Несиелендірудің қазіргі тәжірибесі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 3
1-Бөлім. Несиелендірудің теориялық негіздері 5
1.1 Несиенің ұғымы және оның түрлері. 5
1.2 Несиенің қызмет ететін принциптері мен әдістері 7
1.3 Несиелік саясат, оның элементтері 9
1.4 Несиелік тәуекелшіліктер және оның талдауы 12
2-Бөлім. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктерді несиелендіру 13
2.1 Несиенің негізгі шарттары мен оның безендіру тәртібі 13
2.2 Қысқа мерзімді несие беру мен өшіру тәртібінің есебі 17
2.3 Несие мониторингі 19
2.4 Қазіргі таңдағы Қазақстан Республикасындағы несиелендірудің жағдайы 21
ІІІ-Бөлім. Несиенің проблемалары мен даму перспективалары 24
Қорытынды 28
Қолданылған әдебиеттер 30
2
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Банк Ісі Академиясының колледжі
Курстық жұмыс
тақырыбы: «Несиелендірудің қазіргі тәжірибесі. Қысқа мерзімді несие ұсыну
Орындаған Жолдыбаев.Қ
ІІІ курс 31 топ студенті
«Банк ісі» мамандығы
Тексерген: оқытушы
Тұрғанбаева Г.С. (Банк операциясы)
Қалығұлова Р.Ж (Банк есебі)
Қорғауға жіберілді:
«_________»_________«______»
Алматы 2004 жыл
Несиелендірудің қазіргі тәжірибесі.
Қысқа мерзімді несие ұсыну және өтеу тәртібі.
Мазмұны
Кіріспе 3
1-Бөлім. Несиелендірудің теориялық негіздері 5
1.1 Несиенің ұғымы және оның түрлері. 5
1.2 Несиенің қызмет ететін принциптері мен әдістері
1.3 Несиелік саясат, оның элементтері 9
1.4 Несиелік тәуекелшіліктер және оның талдауы 12
2-Бөлім. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктерді несиелендіру 13
2.1 Несиенің негізгі шарттары мен оның безендіру тәртібі
2.2 Қысқа мерзімді несие беру мен өшіру тәртібінің
2.3 Несие мониторингі 19
2.4 Қазіргі таңдағы Қазақстан Республикасындағы несиелендірудің жағдайы 21
ІІІ-Бөлім. Несиенің проблемалары мен даму перспективалары 24
Қорытынды 28
Қолданылған әдебиеттер 30
Кіріспе
Тарихтың қай кезеңі болса
Несиенің түпкі тамыры тауарлық өндірістің пайда болған жерінде
Несие - нарықтың, эканомиканың тірегі ретінде экономикалық дамуының
Несие эканомиканың тұрақты, үздіксіз дамуына
Қарыз алушы кєсіпорынның несие алу арқылы өз өндірісін
Әр түрлі деректерде несиенің экономикадағы маңызы әр түрлі
Бұл курстық жұмыстың негізгі мақсаты несиенің маңызы мен
Несие теориясы мен практикасы беріледі. Мұнда несиенің экономикадағы
Сонымен несиеге деген не, оның экономикада
1-Бөлім. Несиелендірудің теориялық негіздері
1.1 Несиенің ұғымы және оның түрлері.
Несиенің ішкі мазмұнын түсіну үшін, оның негізін ашып
Несиенің мазмұнын анықтауында оның әлуметтік, экономикалық жағында ұмытпаған
Жәй сөзбен айтқанда, Несие - уақытша бос ақша
Несиенің түрлері - бұл несиелік қатынастар құрлымының, олардың
Несие берушілермен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай өзгергеніменде,
Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне әр түрлі несиелер береді.
Қарыз алушының катигориясына қарйа
1 Қаржылық институтарға берілетін несиелер :
мақсатты қорларға
банктерге
қаржы-несие мекемелеріне
2 Қаржылық емес агенттерге беретін несиелер
өнеркәсіп салаларына
ауыл шаруашылығына
саудаға
дайындау ұйымдарына
жабдықтап сату ұйымдарына
кооперативтерге
жеке кәсіпкерлікке
3 Тұтыну мақсатында берілетін несие
Мерзіміне қарай:
қысқа мерзімді несие (1 жылға)
орта мерзімді (1 жылдан 3жылға дейін)
ұзақ мерзімді (3 жылдан жоғары).
