TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

войти на сайт

вход на сайт

Логин: :
Пароль :

Забыл пароль Регистрация

Ришат Абдуллин (1916-1988 ж.) және Мүсілім Абдуллин (1916-1996 ж.)




Ришат Абдуллин (1916-1988 ж.) және Мүсілім Абдуллин (1916-1996 ж.)
0
Раздел: Тарих | Автор: Админ | Дата: 5-10-2015, 13:00
Загрузок: 3096

Жоспар:


І .Кіріспе:


Қазақстан опера өнерінің негізін салушы сахна жұлдыздары


ІІ. Ришат Абдуллин (1916-1988 ж.) және Мүсілім Абдуллин (1916-1996 ж.)


ІІІ. Абдуллиндер атындағы көше (Алматы)


ІV. Қорытынды:


Ағайынды Абдуллиндер рухын жұртшылық еске алады



Қазақстан опера өнерінің негізін салушы сахна жұлдыздары


2004 жылы Абай атындағы Мемлекеттік Академиялық опера және балет театрының құрылғанына 70 жыл толады. Осы айтулы мереке қарсаңында “Асыл мұра” жобасы “Қазақстан опера өнерінің негізін салушы сахна жұлдыздары” атты саз дискісін жарыққа шығарып Қазақстан опера өнерінің негізін салған алғашқы қарлығаштарымен Қазақстан музыкалық мұрасының даңқын асырып осы өнердің басында тұрғандарды тағы да бір еске түсіріп құрмет көрсетіп отыр. Әрине, театр бірден аяғынан тік тұрып кеткен жоқ. Көп ізденістермен сынақтардан өтті (1934 жылы Алматыда Қазақтың музыкалық театры болып ашылды, 1937 жылдан қазіргі атауы, 1941 жылдан академиялық, 1945 жылдан Абай аты берілді). Алғашында оның негізгі құрамында драма театрының музыкалық өте қабілетті талантты әртістері Әміре Қашаубаев, Иса Байзақов, Елубай Өмірзақов, Құрманбек Жандарбеков, Күләш пен Қанабек Байсейітовтер, Серғали Әбжанов, Үрия Тұрдықұлова және басқалар болды. Кейін бұлардың көбі Қазақстан опера өнерінің қайраткерлері атанды.


Жаңа театрдың шымылдығы 13 қаңтар 1934 жылы музыкалық “Айман-Шолпан” спектаклімен ашылып таңқалдырар табысқа жетті. Сол кезді өз естелігінде Қанабек Байсейітов былай деп жазады: — “15 мамырға дейін “Айман-Шолпан” 100 рет қойылды. Соншама аз мезгілде спектакльдің сахнаға 100 рет шығуын ешбір қойылым көтере алмас еді. Қалада әңгіме тек спектакль жайында болып жұрт гуілдеп оның әндерін айтып жүрді”.


Көп ұзамай-ақ театр тарихының жарқын беттеріне жазылған даңқты қойылымдар бірінің артынан бірі сахнаға шыға бастады. Алғашқы жылдың өзінде ғана халық атақты “Айман-Шолпаннан” басқа “Шұға” музыкалық пьесасымен және Е.Брусиловскийдің “Қыз Жібек” атты тұңғыш ұлттық операсымен танысты. Бұдан кейін 1935 жылы “Жалбыр” қойылды, 1936 жылы Мәскеуде алғаш рет қазақ әдебиеті мен өнерінің Декада күндеріне қатынасты, 1937 жылы Е.Брусиловскийдің “Ер-Тарғын” операсының премьерасы Ленинградта қойылды. Театр туындыларының Мәскеу мен Ленинград қалаларының бүкілодақтық сахналарына шығуы театр ұжымын жігерлендіріп жаңа табыстарға бастады, театрға шеттен басқа композиторлардың назары ауып өз шығармаларын ұсынды: 1939 жылы И.Надировтың “Терең көлі” мен В.Великановтың “Тұтқын қызы”, 1940 жылы А.Зильбергтің “Бекеті” және Е.Брусиловскийдің “Алтын астық”, 1942 жылы “Гвардия алға” спектакльдері қойылды.


