TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

бет

КІРІСПЕ...........................................................................................................

1 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ӨНДІРІСІНДЕ ЖИІЛІГІ ӨЗГЕРТІЛЕТІН

ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІ ТУРАЛЫ ЖҰМЫСТАРДЫ ТАЛДАУ..............................

2 АСИНХРОНДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫҢ

ПАРАМЕТРЛЕРІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ БОЙЫНША

ЖҰМЫСТАРДЫҢ ТАЛДАУЫ....................................................................................

3 АВТОНОМДЫ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ЖҮЙЛЕР МЕН

ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ СИНХРОНДЫ

ГЕНЕРАТОРЛАРЫНЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН

ОҢТАЙЛАНДЫРУ ЖҰМЫСТАРЫН ТАЛДАУ...................................................

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ.............................................................

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Басқа тақырыптағы дипломдық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

Мазмұны

бет

КІРІСПЕ...........................................................................................................

1 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ӨНДІРІСІНДЕ ЖИІЛІГІ ӨЗГЕРТІЛЕТІН
ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІ ТУРАЛЫ
2 АСИНХРОНДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫҢ

ПАРАМЕТРЛЕРІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ БОЙЫНША

ЖҰМЫСТАРДЫҢ ТАЛДАУЫ....................................................................................

3 АВТОНОМДЫ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ЖҮЙЛЕР МЕН

ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ СИНХРОНДЫ

ГЕНЕРАТОРЛАРЫНЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН

ОҢТАЙЛАНДЫРУ ЖҰМЫСТАРЫН ТАЛДАУ...................................................

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ.............................................................

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта, біздің елімізде, ауыл шаруашылығының техникалық жабдықталуы олардың
Осы себеппен, сонымен қатар электр жетектің сандық және сапалық
Осы облыстағы бағыттардың біреуі болып, жұмыстық органдарын едәуір арақашықтарға
Осындай агрегаттар, қуатты алу білігіне қосылған және жұмыстық органдарды
Бірмезгілде отын және энергетикалық шығындарын азайтқанда, осы машиналар өнімділікті
Жылжымалы ауылшаруашылық агрегаттардың электр жетегін еңгізуін ұстайтын негізгі себептердің
Электр жетектің массагабариттік көрсеткіштері азайтуының тиімді жолы болып кернеудің
1 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ӨНДІРІСІНДЕ ЖИІЛІГІ ӨЗГЕРТІЛЕТІН
ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІ ТУРАЛЫ
Қазіргі уақытта өндірістің әр-түрлі салаларында қолданылатын автономды реттелетін энергияны”
Редуктор сыз және арнайы едукторлары бар осындай электр жетектер
Ауыл шаруашылығында жоғарғы жиіліктегі электр жетек - өзіндік ерекшелігі
Авиациялық және кемелік электр жетектерінде сияқты ауылшарувшылық өндірісіндеде, 50
Өткен ғасырдың 60-шы жылдары ауыл шаруашылықтағы механикаландыру мен электрлендірудің
Ауылшаруашылық машиналардың жұмыстық органдардың жылдамдығын едәуір өсіру қажеттілігіне байланысты,
Өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы және басқа салалар үшін жоғары
(5-7( әдебиет көздері бойынша өткізілген талдау көрсетті, ауылшаруашылық машиналарының
Жоғарғы жиілікті пайдалану орындылығы В.С. Кулебакин, В.А. Веников, А.Н.
Ауыл шаруашылығындағы жоғары жылдамдықты машиналардың есептеу және құралымының тоериясының
Олармен қуат пен жылдамдық функциясында электр қозғалтқыш массасының тәуелділігі,
Электрмен жабдықтау автономды көзі бар электр жетектерде токтың жиілігін
Электр трансмиссияларды ойлап-құрастыру жалпы сұрақтарды зерттеулерімен басшылығында Г.И. Назаров,
ВИЭСХ, ЧИМЭСХ, Молдова Республикасының ОЭК АН, НИЛ ГСХИ және
Бақ өсіру шаруашылығында және жүзім өсіру шаруашылығында жылжымалы машиналардың
Кесте-1.1

Элементы установки и затраты Айнымалы токта тұрақты токпен салыстырғанда
50 Гц 200 Гц 400 Гц

Генераторлар 80...90 57...60 47...53

Электр қозғалтқыштар 60...80 43...54 35...47

Эксплуатациялық

шығындар 70...80 70...80 80

Ескерту: барлық элементтер үшін тұрақты ток 100( құрайды.