Қамтамасыз ету дәрежісіне қарай:
1 Қамтамасыз етілген:
кепіл хатпен
кепілдемемен
кепілдікпен
2 Сақтандырлған
3 Қамтамасыз етілмеген:
-сенім несиесі.
ІV. Қайтару дәрежесіне қарай:
Стандартты несие - қайтару уақыты жетпеген, бірақ қайтаруында
Күмәнді несие – қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған
1 күмәнді-5%
2 күмәнді 10 %
3 күмәнді 20%
4 күмәнді 25%
5 күмәнді 50%
Үмітсіз несиелер - қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен
Тағайындалуы және пайдалану сипаттамасына қарай:
негізгі құралдарға жұмсалынатын
айналым қаржыларына жұмсалынатын.
Валютамен берілуіне қарай:
Ұлттық валютамен
Шетел валютамен
Берілу нысанына қарай:
Овердравт несиесі – клиенттердің шотынан қаражатты шегу, дебеттік
Ипотекалық несие – бұл қозғалмайтан мүліктерді кепілге ала
Овернайт несиесі - өтімділікті қолдану мақсатында 1 –
Онкольді несие – несиелендірушінің алғашқы талабы бойынша өтелетін
Банкаралық несие - банктердің бір-біріне берілетін несие
Ломбардтық несие - тез іске асатын бағалы заттарды
Сенім несиесі – банктің сеніміне кірген, төлем қаблеті
Консорциялық несие- ірі жобаларды несиелендіру мақсатында банктердің өз
Тұтыну несиесі - бұл жеке тұлғаларға тұтыну мақсатында,
Лизінгтік несие - құрал жабдықтарды жалғаға алумен байланысты
1.2 Несиенің қызмет ететін принциптері мен әдістері
Несиенің принциптері несиенің мәнін және қызметтерің, сондай-ақ
Қазіргі несиелік қатынастарды ұйымдастыру принціптері екі топқа бөлінеді:
1топқа
- жалпы экономикалық тәртіптегі принциптер.
- несинің мақсаттылығы .
- несиенің дифференциалдығы.
2 топқа
Несиенің мерзімділігі
несиенің қайтарымдылығы
несиенің төлемділігі.
несиенің қамтамасыз етуі.
Мерзімділік –ол несие берушінің қарыз алушыға берілген қаражат
Несиенің қайтарымдылығы – оның экономикалық категория ретінде
Несиенің төлемділігі – бұл несие беруші қарыз алушыға
Қазіргі банктердің несие үшін сый ақы мөлшерлемесін белгілеуінде
Банк аралық несие бойынша орташа сый ақы мөлшерлемесі
орталық банктің коммерциялық банктерге берілетін несиелері бойынша белгіленген
өз клиентеріне депозиттік шоттары бойынша төленетін орташа сый
тәуекелдік дәрежесі.
еліміздің ақша айналым тұрақтылығы.
Шын мәнісінде заңды және жеке тұлғалардың тартылған несиелік
Банк тәжірибесінде жай және күрделі сый ақы есептеу
Жай сый ақы есептеу формуласы мынандай болады:
I = I х P х n
360 x 100
I - сыйақы мөлшері
P- қарыз қалдығы
N- сый ақыны есептеген кездегі құндар саны
I – несиенің мерзімін есептейтін жай сый ақы
Несие бойынша күрделі сый ақы есептеу формуласы:
I=[( 1 + I
1
i-сый ақы мөлшері
P-несиенің бастапқы сомасы
I- несиені барлық мерзімге есептегендегі сый ақы сомасы
n-аймен берілген несиенің ұзақтылығы.
Несиенің келесі принципі берілетін несиелердің материалдық жағынан қамтамасыз
Несиелендіру әдістері несиенің берілу және қайтарылу ерекшеліктерімен байланысты
Айналым бойынша несиелеу әдістері,
Қалдық бойынша несиелеу әдістері,
Айналым қалдық.
