TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

войти на сайт

вход на сайт

Логин: :
Пароль :

Забыл пароль Регистрация

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Франция




Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Франция
0
Раздел: Тарих | Автор: Админ | Дата: 5-10-2015, 16:00
Загрузок: 6878




Кіріспе. 


     Екінші дүниежүзілік соғыс 30-жыл­дар­дың орта шенінде-ақ ақиқат шындыққа ай­налды. Жапонияның 1931-1932 жыл­да­ры Солтүстік Шығыс Қытайды басып алуы, содан кейін 1937 жылы Орта­лық Қы­тай­ға басып кіруі, 1935 жылы Ита­­лияның Абиссинияға шабуыл жасауы, 1936-1938 жылдары республикалық Ис­па­­­нияға қар­сы жасалған герман-итальян интер­вен­циясы, Германияның 1938 жылы Австрияны басып алуы – міне, бұ­лар­дың бәрі агрессорлар қимылының  біртұтас  тізбегінің   буындары, олар бірте-бірте фа­шистер шапқыншылығының  ортақ тас­қынына айналды да, сайып келгенде, іс жүзінде бүкіл  дүниежүзін қамтыды. Бар­лық ұлы державалардан тек КСРО ғана агрессорларды дәйекті айыптап, қолынан келген кездері агрессия құрбандарына көмектесіп отырды.


Жаңа дүниежүзілік соғыстың сөзсіз бол­май қоймайтын мүмкіндігі жоқ еді. Сол кездің оқиғаларына жасалған талдау халықаралық қатынастарды дамытудың  альтернативті  жолдары болғанын көр­се­теді. 30-жылдардың орта тұсында ғана емес, сонымен қатар неғұрлым кейінгі және күрделі кезеңде – соғыс басталар ал­дын­дағы соңғы айларда, тіпті соңғы күн­дер­де агрессорлардың  жолына  тосқауыл  қойып, соғысқа жол бермеуге болатын еді. Гитлершілдер 1938 жылдың жазында және күзінде Чехословакияны басып алуға әзірленіп жатқан кезеңде альтернатива бол­ды; ол Польшаға қарсы неміс-фашист  агрес­сиясы  тікелей әзірленген 1939 жыл­дың жазында да болды.


1.Франция екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында.


Империалистік державалардың өзара күресінен туындаған екінші дүниежүзілік соғыс екі жақтан да әділетсіздік, империалистік сипатта басталды. Француз басқарушы топтары ағылшындармен бірге Москвада Кеңес Одағымен келіссөздерді үзіп, Польша арқылы Гитлермен жаңа қастандық ұйымдастыруға кірісті. 1 қыркүйек 1939 жылы фашистік Германия Польшаға айуандықпен шабуыл жасағанда, Польшаның бұрынғы жасалған гарантия негізінде көмек көрсетуін өтінгеніне қарамастан, Франция мен Англия үкіметі агрессормен құпия келіссөздерін жалғастыра берді. Империалистік қайшылықтардың шиеленісуі, қалың бұқараның наразылығы Англия мен Франция үкіметін 3 қыркүйек 1939 жылы Германияға соғыс жариялауға мәжбүр етті.


Батыс майданда басталған соғыс ұзамай-ақ «ғажайып соғыс» деп аталды: 23 германдық дивизияға қарсы бағытталған 110 француздық және 10 британдық дивизия Польшаны тағдыр талқысына тастап, соғысқан жоқ. «Ғажайып соғыс» шын мәнінде Мюнхен қастандығының жаңа жағдайдағы жалғасы болатын. Франция соғысты «шығыс бағытқа» — КСРО-ға аударуды ойластырды. Францияның басқарушы тобы солтүстікке — КСРО-ға қарсы соғысып жатқан ақ финдерге көмектесті және оңтүстікте Кавказ жағынан басып кіруге дайындалды. КСРО-ға қарсы соғыс мәселесі Францияның газет-журналдары бетінен түспеді, парламентте талқыланды. 26 қыркүйек 1939 жылы үкімет Француз Коммунистік партиясы мен онымен байланысты ұйымдарды, кәсіподақтарды тарату жөнінде мәлімдеді. КСРО-ны басып алуға дайындық ерекше қарқынмен жүрді: Кавказға ену 1940 жылдың аяғына белгіленді. 20 наурыз бен 3 қыркүйек арасында Парижде 44 коммунист депутаттардың сот процесі жүрді. Соғыс трибуналы барлығына түрме жазасын кесті. 9 сәуірде Даладье үкіметінің орнына келген Рейн үкіметі коммунистік үгіт-насихат үшін өлім жазасын еңгізді. 9 сәуірде фашистік Германия әскері Дания мен Норвегияға енді. Англия мен Франция Норвегияның солтүстігіне аз ғана әскер жібере алды. 10 мамыр 1940 жылы «ғажайып соғыс» аяқталды. Гитлер әскері француздық Мажино бекінісін алып, Бельгияны басып алды. 15 ші мамыр күні, 1940 жылы голландиялық әскер тізе бүкті. Танк колонналарымен күшейген неміс әскерлерінің бір бөлігі Бельгияға көмекке келген ең мықты француз дивизиялары мен ағылшын әскерін қоршап, Па-де-Каль жағалауындағы Дюнкерк ауданына шыкты. Гитлердің танк шабуылын тоқтатқан бұйрығының арқасында Англияға 335 мың солдат пен офицер, оның ішінде 100 мыңы француздық әскер эвакуацияланды. 4 маусымда Германия Дюнкеркті алды. 5 маусымнан Гитлер Парижге қарай бұрды. Осы кезеңде Рейн үкіметінің құрамына екі белсенді сапитулянт: маршал Петэн және генерал Вейган кірді. Петэн премьер-министрдің орынбасары, Вейган француз әскерінің бас қолбасшысы болып тағайындалды.


