Несиелік ресурстар және оны қалыптастыру көздері курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе...............................................................................................................................................3
І. Банктегі несие жүйесі
1.1. Несие жүйесінің ұғымы және оның құрылымы.................................................................4
1.2. Несиенің формалары.............................................................................................................8
ІІ. Несиенің мәні мен қажеттілігі және қызметтері
2.1. Ақша несие саясаты............................................................................................................15
2.2. Несиелеу әдістері мен жетілдіру жолдары.......................................................................18
ІІІ. Қазақстан банктерінде несиелік ресурстар және оны қалыптастыру көздері...................20
Қорытынды....................................................................................................................................28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі................................................................................................29
30
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Несиелік ресурстар және оны қалыптастыру көздері
Мазмұны
Кіріспе...............................................................................................................................................3
І. Банктегі несие жүйесі
1.1. Несие жүйесінің ұғымы және оның құрылымы.................................................................4
1.2. Несиенің формалары.............................................................................................................8
ІІ. Несиенің мәні мен қажеттілігі және қызметтері
2.1. Ақша несие саясаты............................................................................................................15
2.2. Несиелеу әдістері мен жетілдіру жолдары.......................................................................18
ІІІ. Қазақстан банктерінде несиелік ресурстар және оны қалыптастыру
Қорытынды....................................................................................................................................28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі................................................................................................29
Кіріспе
Несие экономикалық серiктестер арасындағы келiсiм-шарт ссуда процент төлеу
Натуралды несие – несие беруде несие нысандары
Ақшалай несиенiң нысандар ақшалай сатып алу құралдары ақша
Несие – бұл пайыз төлеп қайтару шартында уақытша
І. Банктегі несие жүйесі
1.1. Несие жүйесінің ұғымы және оның құрылымы
Несие – ұдайы өндірістің ажырамас бөлігі. Тауарлы өндіріс
Несие - бұл экономикалық серiктестер арасындағы келiсiм-шарт ссуда
Институционалдық тұрғыдан қарағанда, несие жүйесі - мемлекеттің экономиканы
Қазақстан несие жүйесі үш буыннан тұрады: (негізінде екі
Орталық банк – Ұлттық банк - мемлекеттің банк
Ұлттық банктің функциялары:
банкноттарды эмиссиялау;
мемлекеттік алтын валюталық резервті қорғау;
басқа несиелік мекемелердің резервтік қорын сақтау;
экономиканың несие – қаржы жүйесін қадағалау;
коммерциялық банктерді несиелеу және мемлекеттік мекемелердің
кассалық қызметтерін іске асыру;
мемлекеттік мекемелерге қызмет көрсету;
есеп айырысу және аудару операцияларын жүргізу;
несиелік мекемелердің қызметін қадағалау.
Коммерциялық банктер – банк жүйесінің екінші деңгейіндегі банк,
Маманданған несие – қаржы институттары. Тарихи маманданған
Ммаманданған несие – қаржы институттары кейбір шаруашылық аясында
халықтың ұсақ жинақтарын тартуда;
ипотекалық несие беруде;0
тұтыну несиесін беруде;
ауыл шаруашылық несиесін беруде;
сыртқы сауда операцияларын қаржыландыру мен есеп-айырысуда;
өнеркәсіп компанияларының бағалы қағаздарын орналастыру мен капитал инвестициялауда.
Әрбір экономикалық категорияның мәні оның атқаратын қызметінен көрініс
1.2. Несиенің формалары
Несие қатынастарының нақты көрінісін несиенің формалары мен түрлері
Коммерциялық несие – ол тауар өндірушінің басқа тауар
Дегенмен коммерциялық несиені қолдануда біраз шектеулер бар. Олар:
бұл несиенің көлемі сатылуға тиіс тауарлар қорының көлемімен
бұл несиенің көлемі ел экономикасының жағдайына байланысты өзгереді,
бұл несие тек бір бағытта қозғалыста жүреді: оны
Қорыта айтқанда, коммерциялық несиенің банктік несиеден басты ерекшелігі
Банктік несие – ол банкте шоғырланған қаражат қорынан
Біріншіден, комерциялық несие тауар түрінде берілсе, ал банктік
Екіншіден, коммерциялық несие мен банктік несие бір –
Үшіншіден, коммерциялық несиенің шектеулері банктік несие берумен жойылады,
Төртіншіден, бұл екі несиенің динамикасы (өсуі) да біркелкі
Банктік несиені экономиканың кез – келген салалары пайдаланады:
Несиенің негізгі екі формасының – коммерциялық және банктік
Тұтыну несиесі – ол төлемін кейінге қалдырып тұтыну
Лизинг несиесі – ол тауар түрінде берілетін несие.
