TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ 3

I-Тарау. БАНКТІК НЕСИЕНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 5

1.1 Несие және оның қызметтері 5

1.2 Банктік несиенің экономикалық мәні мен мазмұны 7

1.3 Банктік несие жүйесі, оның несилеу механизмі 10

1.3.1 Банктік несиенің формалары мен олардың жіктелуі 10

1.3.2 Несиелеу механизмі. Банктердегі несие беру процесі 13

II-Тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ НЕСИЕЛЕУДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРАТЫН МЕКЕМЕЛЕР 17

2.1 Қазақстан Республикасындағы несие жүйесі және оның құрылымы 17

2.2 Экономиканы несиелеудегі коммерциялық банктер мен банктік емес мекемелер 19

III-Тарау. ҚАЗАҚСТАННЫҢ НАҚТЫ СЕКТОРЫН НЕСИЕЛЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ БОЛАШАҒЫ 25

ҚОРЫТЫНДЫ 32

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 34

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 ЖОСПАР

КІРІСПЕ 3

I-Тарау. БАНКТІК НЕСИЕНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 5

1.1 Несие және оның қызметтері 5

1.2 Банктік несиенің экономикалық мәні мен мазмұны 7
1.3 Банктік несие жүйесі, оның несилеу механизмі 10
1.3.1 Банктік несиенің формалары мен олардың жіктелуі 10
1.3.2 Несиелеу механизмі. Банктердегі несие беру процесі 13
II-Тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ НЕСИЕЛЕУДІ ЖҮЗЕГЕ
2.1 Қазақстан Республикасындағы несие жүйесі және оның құрылымы
2.2 Экономиканы несиелеудегі коммерциялық банктер мен банктік емес
III-Тарау. ҚАЗАҚСТАННЫҢ НАҚТЫ СЕКТОРЫН НЕСИЕЛЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ БОЛАШАҒЫ
ҚОРЫТЫНДЫ 32

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 34

КІРІСПЕ

Нарықтық экономикаға көшу – ұзақ, күрделі және қайшылықты
Қаралып отырған тақырып, бүгінгі күннің бірден-бір көкейтесті тақырыбы.
Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың
Қазақстандағы несиелік жүйе екі буыннан тұрады: біріншісі –
Несие түрi – бұл несиелiк қатынастар құрылымының, олардың
Сондықтан мен «Ақша, несие, банк» пәнiнен курстық жұмысымның
Менің осы тақырыпты орындаудағы міндеттерім:

Банктік несиенің экономикалық категория ретінде мәнін ашу;

Несиенің экономикалық қатынастардың дамуына қажеттігі мен қызметтерін анықтау;

Банктік несиенің әр түрлі формаларын және оның түрлерін,
Несиенің даму ерекшеліктерін атап көрсету және дамудың қазіргі
I-Тарау. БАНКТІК НЕСИЕНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1.1 Несие және оның қызметтері

Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың
Құнның қозғалысы – бұл несиенің қозғалысының кіндігін сипаттайды.
Несие – бұл пайыз төлеу мен қайтару шартында
Несие айырбас сатысында пайда бола отырып, қарыз мәмілесінің
Несие мен ссуданың арасында да өзара айырмашылық бар.
Экономикалық категория ретінде несие – кәсіпорындар, ұйымдар және
Зерттеу заты сияқты несие құрылымы бір-бірімен өзара байланысты
Қарыз беруші – бұл несие алушы және оны
Қарыз беруші және қарыз алушымен қатар несиенің құрылымының
Несиенің экономикадағы орны мен ролі, оның атқаратын қызметтерімен
Қайта бөлу;

Айналыс шығындарын үнемдеу;

Айналыстағы нақты ақшалардың орнын уақытша алмастыру;

Капиталдың шоғырлануын жеделдету;

Ғылыми-техникалық прогресті жеделдету.

Несиенің қайта бөлу қызметі кез келген елдің ұлттық
Несиенің айналыс шығындарын үнемдеу қызметінің іс жүзіне асуы
Ал келесі қызметі, яғни несиенің айналыстағы нақты ақшалардың
Несиенің капиталды шоғырландыру процесі экономиканың тұрақты дамуына жағдай
Несиенің ғылыми-техникалық прогресті жеделдету қызметі ғылыми-техникалық ұйымдардың қызметін
1.2 Банктік несиенің экономикалық мәні мен мазмұны

Несие түрi – бұл несиелiк қатынастар құрылымының, олардың
Коммерциялық несие – бұл қарыз берушiнiң қарыз алушыға
Банктiк несие – бұл банктiк мекемелерден қарыз алушыларға
Коммерциялық несиенiң банктiк несиеден айырмашылығы келесiдей:

Қарыз берушi ролiнде банктiк мекемелер емес, яғни тауар
Коммерциялық несие тек қана тауар формасында берiледi;

Қарыз капиталы өнеркәсiптiк немесе сауда капиталымен байланысты;

Коммерциялық несиенiң орташы құны сол кезендегi банктiк пайыз
Қарыз берушi мен қарыз алушы арасындағы несиелiк мәселенiң
Банктік және коммерциялық несиенің динамикасы әр түрлі. Коммерциялық
Банктік несие әмбебап болып келеді, өйткені банк арқылы
Банктік несие өзінің маңызды ерекшеліктерін сақтай отырып, едәуір
Несиелік мүмкіндіктер ғана емес, сонымен қатар берілген қарыздардың
Банктің белгілі шетке капитал шығару және оны қарыз
Банктік несиенің шамасына ақшалай-чектік эмиссиямен толтырылған нақтылы ресурстардың
1.3 Банктік несие жүйесі, оның несилеу механизмі

1.3.1 Банктік несиенің формалары мен олардың жіктелуі

Несиенің түрлері коммерциялық және банктік несиеден туындайды. Коммерциялық
Қарыз алушылардың категориясына қарай:

Қаржылық институттарға берілетін несиелер;

Мақсатты қорларға;

Банктерге;

Қаржы-несиелік мекемелерге.

Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер:

өнеркәсіп салаларына;

ауыл шаруашылығына;

сауда-саттыққа;

дайындау ұйымдарына;

жабдықтау-сату ұйымдарына;

кооперативтерге;

жеке кәсіпкерлерге.

Тұтыну мақсатына берілетін несиелер.

Мерзіміне қарай:

Қысқа мерзімді ( 1 жылға дейін);

Орта мерзімді ( 1 жылдан 3-5 жылға дейін);

Ұзақ мерзімді ( 5 жылдан жоғары).

Тағайындалу және пайдалану сипатына қарай:

Негізгі қорларға жұмсалатын;

Айналым қаражатына жұмсалатын.

Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай:

Кепілхатпен;

Кепілдемемен;

Кепілдікпен;

Сақтандырылған;

Қамтамасыз етілмеген;

Сенім несиесі.

Қайтарылу дәрежесіне қарай:

Стандарты несие – қайтарылу уақыты жетпеге, бірақ қайтуында
Күмәнді несиелер – қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған
Үмітсіз несиелер – қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен
Валютамен берілуіне қарай несиелер:

Ұлттық валютамен;

Шетел валютасымен.

7. Берілу шартына қарай несиелер келесідей жіктеледі:

1) Тұтыну несиесi – бұл жеке тұлғаларға тұтыну
2) Ипотекалық несие – бұл қозғалмайтын мүлiктердi (тұрған
3)Овердравт несиесi – клиенттiң шотынан қаражатты шегеру, дебеттiк
Овернайт несиесi - өтiмдiлiктi қолдау мақсатында бiр түнге
Онкольдық несие – кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетiн
Банкаралық несие – банктердiң бiр-бiрiне беретiн несиесi;

Ломбардтық несие – тез iске асатын бағалы заттарды
Лизингтiк несие – құрал-жабдықтарды жалға алумен байланысты берiлетiн
Сенiм несиесi – банктiң сенiмiне кiрген, төлем қабiлетi
Рамбурстық несие – шикiзаттарды iшке алып кiру және
Маусымдық несие – жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсiмдi
Несиелеу объектісіне қарай:

Меншікті айналым қаражаттарын толықтыру;

Материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына;

Сыртқы экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттау;

Азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар, құралдар және
Ломбардтық, кепілдік және ссудалық операцияларға;

Театрлар және демалыс үйлерінің кірістері мен шығыстары
Күрделі және маңызды өндірістерді қаржыландыруға;

Тез іске асатын тиімділігі жоғары болатын шараларға несие
Жалпы қорытындылай келе, банктер несие беру барысында
1.3.2 Несиелеу механизмі. Банктердегі несие беру процесі

Несиелеу механизмі – несиенің берілу және қайтарылу әдіс-тәсілдерін
Қазіргі несиелеу механизмінің құрамы төмендегідей құрамдас бөліктерден тұрады:

Несиелеу әдістері мен ссудалық шот түрлері;

Несиелік мәмілені құжаттау;

Несиенің мөлшерін белгілеу;

Несиені беру процедурасы;

Несиені қайтару тәртібі;

Несиелеу процесіне жасалатын бақылау;

Кепіл заттарын бағалау және іске асыру.

Банктердің тәжірбиесінде қолданылатын несиелеу процесінің өзіндік кезеңдері болады.
Қарыз алушыларға несие беру барысында банктер «Қазақстан Республикасының
Несиелеу процессі мынадай кезеңдерді қамтиды:

несиеге деген өтінішті қарау;

Мысалы, «Казкоммерцбанктің» несиелік операцияларына байланысты құжаттары. Яғни, мұндай
Несие алуға өтініш қарау үшін қажетті құжаттар тізбесі:

Несие өтінімін қарауға Тұрғындармен жұмыс жөніндегі менеджерге Қарызгер
Қарызгер сауалдама-өтініште көрсеткен деректер негізінде Тұрғындармен жұмыс
Талдау оң нәтиже берген жағдайда, Қарызгер Тұрғындармен жұмыс
1. Жеке куәлігі

2. СТН3.

3. Соңғы айдың жалақысы және басқа табыстары туралы
4. Жұмыс орнынан жұмыс өтілі және қызметкердің міндеттемелері
5. Қарызгердің ол туралы несие бюросына ақпараттарды ұсынуға
6. Қарызгердің несие есебін (белгіленген үлгіде) беруге келісімі;
7. Көліктік құралдарының тіркелгені туралы куәлік;

8. Клиенттің несие алу сәтінде некеге тұрмағаны туралы
9. Жұбайы/жолдасы бар қарызгерлер үшін:

10. Жұбайының/жолдасының жеке куәлігі;

11. Неке туралы куәлігі;

12. Жұбайының/жолдасының мүлікті кепілдікке беруге келісімі (болған жағдайда).
13. Қамтамасыз ету бойынша құқықтық иелегін анықтайтын
14.Адрестік бюродан анықтама немесе үй кітапшасының көшірмесі.

Барлық құжаттардың түпнұсқасы немесе нотариалды расталған көшірмесі ұсынылады

несиелік қабілетін талдау;

несиелік келісім-шарт жасау;

несие беру;

несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасау.

1-сызба Банктердегі несиелік процесс

Ссудалық пайыз негізінен несиенің төлемділігі принципіне байланысты. Несие
мақсаттылығы

мерзімділігі

қайтарымдылығы

төлемділігі

қамтамасыз етілуі

Несиенің төлемділігі – бұл несие беруші қарыз алушыға
Сыйақы мөлшері оны төлеу мерзімі және тәртібі, сондай-ақ
Банктік тәжірбиеде ссуда бойынша жай, күрделі пайыз есептеу
Жай пайыз есептеу формуласы:

J=(i*p*n)/(360*100%)

i – сыйақы мөлшері

p – пайыз қалдығы

n – сыйақы есептеген кезеңдегі күндер саны

J – несиенің барлық мерзімін есептегендегі % сомасы

Күрделі пайызды есептеу формуласы:

J= P*((1+i/1200)n -1)

P – несиенің бастапқы сомасы

n – аймен берілген несиенің мерзімі

II-Тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ НЕСИЕЛЕУДІ ЖҮЗЕГЕ
2.1 Қазақстан Республикасындағы несие жүйесі және оның құрылымы

Несие жүйесі – жалпы банктердің (ұлттық және коммерциялық)
Несие – банктік жүйе арқылы өзінің қызметін толық
Несие жүйесі ұғымы банк жүйесіне қарағанда кеңірек, яғни
Нарықтық экономикада несие-банк жүйесі маңызды рөл атқарады. Ол
Қазақстандағы несиелік жүйе екі буыннан тұрады: біріншісі –
Еліміздегі несие жүйесінің орны мен маңызы келесідей бірқатар
Несиелік қатынастар мен несие формаларының және несиелік мекемелердің
Мұндағы Ұлттық банктiң үкiмет банкiсi қызметi үкiметтiң банкирi
1-сызба – Қазақстан Республикасының несие жүйесінің құрылымы

2.2 Экономиканы несиелеудегі коммерциялық банктер мен банктік емес
Мемлекеттiң несие жүйесiнде коммерциялық банктердiң алатын орны өте
Коммерциялық банктер – нарықтық экономикада несие жүйесiнiң негiзгi
Ақша қаражатын шоғырландыру және тарту қызметi – банктердiң
Коммерциялық банктердiң атқаратын келесi қызметi - несие
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау – коммерциялық банктердiң
Коммерциялық банктердiң екiншi басты қызметi – экономиканы және
Экономика саласындағы екiншi деңгейдегi банктердiң кредит салымдары Яғни
Екiншi деңгейдегi банктердiң кредит салымдарының жалпы көлемiнде ұзақ
Банк кредиттерiнiң жалпы көлемiндегi ең көп үлесi саудада
Кесте 1

Экономика салалары екiншi деңгейлi банктерден бөлiнген несиелер (млрд.
2003* 2004

Ақпан 2004

Наурыз 2004

Сәуiр 2004

Мамыр Пайызбен қорытынды

Барлығы

Өнеркәсiпте

Ауыл шар.

Құрылыс

Көлiк

Байланыс

Сауда

Басқа салалар

978128

270486

117354

75178

31453

-7730

276892

196035

1013192

281463

109227

81090

32905

7288

287822

213397

1036637

274954

105523

87222

37934

10019

296326

224659

1094665

282374

10496

98895

40233

15544

311357

241295

1156583

294583

112109

111922

41146

14353

317985

264486

100

25,4

9,7

9,7

3,6

1,2

27,5

22,9

Кестеден көрiп отырғанымыздай, Қазақстан Республикасындағы екiншi деңгейлi банктердiң
Экономиканы несиелеуде нсеиенің жалпы көлемі 2005 жылы қыркүйек
Мұның ішіндегі 1000,2 млрд. теңге ұлттық валютада, ал
Парабанктік жүйе экономикамыздың нарықтық қатынастарға көшуі барысында жаңадан
Кейбір экономикалық әдебиеттерде парабанктік жүйенің ішіндегі несиелік мекемелерге
Ломбардтар – бұл жылжитын мүліктерді кепілге ала отырып,
Несиелік операцияны ұйымдастырудың басты ерекшелігі мұнда несиелік шарт
Несиелік серіктестіктер - өз мүшелеріне несие-есеп айырысу қызметін
Несиелік одақтар – бұл белгілі бір жеке тұлғалардан
Бүгінде Қазақстан экономикасында банктік емес мекемелердің мынадай түрлері
ломбардтар;

несиелік серіктестіктер;

микрокредиттік ұйымдар;

жинақтаушы зейнетақы қорлары;

пошта-жинақ мекемелері;

ипотекалық компаниялар.

Осылардың ішінде қазіргі кезде ломбардтық мекемелер мен несиелік
Несиелік серіктестік және ауыл несиелік серіктестігі ҚР заңдылықтарындағы
командиттік серіктестік;

толық серіктестік;

жауапкершілігі шектеулі серіктестік;

акционерлік қоғам.

III-Тарау. ҚАЗАҚСТАННЫҢ НАҚТЫ СЕКТОРЫН НЕСИЕЛЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ БОЛАШАҒЫ

Қазақстан Республикасы экономикасының тұрақты дамуы екінші деңгейлі банктердің
Қазақстан Республикасының қазіргі жағдайын сипаттай келе, банктерде «қысқа
1-кесте

ЕДБ-дің нақты секторға берген несиелері

12,99 млн. т. үлесі 12,00 млн. т. үлесі
Барлық несиелер 148830 100,0 276218 100,0 489804 100,0
Соның ішінде, нақты секторға 140607 94,5 261570 94,7
Ұлттық валютада 63534 42,7 126709 45,9 129777 26,5
Шетел валютасында 77073 51,8 134861 48,8 329212 67,2
Бұл кестеде барлық несиелердің ішінде нақты секторға берілген
Коммерциялық банк ресурстарын экономиканың нақты секторына инвестициялау мәселесін
Қазіргі кезде банк жүйесінің ресурстық базасының көбеюі екі
Салыстырмалы түрде «арзан» және «ұзақ мерзімді» ақша көзі
Сонымен қатар, Қазақстандағы экономиканың нақты секторын несиелеуге бірқатар
Сондай-ақ аймақтар бойынша несиелік және депозиттік портфельдердің мерзіміне
Экономиканың нақты секторына берілген несиелердің аймақтар бойынша құрылымында
Кесте 2 ЕДБ –дің нақты секторға берген
2002-ж. 1-жарты жылдығы 2003-ж. 1-жарты жылдығы

Бар.(млн. т.) үлесі %-да Теңгеде

(млн.т) үлес %-да шет.вал.

(млн.т.) үлес %-да Бар.(млн. т.) үлесі %-да Теңгеде

(млн.т) үлесі %-да шет.вал.

(млн.т.) үлесі %-да

Қазақстан Респ. 578123 100 195877 100 382246 100
Астана қ 25122 4.3 6815 3.5 18307 4.8
Алматы қ 412687 71.4 120146 61.3 292541 76.5
Ақмола 6663 1.2 3347 1.7 3316 0.9 9576
Ақтөбе 9238 1.6 6221 3.2 3017 0.8 21619
Алматы 1438 0.2 319 0.2 1119 0.3 2169
Атырау 5522 0.9 3609 1.8 1913 0.5 18627
Шығыс Қаз-н 25748 4.5 10321 5.3 15427 4
Жамбыл 3528 0.6 2312 1.2 1216 0.3 4322
Батыс Қаз-н 7212 1.2 4108 2.1 3104 0.8
Қарағанды 24141 4.2 16819 8.6 7322 1.9 34339
Қостанай 6649 1.2 3631 1.9 3018 0.8 14261
Қызылорда 981 0.2 642 0.3 339 0.1 3582
Маңғыстау 11540 2 3125 1.6 8415 2.2 15275
Павлодар 14118 2.4 6204 3.2 7914 2.1 19968
Солтүстік Қаз-н 6735 1.2 2216 1.1 4519 1.2
Оңтүстік Қаз-н 17167 3 6142 3.1 11025 2.9
2002-жылға қарағанда 2003-жылы берілген несиелер 35%-ға өскен, соныі
Қазіргі кезде клиент менеджментін талдау үлкен мәнге ие,
Әлемнің көптеген елдерінде несие берушілер несиелік бюролар арқылы
Жалпы алғанда, жоғарыда аталған мәселені тек несие берушілер
Несиелеу мәселесін кепіл механизмінің жетілмегендігін атап өту керек.
Айтылғандардың бәрі кепіл құқының негізгі қағидаларының біріне қайшы
Жалпы алғанда, банктердің несиелік қызметі көптеген потенциалды қарыз
Қазақстандық банктер қалданылатын несие қабілеттілігін талдау құралдары әрі
ҚОРЫТЫНДЫ

Қорыта келгенде, несие – бұл пайыз төлеу мен
Несиенің экономиканы дамытудағы маңызы деп несиені қолдану әдістерін
Несиенің маңызы, сонымен бірге оны қолдану аясы елдің
Акционерлік компаниялардың пайда болып, олардың акциялар шығарылуы, бюджеттің
Еліміздің несие жүйесін одан әрі дамыту;

Несие жүйесіндегі банктік емес мекемелерден берілетін несиелердің
Екінші деңгейдегі банктерден берілетін несиелердің пайыз қойылымын төмендету
Ұлттық банктің ақша-несие саясаттарын тиімді жүргізу, ұлттық маңызы
Ауылшаруашылығын, өңдеу салаларын, иннновациялық жобаларға жеңілдікті несие беруді
Несие формаларының қатынастарын дамыту;

Шағын несиелендірулер арқылы халықтың тұрмыс-тіршілігін жақсарту;

Міне, осы аталаған қызметтерді орындай отырып, жалпы экономикадағы
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Баян Көшенова , Оқу құралы / Ақша,
Банки Казахстана, 2005 г. №1; “О некоторых
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. Оқу құралы.
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктердің операциялары. Оқу құралы. –
Ақша, несие, банктер: Оқулық /
Садвакасова Ж. «Кредитная политика коммерческого банка» // Вестник
Л.А. Шоманова, С.Б. Мақыш «Қазақстан экономикасының нақты секторын
Молдабекова А. «Үй шаруашылығының секторында кредиттендіруді кеңейту» //
Нургалиев К.Р. Қазақстан экономикасы. Оқу құралы. – Алматы:
«О текущей ситуации на финансовом рынке» //
№ 9- 2005 г. 3-4 стр.

www.kazinfo.kz

www.kkb.kz «Несие алуға қажетті құжаттар»

3

Несиені қайтару

Төлемдер.

Мониторинг.

Мерзімі өткен төлем

2-өтініш

1-өтініш

Несиелік процесс

Несиені беру

Жоқ

Иә

Несиелік комитет

Несиелік комитетке дайындау

Несиелік қабілетін талдау

Пошта-жинақ жүйесі

Банктік емес мекемелер

Эмиссиялық емес банктер

Эмиссиялық банктер

Парабанк жүйесі

Банк жүйесі

ҚР-ның несие жүйесі

Қазақстан Ұлттық банкі;

Қазақстан Ұлттық банкінің Алматы қаласы филиалы;

Облыстық (14) басқармалары;

Екінші деңгейдегі банктер

- Ломбардтар;

- Несиелік серіктестіктер;

- Сақтандыру компаниялары;

- Инвестициялық компаниялар;

- ипотекалық компаниялар.

Қазпошта