ГАШИ (Грузин АШИ) жүзім сабақтарын күтуге арналған машиналар үшін
Кесте 1.2 – Электр трансмиссиялардың техникалық сипаттамалары

Генератордың типі Кернеуі,

В Қуаты, кВт Жиілігі,

Гц Айналу жиілігі,

айн/мин Масса,

кг Меншікті салмағы,

кг/кВт

Асинхронды

-//-

-//-

-//-

Түйіспесіз индукторлық

Синхронды 36

36/220

220/660

220/660

220/36

230 2

3,5

4

6

3,2

8 200

200

200

200

400

400 1500

2000

2000

4000

3000

3000 120

129

123

135,5

124

133 60

36,8

30,7

22,6

38,7

16,6

Сонымен қатар, ауыл шаруашылықта қолданылатын жоғарғы жиіліктегі электр жетектерді
Топырақты жұмсарту, оны біркелікті тыңайтқышпен арластыру және арамшөптерді жоюға
Электр дірілдеткіші бар ЭЯМ-200 типті жидек жинау машинасы жеңіл
1983 ж. жүзім сабақтарын және басқа тал-шілік өсімдіктерді
1-фреза; 2-жоғарғы жиілікті электр қозғалтқыш; 3-кабель; 4-жиілік түрлендіргіші

Сурет 1.1 – ЭМ-12А электр кетпені

1-штангалары бар рама; 2- аппаратура блогы; 3-төмендетуші трансформатор; 4-жоғарғы
Сурет 1.2 - ЭЯМ-200/8 типті жидек жинау машинасы

үш фазалы асинхронды қозғалтқыштан тұрады, оның қаптамадағы статоры секатордың
1984 ж. қырқу, сабақтар кесу, шай жинайтын машинкелері және
2 АСИНХРОНДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ БОЙЫНША ЖҰМЫСТАРДЫҢ
Ротордың орамасы қысқа тұйықталған, кіші қуатты асинхронды қозғалтқыштары бар
1933 ж. В.С. Кулебакин асинхронды қозғалтқыштардың параметрлері мен сипаттамаларына
100 Гц жиілікте айналу жиілігінің диапазоны және оның сатылар
50 Гц арналған қозғалтқышпен салыстырғанда, 100 Гц болаттағы шығындар
30-шы жылдары В.С. Кулебакинрың мақаласы бойынша үдей түскен дискуссиясында
1963ж. В.С. Кулебакин мен В.А. Веников көрсеткендей, алдымен қозғалтқыштардың
1965ж. айнымалы токтың жоғарғы жиілігі өндірістің кейбір салаларында қолдана
Айнымалы токтың электрлік машиналардың массогабариттік көрсеткіштеріне жиіліктің әсер етуі
Кемелік қондырғыларға қатысты асинхронды қысқа тұйықталған қозғалтқыштардың параметрлері мен
(25( әдебиетте, Г.И. Китаенко Ю.П. Коськин мен бірге жоғарғы
Әр түрлі пішінді, жиіліктегі және полюс сандарындағы асинхронды қозғалтқыштардың
КА= ,
және активті габариттерді пайдалану коэффициенті (активті материалдарды көлемі)

КV= ,
мұнда РН – қозғалтқыштың білігіндегі номиналды қуаты, Вт; GA
Жоғарыдағыны ескере отырып асинхронды қозғалтқыштың массасы мен өлшемдерін жиілікпен
Берілген токтың жиілігінде және айналу жиілігінде әр түрлі полюс
Жиілікті жоғарлатқанда екі нұсқаны қарастыруы орынды болады: 1) АҚ
Бірінші нұсқада, cos( мен ( өзгеріссіз сақталған кезде полюстер
Екінші нұсқада, 50 Гц жиіліктегі АҚ тең немесе
2.6 суретіндегідей, АҚ жиілігі мен айналу жиілігін бірмезгіл жоғарлатқанда
Толық зерттеулердің негізінде санауға болады, АҚ айналу жиілігін 3000
Сурет 2.1 – Полюс жұптары мен айналу жиіліктерінің әр
Сурет 2.2 – Әр түрлі қуатты АҚ үшін жиіліктің
өзгеру диапозоны

Сурет 2.3 – Әр түрлі қуатты АҚ үшін жиіліктің
өзгеру диапозоны

Сурет 2.4 – Жиілікті жоғарлатқанда және n=const АҚ активті
Сурет 2.5 – ПӘК және cos( функциясында 400 Гц
активті өлшемдерінің өзгеруі

Сурет 2.6 – Бірмезгілде жиілік пен айналу жиілігін өсіргенде
габариттерінің одан ары азайуына әкеледі. Қуаты 3,2 кВт 50
Кесте 2.1 – 50 және 400 Гц жиіліктердегі АҚ
Көрсеткіш Р=40 кВт Р=100 кВт