Қазақстанның опера өнері тарихында 1944 жыл жаңа бір үлкен бетбұрыс кезеңі болды. Театрға жаңа буын жас әншілер келіп қосылды. Олар П.Чайковский атындағы Мәскеу консерваториясының жанындағы студия түлектері Байғали Досымжанов, Ришат пен Мүсілім Абдуллиндер, Шабал Бейсекова, Кәукен Кенжетаевтар еді. Біраздан соң өз композиторларымыз жазған алғашқы ұлттық операларымыз дүниеге келді. 24 желтоқсан 1944 жылы А.Жұбанов пен Л Хамиди бірігіп жазған “Абай”, 7 қараша 1946 жылы М.Төлебаевтың “Біржан-Сара” операсы қойылды.


Опера труппасы бұнымен қатар классикалық шығармаларды да игеріп жұмыс істей бастады. 1936 жылдан бастап құрамында опера өнерінің асқан шеберлері ҚазКСР-ң халық әртістері Н.Самышина, А.Круглыхина, Н.Куклина бар орыс труппасы қазақ солистерімен бірлесіп “Кармен”, “Евгений Онегин”, “Қарғаның мәткесі”, “Демон”, “Фауст”, ”Аида” спектакльдерін сахнаға шығарды. Соғыс кезіндегі бес жылдың ішінде театр ұжымы ұлттық опералардан басқа үлкен-үлкен қомақты “Иван Сусанин”, “Мазепа”, “Отелло”, “Чио-Чио-сан”, “Даиси” сияқты классикалық шығармаларды сахналады. Бұған эвакуация жылдары Алматыда тұрған Кеңестер Одағының Үлкен театры солистерімен өнер адамдары баға жетпес үлкен көмек көрсетті.


Аталған дискі театрдың аса бір жарқын табысты да қиын жылдарын яғни алғашқы ұлттық опера өнерінің тууымен ең жоғарғы шыққан биігін, шарықтау шегіне дейінгі кезеңін қамтиды. Қазақстан композиторлары шығармаларының сол биік тұғырдағы туындылары ішінде “Қыз Жібек”, “Абай”, “Біржан-Сара” опералары шын мәніндегі қазақ ұлттық кәсіби музыка өнерінің шоқтығы биік тамаша шынайы шығармалары болып саналғандықтан дискінің негізін осы опералардан үзінділер құрайды.


Е.Брусиловскийдің “Қыз Жібегі” республикамыздың кәсіби опера өнерінің ашылған бірінші беті, ғажап туындысы. “Әу” — деп басталғаннан-ақ тұла бойы, мазмұны, жазылуы, қойылуы, тіпті сахналық таңқаларлық тағдырымен болсын айырықша көркем дүние. Халықтың сүйіп тыңдайтын, рахаттана көретін операсы болғандықтан күні бүгінге дейін театр репертуарынан түспей келеді. Бұл керемет шығарма ұлы өнер саңлақтары композитор Е.Брусиловский мен жазушы Ғ.Мүсіреповтың және орындаушылардың шығармашылық достығы тудырған аса биік өнер үлгісі. Оның табысты өтуі заңды әрі соның бір айғағындай. Шығарманың музыкалық арқауын көбіне халық композиторларының әндері мен күйлері құрайды. Халықтың сүйікті әндері түрленіп, әдемі күйге малынып құлпырып жарқырап шыға келді. “Қыз Жібек” операсы өз сахнамызда ғана табысты өтіп қойған жоқ, сол кездегі еліміздің Үлкен театрында көрсетіліп қазақ өнерінің Декада күндері кезінде де зор шабытпен шырқалды. Мәскеуліктер қазақтың бірінші операсына аса зор ықыласпен сүйсініп ұзақ қол соқты. Спектакль баспасөз беттерінде төбесі көкке жете мақталды. Әсіресе сахнаны жайнатып жіберетін бұлбұл әнші Күләш Байсейітова талғампаз Мәскеу халқының жүрегін баурап алды. “Қыз Жібекті” қойған опера өнерінің негізін салушы – жұлдызды құрамы Қазақстан халқының аға буын өкілдері үшін мәңгі есте қалды.