Айналым бойынша несиелеу барысында
Қалдық бойынша несиелендіру барысында несие
Айналым қалдықтық әдісі жүргізіледі . Мұндағы
Бірінші кезеңдегі несие тауарлы
Несиелік шетелдік банктік тәжербиеде
1- ші әдіс бойынша несиені беру туралы мәселе
2- ші әдіс барысында несиелер қарыз
1.3 Несиелік саясат, оның элементтері
Несиелік саяасат банктың несиелік қызметінің міндеттерін, оларды іске
Несиелік саясат – банктердің несиелік жұмысын ұйымдастыру негізін
Тар мағынасында несиелік саясат – бұл несиелік процесті
Несиелік саясат банктің несиелік жұмысын, оның жалпы стратегиясына
Жалпы несиелік саясат жалпы мынандай сипатта болуға тиіс:
нұсқаулық емес, яғни директивті нұсқауларды қамтиды;
несиелеудің мақсатарын нақты және мағыналы анықтауға мүмкіндік береді;
нақты мақсаттарды іске асырудың бірнеше ережелерін қамтиды;
оны іске асырудың қамтамасыз ететін стандарттар мен нұсқаулардың
Несиелік саясат банктің стратегиясын, оның тәуекелділігі басқару обылысындағы
несиені беруіне және несиелік потфелді басқаруға жауап беретін
несиелеу облысындағы стратегиялық шешімдерді қабылдайтын тұлғалардың басты іс-әректтерін;
сыртқы аудит қызметерінің жұмысын және банктегі несиелік қызметтің
ішкі бақылау қағидаларын.
Несиелік саясат банк қызметін деверсификациялаудағы іс-әрекеттердің тізбектеуін қамтамасыз
Несиелік саясат, банк қызметкерлерінің бүгінгі таңда несиелеуге болатын
Несиелік саясат маңызды элементті банктегі бақылауды ұйымдастыру болып
Ішкі несие саясатын жасау банк жетекшілерінің несиелеу мақсатын
Несиелік стандартар мен нұсқаулықтарды жасаудың бастапқа кезеңі аяқталуына
Сараптаушылардың талдауы және ұсыныстары енгізілгенен кейін несиелік саясат
Несиелік саясат несиелеу лимиттерін, тәртібін, кейде несиелеу бойынша
Несиелік саясатта несиелік комитет туралы ережеде қамтылады. Несиелік
Отандық банктер тәжірибесінде несиелік комитеттің шешетін мәселелері мыналар:
Несие алуға берген клиент өтінішін және неиелік қызметкердің
Несиелік тәуекелдерге байланысты несиелеу формаларын анықтайды.
Несие сомасы мен мерзімін анықтап, пайыз мөлшерлемесін бекітеді.
Несиені қайтаруды қамтамасыз ету тәсілдеріне талаптар белгілейді.
Несиелеу шартын бекітеді
Берілген несиелерге мониторинг жүргізу тәртібін бекітеді.
Несиелік комитеттің мәжілісінің хаттамаларына қол қояды және хаттамаларды
Несилік саясатта қарыз алушылардың негізгі қызметіне байланысты тәуекелділігі
Несиелік саясатпен банк қызметкерлерін таныстыру, оларды соған сай
Несиелік саясат несиелік қызметтің басты бағыттарын анықтайды. Оларды,
Несиелік қызметті ұйымдастыру
Несиелік портфельді басқару
Несиелік бақылау жасау
Құзретті бөлу принциптері
Несиелеудің жекелеген бағыттары бойынша шектеулер
Несиелермен жасалатын ағымды жұмыстардың принциптері
Несиелер бойынша зиян шегу жағдайларына резерв жасау.
Несиелік саясат мынадай қызметтерді атқарады:
Банктегі несиелеу процесін ұйымдастырудағы бақылау жасауға негіз ретінде
Несиелеуді жүзеге асыратын бөлімдердің қызметкерлері үшін анықтама материал
Несиелік бөлімдердің жетекшілері үшін несиелік нұсқаулықтарды талаптарының орындалуына
Несилік талдау және аудит бөлімі жұмыскерінің тексеруді жүзеге
Комерциялық банктің несиелік саясатын іске асыру процесінде проблемалық
1.4 Несиелік тәуекелшіліктер және оның талдауы
Несиелік саясатқа байланысты банктік несие ұсыну кезінде барлық
Банктерде пайда болатын тәуекелшіліктердің түрлері мыналар:
Несиелік тәуекелшіліктер – банктік процесте ең көп кездесетінт
Арнайы резервтер құру
Несиені қауіпсіздендіру
Қамту формасын белгілеу.
