TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

 «Қазақстан Республикасының нарық экономикасындағы коммерциялық банктері»

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

Кіріспе 3

1 тарау. Коммерциялық банктердің қызмет етуінің теориялық негізі

Коммерциялық банктің мәні және қызметтері

5

Қазақстандағы банк жүйесін реформалау ерекшеліктері

9

ҚР-ғы банк қызметін ашу және ұйымдастыру 19

2 тарау. ҚР екінші деңгейдегі банктердің қызметін талдау

2.1 Коммерциялық банктердің ресурстарының қалыптасу көздерін талдау 24

2.2 Банктің активтік операцияларын бағалалау және жіктеу 40

3 тарау. Коммерциялық банктердің қызметінің даму болашағы

3.1 Банк қызметін жиынтық қадағалау әдісін жетілдіру

48

3.2 Банк қызметін рейтингтік бағалау жүйесі 58

Қорытынды

68

Пайдаланылған әдебитетер тізімі

70

Қосымшалар

73

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

ҚР-нің қазіргі кезеңдегі коммерциялық банктердің құрылымы: жағдайы мен даму
Жоспары

Кіріспе 3

1-тарау. Банк қызметінің мәні және экономикалық негізі 8
1.1. Банктердің және банк жүйесінің пайда болуы мен дамуы
1.2. Қазақстандағы банк реформасы және қазіргі банк жүйесінің
1.3. Банк жүйесінің шетелдік тәжірибесі (АҚШ-тың банк жүйесі бойынша)
2-тарау. Қазақстандағы екінші деңгейдегі банктердің ұйымдастыру құрылымын талдау 35
2.1. Коммерциялық банктердің түрлері, ұйымдастыру және басқару құрылымы 35
2.2. «Темірбанктің» функциялары, ұйымдастыру құрылымы және қызметі 45
3-тарау. Қазақстандағы банк жүйесін басқару құрылымын жетілдіру мәселелері 52
3.1. Банк құрылымын стратегиялық жоспарлау және жетілдіру 52
3.2. Банк құрылымын бейімдей отырып құру 62

ҚОРЫТЫНДЫ 66

Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі 69

Кіріспе

Банк жүйесі – нарықтық экономиканың ең маңызды және ажырамас
Қазіргі банктік жүйе – бұл кез келген дамыған мемлекеттің
Коммерциялық кәсіпорындардың бір түрі ретінде банктік мекемелер де өз
Қазіргі банктік жүйе – кез-келген дамыған мемлекеттің ұлттық шаруашылығының
Қазіргі банк жүйесі – бұл банк ісінің негізін айқындайтын
Тұрақты, икемді және тиімді банк инфрақұрылымын құру – Қазақстандағы
Отандық әдебиетте дамыған елдердің экономикасындағы банк құрылымы жеткілікті түрде
Осы жұмысты жазу кезіндегі негізгі қиыншылық Қазақстан банктерінің ұйымдастырылу
Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстандағы банктердің ұйымдастырылу құрылымы жөніндегі мәліметтерді
Осы мақсатқа сәйкес мынадай негізгі міндеттер туындайды:

- банк жүйесіне қатысты теориялық сұрақтарды қарастыру;

- банктердің пайда болуы мен дамуына әсер ететін негізгі
- шетелдердегі банк құрылымының өзгешеліктері мен артықшылықтарын талдап, елдегі
- ҚР-ғы банктік жүйенің ұйымдастырылу құрылымына «Темірбанк» ААҚ-ның мәліметтері
- Қазақстандағы банктердің ұйымдастыру құрылымын жетілдіру жолдарын қарастыру;

- банктің нақты экономикалық жағдайға бейімделу құрылымын қалыптастыру тәсілдерін
Аталған міндеттерді тиімді ашып көрсету үшін дипломдық жұмыс үш
Бірінші тарауда банк қызметінің мәні мен экономикалық негізі,
Екінші тарауда Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің ұйымдастыру құрылымы,
Үшінші тарауда Қазақстандағы банк жүйесін басқару құрылымын жетілдіру мәселелері,
1-тарау. Банк қызметінің мәні және экономикалық негізі