Ұлттық композиторларымыздың алғашқы тырнақалды шығармасы А .Жұбанов пен Л.Хамиди бірігіп жазған “Абай” операсы театр репертуарынан берік орын тепті. 1944 жылы жазылғаннан бері театр өзінің әрбір ашылу маусымын тек осы “Абаймен” ашады. “Абай” операсы театрдың шығармашылық сапарларында атақты опера сахналарында қойылды. Ленинград, Берлин, Дрезден, Лейпциг, Тәшкен, Ярославль қалаларында көрсетіліп, 1958 жылы Мәскеуде өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің Декада күндерінде Үлкен театр сахнасында басты рольді Ришат Абдуллин орындаған “Абай” операсы зор құрметке ие болды. Ришат Абдуллин сомдаған Абай қайталанбас бейне ретінде халық жадында мәңгі өшпес орын алады және есте сақталады.


“Біржан-Сара” операсы 1946 жылы жарық көрді. Кейбір жекеленген үзінділері премьераға дейін-ақ концерттерде айтылып радиодан жиі беріліп жүрді. Халық премьераны асыға күтті. Үміт ақталып, Қазақстан опера өнерінің жарқын туындысының соңы тамаша мерекеге ұласты. Мұқан Төлебаев бірден қазақ музыка өнерінің классигі боп шыға келді. Содан күні бүгінге дейін бірде-бір театр маусымы тамаша туынды “Біржан – Сарасыз” өтіп көрген емес. “Біржан-Сара” операсы 1958 жылы Мәскеуде өткен Декадада Үлкен театр сахнасында қойылып оның табысы жөнінде “Правда” газеті былай деп жазды: — “Композитор Мұқан Төлебаев өзін Біржанның ізбасарындай сезініп бір тылсым ақындық әлемнің құпиясына шомып кеткендей оның сиқырлы сырлы әлемін сезіну арқылы нағыз толыққанды әсерлі ұлттық опералық шығарма тудырды”.


Атал ғ ан дискіге республикамыздың опера өнерінің шынайы шеберлерінің(қазақ труппасының бірінші және екінші буын өкілдері) орындауында опералардан үзінділер енген. Олар: Күләш Байсейітова (1912-1957), Қанабек Байсейітов (1905-1979), Құрманбек Жандарбеков (1905-1973), Ғарифолла Құрманғалиев (1909-1993), Манарбек Ержанов (1901-1966), Үрия Тұрдықұлова (1917-1992), Шабал Бейсекова (1917-1997), Байғали Досымжанов (1920-1998), Ришат Абдуллин (1916-1988), Әнуарбек Үмбетбаев (1914-1973), Эра Епонешникова (1927-1977), Рахима Мұсабекова (1919- ). Өкінішке орай құрастырушылар ұсынғысы келген шығармалардың бәрі бірдей бұл дискіде қамтылмады. Ол жылдары орындаушыларды жазудың өзі ішінара болатын, ал қолдағы бар жазулардың көбінің техникалық сапасы төмен, арнайы студияда жазылмаған. Серғали Әбжанов (1912-1976), Мүсілім Абдуллин (1916-1996), Кәукен Кенжетаев (1916) орындаған опералық шығармалардың жазуы болмады. Дегенмен бұл дискіге түскен үлгілер Қазақстанның музыка өнерінің сөнбес жұлдыздары, қайталанбас хас шеберлері әрі ұлттық опера өнерінің негізін салушылары мен опера өнерінің шынайы майталмандары жөнінде толық мағлұмат береді деген сенімдеміз.


Ришат Абдуллин (1916-1988 ж.) және Мүсілім Абдуллин (1916-1996 ж.)





Мүсілім Абдуллин 1932 жылы Алматыда ашылған музыкалық-драма техникумына түсіп, бір жылдан кейін 1933 жылы оған Ришат Абдуллин келіп түседі. Аса талантты, қабілеттері күшті, келешектері зор жастар ретінде ағайынды Абдуллиндер Мәскеу консерваториясына профессор А.И.Вишневскидің класына оқуға жіберіледі. Мүсілім Абдуллин оған 1935 жылы, ал Ришат Абдуллин 1936 жылықабылданады. 1938 жылы Мәскеу консерваториясын бітірген соң екеуі де Абай атындағы Мемлекеттік Академиялық опера және балет театрында өздерінің солистік-әншілік қызметтерін бастайды.


