TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар 

1. Су туризмі

2.Туған өлкенің тамашасы

3. Шалқар рекреациялық демалыс аумағы

4. Имантау демалыс аумағы

5.Сергеев суқоймасы

Бүгінде әлемнің көптеген елдерінде туризм саласы дамудың басым бағыттары ретінде экономиканың тірегі, қаржы көзі болып саналады. Сондықтан да отандастарымыз жылына бір келетін демалыстарында Қара теңіз жағалауындағы демалыс орындары мен Ыстықкөлге аттанып, таза ауада тынығып, мөлдір суына шомылып, жан рахатын бастарынан өткереді. Қарап отырсақ, туризмді дамытуға, оның игілігін көруге елімізде, оның ішінде Алматы облысында мүмкіндік бар. Осыдан да болар Қазақстандағы туризм кластерін дамытуға ең қолайлы аймақ ретінде жерұйығы Жетісу таңдап алынғаны.

Дамудың басым бағыттарының бірі – бәсекелестікке қабілетті туристік индус­трияны қалыптастыру мақсатында елімізде 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама әзірленсе, облыс көлемінде осыған орай атқарылатын іс-шара жоспары жасалған. Бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында биылғы жылы жергілікті бюджеттен 18 млн. теңге қаржы бөлінсе, 2007-2009 жылдарға облыстық бюджеттен жалпы 59 млн. теңге көлемінде қаржы қарастырылған.

Облыс экономикасына тигізер мүмкіндігі мол саланы дамыту мақсатында өткен жылы атқарылған игі істер қатарына – ақпараттық-жарнамалық өнім шығару, халықаралық, республикалық туристік шараларға қатысу арқылы облыстың туристік имиджін қалыптастыру бағытындағы ұйымдастыру жұмыстарын жатқызуға болады. Мәселен, 2001 жылдан бастап Қазақстан қатысқан халықаралық туристік шаралардың бәрінде, яғни Берлин (Германия), Утрехт (Нидерланд), Мадрид (Испания), Мәскеу (Ресей), Лондон (Ұлыбритания), Шанхай (Қытай) және Сеул (Корея) қалаларында облыстың туристік әлеуеті көрсетілсе, биылғы жылы Берлин, Шанхай қалаларында өткен биржаларда Қазақстанның стенді арнайы номинациялар бойынша бірінші жүлдеге ие болған. Онда Алматы облысының сапалы туристік өнімдерінің орын алуы да үлкен іске өзіндік септігін тигізгенін айтқан жөн.

Туған өлкенің таңғажайып тамашасын алыс-жақынға жеткізу, жарнамалау бағытында Алматы және Астана қалаларында өтетін халықаралық, респуб­ликалық туристік көрмелер саланың дамуына берік негіз қалауда.

Отандық және әлемдік туристік қызмет көрсету рыноктарында облыстың туристік мүмкіндіктерімен таныстыратын жолсілтеме, облыстың туристік және инвестициялық мүмкіндіктері туралы буклеттер, плакаттар, өзгеше табиғат нысандары мен көруге тұратын орындардың көріністері бар ашық хаттар және тағы басқа жарнамалық-ақпараттық өнімдер жарнамалануда. Осының бары­сында облыс бойынша арнайы туристік карта жарық көріп, болашағынан көп үміт күтетін жайлар жасалуда.

Жетісуды өзен-көлдер өрнектеп, аспан таулар асқақтатса, орман-тоғайы көздің жауын алады. Осы орайда шағын және орта бизнес өкілдеріне әдістемелік жәрдем көрсету арқылы туристік инфрақұрылымды дамыту, оның мониторингін және талдауын жүргізу мақсатында Орталық Азия университеті, облыстық спорттық туризм федерациясы, “Тұран” университетімен бірлесіп, туризм саласындағы мамандарды дайындау мен кәсіби біліктілігін арттыру жөнінде бірқатар жұмыс атқарылса, кәсіпкерлерді әдістемелік-құралдармен қамтамасыз ету мақсатында нормативтік-құқықтық актілердің жинағы жарық көріп, оң бастамаға жан-жақты қолдау жасалған.

Аймақтағы туризмнің жай-күйін көрсететін материалдар 2003 жылдан бастап жинақталған. Жұмыс қорытындысы бойынша облыс аудандары мен қалала­рындағы туризмді дамытудың басым бағыттары анықталып, туристік марш­руттардың реестрі дайындалған. Оның ішінде танымдық, экологиялық, орнитологиялық, саяжай-сауықтыру, этнографиялық туризм түрлерін қамти­тын жүзге тарта маршруттар енгізілген.