1.1. Банктердің және банк жүйесінің пайда болуы мен дамуы

Банктің пайда болу тарихы, қоғамдық еңбек бөлінісінің пайда болуымен,
Ежелгі Шығыс елдерінде осындай тауарлы ақшаны сақтаудың сенімді жері,
Храм шаруашылықтарының орнықтылығы оларға ғасырлар бойы орын алын келген
Есептеу, есеп айырысу операциялары салмақ өлшемімен жүргізілетін болғандықтан үлкен
Бұдан кейін храмдар үшін ақша операциясының, жаңа түрі —
Күміс пен алтын жетіспейтін жағдайда (олар көбінесе қазынаға кетіп
Сонымен қатар, храмдар метал және тауарлы ақшаны ақысыз сақтаудан
Сөйтіп, храмдар іс жүзінде банкілерге тән барлық ақша операцияларын
Қоғамның және мемлекеттің сенімінің арқасында храмдардың көптеген байлық жинап
Храмдардың ақша операциясын жүргізудегі үстемдігін жою үшін ежелгі мемлекеттер,
Вавилондық сауда үйлері Эгиби және Мурашу, біздің жыл санауымызға
Олар ел ішінде ғана емес, елдер арасында метал құймаларын
Біздің жыл санауымызға дейінгі V-ғасырда, Грецияда "Трапезиттер" пайда болды.
Сонымен, банктің пайда болуына арқау болған Храм шаруашылықтары, "Сауда
1179 жылы Венециядағы бір жарналы серіктестік салым банкісіне айналды,
Европада, 1609 жылы, Амстердам (Нидерланда) қаласында бірінші айырбастау банкі
Мамандардың айтуына қарағанда, Ресейде банк қызметінің басталуы 18 ғасырдың
Қазақстанда банк мекемесі ХІХ-ғасырдың аяғында пайда болған. Олар қазыналық
Осындай бөлімше ең бірінші болып Орал қаласында ашылған (1876
Қазан революциясына дейін Верныйда Петербург қаласындағы коммерциялық банктердің бірнеше
Кеңес үкіметі өз аумағындағы барлық банктерді мемлекет меншігіне айналдырды.
1930/32 жылдары жүргізілген несие реформасының нәтижесінде тарату тұрпатында несиелік
КСРО-ның банк жүйесінің 1987-1990 жылдардағы реформаға дейінгі құрылымы мынандай
- КСРО мемлекеттік банкі, Мемлекеттік еңбек жинақ кассасын қосқанда,
- Бүкілодақтық күрделі құрылысын қаржыландыру банкісі (КСРО-ның құрылыс банкісі);

- Сыртқы сауда банкісі.

Сол кезде Қазақстанда жұмыс істеген банктер:

- КСРО мемлекеттік банкісінің Қазақ Республикалық кеңсесі. Оған 19
- КСРО-ның құрылыс банкісінің Қазақ республикалық кеңсесі. Оған 18
Олардан басқа республика аймағында, кең желілі еңбектік жинақ кассалар
Банк жүйесінің атқаратын қызметтерін жан-жақты талдау негізінде, осы заманның
Қорытындылай келіп О.И. Лаврушин: "Сонымен, банк — ақша, несие
Үлкейтілген ауқымда банктер - эмиссиялық және коммерциялық банктер болып
Өз кезегінде, екінші дәрежелі банктер мамандандырылған және әмбебап банктері
Халық шаруашылығының тек белгілі бір саласының өкілдеріне, несие және
Меншіктің нысанына қарай банктер, мемлекеттік, акционерлік, кооперативтік, жеке меншіктік
Әр түрлі белгілер мен банктер: аймақтық, аймақаралық, Ұлттық, халықаралық,
Әр түрлі банктің жиынтығы, осы елге тән өзара байланыстылығы
1. Банк жүйесіне кейбір банк операцияларына қатынасы бар, бірақ
2. Банк жүйесінің өзінше ерекшеліктері бар. Бұл жүйе тек
Дегенмен, банк жүйесінің мазмұны оның элементтерінің мазмұндарының қосындысы деп
3. Банк жүйесін бір тұтас жүйе деп ұғыну керек.
4. Банк жүйесі әр уақьпта өсу және жетілу жолында.
5. Банк жүйесі жабық жүйе. Өйткені, банктердің кейбір ақпараттары
6. Банк жүйесі өзін-өзі басқара алады. Олай дейтініміз, егер
7. Банк жүйесі басқарылатын жүйе. Дербес заңды тұлға бола
8. Қазіргі ұрпаққа банк жүйесінің екі тұрпаты (үлгісі) белгілі.
- орталықтандырылған тарату жүйесі;

- нарық экономикасына лайықты банк жүйесі.