Ағайынды Абдуллиндер орыс, батыс европа классиктері мен Кеңес композиторларының жетекші опералық партияларын орындады. Ашық тенор дауысты Мүсілімнің ерекше есте қаларлық партиялары “Евгений Онегинде” Ленский; баритонды қою дауысты Ришат осы операдағы Евгений Онегинді, “Демон” операсында Демонды, “Травиатада” Жермонды, “Карменде” Эскамильоны, “Даисиде” Киазоны т.б. орындады. Ән өнерінің қос күреңі атанған ағайынды Мүсілім және Ришат Абдуллиндер Қазақстан композиторларының барлық опералық спектакльдерінде ойнап, олармен үнемі қоян-қолтық араласып жүрді. Ол екеуі ұмытылмас есте мәңгі қаларлық сахналық бейнелерді жасады. Мүсілім — “Қыз Жібекте” Төлегенді, “Жалбырда” Қайрақпайды, “Ер Тарғында” Балпанды, “Абайда” Әзімді, Ришат — “Абайда” Абайды, “Ер Тарғында” Ер Тарғынды, “Біржан-Сарада” Қожағұлды, “Назугумде” Гульматты сомдады. “Абай” операсындағы Абай бейнесін бірінші болып және оны кереметтей биік деңгейде жарқырата өте бір ғажап сезімде шебер орындаған


Ришат Абдуллиннің есімі қазақтың музыкалық өнері тарихында мәңгілік жазылып қалды. Ағайынды Абдуллиндер осы операны 1948 жылы қазақ өнерінің он күндігінде Мәскеудегі декадаға көрсетіп зор табысқа жетті.


Қазақстан үкіметі олардың еңбектерін жоғары бағалады. 1947 жылы Мүсілім Қазақ КСР-нің халық әртісі атағын алса, 1967 жылы Ришатқа КСРО-ның халық әртісі, Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атағы берілді.

Әншілерге терезесі тең таланттары өте жоғары қазақ сазгерлерінің “алдаспандары” мэтрлері ғана әндерін ұсынатын. Олар – Евгений Брусиловский, Бақытжан Байқадамов, Сыдық Мұхамеджанов еді.


Ришат Абдуллиннің орындауында негізінен ұлттық әндер — қазақ, татар халық әндерімен қоса жаңа шыққан авторлардың әндері орындалатын. Дегенмен, оның әншілік камералық өнерінің шыққан биігі – татар композиторы Р.Яхиннің әндері мен романстарын орындауы еді.

Ал, Мүсілім Абдуллин орындаған орыс композиторлары Н.Римский-Корсаковтың, М.Глинканың, П.Чайковскийдің халық арасына кеңінен тараған шығармаларын орындағанда тыңдаушылары ерекше сүйіп тыңдайтын. Олардың қазақша айтқан әндері де ән өнерінің биігінен көрінді.


Абдуллиндер атындағы көше (Алматы)


Мүсілім және Ришат Абдуллиндер


Көшеге Қазақстанның музыка тарихында өзіндік із қалдырған ағайынды опера әншілері, КСРО халық артисі Ришат Абдуллин мен Қаз КСР әртісі Мүсілім Абдуллиндердің есімі (Алматы қаласы әкімінің 12.01.1998 № 7 шешімі) берілген. Абдуллин Ришат Мукимұлы (1916-1988), Абдуллин Мүсілім (1916-1996) — екеуі де Өскемен қаласында дүниеге келген.


Көше Медеу ауданында орналасқан. Мақатаев көшесінен басталып, Қарасай батыр көшесіне дейін созылып жатыр.


Жібек жолы,Гоголь,Әйтеке би,Төле би,Қазыбек би,Бөгенбай батыр- көшелерімен қиылысады. Бұрынғы атаулары:Емелев көшесі;Алматы көшесі.Көшенің ұзындығы — 1400 метр.


АҒАйЫНДЫ АБДУЛЛИНДЕР РУХЫН ЖҰРТШЫЛЫҚ ЕСКЕ АЛАДЫ


Ұлтымыздың классикалық өне­рінің қарашаңырағы – Қа­зақ­тың мемлекеттік Абай атындағы академиялық опера және балет театрында небір таланттар өздері­нің өнердегі қайталанбас соқпа­ғын салып, қаншама дарабоз дүл­дүл­дердің өткені анық.Театр өне­ріндегі ерекше дарын иелерінің қатарында ағайынды Ришат пен Мүсілім Абдуллиндердің де атала­тыны хақ. Иә, бүгінде өнер та­рихының алтын қорына қосылған ағайынды Абдуллиндердің дауыс­тары әлі талай ұрпақтың жүрегін тербете берері сөзсіз.