Биылғы жылы облыста осы бағыттағы 351 инфрақұрылым объектілері бар болса, өткен жылы 4,7 млрд.теңгені құрайтын 34 жаңа нысанның іске қосылғаны саладағы оң өзгеріс пен оның өміршеңдігін дәлелдейді. Ал өткен жылдың қорытындысы бойынша облыста туристік-сауықтырудағы ақылы қызмет көлемі 1453,1 млн. теңгені құраған.

Алматы облыстық статистика басқармасының мәліметтері бойынша аталған салада 2005 жылы 153 527 келушіге қызмет көрсетілсе, бұл ішкі туризм көлемі 32,7 есеге артқанын дәлелдейді. Жалпылама айтқанда, осы жылы облыстағы әрбір оныншы тұрғын туристік сапарға шықса, өткен жылы бұл цифр 6 адамға жеткен.

Туризм саласының балалар мен жасөспірімдерді саламатты өмір салтын қалыптастыруға баулудағы маңызы да ерекше. Жыл сайын балалар мен жасөспірімдер арасында туған өлкеге деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу мақсатында  экскурсиялардың, сонымен қатар, балалар мен жастардың арасында туризмнің белсенді түрлерін дамытуға арналған облыстық ашық чемпионаттың өткізілуі осының дәлелі.

Ішкі туризмді дамыту мақсатында сайыстар, слеттер, экспедиция жорықтары ұйымдастырылады. Сонымен қатар – Дүниежүзілік Туризм күніне арналған облыстық туристер слеті, авторлық (бардтық) ән фестивальдері, “Джунгария” туриадасы, “Бұрқан-Бұлақ” туристік фестивалі, туристік көпсайыс, жаяу, тау туризмі бойынша сайыстар, ақпараттық және тұсаукесер турларының да әр адамның өмірінде қалдырар әсері мол екенін атап айтқан ләзім.

Шетелде тұратын қазақ диаспорасы үшін “Ата жұртқа саяхат” атты туристік бағыт әзірленсе, Ш.Уәлиханов экспедициясының бағыты бойынша ұйымдастырылатын туристік саяхаттардың берері мол. Ал облыста Орталық Азияда теңдесі жоқ экологиялық туризм жөніндегі халықаралық жоба – Іле-Балқаш регатасы жыл сайын жалау көтеріп, оның тәрбиелік, тағылымдық мән-маңызы тереңдей түсуде.

Облыстық мәслихаттың 2006 жылғы 12 желтоқсандағы №34-258 шешімімен туристік кластерді құру мен дамыту бағдарламасы бекітіліп, іс-шаралар жоспарын орындау толығымен қолға алынған.

Орталық Азия университетімен бірігіп, 2006 жылы аудандық және қалалық әкімдік мамандары “Экологиялық туризм — Алматы облысының туристік кластері буындарының бірі” деген тақырыпта өткізілген семинарды да осы бағыттағы игі істердің қатарына жатқызуға болады.

Мемлекеттік ұлттық парктер мен қорықтарды кластерлік дамыту мәселесі бойынша “Алтынемел” ұлттық табиғи паркінде кеңес өткізілсе, қазіргі кезде оның пилоттық жобасы әзірлену үстінде екен.

Қапшағай су қоймасы, Балқаш және Алакөл көлдерінің жағалауында демалыс орындарын ашудың негізгі жоспарын әзірлеуге жергілікті бюджеттен қаржы бөлініп, іске асыру мақсатында ұйымдастыру жұмыстары басталған.

Аймақтағы туризмнің дамуын тежейтін негізгі мәселе – тартымды туристік объектілерге және әдемі ландшафтарға апаратын автокөлік жолдарының нашарлығы. Дегенмен, туристік нысандарға апаратын жергілікті маңызы бар жолдар біраз жөндеуден өткен.