2.Маршал ФилиппАнри Петэн


Маршал Филипп-Анри Петэн (1856-1851). Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында одақтас әскердің басшысы ретінде кең танымал болған. Осы кезеңге дейін ол қызмет сатысымен байып көтерілген. Полковник атағына тек 55 жасында ғана ие болды. 1916 жыл ол үшін ең даңқты жыл болды. Верден түбіндегі жеңісті соның атымен байланыстырды. Петэн 1917 жылы бас қолбасшы болып тағайындалып, іскердегі революциялық қозғалысты аяусыз басты. Оның талап етуімен француз әскерінде әскери-далалық сот енгізілді, ол көтерілген бөлімдердің әрбір оныншы солдатына өлім жазасына кесті. Үкім 24 сағаттан кейін орындалды. 1925-1926 жылдары Петэн Мороккаға Риф республикасын бағындыруға жіберілген әскерді басқарды. Ол маневрлық соғысқа қарсы болды және танк әскерінің күшіне сенбеді. Петэн көп уақыттан бері фашистік ұйымдармен тығыз байланыста болатын.   1937  жылы   кагулярлардың   фашистік   ұйымы   оны елдің диктаторлық қызметіне тағайындады. 1939 жылдың наурызында Франция генерал Франконы ресми танығанда Испанияға Франция елшісі болып жіберілді. Петэн мақтағанды сүйетін, атаққұмар еді, оның ісі сөзінен алшақтап жататын. 1940 жылы Петэн 85 жаста болатын.


Петэн мен Вейганның тағайындалуын оңшыл топтар қуана қарсы алды. Екеуінің маңайына гитлерлік Германия алдында капитуляцияны жақтаушылар топтасты. Кейбір мәліметтерге қарағанда Вейган 22 мамырда тәртіпті ұстау үшін армияны сақтау мақсатында фашистік Германиямен келісімге келуді талап еткен. Вейган революция жақындап қалды, М.Торез Елисей сарайын басып алуға дайындалуда, коммунистік көтеріліс каупі деген сияқты өтірік ақпараттар таратты. Сондықтан да Петэн, Вейган, Лаваль, Шотан, Бодуэн сияқтылар Үшінші Республиканың көрін қазушылар болды.


Осындай трагедиялық күндерде қүпия әрекет еткен Француз Коммунистік партиясы халық мүддесін қорғауға шықгы. 17 наурыз 1940 жылы ол Ұлттық қорғаныс программасын ұсынып, онда империалиста соғысты бостандық пен тәуелсіздік үшін әділетті соғысқа айналдыруды көздеді.


1940 жылы маусымда Францияда 3047 танк пен 743 бронемашина, 1145 самолет бар болатын. Алайда капитулянттар фашистік Германиямен соғысқысы келмеді. Генерал Вейганның бұйрығымен Париж 11 маусымда қорғаныссыз ашық қалды. 10 маусымда 1940 жылы Рейн үкіметі Тур қаласына қашты. Дәл сол күні Италия Англия мен Францияға соғыс жариялады. 14 маусымда неміс-фашист әскерлері Парижге енді. Рейн үкіметі Турдан Бордаға көшті. 16 маусым сағат 22.00. Үкіметтің үшінші мәжілісі өтті. Рейннің отставкаға кетуі және Петэннін премьер-министр болып тағайындалуы ресми жарияланды. Петэн 17 маусым күні түнге қарай өз үкіметін жинап Германияға қарсы соғысты тоқтату женінде шешім қабылдады. Де Голльдің сипаттауы бойынша орнынан түскен Рейн иығынан үлкен жауапкершілік түскенінен жеңілдік алған адам ретінде әсер қалдырған. Капитулянттар жеңіске жеткеніне көзі жеткен соң, Шарль де Голль 17 маусымда ағылшын генералы Спирспен бірге Лондонға ұшып, Британ үкіметінің қолдауымен «Ерікті Франция» қозғалысын ұйымдастырды.