Табиғат-ана ғажайып сұлу дау­ыс сыйлаған егіздерді бүгін біз неге есімізге алып отырмыз? КСРО халық әртісі Ришат пен Қа­зақстанның халық әртісі Мүсілім Абдуллин осыдан 90 жыл бұрын, көктемнің жаймашуақ күндерінің бірінде дүние есігін ашқан екен. Ришат – баритон, артынша шыр етіп туған Мүсілім – тенор дауыстың иесі.


Әрине, уақыт зымырап өтіп жатыр, заманның көшіп жатқан керуені сахна төріне өз бұлбұл­да­рын, өз дүлдүлдерін көтеретіні ақи­қат. Кейінгілер Абдуллин­дер­дің әне бір жылдары опера теа­тры­ның төрінде шырқап, өз ке­зеңдерінің сүйікті әншілері бол­ға­нын біле бермеуі де мүмкін. Сон­дық­тан да ұлтымыздың бекзада өнерінде өздерінің қайталан­бас қолтаңбаларын қалдырған өнер майталмандарын еске алып, таланттарымыздың рухына тағзым етіп отыру біздердің адами пары­зымыз екені аян.


Өскемен қаласында дүниеге келген Ришат пен Мүсілім өздері­нің музыкалық білімін Алматы­дағы музыкалық драма театрында бастаған. Мүсілім техникумға 1932 жылы түссе, Ришат бір жылдан кейін музыкалық білім ордасының есігін ашады. Осы кезеңде бола­шағынан үміт күттірген жастар ара­сынан таңдау ағайынды Абдул­лин­дерге түседі де, олар Мәскеу консерваториясына оқуға жібе­ріле­ді. Мәскеуден музыкалық өнер­дің қыр-сырын меңгеріп, елге оралған егіздер одан кейін Қа­зақ­тың мемлекеттік Абай атындағы опера және балет театрына жұ­мыс­қа қабылданады. Осыдан бас­тап, олардың театрдағы жұл­дызды ғұмырлары, қошеметке бөленген ғажайып сұлу кезең­дері басталады.


Ағайынды Абдуллиндер осы кездерден бастап, қазақ опера­сы­ның негізін салушы өнер жұл­дыз­дарының қатарында болып, ұлт­тық және классикалық операның қайталанбайтын керемет тұлға­ла­рын сомдау бақытына ие болғаны да бүгінде тарихқа айналып отыр.


Мәселен, Мүсілім Абдуллин сомдаған Төлегенді (Е.Бруси­лов­ский. “Қыз Жібек”), Балпанды (Е.Брусиловский. “Ер Тарғын”), Ленскийді (П.Чайковский. “Евгений Онегин”), Малхазды (З.Палиа­шви­ли. “Даиси”), Горо (Дж.Пуччини. “Чио-чио-сан”), Синодалды (А.Ру­бин­штейн. “Демон”), Меркуционы (Ш.Гуно. “Ромео мен Джульетта”) ұмыт­пайтын бізде үлкен бір ұрпақ бар.


Ал олардың көзін көріп, өнеріне тұщынған бүгінгілер Ришат Абдул­лин­нің Абайын (А.Жұбанов, Л.Ха­ми­ди. “Абай”), Олжайын (А.Зиль­бер. “Беккет”), Қажені мен Қапанын (Е.Брусиловский. “Ер Тарғын”), Қожағұлын (М.Төлебаев. “Біржан-Сара”), Шарплесін (Дж.Пуччини. “Чио-чио-сан”), Жермонын (Дж.Вер­­ди. “Травиата”), Эскамильо­сын (Ж.Бизе. “Кармен”), Тибальдын (Ш.Гу­но. “Ромео мен Джульетта”), Оне­гині мен Дэмонын сағынары анық.


Кезінде ағайынды Абдуллиндер орындаған халық әндері, қазақ, орыс композиторларының ән-ро­манс­тары халық арасында кеңінен та­ралып, тыңдаушылардың сүйіс­пен­шілігіне бөленгені жайлы бүгінде біз аға ұрпақ әңгімесінен білеміз десек, ұлттық мәдениеттің үздік үл­гі­сін көрсете білген дарынды ән­ші­лер кезінде алыс-жақын шетелдерде де еліміздің даңқын асырып, өнер жалауын биіктерден желбіреткен екен.