Жақында өткен Халық шаруашылығын басқарудың әкімші-әміршіл жүйесінде, банк жүйесі
Нарықтық экономикада керісінше. Мемлекеттің банктерге үстемдігі жоқ. Банктерде әр
Кейбір экономистердің қазіргі кезеңдегі ТМД елдерінің банк жүйесі өтпелі
Банктің атқарымдары жөнінде де, оның мазмұны жөніндегідей экономикалық басылымдарда
Сонымен қатар, басқа субъектілер де, маңызды шараларын іске асыру
Банктің екінші атқарымы болып ақша айналымын реттеу болып табылады.
Банктің үшінші атқарымы делдалдық. Банктер өнімін немесе қызметін сатушы
Банктің маңызы. Банктің мазмұны мен атқарымдары оның экономикадағы маңызын
- Өндірістің үздіксіздігін және оны жеделдетуін қамтамасыз етуге керекті,
- Ақша айналымын тәртіпке келтіріп оны рационализациялау.

Уақытша бос ресурстарды шоғырландыру атқарымынан көрінгендей, банктер, бір жағынан
Банктердің ақша-қаражатын шоғырландыру, кейіннен оларды қайта бөлу, өндіріс пен
Капиталдың, тауардың, ақша айналымының өсу негізінде пайда болған банктер,
Есеп айырысудың ежелгі, банкирлік үйлер қолданған қарапайым нысанынан қазіргі
Сөйтіп, банктің мазмұнында, атқарымдарында қамтылған жағдайларға және оның экономикадағы
Қазақстан экономикасының қазіргі жағдайында, шағын және орта бизнестердің, ауыл
Егер банктің маңызын сапа жағынан қарау керек болса, оның
Дөстүр бойынша, банктер ұдайы өндіріспен тікелей байланысты. Сондықтан, олардың
Мысалы, банктің төлем құралдарын шығаруы, сонымен бірге ақша бірлігінің
Айырбастау саласында істейтін болғандықтан банктер қоғамдық өнімді өндіру, бөлу,
Жоғарыда, банктің мағынасын сан жағынан да бағалау керек дегенбіз.
Өкінішке орай, қазіргі банктердің осыны ұмытып кеткендері анық. Олардың
1.2. Қазақстандағы банк реформасы және қазіргі банк жүйесінің қалыптасуы

1987 жылғы банк реформасы, банк жүйесінің құрылымын, оның жұмысының
Оның есесіне жоғарғы эшелонда банктердің саны бірнеше есе көбейіп,
Жоғарыда көрсетілген көптеген әкімшілік топтары төмендеп бір нүктеге -
Дегенмен, осы кезде Кеңес үкіметі банктің жұмысын нарық жағдайында
ТМД-ның басқа елдеріндегідей жаңа банк жүйесі Қазақстаңда да тәуелсіз
Нарықтық қатынастарға ауысудың бастапқы кезеңінде банктер кооперативтік, коммерциялық жеке
1999 жылдың басында Қазақстанда 76 екінші дәрежелі банк істеді.
1997 жылдан бастап Ұлттық банк барлық екінші дәрежелі банктерден
1.3. Банк жүйесінің шетелдік тәжірибесі (АҚШ-тың банк жүйесі бойынша)

Америка Құрама Штаттарының банк жүйесі көп рет айқындалған Федералды
Федералдық резервтік жүйе тәуелсіз ұйым болып табылады. Оны Президенттің
а) орталық банктер;

ә) квази-қоғамдық банктер;

б) банкирлердің банктері болып табылады.

Осылайша, АҚШ-та 12 орталық банк бар. Бұл географиялық масштабты,
Он екі резервтік банк квази-қоғамдық болып табылады. Олар жеке
Федералдық резервтік банктер депозиттік мекемелер үшін депозиттік мекемелер адамдарға
Сонымен қатар федералдық резервтік банктердің мынадай функциялары бар. Олардың
Америка Құрама Штаттарының қаржы жүйесіндегі негізгі жұмысты орындаушылар шамамен
Жоғарыда көрсетілген параметрлерге қарағанда мемлекеттен тәуелсіздіктің ең жоғарғы дәрежесі
Оның өзінің дербес бюджеті бар. Өзінің қызметінің шығындарын өзінің
Сонымен қатар, дүние жүзілік практикадан белгілі, кейбір елдердің банктерінің
«ФРЖ-ні құру туралы» заңға сәйкес барлық американдық ұлттық банктер
ФРЖ-ға мүше болудың басты бір артықшылығы — ол банктің
«Сонымен, ФРЖ-ның ұйымдастырылу және функционалдық жағынан ФРЖ орталықтандыру элементтерін
1-сурет. ФРЖ-ның ұйымдастырылу құрылымы