Заңды тәуекелшілік - келісім шарттың шарттары мен жағдайларының
Бухгалтерлік – егер қарызшы банкке дұрыс дайындалмаған бухгалтерлік
Сый ақы бойынша тәуекелшілік (интересы) – несиелік сый
Залогтық тәуекелшілік – кепіл затпен несиені жаба ала-алмау
Шет елдерге берілген несиелер бойынша тәуекелшіліктер- шет елдерге
Проценттік тәуекелшілік – көбіне банктік операциясы бойынша белгілеген
Валюталық тәуекелшілік - бұл сыртқы экономикалық қатынастар кезінде
Балансталынбаған өтімділік - банк балансы бойынша пассивтің активтерді
Несиені талдау кезінде жоғарғыда аталған тәуекелшіліктерді қарастыру керек
Несиелік бейнелеуге келесі минимумдар кіреді:
қарызшының іскерлік мінезі, профессионалдық тәжірибесі
қаржылық құжаттарда көрсетілген қаржылық жағдайы
өндіріс ортасы
несиені толық қолдануы
несиені өшіру және сый ақыны өтеу көрсеткіштері
залогтың түрлері
жағымсыз жақтары.
Несиелік тәуекелшілікті азайту мақсатында және пруденцалдық нормативтік жағдайларын
2-Бөлім. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктерді несиелендіру
2.1 Несиенің негізгі шарттары мен оның безендіру тәртібі
Заңды тұлғаға қысқа мерзімді несие алу үшін төмендегі
Бекітілгіен үлгіде несие алу туралы банк басшысына жазылған
Бизнес жоспар немесе техника-экономикалық негіз. Мұнда қарызды қандай
Бухгалтерлік және статистикалық есеп берулер кірісімен шығындары туралы
несиені мерзіміне қайтаралуы туралы қамту формасы (кепіл, тапсырыс,
Содан банк құжаттарды қабылдап оны тіркейді. Банк
Қарызшының қаржылық шаруашылық қызметі туралы аудиторлық ұйымдардың қортындысы
Белгілеген тауарлық, материалдық құндылықтар ңемесе басқада мүліктің сақталуы
Жұмыс жобасы және т. б.
Банктер қарызшының есеп қарыз операцияларын жасау үшін алдын
Несиелік қабілеттілігін анықтайтын немесе дәлелдейтін ақпараттарды қолдану керек.
Банк 5 «С» жұмысын қолданады:
COPACITU-несиені өтеу қабілеті.
CHAPACTER-қарызшының репутациясы.
CAPITAL-капитал, қарызды өтеу үшін активтердің болуы.
COLLATERAL-зологпен қамтамасыз ету.
CONDITIONC-экономикалық конъюктура және оның перспективалары.
Қарызшының несиелік қабілетін анықтау кезінде бухгалтерлік және статистикалық
Көрсеткіш-1 – (абсолютті өтімділік) сыртында айналымнан клиенттің несиені
Көрсеткіш-2 – қаржылар айналымынан міндеттемелерді толығымен жаба алатынын
Көрсеткіш-3 – қарызшының алған қарыздарын қаржылық тәуелділігі. Бұл
Көрсеткіш-4 – (активтердің табыстылығы) таза кірістердің активтерімен қарым-қатынасы.
Осылардың барлығын қарастырғаннан кейін клиентке несиені беру шешімін
несиелік келісім шарт
кепілдік міндеттемелер
жедел міндетемелер
Келісім шарт формасы Қ.Р-ның эканомикалық қысқа мерзімді несиелнндіру
1. Несиелендіру объектілері;
2. жоспарланатын қарыз көлемі
3. мақсаты
4. белгіленетін пайыз мөлшері
5. қамту нысаны
6. несие ұсыну мерзімі
7. қарыз шоты
8. қарыз беру мен өшіру мерзімі және оның
9. келісімді бұзқаны үшін берілетін жауаптылығы.
Несиені ұсыну барысында қойған міндеттердің бірі ретінде қарызшының
Несиенің уақытында және сый ақымен
- Құндылықтардаң құны жағынан барлық уақытта өтімді
ақталған мерзімі несиен жабу мерзімінен ұзақтылығы сай келеді.