Таяу күндері Алматыдағы Қазақ­тың мемлекеттік Абай атындағы опера және балет теа­трын­да, міне, осы ағайынды Абдул­линдерді еске алу кеші болып өтті. Бұл дарынды әншілердің көзін көрген, солармен үзеңгілес болып, сахнада жүрген, олардың өнеріне табынып, салған әндерінен ләззат алған ұрпақтың тамаша бір басқосуы болды десек, артық болмас. Кешті Ришаттың қызы Карина Абдуллина мен Мүсілімнің ұлы Са­ғынай Абдуллин жүргізіп, әкелерін еске алып, та­нымал жандардың шынайы есте­ліктері концертпен қоса өріліп отыр­ғанына да жұртшы­лық ықыла­сы ерекше болды. Кеште КСРО халық әртістері – Ермек Серкебаев, Бибігүл Төле­генова, Әлібек Дінішев тамаша естеліктер айтып, театрдың бір кездегі әдемі күндері туралы әңгімеледі. Алайда танымал өнер тарландары әсіре мақтауға бармай, дарынды әнші­лердің қызықты қылықтарын айтып жұртты күл­дірді де, көздеріне жас та алғызды. Көз көріп, дәмдес бол­ған­, үзеңгілес жүрген жандардан артық айтатын, жақсы білетін кім бар? Кеште айтылған сол үзік-үзік естеліктер төмендегідей.


Ермек СЕРКЕБАЕВ, КСРО халық әртісі:


– Ришат қызық адам болатын. Салмақты еді. Әрбір қадамын асық­пай, ойланып басатын. Барлық ша­руа­­сын алдын ала ойластырып, жос­парлап алатын. Таңертең тұрғанда-ақ ол сол күні не істейтінін, кіммен кездесіп, кіммен сөйлесуі қажеттігін айқын білеті. Үй шаруасына да епті, шаруақор болды. Базарға барып қазы-қарта, жал-жаяны да өзі таңдап алатын. Үйдегі Ләмиға апамыздың бабын таба білген­дігінен болар, ол өмірде еркелеп жүруші еді.


Мен өнерге келгенде олар абы­ройлы белеске көтерілген адамдар еді. Кейінгі жастарға бар білгендерін үй­ретті. Киім кию, ән шырқау тұр­ғы­сында да ақылдарын айтып, бау­лыды. Шіркін, Ришат “Сандуғаш” әнін тамаша салатын еді. Оның өзіндік стилі мен музыкалық на­қышы болды. Дауысын бұзып алмау үшін өз денсаулығына барынша сақ қарайтын. Тіпті гастрольге барғанда ауырып қаламын ба деп қорқып, жуаны да өзімен бірге ала жүретін. Тіпті шетелге – Канадаға барға­ны­мызда да ағзама инфекция түседі деп, екі пияз салып алыпты. Бір жағынан бұл күлкілі болып көрін­генімен, әрине, әнші үшін дауысты күту ең басты нәрсе ғой. Ал Мүсі­лімнің лирикалық дауысы болды. Ол да өте бір тамаша адам еді.


Әлібек ДІНІШЕВ, КСРО халық әртісі:


– Мен үшін Ришат пен Мүсілім Абдуллин туған нағашы ғана емес, өнерде өзіме өнеге болған жарық шамшырақ еді. Мен сол биікке қарай ұмтылып келемін. Өнер мен музыканың асқақ өлшемдерін осы кісілердің табысымен бағаладым.


Мүсілім көкем романстарды өте жақсы көретін. Маған олардың адами болмыстары мен кісілік қасиеттері де өнеге болды. Кәмеш тәтем мен Мүсілім көкем екеуінің сүйіспеншілігін, бір-бірі­не деген адалдығын заман­дас­тары, театр труппасы әлі күнге дейін айтып жүреді. Мүсілім аға­ның қай кезде де Кәмеш деп тұра­тынын білетін замандастары, театрдың қыз-келіншектері үнемі ол кісімен қалжыңдасып жататын. Онысы өздеріне қатты жарасушы еді.


Бибігүл ТӨлегенова, КСРО халық әртісі:


– Мен Мүсекеңмен аса көп ара­ласпасам да, ол кісілердің бей­не­лері, өнерге деген адалдықтары көз алдымда бүгінгідей сайрап жатыр. Мүсілім ағаның өзінің нә­зік тенор дауысы болды. Батыс­тың, Еуропаның романстарын айтатын.