2-тарау. Қазақстандағы екінші деңгейдегі банктердің ұйымдастыру құрылымын талдау

2.1. Коммерциялық банктердің түрлері, ұйымдастыру және басқару құрылымы

Қазақстанда жұмыс істеп жүрген банктердің, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінен
Аталмыш заңға сәйкес, Қазақстандағы екінші дәрежелі банктер заңды тұлға
Екінші дәрежелі банктерге, заңды түрде, басқа заңды және жеке
Сөйтіп, басқа елдердегідей, Қазақстанда да екінші дәрежелі банктер, бір
Коммерциялық банктер қаржылық делдалдар категориясына жатады. Қаржылық делдалдар салааралық
Екінші дәрежелі банктер Қазақстан Республикасының аумағында және одан тыс
"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметтері туралы" Заңның 30-бабына
- заңды және жеке тұлғалардан депозиттер қабылдау;

- банктерге жене кейбір банктік операцияларды жүргізуге құқықты ұйымдарға
- кассалық операциялар жүргізу: банкноттар мен монеттерді қабылдау, қайта
- ақша аудару: заңды және жеке тұлғалардың талаптарымен ақша
- есептеу операциялары: заңды және жеке тұлғалардың қарыз міндеттемелерін
- заңды және жеке тұлғалардың, оның, ішінде банктер-корреспонденттердің, талаптарымен
- сенімгерлік (трасталық) операциялар: сенімгердің талабымен ақшаға билік жасау;

- клирингілік есеп айырысу операциялары: жинау, салыстыру, сұрыптау, төлемдерді
- сейфтік операциялар: клиенттердің құнды қағаздарын, құжаттарын, басқа да
- ломбардтық операциялар: жылдам өтімді құнды қағаздар мен қозғалатын
- банкноттар мен монеттерді, басқа да құндылықтарды кассаға жинау
- басқа елдердің валюталарына ақша айырбастау бекеттерін ұйымдастыру .

Банктер аталған операцияларды Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы
Коммерциялық банктер екі типті болады:

операциялардың кең көлемін жүзеге асыратын әмбебап банктер;

бір немесе бірнеше банктік операцияларды жүзеге асыратын арнайы маманданған
Коммерциялық банктер мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі:

1. Жарғылық капиталдың қалыптасуына қарай:
— мемлекеттік;

— акционерлік;

— жеке;

— пай қосу арқылы (жауапкершілігі шектеулі серіктестік);

— аралас (шетел капиталының қатысуымен).

2. Операцияларының түрлеріне қарай:

— әмбебап, яғни экономиканың барлық салаларына бірдей және кең
— маманданған яғни бір ғана салаға қызмет көрсететін банктер;
3. Аумақтық белгісіне қарай:
— халықаралық;

— мемлекетаралық;

— ұлттық;

— аймақтық;

4. Салалық белгісіне қарай:

— өнеркәсіптік банктер;

— сауда банктері;

— ауыл шаруашылық банктері;

— құрылыс банктері;

— басқа.

5. Филиалдар санына қарай:

— филиалсыз;

— көп филиалды .

ҚР-дағы банктік жүйеде 01.07.2003 жылғы статистикалық мәліметтер бойынша қазіргі
Акционерлік банктердің жарғылық капиталы шығаратын акцияларын сатудан түсетін түсімдерден
Жай акция — оның иелеріне сол қоғамды басқару ісіне
Егер де банк жауапкершілігі шектеулі қоғам түрінде құрылған болса,
Банктің ұйымдастырылуы және құқықтық формасына байланыссыз, оның жарғылық капиталы
Тіркеуге алынатын уақытта жаңадан құрылған банктің жарғылық капиталы құрылтайшылық
Коммерциялық банктердің ұйымдастырылу құрылымы банкті басқару құрылымына және оның
Басқару органы пайда алу мақсатында коммерциялық банктің қызметіне тиімді
Акционерлік коммерциялық банктің ең жоғарғы органы акционерлердің жалпы жиналысы
Акционерлердің жалпы жиналысы жылына бір рет шақырылып отырады. Бұл
— банктің жарғысына өзгерістер енгізу;

банктің жарғылық капиталын өзгерту;

банктің Кеңесін сайлау;

— банктің жылдық есебін бекіту;

— банктің табысын бөлу;

— банктің құрылымдық немесе еншілес бөлімшелерін құру және тарату.