Жетісудың қай аймағын алып қарасаңыз да тұнып тұрған әсем табиғатымен, мәдени-тарихи орындарымен құнды. Іле және Жоңғар Алатауы, Алакөл, Балқаш көлдері, Қапшағай су қоймасы, Іле өзені және басқа көптеген сулы, таулы, сондай-ақ тегістік жерлердің артериялары, минералдық су және балшық көздері, табиғат ескерткіштері, атап айтқанда қайталанбайтын флорасы мен фаунасы, соның ішінде эндемикалық және реликталық, қорған кешендері, петроглифтер (тастағы суреттер), мұражайлар (тақырыптық және атақты адамдардың), мавзолейлер, мазарлар және бұрынғы кездегі сәулет (архитектура) ғимараттары туристердің қызыға қарап, таңданыс білдіретін жәдігерлері. Осы ресурстар облыстың туристік инфрақұрылымының негізгі құрамдас бөлігі екенін көрсетеді.

Мемлекеттік тарихи-мәдени және табиғи ашық аспан астындағы “Тамғалы” қорық мұражайы, бір спорт-көңіл көтеру кешені, үш мавзолей, екі аквапарк та туристік әлеуеттің бағалы нысаны. Экологиялық туризмнің негізін “Іле-Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі”, “Алтынемел”, “Шарын”, “Алакөл және Алматы мемлекеттік табиғи қорықтары” сияқты экологиялық жүйелерді сақтаудың аса маңызды дәрежесіне ие ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрайды. Сонымен бірге облыстағы туристік саяхаттардың мақсаттарына қарай туристерге курорттық-емдеу, соның ішінде климаттық ем, бальнео­логиялық ем, балшықпен емдеу, экологиялық туризм, соның ішінде оның маман­дандырылған флора мен фауна өкілдерін бақылауға негізделген түрлері, спорт-сауықтыру туризмінің (жаяу жүру, тауға шығу, шаңғы тебу, жағажайда суға шомылу, судағы спорт, мотоциклмен жарысу, желкенесу, альпинизм түрлері, мәдени-танымдық), соның ішінде табиғи, мәдени-тарихи көрікті жерлермен танысу, діни, этникалық мамандандырылған туризм, сонымен қатар аңшылық-кәсіпқойлық, белгілі жағдайларға байланысты экскурсиялар уақытын мәнді өткізем деген демалушының талап-талғамына жол ашады.

Сонымен бірге жаз-күз, қыс айларында “Алтынемел”, “Іле-Алатау”, “Шарын”, “Көлсай көлдері” ұлттық табиғи парктеріне экскурсиялық турлар, Тамғалы тасқа, Аңырақай шатқалына, Іле өзеніндегі Тамғалыға, Жаркент мешітіне және басқа жерлерге экскурсия, Іле және Жоңғар Алатауының таулы өзендері бойынша рафтинг, тауға жаяу шығу турлары; облыс аумағында орналасқан курорттарда (“Алатау”, “Қапал-Арасан”, “Аққайың”, “Жаркент-Арасан”, “Керімағаш”) тынығу және емделу, Алакөл көліне ұйымдастырылған сауықтыру турлары, Қапшағай су қоймасында тынығу туристердің көңілінен шығып, денсаулығын түзеп, күш беретініне, рухани жан рахатына бөлейтініне еш күмән жоқ.

      Туған өлкенің тамашасы

Жетісу Алатауындағы туризмді дамытуға аса қолайлы маңызды аймақтардың қатарына Қапал-Құрымбел ойысы мен Бүркітті Бүйен өзені бастау алатын Қора, Жаманкөл, Қаратау жоталарының солтүстік беткейін жатқызуға толық негіз бар. Аталған аумақта ғылыми-танымдық, экологиялық және тау туризмін дамытудың тамаша мүмкіндіктері жетерлік, — дейді саланы зерттеп, зерделеумен айналысқан І.Жансүгіров атындағы университеттің оқытушысы К.Жүзжасаров. Оның айтуынша, Мұздыбұлақ таулы алқабы мен Құрымбел ойысында қазіргі кезде қазба жұмыстары жұргізіліп жатқан қола, сақ-ғұн, түркі кезеңдеріне жататындығымен ерекшеленетін тарихи-экологиялық ескерт­кіштер, Қапал ойысында шипажайлық-сауықтыру туризмін дамытуға мүмкіндік беретін тектоникалық жарықшақты минералды су көздерінің қоры кездеседі екен. Қаратау, Қора, Жаманкөл жоталарының солтүстік беткейлерінің абсолютті биіктігі мен жер бетінің жалпы кескіні, көлбеулігі сияқты жер бедерінің морфометриялық көрсеткіштері рекреанттардың жекелеген топтары үшін альпинизм , спорттық-сауықтыру, оқу-танымдық және тау шаңғысы туризмдерін дамытуға айтарлықтай мүмкіндік бар.

