті капиталдың қатыстырылған
Кк=
Бұл коэффициент жоғары болған сайын соғұрлым банктер мен
Батыс фирмаларында қаржыландыру коэффициентінің кері көрсеткіші кеңінен қолданылады,
Кк/м=
Бұл коэффициент кәсіпорын активтеріне салынған меншікті қаражаттың әрбір
Кәсіпорынның ең төменгі қаржылық тұрақтылығын сақтау үшін бұл
Кәсіпорынның тәуелсіздік дәрежесін сипаттайтын ең маңызды көрсеткіштердің бірі
Ккт=
Бұл дербестік коэффициентімен салыстырғанда анғұрлым жұмсақ көрсеткіш. Бұл
Кұ/м=
Бұл коэффициент қаржылық есеп берудің активтерін қаржыландыру үшін
Капиталдың құрылымын қалыптастырудың тиімділігін анықтау үшін инвестициялау коэффициенті
Ки=
Оның қалыпты шамасы 0,5-ке тең немесе көп болуы
2.1.3 Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабіліттілігі
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштерінің бірі оның төлемқабілеттілігі
Жалпы, өтімділіктің екі тұжырымдамасы белгілі: кәсіпорынның өзінің қысқа
Баланс өтімділігін талдаудың мәні – активтегі өтімділік дәрежесі
Өтімділік дәрежесіне, яғни ақшаға айналу жылдамдығына байланысты кәсіпорын
А1 – ең өтімді активтер – бұлаға кәсіпорынның
А2 – тез өткізілетін активтер- бұларға қысқа мерзімді
Күмәнді дебиторлық борыштың үлесінің көп болуы кәсіпорынның қаржылық
А3 – баяу өткізілетін активтер – баланс активтерінің
А4 – өткізілуі қиын активтер – баланс активінің
Баланс пассивтері активтерді қайтару, төлеу уақытының мерзіміне байланысты
П1 – неғұрлым төленуге тиісті міндеттемелер – оларға
П2 – қысқа мерзімді міндеттемлер – қысқа
П3 – ұзақ мерзімді міндеттемелер - ұзақ мерзімді
П4 – тұрақты міндеттемелер – «меншікті капиталдар» бабы.актив
Баланс өтімділігін анықтау үшін актив пен пассив бойынша
А1>П1 А2>П2 А3>П3
А4Егер активтердің алғашқы үш теңсіздігінің әрбір тобы кәсіпорынның
Ағымдағы өтімділік (АӨ) қарастырылып отырған ең жақын кезеңде
АӨ=А1+А2-(П1+П2)
Болашақтағы өтімділік (БӨ) болашақтағы түсімдер мен төлемдер негізінде
БӨ=А3-П3
Бұлардан басқа баланс мәліметтерін қолдана отырып кәсіпорынның төлем
Жалпы өтімділік коэффициенті (Кол) барлық ағымдағы өтімді активтердің
(Кол)=
оның қалыпты мәні 0,9-дан кем емес болу керек.
Келесі көрсеткіш абсолютті өтімділік көрсеткіш деп аталады. Бұл
Каө =
Ағымдағы өтімділік коэффициенті активтердің өтімділігіне жалпы баға береді.
Бұл есеп ағымдағы міндеттемелерді ағымдағы активтердің есебінен өтелетіндігіне
Каө =
Жедел (шұғыл) өтімділік коэффициенті алынаьын қарыздың бір айналымының
Кжө =
Бұл көрсеткіштің мәні отандық кәсіпорындар үшін 1-ге тең
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау кезінде, қаржылық қиыншылықтар себептерін,
2.1.4 Кәсіпорынның рентабельділігін талдау
Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау барысында оның қаржылық орнықтылығының
Айнымалы шығындар өнімді өндіру көлеміне тура пропорционалды өседі
Пайда мен тұрақты шығындар кәспорынның маржиналды табысын құрайды.