құнының жоғарғы сұраныста болуы керкек
несиені немесе қарызды сый ақымен толықтай жаба алуы
Несиелендіру кезінде басты қамту формаларына
1. тапсырыс
2. кепіл (гарантия)
3. кепіл зат
4. ипотека,
5. сақтандыру полисі,
6. т. б. құндылықтар.
Тапсырыс - бұл басқа тұлғаның банк алдындағы қарызшы
Кепіл – бұл қарызшының банкке төлеуге міндеттелген сомасын
Бағалы қағаздар, тауар т.б. мүліктерді несиені қайтара алмайтын
Материалды қамту формасының бір түрін сақтандыру полисі ретінде
Материалдарды қамту формасының бір төрі ретінде қарызшы несені
Қамту формалардан міндетті түрде ноториялдық кеңседене бекітуі
- Несиелік келісім шартқа келесілер кіреді:
Приамбула – жақтардың мәліметтері
Несиелік келісім шартына қол қоятын тұлғалардың мәліметтері
Жақтардың құқықтары мен міндеттемелері
Есептердің тәртібі
Жауапты тұлғалар
Дауалды шешу тәртібі
Басқада шарттар
Жақтардың тұрғылықты жері және реквизиттері
Сонымен қатар, банктің талабы бойынша несиелік келісім шартында
барлық салымдар бойынша талаптары
басқа банктен несие алу үшін залогты безендіруге рұқсат
несиелік келісім шарттың мерзіміне дейін гарант беруге рұқсат
Кридиттік келісім шартқа банк несиелік комитентінің шешімімен келесі
залогтың техникалық жағдайының жақсы болуы (уақтылы техникалық қамтамасыз
бір мезгілде басқа несиелер алуға тиым салу
девидент төлеуге тиым салу
меншікті капиталдың минималдық мөлшері
басқармалар ауысқан жағдайда хабарландыру.
Несиені ерекше ұсыну кезінде керек жағдайда банкпен келісім
Сонымен қатар банктер залог бағасының белгілі бір проценттін
Залогтық мүліктердің түрлері Несиенің бағасы
Тұрғын ұйлер, пәтерлер.
Ғыймараттар
Басқада қозғалмайтын мүліктер
Машина, негізгі құралдар
Көлік құралдары
Шикі заттар мен материалы
Дайын өнім
Тауарлар
Мемлекеттік бағалы қағаздар
Банктегі депозит
Акциялар 50 % - дейін
40 % - дейін
50 % - дейін
40 % - дейін
50 % - дейін
50 % - дейін
40 % - дейін
50 % - дейін
70 % - дейін
100 % - дейін
50 % - дейін
2.2 Қысқа мерзімді несие беру мен өшіру тәртібінің
Коммерциялық банктердің бірі мерзімділік, төлемділік, қайтарымдылық, қамтамасыз ету
Несиелік келісім шартта көрсетілген мерзім ішінде өтелген қысқа
6125 - «Ұсынылған несиелер мен депозиттер бойынша болашақ
6625 - «Болашақта депозиттер мен қарыздарды ұсыну бойынша
6075 – «Қабылданған кепілдер бойынша мүмкін талаптар»
6575 – «Қабылданған кепілдер бойынша талаптардың азаю мүмкіндіктері».
Шұғыл міндеттеме, банктің қарызды өшіру үшін қаржыны іздестіретін
Несие ұсыну туралы барлық іс құжаттар несиелік басқармада
Операциялық бөлім бухгалтері несие ұсыну туралы банк бастығының
Несие ұсыну кезінде:
Дт -1411.
Кт- 2203, 1051, 2221, 1350
Шығын 7339 (1 теңге)
Кіріс 7339 (несие сомасы)
Дт- 6075
Кт -6575
Егер өтініш алған кезде құжаттар 6125-6625 шотында есептелсе
Дт- 6625
Кт -6125.
Қарызшы төлем тапсырысы бойынша , ағымды шотындағы бос
Дт-2203
Кт-1411
Шығын 7339.