22 маусым 1940 жылы Компьен орманында бүдан 22 жыл бұрын маршал Фош Германияға бітімшартын бұйырған вагонда неміс генералы Кейтель мен француз генералы Хюнтцигер бітім жөнінде келісімге қол қойды. Француз-герман келісім-бітімшарты бойынша Германия Парижді қоса Францияның территориясының үштен екісін оккупациялады. Француз территориясының оңтүстігі Петэн үкіметінің билігінде қалды. Келісім 24 баптан тұрды. Соғыс қимылдары тоқтатылды. Францияның солтүстігі және орталық аудандары, Ла-Манш және Бискай шығанағының барлық жағалаулары оккупациялық зона деп жарияланып, немістің соғыс әкімшілігінің басқаруына берілді. Эльзас пен Лотарингиядан құралған үш департамент «жабық зона» деп аталды.


25 маусымда келісім күшіне енді, Петэн үкіметі бұл күнді ұлттық траур күні деп жариялады. Шын мәнінде реакционерлер қуанышты еді. Петэн халыққа арнаған  сөзінде, Франция соғыста жеңіске жете алмайтын болғандықтан Германия  және Италиямен  келісімге  қол қойылды деп өзінің сатқындығын патриотизм актісі ретінде түсіндіруге тырысты. Іс жүзінде сатқындар француз халқын жеңуші ырқына салып берген еді. Парламент жұмыс істемеді. Барлық саяси партиялар (жасырын жұмыс істеген коммунистік партиядан басқасы) күйреді. Аз күнде Франция ұлы державадан құлдық елге айналды.


Петэн үкіметінің резиденциясы (ерікті зонада) кішкентай қалашық Вишиде орналасқанымен, бүкіл Францияның үкіметі деп есептелінді, оккупациялық зонада француз әкімшілігіне неміс-фашист оккупанттары қожалық етті. Олар барлық саяси партияларды таратып, коммунистерге өлім жазасын шығарды. Еврейлер мен франкмасондар жұмыстан шығарылды, еврейлер ауланды. 1941 жылы күзде немістер оккупациялаған елдерде бір неміс солдатын өлтіргені үшін 50-100 коммунистті немесе патриотты өлтіру жүйесін енгізді. 1942 жылы жазда Франциядағы гестапо басшысы азаттық күреске қатысушыларды ғана емес, олардың туыстарын 17 жастан бастап ерлерді ату жөнінде бұйрық берді. Туысқан әйелдер және 17 жасқа дейінгі балалар концлагерьге жіберілді. Франция 1939-1940 жылдардағы соғыс қимылдары кезінде 115 мың адамнан айырылса, оккупация жылдарыңда, соғысушы ел деп есептелінбегенде, 500 мыңнан астам француз қаза тапты.


Неміс-фашист оккупациясының түпкі мақсаты Францияны бөлшектеп, толық құлдыққа түсіру еді. Келісімшартта көрсетілмесе де Германия Эльзас пен Лотарингияны аннексиялап, одан Гитлерге адалдық антын бермегендерді қуып шықты. Берлин Германияға Францияны XVI ғасырдағы шекарасына дейін кішірейтіп, солтүстік Франция мен Бургундияны қосуға шешім қабылдады. Францияның Атлант жағалауларында неміс соғыс базалары салынып, француз отарлық империясын Германия, Италия, Испания арасында бөлшектейтін болды. Петэн үкіметінің ықпалымен бүкіл француз экономикасы Германияға қызмет етті.


Итальян оккупациясы Ментон қаласы мен оның жанындағы аудандарға ғана орнаған болатын. Тек 11 қараша 1942 жылдан соң одақтастар әскері Солтүстік Африкаға түсірілген соң, итальян әскері Германиямен келісе отырып, Францияның Оңтүстік және Оңтүстік-шығысынан 8 департамент оккупациялады. 12 қарашада неміс әскерлері аннексиялау үшін Корсикаға түсірілді. Итальян фашизмі күйреген соң, олардың орнын немістер басты.


3.Виши режимі.


Францияның капитуляциялануы Үшінші Республиканы құлатты. 1940 жылы 10 шілдеде Вишиде парламент шакырылды, онда Петэнге жаңа конституция дайындау тапсырылды. Ертеңіне Петэн Үшінші Респулика конституциясын жойған үш алғашқы «конституциялық актіні» жариялады. Республика президенті мен премьер-министр қызметтері жойылды. Атқару, заң шығару билігі «мемлекет басшысы» деп айқындалған Петэнге берілді. Петэнге биілік беру ашық формада жүзеге асса да, шын мәнісінде Вишиде мемлекеттік төңкеріс жасалды. Үшінші Республика өмір сүруін тоқтатты. «Республика» деген сөз бірте-бірте жойылды, «француз іемлекеті» атты термин қалыптасты. Басқарудың жаңа жүйесі Петэннің жеке іилігін қалыптастырды.