2-сурет. Коммерциялық банктің басқару құрылымы.

Екінші басқару органы банктің қадағалау кеңесі болып табылады. Банктің
— нормативтік актілерді бекітеді;

— Басқарма немесе Басқарма төрағасының шешімі бойынша жасалған мәмілелерді
Келесі басқару органы — бұл басқарма (банк кеңесі). Басқарма
Басқарманың міндеттеріне мыналар жатады:

— банктің стартегиялық мақсатын анықтау;

— банктің саясаттарын жасау;

— жетекшілік қызметке кадрлар таңдау;

— комитеттерді құру;

— несиелік және инвестициялық операцияларға бақылау жасау.

Басқарма төрағасы банктің бірінші жетекшісі болып табылады және ол
— банктің қызметіне қатысты барлық мәселелер бойынша бұйрықтар шығару
— барлық мемлекеттік және басқа да органдарда, басқа банктерде,
— банктің мүлкіне және қаражаттарына ие болу;

— банктің штаттық жұмысшыларының саны мен құрылымын бекіту;

— еңбек келісімшарты бойынша банктің лауазымды тұлғаларымен келісімдер (контрактілер)
Ревизиялық комиссия банк қызметіне қаржылық есептің дұрыстығы жағынан бақылау
Несиелік комитет — бұл несиенің берілуіне байланысты қорытынды жасаушы
Несиелік комитет мынадай міндеттерді орындайды:

— несие алуға берген клиенттің өтінішін және несиелік қызметкердің
— несие беру немесе одан бас тарту туралы шешім
— несиелік тәуекелдерге байланысты несиелеу формаларын анықтайды;

— несие сомасы мен мерзімін анықтап, пайыз мөлшерлемесін бекітеді;

— несиені қайтаруды қамтамасыз ету тәсілдеріне талаптар белгілейді;

— несиелеу шартын бекітеді (несиелік лимит, несиелік желі);

— берілген несиелерге мониторинг жүргізу тәртібін бекітеді;

— банктің несиелік стратегиясын жасайды;

— несиелеу бойынша бөлімшелердің жұмысын талдайды;

— несиелік комитеттің мәжілісінің хаттамаларына қол қояды және хаттамаларды
Қызмет бөліміне: кадр бөлімі, заң бөлімі, күзет бөлімі, әкімшілік-шаруашылық
Ал банктің функционалдық құрылымына барлық департаменттер мен бөлімдер жатады.

2.2. «Темірбанктің» функциялары, ұйымдастыру құрылымы және қызметі

«Темірбанк» ААҚ 1992 жылдың 26 наурызында Қазақстандағы темір жол
Банктің негізгі кеңсесі Алматы қаласында орналасқан. Қазақстан Республикасы бойынша
1-кесте. "Темірбанк" ААҚ-ның филиалдары

Филиалдар Мекен-жайы

Ақтөбе қ. 463001, Әйтеке би к-сі, 24

Алматы қ. 480011, Тынышбаев к-сі, 3

Астана қ. 473011, Ақжайық к-сі, 16 а

Атбасар қ. 474710, Ақмола обл., Әуезов к-сі, 34

Атырау қ. 465020, Азаттық к-сі, 99

Ерейментау қ. 474420, Ақмола обл., Кенесары к-сі, 97

Есіл қ. 474900, Ақмола обл., Жамбыл к-сі, 119 а

Жезқазған қ. 470000, Жанасов к-сі, 6

Қарағанды қ. 470061, Ерубаев к-сі, 39

Қарағанды қ. 470033, Сортировочная ст., Киевская к-сі, 134 а

Қызылорда қ. 467019, Войтинцев к-сі, 70

Көкшетау қ. 475016, Ақмола обл., Абай к-сі, 173

Қостанай қ. 458003, Дзержинский к-сі, 3

Павлодар қ. 637000, Дзержинский к-сі, 46

Петропавл қ. 642001, Сәтбаев к-сі, 17

Семей қ. 490050, Шығыс Қазақстан обл., Ленин к-сі, 32

Тараз қ. 484001, Байзақ-батыр к-сі, 187

Орал қ. 417000, Ленин к-сі, 185/1

Өскемен қ. 492000, М.Горький к-сі, 21

Шымкент қ. 486042, Байтұрсынов к-сі, 10 а

Щучинск қ. 476410, Ақмола обл., Вокзальная к-сі, 16

Екібастұз қ. 638710, Павлодар обл., Ленин к-сі, 13

Ағадыр п. 478140, Қарағанды обл., Абай к-сі, 59

Құсмұрын п. 459660, Қостанай обл., Ленин к-сі, 60

Тобыл п. 459310, Қостанай обл., Вокзальная к-сі, 81

«Темірбанк» АҚ-ның ұйымдық құрылымына орталық аппарат, 25 аумақтық филиалы,
3-сурет. «Темірбанк» АҚ-ның ұйымдастырылу құрылымы.