Қарызшы міндеттеме бойынша несие мерзімі жеткенде , қарызды
Дт - 2203 бос қалдық самасына
Дт– 1424 өшірілмеген бөлігіне
Кт - 1411
Жартылай өшіру кезінде мемориалдық ордер жазылады және артқы
Агентстваның талаптарына сәйкес несие бойынша мерзімі өткен қарыз
Дт- 5455
Кр- 1469
1469 –«Резервтер».
5455- «Клиентерге ұсынылған несиелер бойынша арнайы резервтер (провизия)
Ағымды шотқа қаржы түскен жағдайдан және мерзімі өткен
Дт -2230
Кт -1424
Шығын 7339
Егер 90 күн ішінде мерзімі өткен
Дт-1427
Кт-1424
Егер 90 күн ішінде шектелген берешек өшірілмесе онда
Дт-1469
Кт-1427
Кіріс 7130 « Зиянға есептелген қарыздар »
Баланстан тыс шотта қарыздар 5-жыл мерзімде есептеледі және
Дт-2203
Кт -1469
Шығын 7130
Несиенің принциптерінің бірі ретінде төлемділік табылады. Ол банктің
Сый ақы мөлшері несиелік келісім шартта көрсетіледі және
Дт – 1740
Кт – 4411
Сый ақы есептеу кезінде:
Дт – 1441
Кт – 1740
Мерзімі ұзартылған сый ақылар бойынша өшіруге қаржы түскен
Дт – 2230, 1051
Кт - 1424, 1427.
Есептелген мерзімі ұзартылған сый ақы сомасын баланстан өшіру
2.3 Несие мониторингі
Агентсвоның бекітімі бойынша әр қарызшыға несиелік досье ашылады
Несие мониторингі- дегеніміз қарызшыға несие ұсынған күннен бастап,
Несиені өшіру кезінде пайда болған қиыншылықтарда оперативті және
Қарызышының қызметін үнемі бағалау
Қарызшымен қарым қатынаста болу
Қаржылық және шаруашылық қызметін талдау
Кепіл затты бағалау (болуы, сапасы , жағдайы.)
Несиенің мақсатында қалдануын тексеру
Қажетті қаржылық ақпараттарды жинау
Қарызшының кемшіліктері мен қиыншылықтарын анықтау болып табылады.
Қиыншылықтардан шығу жолдарын табу.
Мониторингті қолдану кезінде қарызшының несиелік досьесіндегі мәліметтерді қолданады.
Қабылданған мәліметтер бойынша мониторинг 2 түрі
Беткі мониторинг - бұл несие бойынша нашарлауы және
Терең мониторинг – бұл несие мерзіміне және сомасына
Беткі мониториег ай сайын жүргізіледі және ол әр
Егер де ай сайынғы мониторингте елеулі өзгерістер анықталған
Ай сайынғы және терең мониторингтің негізгі бағыты кепіл
Мониторингті жүргізгенен кейін банктің досьесіне құжаттарды тіркеуі тиіс.
Егер кәсіпорын келісімнің шартарын орындамаса және уақтылы және
Арғы қарайғы несиелеуді тоқтату туралы ескерту, егер келісілген
Несиелік келісім шартардағы қарастырылған несие ұсынуды тоқтату;
Алынған қарыздардың іздестірілген барлық сомаларын ұсыну;
Егер мерзімі өткен қарыздары бар болса жаңа қарыздар
Егер де өз міндеттемелерін орындамаса, яғни уақытында
2.4 Қазіргі таңдағы Қазақстан Республикасындағы несиелендірудің жағдайы
90-шы жылдары Қазақстанда қарызшыларды несиелендірудің үлесі жоғарлап кетті.
қарызшының тұрақты жерінің еркіндігі
керексіз құжаттар пакетін безендіруі
инфляцияның әсері
несиелік тәуекелділікті бақылай алмауы
гаранттың безендірілмеуі.