Үшінші Республиканы жойған мемлекеттік төңкерісті Виши басшылары соғыста жеңілген Францияны қайта өркендету үшін жасалған «ұлттық революция» деп даурықты. Вишиліктер республиканың жеңілісіне демократия мен Халық майданы кінәлі деп түсіндіріп, Францияда «еңбек, жанұя, отан» деген девизбен «жаңа тәртіп» орнатуға кірісті. Жаңа режим барлық таза қанды емес француздар мен күмәнді шетелдіктерді жойып, таза қанды француз ұлтын тудырады-мыс. «Ұлттық революция» ұрандарымен Виши үкіметі буржуазиялық-демократиялық бостандық калдықтарын жойды және Францияға фашистік тәртіп енгізді. Сайланатын мекемелер өмір сүруін тоқтатты. Қартайған маршал Петэн шексіз билікке ие болды. Оны «тәж кимеген» король деп атады. Ол салтанатты қабылдаулар ұйымдастырды, «халық әкесі» ретінде делегациялардан сыйлықтар алды.


Виши режимінің таптық тіреуі ірі буржуазия мен аристократия еді. Оларды реакциялық күштер қолдады. Петэн үкіметіне католиктік және протестанттық шіркеу қызмет етті. «Петэн — бұл Франция, ал Франция — бұл Петэн», — деп даурықты француздық католиктік шіркеудің басшысы. Фашистік Италия мен Германиядан Виши үкіметінің айырмашылығы басқаратын фашистік партия құрған жоқ. Оның ролін Виши үкіметі ұйымдастырған «Легион бывших фронтовиков» атқарды. Виши саясатының бастысы неміс-фашист оккупанттарымен ынтымақтасу болды.


Виши үкіметі КСРО-мен дипломатиялық қатынасын үзді. 14 шілде 1941 жылы Виши үкіметі Германияга шекараны 1914 жылғы жағдайына келтіретін және Францияның ірі отар иеліктерін мойындайтын болса соғысқа кіретінін хабарлады. Виши үкіметі Германия, Италия және Жапония Үштік пактісіне кіруге дайын екенін мәлімдеді. Алайда Германия барлық назарын КСРО-ға қарсы соғысқа аударып, шығыс майданда операция аяқталғанша Франция мен Англия немесе Америка Құрама Штаттары арасында қарулы қақтығыс туғызуға болмайды деген шешімге келді. Виши үкіметі АҚШ-пен дипломатиялық қатынасын сақтады және Англиямен құпия байланыста болды.


8 қараша 1942 жылы генерал Эйзенхауэр бастаған одақтастар әскері Солтүстік Африкаға түсірілді. Одақтастардың Африкаға түсірілгенін естіген Германия мен Италия Францияның оңтүстік зонасын оккупациялады, өз әскерін Туниске әкелді. Ағылшын-американ десантына қарсы соғыс басталды. Солтүстік Африкадағы оқиға мен еркін зонаны оккупациялау Виши үкіметінің жағдайын мүддем өзгертті. Ол отарлық империяға өктемдігін жоғалтты, еркін зонадан, армия мен флоттан айырылды.


Оккупанттарға қарсы күреске шақырған қатты жаңғырық Францияда емес, генерал де Голль «Ерікті Франция» қозғалысын құрған Англияда да естілді. 18 маусым 1940 жылы де Голль Англия территориясында түрып жатқан француздарға үндеу тастап радиодан сөйледі. Де Голль Германиямен соғысуға шақырды.


 


4.Голль (Gaulle) Шарль де (1890-1970).


Шарлб де Голль — 1959-1969 жылдарда Франция президенті. 1940 жылы Лондонда антигитлерлік коалицияға ниеттес патриоттық «Ерікті Франция» қозғалысының негізін салды және басқарды.  1941  жылы  Француз  Ұлттық комитетінің,   1943  жылдан Алжирдің оңтүстігінде құрылған Ұлт-азаттық француз комитетінің басшысы. 1944 ж. қаңтар — 1946 ж. де Голль — Франция Уақытша үкіметінің басшысы. Соғыстан кейін «Француз халқын біріктіру» партиясының негізін салушы және жетекші. 1958 жылы Францияның премьер-министрі. Де Голльдің инициативасымен 1958 жылы президенттін құқын кеңейткен жаңа конституция дайындалды. Оның президенттігі тұсында Францияның ядролық күшін жасау жоспары жүзеге асты, НАТО ұйымынан шықты, кеңес-француз ынтымақтастығы едәуір дамыды.


1941  жылдың жазында «Ерікті Франция» әскері ағылшын әскерлерімен бірге    Сирияда    Вишиге    қарсы    операцияға    қатысты.    Виши    әскері капитуляцияланған соң, «Ерікті Франция» Англиямен бірге, бұл елдерге соғыстан кейін тәуелсіздік береміз деп, Сирия мен Ливанды басқарды. 1942 жылдың қарашасына дейін «Ерікті Франция» АҚШ-пен тіл табыса алмады. АҚШ тек Виши үкіметін таныды.