50 Гц 400 Гц 50 Гц 400 Гц

Қуаты, кВт 40 40 100 100

cos( 0,92 0,67 0,89 0,64

( 89,5 85,5 87,7 85,9

АҚ статорының сыртқы және ішкі диаметрлерінің ара қатынасы, DA/Dі
Ротор ұзындығы, lі, мм 175 175 185 200

Активті материалдардың көлемі, VA , см3 37200 24500 76700
Меншікті қуаты, РН / VA , Вт/см3 1,13
АҚ қолайлы габариттер мен массасын алу керек болғанда, полюстер
Жоғарғы жиіліктегі кіші қуатты асинхронды қозғалтқыштар өндірістің әр түрлі
Қырқу машинкелерінде қолданылатын қуаты 120 кВт, кернеуі 36 В,
Графиктердің сол жағында (Ι) айналу жиіліктері 3000 нан 24000
Графиктердің оң жағында (ΙΙ) айналу жиілігі 24000 айн/мин және
Қисықтардағыдай, қуат бірлігіне қатысты, жиілікті 400 Гц дейін өсіргенде
Сурет 2.7 – Жиіліктің функциясында АҚ (cos( -өзгеруі

Сурет 2.8 – Жиілік функциясында АҚ активті материалдарының массасын
Сурет 2.9 – Қуаты 3,2 кВт асинхронды қозғалтқыштар: а)
1.4 кестеде үш әр түрлі типті
Редукторлық асинхронды қозғалтқыштардың зерттеулерін талдаймыз.

В.А. Якубзон бір қатар жалпы өндірістік асинхронды қысқатұйықталған электр
Қуаты 7,5 кВт, жиіліктердің 50...400 Гц диапазонында, ең жиі
Бірмезгілде электр қозғалтқыштарда шығындары өскен сайын, эксплуатациялық шығындары сәйкес
Da – статордың сыртқы диаметрі; D1 – Статордың қашап
Сурет 2.10 – Токтың жиілігіне байланысты электр қозғалтқыштың негізгі
Сурет 2.11 – Жиіліктен АҚ меншікті массасының (а, а(),
Сурте 2.12 – Жиіліктен АҚ ПӘК (а) және қуат
Сурет 2.13 –Қуаты 7,5кВт РЭҚ құны (а,в,д,) мен массасының
3 АВТОНОМДЫ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ЖҮЙЛЕР МЕН ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ СИНХРОНДЫ ГЕНЕРАТОРЛАРЫНЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН
50-ші жылдардың аяғында басталып, ал 60 және 70-шы жылдарда
Ең көп таралған синхронды генераторлар ол, “дағдылы” қоздыру орамасы
Сондықтан генераторлардың негізгі типі, соның ішінде кемелік қондырғылардағы,- полюстер
Активті масса мен габариттерді төмендету мүмкіндігін “машинаның тұрақтылық” теңдеуінен
D2l= ,
осында D – статор қашап кеңутішілік диаметріне тең, ротордың
l – ротордың (статордың) ұзындығы;

В –ауа саңылауындағы магнит индукциясы;

АS – сызықтық жүктеме;

РН – номиналды активті қуат;

n – айналу жиілігі.

(25( әдебиетте айналу жиілігін өсірген кезде, жоғарғы жиіліктегі генераторлардың
Салыстырмалық есептерде қабылданған, қосынды электр шығындары және олардың құраушылары
Электрлік шығындар төмендегі тәуелділікпен анықталады

(Э(((РН)(((Рi) ,
мұнда (Э – электрлі пайдалы әрекеттік коэффициенті (демек, механикалық
Рi – электромагниттік активті қуат.

Сонда шығындар үшін келесі ара қатынасы орынды болады

,
Р3/4 пропорционал, шығындардың өсуі (1.4) шартынан шығатын ескере отырып,
Жалпы жағдай үшін, (Э≠const болған кезде, (1.5) теңдеуді осылай
Σ∆Pf*≡Pifk Σ∆P50*,
мұнда 3/4>k>0. (1.3) теңдеуін негізге қабылдап, бірнеше түрлендірулерден кейін
Pif=f0.25Pi50
Сонда k=0 болғанда

Pif=f0.25
Немесе

(3.7)

Осы кезде f=400 Гц

Pi400≈1,7 Pi50
Машинадағы шығындар 50 Гц-дегі машина шығындарының деңгейінде, яғни активті
Активті материалдардың пайдалануын жақсарту үшін k>0 болғаны қажет. k=3/4
Бұл цифрды жоғарғы шекке қабылдағанда алатынымыз