Ауыл шаруашылық несиесі – ол ауыл шаруашылығындағы негізгі
Шаруашылықаралық несие – бұрынғы КСРО-да кең қоданылған несие
Шаруашылықаралық несиенің басқа несиелерден айырмашылығы: бұл несие субъектілері,
Соңғы уақытта шаруашылықаралық несиенің тауарлы түрі дамуда. Мысалы,
Ипотекалық несие – ол жылжымайтын мүліктерді – жерді,
Мемлекеттік несие – ол мемлекет пен жергілікті үкімет
Заемдар мемлекетке уақытша қосымша табыс түсіргенмен, кейін қарызды
Халықаралық несие деп мерзімді белгілеу, процент төлеу
Әлемдік шаруашылық қатынастардың интернационалдануына, халықаралық еңбек бөлінісіне және
Халықаралық несие қатынастарына несие беруші және қарыз алушы
Дегенмен, бұрынғы және қазіргі тарихта ақысыз несие берілетін
Қорыта айтқанда, әлемдік банктік іс – тәжірибеде несиенің
НЕСИЕЛІК ПРОЦЕСТІҢ КЕЗЕҢДЕРІ
БАҒДАРЛАМАЛАУ
2.
3.
4. БАНКТІК НЕСИЕНІҢ ҚАЙТАРЫЛУЫ
ІІ. Несиенің мәні мен қажеттілігі және қызметтері
2.1. Ақша несие саясаты
Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың
Несиенің пайда болуын өнімдерді өндіру сферасынан емес, олардың
Құнның қозғалысы – бұл несиенің қозғалысының кіндігін сипаттайды.
Несиелік қатынастардың пайда болатын экономикалық негізіне капитал айналымын
Несие – бұл пайыз төлеп қайтару шартында уақытша
Несиенің экономикадағы орны мен рөлі, оның атқаратын қызметтерімен
Айырбас процесінде уақытша бөлініп шыққан құнды кейін өзінің
Сонымен, несиенің қайта бөлу қызметіне құнды бөлу қасиеті
Қайта бөлуді несие ресурстарын пайдаланушы субъектілердің әр түрлі
Несиенің қайта бөлу қызметінің бірсыпыра айрықша белгілері бар:
несиенің қатысуымен қоғамның тек бір жылда өндірген материалдық
несиенің қатысуымен тек ұлттық жалпы өнім ғана емес,
несиенің қайта бөлу қызметінің елеулі белгісі – уақытша
несиенің қатысуымен уақытша бөлініп шыққан құнды беру делдал
Несиенің келесі атқаратын қызметі – нақты ақшаны несие
Нақты ақшаны несие операцияларымен алмастыру үшін бірсыпыра алдын
дамыған банк жүйесі мен төлем айналымын ұйымдастыруда оның
экономикада төлем тапсырмасы немесе міндеттемесі бар төлем құжаттарының
орталық банктердің несие ақшаларын эмиссиялауы (шығаруы).
Несиенің қызметтерін айта келіп, кейбір экономистер оның бақылау
Ақша несие саясаты деп айналымдағы ақша массасын, несие
2.2. Несиелеу әдістері мен жетілдіру жолдары
Банктің несиелеу жүйесіндегі негізгі элементі несиелеу әдістері болып
Несиелеу әдістерін оны берудің қағидаларына сай несиені беру
Реформаға дейінгі кезеңде отандық банк тәжірибесінде несиелеудің екі
Қалдық бойынша несиелеуде несиенің қозғалысы (яғни несиені беру
Айналым бойынша несиелеуде несиенің қозғалысы материалдық құндылықтардың айналымымен
Бұл әдісте несие беру үздіксіз, қайталанып отыратын үдеріс
ІІІ. Қазақстан банктерінде несиелік ресурстар және оны
қалыптастыру көздері
Ең алдымен «ресурс» деген сөздің мағынасына көңіл аударайық
Әрине зерттеушілердің қызықтыратыны ол – банктік және несиелік
«Банктік ресурстар – бұл банк қарамағындағы кредиттік
Бірақ осы анықтаманың бір кемшілігі, оның пассивтік банктік
Банктің несиелік ресурстары деп (яғни банктік ресурстар) –
Мүмкіндігімізше несиелік салымдарға бағыттауға болатын ресурстардың, яғни ағымдық
Ағымдық несиелік ресурстар = Несиелік мүмкіншілік – салынған
Заматтық (мгновенные) несиелік ресурстар - бұл нақ
Заматтық несиелік ресурстар = корреспонденттік есептегі құралдардың
Банктік ресурс – бұл несиелеу ресурсына қарағанда кең
Қандай артықшылығы болмасын бұл жеткіліксіз, себебі мұнда банктік
Экономиканы әкімшіл және әміршіл басқару жүйесі жағдайында, елдегі
Ссудалық қорды орталықтан бөлу сипаты банк ресурытарының құрылымдарына
Бүгінгі таңда несиелік ресурстар нарығының құрылуында көптеген ерекшеліктер
Несиелік ресурстар нарығының пайда болуымен қатар бағалы қағаздар
Коммерциялық банктердің несиелік ресурстар нарығындағы орнын 1-сызбадан көруге
Демек, коммерциялық банктер ерекше бір кәсіпорын ретінде делдалдық
Жоғарыда айтылғандардан келіп, коммерциялық банктердің ресурстарының мынадай анықтамасы
1 – сызба.