«Темірбанк» АҚ-ның ұйымдық құрылымында 2003 жылы оңтайландыруға (орталық аппарат
Банк акционерлерінің ауысуы бизнестегі кейбір басым бағыттардың өзгеруіне алып
2003 жылдың соңында «Темірбанк» АҚ өзінің дамуы барысында тағы
2002 жылдың қыркүйегінде «Темірбанк» АҚ-ның 100% еншілес компаниясы «Темірлизинг»
«Темірбанк» қызметкерлерінің штаттық саны 990 адам (2002 жылдың 31
Жаңа менеджменттің жұмысы бас кеңсенің және Алматы филиалының құрылымын
3-тарау. Қазақстандағы банк жүйесін басқару құрылымын жетілдіру мәселелері

3.1. Банк құрылымын стратегиялық жоспарлау және жетілдіру

Ұйымдастырылу құрылымы кез келген ұйымның тиімді қызмет етуіне қол
Бизнес коммуникациялар мен қаржы банктік құрылымдардың өте кең тармақталғандығына
Кез келген ұйым бірлесе қызмет атқарып және мақсаттарға қол
Адам факторы бизнес нәтижесіне өте күшті ықпал етсе, ал
Ұйымдастырылу құрылымы барлық бизнес коммуникацияларға қатысты басым элемент болып
Банктің қызметіне жалпы басшылықты банк кеңесі жүргізеді. Оның қызметіне
Коммерциялық банктің тікелей қызметіне басқарма басшылық жасайды. Ол акционерлердің
Банктің ұйымдық құрылымы басқару шешімдерін қабылдау процесінің іскерлік стратегиясын
Банк құрылымының бағыныштылық үлгісі әзірленді. Бұл үлгіде коммерциялық банктің
Банк құрылымына және оның капиталының динамикасына есеп айырысу шоттарының
Менеджменттің негізгі құралдарының бірі жүйелік әдіс болып табылады .
Қазіргі заманғы банктің сыртқы ортасын сипаттайтын қасиеттер қандай деуге
Қазақстанның қазіргі замандағы банктерінің динамикалығы бәрімізге түсінікті де. Өйткені
Банктердің сыртқы ортасының қазіргі сипаттамаларының бірі көп түрлілігі болып
Қазіргі заманғы банктің ішкі құрылымы басқа нысандағы ұйымдарға қарағанда
Банктің сыртқы ортадағы серпінділік талаптарына бейімделуін қамтамасыз етудің қандай
Банк құрылымдарына өзгерістерді атүсті енгізуге болмайды. Қазіргі кезге дейін
өмір сүруге ұмтылу;

сыртқы ортаға орай тұрақты түрде өзгеріп, дамып отыру және
өзінің «органдарын» жасау және жетілдіру;

ішкі қолайлы ортаға жағдай жасау;

оның барлық бөлшектеріне бірдей болып табылатын біртұтастықты қамтамасыз ету
Дегенмен, мұның өзі әлі де болса жеткіліксіз. Өйткені өркениетті
Шетел және Ресейдің коммерциялық банктерінің мысалға ала отырып, ұйымдастыру
4-сурет. Пирамидалық құрылым

Мұндай пирамидалық құрылым банк жергілікті кредиттік нарықта жұмыс істеген
Банктің мамандандырылуы күшейе түскен сайын банк операциялары кеңейіп, клиенттерге
Банк функцияларының күрделенуі және кеңеюі барысында ұйымдастыру нысанының басқа
Банктің ұйымдастырылу құрылымында екі негізгі элемент ерекше көзге түседі
Басқару органдары банктің комерциялық қызметіне тұрақты тиімді басшылықты қамтамасыз
3.2. Банк құрылымын бейімдей отырып құру

Банк құрылымының оңтайлы жүйесін таңдау банк қызметінің табысты болуының
Бейімделгіш икемді құрылымдарды құру және олардың қызмет көрсетуіне арқау
Команданы құру принциптері мынадай:

1. Команданың әрбір мүшесі команда алдында тұрған түпкі мақсаттарды
2. Команда біртұтас «отбасы» ретінде жұмыс істейді, жауапкершілікті әрбір
3. Команданың әрбір мүшесі өзінің жеке «саласында» қызмет етіп
4. Команданың әрбір мүшесі өзінің жұмысын жоспарлауда және команданың
5. Команда мүшелерінің арасында рольдер, функциялар және міндеттемелер қатаң
6. Команда мүшелері психологиялық тұрғыдан бір бірімен үйлесімді болуы
7. Басқарудың барлық функцияларын команда ұжымдаса отырып жүзеге асырады.
Банкте қанша команда жұмыс істеуі тиіс? Көп! Команда ретінде
Тиімді іс-қимыл жасайтын команданы құру көп күш-жігер мен уақытты
1. Жаңа бөлімше жұмысты нольден бастамай, жеткілікті түрде жоғарғы
2. Жаңа бөлімшенің банктің басқа басқармалары мен бөлімшелерінің өзара
ҚОРЫТЫНДЫ

Қазіргі жағдайда Қазақстандағы банктік жүйе біршама қалыптасты деуге болады.
Банктің сыртқы ортаға, қоғамға тәуелділігін түйсіну соңғы онжылдықтар ішінде
Ортаның өсе түскен серпінділігі және оның банк қызметіне әсері
Өркениетті қоғамда жүріп жатқан процестер банкті күрделі жүйе ете
Осы үрдістердің барлығы қазіргі біздік тәуелсіз Қазақстанымыздың әлеуметтік экономикалық
Менеджмент мамандары қазіргі заманғы банкті басқаруды адамзат қызметтері арасында
Сонымен қатар қазіргі Қазақстан банктері жылдам дамып бара жатқан
Банктердің ұйымдастыру құрылымының теориясы мен практикасына жүргізілген зерттеу Қазақстан
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі

1. «ҚР банктер және банк қызметі туралы»
2. «Ұлттық банк туралы» Заң. Егемен Қазақстан.
3. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 05.11.1999 ж.
4. Аникин А. В. « Защита банковских вкладчиков» -
5. Ахметов А.Р. «Фонд гарантирования вкладов -
6. Казимагамедов А. А. «Банковское обслуживания населения: зарубежный опыт»
7. Одинцова Н.Ф. «Развитие банковской депозитной системы по Алматинскому
8. «Банковское дело». - // под ред. В.И. Колесникова,
9. «Банковское дело» / под ред. О.И.Лаврушина, Москва «Финансы
10. «Банковское дело» // под ред. Г.С. Сейткасымова, Алматы
11. «Деньги, Кредит, Банки» / под ред. Г.С.Сейткасымова, Алматы
12. Банки Казахстана № 9, 10, 12 2002 г.

13. Банки Казахстана №1, 3, 4, 6, 8, 9
14. Деловая неделя от 23.02.2001 г., 16.11.2001 г.

15. «Деньги и Кредит» № 4,1991 г., стр. 75-76

16. http: // www. national bank. kz

17.Банки Казахстана №1,2,3 2003г.

18. Годовой отчет. ОАО «Темірбанк» 1999-2002гг

19. http: //www.temirbank.kz

20. Алпысбаев С.Н. Региональный рынок: законности формирования и развития.
21. Арынов Е.М., Жуламанов И.Р. Банки Казахстана на внутреннем
22. Бригхем Ю., Гапенски Л.. Финансовый менеджмент, том 2-Москва:
23. Мадиярова Д.М., Марчевский М.Н. Основы современного банковского дела.
24. Рахимов А.К. Обеспечение финансовой устойчивости коммерческого банка в
25. Роуз Питер. Банковский менеджмент - Москва: Алем, 1997
26. Сапарбаев А.Д. Методологические основы бизнес-планирования в банковской сфере
27. Саханов А.Н., Исингарин Ж.С. Стратегическое управление в банковской
28. Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. – А.,
«Банковское дело» // под ред. Г.С. Сейткасымова, Алматы «Қаржы-Қаражат»,
«Банковское дело» / под ред. О.И.Лаврушина, Москва «Финансы и
Банки Казахстана № 9, 10, 12 2002 г.