Рентабельділік табалдырығы мына формуламен есептеледі:
Рентабельділік табалдырығы =
Егер рентабельділік табалдырығы белгілі болса, онда қаржылық орнықтылығының
қаржылық орнықтылығының қоры =
Рентабельділіктің негізгі көрсеткіштеріне: авансталған капитал рентбельділігі және меншікті
Кеңістік- уақыт аспектісінде рентабельділікті талдау үшін осы көрсеткіштің
Біріншісі кәсіпорын қызметінің уақыт аспектісімен байланысты. Яғни, өнімнің
Екінші ерекшілік тәуекел проблемасымен анықталады. Көптеген басқарушылық шешімдер
Үшінші ерекшілік бағалау проблемасымен байланысты. Яғни меншікті капитал
Кәсіпорын қызметінің нәтижелілігі мен экономикалық мақстатылығы абсолютті және
Сату (өткізу) рентабельдігі (R1) өткізілген бір өнімге қанша
Өткізуден түскен жалпы пайдамен есептеу әдісі бағабелгілеу стратегиясындағы
Көрсеткішті таза пайда арқылы есептеу барысында өткізілген өнімнің
R1 =
Меншікті капитал рентабельдігі (Rк) меншікті капиталды тиімді
Rк =
Экономикалық рентабельділік (жиынтық капиталдың рентабельділігі) (Rэ) пайданың әрбір
2.2 "ҚазТрансГаз Дистрибьюшн" АҚ – ның қаржылық
" ҚазТрансГаз Дистрибьюшн " АҚ-ның қызмет түрі болып
2004 жылдың басы мен соңындағы " ҚазТрансГаз Дистрибьюшн
Кесте 1 мың теңге
Көрсеткіштер 2003ж 2004ж өзгерісі
сомасы үлесі сомасы үлесі самасы
активтер құны, барлығы 6 114 061 100 4
1.1 ұзақ мерзімді активтер: 1 523 337 24,92
а) материалдық емес активтер 16 003 0,26 20
ә) негізгі құралдар; 18,81
1 150 096
1 051 173
б) қаржылық салымдар;
100
9990
в) ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз
401 228
0
1.2 ағымдағы активтер: 4 590 724 75,08
а) өндірістік қорлар 4 590 724
ә) аяқталмаған өндіріс 0 0,00 0 0,00 0
б) тауар 2 104 131 34,41 611 507
в) қысқа мерзімді дебиторлық қарыз; 2 286 821
г) қысқа мерзімді қаржылық салымдар 0
д) ақша 116 926 1,91 41 927 0,97
кәсіпорынның өндірістік потенциалының құны 0,94 0,95
Кесте мәліметтеріне активтердің нақты құнын көсететін баланс
Талдаудың келесі кезегінде, кәсіпорынның мүліктік жағдайының өзгеруін қарастырайық.
Кәсіпорынның мүліктік жағдайының өзгеруі
Көрсеткіштер 2003ж 2004ж өзгерісі
барлық мүліктері 6 114 061 4 336 030
айналымнан тыс активтер 1 523 337 1 247
жұмылдырылған активтер: 4 590 724 3 088 729
қорлар 2 186 977 627 737 -1 559
дебиторлық қарыз 2 286 821 2 418 965
басқа да айналым активтері 116 926 42 027
Осы кесте бойынша мынандай тұжырымдама жасауға болады: кәсіпорынның
2004 жылдың басы мен соңындағы " ҚазТрансГаз Дистрибьюшн
Көрсеткіштер 2003ж 2004ж өзгерісі
сомасы үлесі сомасы үлесі сомасы
авансталған капитал: 6 114 061 100 4 336
меншіктік капитал 549 896 9 749 488 17,29
тартылған капитал: 5 564 165 1 012
ұзақ мерзімді тартылған капитал 0 0 18 495
тәуелсіздік коэффициенті -
тәуелділік коэффициенті - 0,91
Осы кестенің мәліметтеріне сүйене отырып, авансталған капиталдағы меншікті
2004 жылдың басы мен соңындағы "ҚазТрансГаз Дистрибьюшн" АҚ-ның
Көрсеткіштер 2003ж 2004ж өзгерісі
Тартылған және меншікті қаражат қатынасының коэффициенті 10,12 4,79
тәуелсіздік коэффициенті 0,09 0,17 0,08
тәуелділік коэффициенті 0,91 0,83 -0,08
қаржыландыру коэффициенті 0,10 0,21 0,11
қаржылық тұрақтылық коэффициенті 0,09 0,18 0,09
қарыз қаражатын ұзақ мерзімге тарту коэффициенті 0 0,03
инвестициялау коэффициенті 0,48 0,71 0,23
Кестедегі қаржылық тұрақтылығының коэффициенттерінің мәліметтерімен келесі жағдайды сипаттауға
Тартылған және меншікті қаражат қатынасының коэффициенті зерттеліп отырған
Жоғарыда атап өткенімдей, зерттеліп отырған кәсіпорын 17 пайызға
Қаржыландыру коэффициенті 11 есе артқан. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі
Қарыз қаражатын ұзақ мерзімге тарту коэффициенті активтерді қаржыландыру
Жалпы кәсіпорынның қаржылық жағдайы тұрақсыз екеніне көз жеткіземіз.