Қазір бұл несиелер банктің өз кірісімен өшіріліп отыр
Қазіргі таңда мемлекеттің жағдайы тұрақты қаржылық секторы пайда
Соңғы жылдары макро экономикалық шарттардың жақсаруы және
Сонымен қатар Қазақстанда несие берудің қарқынды дамуын айқындайтын
«Несиелік өмір сүруден» қорқпайтын тұрғындар саны артып келеді;
Банкте сый ақы ставкаларының төмендеу үрдістері байқалады (кесте
Банктер несие берудің жаңа түрлерін көбейту жөнінде өздерінің
Экономикалық өсудің жоғарғы қарқыны үнемі ақша қаражаттарының жетіспеуін
Осы жағдайларда банктер берілетін жаңа несиелердің спектрін әжептәуір
Соңғы жылда банктің экономикаға берілетін несиелердің көлемі 6,6
Банктердің барлық активтерінің 60% жуығы экономиканы несиелендіруге бағатталған.
Бүгінгі күні Қазақстандағы несие нарығы мынандай үрдістермен сипатталады.
Осы өсуді негізгі жоғары банктердің несиелендіруімен қамтамасыз етілді
Сонымен қатар 2003ж-ан 2004ж-ға банктерде шетел валютасындағы несие
Шетел валютасымен берілген кредиттер бойынша
орташа алынған сый ақы ставкасы
20
17
14
11
8
2000 2001 2002
Сонымен қатар, 2000 жылдан 2003 жылға дейін екінші
Екінші деңгейлі банктердің несиелері
Млн. тенге
Кезеңнің соңында
2000ж 2001ж 2002ж 2003ж
Барлық несиелер:
заңды тұлға.
жеке тұлғалар 276 218
261 570
14 647 489 817
459 002
30815 672 407
613 793
58 614 978125
856 345
121 780
Ұлттық валютада 135 317 141 284 211 862
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар
126 708
8 608
129 818
11466
190 173
21 689
388 320
47 116
Шетел валютасында 140 908 348 533 460 545
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар
134 861
6 040 329 184
19 349 423 620
36 925 468 025
74 664
Несиенің жалпы сомасы ішінде 69 942 77,752 113,949
Қысқа мерзімді
Ұзақ мерзімді 148 195
133 023 241 135
248 685 289 014
383 393 369 775
608 350
Ұлттық валютадағы несие
Қысқа мерзімді 69 942 77 752 113 949
-Заңды тұлғалар
-Жеке тұлғалар
66 051
3 891 70 215
7 537 100 815
13 133 176 185
15 963
Ұзақ мерзімді 65 347 63 532 97 913
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар 60658
4 717 59 603
3 929 89 358
8 555 212 136
31 153
Шетел валютасындағы
несиелер
Қысқа мерзімді 73 253 163 383 175 062
-Заңды тұлғалар
-Жеке тұлғалар
70 024
3 229 155 633
7 750 166 381
8684 169 056
8 571
Ұзақ мерзімді 67 648 185 149 285 479
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар 64 838
2 811 173 551
11 598 257 239
28 241 298 969
66 093
Сонымен қатар қысқа мерзімді несиені басқа несиелер мен
Сонымен, өткен жылдарда отандық несие нарығының жұмысындағы сапалық
ІІІ-Бөлім. Несиенің проблемалары мен даму перспективалары
Банктің несиелік қызметі банктік емес мекемелерден ерекшеленеді. Әлемдік
Несиелендіру кезінде көп теген проблемалар болуы мүмкін.
Мысалға, несиені қолданғаны үшін төленетін пайыздық сый ақылар
Қазірі таңданесиені несиені уақытында қайтарылмау және мүлдем қайтармайтын
Клиент несие алар алдында банк бірнеше құжаттар
Несие проблемасы клиенттің қаржылық дағдарысынан туындалады. Банктің несиелік
Несие ұсынғаннан кейін шығындарды азайту үшін әр түрлі
Неиселік құжатарда клиентің қаржылық ақпараттары туралы мәлімет алуға
Проблемалық неисенің ерте анықтауы өте қиын жәнне өте
Осындай жағдайды болдырмауы үшін ішкі аудит жүргізу керек.
Қаржылық есепті талдау кезінде қаржылық белгілері бойынша проблемаларды
қарызшының проблемасын талдау
проблемалық несиемен айналысатын қызметкер басқармемен кеңесу
несиенің класификациясын төмендету немесе банк кірісінде несиелік пайыздарын
банк осы несие бойынша тағыда кездесетін тәуекелдер туралы
күн сайын клиенттің шотын бақылау
несиелік құжаттардағы гарантты, қамту формасын, ипотеканы қарау
Қолданатын ақпараттарын жоспарлау керек.