ФКП Қарсылық қозғалысы өрістеуінде үлкен роль атқарды. Әсіресе оның баспа органы — «Юманите» газетінің орны ерекше. Францияның тәуелсіздігі үшін күресте оның 12 редакторы каза тапты. Оккупация жылдарында 50 миллион данамен «Юманите» газетінің 317 номері жарық көрген. ФКП осы жылдары 2696 мың листовка мен брошюра таратқан. Қарсылық қозғалысының негізгі күші жұмысшы табы болды.


Ұлы Отан соғысының басталуы және антифашистік коалицияның құрылуы «Ерікті Франция» позициясын да өзгертті. Оның басшылары Москвамен байланыс орнатуға шеішім қабылдады. Кеңес Одағы генерал де Голльді барлық ерікті француздардың басшысы ретінде таныды. Кеңес үкіметі «Ерікті Францияға» көмектесуге және жеңістен кейін Францияның ұлылығы мен тәуелсіздігін толық қалпына келтіруді қамтамасыз ететіндігіне уәде берді. Бұған жауап ретінде генерал де Голль КСРО мен оның одақтастары жағында ортақ жауды талқандағанша күресуге міндеттенді.


«Ерікті Франция» қозғалысы Қарсылық қозғалысымен 1942 жылдың қаңтарында ғана байланыс орната бастады. Осыған дейін деголльдік агенттер Қарсылық қозғалысынан тыс Францияда барлау жұмыстарын ғана жүргізген еді.


1942 жылы 23 маусымда АҚШ генерал де Голль бастаған француздық ұлттық комитетімен әскери ынтымактастық туралы меморандум жариялады. 1942 жылы шілдеде де Голль қозғалысы «Күресуші Франция» деп өзгертілді. Оны  АҚШ  пен  Англия,  Кеңес     үкіметтері  таныды.   Де  Голль   өзінің басшылығымен  Қарсылықтың   әр   түрлі   топтарын   біріктіру   шараларын жүргізді.


Неміс-фашист әскерлерінің Сталинград түбіндегі жеңісі Францияда ұлт-азаттық қозғалысты одан сайын жандандырды. Француз Қарсылығының ұйымдары екінші майданды 1943 жылы ашу кампаниясына белсене кірісті.


1943-1944 жылдар француз ірі буржуазиясы мен Виши үкіметін қолдаған ірі монополистердің сатқындық ролі Қарсылықтың буржуазиялық қайраткерлер басқарған ұйымдарына да айқын болды.


6 маусым, 1944 жылы ағылшын-американ әскерлерінің үлкен топтары генерал Эйзенхауэрдің басшылығымен Солтүстік Францияға түсірілді. 15 тамызда ағылшын-американ басшылығы Францияның оңтүстігіне десант түсірді. Ағылшын-американ әскерлерін іле-шала Француз Республикасының Уақытша үкіметі деп аталған ФКНО-ның әскери бөлімдері Франция территориясына енді. Ағылшын-АҚШ басқарушы топтары Қарсылық көмегіне сенді. Бірак халықты тыныштық сактауға шақырып, жаппай халық кетерілісінен қорыкты. Олар де Голльдің Уақыша үкіметін танығысы келмей Францияны өздерінің әскери-әкімшілігі арқылы басқаруды ойластырды. Осыған қарамастан одақтастар армиясының түсірілуі ұлттық көтеріліске сигнал болды. Францияның түкпір-түкпірінде патриоттар қолдарына қару алды. Франтирерлер мен партизандар отрядтарының саны аз күнде он есе өсті: 25 мыңнан 250 мың адамға жетті. 1944 жылдың жазында ФФИ күресушілерінің жалпы саны 500 мың адам болды. Ұлттық көтеріліс 90 департаменттің 40-ын жайлады. 28 департамент одақтар армиясынсыз Қарсылық күштерімен азат етілді. Генерал Эйзенхауэр француздың ішкі күштері оның әскеріне 15 тұрақты дивизияның күшіндей көмек көрсетті деп санады.


Франция астанасын тез азат етуді ойлаған көптеген патриоттар одақтас әскердің келіп жетуін күтпей-ақ Парижді азат етуге кірісті. Кескілескен ұрыс барысында 24 тамызға қарай Париждің негізгі бөлігі азат етілді. 24 тамыз күні кешке Париж шіркеулері қоңыраулары үнімен генерал Леклеркті астана тұрғындары қуана қарсы алды. 25 тамыз 1944 жылы Монпарнас вокзалында Роль-Танги мен генерал Леклерк неміс гарнизонының ресми капитуляциясын қабылдады. Париж қарулы көтерілісі толық жеңіспен аяқталды,


5.Францияның азат етілуі.


Ұлттық көтерілістің жеңісі ағылшын-американ әскерлерінің қимылдарын жеңілдетіп, Францияны азат етуді тездетті. 1944 жылдың кыркүйегінің ортасында Эльзас пен Лотарингиядан басқа бүкіл француз территориясы оккупанттардан тазартылды. 1944 жылдың караша-желтоқсанында Эльзас пен Лотарингияны азат ету аяқталды.


