TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

войти на сайт

вход на сайт

Логин: :
Пароль :

Забыл пароль Регистрация

Бухгалтерлік баланс оның мәні және мазмұны




Бухгалтерлік баланс оның мәні және мазмұны
0
Раздел: | Автор: Админ | Дата: 26-09-2015, 21:00
Загрузок: 2181




Бухгалтерлік есептің негізгі жыне басты міндетінің, атқаратын қызметінің, атқаратын қызметі мен функциясының бірі – пайдаланушыларға кәсіпорынның мүлкі және қаржылық жағдайы туралы ақпараттық мәліметтің негізгі қайнар көзі болып – бухгалтерлік баланс болып табылады. «БАЛАНС» сөзі француз тілінен алынған. Бұл сөз қазақ тілне аударылғанда «таразы» немесе «тепе-тең» деген мағынаны білдіреді. Сырт көзбен қарағанда кәсіпорынның бухгалтерлік балансы актив және пассив деп аталатын екі бөлімді кестеге ұқсас болып табылады. Оның оң жағында, яғни активінде кәсіпорынның қаржылары, заттай және ақшалай түрдегі мүліктері мен шығындлары көрсетілсе (орналастырылған болса), оң жағында, яғни пассив бөлімінде осы ұйымның қорлану көздері қарастырылады. Бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес бухгалтерлік баланстың актив бөлімінде кәсіпорынның өзіне, яғни қолда бар мүліктері қарастрылады. Ұйым осыларды пайдалану арқылы ғана алдағы уақытта табыс таба алатындықтан бұл мүліктерді кәсіпорынның әулетті табыстары ретінде таниды. Ал баланстың пассиві – деп аталатын бөлімінде кәсіпорынның қолдану көздері туралы ақпаратты мәліметтер жазылады. Ұйымның қорлану көздері менікті капитал және тартылған (сырттан немесе басқа жақтан алынған, қарастырылған) капитал деп екіге бөлінеді. Мұндағы тартылған капитал дегеніміз кәсіпорынның міндеттемелері, яғни осы ұйымның басқа заңды және жеке тұлғаларға қандай да бір операциялар нәтижесіне  сәйкес берешек борыштары болып табылады. Кредиторлардың қатарына осы кәсіпорыннан алашағы бар заңды немесе жеке тұлғаларды жатқызуға болады. Егер кәсіпорын өз кредиторларының алдындағы парызын уақтылы төлей алмаған жағдайда, олар ұйымынан активтерін сату арқылы қарызын қайтаруды талап ете  алады. Кәсіпорынның меншікті капиталы инвесторлардың мүдделілігін танытады және олардың активтерінің жиынтық сомасынан міндеттемелерді қысқартылып тастағандығы қалдық сомаға тең болады. Инвесторлардың кредитордан айырмашылығы – кредитор өз алашағын алу үшін жанталасатын (тырмысатын) болса, ал инвестор жоғарыда аталған активтің жиынтық сомасынан міндеттемелерді қысқартылып тастағандығы қалдық сомаға, яғни меншіктік капиталдағы ие және де кәсіпорынның қожайыны болып табылады. Осы айтылғандарды қорытындылай отырып, ұйымның барлық активтері инвесторлар менен кредиторлардың меншігі екендігін аңғаруға болады. Сондықтан бухгалтерлік баланстағы мына теңбіктің әрдайым тең болтындығы сөзсіз.


Актив  меншікті капитал + міндеттеме


Бұл теңдікті кейбір шет елдерде келесі түрде көрсетіледі.:


Актив – міндеттеме   меншікті капитал


Әдетте кәсіпорынның бухгалтерлік балансы есеп беретін уақытқа қарай негізделіп, айдың, тоқсанның, жылдың басына жасалады. Баланстың актив бөлімі ұзақ мерзімді активтер және ағымдағы активтер деп аталатын екі тауардан тұрады. Ұзақ мерзімді активтердің қатарына кәсіпорынның материалдық емес активтері, негізгі құралдары, ұзақ мерзімді қаржы салымы (инвестициялары), ұзақ мерзімді дебиторлық борыштары жатқызылады. Ал ағымдағы активтер тауарында ұйымның материалдық құндылықтары, тауарлары, дайын өнімдері, аяқталмаған өндірісі, қысқа мерзімді дебиторлық борыштары, қысқа мерзімді қаржы салымы, алдағы активтері қарастырылады. Бухгалтерлік баланстың пассив бөлімі үш тараудан тұрады. Оның бірі меншікті капитал деп аталып, онда кәәсіпорынның  жарғылық қоры, резевтік қоры, бөлінбеген пайдасы немесе жабылмаған зияны көрсетіледі. Пассив бөлімінің екінші және үшінші тараулары тиісінше ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді міндеттемелер деп аталады. Ұзақ мерзімді қатарына кәсіпорынның ұзақ уақытқа алынған несиелері мен қарыздары жатқызылса, қысқа мерзімді міндеттемелер тарауында ұйымның алдағы кезеңдерінің табыстары, бюджетке қарызы, бюджеттен тыс мекемелерге қарызы, жабдықтаушы-мердігерлерге қарызы, жұмысшыар мен қызметкерлерге еңбек ақы бойынша қарызы, зейнетақы қорларына қарызы және басқа да кредиторлық борыштары көрсетіледі. Жоғарыда айтқандарымыз түсініктірек болу үшін үлгі ретінде «ПАРАСАТ» фирмасының 2006 жылғы 1 қаңтарға жасаған бухгалтелік балансын қарастырайық. (2.1-кесте)


1-кесте. «ПАРАСАТ» фирмасының 2009 1 қаңтарын БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСЫ (өлшем бірлігі мың теңге)






Осы жоғарыда келтірілген «ПАРАСАТ» фирмасының бухгалтерлік балансынан көретініміз – бұл ұйымнгың активтері мен пассивтері 83000,0 мың теңгеге тең. Мұндағы кәсіпорынның меншікті капиталы – 59000,0 мың теңгені, ал міндеттемелері – 24000,0 мың теңгені құрайды. Жоғарыда берілген теңгенің орнына (формулаға) осы сандарды орналастыратын болсақ мына түрде болады.


Активменшікті капитал + міндеттеме


83000000,059000000,0+24000000,0


Біз бұл мысалымызға, яғни жоғарыда берілген бухгалтерлік баланста Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалған баланстың үлгісін қарастырдық. Кейбір Батыс елдерінде баланстағы тауарлардың, баптардың орындары ауысып та келтірілуі мүмкін.


Мысалы, кейбір елдерде ағымдағы  активтер баланстың актив бөлімінің басында орналастырылатын болса, оның баптары өтімділіктерін қарай кезекпен қарастырылады. Сонымен қатар кейбір баланста актив пен міндеттемелер баланстың сол жағында корсетіліп (орналастырылып), оң жағында тек қана кәсіпорынның меншікті капиталы көрсетіледі. Баланстың мұндай түріне мына теңдік негізделген:


Актив-міндеттемеменшікті капитал


83000000,0-24000000,059000000,0


Бұл теңдік бухгалтерлік баланста ұйым иесінің меншігін көрсетуге негізделген. Жоғарыдағы мысалымызға сәйкес баланстың бұл түрін құрастыратын болсақ, баланс кестесінің екі жағы да 59000,0 мың теңгеге тең болады.





Написать комментарий

Активтері




Сомасы




Пассивтері




Сомасы






1




2




3




4





Ұзақ мерзімді активтер:
 
Меншікті капитал:
 


Материалдық емес активтер
2000,0
Жарғылық қор
50000,0


Негізгі қорлар
27000,0
Резервтік қор
 


Ұзақ мерзімді қаржы салымы (инвестиция)
3000,0
Бөлінбеген пайда немесе зиян
3500,0


Ұзақ мерзімді дебиторлық борыш
4500,0
Жиыны
59000,0


Жиыны
36500,0
 
 


Ағымдағы активтер:
 
Ұзақ мерзімді міндеттемелер:
 


Матералдық қор
3500,0
Ұзақ мерзімді несие
9000,0


Дайын өнімдер
7000,0
Ұзақ мерзімді қарыз
2000,0


Тауарлар
2500,0
Жиыны
11000,0


Аяқталмаған өндіріс
10000,0
Қысқа мерзімді міндеттемелер:
 



1




2




3




4





Қысқа мерзімді дебиторлық борыш
6500,0
Бюджетпен есеп айырысу
2500,0


Қысқа мерзімді қаржы салымы (инвестиция)
5000,0
Бюджеттен тыс төлемдермен есеп айырысу
15000,0


Алдағы уақыт шығындары
1000,0
Жабдықтаушылармен есеп айырысу
7000,0


Берілген аванс
1500,0
Жұмысшылармен еңбекақы бойынша есеп айырысу
2000,0


Ақша қаражаттары
9500,0
Жиыны
13000,0


Жиыны
46500,0
Барлығы
93000,0


Барлығы
83000,0
 
 

Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *


Бұл сайтта Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған қазақ тіліндегі рефераттар мен курстық және дипломдық жұмыстар ұсынылған. Қазіргі таңда www.topreferat.com.kz сайтының қазақ тіліндегі жұмыстар базасы бүкіл интернеттегі ең үлкен база болып табылады! Біздің базадағы жұмыстар саны 15000-нан асады. Біз бұл жетістікпен тоқтап қалмаймыз! Біз базамызды одан әрі толықтырамыз.
» » Бухгалтерлік баланс оның мәні және мазмұны

© 2011-2016 Скачать бесплатно на topreferat.com.kz курсовые, дипломные и рефераты на телефон, на планшет и на компьютер.
При копировании материала активная ссылка на источник обязательна.


Мнение посетителей:
 

После 9 класса Вы:

Пойду в 10, 11, закончу школу полностью
Пойду в Колледж
Пойду в ПТУ
Пойду работать
Снова пойду в 9 класс

 
 
Похожие:
  • ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП БЕРУДІҢ МАҢЫЗЫ
  • Бухгалтерлік баланстың түрлері
  • Капитал есебі
  • Бухгалтерлік баланстың сипаттамасы
  • Мұнай - газ саласындағы кәсіпорындарда ұзақ мерзімді активтер есебі және ау ...
  • ХҚЕС бойынша бухгалтерлік баланс оның мәні, ерекшеліктері диплом жұмысы
  • Қаржылық есеп және кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік баланстың ролі мен ма ...
  • Кәсіпорынның қаржылық қоры курстық жұмыс
  • Кәсіпорынның қаржылық жай күйін бағалау ҚазТрансГаз Дистрибьюшн АҚ мысалынд ...
  • Бухгалтерлік есеп шоттары және екі жақты жазу курстық жұмыс
  • Бухгалтерлік баланс және оның құрылымы курстық жұмыс
  • Кәсіпорынның қаржылық жай күйін бағалау курстық жұмыс
  • Бухгалтерлік есеп және екі жақты жазу жүйесі курстық жұмыс
  • Қаржылық талдау реферат
  • Қаржылық есептің құрамы мен мәні және талдау реферат
  • Шаруашылық субъектісіндегі бухгалтерлік есептің негізгі қағидалары реферат
  • Меншікті капитал бухгалтерлік есеп және аудит объектісі реферат
  • Бухгалтерлік есептің мәні реферат
  • Бухгалтерлік есеп және аудит реферат
  • Бухгалтерлік баланс реферат