" ҚазТрансГаз Дистрибьюшн " АҚ-ның төлем қабілеттілігін анықтау
" ҚазТрансГаз Дистрибьюшн " АҚ- ның төлем қабілеттілігін
Баланс активтері мен пассивтерінің өтімділігі бойынша бөлінуі
кесте 5 мың теңге
2003ж 2004ж
А1 116 926 41 927
А2 2 286 821 2 419 065
А3 2 588 205 627 737
А4 1 122 109 1 247 301
П1 4 917 860 2 710 047
П2 646 305 858 000
П3 0 18 495
П4 549 896 749 488
Көріп отырғандай, ең өтімді активтер тез төленуге тиісті
" ҚазТрансГаз Дистрибьюшн " АҚ- ның активтерінің өтімділігін
кесте 6
Көрсеткіштер 2003ж 2004ж өзгерісі
Жалпы өтімділік коэффициенті 0,24 0,46 0,22
Абсолютті өтімділік көрсеткіші 0,02 0,01 -0,01
Ағымдағы өтімділік коэффициенті 0,90 0,87 -0,03
Жедел өтімділік коэффициенті 0,30 0,45 0,15
Жалпы өтімділік коэффициентінің қалыпты мәні 0,9-дан аз болмау
Абсолютті өтімділік көрсеткіші ағымдағы міндеттеменің қандай бөлігі
Ағымдағы өтімділік коэффициенті өткен жылы 0,90-ға және есепті
Жедел өтімділік коэффициенті кәсіпорынның күтіліп отырған төлем қабілеттілігін
Қорытынды
Осы жұмысты қорытындылай келе, негізгі жақтарды ашып сипаттаған
Сонымен, жұмыстың бірінші бөлімінен мынандай тұжырымдама шығаруға болады:
Екінші бөлімде кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалаудың негізгі көрсеткіштерінің
Қолданылған әдебиеттер
1. Баканов М. И., Шеремет А. Д. Теория
2. Дүйсенбаев К.Ш және басқалар Кәсіпорынның қаржылық жағдайын
3. Ковалев В.В. Практикум по финансовому менеджменту. Конспект
4. Ковалев В. В. Финансовый анализ: управление капиталом,
5. Савицкая Г. В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия.
6. тулешова Г.К. Финансовый учет и отчетность в
7. Финансовый менеджмент: теория и практика. / Под
8. Шеремет А. Д., Сайфулин Р. С. Методика
34
Негізгі құралдар+өндірістік қорлар+аяқталмаған өндіріс
Актив құны немесе баланс валютасы
баланс валютасы
ағымдағы активтер
авансталған капитал
меншікті капитал
авансталған капитал
қатыстырылған капита л
қатыстырылған капитал
Меншікті капитал
меншікті капитал
қатыстырылған капитал
авансталған капитал
меншікті капитал+ұзақ мерзімді міндеттемелер
Ұзақ мерзімді міндеттемелер
меншікті капитал+ ұзақ мерзімді міндеттемелер
негізгі құрал
Меншікті капитал
а1А1+а2А2+а3А3
а1П1+а2П2+а3П3
1*А1+0,5*А2+0,3*А3
1*П1+0,5*П2+0,3*П3
=
ағымдағы міндеттемелер
ақша аражаттары+ бағалы қағаздар
А1+А2+А3
П1+П2
ағымдағы міндеттемелер
ақша қаражаттары+бағалы қағаздар+алынатын қарыз+басқа да активтер
түсімдегі маржиналды табыс үлесі
өнімнің өзіндік құндағы тұрақты шығындар
(түсім - рентабельділік табалдырығы)*100
түсім
Өткізуден түскен жалпы пайда немесе таза пайда
түсім
меншікті капитал
таза пайда
КӨП=
КАҚ=