Азат болған территорияларда билік Уақытша үкімет қолына көшті. Францияда одақтастардың әскери-әкімшілік құру әрекеттері жүзеге аспаған соң, АҚШ пен Англия Уақытша үкіметті мойындады, бірақ Францияның ұлы державалар жиналыстарына қатысуына қарсы шықты және онымен ресми одактық қатынастар жасамады. Азат болған территорияларда патриоттық және демократиялық күштердің, жұмысшы табының, коммунистік партияның ықпалы айрықша өсті. Бұл де Голль бастаған Уақытша үкіметтің буржуазиялық тобын едәуір мазасыздандырды. Ағылшын-американ командашысының колдауына иек артып, олар қалың көпшілікті қарусыздандыруға асықты. Азат болған Парижге келген де Голль француз ішкі істер командованиесінің жойылғандығы және Қарсылықтың Ұлттық кеңесінің, Патриоттық милицияның қарусыздандырылуы жөнінде мәлімдеді. Жергілікті жерлерде билік Уақытша үкімет тағайындаған префектілер мен төтенше комиссарлардың қолына көшті. Оккупанттар езгісінен азат болған француз халқы экономиканы қалпына келтіру мен саяси өмірді жаңартуға кірісті.


Азаттық алған Францияның сыртқы саясаты бұрынғы дипломатиялық позицияны қалпына келтіру және антифашистік коалиция державаларымен байланыс орнатуға бағытталды. Франция фашистік Германия мен оның жақтастарын талқандауда үлкен роль атқарған Кеңес Одағымен қатынасына баса көңіл аударды. 23 қазан 1944 жылы де Голльдің Уакытша үкіметін үш ұлы держава үкіметтері таныды. 11 қараша 1944 жылы Франция Европалық консультативтік комиссия жұмысына қатысуға шақырылды. 1944 жылы желтоқсанда генерал де Голль КСРО-да болып, 13 желтоқсан 1944 жылы одақтасу мен өзара көмек туралы келісімге қол қойылды.


31 наурыз 1945 жылы француз әскерлері Рейннен өтіп, Дунайға жетті. Рейхстаг төбесінде Кеңес жалауы желбіреген 4 мамыр күні Леклерк дивизиясы Берхтесгадендегі Гитлер штабына шабуыл жасады. Францияның соғыс қимылдарына қатысуы өз жалауын КСРО, АҚШ, Англия жалауларымен қатар желбіретуге мүмкіңдік берді. Маршал Г.К.Жуков және АҚШ пен Англия командованиесінің өкілдерінің қолымен қатар Германияның сөзсіз капитуляциясы туралы актіге генерал Делаттра де Тассиньидің қойған қолы тұрды. КСРО, Англия, АҚШ-пен бірге Франция Нюрнбергте неміс-соғыс кінәлілеріне сот процесі үшін Халықаралық соғыс трибуналын күру жөніндегі келісімге қол қойды. Кеңес үкіметінін талап етуімен Германиядан Францияға дербес оккупациялық зона болінді. Оған Біріккен Ұлттар Ұйымының құрылтай мүшесі статусы және Қауіпсіздік Кеңесінен тұрақты мүшелік орын берілді (КСРО, АҚШ, Англия, Қытаймен қатар).


Азаттық алған соң 2071 сатқындарға өлім жазасы кесілді: оның 1303-і кешірілді, 768-і жазаланды. Онан басқа 39 мың сатқындар түрмеге жабылды. Франция бес жылға созылған азапты, қорлықты өмірден соң бейбіт өмірге қайтып оралды.


 


6.Уақытша режим.


Францияның саяси құрылымы азат етіле бастаған 1944 жылдың күзінен, 1946 жылдың күзінде Төртінші Республика конституциясы қабылданғанға дейінгі аралық тарихқа Уақытша режим деген атпен енді. Бұл ұзаққа созылмаса да, демократиялық және антифашистік күштер біраз табыстарға жеткен Франция тарихындағы өте маңызды кезең болып табылады. Антифашистік коалицияның жеңісі бұрынғы күш арасалмағын түбегейлі өзгертті.


Соғыстан кейін француз империализмінің позициясы біршама әлсіреген еді. Өнеркәсіп өндірісі 38 пайызға дейін құлап, ал ауыл шаруашылық өнімі соғысқа дейінгі 60 пайызға ғана жеткен еді. Өнеркәсіптің бүлінгені аз болғанына қарамастан француз заводтарының көпшілігі гоктаған, шахталар, почта жұмыс істемейді, транспорт жүрмеді. Францияның сыртқы саудасы тоқтады. Франк құнсызданды. Франция Англия мен АҚШ-қа қарыздар болды. Елде отын, шикізат, азық-түлік, күнделікті қажетті товарлар жетіспеді, жұмыссыздық орын алды. Карточкалық жүйе халықты тойындыра алмады. Қала тұрғындары ауылдардан азық-түлік іздеуге аттанды. Алыпсатарлық гүлденді.