Pif≡f0.25Pi503/4
Демек Pif(f

яғни, қуат жиілікке пропорционал өседі, ал машинадағы шығындар электромагниттік
Қуаты 25, 50, 100 және 200 кВт машиналар үшін
3.1 кестедегідей барлық есептелген машиналар үшін активті ядроның Da2lt
(24 ( әдебиетте көрсетілген, 400 Гц орындалған генераторларда 50
Сурет 3.1 –Жиілік бойынша электромагниттік қуаттың тәуелділігі: 1 және
Кесте 3.1

Р,

кВт f,

Гц n,

об/мин Da2lt ,

мм3(10 Р/ Da2lt

кВт/дм3 XS Xd TO Td( (Р,

кВт ((Р400/

((Р50 (Р,

кВт ( ,

% Сурет. Қисық.номері

о.е.

25 50 1500 20,5 1,22 0,087 1,72 0,95 0,16
400 12000 3,3 7,56 0,116 1,64 0,103 0,0152 3,275

0,75 85,1

50 50 1500 35,8 1,4 0,073 1,98 1,18 0,149
400 12000 6,6 7,6 0,096 1,58 0,15 0,021 5,28

1,256 89,2

100 50 1500 51,0 1,95 0,08 2,16 0,645 0,0603
400 12000 10,7 9,4 1,144 1,246 0,12 0,027 8,1

1,585 91,2

200 50 1500 97,5 2,05 0,055 1,915 1,79 0,144
400 12000 26,8 7,5 0,1 1,24 0,216 0,0455 14,4

4,4 91,4

4 РОТОРЫ ҚЫСҚЫ ТҰЙЫҚТАЛҒАН АСИНХРОНДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ
Роторы қысқа тұйықталған асинхронды қозғалтқыштарды жобалау керек, олардың бастапқы
Толық жобалық есепті қуаты 3 кВт асинхронды қозғалтқышқы көрсетеміз.
4.1 Басты өлшемдерді таңдап алу

Полюс жұптарының саны

2р=120f1/n1=2; 4
мұнда f1 - кернеудің жиілігі, Гц;

n1 – синхронды айналу жиілігі, айн/мин.

Айналу осінің биіктігі

h=0,09; 0,1 м

Статордың сыртқы ішкі диаметрі

Da=0,149, 0,168 м

Статордың ішкі диаметрі

D=кD Da=0,084; 0,108 м
мұнда кD=0,565; 0,64 – 4А сериялы асинхронды қозғалтқыштардың әр
Полюстік бөліну

( =(D/2p=0,132; 0,0848 м
Есептік қуат

Р(= P2 = 3922,5; 4249,2 Вт
мұнда = 0.978; 0.964 – статор
( = 0,85; 0,82 – қозғалтқыштың ПӘК шамаланған мәндері;

cos( =0,88; 0,83 – қозғалтқыштың қуат коэффициентінің шамалық мәндері.

Электромагниттік жүктемелердің шамалық мәндері

А(=22,5(103; 25,2(103 А/м

B((=0,73; 0,86Тл

Бір қабат орама үшін орамалық коэффициенттің шамалық мәні

kоб( =0,96

Ауа саңылауының есептік ұзындығы

101(10-3; 100(10-3 м
мұнда kв=( /2 =1,11 - өріс формасының коэффициенті;

(=2( = 314; 157 рад/с –қозғалтқыш білігінің синхронды
Басты өлшемдерді таңдап алу дұрыстығының критериі

(= =0,7; 1,18
2р=2 болғанда 0,4 ( ( ( 0,7 ,

2р=4 болғанда 0,7 ( ( ( 1,2.

Егер ( тым үлкен болса, онда есепті стандартық қатарында
4.2 Статордың ойықтар санын, орама фазасындағы орам санын

және статордың орама сымының қимасын анықтау

Статордың тістік бөлінуінің шектік мәндері

t1max=0,0132; 0,0118 м; t1min=0,0112; 0,0098 м

Статордың ойықтар санының шектік мәндері

Z1min=(D/t1max=20; 29
Z1max=(D/t1min=24; 36
Z1min ( Z1 ( Z1max
Статордың ойықтар санының Z1 ақырғысын алынған шектердің арасында
Z1=24; 36

q = Z1 /2pm=4; 3
Статордың тістік бөлінуінің ақырғы мәні

t1=(D / 2pmq =0 ,011; 0,0094 м
Статор орамасының номиналды тогы

I1H= 6,1; 6,7 A
Орамада параллель тармақтары (а=1) жоқ болған кездегі ойықтағы өткізгіштердің
uП(= =41; 35
Алынған uП( мәнін бүтінге дейін жуықтатпайды, осы кезде ойықтағы
uП=a uП(=41; 35
Осы кезде а саны берілген орама типі және берілген
Осыдан орам саны

w1= =164; 216
Электромагниттік жүктемелердің ақырғы мәндері

A= =22,8(103; 25,6(103 А/м
Ф= =6,2(10-3; 4,6(10-3 Вб
В(= =0,731; 0,852 Тл
A және В( мәндері алдынала қабылданған мәндерінен тым
Статор орамасындағы ток тығыздығының шамалық мәндері

