Нарықта өткізілетін тауарлардың орнын талдау
Нарықта өткізілетін тауарлардың орнын талдау.
Нарықтағы өткізу сату көлемі орташа деңгей бағасы өткізілген өнім түсімі, пайдадан түскен қосынды және т.б тәуелді. Бірінші кезекте соңғы 3-5 жылда әрбір өнім түрін нарықта өткізуін зерттеу керек. 3 кестеде көрсетілгендей, осы соңғы 2 жылда Б өніміне сұранысы және тиімділік деңгейінің түсе бастауы, ал сату көлемі мен А өнімінің табыстылығы ішкі сондай-ақ сыртқы нарықта көбейді.
Талдау нәтижесіне негізделуі тауардың төрт категориясымен белгіленеді:
Кесте 3
Өнімнің нарыққа өткізу динамикасын талдау
Көрсеткіштер
Ішкі нарығы
Экспорт
Жылдар
Жылдар
хх1
хх2
хх3
хх1
хх2
хх3
А өнімі
70000
6000
6900
3000
4000
5646
3,4
4,4
5,8
3,7
5,2
6,5
2,8
3,6
4,6
3,2
4,2
5,0
4200
4800
8280
1500
4000
8470
21,4
22,2
26,1
15,6
23,8
30,0
Б өнімі
10 200
9000
5904
—
—
—
2,2
2,7
3,5
—
—
—
1,9
2,4
3,1
—
—
—
3060
3000
2360
—
—
—
15,8
12,5
12,9
—
—
—
«жұлдыздар», кәсіпорынға негізгі пайданы және экономикалық өсуді әдістеуді әкеледі;
«сауылатын сиыр» — бұл тауарлардың кемелденген мезгілі, экономикалық өсуіне баламалы деңгейде себеп болады, инвестицияны қажет етпейді, кіріс әкеледі, «қиын балаларға» қаражаттандыруға пайдаланылады.
«қиын балалар» — бұл ереже секілді, жаңа тауарлар, жарнаманы қажет етеді, нарыққа жылжуы, әлі пайда әкелмейтін бірақ болашақта «жұлдыз» болуы мүмкін.
«қозғалмайтын жүк» немесе «жолы болмағыштық» өмірге қабілетсіз тауарлар, экономикалық өсуіне себеп болмайды, кіріс келтірмейтіндер.
Осындай өнімнің топтастырылуы кәсіпорын дұрыс стратегияны таңдауға «қиын балалар» қаржыландыру бағыттары жуық арада «жұлдыз» бола алатындары жұлдыздың жеткілікті санына көмек береді, өндірісте ұзақ өмір қамтамасыз етуі және «сауынды сиыр» «қиын балаларды» қаржыландыруға қабілеттеннеді.
Сонымен қатар, нарық сегментінде әрбір бөлек тауардың өмірлік циклі қандай сатыда болатынын есепке алу керек.
а) нөлдік кезең – жаңа тауарларды байқаудан өткізіп және идеяны игеруді зерттеу;
б) бірінші кезең (нарыққа тауарларды өткізу және енгізу) – нарықта бұл тауар жетістікке жете ме; бұл сатыда пайдасы төмен, сонымен бірге біраз қаражаты жарнамаға шығындалуын түсіндіріледі.
в) екінші кезең – сатудың дамуы және өсуі тауар пайда әкеле бастайды, ол барлық шығындарды жауып және пайданың көзі болады, бірақ жарнамалық қолдауға оның нарыққа жылжуына үлкен шығындарды қажет етеді.
г) үшінші кезең – кіріс келу кезеңінде болады. Нарыққа жылжымауына шығын талап етеді, оның «танымдылығына» жарнамалық көмек болады.
д) төртінші кезең – дер уақытында ұстауға қабілеттену және бұйымның сұранысынан асып тусүді жетілдіру жолымен немесе ауыстыруға анықталған шеберлік талап етеді.
Нәтижесінде шынайы және потенциалдық бәсекелестер табылуына қажет етеді,көрсеткіштерде нәтиже жасау олардың іс-әрекетіне, олардың бизнестегі күшті және төмен жақтарын анықтау қаржылану қажеттері, мақсаттары және нарықтағы экспансия, стратегия аймағында, өндіріс технологияны өнімнің сапасы және бағалық саясатты, бәсекелестің өнімдік сапасының кейіпкерін табуға болады және бәсекелік күресте ең тиімді әдістерді талдау.