Несиені “құтқару” стратегиясында ешқандай уневерсалды ережелер жақ.. Себебі,
Қосымша құжаттар мен гаран алуы керек
Қосымша қаражаттар қосу
Қамту формаларын сату
Басқармамен анықталған проблемалар мен оны шешу туралы
Қаржылық институт жағынан қаржылық көмек беру
Шығындарды азайту бағдарламасын құру
Банкроттық туралы құжаттар безендіру.
Қазір клиентің менеджментін талдаудың маңызы зор. Себебі менеджментің
Келесі проблема – бұл кепіл зат механизмі. Залогтың
Біріншіден банкроттың мүліктерінен орбитражды сотқа банкроттық процесс ашқаны
Өстінгі аталғандар банктің негізгі принциптеріне, яғни залогтық келісім
Сонымен қатар, залогқа қойатын талаптар, яғни залогтың сақтандыруы,
Қарызшының несиелік қаблеттілігін жақсартуға болатын еді, егер бізде
2003 ж қарашасында парламентте «Алғашқы несиелік бюро» туралы
Осы заң Қ.Р-да несиелік тарихты қалыптастыру құқықтық ,
Заңға келесі спецификалық жағдайлар кіреді:
жағымды да және жағымсыз ақпараттар жинау
лицензиясы бар несиелік бюроға қаржылық мәліметтерін ұсыну;
Несиелік бюроға банк өзінің қарызшылары туралы ақпараттарды ұсынады
Бірақ Несиелік бюро жаңдан ашылғандықтан олжақсы дамымаған. Сонымен
Сондықтан несиелік бюроға тек жағдайлары жақсы,өтімділігі жоғарылар ғана
Егер банктер жақсы да, және жағымсыз жақтарын білсе
Неиелік бюро банк жүйесін жеңілдетеді, яғни жоғарыда айтылғандай
Қорытынды
Несиелік операциялар коммерциялық банктердің негізі операциялары екенін білеміз.
Сонымен, өткен жылдары отандық несие нарығының жұмы-сындағы сапалық
Сонымен соңғы жылдағы үрдіс Қазақстаның неиселік нарық-тың даму
Эканомиканың даму кезінде, Қазақстан инвесторлардың қаржы салымдарына мұқтаж.
Банктер ұсынылған несие көлемін және жаңа спекторын кеңейтуде,
Соңғы жылдары ұсынылған несиелер бірнеше млрд. тенгеге жоғарлады.
Сонымен несинің қазіргі таңда маңызы зор болып табылады.
Бұл курстық жұмыста несиенің Қазақстан Республикасындағы қазіргі
Іс жүзінде, кейбір шаруашылық жүргізуші субъектілер жеке
Сонымен, несиенің бойында бар қасиетті іске асыру үшін
Алдынғы бірнеше жылда банктің нақты секторы несиелендірудегі белсенділігін
Сөйтіп болжам бойынша экономикаға берілетін несиелері 2004жылда 21-22
Қолданылған әдебиеттер
Т.А.Жұмағалиев. - Банк жүйесіне сенім “Егемен Қазақстан”-14
Кредиттік Бюро “Егемен Қазақстан”-16 шілде
Кредит без страха и упрек “Банки Казахстана”
Кредиттік Бюро ”Банки Казахстана” 2003
М.С. Саниев -“Ақша, Несие, Банктер”- Несиелік қажеттілік –Алматы
Мақыш .С.Б “Коммерциялық банктердің операциясы”-
Қалығулова.Р.Ж “Банктік есеп” –Қысқа мерзімді несие “Арыс” 2002
Риски снижают, кредиты становятся доступными “Эканомикалық
О тенденциях банковского кредитавания в Казахстане “Экономическое обозрение”
Проблемы не возврата кредитов и пути ихз решения.
Лекция “Банк операциясы”Г.Н. Ануарбековна
“Статестикалық бюллетень” № 12 (109) 2003 желтоқсан
Б.А.Көшенова «Ақша, несие, банктер, валюта қанастары»-«Эканомика» 2000
Положение о внутренней кредитной политике “Совместный банк “Лариба-Банк””-Протокол
2
25
Теңгемен берілген несиелер бойынша орташа алынған сый ақа
2 кесте