J1(=(AJ1)/A=5,96(106; 7,03(106 A/м2
мұнда (AJ1)=136(109; 180(109 А2/м3

Эффективті өткізгіштің қимасының шамалық мәндері

qэф(= =1,0; 0,95 мм2
Егер орамасы төгілмелі машиналарындағы эффективті өткізгіштің есептік қимасы көрсетілген
q(элnэл=q(эф=1,0; 0,95 мм2
мұнда nэл=1

ПЭТМ маркалы орамалық сымын таңдап аламыз, оның мәліметтері:

dэл=1,08(10-3; 1,12(10-3м –оқшауланбаған сымның диаметрі;

qэф= qэл=0,916(10-6; 0,985(10-6 м2 – сымның көлденең қимасының ауданы;

qиз=1,16(10-3; 1,20(10-3м – оқшауланған сымның диаметрі.

Статор орамасындағы ток тығыздығының ақырғы мәні

6,7(106; 6,8(106 А/м2
4.3 Статордың тістік аймағының және ауа саңылауының

өлшемдерін есептеу

Сурет 4.1 – Статордың төгілмелі орамасының тістік аймағының өлшемдерін
Тістік аймақтың сәйкес бөліктеріндегі магниттік индукцияның шамалық мәндері

Bz1((=1,8; 1,9 Тл

Bа1(=1,5; 1,6 Тл

4.1 суретіне сәйкес

bz1= 4,4(10-3; 4,6(10-3м
ha= =19,8(10-3; 15,8(10-3м
мұнда lСТ1=l1=l(=101,0(10-3; 100(10-3 м; kC=0,97

Штамптағы ойықтың өлшемдері

hП1= =0,0127; 0,0142 м
b1C= =0,0099; 0,0073 м
b2C= =0,0072;0,005 м
h1C=hП1-(hШ1 + (=0,0104; 0,013 м
ПРИПУСКЫНЫ (шектеу) ескеріп жарықтағы ойықтың өлшемдері

b1(=b1C - (bП=0,0098; 0,0072 м
b2(=b2C - (bП=0,0071; 0,0049 м

h1(=h1C - (hП=0,0103; 0,0129 м

мұнда (bП=0,1(10-3м –ойықтың ені бойынша шектеу;

(hП=0,1(10-3м –ойықтың биіктігі бойынша шектеу

Ойықтағы корпустық оқшауламаның көлденең қимасының ауданы

SИЗ=bИЗ (2hП1 + b1C + b2C)= 10,6(10-6; 10,2(10-6м
мұнда bИЗ=0,25(10-3 м – қозғалтқыштар үшін

Өткізгіштерді орналастыру арналған ойықтың көлденең қимасының ауданы

SП(= -S

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ

1. Чалый Г.В. Частота промышленного переменного тока и проблема
2. Рапутов Б.М. Электропривод повышенной частоты для сельскохозяйственных механизмов.-
3. Мякишев Н.Ф. Исследование приемов использования повышенной частоты в
4. Краморов Ю.И. Высокоскоростные машины в сельском хозяйстве. -
5. Кешуов С.А. Автономный электропривод мобильных сельскохозяйственных машин.- Алматы,
6. Дабагян А.В. Оптимальное проектирование машин и сложных устройств.
7. Гуткин А.С. Оптимизация радиоэлектронных устройств по совокупности показателей
8. Асинхронные двигатели общего назначения / Бойко Е.П., Гаинцев
9. Пациорра П.П. Электрооборудование и электроснабжение лесопромышленных и деревообрабатывающих
10. Проектирование электрических машин / Копылов И.П., Горяинов Ф.А.,
11. Домбровский В.В., Хуторецкий Г.М. Основы проектирования электрических
12. Фоменков А.П. Электропривод сельскохозяйственных машин.- М.: Колос, 1984.-
Балагуров В.А. Проектирование специальных электрических машин переменного тока:.-М.: Высш.
Иосилевич Г.Б. Детали машин : -М.: Машиностроение, 1988.- 368
Ермолин Н.П., Жерихин И.П. Надежность электрических машин.- Л.: Энергия,
2