Тау беткейлері микроклиматының адамның мінезі мен сезіміне, денсаулығына тигізетін әсері мол. Сонымен бірге тау беткейінің теңіз деңгейінен біртіндеп биіктеуіне байланысты Бүркітті Бүйен өзенінің жоғарғы ағысына дейін автокөлікпен баруға болатындығы да туристік инфрақұрылымдарды дамытуға аса қолайлы екенін дәлелдейді.

Табиғи алғышарттар бірнеше күндік туристік саяхаттар ұйымдастырып, Бүркітті Бүйен өзенінің бастауында альпинистік лагерьлер құруға таптырмайтын орын.

Қора, Жаманкөл, Қаратау жоталарының солтүстік беткейінің, Қапал, Құрымбел ойыстарының гисометриялық, гидроклиматтық ландшафтық-эстетикалық жағдайлары мен тарихи және әлеуметтік-экономикалық алғышарттарын ескеріп, ғылыми-танымдық, бұқаралық сипаттағы серуендік-сауықтыру, шипажайлық-емдік және тау туризмін дамытуға болады.

Бүйен өзені бастау алатын субендік және ендік бағытқа созылып жатқан Жетісу Алатауының солтүстік-орталық жотасының орталық бөлігін қамтитын, батыстан шығысқа бағытталып созылып жатқан абсалюттік биіктігі 3878 метрге жететін Қора, Қаратау (3289м) жоталары солтүстігінде теңіз деңгейінен биіктіктері 1200-2300 метр аралығында ауытқитын үш деңгейлі Қапал, Құрымбел, Мұздыбұлақ тауаралық ойыстарына ұласады. Жоғарыда аталған жоталардың эстетикалық тартымдылығымен ерекшеленетін табиғат көрсеткіштеріне өте бай болуы туристерді ежелгі мұзбасулары мен сел әрекетінен түзілген жер бедерінің морфомүсіндік пішіндерімен таныстыруға қолайлы.

Бүркітті Бүйен өзенінің аңғары мен теріскей беткейлердегі таулы орман топы­рағында талды-шетенді және шыршалы ормандар тараған. Қылқан жапырақты ормандардың жапырағынан бөлінетін эфир майларының хош иісі мен озонға бай салқын таза ауасы адамның физикалық күш қуатын қалпына келтіріп, мінез-құлыққа қолайлы әсер ететінін ерекше еске алуға болады.

Мұздықтардың бетінде ауа температурасының төмендігіне байланысты орта биіктіктегі таулы белдеуге қарағанда, желдің жылдамдығы артады. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, ашық күндердің саны, инсоляцияның мәнінің жоғарылығы сияқты рекреациялық ресурстардың жеткілікті болуы туризм мен демалысты дамытуға, келушілердің ынтызарлығын арттыруға ерекше мүмкіндік береді.

Күрделілігі төмен, орташа дәрежедегі альпинизм мен тау туризмін, тау шаңғы­сы хелликсиді, ғылыми-танымдық туризмді дамытуға ең қолайлы ауданның бірі Бүркітті Бүйен, Орта Бүйен, Тасты Бүйен, Ақсу, Қора, Шыжы, Көксу өзен­дерінің суайрығы болып табылатын Қоржынтау, Қора, Жаманкөл жоталары­ның түйіскен жеріндегі Аболин, Безсонов, Тронов, Аюсай, Сапожников, Лагерьный, Алтынсарин мұздықтары болып табылады.