Француз отарлық империясында ұлт-азаттық қозғалыс кең қанат жайды. 1945 жылғы тамыз революциясының нәтижесінде президент Хо Ши Мин бастаған Вьетнам Демократиялық Республикасы құрылды. «Француздық Үндіқытайдың» басқа екі еліңде — Лаос пен Камбоджада (қазіргі Кампучия) — отаршылдарға қарсы қарулы көтеріліс басталды. Таяу Шығыстағы Сирия мен Ливан — бұрынғы мандаттық территорияларда француз әскерлерінің жергілікті халықтармен қарулы кақтығысы болып жатты. 1946 жылы француз әскерлері эвакуацияланды. Сирия мен Ливан тәуелсіздігін алды.


Азаттық алғаннан кейін Францияда Қарсылық қозғалысына қатысқандардың беделі орасан зор болды. Уақытша үкіметті басқарған генерал де Голль беделі тым жоғары еді. Оны соцалистік партия мен Қарсылықтың буржуазиялық-патриоттық топтары қолдады. Демократиялық және жұмысшы қозғалысының зор өрлеуі буржуазиядан жаңа жағдайға бейімделуді талап етті. Бұл міндетті орындауға Қарсылықтың буржуазиялық қайраткерлері кірісті.


Генерал де Голльдің пікірінше ұлылығынан айырылған Франция Франция бола алмайды. Сондықтан да француз патриоттарының басты міндеті оз еліне ұлы держава рангісін қайтару болып табылады. Де Голль «күшті мемлекет», «ұлттарды» топтастыру, ұлылыққа жету бағыты саясатының басты элементі әлеуметтік реформалар жүргізу деп есептеді. Де Голль қажетті реформалар қатарына негізгі демократиялық бостандықтарды қалпына келтіруді ғана емес, өнеркәсіпті национализациялау, экономикаға мемлекеттік бақылау, әлеуметтік қауіпсіздік жүйесі мен еңбек жағдайын жатқызды. Де Голльдің сыртқы саясаттағы программасы ұлттық тәуелсіздік проблемасын көтерді. Батые Европа мемлекеттерінің «Батыс Одақ» немесе «Европа Құрама Штаттарын» құру мақсатында жақындасуы Франция өз тәуелсіздігін сактап, бұл бірлестікте басқару орнын алатын болса ғана жүйелі деп санады.


Соғыстан кейін Францияның саяси ішкі өміріндегі маңызды саяси оқиға жаңа конституция жасауға тиіс Құрылтай жиналысына сайлау болды. Болашақ конституцияның мазмұны, Құрылтай жиналысының өкілеттілігі мен құқықтары жөніндегі мәселе қызу таластар туғызды. Коммунистік партия мен ВКТ Құрылтай жиналысына кең окілеттіліктер беруді ұсынды. Радикалдар партиясы Құрылтай жиналысын шақырмай-ақ 1875 жылғы конституцияны қалпына келтіруді талап етті. Генерал де Голль Құрылтай жиналысының өкілеттілігін шектеп, оны шақыру мәселесін шешуді халыққа беруді (референдум) ұсынды.


21 қазан 1945 жылы Францияда соғыстан кейінгі алғашқы сайлау жүргізілді және онымен бір мезгілде Құрылтай жиналысы туралы мәселе бойынша референдум өткізілді. 96,4 пайыз сайлаушылар 1875 жылғы конституцияны жоюды және Құрылтай жиналысын шақыруды қолдап дауыс берді. 66,3 пайыз сайлаушылар де Голль ұсынған өкімет ұйымдастыру жобасымен келісті. Құрылтай жиналысына сайлау елде жаңа саяси ахуал туғызды. Коммунисттік партия Франция тарихында тұңғыш рет парламентте бірінші орын алып, үлкен жеңіске жетті — 5 млн. дауыс, 152 депутаттық мандат. Екінші орында Социалистік партия — 4,6 млн. дауыс, 142 депутаттық мандат. МРП  4,5 млн. адамның дауысын жинады — 141 мандат. Оңшыл Республикандық бостандық партиясына сайлаушылардың небәрі 6 пайызы ғана дауыс берді. Осылайша Құрылтай жиналысында коммунистер мен социалистер көпшілік орынға ие болды (545 мандаттың 294-і). Құрылтай жиналысының басым көпшілігіне көнгісі келмеген генерал де Голль 20 қаңтар 1946 жылы күтпеген жерден отставкаға кетті. Онан кейінгі 12 жылда ол саясатпен айналысқанына қарамастан үкімет құрамына кірген жоқ.