«Деньги и Кредит» № 4,1991 г., стр. 75-76

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің 2003 жылғы жылдық есебі

Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. – А., 2004
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. – А., 2004
«ҚР банктер және банк қызметі туралы» Егемен Қазақстан 1995
«ҚР банктер және банк қызметі туралы» Егемен Қазақстан. 2002
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. – А., 2004
Роуз Питер. Банковский менеджмент - Москва: Алем, 1997 год,
http: //www.temirbank.kz

http: //www.temirbank.kz

Годовой отчет. ОАО «Темірбанк» 2003 гг –
Сонда 42 б.

Бригхем Ю., Гапенски Л.. Финансовый менеджмент, том 2-Москва: Экономичекая
Рахимов А.К. Обеспечение финансовой устойчивости коммерческого банка в конкуренции.-Алматы
Саханов А.Н., Исингарин Ж.С. Стратегическое управление в банковской деятельности.
Сапарбаев А.Д. Методологические основы бизнес-планирования в банковской сфере //Деньги
Саханов А.Н., Исингарин Ж.С. Стратегическое управление в банковской деятельности.
71

Бухесеп және есеп беру басқармасы

Ақпарат технологиясы департаменті

Құжаттамалық операциялар бөлімі

SWIFT бөлімі

Коршоттар және төлемдер бөлімі

Қаржы тәуекелдері департаменті

Басқарма Төрғасының көмекшісі

Жарнама бөлімі

Шаруашылық басқармасы

Қауіпсіздік департаменті

Басқарушы директор

Істер басқармасы

Қызметкерлермен жұмыс жүргізу басқармасы

Қаржы құралдары мен институттарының қаржылық тәуекелдері бөлімі

Кредиттік тәуекелдер бөлімі

Тәуекелдер басқармасы

Филиалдармен жұмыс жүргізу басқармасы

Проблемалық кредиттер басқармасы

Қазынашылық

Корпоративтік бизнесті дамыту басқармасы

Басқарушы директор

Ішкі аудит басқармасы

Заң департаменті

Кастодинадық қызмет және капиталмен операпциялар жүргізу бөлімі

Кепілдік мүлікпен жұмыс жүргізу басқармасы

Қаржылық талдау басқармасы

Аймақтық мониторинг бөлімі

Кредиттік операцияларды есепке алу бөлімі

Қазынашылық операцияларды есепке алу бөлімі

Кредиттік

администратор

Құрылымдық қаржыландыру басқармасы

Аймақтық қаржыландыру басқармасы

Басқарма Төрағасының 1-орынбасары

Қаржы институттары басқармасы

Басқарушы директор

Басқарушы директор

Басқарушы директор

Корпоративтік қаржыландыру басқармасы

Басқарма Төрағасының орынбасары

Басқарма Төрағасының орынбасары

Басқарма Төрағасы

ФРЖ-ның басқару кеңесі

(7 адамнан тұрады)

– резервтік талаптарды белгілеп, ақша және несие, қаржы саясатының
– ФРЖ-ға мүше банктер мен банктік холдингтік компаниялардың қызметін
– банк қызметін тұтынушыларды қорғайтын қаулыларды дайындап және
– федералды резервтік банктер қызметін бақылайды.

Федералды резервтік банктер (12 округтен):

Дисконттық пайыз мөлшерлемесінің көлемін ұсынады;

– депозиттік мекемелердің резервтік қалдықтарын сақтап, оларға несие береді;

– айналысқа нақты ақша шығарады;

– депозиттік мекемелер үшін чектерді инкассациялау және ақшаны аударуды
– АҚШ үкіметінің қарызына және кассалық нақты ақшасына жетекшілік
Жалпы

жетекшілік

жасайды

Тұтынушылардың мүдделік сұрақтары бойынша мәжілістік кеңес

Федералдық кеңес беру кеңесі

Жинақ мекемелері бойынша мәжілістік кеңес

Ашық нарықтағы операциялар бойынша Федералды комитет

Ашық нарықтағы операцияларға жетекшілік етеді

Мәжілістік қызмет атқарады

Құрайды

Акционерлердің жалпы

жиналысы

Несиелік

комитет

Ревизиялық комиссия

Бақылау кеңесі

Басқарма

Басқарма төрағасы

Төраға орынбасарлары

Департаменттер, бөлімдер

Басқару бөлімдері

Комитеттер

Тексеру

вице-президенті

Траст операциялары вице-президенті

Касса және депозиттік операциялар вице-президенті

Маркетинг вице-президенті

Әкімшілік вице-президенті

Инвестиция

вице-президенті

Несие вице-президенті

Президент