Жылы-ашық, жауын-шашынсыз күндердің көп болуына байланысты тау мұздақтарында альпинизм мен ғылыми-танымдық туризмді дамытуға ең қолайлы кезең шілденің екінші жартысы мен тамыздың соңына дейінгі аралық болып табылады. Жылдың бұл мезгілінде 3000-3500 метр биіктіктегі нивиальды-гляциальды белдеудің өзінде күндізгі температура +22 …+24 градусқа жетсе, түнде +4 …+6-дан төмен түспейді. Қаратау, Жаманкөл, Арасан, Қора, Қоржынтау жоталарының түйіскен жері жоғарғы палеозойдың тілімделген гранитойдтарынан тұратын төбесі текшелі таулы алқап. Енді туристерді осынау керемет таулы аймақтарға апарудың, таныстырудың жол­дарына тоқталсам, бірінші күні туристер Талдықорған қаласының солтүстік шығысында 75 шақырым қашықтықтағы Қапал ауылына жеткізіледі, жол бойында Қапал батырдың ескерткішімен, Ақын Сара мен Біржан сал айтысы өткен Тоғызқұмалақ қонысымен, Қапал ауылындағы ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында салынған сәулет ескерткіштерімен, жергілікті өлкетану мұражайларымен танысып, тартымдылығымен ерекшеленетін бірегей табиғат құбылысы Тамшыбұлақта болып, жерасты суының геологиялық әрекетінің тау жыныстарын түзудегі алатын орнын көріп тамашалайды. Ал, екінші күні туристер автобуспен Қапалдың шығысында 22 шақырым қашықтықтағы Баянжүрек тауының оңтүстік беткейінің баурайындағы Құрымбел ойысына жеткізіледі. Табиғаты эстетикалық тартымдылығымен ерекшеленетін бұл аумақта демалушылар археологиялық қазба жұмыстары жүргізіліп жатқан қола, ерте темір, сақ-ғұн, түркі кезеңдерінің ежелгі қорғандарымен, қоныстарымен, Ш. Уәлихановтың жолжазбаларындағы Баянжүрек петроглифтерімен танысады.

Ашық аспан аясында демалып ауа, су ваннасын қабылдауды ұнататын турис­терді Бүйен өзенінің бойында серуендетіп, тау беткейінің гранитті алқабын­дағы табиғат ескерткіштерімен таныстыруға мүмкіндік мол. Сонымен қатар Баянжүрек тауының беткейінде тұрып туристер Бүркітті Бүйен , Орта Бүйен, Тасты Бүйен, Ақсу өзендерінің аңғарын, Қаратау, Жаманкөл, Қора тауларының солтүстік беткейінің әсем көрінісі мен тау мұздақтарын, табиғат кешендерінің алмасуын көріп тамашалай алады. Сол күні лагерьді үш Бүйеннің бір-біріне құяр сағасында орналастыруға болады. Ал үшінші күні Бүйен өзенінің Оңтүстік-Батысында, 5 шақырым қашықтықтағы Зәуре сайына дейін барып, Маман Тұрысбекұлының жайлауындағы ХІХ ғасырдың соңында салынған тасқорамен танысуға, қызықты әрі бай тарихты көрсету арқылы сауықтыру шараларын өткізіп, туризмді жалғастыруға мүмкіндік мол. Осылайша, саяхат барысында отандық және шетелдік туристер Жетісу Алатауының солтүстік бөлігінің жалпы ерекшелігімен, бірегейлігімен ерекшеленетін тарихи-археологиялық табиғат ескерткіштерімен танысып, рухани қажеттіліктерін өтеуге мүмкіндік алады, жанға жайлы саф ауасымен тыныстайды.

Халқымыз “Атың барда ел таны желіп жүріп, асың барда ел таны беріп жүріп” демекші, кенже қалып дер кезінде көңіл бөлінбеген туризмнен өткен жылы облыс бюджетіне 1,5 млрд. теңге қаржы түскен. Осы салада келушілерді қабылдаумен 311 туризм нысандары айналысса, оларға көрсетілетін қызмет ауқымы уақыт өткен сайын жақсаруда. Саяхатшыларға қажетті тауар өндірумен 167 мың адам айналысып, жаңа жұмыс орындары ашылған.

Мәселен, өткен жылы Алакөл, Балқаш көлдері, Бартоғай су қоймасы мен Талғар ауданында “Табаған” спорттық сауықтыру, “Ақбұлақ” демалыс орында­ры салынса, алдағы уақытта 30-дан астам туристік орындар Қапшағай, Алакөл, Балқаш, Іле Алатауының бөктері мен Жаркентте бой көтеріп, жыл мезгілдерінде тұтынушыны қабылдайтын болады. Осылайша, облыс көлемінде жылына 300 мың адам демалысын қызықты өткізсе, бұл облыс экономикасына пайда тигізетіні анық. Әрине, экономиканың тірегі, мүмкіндігі мол саланың әлі де толық қамтылмаған бағыты мен жүйесі бар екені түсінікті. Дейтұрғанмен, оның негізі, басым бағыты қолға алынғаны қуантады.