Ришат пен Мүсілім ұмыты­ла­тын адамдар емес. Олардың өмірбаяндары бай.


Бір рет Ришат аға екеуміз Құрманғазы атындағы оркестрмен бірге Украинаға бардық. Сонда оның дауысына ғашық болған қыз-қырқын есігіне тыныштық бермеді. Ол кісі болса, “Мені жоқ деп айтыңдаршы” деп қыз-қырқын­нан қашып жүретін.


Жапонияға барғанымызда да еске алатын қызықты сәттер көп. Ол кісі науқастанып жүрген, ал­ды­мен сахнаға орындық қойғы­зып алып, соған сүйеніп ән айтты. Бір-екі күн солай айтып жүрді. Содан болмаған соң жапон жігіті сүйе­нетін әдемі таяқ әкеліп берді. Бірақ, ол кісі ол таяққа сүйенбеді. Қайда барса да әнді орындыққа сүйеніп айтып жүрді. Сөйтіп, сондай таяқтың бірнешеуі пайда болды.


Жапонияға баратын болып, ұшаққа отырғанымызда да ол кісінің “суық қару алып жүруге болмайды” деп бәкісін алып қой­ғаны бар. “Мыналарға айтың­дар­шы, бұл менің ет жейтін пыша­ғым ғой” деп ағамыз күйіп-піседі. Біз болсақ, мәз болып күлеміз.


Дәл осындай әдемі естелік­тер­ді Карина Абдуллина мен Сағы­най Абдуллин де айтып, көпші­лік­ті бір күлдіріп, бір толқытты. Мұ­нан кейін Тәңір талантты аямай берген әулеттің бүгінгі жалғасы әкелеріне ән жолдарымен тағзым етті. Каринаның, Сағынайдың салған әндері кештің шырайын одан әрі аша түсті. Әлібек Діні­шев­тің дауысын рояльмен Зухрат Абдул­лина сүйемелдеп отырды. Сондай-ақ опера және балет театры­ның қазіргі жетекші солис­тері Талғат Күзембаев, Жан Тапин­дер, театрдың би труппасы балеттің тамаша көріністерін сыйлап, түрлі опералардан үзінділер көрсетті.


Ағайынды Абдуллиндерге арнал­ған концерт театрдағы ең бір тамаша кештердің бірі болса, Табиғат ана қабілетті аямай берген қос дарын классикалық өнері­міздің қарашаңырағының айтулы тұлғалары болып қала берері анық.


 


Пайдаланылған әдебиеттер:



Написать комментарий

Ағайынды Абдуллиндердің әншілік-шығармашылық өнері өткен ғасырдың 40-70 жылдары европалық үлгідегі сазгерлік шығармашылықтың шарықтау шыңына жетіп гүлденген кезіне тұспа-тұс келді. Қазақстан үшін жаңа бір ән жанрының — ән дуэтінің алғашқы қарлығаштары, Ришат пен Мүсілім қазақ әнінің қос күреңі болды.

Егіз Ришат пен Мүсілім Абдуллиндер 1916 жылы 14 наурызда Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласында дүниеге келді. Екеуінің тағдырлары да біріне-бірі өте ұқсас болды. Әнге деген музыкаға деген қабілет екеуінде бала жастан-ақ білінді. Табиғат оларға өте бір әдемі сұлу дауыстарды сыйлады.



Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *


Бұл сайтта Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған қазақ тіліндегі рефераттар мен курстық және дипломдық жұмыстар ұсынылған. Қазіргі таңда www.topreferat.com.kz сайтының қазақ тіліндегі жұмыстар базасы бүкіл интернеттегі ең үлкен база болып табылады! Біздің базадағы жұмыстар саны 15000-нан асады. Біз бұл жетістікпен тоқтап қалмаймыз! Біз базамызды одан әрі толықтырамыз.
» » Ришат Абдуллин (1916-1988 ж.) және Мүсілім Абдуллин (1916-1996 ж.)

© 2011-2016 Скачать бесплатно на topreferat.com.kz курсовые, дипломные и рефераты на телефон, на планшет и на компьютер.
При копировании материала активная ссылка на источник обязательна.


Мнение посетителей:
 

После 9 класса Вы:

Пойду в 10, 11, закончу школу полностью
Пойду в Колледж
Пойду в ПТУ
Пойду работать
Снова пойду в 9 класс

 
 
Похожие: