Кезендік шығындардың бухгалтерлік есебі
Жоспар
1. Кезеңдік шығындардың жалпы есебі
2. Болашақ кезеңнің есебі
1. Кезеңдік шығындардың жалпы есебі
Кезеңдік шығындар 7110, 7210, 7310, 7320, 7330 шоттарда жүргізіледі. Тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатуға байланысты жұмсалған шығындарды есепке алуға 7110 шоты арналған. Бұл шотта сату бойынша жұмсалған шығындар: кәсіпорын қоймаларындағы өнім ыдыстарына және өнімді буып-түюге жұмсалған шығындар енгізіледі. Өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын жасағанда сату бойынша жұмсалған шығындарды тек сатылған өнімнің толық өзіндік құнын және өнімді, жұмыстарды және қызметтерді сатуға байланысты нәтижелерін есептеп шығарған кезде ғана жедел түрде назарға алады.
Өнімді сатуға жұмсалған шығындардың баптары бойынша талдау есебін өнімді сатуға жұмсалған шығындар есебінің тізімдемесінде немесе машинажазбада кәсіпорын бекіткен баптардың номенклатурасы /7 стандарт/ бойынша жүргізеді.
Дт Кт Сомасы
7110 3350 өнімді өткізуге қатысқандардың жалакысы
7110 3150 әлеуметтік аударымдар
7110 1313, 1315 өнімді буып-түюге материалдар жұмсалды
7110 3440 қойманы жалға алғаны үшін
Есепті кезеңнің аяғында есепке алынған шығындар тұтастай табыс /залал/ шотына көшіріліп жазылады. Сол кезде мынадай жазу көрсетіледі:
Дт 5410 Кт 7110
Кәсіпорынды тұтастай алғанда қызмет көрсетуге және оның бүкіл өндірістік-шаруашылық қызметін басқаруға байланысты шығындар шығаруға тура келеді, тап осындай шығынды есепке алу үшін 7210, 7440 шоттары арналған. Бұл активтік шоттар. Тізімдемеге немесе машиножазбаға жазбаларды № 7 стандартқа сәйкес бекітілген баптардың номенклатурасына қарай және әзірлік кестелері мен құжаттарына қарай тиісті корреспонденциясы жазылады.
Дт Кт Сомасы
7210, 7440 3350 жалакысы
7210, 7440 3150 әлеуметтік аударымдар
7210, 7440 1313,1315 материалдар жұмсалды
7210, 7440 1340,2930 шығындар құрылыстағы
7210, 7440 2429 амортизация есептелді
7210, 7440 2740 МЕА амортизациясына
7210, 7440 1290 күдікті қарыздар бойынша резерв
Есепті кезеңнің аяғында есепке алынған шығындар тұтастай табыс /залал/ шотына көшіріліп жазылады.Сол кезде мынадай жазу көрсетіледі:
Дт 5410; Кт 7210, 7440
Пайыздар — несие алушының ақша капиталын несиеге алғаны үшін несие берушіге төленетін табыстың бір бөлігі. Пайыздар бойынша шығатын шығындардың есебі 7310 шотта жүргізіледі. Негізгі корреспонденциялар:
Дт Кт Сомасы
7310 3380 пайыз есептелді
3380 1010 төленді
Есепті кезеңнің аяғында есепке алынған шығындар тұтастай табыс /залал/ шотына көшіріліп жазылады. Сол кезде мынадай жазу көрсетіледі:
Дт 5410 Кт 7310
2. Болашақ кезеңнің есебі
Шаруашылық қызметінің барысында, кәсіпорында келесі есепті кезеңнің өндіріс шығындарына немесе айналымына жатқызылатын шығындар туындайды. Мұндай шығындарға мынадай жұмсалған шығындар: маусымдық өнеркәсіп саласында өндірісті дайындау бойынша, жаңа өндірісті, жаңа цехтарды құрау және жаңа кәсіпорындарды игеру бойынша, өнімнің жаңа түрін өндіруді игеру, техникалық әдебиеттерге, газеттерге жазылу сомасы, алдағы есепті кезең үшін төленген жалдау ақысы, алдын ала төленген сақтандыру төлемдері және басқа да шығындар жатады.
Келешек кезең шығындары 1620, 2920 “Алдағы уақыттың есебіне жататын шығындар” шоттарында жүргізіледі.
Бухгалтерияда шығындар болған кезде Дт 1620, Кт 3390, 1010 жазуы болса, ол келешек кезең шығынының 1/12 бөлігі /мысалы, газеттерге жазылғанда/, Д 7210 К 1620 жазуымен жабылып отырады.
Болашақ кезеңнің есебіне жататын шығындар жыл сайын тізімдеуді қажет етеді. Бұл тізімдеу осы шот бойынша келесі жылға ауысатын қалдықтың ақиқаттығын және олардың жыл ішіндегі өндіріс шығындарына немесе айналым шығындарының есебіне есептен шығаруылының дұрыстығын қамтамасыз етеді.
Әдебиеттер:1,2,3,4,5