  Шалқар рекреациялық демалыс аумағы

Демалыс аумағы орта таулық бедермен сипатталады. Шалқар көлi аралас және  қарағай     орманымен қоршалған, нысаны бойынша таға тәрiздi нысаны бар. Көлдiң оңтүстiк бөлiгiнде емдiк балшық бар. Шалқар көлiнiң суы өз құрамы бойынша Қара теңiз суына сәйкес келедi, терi ауруларын емдеу үшiн емдiк қасиетi бар. Объектiлердiң материалдық базасы қазiргi заман талаптарына жауап бермейдi. Осы заманғы туристiк кешен құрылысы үшiн инвестициялар тарту қажет, бұл демалушылардың сапалы туристiк қызметке деген сұранысын қанағаттандырар едi.

        Имантау демалыс аумағы

Солтүстiктен оңтүстiкке 70 шақырымға, шығыстан батысқа 65 шақырымға созылған табиғи шұратты ұсынады. Оның негiзiн су қоймалары және Имантау көлiмен тау-орман массивi құрайды, ол шын мәнiнде өңiрде ең сұлу көлдердiң бiрi болып саналады. Көл суы тұщы. Көл ортасында жүрек түрiнде көркем, орманмен жабылған шағын арал. Көлдiң түбi тегiс. Оңтүстiк және солтүстiк жағынан жағалары құмды, оңтүстiк-батыс шығысынан — жартас. Ормандар көлдермен бiрлесе ерекше микроклимат жасайды. Бұнда бұғылар, елiктер, борсықтар, түлкiлер, тиiндер, құрлар, кекiлiктер және жануарлардың басқа түрлерi мекен етедi. Котелок шоқысы, «Казачий» аралы, «Буян» шатқалы — табиғат ескерткiштерi өзiне жергiлiктi тұрғындар мен демалушыларды қайталанбас сұлулығымен тартады. Көлге қол жетiмдiлiк оңай, жолдардың көлiк торабы демалыс аумағын Чистополье селосымен, әрi қарай Есiл с., Торғай с., Володар с., Қостанай қ., Челябi қ., Көкшетау қ., Омбы қ., Түмен қ., Новосiбiр қ. байланыстырады. Имантау демалыс аумағы «Көкшетау» мемлекеттiк ұлттық табиғи саябағының Арықбалық өңiрлiк бөлiмшесiне жатады, оның балансына 100 орындық екi ғимараты және 40 орындық асханасымен маусымдық типтегi «Имантау» демалыс базасы жатады. Жазғы уақытта Имантау көлiнде «Қарлығаш» балалар сауықтыру лагерi жұмыс iстейдi. «Экос» қорының экотуризм жөнiндегi халықаралық бағдарламасы аясында Имантау селосында жергiлiктi тұрғындармен шетел туристерiн қабылдау үшiн 12-15 адамдық топқа 4 селолық қонақ үйi дайындалған, тарих және табиғат ескерткiштерiне туристiк бағыттар әзiрленген.

       Сергеев суқоймасы

«Сардоник» қорығы Шал ақын ауданының әкімшілік орталығы Сергеевкадан 40 шақырым жерде орналасқан. Аудан орталығы Сергеевканың атағын шығарған -оның суқоймасы. Бұл суқойма Есіл өзенінің бойымен Сергеевкадан Куприяновкаға дейін 100 – шақырымдай жерді алып жатыр. Су бетінің ауданы – 117 шаршы шақырым, ал ең үлкен тереңдігі 20-метрдей. Мұнда су туризмінің түрлерімен жағажайлық демалыс орындарын дамытуға мүмкіншіліктер бар. Шал ақын ауданы орманды-дала аймағында орналасқан. Шудасай, Бағанаты және Иман Борлық деген Есілдің ғажайып салалары бар. Бұл жерде 100-ге тарта кішірек көлдер кездеседі. Кіші Торанғұл және Козловское көлдері балықтың молшылығымен аты шыққан. Мәдени – ағарту саласында: белгілі жазушы – Зейнел – Ғаби Иманбаевтың, ақындар – Ахметжан Нұртазиннің және Ермек Қонарбаевтың мұражайларын. Бектеңіз археологиялық ескерткіштерінің қорғандарын, Сергеев суқоймасын, «Ольховая роща» атты шағын аймақта облыста сирек кездесетін өсімдіктерді, оның ішінде қара «ольханы» қызықтауға болады. Бұл аудан төрт қазақ академикгі: Евней Бөкетовтің, Аманжол Қошановтың, Қазез Ташеновтің, Мырзатай Серғалиевтің және ғарышкер — Александр Викторенконың отаны.

Әдебиеттер 

http://www.visitkazakhstan.kz

http://www.qazaq.kz