Кәсіпорындар
мен ұйымдардың
бос қаражаттары
Мемлекеттік
мекемелердің бос коммерциялық
қаражаттары банктердің
қаражаттары (актив
Кооперативтердің жағының пассивтен
Бос қаражаттары артуы)
Халықтың бос
қаражаттары Корршоттағы
банктердің қара -
Аралас кәсіп –
орындардың бос
қаражаттары
беруге байланысты алған несиелер.
Қоғамдық ұйым –
дар мен қорлар –
дың бос
қаражаттары банктердің
меншікті
Сақтандыру ком –
паниялардың бос * Банкаралық
қаражаттары несиелер
* депозиттік
Ломбардтардың
бос қаражаттары
қағаздарын операциялары.
Жергілікті
бюджеттің бос
қаражаттары
Мемлекеттің
Республикалық
бюджеттің бос
қаражаттары
*банк резервіндегі қ
*мем-банк меншікті қ
Эмиссиялық ресурс
Нарықтық қатынастарға өту барысында банктік ресурстарының құрылымында біршама
Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және
Банк ресурстары пассивтік операциялар нәтижесінде құрылатындықтан, оған анықтама
Пассивтік операциялар көмегімен банктер нарықтан несиелік ресурстарды сатып
Пассивтік операциялардың төмендегідей формалары болады:
коммерциялық банктердің бағалы қағаздарды алғашқы эмиссиялауы;
банк пайдасынан капиталдарды немесе қорларды ұлғайту және құру;
басқа да заңды тұлғалардан несие алу;
депозиттік операциялар.
Пассивтік операциялар айналыстағы ақшалай қаражаттарды банктерге тартуға мүмкіндік
Банктің меншікті қаражаттарының банктің үнемі тұрақтылығын ұстап тұруда
Меншікті қаражаттың құрамдас бөлігі акционерлік капитал болып табылады.
а) меншікті акционерлік капитал, яғни бұл жай және
б) банктік резервтер, яғни алдағы уақыттағы әр түрлі
в) банктің ұзақ мерзімді міндеттемесі (ұзақ мерзімді вексельдері,
Банктердің пассивтік және активтік операцияларының құрылымы
2 - сызба
активтік
несиелер банкаралық
басқа да
орналас- ҚР органдары
тырыл- субъекті-ге
тыс қорларға
кәсіпор-ға, ұйымдарын
ұйымдарға халықты
халыққа резиденттен
резиденттен
басқаларға
Банктің тартылған қаражаттары активтік операциялар, оның ішінде несиелік
Меншікті және тартылған коммерциялық банк ресурстары Ұлттық банкте
Қорытынды
Несие-бұл экономикалық серiктестер арасындағы келiсiм-шарт ссуда процент төлеу
Несиелік саясаттың мақсаты – клиентке тиімді сыйақы мөлшерін
Қазіргі кезде несиелік саясатты қалыптастыру барысында банк екі
банк өзіне қажетті қаржыларды мүмкіндігінше төмен шығындармен қайдан
клиенттері сұраныс білдіретін қажетті деңгейдегі несие ресурстарына жеткілікті
Қойылған сұрақтардың шешімін табу оңай шаруа емес. Осы
Пайдаланылған әдебиеттер:
ҚР Президентінің 31.08.1995ж. «ҚР банктер және банк қызметі
Банки на развивающихся рынках. Укрепление руководства и повышение
Лаврушин О.И. Банковские операции – М.: Инфро, 2001
Банковский портфель – 1. Книга банкира. Книга клиента.
Банковский портфель – 1. Книга менеджера. Книга банковского
Лаврушин О.И. Банковское дело – М.: БиБНКЦ, 1998
Колесникова В.И., Кроливецкая Л.П. Банковское дело - М.:
Гамидов г.м. Банковское и кредитное дело – М.:
Далон Э.Дж., Кэмпбел К.Дж. Деньги, банковское дело и
Қаржы – несие сөздігі – Алматы 2001ж
А.Г. Мельников « О необходимости целестной системы гарантирования
ОҚО Ұлттық банк филиалының дайындаған статистикалық мәліметтері 2002,
Кушербаев Б.П. Банктер және несие алушылар қарым қатынастарын
Көшенова Б.А. Бағалы қағаздар нарығы: Оқу құралы. Алматы
Мақыш С.Б. Банк ісі. Оқу құралы / С.Б.
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. ҚазУнивер 2002ж
Интернет жүйесінің www.rambler.ru , www.referat.niv.ru , www.bta.kz
www.kulichki.com , www.nationalbank.kz , www.kkb.kz сайттарының
мағлұматтары.
18. Қалықов С.Ж. Коммерциялық банк: қызметтері мен операциялары.
3