Де Голль отставкаға кеткен соң коммунистер социалисттік партияға бірігіп үкімет құруды ұсынды. Үкімет басшысы болып социалист Ф.Гуэн, сонан соң 1946 жылдың маусымынан МРП партиясының лидері Ж.Бидо болды. Гуэн мен Бидо үкіметіне коммунистердің қатысуы қалың көпшілік талап еткен ірі реформаларды жүзеге асыруға себепші болды. 1945-1946 жылдарда оңшыл топтардың қарсылығына қарамастан ірі 5 банк: Француз банк, Лион кредиті, Бас қоғам, Ұлттық есеп конторы, Ұлттық сауда-өнеркәсіп банкі; басты сақтандыру компаниялары; көмір, электро-энергия мен газ өнеркәсібі национализацияланды. Олар бұрынғы национализацияланған кәсіпорындармен бірге ірі мемлекеттік сектор құрды.


Еңбек министрі А.Круазаның инициативасымен 40 сағаттық жұмыс күні калпына келтірілді, 40 сағаттан асқан жұмысқа жоғары бағада ақы төленді. Жұмысшыларға екі апталық, қызметкерлерге үш апталық төленетін демалыс қалпына келтірілді. Морис Торездің басшылығымен шахтерлердің, мемлекеттік қызметкерлердің статуты жасалынды. Үкімет шаруашылығы соғыстан бүлінген шаруаларға ссуда берді, қартайған шаруалар зейнетақы алатын болды. Соғыстан бүлінген экономиканы тез қалпына келтіру үшін компартия мен ВКТ жұмысшыларды «өндіріс үшін күреске» шақырды.


13 қазан 1946 жылы екінші рет өткізілген референдумда сайлаушылардың көпшілігі қолдап, жаңа конституцияға дауыс берді. 1946 жылы желтоқсанда жаңа конституция ресми түрде күшіне енді. 1946 жылғы француз конституциясы Қарсылықтың солшыл ұйымдарының конституциялық жобаларының көптеген идеясын өмірге енгізді. Ол буржуазиялық елдердегі демократиялық конституцияның бірінен саналды. Конституцияға сәйкес Франция «тұтас, зайырлы, демократиялық және әлеуметтік Республика» болып жарияланды. 1946 жылы конституцияда еңбек ету құқы, демалыс құқы, әлеуметтік камтамасыз ету құқы, білім алу құқы сияқты ең қажетті әлеуметтік құқықтар көрсетілген. Сонымен қатар конституцияда ерлер мен әйелдердің тең құқықтығы, еңбекшілердің кәсіпорын басқаруға қатысуы, кәсіподақ және саяси қызмет, «заң аясында» ереуіл жасау құқықтары айқыңдалған. 1946 жылы конституцияға солшыл күштердің талап етуімен әлеуметтік-экономикалық қайта күрулар мүмкіндігі енгізілді. «Француз империясы» деген атау «Француз одағы» деген терминмен ауыстырылды. Франция халқының және отар мен тәуелді елдердегі халықтардың құқықтары мен міндеттерінің тендігі жарияланды.


 





Написать комментарий
Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *


Бұл сайтта Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған қазақ тіліндегі рефераттар мен курстық және дипломдық жұмыстар ұсынылған. Қазіргі таңда www.topreferat.com.kz сайтының қазақ тіліндегі жұмыстар базасы бүкіл интернеттегі ең үлкен база болып табылады! Біздің базадағы жұмыстар саны 15000-нан асады. Біз бұл жетістікпен тоқтап қалмаймыз! Біз базамызды одан әрі толықтырамыз.
» » Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Франция

© 2011-2016 Скачать бесплатно на topreferat.com.kz курсовые, дипломные и рефераты на телефон, на планшет и на компьютер.
При копировании материала активная ссылка на источник обязательна.


Мнение посетителей:
 

После 9 класса Вы:

Пойду в 10, 11, закончу школу полностью
Пойду в Колледж
Пойду в ПТУ
Пойду работать
Снова пойду в 9 класс

 
 
Похожие:
  • Испания — Еуропаның Оңтүстік-батысында орналасқан мемлекет
  • ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басындығы Франция мемлекеті
  • Франция Төртінші республика Шарль де Голль
  • Төртінші республика және оның Конститутциясы
  • Наполоенның сыртқы саясаты
  • Екінші дүниежүзілік соғыс
  • 1944-1946 жылдар арасындағы Франция
  • Фашистік Германияның 1933-34 жж негізгі заңдары және диктатураның орнауы ку ...
  • Қырғи-қабақ соғыс курстық жұмыс
  • Франциядағы Бесінші V республика курстық жұмыс
  • Франция екі дүниежүзілік соғыс ортасында курстық жұмыс
  • Франция 1918-1930 курстық жұмыс
  • Риббентроп Молотов пакті курстық жұмыс
  • Италиядағы фашизмнің ошағы курстық жұмыс
  • Германия үшінші рейх кезеңінде милитаризация курстық жұмыс
  • Германия 1939 1945 жж арасында курстық жұмыс
  • 1930 – 1939 жылдардағы саяси дағдарыс курстық жұмыс
  • Францияның мемлекеттік билік жүйесі курстық жұмыс
  • Францияның бірінші республикасы реферат
  • Екінші дүниежүзілік соғыс реферат